Những điều kiện cơ bản để xây dựng lối sống sinh viên trong các trường Đại học hiện nay (Qua khảo sát ở một số trường Đại học thuộc khu vực Hà Nội

BÓ
CIÀO DUC
VA
DÀO TAO
DAI
HOC
QUÓC GIÀ HA NÓI
•Rl/ÒNG
DAI HOC KHOA HOC XÀ
HÓI VA
NHÀN
VÀN
NGUYEN VÀNTUYEN
lK'.:VO
<
^S
.h'-
J
NHQNG
DIÉU KIÉN
CO BAN
DE
XÀY
DLTNG
LÓI
SONG
SINH
VIÉN
TRONO
CÀC
TRAÒNG

DAI HOC
HIÉN
NAY.
(QUA
KH^G
3ÀT
Ò
MOT
SO
TRJÒNG
DA!
HOC
THUÒC
KHU
VUC
HA
NÓR
LI
AN AN
THAC
SI KHOA HOC
TRIET
HOC
Chuyén ngành : Chù
n^hìa
\à hói
kiuta
hoc
Ma
so : 5.01.03

Ngitòi
hudng
dàu
: PTS PHÙNG
KHAC
BÌNH
1
HA
NOI 1997
MUC
LUC
Trang
MÒDAU
4
Chuong 1 Lai
siini;
trottg
muc tiéu
duo
tao sinh vién Dai hoc 9
1.1 Lói
són:.i va nhùng dac trimg cùa
lói
song Viét Nam
9
1.1.1
Lói
són[,
.niiLmg
co sa cùa lói

song
9
1.1.2 Lói
soni'
Viét Nam 16
1.2
Vj tri
Ili!
song
trong muc tiéu
dào
tao sinh vién
ò
cac 20
truòng >ai
hoc
1.2.1
Mac
liéii
dà(!
tao toàn
dién
sinh vién
a eàc truóng
Dai hpc 20
*
1.2.2 Vi
tri lo song
trong muc tiéu dào tao
snah

vién Dai hoc 23
*
1.2.!J5''Nhrmg
càc rn_mg
co"
bàn cùa lói
song
sinh vién hièn nay 24
Chuoiìg
2
Thuc ircììg
lói song sinh vién
hiàn
nay
(Qua
kìiia .\dt
ó
mcjt
siitrircrii^j,
Dai hoc
tìiuòc kìiu vUc Ha
30
Nói)
1
2.1
Nhiing (0
s'j
kinb
te xà hói
qu\

dinh lói song sinh vién
3C
hién
na;
'
2.1 ^
Dai
sòn,:
già dình
là ca
so'
dau
lién
qu}'
dinh lói
song
sinh 30
vién
K2.Ì.2 Nlià triK np
!à mói truóng
co làc
dóni:
to
lón
dén lói
song 3c
sinh
vicr
2.2
Nhfiìig ila

tri vàn boa
tru\en thòng
cùa dar» toc trong 44
h'>i
song sinh
\'ién
hién
nay
i
2.2J
Nhùng
già
tri \an
iioa truyéri 'hóng
cua
dàn
toc
dugc
giù 44
e'in
\à n
ri;:
icn tam
cao
moi uong
lói song sinh vién hién
nay
fc 2.2.2 Su suy
giàin già
tri van hoa truyén thóng cùa

dàn toc
trong 46
lói
song sìiih
vién hién nay
2.3
Tac
dóng -ùa ca che thi
truòng
trong
lói
song sinh vién 48
'•
2.3.1 Nhung tac
'd'.)ng ti'ch
euc ' 48
'
2.3.2 Nhung tac
don^
ticu
cuc 52
•— -
c^
-
2.3.3 Ma cùa, hoa nhap
vói
su xàm nhap lói
song ben
ngoài vào .54
lói

song
M!ih
vién
2.4
NhOmg
nhan
xét
rùt ra 57
^
2.4.1
Ve
dac
diém
cùa lói song sinh vién hièn nay 57
-2.4.2
Ve nguyèn nhàn cua thuc trang
dò ,
60
Churrng
3
Nhitng
diéu kién va
phitong hiróng
co ban de xày
duJig
62
lói song sinh vién hién nay
3.1
Nhirng
diéii

kién
co
bàn
de
xày
dung
lói song sinh vién 62
*
3.1.1 Nhùng diéu kién
kliàch
quan 62
^3.1.2
Nhung diéu kién
chi\
quan 70
3.2
NhOrng phuong huóng co
ban va nhùng kién nghi
de
79
xày
dimg loi song
sinh vién hién nay
*'
3.2.1 Nhirng
phucng
huong ca ban
de
xày dung iói
song

sinh 79
vién
>3.2.2 Mot so
kién nghi
86
Ké't
luàn
90
Danh
muc
KM
Hèu
tham khao 94
Phu lue 97
i. Tinh càp thiét cùa de tài nghién
cuti
Trong nhirng nguón lue co bàn de chùng ta tièh hành
day
manh cóng
nghiép hoa (CNH), hièn dai hoa (HDH) dà't nuóc
thì
nguón lue con
nguòi
là
quan trong nhà't
va co
y nghTa quyé't
dinli.
De khàng
dinh van

de
này trong
vàn kién Dai hói dai biéu toàn quóc cùa Dàng cóng san Viét Nam
làn
thù
Vili
dà xàc dinh
mot
trong
céiC
quan diém cua Dang là:
La\
viéc phàt
hu\
nguón lue con
ngUòi làm
yeu tó ca bàn cho su phàt trién nhanh
va ben
vung"
(35 - Tr 85). Nguón lue
dò
là nguòi
lao
dpng khoè manh eó
tri
tue
ngày càng cao, tay nghé ngày càng
thàiih
thao
va

phàm chat lói song
tòt
dep.
Bòi vay xày dung lói
song
eó vi
tri
dac biet quan trpng trong chién lupe
con nguòi
phue
vu cho giai doan
càeh
mang hién nay a nuóc ta.
Lói
song
là càeh thuc boat dpng
song
càn bàn cùa con nguòi trong càc
ITnh
vuc.khàc nhau cùa dòi
song
xà hói. dupc qui
dinli
bòi eàc diéu kién
song ve
kinh te xà hói. ve dia
ly
tu nhién va
ànli
huang cùa

nhCmg
phong
tue tap quan Trong dò con nguòi thuòc càc giai
tàng.
quóc
già.
dàn toc
khàc nhau
là
chù
thè
cùa càc boat dpng
song.
Lói song eó
\'ai
trò
rat
quan
trpng trong vice
hìnli
thành
nliàn
càeh cùa con nguòi nói chung. cùa sinh
vién
dai hpc nói riéng. Do vay giào due
va
xày dung lói song là muc tiéu
cùa su nghiep giào due dào tao. cùa cóng
cupe
xày dung

CN^H.
cùr
qua
trình
CNH,
HDH dàt nuóc.
Lói
song hhih
thành phu thupc
nlìiéu
yeu tó. diéu kién
nliat dinli
cùa
xa hói. 0 Viét Nam trong mpi giai doan cùa
qua tiinli
càeh mang . trén
nhijììg
ca sa kinh te
dà
duac xày dung
,
ke
thiìa va
phàt huy bàn sàc vàn
hoa
tnjyén
thóng
va
i\x
dò

tiep thu eó ehpn
Ipc nhiàng
tinh hoa cùa vàn hoà
the giói
.
chùng ta dà tùng
buóc
xày
dimg
lói
song
mói. Hién nay. trong
cóng cupe dói mói toàn dién dàt nuóc. dac biet là dói mói kinh té - chuyén
sang nén
kinh té
hàng hoà nhiéu thành phàn
\'an
hành theo
co'
che thi
truòng. co su quàn ly cùa
nlià
nuóc theo dinh huóng xà hói chù
nghia.
ben
canh
nhùng màt phàt trién tòt dà
xuàt
hién
mot

su
léch
chuàn
o'
mot so
nguòi
ve
lói
song-
mot
lói song thuc dung. chay theo dóng tién. phi nhàn
ban. phi
dvio
ly Thém \'ào
dò bang
"dién bién hoa
bình"
bàiig "'cupe
chién tranh khòng
co kliói
sùng"
chù nghTa
de
quóc dang tàn cóng
\'ào
moi
lini-,
\ Lic
cua
chu nghla

xà noi.
\àu
muc
tieu.
ly
uroìig.
dac
due.
lui song cua
càn bp. dang
\'ién.
quàn chùng lao
dòiìg nuó'c
ta.
nhài
là
\'ào ló'p
tre.
Giào
due.
dào tao là
mot tran
dia dàu
tranii
càeh mang. Vói muc tiéu
giào due dào tao toàn dién. càc truòng dai hpc trong cu nuóc
co
nhiém
MI
dào tao nhùng càn bp khoa hpc ky thuàt. càn bó quan ly gioi ve nàng

lue
chu\"én
moli,
klioe
manh \'é
thè
chat.
ÌYOUL
sàng
lành nicanh \'é
dao due. lói
song.
Trong
tuong
lai ho là nhùng càn bó giù
\'ai
n'o
cini
chót trong
giai
docan
dà)'
manh CNH. HDH dàt
nu'ó'c.
Truóc
nhùng yeu cau
CLUI
:àcki
mang
trone eiai

doan mai.
truó'c nhùne tàc dòne
cua diéu kién
kinli
to'
-
xà hoi
nhàt la cua kinh té thi truòng
\à
truór nhùng bicn dóng cua tinh
hình
the
giói.
hon bao
giò'het
dòi hoi càp bàch càn phai giào
due
lói song
chei thanì"i
nién sinh
\'ién
trong eàc truòng dai hpc
\'à
cao dàng.
xà\-
dung lói
song
mói.
loai trù
càc biéu hién cùa lói

song
cu.
lac
hàu
de
ho hoàn thién nhàn
càeh
cua
nguó'i
càn bó
\''iét
Nam trong
tu'ong
lai.
Giào due lói
song
là
mot de
tài róng lón dòi hoi nhiéu càp. nhiéu
ngành. nhiéu tó ehùc doàn
thè
xà hói
tiiam
già.
Trong kha nàng c6 han \à
vói pham
\i
cùa
mot
luàn àn thac sT. tói

chon
de tài:
"Nhiaig
diéu
kieii
ca
bàn
de
xày
dipig Idi
song sinh vién trong cac truòng dai hoc hien nax"
(qua khào sàt a
mot so
truóng dai hoc thuóc
klui
vuc Ha Nói).
De
tài này
/
buó'c dàu tham
già
vào nghién cùu vàn
de
róng lón hon. toàn dién hon.
dò
là
giào
due
lói
song

cho sinh vién dai hpc hién nay.
2.
Tinh hinìi
nghién
ciai de
tài
Giào due dao due. phàm chat cho sinh \ién là
mot
trong nhùng
\'àn
de
co ban dà dupc xàc dinh rò trong muc tiéu. nói dung chuong
tiinh
dào tao a
tàt ca eàc truòng dai hpc
va
cao dàng
nuó'c
ta tu truóc dén
na\.
Trong cóng
cupe dói mói. song song
\ó\
eàc
de
tài nghién cùu ve su phàt
irién
kinh té
xà hói eó chuong
trình

càp nhn
nu'ó'c.
"Con
ngirò;
\'iét
Nam - muc tiéu \à
dóng lue cùa su phàt trién kinh tè
-
xà hói"
CMà
so KX - 07) trong
dò
co
nghién cùu
ve
con nguòi Viét Nam
^'Nhùng
dàc trung
\'à
xu the phàt
tiién
nhàn càeh cùa con nguòi Viét Nam trong su phàt trién kinh te xà hói""
(de
tài
klioa
hpc - cóng nghé càp
nlià
nuóc. Ma so KX - 07 - 04
)
dà

de
càp dén
nhàn càeh cùa tàng
lóp
sinh vién. Gàn
day
trén càc bào nhu bào
NTiàn
dàn.
bào Giào due
va
Thòi dai. bào
Tlianh
nién. bào Hoa Hpc trò
cùng
dà eó
nhiéu bài viet chuyén khao
tìmg
màt lói
song
cùa sinh \ ién nuóc ta. phan
ành
iinh'phong
phù \'à xu huóng
phài
trién cua lói
song
dò.
Càc bài viét dà
néu

Ién cé.c
nhàn tó tàc dóng dén lói song cua sinh
\-ièn.
De tài này:
Nlìùng
diéu kién co ban de xày
diing
lói song sinh
\ién
trong eàc truòng dai hpc hién
na\
là
di
tu
co so ly luàn \'a phuong phàp luàn
cua chu nghTa Màc -
Lenin,
tu
tóng két
tinh hình
nghién cùu
\'àn de
trong
nuóc
va
thuc te lói
song
cùa sinh
\ién
ò'

mot
so truòng dai hoc thuóc khu
vuc
Ha
Nói (dai hoc
TTiuong
mai. dai hpc Quóc
già.
dai hpc
Thu\
Lai )
làm rò càc diéu kién co bàn
de
xày dung lói
song
cho sinh
\'ién
mot
càeh
dóng bp.
Chi
ra
mot
he thóng eàc diéu kién
de
xà\
dung lói song cho sinh
vién trong càc truòng dai hpc tói muón gòp phàn
l\
giai

mot
nói dung nho
cùa
de
tài lón trong vàn
de
giào due dào tao sinh
\
ién dai hoc o nuóc ta hién
nay - giào
due
lói
song.
6
3,
Muc dich va nhiém vu nghién
cuti.
- Muc
dìcìì'.
Bang ly luàn
va
thuc tién lói
song
cùa sinh
\
ién a eàc
tmòng
dai hoc thuóc khu
\nic Ha
Nói

chi
ra nhung diéu kién ca bàn
de
xà_\-
dung lói
song
sinh vién trong eàc truòng dai hpc
hién
na\".
-
Nhiém
vu:
1 - Làm rò nhùng nói dung
co'
bàn cùa pham trù lói
song,
nhùng dàc
trung \'à nhùng ca so hình thành lói
song
mói a Viét Nam.
tu
dò
chi
ra
nlìùng
dac thù trong lói song cua sinh \ién càc truòng dai hoc \à cao dàng
tron^
diéu kién
co"
che thi

truòns
.
nhùns
nhàn tó tàc
dóne
dén lói
sóne
cùa
hp.
2 - Khài quàt thuc trang lói
song
cùa sinh vién a mot
so
truòng dai hpc
thuóc khu vuc
Ha
Nói.
3 - Rùt ra ket luàn
ve
nhùng diéu kién co bàn
de xà)
dung lói song
sinh vién dai hpc trong diéu kién hién nay.
De
xuàt
mot
so kién nghi cu
thè.
4, Phuong phàp nghién
ciai

.
-
De
tài
dira
trén
co'
so ly luàn. co so
phuoìig
phàp luàn cua chu
nghii";
Màc -
Lenin va
quan diém cua Dang ta
ve
lói
song.
- Dùng phuong phàp tóng hpp. phàn
tich de
rùt ra nhùng két luàn
cari
thiet trén ca
so'
ket
qua
diéu tra. phòng
\'àn
sinh vién
\'à
càn bó quan

Iv sinici
vién. quàn ly ky
tue
xà eàc truòng dai hpc.
5,
Cai mói cua
luàn
àn.
- Chi ra nlìùng
net
dac thù trong lói
song
cùa sinh
\ién
dai hoc. nhùng nhàn
tó tàc
dóns
den lói sóne cùa ho
ti'onc
diéu kién ca che thi
tru'ònc
a nuór ta
hién nav.
-
Chi
ra he thóng nhùng diéu kién ca bàn
de
xày dung
lói song
sinh

vién a nuóc ta hién nay.
6. Y nghla cùa luàn àn.
- Bó sung
\'ào
ly luàn lói
song
nlìùng dàc
truììg
dàc thù cua lói song
sinli
y'ìèn
dai hpc trong diéu kién
co"
che thi truòng.
- Làm tài
liéu
tham
kliào
trons,
2:ian£;
daw
won^
chi
dao thuc tién cua
càc co' quan ehùc nàng.
7.
Kél
càu cùa
luqn
àn.

Luan
àn
góm phàn ma dàu. ba chuong vói 8
miic
lón. phàn ket luàn
va
danh muc tài liéu tham khào.
Chuomg
I:
LÓI SONG TRONG MUC TIÉU DÀO TAO SINH VIÉN DAI HOC
/ - Lói song
va nhihig
dac trung cùa lói song Viet Nam,
1.
Lói
song,
nhùmg
ca
so
cùa
lói
song
1.1. Lói song:
Lói
song
là mot khài niém eó tàm bao quàt róng lón. eó
tinh
dóng bó
va tóng hpp. Nò bao góm
càc

mói quan he kinh te. xà hói.
ur
tuòng. tàm
If.
dao due.
\'àn
hoà va eàc mói quan he khàc cùa con ngu'òi dàc trung cho sinh
boat cùa hp.
Co
rat
niiiéu
càeh giài
thich
khàc nhau
ve
lói
song.
Trong nhiéu tài
liéu
dà
cóng bó, co nhùng quan niém
qua
róng. coi lói
song
dóng nghla vói
hình thài kinh te - xà hói. lói
song
là tàt ca càc hién
ruong
xà bòi. toàn bó

càc diéu kién sinh boat cùa con nguòi. Càeh giài
thieh
này làm màt di
nhùne dàc diém
riéns
biét
va
nói dung khoa hoc cùa bàn thàn lói
són^:.
Màt
khàc
co
nhùng quan niém
qua
hep. eoi lói
song chi
là
mot
tóng thè eàc
chi
tiéu cu
thè ve
diéu kién nhà ò. àn uóng. su dàm bào càc dich vu
sinh
boat
V.V Càeh giài
thich
nà}'
dà dóng nhàt lói
song vó"i

diéu kién
song.
Dành
ràng
khóng the tàch
ró'i
lói song
vó'i
diéu kién
song.
bò"i vi
dòi
song
qui dmh
lói
song
con nguòi. lói
song
con nguòi là nhùng boat dóng nhàm
thfch
nghi
va
biéh dói nhùng diéu kién
song
dò theo nhiéu càeh
kliàc
nhau.
Mot
thòi
gian

dai tmóc day
nguòi ta dà dinh nghia : "Lói song là phuong thuc
ma
eàc
cà nhàn dàp ùng
va
phàt trién nlìùng yéu càu
\%\ chat
va tinh thàn cua
niình
trong
qua
trình tàc dóng qua lai giùa eàc dang boat dóng khàc nhau (lao
dóng, boat dóng
ehlnli
tri- xà bòi. sinh boat
già
dình. su dung thòi gian nhàn
rói,
giao tiep.,.), là he thóng nhùng dàc diém boat dóng càn ban nhàt cua
con nguòi trong mpi
ITnh vi/c
dòi song xà hói. Phuong thuc này.
lié
thóng
này
mot
màt duac qui dinh
bòi càc
diéu kién

song,
nhung màt khàc cùng
nhàm bién dói càc diéu kien à'y
(21-Tr.l7)
Khi nghién cùru lói song, mot nguyén
li
dóng vai trò quan trpng co
bàn là phài xét
nò
trong mói quan he thóng nhàt bién chung vói diéu kién
song.
Song nhùng diéu kien sinh boat vàt chà't cùa con nguòi : phuang thùc
san xuàt, rniic do phùc lai vat
chat,
vàn hoà cùa xà hoi v.v là nhùng diéu
kién khàch quan cùa lói
song
chù khóng phài
là
bàn thàn lói song.
Ca sa phuang phàp luàn dùng dàn
de
nghién cuu lói
song
là quan
diém cua càc
nlià
kinh dién cùa chù
nehia
Màc-Lénin.

i_
Trong
"
He tu tuòng
Due
"Màc- Àng Ghen xem xét lói
song
trong
mói quan he chat che vói phuang thùc san xuàt vói nhùng diéu kién vàt
chat
cùa cupe
song
xà boi. Càc óng cho ràng: "phuang thùc
san
xuàt khòng
phài
chi dugc
xem xét ve mat no là cài
san
xuàt su tón tai
thè lue
cùa càc
cà nhàn. 0 mùc
dò
lón han dò
con
là phuang thùc nhàt dinh cùa boat dóng
cùa càc cà nhàn dò, là mot kiéu sinh boat nhàt dinh cua hp. là lói
song
nhàt

dinh cùa hp" (
17-trl5)
. Nhu vay chù nghla Màc-Lénin cho ràng càc hình
thài
kùili
té' - xà bòi khàc nhau eó lói
song
khàc nhau. Trong
mot
che dò xà
hói nhà't dinh
tuonc
une vói
mot phuone
thùc
san
xuàt nhàt dinh sé eó
nhùng diéu kien \'at chat
va
càc mói quan he kinh te - xà hói nhà't dinh hình
thành nén lói
song.
Chù nghla
Màc-Lénm con
dòi bòi khi xem xét dành già lói
song
cùng nhu
càc
hién tupng
kliàc

cùa dòi
song
xà hói phài xem xét cà
tinli
giai
càp cùa no. Trong càc xà hói phàn ehia giai
càp.lói song
bao giò cùng là lói
song
cùa càc tap doàn xà
bòi.
càc giai càp trong nhùng diéu kien kinh te -
xà bòi nhàt dinh.
Viéc dành già lói
song
cùng dòi bòi phài eó quan diém
lich su
cu
thè.
Phài
tùih
dé'n nhirng giai doan phàt trién xà hói khàc nhau trong
dò
trén ca
0
SO'
cùa
mot
ké't
càu

kinh te nhà't dinh cùa xà boi
dà
hình thành nén càc giai
càp,
tàng lóp xà boi co dia vi kinh te - xà hói khàc nhau
va
do dò co lói
song khàc nhau.
Khi xem xét lói
song
càn chóng
va
phé phàn càc quan diém sai
trai,
dac biét là càc luàn thuyé't cùa càc hoc già tu
san.
Càc nhà tu tuòng tu
san
mot
màt quàng cào cho lói
song
tu san, mat khàc lai giài thich
mot
càeh
xuyén tac
va
phién dién khài niém
song
: Khi thì hp dóng nhà't lói
song

vói "mùc song", khi thì hp qui lói
song ve
cài gpi là
"chat lupng
song".
"Mùc sóne"
là mot
pham trù kinh tè duoc do chu vèu
bàne
nhùne
ehi
liéu
ve
luong
(thu nhap thuc te cùa
già
dình, cùa cà nhàn v.v
so luong nhiing
vàt phàm tiéu dùng
tinh
theo dàu nguòi v.v ).
"Chat
lupng
song"
là
nhùng
diéu kien kinh te - xà hói.
chinh
tri. vàn hoà. sinh thài hpc cùa su tón tai
cùa mot cà nhàn. bao góm cà nhùng diéu kién lao dóng

va sinh
boat,
thòi
gian va tó ehùc thòi eian nhàn rói. hàne hoà
va
dich
MJ.
y te .
^riào
due . mói
truòng xung quanh . Lói
song,
mot
pham trù xà hói hpc róng rài. nlìùng
khài
niém nhu: "mùc
song",
"chat
lupng
song"
chi
bao quàt
dugc
tùng màt
cùa nò ma thói.
(5-tr
205)
Tu
nhùng quan diém néu trén
co

thè dinh nghla : Loi song là
mot
tóng
thè nhùmg
dàc diém càn bau cùa boat dóng song cua xà
bòi,
cùa
càc tap doàn xà
boi,
cùa càc giai càp
va
càc cà nhàn trong diéu kién cùa
mot hình thài kinh
té-
xà bòi nhàt dinh.
De
hiéu biet mot càeh cu thè. rò ràng lói
song
cùa con nguòi. càn
phài bié't càc ành huóng
ben
ngoài
va
boat dpng trong cupe
song
hàng ngày.
càc hình thùc boat dóng cùa hp trong thòi gian làm viéc
va
trong thòi gian
rói.

Lói
song
the hién truóc
bet
a càc thói quen lao dpng
san
xuàt
\'à chinh
tri - xà hói. trong sinh boat, giao tiep
va
trong càc phong tue tap quàn chi
phói càc boat dpng
cii
thè.
11
Theo nhùng cóng trình khoa hpc gàn
day
nhà't càc nhà khoa hpc dà
chi
ra ràng già tri co lién quan
true
tiep den nhàn càeh cùa con nguòi
va
lói
song
cùa hp. Già tri - nhàn
càeh
- boat dpng - giao
luu
là càc màt khàu khàc

nhau thè hién cupe
song
con
nguói.
Co thè
nói già tri qui dinh nhàn càeh.
hình thành nhàn
càeh.
Dé'n
lugt
mình nhàn
càeh
lai qui dinh
hànli
vi. boat
dpng, giao tiep cùa con nguòi. "Già tri - trong xà hói hpc
va
tàm
If
xà hói
-
nò
chi
CO"
sa dinh huóng trone hành vi
va
boat dóne cùa con
neuò'i"
(11-tr
53).

"Dinh huóng già tri
là
co sa
ben
trong cùa hành vi, quyé't dinh lói
song
cùa hp" (11 tr
69).
Già tri là mot khài niém chinh xàc
lue
dàu dugc su dung trong
Imli
vuc kinh te.
Chi dén
ba, bón thap ki gàn
day
mói dugc su dung róng rài
trong càc ngành khoa hpc xà bòi. Hién nay vàn
de
già tri, dinh huóng già
tri,
giào due già tri là vàn
de
mang tmh thói su càp bàch, dugc quan tàm dac
biét cà a trén thè' giói
va
trong nuóc. O Viét Nam thuc te cupe
song
dang
bien dói, phàt trién nhanh chóng do chuyén tu

co"
che quan liéu bao càp
sang
ca .che
phi quan liéu;
tu
nén kinh té quóc doanh. tap
thè
là chù yéu
sang nén kinh té nhiéu thành phàn
co
su diéu tiét cùa Nhà nuò"c :
tu
nén
kinli
té tu càp sang nén kinh té hàng hoà,
niò"
róng giao luu vó"i vàn hoà
nuóc ngoài v.v Vàn
de
dàt ra là con nguòi Viét nam
tu mot
dàt nuóc nòng
nghiep trai qua nhiéu nàm chién tranh buóc sang giai doan
day
manh CNH.
HDH dura trén ca sa khoa hpc va cóng nghé thì sé co su chuyén dói thang
già tri , eó nhùng già tri dugc ké thùa
va
phàt huy . eó

nhijng
già tri mói
hièn dai dugc hình thành
va
phàt trién.
Thirc
té do càn dugc nhàn thùc.
dành già
de
khàng dinh nhùng già tri dùng dàn làm co so cho viéc giào due
lói song trong nhà truòng. Xàc dinh già tri, dinh huóng già tri nhàn càeh eó
y nghla rà't co bàn trong viéc xày dung
lói
song.
12
1,2.
NhCmg co
sa cùa lói song:
Nhung thành tuu nghién
ciru
cùa giói khoa hpc dà khàng dinh lói
song
dugc qui dinh
bòi
ba nhóm nhàn tó : 1/ bàn chat con nguói vói tu
càeh
chù
thè
boat dpng song; 2/ nhùng diéu kién kinh té - xà hói
(trình

dò phàt
trién lue lupng
san
xuàt, tmh
chat
quan he san xuà't. mùc
song):
3/ nhùng
diéu kién dia
li
tu nhién (mói truòng dia
li,
khi
hàu. cành quan. tài nguyén
thién nhién )
(21-tr.
167). Néu càn bo sung thì co
thè
nói thém lói
song
eó
tinh
dpe
làp
tuong dói, nghTa là nhùng già tri truyén thóng cùa dàn
toc
dugc ké thùa
va
phàt huy trong lói
song,

dóng thói vói su tiep thu eó cbpn
Ipc
nhùng tinh hoa cùa vàn hoà nhàn loai làm cho lói
song
cùa
tiìng
quóc
già
dàn toc
co
xu huóng quóc
té
hoà
(21-tr
167)
Truóc hét ta thày
song co
nghla
là
boat dóng. Lói
song
eó nghla là lói
boat dóng thuc tién cùa con nguòi. mot mat de tàc dóng mot càeh
tieh
cuc
vào dói
song
chung cùa xà boi. mat khàc tiép nhàn nhùng tàc dóng cùa dòi
song
xà hói dói vói bàn thàn. Con nguói va xà hói tàc dóng làn nhau.

che
dinh
làn
nhau. Xà hói thóng qua nhùng
né],
tang kinh té. nhùng thè
che.
thiét
che
chinh tri. vàn hoà tu tuòng, phong
ti.ic
tap quàn.
già
dình. tón giào
v.v
ma
tàc dóng dén con nguòi . qui dinh nhàn càeh, bàn chat con nguòi.
"Chi co
thè
biéu dugc bàn
chat
con nguòi qua viéc phàn
tich
mói truóng xà
hói.
tue
là mói truòng dugc tao nén bai con nguói thóng qua boat dpng
thuc tién
va
boat dóng san xuà't " (4-tr 47). Màc cho ràng " Xà bòi

san
xuà't ra con nguói vói tmh càeh là con nguói nhu
thè
nào thì nò cùng san
xuàt ra xà hói nhu
thè"
(6 - tr71). Con nguòi vói nhùng tó chà't
ve
thè lue.
tri
lue,
dao due phàm chat tham
già
boat dóng
ehùili
tri - xà bòi, boat dóng
lao dpng san xuà't va càc boat dpng khàc trong mot
già
tàng xà boi nhàt
dinli,
trong khuón khó mot
che dò
phàp If chinh tri nhàt dinh duói
ànli
13
nén giào
due già
dình, cùa nhùng phong tue tàp quàn, quan
he
ban

bè,
hp
hàng ,
làng
xà nhà't dinh cùng nhu su tu y thùc
ve
vai trò cùa mình trong
xà bòi là nhùng ca sa chi phói
va
quyé't dinh lói
song
cùa hp. Con nguói là
chù
thè
nhùng boat dpng song tàc dóng
Ién
mpi mat dói
song
xà bòi va qua
do
ma thè
hién lói
song
cùa mình.
Co
the coi con nguói - chù thè cùa
nhùirg
boat dóng song - là nhàn tó chù quan dàu tién cùa su hình thành
va
xày

dung lói
song
cùa hp.
Thù hai là mói
mot che
dò xà bòi
co mot
lói
song
phù hpp do
che
dò kinh
tè va che
dò chinh tri cùa xà hói do qui dinh. Che
dò
kinh té
o'
dà\
là trình dò phàt trién cùa lue lupng san xuàt. là
tùih
chà't cùa quan he
san
xuà't.
Che
dò kinh té do tao nén mot co' sa vàt chat hình thành mùc
song,
qui
dinh lói song. Lue
lugng
san xuàt phàt trién cao. cùa cài dói dào, phuong

tién vàt
chat
hién dai là cóng cu, là co' sa qui dinh nlìùng boat dóng
song
cùa con nguòi. Nhùng diéu kién
ve
nhà a, nhùng phuang tién di lai. nhùng
CO'
so"
y té, vàn hoà, giào
due
v.v dén cà nhùng thùc àn. quàn ào màc cùa
con nguói déu là nhùng co so kmh té khàch quan qui dinh lói
song
cùa hp.
Àngghen viét: "Màc là nguói dàu tién dà phàt hién ra qui
luàt
phàt trién
cùa lich su
loài
nguói . nghTa là tìm ra cài su thàt gian don là truóc hét con
nguói càn phài àn, uóng. a
va
màc truóc khi eò the lo dén chuyén Làm
chmh
tri.
khoa hpc. nghé thuàt. tón giào v.v
" (18-tr
198).
Ben

canh dò
che
dò
so"
hiru dói vói tu liéu
san
xuàt. vai trò
va
dia vi con nguòi trong
san
xuàt . cùng
nhu càeh thùc phàn phói san phàm khóng nhùng là ca so" kinh té. phàp
li
cùa càc quan he giai càp.
ma con
trò"
thànli
mot dóng lue phàt trién manh
me chi phói rà't nhiéu hành vi cùa con nguòi. lói
song
cùa hp. Càc quan he
xà boi trong dò eó lói
song,
dira
trén
che
do tu hùu
ve
tu liéu
san

xuàt,mót
mat là két
qua
cùa trình dò phàt trién cùa lue lugng san xuàt nhàt dinh. mat
khàc lai là ca sa cho càc mói quan he xà
bòi
khàc
va
do dò là két càu thuc
14
té cùa
xà
hoi, dà làm bién
dói
toàn bp con nguòi, tao cho con nguói eó y
nghi va tinh
càm,
lói song thich hgp vói
che
dò
ày.
Xà boi co giai càp dói khàng phàt trién lói
song
va boat dóng theo xu
huóng ma con nguói khóng
thè
khóng xàc làp nhùng muc dich
ich ki va
khóng
thè

khóng tón thó
che
do tu hùu nhu là mot già tri cao nhàt.
Che dò
tu hùu
va
dói khàng giai
càp
bién con nguói thành nhùng cà nhàn
feh ki
trong hình thài lich su cu thè cùa xà bòi. Chi eó
che
dò cóng hùu
ve
tu liéu
san xuà't
va
càc quan he xà bòi khàc bàt nguón tu ca
so"
cùa
che
dò cóng
hùn dò dà làm hình thành nhùng dac trung eò
chat
lupng
nió"i
cua lói
song.
tao ra quan he xà bòi mói
va

dia vi hoàn toàn khàc bàn cùa con nguói lao
dgng."Thay
cho xà
bòi
tu san
cu,
vói nlìùng giai càp va dói khàng giai càp
cùa
nó.thì
mot the lién
biép
mói xuà't hién trong dò su phàt trién tu do cùa
mói nguói là diéu kién cho su phàt trién tu do cùa tàt cà mpi
nguói"(6-ir
?7j.
Thù ba là: hoàn cành dia
li
tu nhién (mói truóng. cành quan, tài
nguyén )
co
vai trò rat lón dói vói lói
song.
Diéu kién tu nhién là yéu tó
thuóng xuyén
va
tàt yéu cùa su tón tai va phàt trién cùa con nguòi. cùa xà
bòi.
Diéu kién tu nhién ành huóng dén viéc to ehùc. phàn cóng lao dóng
va
phàn bó lue lugng san xuà't hình thành nén nhùng ngành nghé a tùng vùng.

rtmg quóc
già
dàn
toc
khàc nhau
va
do dò tao nén nén vàr. hoà. lói
song
dàc thù. Chinh nhiing diéu kién
khf
hàu màt me. mói truóng tu nhién trong
sach, cành quan sinh dpng, tài nguyèn giàu eó v.v nhu là nlìùng yéu tó tu
nhién hình thành tinh càeh tòt dep cùa con nguói. qui
dinli
hành vi, lói
song trong sach cùa ho.
Mot cach chung nhà't, lói
song
là tóng thè càc quan he xà bòi cùa con
nguòi vói nhùng hình thùc va dàc trung tiéu biéu cho mói dàn
toc.
quóc
già.
vùng dia
li,nhóni
xà bòi trong nhùng diéu kién lich su , kinh té. xà bòi.
vàn hoà cu
thè.
Mói mói truóng tao ra mot lói
song

khàc nhau nhu là két
15
qua cùa
càc
diéu kién kinh té - xà bòi va dén lugt nò lói song tao ra nhùng
net
dac trung va mói truóng xà bòi cho càc
thè he
sau ké thùa. Vói tu
càeh
là mot hién tugng xà bòi , lói song
con
phu thuóc vào trình
dò
tó
ehùc
xà
bòi,
truyén thóng vàn hoà, trình do hpc vàn, trình
dò
thàm my. vào
qua
trình dào tao
va
bòi duòng nguón lue con nguòi cùa mói xà
bòi.
Chinh càc
yéu tó này tao nén sàc thài
va
dàc trung cùa cóng dóng dàn cu ( 20-tr 3).

2/
Lói song Viét Nam:
Lich su dàn toc Viét Nam gàn lién vói qua trình dàu tranh dung nuóc
\'à
giù nuóc .
Chùih
qua
trìnli
dò dà tao ra càc yéu tó hình thành nén ban sàc
,
lói song cùa dàn toc viét Nam.
Con nguói Viét nam dugc bình thành
va
phàt trién qua hàng ngàn
nàm lich su trong diéu kién dia
li,
tu nhién cùa vùng chàu thó
song
Hong,
vùng dóng
bang
song
Cùu
Long vói nén vàn minh
lùa
nuóc. tiép nói nhijng
già tri phó quàt: Chàn - Thién - My cùa loài nguòi
tu
thòi eó dai dà hình
thành nén nhùng già tri truyén thóng

va
phàm
chat
cao dep cùa riéng
mìnli.
Dò là: tinh thàn yéu nuò"c. dùng càm trong dàu tranh dung nuóc va giù
nuóc:
Iòne
nhàn
nshla,
thuv
chuns.
thuane:
ncnròi
nhu
thè thuanc
thàn: tinh
thàn lao dóng càn eù. sane tao.
chiù thuone chiù
khó.
mot nane
hai
suone.
Nhùng già tri , phàm
chat
này dugc nhàn dàn ta
tran
trpng. boi dàp
va
dugc

luu
tmyén tu
dòi này sang dòi khàc. dugc thè hién trong cupe
song
nhu
mot
le tu
nliién,
tra thành le
song,
lói
song
cùa dàn
toc.
Nsuói
Viét
Nani chùne
ta ai
ma
khóns biét "truvén de tram
trùns"
de
tu
do co khài niém
"dóns
bào"
va
càu ca dao:
"Bau
ai

tbuong là'v bi
cùng, tuy ràng khàc gióng nhung chung mot
giàn".
Càu chuyén "San tmh
Thuy tinh" mó tà va giài thfch cupe dàu tranh chinh phue thién nhién
day
gian khó cùa dàn toc vói nhùng cóng viéc nhu: nghiéng dóng do nuóc ra
song,
vàt dàt ra nuóc thay trai làm mua. Han ai cùng nhó tén
tuoi va
dùng
16
r;Al
v-i'OC
Gijo'c
G^A
RÌ,
NÒ?
^,
!
isi'i^l^iU^
khi cùa
càc
anh hùng dàn
toc
trong hàng nghìn nàm Bac thuóc. Mot
"Tran
Quóc
Tuàn"
vói "Hich tuóng

si"
bay mot danh nhàn
kièt
xuàt Nguyén
Trai
vói àng thién eó hùng vàn " Dai cào Bình Ngó " dà néu nguyén tàc hành
dpng, nguyén li chién thàng cùa dàn
toc
ta
là:
"Lày nhàn nghia
de
thàng
hung tàn,
là'y
chi nhàn
de
thay cuóng bao". Rói biét bao chi sT. nhà nho yéu
nuóc cùng vói nhùng tinh thàn ày. y chi ày dà dàm xà thàn cóng hién dói
mình cho dpe làp . tu do. hùng cuòng cùa dàn
toc
nhu eàc cu Phan Bòi
Chàu. Phan Chu
Trinh,
Huynh Thùc Khàng. Nguyèn Thài Hpc
\^'
Dàng cóng san Viét nam ra
dò'i
dà dua lich su dàn
toc

buó"e sang
mot
trang mói, dà nàng nhùng già tri
tmyén
thóng
va
phàm chat con nguòi Viét
Nam
Ién
mot tàm cao mói. Su hy sinh.
long
dùng càm cùa càc chién sT
càeh
mang dà tra thành tàm guong sàng de lai àn tugng sàu sàc trong
long
mpi nguói. Tén tuoi càc anh dà hoà thành le
song,
lói
song
cùa nhàn dàn ta.
do là:Bé Vàn Dàn. Phan Dình
Giòt.
La Vàn Càu. Ly Tu Trpng, Vó
TTii
Sàu,
là nu cuòi ehi
Vò
Thi
Thàns va
là nhùng chàn

If "siàe
dén nhà dàn bà cune
dành".
"
Nuó'c
con
giàe
con
di dành giac"
va
"quyé't tu cho tó quóc quyé't
sinh".
w
Dà't nuóc hoà binh nlìùng già tri truyén thóng
va
phàm
chat
con nguòi
Viét Nam lai chuyén sang
mot
cung bac mai. Vói nén
kinli
té san xuàt
nhó,
manh mùn theo ca
che
bao càp dà tao nén
mot so net ve
dinh huóng
già tri,

ve
mot
so
nàng lue va nèp
song,
thòi quen cùa con nguòi Viét Nam
trong giai doan
này.Theo
dành già cùa mot
so
nhà khoa hoc thì con nguòi
Viet Nam eó nhùng dac diém nói bàt sau
day:
Ve
dinh huóng già tri:
Coi trpng cóng dóng. xem nhe cà nhàn
Coi trpng
tinh
nghTa hon li le
Coi trpng già tri tinh thàn hon cùa cài vàt
chat
[
17
-
r
Coi trong viéc hpc dao li xem nhe viéc hpc
kl
thuàt
Xem thuóng
thuong

nghiep
va
càc boat dóng vàn hoà.
Ve
nàng
lue:
Khéo tay, hay làm
Co nhiéu kinh nghiem trong lùa nuóc
\'à
dành
giac
Tu duy
lògìch
han
che,
làm kinh té thi truóng kém
Ve
thói quen
va
nèp
song:
Co thói quen hoà cà làng (di hoà vi
qui.
trung dung)
Nói thay cho làm. cho ràng nói cùng là mot càeh làm
Co tinh càeh quan liéu,
già
truóng v.v
(11-tr 12,13) ^'
Co thè nói nhùng già tri truyén thóng

va
nhùng phàm chà't này dà qui
dinh bàn chà't lói
song
cùa con nguòi Viét Nam.
Tuy nhién trong
mot
thói gian
dai
do diéu kién kinh té - xà
ligi
qui
dinh. do trình dò vàn hoà, tu duy
con
thà'p nén trong càeh nghi.
càeh
làm.
nèp
song,
lói
song
cùa con
n^guòi
Viét Nam
con
biéu hién cùa nhùng phong
tue,
tap quàn xàu. Vi du nhu doàn két
con
mang tinh

chat phuong
bòi. cuc
bó,
dia phuang. Tinh chù dóng, nàng dóng quyé't
chi
vuan
Ién de
khàng
dinh cài tói
con
han
che.
nhà't là trong
ILnh vu'c
kinh té. Trong càeh cu xù
nói nàng, giao tiép hàng ngày
con
chua dùng
mùc.
thiéu
\3n
bua
Trong
céne viéc chung, viéc xà hói
con
thài
dò bàns
quan. vò
tràcb
nhiém.

usai va
ebani, ngai dàu tranh, thà'y dùng khóng
une
bó. thày sai khóng dàu tranh
nhà't là dói vói nhùng vu viéc tiéu cuc. sg bi lién
luy.
hi tra thù
Tom lai dà tón tai mot kiéu
song
cùa mot
so
nguói là "dèn nhà ai nhà
ày rang
" "nguai klióng
dung dén ta thì ta khòng dung dé'n nguai".
Buó'c
chuyén tu ca
che
tàp tmng bao càp sang nén kinn ré hàng hoà
nhiéu thành phàn theo ca
che
thi tmòng eó su quan
li
cùa nhà nuóc theo
dinh huóng XHCN dà tàc dóng, làm thay dói, chuyén dich su dinli huóng
18
già tri con nguói Viét Nam
va
buóc dàu làm thay
dói

lói song cùa hp. Dàc
diém nhàn càeh con nguòi Viet Nam truóc 1986
va
sau
1986
dén nay ,
trong cóng cupe
dói
mói dà eó su khàc nhau rò rét. tham ehi mot
so
dàc
diém nhu dói làp nhau. Su chuyén dich già tri
tu
it biét toàn hiéu
qua
kinh té
dén biét tinh toàn;
tu
càu an sg phiéu luu mao biém dén dàm chà'p nhàn
phiéu luu; rù ehó khóng dàm dén dàm chà'p nhàn canh tranh:
tu
viéc chi
huóng vào nhùng già tri tàp
thè
xà bòi là
chinh
sang huóng vào
Igi
ieh cà
nhàn là chinh;

tu
ehó bình quàn chù nghla dén chà'p nhàn su phàn hoà giàu
nghèo
Diéu
này eó thè thà'y dugc trong thuc té chuyén dói kinh té - xà bòi
khà nhanh ò' nuó'c ta trong mày nàm qua
va
kha nàng thich ùng cùa con
nguói Viet
Nani
cùng
rat
nhanh trong co'
che
mói
(11-tr
102).
Su thay dói
thang già tri
irhàn
càeh, thay dói lói
song
cùa con nguói Viét Nam nhu vay
là két qua cùa su tàc dpng sàu sàc giùa con nguòi vói hoàn cành tu nhién
va
xà hói cùa dà't nuóc. là
qua
trình dàu tranh bào
ve.
cùn^

eó
nhijne
eia tri tòt
dep truyén thóng
va qua
trình tìm tòi nhùng già tri mai cùa nhàn loai
(xeni
phu
lue:,bang
1. bang 2).
Theo két qua diéu tra cùa chuong trình càp nhà nuóc KX- 07 qua
bay nhóm khàch
thè
dà
lira
ehpn dugc sàu già tri nhàn
càeh
nói bàt cùa con
nguói "thòi dói mói". ma cùa theo càc
thi'r
bac sau:
- Co trình dò hpc vàn
-
Song
eó
tùih
nghla
- Co khà nàng tó ehùc quàn li
- Làm viéc tàn tàm, eó
tràch

nhiém
-
Sàftg
tao trong hpc tàp, lao dóng
- Biét nhiéu nghé, thao
mot
nghé
Day
là
nhirng
già tri hét
sue
ca bàn cùa con nguòi Viét Nam trong
cóng cupe CNH, HDH dà't nuóc trong thói dai canh tranh va hoà nhap trén
19
pham vi toàn càu. Nhùng già tri do
vùa
co tinh hién dai, vùa co
tùih
truyén
thóng, là nhirng già tri nhàn vàn ca bàn ma nhàn loai dang huóng tói
(11-tr
92,93)
Mot he già tri qui dinh lói
song
Viét Nam dugc hình thành
va
phàt
trién trong lich su dà tra thành nhirng già tri tinh thàn truyén thóng cùa dàn
toc

Viét Nam. Dò là: yéu nuóc, càn eù. anh hùng, sàng tao. lac quan.
thuong nguòi.
vi
nghla. trong dò tiéu biéu là già tri yéu nuóc. Chù nghia
yéu nuóc là tu tuóng chù yéu. là sgi chi dò xuyén qua toàn bp lich
su
cùa
dàn
toc
Viét
Nani
(33-tr 94).
Tuy nhién , co' che thi truóng eó nhùng màt
tich
cuc co bàn là thùc
day
kinh té' - xà bòi phàt trién nhung cùng eò nhùng màt
trai
tàc dóng xàu
tói lói song . Truóc hét nò de ra mot lói
song
thuc dung. cuc doan, tón thó
dóng tién, hùy hoai dao due tmyén thóng
va
lói
song day tùih
nhàn vàn cùa
dàn toc. Lói song dò làm cho
mot so
nguói

vi
tién eó
thè
làm mpi viéc tàng
tàn luong tàm. chà dap
Ién
dao li (20-tr 3). Bòi vay song song vói viéc giù
gin
nhùng già tri tmyén thóng dàn
toc
trong lói
song
phài
Ién
àn. phài dàu
tranh
de
loai bò nhùng biéu hién cùa lói sóne tha hoà
vi
dóne tién
trai
vai
thuàn phong my tue cùa dàn
toc.
trai
vói dao
due.
nhàn vàn. nhàn bàn cùa
con nguòi
va trai

vói su phàt trién tién bó xà
bòi.
Dò là nhùng nói dung càn
thiét
va
càp bàch trong cóng cupe dói mói càeh mang. trong su" nghiép
cóng nghiép hoà. hién dai hoà dàt nuó'c nói chung
va
trong vàn
de
xày
dung lói
song
mói a nuóc ta nói riéng.
IL Vj
tri
lói song trong muc tiéu dào tao sinh vién
ò
càc truòng dai
hpc
L
Muc tiéu dào tao toàn dién sinh
a
càc truòng dai hoc.
Tu tuòng con nguói là trung tàm cùa cupe
song,
tmng
tàm cùa su
phàt trién gàn lién vói lich
su.

vàn hoà, vàn minh nhàn loai. Trong
cuong
20
llnh
cùa Dàng dà
khàng
dinh "nguón
lue
lón nhàt. quy bau nhàt cùa chùng
ta là tiém lue con nguói Viet nam, trong do co tiém
lue
tri
tue"
(31 - tr
212).
Bàc Ho cùng dà chi rò "mot dàn toc
dot
là
mot
dàn toc yéu" (12 - tr 76). Su
nghiep giào due
va
dào tao trong mày
chue
nàm qua dugc Dàng ta hét sue
coi trpng,
luón luón
là mot bó phan gàn bó chat che
va
bùn co cùa su

nghiep
càeh
mang Viét nam. Dàng ta cho ràng "Vói quan diém ; càeh mang
là su nghiép cùa nhàn dàn. do nhàn dàn
va vi
nhàn dàn phài gàn bò chat che
va
phue vu dac lue su nghiep càeh mang duói su lành dao cùa Dàng cóng
san
Viét
nani,
vùa huóng vào yéu càu phàt trién con nguòi vói y nghia là
con nguói Viet Nam vùa là muc tiéu. vùa là dóng lue cùa su phàt trién kinh
téxàhói"
(23
-tr463)
Giào due dai hpc là mot bp phàn cùa toàn bó su nghiép giào due cùa
nhàn dàn ta. Muc tiéu cùa giào due dai hoc là giào due
va
dào tao toàn
diénv
sinh vién - nguói càn bò . nguói chù tuong lai cùa xà
bòi
- cà
ve
làp
tiiròng
tu tuóng chinh tri,
ve
tinh thàn

va
thè
chat,
ve
nàng lue va dao
due
. ca càeh
suy nghi, càeh tu duy. nèp
song,
lói
song
de tao ra
mot
nhàn càeh phàt trién
toàn dién dàp ùng yéu càu cùa su nghiép càeh mang. cua qua
trùih
CNH-
HDH dà't nuò"c bién nay. Nhà truòng dai hpc phài thuc su là mói
tniòng
co
bàn cho su hoàn thién nhàn càeh cùa sinh vién. Càc truòng dai hpc phài xà\'
dung dugc nhùng chuàn
mire
trén tàt cà càc mat sao cho phù hpp vó'i yéu
càu cùa xà bòi trong tùng ngành. tùng
linli
vuc cóng tàc
ò"
eàc giai doan lich
su khàc nhau.

Truóc
day Idii
mó'i giành dugc chinh quyén (1945 - 1954) Dàng ta
chù truang xày dung nén giào due dai hpc dàn
toc
va dàn chù. Trong giai
doan cài tao XHCN ó mién Bàc (1958 - 1960) Dàng dà xàc làp quan diém
giào due XHCN. xàc dinh muc tiéu giào due toàn dién : tu tuong.
chuyén
món,
sue
khoè; xàc dinh nguyén ly, phuong chàm. giào
dtic:
giào
due
két
21
hpp vói
lao
dpng san xuà't, hpc di dói vói hành, ly luàn
gàn
lién vói thuc
tién, nhà truóng gàn lién vói xà bòi;
kliàng
dinh vai trò lành dao cùa Dàng
trong nhà truòng, giào due phài phue vu nhiém vu chinh tri. gat bò quan
niém chuyén món don thuàn, hpc thuàt vi hpc thuàt (23 - tr 205). Giai doan
1961 - 1965 Dàng lai xàc dinli : "su nghiép giào due cùa chùng ta phài
nhàm
bòi

duòng
thè
he tre thành nhùng nguói lao dóng làm chù dà't nuóc.
eó giàe ngó XHCN. co vàn hoà, co ky thuàt. eó
sue
khoè. nhùng nguòi
phài
trién toàn dién
de
xày dung xà hói mói Di dói vói viéc dào tao
ve
màt
chuyén món, càn rat coi trpng boi duòng
ve
chinh tri. tu tuong
va
dao
due
càeh mang, làm cho dói ngù càn bó xày
dimg
kinh té cùa ta bao góm dugc
nhixng
nguói vùng vàng
ve
chinh tri va giói
ve
chuyén món" (23 - tr 208).
Giai doan 1965 - 1985 thuc hién nghi quyé't dai
bòi FV
cùa Dàng. càc

truòng dai hpc dào tao càn bò, theo ehi tiéu phàn giao cùa ké
boach
nhà
nuóc
va
chù yéu dào tao càn bó cho bién
che
nhà nuóc trong hai thành phàn
kinh té chù yéu: kinh té quóc doanh
va
kinh té tàp
thè.
Tu 1986
dén
na\'.
thuc hién dói mai su nghiép giào due dai hpc dàp ùng yéu càu cùa cóng
cupe dói mói dàt
iiuò"e,
bào cào chinh tri tai dai hói VITI Dàng ta dà chi ra
nhùng vàn
de
càn phài làm trong giào due dai hpc là : "Xàc dinh rò hon
muc tiéu. thiét ké nói dung, chuong trình. dói mói phuong phàp giào
duc.dào tao
lua
ehpn nlìùng nói dung eó tinh ca bàn hién dai. Tàng cuòng
2Ìào
due
eóne
dàn. giào due dao due

va
nhàn vàn. lich su dàn
toc va
bàn sàc
vàn hoà dàn toc. y ehi
vuon Ién vi
tuong lai cùa bàn thàn
va
tién do cùa dàt
nuóc.
Tùng buóc àp dung eàc phuang phàp tién tién
va
phuang phàp hien
dai vào
qua
trình dào tao; phàt trién
maiili
phong trào
US
hpc. tu dào tao
thuóng xuyén
va
róng khàp". (
33-trl09).
Nhu vay ro ràng là giào due dai hpc phài là su giào due toàn dién.
Muc tiéu cùa qua trình dói mói giào due dai hpc cùa chùng ta là dào tao
22
nén nhùng con nguòi Viét nam phàt trién cao ve tri
tue,
cuóng tràng

ve
the
chà't, phong phù
ve
tinh thàn. trong sàng
ve
dao due. Càc truòng dai hpc
khòng chi trang bi cho sinh vién nhùng kién thùc
va
ky nàng nén kinli té xà
bòi dòi bòi,
ma con
rèn
luyèn,
boi duòng cho hp
ve
nhùng già tri nhàn càeh,
phàm
chat
dao
due.
tàc phong cóng nghiép hién dai, tinh thàn dàu tranh
vi
tién bò xà hói
va
cóng
bang
xà bòi, dinh huóng chmh tri dùng dàn theo ly
tuòng XHCN. Muc tiéu cùa eàc truòng. khóng thè xa ròi tinh chat toàn dién
cùa muc tiéu giào due dai hpc chung. Càc

tiiròng
dai hpc khàc nhau là
nhùng mói truòng cu thè khàc nhau
de
giào due
nliàn
càeh nguòi càn bó
tuong lai cho dàt nuóc.
2.
Vi tri
lói
song trong muc tiéu dào tao sinh vién dai hpc
Nhìn chung muc tiéu giào due dào tao sinh vién dai hoc dugc thuc
hién chù yéu thóng qua viéc thiét ké nói dung. chuang trình dào tao va dugc
dành già thóng qua thi hét hpc phàn. hét món. thi chuyén giai doan \'à thi
tòt
nghiép. Nhung
mot
chuang trình dai hpc dù hoàn chinh. ti mi dén dàu
cùng khóng
thè
bao quàt hét muc tiéu giào due dào tao sinh vién
ma mot
phàn phài giào due thóng qua càc hình thùc khàc . trong dò eò giào
due
lói
song.
Chinh mói
tmóne
nhà

tru'óne
dai hoc. quan
he irne
xù
siùa
ban bè.
thà}^
eó
va
qua nhiéu boat dóng khàc ò' truòng. nhàt là qua
qua
trình hoc tàp
dà giào due. rèn
luyén
sinh vién. huóng mpi boat dóng cùa sinh vién thuc
hién nhùng già tri. dinh huóng già tri
ma
nhà truóng dàt ra va xà hói yéu
càu, giùp ho hoàn thién nhàn
càeh
cùa nguói càn bó tuang lai. Hoc dai hpc
là hpc phuong phàp cóng tàc, hoc càeh
song,
lói
song.
Tlióng
qua nàm bàt
càc nói dung co' bàn cùa món hpc, phuong phàp cùa món hpc sinh vién biét
tìm ra càc phuong phàp
de

dat muc dich. hiéu qua trong mói truòng cóng
tàc sau này. Do vay giào due lói
song
eó mot
\'ai
trò rat quan trpng trong
23
giào due dào tao sinh vién dai hpc hièn nay dugc thè hién ó càc diém sau
day:
1.
Nhàn càeh là nguyèn nhàn va dóng thói là két
qua
cùa càc lói
song
trong hpc tàp, trong giao tiép. ùng xù, càc hành vi eó vàn hoà trong quan he
cóng tàc, quan he xà bòi phù hgp vói yéu càu cùa xà
bòi.
2.
Lói
song
thè hièn nhàn
càeh
cùa con nguói. Thóng qua lói
song
dành già con nguói phù hgp. thieh ùng dugc hay khóng vói xà bòi.
3.
TTióng
qua lói song
ma
thè hién khà nàng. nàng lue cóng tàc.

oc
tu
duy sàng tao cùng nhu dao
due
phàm
chat
\'à
làp
truòng
chùih
tri cua nguòi
cànbp
tuong lai.
4.
Thóng qua lói
song ma
dành già nén giào due dai hpc nói riéng.
dành già xà hói nói chung là phàt trién. tién bó hay khóng.
Nhà truòng dai hpc phài thuc su là mói truòng giào due toàn dién
sinh vién, làm hoàn thién nhàn càeh sinh vién.
0 nuó"e ta hièn nav trong diéu kién ca
che
thi
truóns
dà xuàt hién lói
song thuc dung. vi ky.
cha}'
theo dóng tién. làm giàu bang moi già bàt chàp
dao li. ki cuong thì vàn
de

giào due lói
song
cho sinh \ién.
xà\
dung lói
sóne lành manh
tronc:
sinh
\ién
cane
rro"
nén
mot
véu càu auan
tronc \
à
càp bàch hon bao gió hét.
3.
Nhùng
dàc
trung cu bàn cùa lói song sinh vién hién
na}
:
Sinh vién dai hpc là mot tàng lóp xà hói dàc biét. Truóc
bèi dò
là mot
cóng dóng
goni
nhùng nguói tu càc vùng què khàc nhau cùa dàt nuóc tàp
hgp lai. Hp mang theo càc

net
riéng biét cùa nén giào due
già
dình. cùa
phong
UJC.
tàp quàn
va
nhà't là càc diéu kién kinh tè.
co"
so'
vàt chat cua tùng
già
dìnli,
dóng hp, dia phuang
kJiàc
nhau vào trong boat dóng
song
hàng
ngày cùa hp.
Day
là ca sa dàu tién, ca bàn quyé't dinh nhàn
càeh.
lói
song
cùa cuóe dòi
sùih
vién cùa ho.
24
Thanh nién , sinh vién là tàng lóp tre tuoi, eó

sue
khoè. co trình dò
vàn hoà nén ho hiéu dpng va thieh boat dpng trong cupe
song,
iihanli.
nhay
trong nhàn thùc, càm thu nhà't là nhàn thùc, càm thu nlìùng cài mói, la.
Phàn lón thanh nién sinh vién chua dugc rèn luyén trong
san
xuà't va chién
dàu. Nhixng hiéu biét cùa hp
ve
quóc
già.
dàn
toc.
ve
giai càp.
ve
truyén
thóng, chi qua sach va nén rà't han
che,
thàm chi rat it bié't. Khi tàp tmng
ve
truòng dai hpc
ò"
càc thành phó - noi eò dù
mpi
tàng lóp xà bòi. mpi kiéu
quan he xà boi . dién ra mpi hién tupng sinh boat vàt chà't va tinh thàn -

thanli
nién
sinli
vién. dac biét là thanh nién smh \ién xuàt phàt
tu
nóng tbón
eò su thay dói, xào trón lón. Hp phài tu làm chù bàn thàn
de
hoà nhap vào
mói truóng mói, làm chù nguón kinh té thuóng là eo hep cùa mình de dàm
bào cupe
song,
làm chù
ve
eàc mó'i quan he giao tiép. làm chù
ve
sinh boat
hàng ngày .
Bay
nhiéu dàc diém
va
nhàn tó ành huóng làm cho nhàn
càeh. lói song cùa sinh vién chua ón dinh. eó nhiéu dao dóng. Néu
mot
sinh
vién nào dò khóng tu làm chù duac mình. mói truòng ky
tue
xà cùng nhu xà
hói khóng eó su tó
ehùc

quàn ly dùng dàn thì de làm sinh vién hu hòng.
thoài hoà.
buóng
thà trong lói
song
nhàt là trong diéu kién cùa co" che thi
tmòng. Ai dò eò xép thanh nién sinh vién vào tàng lò"p tiéu tu san vó"i tinh
càeh là tàng lóp
de
dao dóng nga nghiéng thì klióng phài là khóng eó co
so'
hgp li.
Qua trình cài bién càeh mang trong thòi ky
qua dò
theo
di.nh
huóng
XHCN dà qui dinli muc tiéu giào due dào tao toàn dién sinh vién trong eàc
truòng dai hpc cùa chùng ta. Mot thòi gian dai trong
co"
che
tàp trung quan
liéu bao càp cùa nén kinh
tèda làm
hình thành mot dàc diém trong lói
song
cùa nguòi Viét
Nani
nói chung. cùa sinli
vic-n

nói riéng là thu dpng . y lai. "
Ve
dac diém nhàn càeh da
so {U'èn
50%) lua
ehpn
ó dàc diém trùng bop
vói két
qua
chung. Ngoài ra
sùih
vién
con
lua ehpn thém: trung bình chù
25