Xây dựng sản phẩm du lịch làng nghề ở vùng du lịch Bắc bộ

M
TRl/ÒNG
DAI HOC QUÒC
GIÀ HA
NOI
TRITONO
DAI HOC KHOA HOC XÀ
HÒI VA
NHÀN VÀN
*
^^ %^0
*x*
^^
^f^
^^ ^^ ^^
NGUYÈN TRAN
DlTC
XÀY
DUNG
SAN PHAM
DU LICH
LÀNG
NGHE Ò
VÙNG
DU LICH BAC BÓ
CHUYEN
NGANH: DU LICH
MA
SO:
LUAN VÀN THAC SI DU LICH
• > •

(Chucmg trình dào tao
thi
diém)
NGUÒI HUÓNG
DAN KHOA
HOC
T.S LAI NGUYÈN TUÒNO
DAI HOC QUOC
GIÀ
HA NOI
TRUNG
TÀM THÒNG
TIN THU VIÉN
\J'
U/'Il-'J
HA
NÓI,
NÀM
2007
DANH MUC CÀC
CH0 VIÈT TÀT
Càc chu viét tàt trong
luan vàn
duac hiéu nhu sau:
CNH - HDH: Còng nghiep boa, hien dai boa
DLBB: Du
lich
Bàc Bò
NN & PTNT: Nòng nghiep
va

phàt trién nòng thòn
NTCTT: Nghé thù còng truyén thóng
TCDLVN: Tong cuc Du lich Viét Nam
TNDL: Tài nguyén Du lich
TTCN: Tiéu thù còng nghiep
DANH MUC GAG BANG TRONG LUAN VÀN
Bang 1.1.
So luong
nghé
va làng
nghé thù còng cà nuóc phàn theo khu vuc.
Bang
1.2.
Qua trinh phàt trién
san phàm
làng nghé cùa Viét Nam
Bang
1.3.
So luong nghé
va
làng nghé thù còng cùa vùng du lich Bàc Bò
Bang
2.1. Phàn bó làng nghé theo khu vuc
Bang
2.2.
So
luong
lao
dòng phàn theo doanh nghiep
va lao

dóng
Bang 2.3. Vón
ngàn
sàch TW
ho
tra dàu tu co
so
ha tàng du lich
Bang 2.4. Hoat dòng kinh doanh cùa mot so làng nghé thuóc vùng du lich Bàc Bò
Bang
2.5. Thi truóng
san
pham thù còng vùng du lich Bàc Bò
Bang
2.6. Xu huóng tiéu dùng cùa khàch quóc té nàm 2002 dói voi
san
pham
làng nghé thù còng cùa vùng du lich Bàc Bò.
MUC LUC
Trang
PHANMÒDAU
1
ChUOÌlg
1. TÓNG QUAN
VE
LÀNG NGHÉ
VA
VAI TRÒ
CÙA
NO TRONG PHÀT

TRIÉN DU
LICH 3
1.1.
Nhutig
khài niem
co lién
quan 3
1.2.
Sir hình
thành
va
phàt trién làng nghé
ò
Viét Nam 7
1.2.1. Khài quàt
ve
làng nghé a Viét Nam 7
L2.2.
Làng nghé
ò
vùng du lich Bàc Bò 15
L2.2.L Khài quàt vùng DLBB 15
1.2.2.2.
Làng nghé vùng du lich Bàc Bò 20
1.2.3.
Dac diém cùa càc làng nghé vùng du lich Bàc Bò 20
1.3.
Vi
tri,
vai trò làng nghé trong phàt trién du lich 34

1.3.1. Vi tri, vai trò làng nghé trong phàt trién kinh té- xà bòi 34
1.3.2.
Vai trò cùa làng nghé trong phàt trién du lich 39
ChUOÌlg
2.
KHAI
THÀC
TIÉM
NÀNG DU LICH LÀNG NGHÉ VÙNG Ò DU LICH
BÀCBO
43
2.1.
Thirc
trang hoat dóng cùa càc làng nghé 43
2.1.1.
Hoat dòng cùa càc ngành nghé
va
làng nghé 43
2.1.2. Thuc trang
ve
lao dòng - viec
làm
45
2.L3.
Thuc trang
ve
phàt trién co so ha tàng 48
2.1.4. Thuc trang
ve
boat dòng du lich cùa làng nghé 51

2.2.
Phàn
tìch
hoat dòng làng nghé 55
2.2.1.
Ve
nguyén
lieu va
chat luong
san
phàm 55
2.2.2. Lao dòng
va
cài tién còng nghé
san
xuàt 56
2.2.3.
Phàt trién nghé thù còng
va
bào tón già tri truyén thóng 58
2.2.4. Thi truóng
san
phàm
va
nhu càu tiéu dùng cùa khàch du lich 61
2.3.
Nhung
yéu
tó de
làng nghé

dirpc
chon
là san
pham du lich làng nghé 68
2.3.1.
Co
sokhoa
hoc de kién tao làng nghé du lich a vùng DLBB 68
2.3.2. Muc tiéu cùa viec kién tao du lich làng nghé 69
2.3.3.
Diéu kién
de
làng nghé
duoc
chon là làng nghé du lich 70
2.3.4. Dói tuong duoc
lua
chon 71
2.3.5.
Kéhoach
trién khai 72
2.3.6. Quàn
ly
boat dòng cùa làng nghé du lich 74
2.3.7.
Càc
vàn de
khàc càn chù y 74
GhUOTlg
3.

NHÙNG GIÀI
PHÀP CHÙ YÉU NHÀM PHÀT
TRIÉN
SAN
PHAM DU
LICH LÀNG
NGHÉ 76
3.1.
Phuang hyóìig
phàt trién du lich làng nghé 76
3.1.1.
Quan diém phàt trién 76
3.1.2. Muc tiéu phàt trién 77
3.2.
Nhihig
dinh
h^óiig
phàt trién 77
3.2.1.
Phàt trién theo ngành 77
3.2.2. Phàt trién theo quy hoach 79
3.3.
Nhùtig
giài phàp chù yéu 81
3.3.1.
Duy
tri,
bào tón nhung già tri truyén thóng 81
3.3.2. Ma róng thi truóng tiéu thu
san

phàm 82
3.3.3.
Giài phàp phàt trién doanh nghiep
vira va
nhò 83
3.3.4. Dàu tu co so ha tàng 84
3.3.5.
Nàng cao nhan
thùc
cùa
nguòi
dàn 86
3.3.6. Tó
chùc
quàn ly càc boat dóng du lich làng nghé 86
3.3.7. Quàng bà, xùc tién xày dung
thuong
hiéu làng nghé 87
3.4.
Mot so kién nghi 89
3.4.1.
Vói càc
co
quan quàn ly Nhà nuóc càc ngành càc càp 89
3.4.2. Vói càc
co
quan
chinhquyén
càc càp 91
3.4.3.

Vói càc doanh nghiep 92
KÉTLUAN
93
TÀI
LIÈU
THAM KHÀO 95
yv"^
'*. ^
PHAN
MO
DAU
1.
Ly do chon de tài.
O vùng Bàc Bó, nghé
va
làng nghé
co
so luong rat
lón,
Càc làng nghé
truyén thóng dà
va
dang trò thành tài nguyén quy già cùa nuóc ta. Duói càch
nhin nhan cùa ngành du lich, làng nghé
ciing
chinh là tài nguyén du lich quy
già, dang tra thành diém
thàm
quan du lich hàp dàn.
Trong

nhiJng nàm
qua, xày dung
san
phàm du lich làng nghé là mot
trong nhung nói dung quan trong trong dinh huóng phàt trién cùa ngành du
lich Viét Nam. Du lich làng nghé là
loai
hinh du lich mói ò Viét Nam. Tiém
nang
de xày
dung
san
phàm du lich làng nghé à vùng Bàc Bò là rat lón. Mac
dù dà
co
nhiéu co
gang
cùa càc càp, càc ngành, nhung vi
nhiing
nguyén nhan
khàc nhau, còng tàc xày dung
san
phàm du lich làng nghé vàn dién ra
con
cham, chua tuong
xiing
vói tiém nàng vón co cùa làng nghé. Do vay vàn
de
xày dung
san

phàm du lich làng nghé
o
vùng du lich Bàc Bó là càn thiét.
2.
Muc
dich
nghién
culi.
Luan van duoc thuc hien nhàm muc dich xày dung
san
phàm du lich
làng nghé
o
vùng du lich Bàc Bò.
3.
Dói tuong và pham vi nghién
cihi.
Dói tuong nghién
curu
là càc làng nghé thuóc vùng du lich Bàc Bò trong
nhung
nàm
gàn day. Viec
phàn
tich dành già so sành khài quàt càc vàn
de
trong luan vàn dua trén nhiing so lieu thu thap duoc trong
qua
trinh khào sàt
nghién

cùu
tai càc làng nghé.
4.
Phuong
phàp nghién
cihi.
Luan vàn
co
su dung càc phuong phàp nghién
cùn
sau:
+ Phuong phàp duy vat bièn
chùtig
và duy vat lich
su.
+ Phuong phàp phàn tich thóng
ké,
so sành, tong bop, trén co so
nhimg
tu lieu,
so
lieu duoc càp nhat qua càc tài lieu nghién curu khoa hoc và càc
phuong tién thóng tin dai chùng .
+ Phuong phàp khào sàt diéu tra tai càc làng nghé trong vùng.
5 Noi dung luan vàn
Ngoài phàn mò dàu và két luan, phu
lue,
luan vàn duoc chia làm 3 chuong.
Chitong
I: Tong quan ve làng nghé và vai trò cùa no trong phàt

trién
du lich
Chuong II: Khai thàc tiém nàng du lich làng nghé a vùng du lich
Bàc
Bó,
Chuong III: Nhung giài phàp chù yéu nhàm phàt trién san pham du
lich làng nghé.
-2-
GHU^ONG
1
TÓNG QUAN VE LÀNG NGHE
VÀ VAI TRÒ CÙA NO TRONG PHÀT
TRIEN
DU LICH
1.1
NHCNG
KHÀI
NIÈM
CO
LIÈN
QUAN
Trong luan vàn này,
nhung
khài niem sau day duoc hiéu nhu sau:
- Làng: Là khói dàn cu
ò
nòng thòn,
lap
thành mot don vi
co

dai
song
riéng
ve
nhiéu mat và là don vi hành chinh càp thàp nhàt
thòi
phong kién [6,
tr.
542].
- Nghé: Là còng viec chuyén làm theo su phàn còng cùa xà hói.
[6],
- Làng nghé:
Co thè
hiéu don giàn là làng cùa càc cu dàn làm nghé
nòng
co
thém mot hoac mot so nghé thù còng (nhu dét, dan
làt,
xày dung,
mòc,
góm
su )
Trong càc làng qué a Viét Nam,
thuòng
tón tai và gàn bó
giira san
xuàt
nòng nghiep (trong trot và chàn nuòi ) vói càc ngành nghé phi nòng nghiep
(nghé thù còng). Vi vay, hàu hét trong vùng mién nòng thòn ò nuóc ta déu
co

nhùng
ngành, nghé thù còng.
Co
làng chi làm kiém mot nghé,
co
làng làm
kiém nhiéu nghé. Trong
dò,
nhiéu ngành, nghé dà
co
lich su phàt trién hàng
tram, hàng ngàn nàm, duoc tón tai và phàt trién theo nhiéu loai hinh và qui mò
khàc nhau. Tuy nhién, khòng phài
o
bàt
cu
làng, thòn nào
co
tón tai nhùng
ngành nghé
dò
déu duoc goi là làng nghé và cho dén nay vàn chua
co
mot
khài niem thóng nhàt
ve
mot làng nghé.
Nhan rò vai trò quan trong cùa càc
san
phàm nghé và làng nghé trong

su phàt trién kinh té xà bòi và vi tri cùa
llnh
vuc phi nòng nghiep , nhàt là
trong giai doan bòi nhap kinh té toàn
càu,càc
bò, ngành
bini
quan dà và dang
xày dung càc du àn, nghién
cùu,
xàc dinh càc tiéu chi chuàn muc
ve
làng nghé
-3
de co
ké hoach dàu tu thoà dang và hiéu
qua
hon, phù bop vói quy hoach phàt
trién kinh té xà bòi cùa dàt nuóc.
Theo du àn cùa Trung tàm nghién
cùu
dàn so và nguón lao dóng thuòc
Bò Lao dòng - Thuong binh - Xà bòi, tiéu chi
de
xàc dinh mot làng nghé phài
dàm bào càc yéu tó co bàn
sau:[l].
- Co càu: Lao dòng thù còng trong so dàn cùa làng phài dat tói thiéu
20%,
ho phài

song
duoc
bang
chinh lao dóng thù còng.
- Thu nhap binh quàn
tu
nghé phài dat tói thiéu 50% thu nhap cùa mói
ho
già
dinh
tho.
- Già tri
san
luong cùa nghé thù còng trong làng phài chiém 50% già tri
tong
san
luong cùa làng.
Day là mot tiéu chi duoc xày dung trong dò càc yéu tó co bàn dà duoc
luong hoà dua trén két
qua
khào sàt, diéu tra thuc trang hoat dóng cùa càc
làng nghé truyén thóng trong khòng gian nghién
cùu
cùa du àn duói góc nhin
cùa ngành kinh té lao dòng.
Nhin nhan duói góc do cùa du àn phàt trién ngành nghé thù còng theo
huóng còng nghiep hoà nòng thòn Bó Nòng nghiep - Phàt trién nòng thòn và
tó chùc
hop tàc quóc té Nhat Bàn
(JICA)

nàm 2004 [29] cho ràng: Làng nghé
là làng
o
khu vuc nòng thòn, phài dàp
ùng
duoc càc diéu kién sau:
- Nguón thu nhap chinh cùa làng phài duoc tao ra
tìjf san
phàm nghé thù còng.
- Phài
co
hon 30% so ho hoac
so
lao dòng tham
già
vào boat dòng tao ra
san phàm thù còng.
- Chàp hành càc chinh sàch cùa chinh quyén dia phuong
Vày là,
nhimg
tiéu chi a trén
ve
làng (làng nghé thù còng) cùa càc nhà
kinh té nhin chung
co
su tuong dóng. Su khàc nhau à mot so noi dung nào
dò
cùng
là diéu
de

hiéu, diéu dò phu thuòc vào càch nhin nhan vàn
de
duói góc
dò chuyén mòn khàc nhau cùa mòi ngành. Viec dua yéu tó vai tró cùa chinh
4-
quyén trong giàm sàt và thuc thi càc co
che
chinh sàch là rat càn thiét. Day là
yéu tó quan trong dàm bào khàc phuc nhung yéu kém cùa càc làng nghé, tao
diéu kién de duy tri, phàt trién nghé và làng nghé mot càch
ben
vung tao diéu
kién cho du lich phàt trién.
- Làng nghé truyén thong (làng nghé thù còng truyén thóng)
Là làng nghé
co
lich
su
phàt trién
làu
dói. Trong dò,
san
phàm cùa làng
nghé là nhùng hàng thù còng duoc
luu
truyén qua càc
thè
he hàng tram nàm
(truoc thè
ky XIX), vàn duy tri duoc nguyén ven kiéu dang và ky thuat truyén

thóng dén ngày nay.
Su khói phuc và phàt trién cùa làng nghé truyén thóng trong nhùng nàm
gàn day dà dóng vai trò quan trong trong nén kinh té.
San
phàm cùa nghé thù
còng khòng chi ngày càng chiém
linh
duoc thi truóng trong nuóc
ma con co
uy tin cao vói thi truóng ngoài nuóc, thu
bùt
duoc nhiéu khàch du lich, dac
biet là khàch du lich quóc té. Nhiéu còng ty kinh doanh du lich dà
som
khai
thàc thành còng loai hinh du lich này - Du lich làng nghé.
- Du lich làng nghé là loai hinh du lich dua vào viec khai thàc càc già
tri
vàn
hoà truyén thóng càc ky nàng nghé nghiep the hien trong càc
san
phàm
thù còng my nghé de phuc vu du khàch.
Là mot loai hinh
con
rat mói và rat
"kén"
khàch nén khòng phài bàt ky
làng nghé nào cùng don duoc khàch du lich, cùng tra thành làng nghé du lich.
_ Làng nghé du lich là làng nghé

ò
nòng thòn ( duoc co quan
co
thàm
quyén còng nhan ), trong dò
co
nhiéu tài nguyén du lich hàp dàn
co
the khai
thàc phuc vu khàch du lich .
Chùng tòi cho ràng do là noi dung co bàn
co thè
su dung làm càn
cu
de
xày dung làng nghé thành diém du lich (
san
phàm du lich làng nghé )
- Làng nghé du lich và làng nghé thù còng (goi tàt là làng nghé) Là hai
khài niém it nhiéu co su khàc biét. Su khàc nhau co bàn
thè
hien
o
chò: Làng
5-
nghé thù còng là làng nghé duoc phàn chia theo càch hiéu cùa kinh té tong
bop;
Làng nghé du lich là làng nghé duoc hiéu theo kinh té ngành. Giùa
chùng
co

gianh giói nhàt dinh, trong dò làng nghé du lich càn phài duoc
nhin
nhan
tu
càc làng nghé mot càch day dù hon: Khòng phài chi dùng lai
o
viec xem xét
san
phàm hàng hoà cùa làng nghé là cài gi
ma
phài xét
sue
hàp dàn cùa tài
nguyén du lich (cà tu nhién và nhan vàn) và khà nàng khai thàc nhùng TNDL
cùa làng nghé dò nhu
thè
nào.
- Tài nguyén du
Ijch
(TNDL) là cành quan thién nhién, yéu tó tu
nhién, di tich lich
su
- vàn hoà, còng trinh lao dòng sàng tao cùa con nguòi và
càc già tri nhan vàn khàc
co thè
duoc su dung dàp ùng nhu càu du lich
[15].
Tài nguyén du lich làng nghé chù yéu là TNDL nhàn vàn
- Diém du lich: Là noi
co

tài nguyén du lich hàp dàn, phuc vu nhu càu
tham quan cùa khàch du lich
[15],
Là càp thàp nhàt trong he thóng phàn vi du lich và
co
quy mò nhò
ve
lành
thó. Tuy nhién, su chénh
lech ve
dién tich giùa càc diém du lich
co
thè là
tuong dói
lon.
Viec khai thàc tài nguyén du lich trong mot làng nghé
de
phuc vu khàch
du lich tham quan, nghién cùu, tim hiéu càc già tri cùa tài nguyén và
huong
thu càc dich vu
co
lién quan dang là mot trong nhùng xu huóng phàt trién du
lich hien nay. Mot so làng nghé trong cà nuóc dà thành còng theo huong di
này và dà thuc su là nhùng diém du lich hàp dàn du khàch, làm da dang ,
phong phù thém he thóng san phàm du lich -
san
phàm du lich làng nghé.
- San pham du lich: Là tap
hgfp

càc dich vu càn thiét
de
thoà man nhu
càu cùa du khàch trong chuyén di du lich [15].
Hiéu theo
nghia
hep nhàt san phàm du lich bao góm 3
linh
vuc
"Phàn
cùng'':
Ca
so vat chat, khàch san, càc phuong tién vàn chuyén khàch du lich,
càc diém du lich
'Thàn
mém":
Càc chuong trinh, càc su kién du lich ; và
càc phàn khàc nhu càc boat dòng quàng bà xùc tién, dào tao du lich. Viec xày
dung càc làng nghé thành diém du lich chinh là phài xày dung duoc
san
phàm
du lich làng nghé.
- Vùng du lich Bàc Bò (VDLBB)
Quy hoach tong thè phàt trién du lich Viét Nam thòi ky 1995-2010
duoc Thù tuóng chinh phù phé duyét theo quyét dinh so 307/TTg ngày
24/5/1995 dà xàc dinh: Lành thó Viét Nam góm 3 vùng du lich: Bàc Bó, Bàc
Trung Bò - Nam Trung Bò vói càc trung tàm cùa vùng tuong ùng là:
Ha
Noi
và phu càn, Hué - Dà Nàng, Thành phó Ho Chi Minh và phu càn.

Vùng du lich Bàc Bó góm 29
tinh^*\
thành phó,
tu Ha
Giang vào
Ha
Tinh.
Thù dò
Ha
Nói là trung tàm cùa vùng và tam giàc dòng
lue
tàng truóng
du lich là
Ha
Noi - Hai
Pbòng
- Quàng Ninh.
Trong 3 vùng du lich, vùng DLBB
co
dién tich tu nhién lón nhàt vói
149.064km^
và dàn so là 35.483.300 nguòi, chiém
45,03%
dién tich tu nhién
và 46,48% dàn so cà nuóc.
1.2
Sir
HÌNH THÀNH VÀ PHÀT TRIEN LÀNG NGHE
Ò
VIÈT NAM

1.2.1 Khài quàt ve làng nghé
a
Viét Nam
0 nuóc ta, nghé và làng nghé co so luong rat lón, duoc hinh thành và
phàt trién trén khàp càc mién cùa dàt nuóc. Mòi nghé và làng nghé duoc hinh
thành, tón tai và phàt trién dén ngày nay là su két tinh nhùng già tri vàn hoà
vat chat
tu
nhiéu
thè
he và duoc ghi nhan trong nhùng sàc phong cùa tùng
làng, bàn. Nhiéu làng nghé dà di vào lich su cùa dàn toc. Nghé thù còng my
nghé Viét Nam
co
lich su phàt trién
tu
làu dói, gàn lién vói nhùng tén làng
nghé và
nhiing san phàm
noi
tiéng
tinh xào, hoàn my và dòc dào. O
dò con
là
noi hoi tu càc tho thù còng và nghé nhàn tài nàng, tao nén nhùng san phàm
co
bàn sàc riéng cùa tùng nguòi, tùng vùng mién khò
co
the bàt chuòc duoc.
(1):

Do tinh Lai
Chàu
tàch khòi
tinh
Dién Bién
7
Su xuàt hien nhùng ngành nghé thù còng a càc làng qué
lue
dàu chi là
nhùng nghé phu trong càc
già
dinh nòng dàn, chù yéu duoc hành nghé trong
lue
nòng nhàn. Nhùng
san
phàm thù còng truyén thóng duoc làm ra thuòng là
nhùng nòng cu càn thiét phuc vu
san
xuàt hoac nhung
dò
dùng trong dói
song
sinh boat hàng ngày
tu
càc nghé dan làt, góm
su,
che
tàc kim loai hoac cham
khàc gò
Trong

qua
trinh phàt trién kinh té xà bòi,
nhiJng
nghé thù còng dàn
dugfc
phàt trién và tàch khòi
san
xuàt nòng nghiep. Trong dò, mot so nghé dà
nói lén
vói ky thuat tinh xào cùng mot tàng
lóp
tho lành nghé.
Lue lugfng
lao
dòng
co
tay nghé cao ngày càng tàng lén, ho
co
thè
song
duoc
bang
chinh
nguón thu nhap
tu
nghé nghiep và san xuàt ra nhiing hàng hoà
bang
dói bàn
tay khéo
léo,

tài boa cùa minh.
Nhùng
san
phàm
bang
dóng dà duoc khai quàt hoac luu giù dén nay là
nhùng chùng tich cùa nghé
due
dóng trong
nhirng
thòi ky phàt trién ruc ra cùa
nuóc ta và duoc càc
thè
he tién nhàn lién
tue
ké
thùa
và phàt trién.
San
phàm
ban dàu là
che
tàc càc binh khi,
due
tuong Phàt, làm do thò Sau dò nhùng
tho thù còng vói tay nghé lao
luyén,
tinh xào dà sàng tao nhiéu
san
phàm mói,

tinh vi và tuyét my hon phuc vu càc nhu càu tin nguòng tòn giào, phong
tue
tap quàn và cà
ve
phuc vu quàn su.
Dan
dén hinh thành càc trung tàm
due
dóng a càc khu dàn cu
co
nhiéu nhu càu su dung và nhùng noi
co
nhiéu
nguyén lieu càn cho nhu càu
san
xuàt.
Phàn lón
nbOng san
phàm due
bang
dóng thau là nhùng tuong Phàt,
lu
huong, chàn dèn, càc bò binh khi hien
con
duoc
bay
trong càc dén, dinh, càc
chùa co và nhà thò ho toc. Càc loai trong dóng co phàt hien duoc (Dòng San,
Ngoc Lù, Hoàn Ha, Miéu Mòn) nhiéu tuong Phàt và
chuong

co tu là nhùng di
san
tuyét tàc cùa nhiéu thòi ky phàt trién cùa nghé
due
dóng
o
nuóc ta
tu
co
xua nhu: Dai hóng
chuong ò
chùa Quynh Làm (Quàng Ninh), thàp Bào Thién,
chuong
Quy Dién
(Ha
Nói), vac chùa Phó Minh (Nam Dinh), vac dóng Dai
Noi (1659 - 1684), khành dóng chùa Thién Mu (1677) chuong chùa Thién
Mu (1710), Cùu Dinh (1835-1837)
ò
kinh dò Hué xua
-8
Trong
qua
trinh phàt trién, mot so còng doan
san
xuàt thù còng cùa mot
so
nghé dà duoc thay
thè bang
càc phuong tién co khi và nùa co khi song vàn

khòng ành huong dén già tri vàn hoà, nghé thuat và dò tinh sào cùa
san
phàm thù
còng my nghé, dàm bào chat luong dàp ùng nhu càu ngày càng cao cùa thi
truóng.
Nhùng hàng hoà này ngày càng xàm nhap sàu vào thi
truóng
càc tinh
thành phó,
lan
ròng ra cà nuóc và xuàt khàu ra nuóc ngoài. Hàu hét trong
so
dò là nhùng mat hàng thù còng cùa càc làng nghé truyén thóng nói tiéng tu
nhiéu
thè
he.
Nghién
cùn
càc di
chi
khào co thòi Hùng Vuong, càc nhà khào co
con
cho thày: Viét Nam hien
co kboàng
200 loai
san
phàm thù còng truyén thóng.
Nhiéu trong so dò
co
lich su phàt trién

tu
nhùng giai doan dàu cùa su phàt
trién xà bòi vàn hoà nòng nghiep cùa dàt nuóc. Lua
Ha
Dòng
co
hon 1.700
nàm lich su phàt trién, góm Bàt Tràng -
Ha
Nói
co
hon 500 nàm, mày tre dan
Phù Vinh -
Ha
Tày cùng co 700 nàm lich su Nhin chung, càc nghé thù
còng duoc binh thành
tu
nhiéu con duòng khàc nhau. Su tón tai và phàt trién
cùa nhùng nghé và làng nghé phu thuòc chù yéu vào càc nghé nhàn và nguón
nguyén lieu chinh
de
tao ra
san
phàm. Trong dò, càc nghé nhàn giù vai trò
quyét dinh khòng
chi
dói vói chat luong cùa
san
phàm
ma con

quyét dinh
trong viec tao nén su da dang
ve
màu ma và phong phù
ve
chùng loai càc
san
phàm. Nhùng già tri lich
su,
vàn hoà, khoa hoc chùa dung trong càc
san
phàm
cùa mèi làng nghé truyén thóng do chinh nhung nghé nhàn tao ra dà trò thành
mot loai hàng hoà
co sue
hàp dàn dac biét, thu bùt khàch du lich
tu
nhiéu
vùng lành
thó
trén
thè
giói, làm tàng nguón thu nhap cùa càc cu dàn làng
nghé, tao diéu kién
de
duy tri, bào tón, phàt trién nghé và làng nghé. Viec
truyén nghé cùa càc vi
tó
nghé thuòng duoc càc làng nghé ghi nhan duói hinh
thùc

vàn tu hoac truyén mieng. Phó bién nhàt là càch truyén nghé truc tiép
theo kiéu
"Cha
truyén con
nói".
Ky thuat co bàn duoc
su
dung tao ra càc san
phàm thù còng truyén thóng duoc truyén qua nhiéu
thè
he. Nói càch khàc là,
lich su tao nén
san
phàm thù còng cùa càc làng nghé truyén thóng
o
nuóc ta
-9
khòng
chi
toa sàng trong
qua khù ma con
toa sàng trong su phàt trién cùa nén
còng nghiep Viét Nam qua nhiéu thè ky.
Hoat dòng xuàt khàu hàng thù còng truyén thóng cùa nuóc ta cùng xuàt
hien
tu
làu dòi ngay
tu
thòi ky nhà Ly thè ky
11

kéo
dai
dén thè ky
18
thòi
Tày Son. Nhiing
san
phàm mày tre dan, do bac, do góm, giày, ngà voi dà
duoc xuàt di nhiéu quóc
già tu
càc càng Vàn Don, Phó Hién, Hòi An, Phan
Thiét,
Ben
Nghé, Nhà Róng
Trong
nhiJng
nàm là thuòc dia cùa Phàp
(tu
cuoi thè ky 19) nén kinh té
nuóc ta hoàn toàn
bj
le thuóc. Chinh sàch kinh té cùa Phàp dà bièn nuóc ta là
thi
truóng
tiéu thu hàng hoà dóng thòi là noi cung càp nhùng nguón
loi
phuc
vu cho nén kinh té cùa ho: Hàng hoà cùa Phàp dua vào Viét Nam dà
bop
nghet

mot
so
nghé truyén thóng; Nhùng
san
phàm thù còng
co
dem lai lai ich - nhàt
là nhiing
san
phàm o Phàp khòng
san
xuàt nhu hàng théu ren, son mài, khàm
trai,
che
tàc kim loai, dan làt và
che
bién thuc phàm duoc Phàp dàu tu,
khuyén khich phàt trién và triet
de
khai thàc, dóng thòi dàu tu, tó chùc càc
truóng
lóp giào
due
và dào tao cho mot so nghé. Trong dò, mot so
san
phàm thù
còng my nghé dòi hòi
co
tay nghé cao vói ky thuat tinh vi dà duoc xuàt khàu
sang nhiéu nuóc, dù

so
luong khòng lón nhung cùng khang dinh duoc vi
tri
và
góp phàn nàng cao uy tin cùa
san
phàm thù còng truyén thóng cùa Viét Nam
tai mot so nuóc phuong Tày,
Ha
Lan và Tày Ban Nha
Tuy nhién, boat dòng cùa càc làng nghé vàn gap khòng it nhùng khò
khan
ve
nguyén lieu và
luti
thóng hàng hoà do nhiing tran càn quét, vày bàt
cùa dich lién tiép ò khàp noi.
Càch mang
tbàng
8/1945
thành còng dà mò ra chàn tròi mói cho nén
kinh té dàt nuóc phàt trién trong dò
linh
vuc
san
xuàt tiéu thù còng duoc Dàng
và Nhà nuóc quan tàm dac biét: Nhiéu
che
dò chinh sàch duoc ban hành dóng
vién khuyén khich

day
manh tàng
già san
xuàt nòng nghiep di dòi vói trong
cày còng nghiep tao nguón nguyén lieu phàt trién ngành nghé thù còng truyén
10-
thóng Cupe
kbàng
chién chóng Phàp và My kéo
dai
hon 30 nàm dà
gay qua
nhiéu khò
khan
cho dàt nuóc trén moi
lình
vuc, nhàt là
ve
kinh té.
De
duy tri
và phàt trién, viec san xuàt tai càc làng nghé dà phài qua nhiéu bién dói phù
bop vói chién
luoc
phàt trién kinh té thòi chién:
San
xuàt don le, quàn ly theo
ho
già
dinh duoc thay thè bòi càc HTX thù còng vói co càu , tó chùc và phàn

còng lao dòng chat che.
San
xuàt duoc mò ròng, khòng chi góp phàn ón dinh
dòi song và dàp ùng nhu càu tiéu dùng
ma con
dàm bào ké hoach xuàt khàu
sang càc nuóc (nhu Lién Xò
cu,
Trung Quóc và càc nuóc Dòng Àu )
Sau ngày giài phong mién Nam, thóng nhàt dàt nuóc dèn nay, nhò chù
truóng
dói mói, càc ngành nghé thù còng dà dàn duoc hói phuc và phàt trién,
dàp ùng dinh huóng chuyén dich co càu kinh tè theo huóng còng nghiep hoà -
hien dai hoà nòng nghiep và nòng thòn.
San
phàm tiéu thù còng nghiep ngày
càng da dang và phong phù dàp ùng nhu càu tiéu dùng trong nuóc và xuàt
khàu, giài quyét nhiéu viec làm, thu bùt duoc su tham
già
và dóng góp cùa
còng dóng dàn cu vào phàt trién
san
xuàt nhu thu hùt vón, kinh nghiem quàn
ly và trinh dò tay nghé cùa ho. Sau khi quyét dinh
132/QD-TTg
cùa Thù tuóng
chinh phù
ve
mot
so

chinh sàch khuyén khich phàt trién ngành nghé nòng
thòn, boat dóng cùa càc làng nghé trong cà nuóc dà co nhiéu khai sàc, nhiéu
ngành nghé truyén thóng duoc phuc hói. Theo cuc
che
bién nòng làm
san
và
nghé muói thuóc Bò NN&PTNT Viét Nam dà
co
nhiéu làng nghé thuòc càc
tinh
trong cà nuóc
co toc
dò tàng
truóng
binh quàn hàng nàm cao nhu
Ha
Tày
(24%),
Bàc Ninh (23%), Nam Dinh (21%), Quàng Nam (25%)
Két
qua
nghién cùu diéu tra cùa du àn phàt trién ngành nghé thù còng
theo huóng còng nghiep hoà nòng thòn cùa Bò nòng nghiep và phàt trién nòng
thòn và co quan bop tàc quóc té Nhat Bàn (JICA) cho biét, ngoài 3 tinh cao
nguyén mién Trung chua thóng ké duoc so luong càc làng nghé (do su di cu
cùa càc làng bàn cùa dóng bào càc dàn toc it nguòi) dén nay
so
nghé và làng
nghé trong cà nuóc duoc phàn bó nhu sau (bang 1.1).

- 11-
Càc làng nghé cùa nuóc ta duoc phàn bó khàp cà nuóc, hàu hét nàm ò
khu vuc mién Bàc vói 1594 làng nghé chiém 83,1% tóng
so
làng nghé trong
cà nuóc, chù yéu tap trung ò vùng chàu thó song Hóng vói 866 làng, chiém
29%
nhàt là ò khu vuc
Ha
Tày và
Ha
Noi , vói nhiéu làng nghé truyén thóng
nhu: nghé
Coi
(Ninh Binh,
Tbài
Binh, Thanh Hoà), son mài
(Ha
Tày, Bàc
Ninh, Nam Dinh) góm
su
(Bàt Tràng-
Ha
Nói, Quóc San-
Ha
Nam), théu ren
(Ha
Tày, Ninh Binh, Thài Binh)
Ò càc tinh mién nùi phia Bàc, noi càc dàn toc it nguòi sinh
song,

so
làng nghé it hon: Son La
co 191
làng nghé, Lai Chàu 22 làng nghé.
San
phàm
cùa càc làng nghé truyén thóng cùa dóng bào càc dàn toc mién nùi phia Bàc
co
làng dét thó càm ò Mai Chàu (Hoà Binh), càc làng Càt Càt và Tà Phin (Lào
Cai) dà và dang là nhung mat hàng duoc du khàch trong nuóc và khàch du lich
quóc tè rat
uà
chuong.
12-
Bang 1.1:
SO
LirONG
NGHÉ VÀ LÀNG NGHÉ
THÙ
CÒNG CÀ
NlTÒC
PHÀN THEO KHU
VlTC
Mién
(tinh)
Cà
ni/óc
Bàc
(28)
Trung

(12)
Nam
(21)
So
lifdng
làng
nghé
(chL/a
bao
gòm
càc
nghé
khàc)
2010
1594
113
303
Ty
trong
(%)
100
8,31
4,5
12,3
Càc
nhóm
nghé chù yéu dà
di/crc
còng nhàn
3

'sz
o
"5
o
281
185
23
73
E
e
X>
31
28
0
3
co
713
566
48
99
>3
(A
E
o
61
26
12
23
e
3

341
333
0
8
o
432
403
7
22
o
O
342
284
8
50
o
JZ
J^
E
co-
.e
O
45
40
1
4
8
8
0
0

C
.2
'o)
e
<n
•o
.e
e
ni
1-
8
4
0
0
"ro-
_o
E
1^
o
•ra
.e
O
204
169
14
21
Càc
nghé
khàc
509

406
15
88
Nguón:
Trich
so lieu diéu tra du àn phàt trién ngành nghé nghé thù
còng theo
huùng
còng nghiep hoà nòng thòn
(JICA-2004)
Lqp
bang và tinh toàn : Tàc già luan vàn
Ò mién Trung
co
kboàng
113
làng nghé, chiém 4,5%
tóng so
càc làng
nghé trong cà nuóc vói nhung nghé
tiéu biéu
nhu nghé
non Phù
Cam, dóng
thau Duong Xuàn (Hué) nghé cham khàc dà Non Nuóc (Dà Nàng), nghé mòc
Kim Bóng, góm Thanh
Ha.
Nhiéu nhàt là mày tre dan (48 làng).
Mién Nam
co

303 làng nghé chiém 12,3% , góm Tàn Vàn, nghé dà
Buu Long (Dóng Nai), son mài Trung
Binh
Hiep
(Binh
Duong). San pham
mày tre dan, chiéu eòi và
che
tàc gò
cùng
chiém da
so
trong khu vuc này.
Nhung san
phàm
cùa càc làng nghé thuòc khu vuc mién Trung và mién Nam
déu
co sù'c
hàp dàn cao dói vói khàch du lich nhu
non
Ba Don và càc hàng
mày tre dan (Quàng Binh);
non
Bài Tho, càc hàng due, cham
tró,
diéu
khàc
tinh vi
(Hué');
nghé dét vóc, sa,

llnh,
gàm triu cài boa ò Huong
Tra;
càc loai
san phàm diéu khàc dà ò Ngu Hành Son (Dà Nang). Hòi An co nghé cham
13
khàc gè tinh vi; nguòi Phù Vang
co
nghé dét vài nhò min, càc hàng
liia
két
boa San
phàm
góm, su: cùa VTnh Long, Dóng Nai, Binh Duong dà và dang
duoc thi truóng càc nuóc thuòc Chàu Àu và Bàc My rat quan tàm
Trong qua trinh phàt trién kinh tè - xà bòi cùa dàt nuóc, nhu
càu
dòi
song xà bòi dà làm thay dói khòng chi phuong phàp san xuàt ma
con
thay dói
cà thi
truóng
tiéu thu san phàm.
Qua
trinh hinh thành và phàt trién làng nghé
cùa nuóc ta
co
the duoc dién tà tóm luoc qua 3 giai doan
chinh

(xem bang
1.2).
Co
the nói ràng, khi Viét Nam dà là thành vién
tbùr
150 cùa Tó chùc
thuong mai thè giói (WTO), san phàm nghé thù còng truyén thóng dà
co
chò
dùng trén thi truóng trong nuóc và quóc té lai càng
co
diéu kién phàt trién
ben
vung và manh me hon trong tuong lai. Diéu dò cung chinh là co bòi lón và là
nén tàng vung chàc cho du lich làng nghé phàt trién.
Bang
1,2
QUA TRÌNH PHÀT TRIEN
SAN
PHAM LÀNG NGHE CÙA VIÈT NAM
Ky nguyén
Tu so khai nén vàn
minh dèn dàu thè ky 20
Tu dàu thè ky 20 dén
cuòi
théky
20
Tu cuoi
the ky 20 dén nay
Muc tiéu

chinh
cùa
viec tao san pham
- Còng cu san xuàt và
san phàm phuc vu dòi
song hàng ngày.
-
San
phàm dùng cho
le
bòi,
do thò cùng.
- Còng cu san xuàt và
san phàm thiét yéu cho
dòi song hàng ngày.
- Xuàt khàu sang càc
nuóc thuóc Lién Xò cu
và càc nuóc XHCN
khàc
- Nhung san phàm xuàt
khàu, do luu niem giành
cho khàch du lich
Dèi
tirong
chinh
su
dung san phàm
- Giành cho nguòi tiéu
dùng bàn dia. Mot so
giành cho dàn cu càc

vùng mién.
- Càc
le
bòi, dinh
chùa.
- Tiéu dùng trong nuóc
- Lién Xò
cO
và càc
XHCN khàc.
- Phàp và mot vài nuóc
khàc.
- Thi truóng quóc tè
(Khoàng 100 quóc
già
và vùng lành thó thuòc
càc chàu
liic)
Nguón : Hiep hòi làng nghé Viét Nam
( Hói thdo bào tón và phàt trién làng nghé-
Ha
Nói
11/2006)
14
1.2.2 Làng
nghé a
vùng du lich
Bàc
Bó
1.2,2.1.

Khài quàt vùng DLBB
- Nhu chùng ta dà biét, là mot vùng du lich lón nhàt - vùng du lich Bàc
Bò
co
thù dò
Ha
Nói là dàu mói chinh tri, kinh té, vàn hoà và khoa hoc còng
nghé cùa cà nuóc dóng thòi là dàu mói giao luu,
eira
khàu quóc tè, duòng hàng
khòng quan trong nhàt cùa nuóc ta. Ngoài ra
con
nhiéu cura khàu, duòng bién
và duòng bó nói Viét Nam vói càc nuóc trong khu vuc và quóc té.
Day
là diéu
kién rat thuan loi trong giao luu và mò ròng thi
truóng
khàch du lich quóc té
vào Viét Nam.
Vùng DLBB là cài nói cùa dàn toc Viét Nam, noi cu trù 32 dàn toc, bòi
tu cùa nhiéu nén vàn hoà dac sàc.
Day
là noi
co
uu thè lón
ve
tài nguyén du
lich nhàn vàn vói nhiéu
le

bòi, làng nghé truyén thóng
co
so luong di tich lón
nhàt so vói càc vùng du lich khàc.
Theo so lieu thóng ké, diéu tra dàn so
1/4/1999,
vùng DLBB
co so
dàn
35.483.300 nguòi, chiém
46,48%
dàn
so
cà nuóc. Dàn cu chù yéu tap trung ò
mién dóng
bang
- nhàt là vùng dóng
bang
song Hóng
(Ha
Nói, Thài Binh,
Hung
Yèn,
Bàc Ninh, Nam Dinh). Càc dàn toc so dàn dòng cung là nhùng dàn
toc
co
nén lich su
vàn
hoà làu dòi.
Hien nay, càc dàn toc mién nùi phia Bàc vàn

giù
dugfc nhiéu
net
sinh
hoat vàn hoà truyén thóng dac sàc nhung phong tue tap quàn
co
dòc dào.
Cùng vói nén vàn hoà Viét Nam nói chung, nén vàn hoà dàn toc thiéu so mién
nùi Bàc Bò dà tao nén kho tàng vàn hoà vó già, tao nén san phàm du lich dac
sàc,
thu hùt nhiéu du khàch.
Nhin chung vùng DLBB là khu vuc phàt
trién
kinh tè khà nàng dòng.
Dò là dac trung khà nói bat cùa vùng này trong suót
qua
trinh lich
su
phàt
trién cùa dàt nuóc. Dóng
bang song
Hóng là trung tàm vàn minh nòng nghiep
som
nhàt nuóc ta. Su ra dòi
som
cùa càc nén ky thuat
san
xuàt, còng nghé và
-15-
càc mói giao luu buon bàn là nhung yéu tó hình thành càc trung tàm dò thi

dàu tién, làm co so quan trong cho viec hinh thành nhà nuóc
Viét.
Su phàt trién cùa nén kinh té thi
truóng
dà dàn dén làm thay dói bò mat
xà bòi vùng du lich Bàc Bò theo hai xu huóng khàc nhau. Mot là: Nhip dò dò
thi hoà
già
tàng, nhiéu diém dò thi mói xuàt hien trong giao luu hàng hoà,
trong loi song, trong huong thu dà kéo theo su xàm nhap cùa nhùng yéu tó
vàn hoà mói
co
cà tich cuc và tiéu cuc dan xen. Hai là,
mure
song nhàn dàn
duoc cài thién cùng làm cho dòi song vàn hoà, tinh thàn cùa nhàn dàn nàng
lén. Nhiéu tap quàn sinh boat vàn hoà truyén thóng duoc khói phuc trong xà
bòi vùng DLBB. Nhung
net
dac trung cùa vàn hoà nòng nghiep và van hoà
làng xà
co
xu huóng dang phuc hói, dac biét là nhung sinh hoat vàn hoà
le
hói
tàm linh dién ra gàn nhu quanh nàm de tuong nhó còng
On
càc vi thàn thành,
càc vi tó nghé tai càc làng nghé truyén thóng
Nhu vay, mot mat xà bòi vùng DLBB cùng nhu cà nuóc dang phàt trién

theo xu huóng hien dai hoà. Mat khàc xu huóng
ve
vói eòi nguón cùng dang
duoc khòi phuc và phàt trién vói nhung già tri truyén thóng sinh boat van hoà
xua nhu càc tap
tue,
tin nguòng, bòi
he
dang là mot xu huóng khà manh.
Chinh nhùng yéu tó dac trung trén cùa nén kinh té thi
truóng
cùa Viét
Nam dà tao ra nhung
net
dac sàc, hàp dàn du khàch và tu nò dà trò thành tài
nguyén quy già de phàt trién du lich cùa vùng.
^-
Tài
nguyén
du lich tu nhién chù yéu:
- Vùng du lich Bàc Bó
co
bò bién
dai
gàn lOOOkm và hon 3000 dào lón
nhò tu tap thành càc quàn dào ò vùng bién - Hai pbòng, Quàng Ninh và mot
so dào nhò nàm rài ràc ven bò. Quàn dào Càt Bà, quàn dào Co Tò, càc dào
trong Vinh Ha Long
co
nhiéu tiém nàng de phàt trién du lich vói càc nhiéu

phong cành dep
con
hoang so khòng
khi
trong lành và ành sàng chan hoà cùa
-16-
vùng bién nhiét dói. Càc cành dep ven bò trén dào, trén bién và duói
day
bién
déu
co SÙ'C
hàp dàn dac biét dói vói du khàch trong nuóc và quóc té.
Nhiéu bài bién cùa vùng dà và dang duoc khai thàc làm noi
nghi
màt,
tàm bién và nghi duòng nhu
Tra
Có, Quan Lan (Quàng Ninh), Do Son, Càt Bà
(Hai Pbòng). Sàm Son (Thanh Hoà), Ora
Lo
(Nghé An) Thién
Cam (Ha
Tinh).
Day là nhung bài bién có
sue
hàp dàn du khàch và là tiém nàng du lich bién
vò già khòng chi cùa vùng
ma con
cùa cà nuóc. Vinh Ha Long nhu mot vién
ngoc qui cùa dàt nuóc là di san thién nhién cùa thè giói.

- Mién nùi và trung du cùa vùng DLBB có nhung
net
rat riéng khòng
gióng ò càc vùng khàc trén dàt nuóc.
Day nùi Lào Cai,
Yèn
Bài
ò
Tày Bàc là mién nùi trùng diep, hùng
vi
và
do so nhàt ò nuóc ta, duoc ménh danh là mài nhà cùa bàn dào Dòng Duong.
Day là mién nùi bi chia càt rat manh và có tinh phàn bac rò
net
nén dà tao ra
nhiéu cành dep và di tich tu nhién nhu nhung thàc nuóc, nhung thung
lùng
bang dòng,
song
ho, suoi nuóc nòng, nuóc khoàng nhu ho Song Dà (Hoà
Binh),
ho
Thàc Bà
(Yèn
Bài), ho Nùi Cóc (Thài Nguyén) bó Càm Son (Bàc
Giang) thuòng duoc khai thàc phuc vu du khàch, tham quan, nghi duòng. Dac
biét càc nguón nuóc khoàng có chat luong cao dà duoc khai thàc làm nuóc
uóng và chua benh phuc vu cà khàch du lich. Nhung cao nguyén hùng
vi
và

tho móng cùa
rÌJìig
nhu Dóng Vàn, Quàn Ba
(Ha
Giang), Bàc
Ha
(Lào Cai),
Mòc Chàu (Son La) có khòng gian khoàng dat mòi truóng trong lành dà tao
nén nhung àn tuong sàu dàm vói moi du khàch.
- Theo càc nhà nghién cùru, tài nguyén du lich cùa càc khu bào tón thién
nhién ò vùng DLBB rat phong phù và dòc dào, bao góm 57 khu bào tón, chiém
54%
cùa cà nuóc, trong dò có 6 vuòn quóc
già,
29 khu du tru dóng thuc vat,
22 khu
rùmg
vàn hoà - mòi
truóng
du lich lich su chiém 60%, 48% và 65% càc
khu tuong
ling
cùa cà nuóc [19, tr 26].
CAI HOC QUOC
GIÀ
HA
NOI
TPUNG TÀM THÒNG TIN THU VIÉN
V-
La

/
5f3
-17-
Phàn
lòn
càc khu bào tón thién nhién này dà và dang duoc khai thàc
thành càc diém du lich nói tiéng, nàm trén càc tuyén du lich lón cùa vùng, có
sue
hùt dac biét dói vói du khàch cà nuóc và quóc té nhu Cùc Phuong, Càt Bà,
Ba Bé, Tam Dào,
Yèn
Tu, Huong Son, Pàc Bó, Dén Hùng,
Con
Son
*
Tài nguyén du lich nhàn vàn
- Bàc Bò là noi tap trung nhiéu di tich lich su vàn hoà. Theo thóng ké
chua day dù cùa Cuc Bào tón Bào Tàng - Bò vàn hoà - Thòng tin, hien nay cà
nuóc có khoàng trén 10.000 di tich, vói 2509 di tich duoc Nhà nuóc xép bang.
Trong dò, vùng DLBB chiém khoàng 6.000 di tich vói 1990 di tich xép bang
(79,31%).
Càc di tich tap trung chù yéu ò
Ha
Nói và càc tinh
Ha
Tày,
Hai
Phòng,
Hai
Duong, Bàc Ninh,

Ha
Nam, Ninh Binh, Nghé An, vói nhiéu di
tich
rat quan trong, có già tri cao dói vói du lich, duoc phàn bó khòng déu, trai
khàp trén vùng DLBB. Dac biét là càc di
tich
lich
sir
vàn hoà. Dàng chù y là
càc di
tich
này thuòng kèm vói mói truóng cành quan, danh tbàng có già tri
trong viec quy hoach càc tour, tuyén du lich nhu: Van Phùc, Phù Vinh, Duyén
Thài, Chuyén My Thuc té càc dia diém trén dà và dang duoc tó chùc, khai
thàc tot và có sù'c thu hùt manh dói vói khàch du lich dén vói nhung làng nghé
trong vùng.
Tuy nhién, ngoai trù khu trung tàm
Ha
Noi và phu càn, nhung di
tich
lón và nhung di tich gàn trung uong dà duoc nghién
culi
tó
chiic
khai thàc
phuc vu muc dich du lich, da so càc di tich
con
lai chua duoc quan tàm khai
thàc dùng
miic

. Có noi,
tinh
trang xàm pham di tich vàn
con
tiép dién.
Cùng nhu di tich lich su vàn hoà, vùng DLBB là noi có nhiéu hoat dóng
le
bòi trong nàm. Day là loai hinh sinh boat vàn hoà phàn ành khà day dù và
sinh dòng bàn sàc cùa dàn toc Viét.
- Càc
le
boi lich
sir
tiéu biéu nhu bòi dén Hùng, boi Gióng, bòi Truóng
Yèn, bòi Kiép Bac, bòi Dóng Da có
thè
hình dung duoc
qua
khù bào hùng
18
cùa dàn toc trong suót
qua
trình dàu tranh dung nuóc và
giù
nuóc. Dóng thòi,
càc
le
bòi cùng phàn ành khà day dù dòi song tàm linh, tu tuong trièt hoc và
bàn sàc vàn hoà cùa dàn toc.
Càc

le
bòi dàn gian duoc tó chùc hàng nàm tai càc làng nghé truyén
thóng tuy gàn vói tap
tue,
tin nguòng trong nòng nghiep nhu ò càc vùng khàc
cùa cà nuóc, song vàn có nhung
net
dòc dào riéng nhu:
Le
bòi tuong nhó
thành hoàng làng ò Chàu Khé (Hai Duong), Kiéu Ky
(Ha
Nói); Da Su
(Ha
Tày)
le
bòi tuòng niem càc vi tó su ngành dét, ngành rèn, ngành kim hoàn ò
Van Phùc
(Ha
Dòng), Dóng Xàm (Thài Binh), Da Hòi (Bàc Ninh) Có
le
boi
tin nguòng dà trò thành nói tiéng trong cà vùng và cà nuóc nhu
le
hòi chùa
Huong (
Ha
Tày) kéo
dai
3 tbàng, thu hùt tói nùa trieu khàch mòi nàm ,

le
bòi
Yèn Tu (Quàng Ninh),
le
bòi Dén Hùng (Phù Tho).
Vùng du lich Bàc Bò
con rat
giàu càc loai hinh ca mùa
nbac
dàn toc,
càc loai dàn ca phó bièn gàn lién vói nhung sinh boat nhiéu làng nghé nhu
ngàm tho, bàt dùm, quan ho (Bàc Ninh), bàt chàu vàn, ca trù, tuóng, chèo vói
dàn nhac dàn toc da dang, dòc dào duoc khàch quóc té rat
uà
chuong.
Làng nghé truyén thóng là mot dang tài nguyén du lich nhàn vàn có y
nghla
quan trong bòi càc san phàm làng nghé có
siic
hàp dàn và khà nàng thu
hùt dac biét dói vói khàch du lich. Càc già tri vàn hoà nghé thuat truyén thóng
cùa mói
san
phàm cùng vói
nhùng
ky nàng nghé nghiep tinh xào và hoàn my
cùa càc nghé nhàn gàn lién vói nép song sinh boat binh di cùa nguòi dàn dia
phuong và cành quan thién nhién gàn gùi, àm cùng vói nhung cày da, gièng
nuóc,
san dinh cùa làng qué Viét dà thu hùt duoc su quan tàm, mèn mò cùa du

khàch trong và ngoài nuóc.
Vói dac diém da dang, phong phù
ve
tu nhién và tài nguyén du lich,
vùng DLBB có nhiéu yéu tó thuan loi de phàt trién càc loai hình du lich: Du
lich vàn hoà, du lich sinh thài, du lich
nghi
duòng, du lich
thè
thao (cà nùi và
bién).
Vùng DLBB nàm trong khu vuc phàt trién nàng dòng cùa Chàu A - Thài
19
Binh Duong dac biét lién ké vói khu vuc Dòng Bàc A và Dòng Nam À là
nhùng thi truóng
day
tiém nàng.
Day
là nhung diéu kién rat thuan loi cho su
phàt trién du lich cùa vùng.
1.2.2.2. Làng nghé vùng du lich Bàc Bó
Nghé thù còng truyén thóng cùa vùng DLBB có lich su phàt trién
tu
làu
dòi.
Vùng DLBB là noi xuàt phàt càc nghé thù còng truyén thóng (NTCTT)
trong cà nuóc góm càc nhóm nghé chinh nhu: Chiéu
eòi,
son mài, mày tre
dan, dét,

che
tàc gò, cham khàc dà, làm giày, tranh dàn gian,
che
tàc kim loai
duoc phàn bó khàp noi trong vùng, tiéu biéu là ò luu vuc dóng
bang song
Hóng. Nhiéu
phuong
nghé, làng nghé nói tiéng trai qua nhiéu tbàng tram cùa
lich su vàn
con
phàt trién tói ngày nay nhu
due
dóng, khàm trai, son mài,
cham bac góm
su'
Bàt Tràng
(Ha
Noi), dét lua to tàm
(Ha
Dòng), chiéu eòi
Nga Son (Thanh Hoà), nghé mòc Tién Son
(Ha
Bàc), dét thàm
len
Hàng Kénh
(Hai Phòng), dét thó càm cùa càc dàn toc Viét Bàc Cùng vói cà nuóc, càc
san phàm thù còng truyén thóng cùa vùng DLBB dà góp phàn quan trong vào
viec giù gin càc già tri vàn hoà truyén thóng duoc du khàch trong và ngoài
nuóc rat

uà
chuong,
dóng thòi cùng là tài nguyén du lich nhàn vàn quy già càn
duoc dàu tu nghién cùru
de
phàt trién du lich.
Theo
so
lieu diéu tra cùa Bò NN&PTNT và tó
cbù-c
JICA cùa Nhat Bàn
nàm 2004 [29], vùng DLBB có tói 1594 làng nghé, chiém 83,1% làng nghé cà
nuóc.
Trong do tap trung chù yéu vào khu vuc dóng
bang
chàu thó song Hóng
866 làng nghé (chiém 35,2% trong cà nuóc, 46,3% làm nghé trong vùng).
Nhóm nghé có
so
luong làng nghé nhiéu nhàt cùa vùng là: Mày tre dan (566
làng, chiém 79,4% trong nhóm nghé cùa cà nuóc), góm
sùf
dét, théu ren,
che
tàc gò, eòi chiéu (càc chi tiéu tuong
ùng
26 và 42,6%, 403 và
93,3%,
333 và
97,62%,

284 và 83,0%, 185 và 65,8%). Nhóm nghé có so làng it nhàt, kém
phàt trién, tham chi có nguy co thàt truyén là nghé làm giày và nghé làm tranh
dàn gian. (Xem bang so 1.3).
20-