Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Sự nghiệp giáo dục trong giai đoạn hiện nay cần phải đổi mới về mục tiêu
và phương thức đào tạo. Đào tạo ra lực lượng lao động có chất lượng cao và sáng
tạo có khả năng tự học, tự nghiên cứu suốt đời. Đáp ứng được u cầu phát triển
của đất nước trong giai đoạn mới. Một vấn đề đặt ra để thực hiện mục tiêu giáo
dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện có đạo đức, tri thức, sức
khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp. Trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội. Hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực cơng
dân đáp ứng u cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Với lứa tuổi học sinh ở bậc Tiểu học nói chung và lớp Một nói riêng là lứa
tuổi ngây thơ trong trắng hay giận hờn, thích đùa giỡn, thích được khen, thích
được u thương. Chính vì thế các em rất dễ bắt chước những cái xấu, nhưng
cũng dễ dàng tiếp thu cái hay, cái đẹp, để trở thành con ngoan trò giỏi, cháu
ngoan Bác Hồ. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 1, trước hết phải xác
định được vai trò của mình. Đó là giáo dục đạo đức và truyền thụ kiến thức cho
học sinh. Bên cạnh đó còn phải quản lý việc học tập và rèn luyện của giáo viên
đối với học sinh.
Là những người trực tiếp giảng dạy ở bậc Tiểu học, chắc là mỗi chúng ta ai
cũng trăn trở về vấn đề giáo dục học sinh, đưa các em vào nề nếp nhưng vẫn giữ
được sự sáng tạo, linh hoạt của các em. Với tơi đây là một vấn đề quan trọng mà
mỗi chúng ta khơng những dạy cho các em kiến thức mà còn cần phải rèn luyện
cho học sinh tính kỉ luật, ý thức tốt trong các hoạt động.
Xuất phát từ lý do trên trong khn khổ cho phép, tơi quyết định chọn đề tài
sáng kiến kinh nghiệm: “ Một số biện pháp làm tốt cơng tác chủ nhiệm lớp đối
với học sinh lớp 1”
Đối tượng là học sinh lớp 1C. Giáo viên và một số phụ huynh học sinh.
Trang - 1 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Phạm vi nghiên cứu:
Học sinh, giáo viên tiểu học trường TH An Nhơn
Nghiên cứu tạp chí giáo dục và thời đại
Nghiên cứu tài liệu tâm lý học tiểu học.
Trong đề tài này tơi đã nghiên cứu rất nhiều phương pháp như:
1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Thơng qua tài liệu giúp tơi có cơ sở lý luận, về đề tài nghiên cứu. Bằng cơ
sở lý luận. Tìm hiểu ở tạp chí giáo dục, các điều cơng ước Quốc tế về quyền trẻ
em và qua thơng tin đại chúng. Giúp tơi nhận thức được rằng phải áp dụng lý
luận vào thực tiễn để phục vụ cho cơng tác chủ nhiệm lớp được tốt hơn.
2. Phương pháp điều tra:
Gặp gỡ giáo viên mẫu giáo năm trước nắm bắt tình hình học sinh. Tìm hiểu
tính cách của các em (Đặc biệt là học sinh cá biệt và học sinh có hồn cảnh khó
khăn).
3. Phương pháp tổng hợp đánh giá:
Tổng hợp và phân loại học sinh theo từng giai đoạn: Qua khảo sát chất
lượng đầu năm, kiểm tra cuối kỳ I, lý giải ngun nhân (chủ quan, khách quan)
và đề ra biện pháp khắc phục.
Mục đích của đề tài này là tìm hiểu và tìm ra những biện pháp nhằm giúp
học sinh lớp 1 giữ vở sạch và viết chữ đẹp hơn.
Trang - 2 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
PHẦN THỨ HAI:
NỘI DUNG
I/. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Trong cơng cuộc đổi mới đất nước ta hiện nay Đảng và Nhà nước rất quan
tâm đến vai trò của giáo dục. Đảng ta khẳng định mục tiêu của giáo dục là “Nâng
cao dân trí bồi dưỡng nhân lực đào tạo nhân tài” để mục tiêu đó được thực hiện
có hiệu quả, việc cải tiến phương pháp dạy học “Phát huy tính tích cực của học
sinh” là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Lớp 1 là lớp rất quan trọng, là nền tảng trang bị kiến thức cho các em học
lên lớp trên tốt hơn. Muốn học tốt ở lớp trên, cuối năm lớp 1 các em phải đọc
thơng, viết thạo, xây dựng được nề nếp học tập. Để có nhiều trò ngoan mỗi giáo
viên khơng những phải rèn đạo đức cho các em mà phải rèn tính cẩn thận cho
mỗi học sinh.
Vì với học sinh lớp 1 tư duy của các em là tư duy cụ thể. Thích tham gia vào
mọi hoạt động, thích chứng tỏ mình trước đám đơng. Các em có khả năng tự điều
khiển cả hoạt động tâm lý của bản thân thể hiện ở chỗ ngồi im nghe cơ giáo giảng
bài, khơng tự do chạy nhảy. Các em có tính tò mò, muốn biết nhiều thứ thành
tính ham biết, ham học. Các em còn kiểm chế được tính hiếu động, tính bột phá
và có khả năng chuyển chúng thành tính năng động như trong kỉ cương, nề nếp,
nội quy của lớp học.
Ta nói tư duy của các em là ta duy cụ thể, đúng vậy ở học sinh lớp 1 tư duy
và tri giác thường gắn liền với hành động, với hoạt động thực tiễn của trẻ, các em
muốn tư duy, tiếp thu bài tốt thì rất cần cái trực quan, cái sinh động để các em tư
duy tốt hơn, dễ gây ấn tượng tích cực đến các em vì thế giáo viên cần nắm bắt
đặc điểm này mà truyền thụ kiến thức, hình thành thói quen cho các em như
giáo viên cần viết mẫu rõ ràng, đúng, đẹp, mọi cử chỉ, hành động của giáo viên
cần phải chuẩn thì học sinh sẽ bắt chước làm theo.
Trang - 3 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
II- CƠ SỞ THỰC TIỄN.
Lâu nay nhiều thế hệ thầy cơ đã trăn trở góp nhiều cơng sức để rèn luyện
cho học sinh tuy nhiên vẫn gặp nhiều khó khăn vướng mắc.
Mặt khác một số lại cho rằng đối với học sinh lớp 1 các em chỉ cần biết đọc,
biết viết là tốt rồi. Nên chỉ cần dạy cho các em biết đọc, biết viết đi sâu nghiên
cứu cách rèn luyện cho học sinh nề nếp học tập, tính kỉ luật, và cách giữa gìn vở
sạch chữ đẹp và họ nghĩ lên lớp lớn các em khắc sẽ biết. Đó là một sai lầm lớn
vì càng ở lớp bé các em càng cần phải được rèn luyện để hình thành nề nếp, đi
vào khn khổ.
Qua đi dự giờ, kiểm tra tìm hiểu ở một số lớp 1, tơi thấy đa phần các em
chưa có tính tự quản cao khi khơng có giáo viên, còn hay chọc ghẹo bạn, hay nói
leo trong giờ học, tình trạng khơng viết và làm bài ở nhà còn nhiều . Chữ viết của
các em chưa đẹp, mép vở còn quăn, nhiều em chưa bao bọc vở.
Về nhà khơng có sự hướng dẫn, nhắc nhở, uốn nắn kịp thời của phụ huynh.
Nhiều phụ huynh chưa có sự quan tâm tới con em mình, khơng mua đủ đồ dùng
học tập.
III- THỰC TRẠNG VÀ NGUN NHÂN
1. Thực trạng:
a) Tình hình của lớp đầu năm:
Năm học 2014 - 2015 tơi được Ban Giám hiệu nhà trường phân cơng chủ
nhiệm lớp 1C. Với tổng số học sinh là: 21 em. Trong đó nữ 10 em, dân tộc 21
em, lưu ban : 8em.
Qua khảo sát chất lượng đầu năm lớp của tơi chủ nhiệm kết quả được thể
hiện trong bảng :
Trang - 4 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Mơn Giỏi Khá TB Yếu
Tốn 0 1 4 16
Tiếng việt 0 1 4 16
b) Đối với giáo viên:
Tất cả giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình trong giảng dạy.
Khơng ngừng học hỏi để vươn lên, xây dựng và áp dụng những sáng kiến và kinh
nghiệm trong giảng dạy để nâng cao chất lượng giáo dục là mục tiêu phấn đấu
của tập thể Hội đồng Sư phạm của nhà trường.
2. Ngun nhân:
Với học sinh lớp 1 tồn bộ các em là người dân tộc, một số em đã học qua
lớp mẫu giáo 5 tuổi nhưng chỉ được vài em thuộc bảng chữ cái, nhiều em chưa
biết cầm bút để viết, nhiều em còn nói tiếng dân tộc khơng nói được tiếng kinh .
Kinh tế gia đình của các em khó khăn, bố mẹ các em khơng biết chữ. Nên việc
quan tâm của gia đình đến việc học tập của con em mình là khơng có.
Ở lứa tuổi này các em chưa có ý thức được tầm quan trọng của việc học,
chưa có nề nếp, cũng như chưa có ý thức tự học ở nhà. Đến lớp khơng chú ý nghe
giảng, một số em còn lười học. Trước tình trạng chung của lớp, tơi rất băn khoăn
trăn trở làm thế nào để làm cơng tác chủ nhiệm của mình, cũng như ngày một
đưa chất lượng của lớp đi lên theo nghị quyết hội nghị viên chức đầu năm học đã
đưa ra cũng như u cầu chung của đất nước là: “xã hội hóa giáo dục”. Một vấn
đề đặt ra nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát
triển tồn diện trong tương lai.
Bởi vì mỗi năm học đều có những đối tượng học sinh khác nhau, mỗi năm
tâm sinh lý học sinh có phần thay đổi. Ta khơng thể sử dụng một phương pháp
cứng nhắc. Các em cũng như những cây non mới lớn đang phát triển, cần uốn
nắn dần dần từ đầu, nhưng khơng gò ép theo một khn mẫu nhất định sẵn, mà
phải tiến hành từ từ phù hợp với từng đối tượng học sinh mà giáo viên phải có kế
hoạch hợp lý.
Trang - 5 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Để đưa học sinh vào nề nếp học tập, rèn luyện đạo đức tác phong. Nhưng
giáo viên chủ nhiệm lớp phải đề ra kế hoạch, biện pháp như thế nào ? để phong
trào của lớp được thực hiện một cách có hiệu quả. Đó là nhiệm vụ cần thiết
mà người giáo viên cần phải thực hiện ngay từ buổi đầu khi nhận lớp.
III/. MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Từ đặc điểm vùng, miền và điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở
địa phương mà trường đứng chân. Từ thực trạng nhà trường nói chung và đối với
lớp 1 nói riêng tơi đã xây dựng và áp dụng một số kinh nghiệm về cơng tác chủ
nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1 nhưng điều đầu tiên người giáo viên cần phải
nắm rõ được vai trò, trách nhiệm của mình.
1/. VAI TRỊ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
1.1 Giáo viên xác định được vai trò của mình:
Giáo viên thấy được mục đích chính của việc dạy học, là dạy dỗ, giáo dục,
rèn luyện con người. Muốn làm được việc này giáo viên phải là người gương
mẫu chấp nhận mọi vất vả, khơng quản ngại khó khăn, ln có tinh thần trách
nhiệm cao trong cơng việc, bản thân phải có nỗ lực lớn, đầu tư nhiều thời gian,
phải có tâm huyết với nghề, khơng thối thác bng xi mà phải kiên trì bền bỉ,
chịu khó thì mới đưa các em vào nề nếp. Bởi ở mỗi năm học các em đều nhận
được những phương pháp và kiến thức mới, tiếp thu được những cái hay, cái đẹp
riêng.
1.2 Tìm hiểu hồn cảnh gia đình học sinh:
Đây là cơng việc xun suốt cả một năm học. Đầu tiên là tơi theo dõi từng
diễn biến cá nhân học sinh, rà sốt lý lịch học sinh. tìm hiểu học sinh có hồn
cảnh đặc biệt. Giáo viên phải sắp xếp thời gian đến gia đình thăm hỏi tình hình
vài lần, tạo điều kiện tốt cho việc thơng tin hai chiều, hoặc qua những lần họp
Trang - 6 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
phụ huynh có thể trao đổi với nhau về tình hình học sinh để có phương hướng
giải quyết.
1.3 Phân loại học sinh:
Qua một tuần đầu theo dõi. Giáo viên nắm rõ từng đối tượng học sinh trong
lớp để sắp xếp chỗ ngồi cho các em thật hợp lý. Mỗi tổ, mỗi nhóm phải có đủ các
đối tượng học sinh: giỏi, khá, trung bình, yếu.
Trong lớp có 3 dãy bàn tương ứng với tổ, mỗi bàn có hai em. Đối với học
sinh học còn chậm, yếu thì giáo viên sắp xếp tạo điều kiện về chỗ ngồi thuận lợi
nhất là bàn đầu hoặc bàn thứ 2 để tạo điều kiện cho việc quan sát, theo dõi, uốn
nắn kịp thời của giáo viên. Mỗi tổ có một bạn tổ trưởng, và một bạn tổ phó để
theo dõi lẫn nhau trong mọi hoạt động học tập, như kiểm tra bài lẫn nhau, đổi vở
cho nhau để tự chữa bài. Kịp thời thơng báo cho giáo viên nắm được tình hình và
giúp các em đó học được tốt hơn.
Đội ngũ cán bộ lớp phải đưa ra tiêu chuẩn để các em bình chọn. Những em
được giúp bạn là những em có học lực khá trở lên, có bản lĩnh, có năng lực, có
hạnh kiểm tốt, xơng xáo, hoạt bát, mạnh dạn, nhanh nhẹn trong mọi hoạt động,
ln gương mẫu cho các bạn noi theo. Giáo viên xây dựng tập thể lớp thực sự là
một tổ ấm có tinh thần tự học, tự rèn luyện và tự quản cao. Biết u thương giúp
đỡ bạn cùng tiến bộ.
1.4 Giáo viên và học sinh tham gia mọi hoạt động:
Ở lứa tuổi này các em rất nhạy bén trong giao tiếp. Vì vậy các em rất hay so
bì, dễ tự ái. Để tránh mất lòng tin nên giáo viên phải hết sức nghiêm túc, thực
hiện mọi hoạt động cùng học sinh để khen, chê đúng mức, kịp thời. Các nề nếp
phải được thực hiện liên tục và đồng bộ, ln coi trọng ý kiến của học sinh, kiên
trì lắng nghe khi học sinh nói, hoặc có ý kiến trong giờ sinh hoạt lớp dù đúng hay
chưa thật chính xác. Giáo viên cũng nên khen để các em mạnh dạn hơn, tự tin
hơn mỗi khi có ý kiến phát biểu tính tập thể.
Trang - 7 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Ngồi giờ học cơ, trò thỉnh thoảng trò chuyện dù những việc khơng liên
quan đến việc học. Nhưng từ đó học sinh cũng thấy được sự thân mật, gần gũi, sự
quan tâm thương u của cơ giáo giúp các em ham thích đi học.
Với những u cầu trên dựa vào đó mà giáo viên có những chứng cứ cụ thể
để đánh giá thành tích cho các em. Một khi cá nhân các em có biểu hiện tốt, giúp
giáo viên đánh giá được chính xác và cơng bằng.
1.5 Giáo viên quan tâm đến sức khỏe và cách ăn mặc của học sinh:
Giáo viên khơng những quan tâm về nề nếp, đạo đức và học tập của học
sinh, mà còn phải thường xun quan tâm đến sức khỏe của các em nữa. Vì các
em còn nhỏ chưa tự mình chăm sóc sức khỏe và cách ăn mặc cho phù hợp.
Ví dụ: “ Đơn cử như phần đa m hồn cảnh gia đình các em gặp nhiều khó
khăn nên khi đi học các em ăn mặc phong phanh, vệ sinh cá nhân quần áo chưa
sạch sẽ, sách vở, đồ dùng học tập khơng có”. Khi tìm hiểu mới biết cha mẹ của
các em còn phải đi làm ở trên rẫy, hàng tuần, hàng tháng mới về nhà, nhiều em
cũng nghỉ học để theo cha mẹ lên rẫy ở dẫn đên tình trạng làm dán đoạn đến việc
học tập của các em.
1.6 Giáo viên quan tâm đến việc rèn kĩ năng sống cho học sinh
Hiện nay kĩ năng sống là một trong những vấn đề nổi cộm trong học sinh
nhất là các em học sinh mới bước vào lớp một. Các em mới bước chân vào
trường Tiểu học, nhiều em rất rụt rè, nhút nhát, gặp người lạ là lập tức co rúm,
nấp sau lưng bố, mẹ và òa lên khóc, có em thì hét lên khi cơ giáo hỏi han hoặc trả
lời trống khơng, gặp thầy cơ giáo mà khơng dạy mình là khơng chào Chính vì
vậy vấn đề rèn kĩ năng sống cho các em là rất cần thiết khi các em mới bước vào
trường Tiểu học. Như vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm vơ cùng quan trọng
trong việc rèn kĩ năng sống cho các em. Dạy các em biết cách chào khi đi học và
khi đi học về, gặp người lớn, thầy cơ thì vòng tay lễ phép chào. Biết nói cảm ơn
khi được cho hoặc được giúp đỡ, biết kính trọng, lễ phép với người lớn và
Trang - 8 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
nhường nhịn các em nhỏ hơn mình. Đến lớp lắng nghe cơ giáo giảng bài, có ý
kiến thì giơ tay chứ khơng nói chen ngang, giáo viên giúp các em tự tin hơn trước
đám đơng bằng nhiều hình thức như: sinh hoạt đầu giờ, thảo luận nhóm Đây là
những kĩ năng hết sức cơ bản trong cuộc sống mà các em dần hình thành ngay từ
lớp 1.
1.7 Cơng tác phối kết hợp:
Mỗi năm học có ít nhất 3 lần họp phụ huynh học sinh do Ban Giám hiệu chỉ
đạo. Nhằm để thơng báo kết quả học tập của học sinh và cùng với phụ huynh bàn
bạc đưa ra kế hoạch cụ thể để giáo dục tốt cho học sinh. Đồng thời báo cáo cụ
thể cho phụ huynh nắm về các mặt đạo đức, học tập của từng em. u cầu phụ
huynh tạo điều kiện cho con em mình học tập theo u cầu của nhà trường. Đề
nghị với Chi hội phụ huynh học sinh tạo điều kiện giúp đỡ những em học sinh
nghèo. Nhắc nhở phụ huynh kết hợp cùng giáo viên chủ nhiệm để giáo dục đạo
đức cho con em mình ở nhà. Đồng thời thỉnh thoảng giáo viên đến nhà thơng
báo cho cho phụ huynh biết được tình hình học tập cũng như đạo đức khi có sự
thay đổi lười biếng học, hay qn đồ dùng học tập, gây gổ với bạn bè. Giáo viên
thường xun đến thăm hỏi gia đình học sinh để hiểu rõ hơn về hồn cảnh gia
đình và trình bày cụ thể về tình hình học tập, đạo đức của những em đó. Đồng
thời nhắc nhở phụ huynh quan tâm hơn đến việc giáo dục con em mình.
Nghiêm túc lĩnh hội ý kiến chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà trường khi có
những vấn đề xảy ra nghiêm trọng trong lớp. Phối kết hợp với giáo viên trong tổ
khối tìm ra biện pháp hay nhất để giáo dục những em học sinh cá biệt.
Phối kết hợp với Tổng phụ trách Đội giúp các em tham gia sinh hoạt sao nhi
đồng. Tóm lại giáo viên cùng học sinh tham gia mọi hoạt động do nhà trường và
các đồn thể phát động và giúp các em quan hệ tốt với các bạn bè trong trường.
1.7 Giáo viên là tấm gương sáng cho học sinh noi theo:
Ở lứa tuổi này các em rất hiếu động dễ bắt chước nhưng cũng mau chóng
qn. Các em xem cơ giáo là thần tượng và nhất là việc gì cũng cho cơ là đúng.
Trang - 9 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Vì thế giáo viên phải hết sức cẩn thận nghiêm khắc với bản thân từ lời ăn
tiếng nói, đến tác phong làm việc, trong giảng dạy phải gương mẫu kiên trì, ân
cần cơng bằng với mọi học sinh khơng nên cứng nhắc, nghiêm khắc nhưng khơng
để các em sợ, vui nhưng khơng để học sinh q trớn. Ngồi giờ học còn thể hiện
sự vui tươi hòa nhã, gần gũi trò chuyện với học sinh để khơng gây ấn tượng sợ
hãi mà ngược lại các em ln thấy thoải mái tin tưởng muốn gần gũi bên cơ của
mình.
Giáo viên phải thể hiện được lòng nhân ái, u nghề mến trẻ “Tất cả vì học
sinh thân u”. Khơng q nóng nảy, qt tháo, vi phạm nhân cách học sinh. Với
nhiệm vụ của mình đều có những khó khăn riêng trong cơng tác chủ nhiệm. Tơi
ln nghĩ ra những kinh nghiệm hay nhất, hướng giải quyết phù hợp để thay đổi
ở từng thời điểm và gây được uy tín đối với học sinh và phụ huynh.
2/. RÈN LUYỆN THĨI QUEN
Đối với học sinh lớp 1 là một sự thay đổi rất lớn. Từ phạm vi mẫu giáo nhỏ
bé các em được tiếp xúc với nhà trường phổ thơng rộng lớn.
Các em chưa hình thành được lời nói hay, việc làm tốt là thường bắt
chước. Tất cả các em lại ratá hồn nhiên, đơi khi chỉ vì một cái rất nhỏ bé đã giận
hờn, khơng chơi với nhau, làm làm hộ, hoặc giúp nhau nữa vì lẽ đó trong mọi
hoạt động tơi đã hướng dẫn tỉ mỉ, dìu dắt các em từng bước để giúp các em vui
bằng cảm tính mà dần dần hình thành một số thói quen.
2.1/. Ngay từ đầu năm học tơi đã cho học sinh học thuộc 5 điều bác Hồ
dạy. Hàng ngày vào đầu giờ tơi cho học sinh đứng nghiêm trang đọc thuộc 5 điều
Bác Hồ dạy. Tơi đã giải thích để các em hiểu từng Điều và tự bản thân các em
thực hiện đúng theo.
2.2/. Xây dựng tổ học tập giúp nhau trong học tập như: bạn học giỏi phần
tốn kèm bạn học yếu mơn tốn, bạn đọc tốt kèm bạn đọc yếu Khi bắt đầu tiết
học vần các em nộp vở ở nhà lên bàn giáo viên theo tổ.
Trang - 10 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
2.3/. Hướng dẫn học sinh có ý thức vệ sinh chung, vệ sinh cá nhân như đầu
giờ tơi ln ln kiểm tra vệ sinh tay, chân, quần áo học sinh. Để một chậu nước,
hướng dẫn học sinh rửa tay trước khi vào lớp, kiểm tra tay trước khi cầm bút viết
bài.
2.4/. Quy định xếp hàng ra vào lớp theo tổ sao cho nhanh, đẹp, có thi đua
giữa tổ với nhau. u cầu các em đi thẳng hàng, khơng xơ đẩy, chen lấn, phải đi
nghiêm túc đến ngồi cổng trường mới được phá hàng.
4/.Tập luyện cho các em những điều sau:
Khơng nói tục, chửi thề
Khơng xưng hơ mày, tao với bạn bè.
Khơng xả rác bừa bãi
Khơng chọc ghẹo, gây gổ, đánh nhau với bạn
3/. XÂY DỰNG NỀ NẾP.
Việc xây dựng nề nếp học tập cho các em cũng là một trong những yếu tố
quan trọng trong cơng tác chủ nhiệm lớp. Xác định rõ được điều đó nên tơi đã
chú ý đến biện pháp xây dựng tốt nề nếp học tập cho học sinh để làm tiền đề cho
việc nâng cao chấp lượng học sinh cho lớp mình.
- Kiện tồn tổ chức lớp.
- Tiến hành bầu lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó và phân chia tổ, sắp
xếp chỗ ngồi theo vị trí từng tổ các em nhỏ được xếp bàn trên, các em lớn ngồi ở
bàn dưới, qui định ranh giới từng chỗ ngồi cho từng em. Xếp em học giỏi kèm
em học yếu.
- Chọn đội ngũ cán bộ nhanh nhẹn, hoạt bát, hăng hái với cơng việc được
giao.
- Tập huấn cho đội ngũ cán bộ lớp (từ tổ phó trở lên) sau đó triển khai
xuống lớp những qui định của giáo viên của lớp.
+ Quy định về nề nếp sinh hoạt đầu giờ, giữa giờ, tự giác theo sự điều khiển
của lớp trưởng hát tập thể 1 bài. Ngồi chăm chú nghe đọc báo, tập trung nghe
Trang - 11 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
chuyện, tự giác điều khiển lẫn nhau để giữ trật tự khi vắng mặt giáo viên chủ
nhiệm ở những phút đầu giờ.
+ Xây dựng cho các em hệ thống ký hiệu dạy học như:
+ Khoanh tay trên bàn, mắt nhìn lên bảng chú ý nghe cơ giáo giảng bài.
“B” Lấy bảng con, phấn, khăn lau bảng để lên bàn.
“S15” Lấy sách trang 15 bài … để lên bàn.
- Khi viết bảng con:
+ Gõ một tiếng đưa bảng con lên ngang tầm mắt (đưa hai tay chống lên
bàn).
+ Cơ gõ tiếp các em hạ bảng.
+ Cơ gõ tiếp các em đọc từ vừa viết.
+ Cơ gõ tiếp các em lau bảng.
- Giáo viên hướng dẫn các em giơ tay phát biểu bằng tay phải đặt lên mu bàn
tay trái, tay trái khoanh lên bàn. Tư thế đứng trả lời cơ giáo thẳng và cách trả lời
lễ phép ngắn gọn.
- Hàng ngày giáo viên tun dương khen ngợi kịp thời những cá nhân,
những tổ có nhiều cố gắng trong việc giữ gìn tốt nề nếp tốt cho các em khác noi
theo và cũng thật là nhẹ nhàng, nhưng nghiêm khắc, phê bình những cá nhân, tổ
còn mắc sai phạm làm ảnh hưởng đến nề nếp lớp.
- Xây dựng nề nếp mặc đồng phục vào thứ hai, thứ tư, thứ sáu, các bạn
nam bỏ áo trong quần, cũng là một số nề nếp qui định cho từng cá nhân học sinh
cả nam lẫn nữ tuyệt đối khơng được sai phạm. Gọi một vài em nam nữ ăn mặc
chỉnh tề lên trước lớp để làm gương cho học sinh noi theo.
- Nề nếp giữ vệ sinh lớp từ đầu giờ đến cuối giờ phải có ý thức giữ sạch
lớp mình. Trực nhật của học sinh phải có sự phân cơng cụ thể từng nhóm, giáo
viên ln kiểm tra ngay từng buổi học, có nhận xét phê bình kịp thời nếu học
sinh thiếu ý thức khi đã đến phiên mình trực, bên cạnh đó giáo viên cần có những
động viên khen ngợi những em làm tốt trực nhật.
Trang - 12 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
- Tư thế ngồi học trong lớp cũng là một nề nếp của học sinh. Thường học
sinh phải ngồi nghiêm chỉnh chú ý bài. Sau mỗi tiết phải có giải lao 5 phút
chuyển tiết cho học sinh, giải lao giúp các em thoải mái hơn ở tiết học tiếp theo.
Khi giảng bài để học sinh tiếp thu bài tốt giáo viên còn uốn nắn sửa chữa kịp thời
giúp học sinh tập trung chú ý vào bài để học tập tốt, ngồi ra còn giải lao 2 3
phút giữa tiết học.
- Nề nếp đưa tay phát biểu cũng là quan trọng nhiều khi học sinh hiểu bài
muốn cơ giáo gọi phát biểu học sinh thường đứng dậy “Thưa cơ em”, “ em cơ,
em cơ” thật to làm như vậy dẫn đến mất trật tự, thời gian. Chúng ta cần qn triệt
và sửa sai cho học sinh. Muốn phát biểu ngồi ngay vị trí của mình đưa tay phải
lên và tì gối tay lên bàn học thật nghiêm túc, đến khi có hiệu lệnh của giáo viên
mới được phát biểu, tuyệt đối khơng được nháo nhác, ồn ào làm mất trật tự lớp
học.
- Nề nếp tự kiểm tra chấm chữa bài (bằng bút chì) thơng qua lớp trưởng
hoặc giáo viên chủ nhiệm.
- Nề nếp trả lời cũng cần uốn nắn cho học sinh phải trả lời thành câu rõ
ràng đúng ngữ pháp.
- Nề nếp ghi bài vào vở cũng được qui định rõ ràng, đối với học sinh lớp 1
các em chưa quen ghi bài vào vở, cách trình bày một bài học. Giáo viên cần uốn
nắn dùng bút chì để kẻ dòng sau khi viết xong bài 1 ngày gạch dài từ lề đỏ cách 4
ơ, gạch để lại 4 ơ, hết tuần gạch liền cả trang giấy vở.
- Nề nếp bao bọc vở ghi cũng cần qui định cho học sinh, chẳng hạn bao:
+ Vở bọc màu vàng hoặc xanh: Vở tốn.
+ Vở bọc màu cam: Tập viết ở lớp.
+ Vở màu tím: Vở tập viết ở nhà.
+ Vở màu đỏ: Vở học chung giúp học sinh lấy đúng vở để ghi bài (thường
thì học sinh ghi bài lung tung).
- Nề nếp ghi bài học vào vở cũng cần quan tâm chú ý thường xun (ở học
kì II) tập cho các em ghi ngày tháng. Giáo viên cần nhắc nhở học sinh khi sử
Trang - 13 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
dụng vở. Viết xong bài thì phải sử dụng thước kẻ để kẻ hàng (chú ý khơng được
cho học sinh kẻ tay).
- Nề nếp hoạt động nhóm: Hình thành hoạt động nhóm ngay từ đầu năm
học. Giáo viên dùng kí hiệu “Nh 2” tồn bộ học sinh hoạt động nhóm: (hai bàn
quay mặt đối diện nhau) thảo luận theo u cầu của giáo viên. Thảo luận kênh
hình, phiếu học tập …
- Nề nếp giảng bài: Cần phát huy tính chủ động trong học tập khi giảng
giáo viên cần đào sâu khởi động những kiến thức cơ bản mấu chốt, khuyến khích
học sinh tự giác nêu cao vai trò chủ đạo của mình trong học tập. Cần phải uốn
nắn kịp thời ngay trên lớp học khi học sinh bị sai phạm.
- Thu vở học sinh để chấm bài: Tập cho học sinh có thói quen nộp bài theo
tổ. Tổ trưởng nộp bài ngay ngắn cho cơ giáo. Tránh được tình trạng lộn xộn.
- Một lớp học có nề nếp là phải trật tự, tự mình sửa sai cho bạn, nhắc nhở
bạn. Nếu q đáng báo cáo cơ giáo để có biện pháp giúp cho học sinh im lặng.
- Nề nếp đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép, cần phải có thói quen về
kỉ luật. Nếu học sinh sai phạm phải điều chỉnh ngay, giúp học sinh có ý thức tốt
về học tập.
- Nề nếp làm bài về nhà, giáo viên cũng thường xun nhắc nhở, ln kiểm
tra giúp học sinh chú ý nhiều.
* Kết quả : Lớp tơi ln được liên đội và nhà trường đánh giá cao và ln
được nhận cờ thi đua hàng tuần.
4. RÈN GIỮ VỞ SẠCH - CHỮ ĐẸP
Một trong những phần quan trọng trong cơng tác chủ nhiệm là việc rèn
cho học sinh giữa vở sạch - chữ đẹp.
4.1. Trước hết để giúp học sinh giữ được vở sạch , viết chữ đẹp thì:
Giáo viên phải làm gương cho học sinh noi theo. Tất cả các SGK và sổ giáo
án tơi đều bao bọc, trình bày rõ ràng. Chữ viết hàng ngày ở bảng lớp tơi viết rất
cẩn thận, đúng độ cao, khoảng cách đều, nét chữ viết rõ ràng, đặt đúng vị trí,
Trang - 14 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
trình bày bài giảng rõ ràng, sạch đẹp. Vì những hình ảnh trình bày trên bảng đều
là những cái mẫu có tác dụng mạnh đến học sinh để học sinh làm theo.
Khi viết chữ mẫu vào vở học sinh hằng ngày tơi cũng ln viết chữ đúng độ
cao từng con chữ, khoảng cách giữa các chữ ghi tiếng đều nhau, đặt dấu thanh
đúng quy định. Vì cơ có viết rõ ràng, đều nét, trình bày đẹp thì học sinh sẽ viết
theo chữ mẫu của cơ.
4.2. Kết hợp với phụ huynh:
Ngay lần họp phụ huynh đầu tiên, tơi thơng báo với phụ huynh học sinh bộ
sách cần cho học sinh lớp 1. Nên u cầu cha mẹ cần phải mua đầy đủ các loại
sách vở bài tập cho các em, mua bìa bao đúng theo màu quy định của lớp. Cũng
trong cuộc họp này tơi nêu rõ việc “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” để phụ huynh
nắm được, hằng ngày trước khi đi học, cha mẹ nên nhắc nhở các em rửa tay chân
sạch sẽ, tránh để các em tay giơ bẩn sờ vào sách vở sạch sẽ làm giây bẩn và đặc
biệt là tầm quan trọng của chữ viết, có viết đẹp rõ ràng thì các em mới học tốt các
mơn khác được, chữ viết cẩu thả người khác khơng đọc được, về nhà khơng đọc
được, khơng biết làm bài sẽ dẫn đến học kém. Một số cha mẹ học sinh khơng
biết đọc, biết viết tơi đã mang theo quyển Tiếng Việt và quyển Tập viết đến để
hướng dẫn phụ huynh những phần viết mẫu trong sách để phụ huynh về nhắc nhở
hướng dẫn các em viết. Muốn cho các em viết chữ rõ ràng, đều đẹp; điều đầu tiên
là phải tạo cho con em có đủ bút, vở, phấn, bảng và dụng cụ dùng cho mơn học
trong ngày. Phụ huynh cần thường xun kiểm tra vở viết, nhắc nhở các em viết
bài ở nhà, đặc biệt phải rửa tay sạch trước khi viết bài tránh làm bẩn vở.và điều
quan trọng là cần bao bọc sách vở cho các em sạch đẹp.
4.3. Hướng dẫn học sinh ở lớp giữ vở sạch:
- Trong sinh hoạt 15 phút sinh hoạt đầu giờ ơn bài tơi dành 3 - 5 phút kiểm tra
vệ sinh tay, nếu em nào tay bẩn u cầu các em rửa tay và lau khơ tránh làm bẩn
vở.
- Đối với những em hay ra mồ hơi tay thì khi viết dùng 1 tờ giấy lót hoặc có
khăn sạch để lau, để tránh mồ hơi làm lem nhem mực, bẩn vở.
Trang - 15 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
- Thường xun chấm điểm, kiểm tra bài viết của các em ở nhà để kịp thời
phát hiện những vở bị xé, tránh việc xé giấy làm xộc xệch sách vở.
Đối với những em viết chưa đẹp giáo viên cần tăng cường khâu động viên
như nếu hơm trước viết được 8 điểm, hơm nay viết cũng khơng đẹp hơn nhưng
giáo viên cho 9 điểm trừ và nói rằng em đó đã tiến bộ hơn một tí nếu hơn sau viết
được 9 điểm thì khen còn nếu vẫn viết được 9 điểm trừ thì sẽ phạt. Từ đó các em
thấy tự tin rằng hơm nay mình cũng đã viết đẹp hơn và cảm thấy tự hào với các
bạn và hơm sau sẽ càng cố gắng hơn. Từ đó các em đó sẽ ngày một tiến bộ hơn.
4.4. Rèn viết chữ đẹp:
Đối với học sinh lớp Một viết chữ đẹp là u cầu khó nhưng cần thiết phải
thực hiện ngay từ đầu, phải hình thành cho các em ý thức viết đúng mẫu, viết đều
nét. Có vậy chữ mới đẹp.
Muốn viết chữ đẹp và đều nét, trước hết phải giúp học sinh nắm vững độ
cao của từng chữ cái ghi âm theo đúng quy định .
Ví dụ: a, o, ơ, ơ, e, ê, i, u, ư, n, m, v, x, , có độ cao một đơn vị.
d, d, p, q có độ cao 2 đơn vị
l, b, h, k, g, y có độ cao 2,5 đơn vị
Riêng t cao hơn một đơn vị nhưng thấp hơn hai đơn vị. Chữ s cao 1,5 đơn
vị, chữ r cao hơn 1 đơn vị.
Khi nắm vững độ cao của từng chữ cái ghi âm, các em sẽ viết đẹp và khi cần
ghép 2 - 3 chữ cái ghi âm thành chữ ghi tiếng viết liền mạch đúng quy trình chữ
càng đẹp hơn.
Ví dụ: đ cao 2 đơn vị , a cao 1 đơn vị, ghép đ với a sẽ có: đa. Chữ cân đối đều
và đẹp.
Nếu viết khơng đúng độ cao quy định đ thấp hơn 2 đơn vị và a cao hơn 1
đơn vị; khi ghép đ với a sẽ có đa (đ = a) chữ khơng cần đối khơng đẹp. Do vậy
trong chương trình dạy mơn Tập viết ở lớp Một có 2 giai đoạn.
4.4.1) Giai đoạn đọc âm viết chữ ghi âm:
Trang - 16 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Giai đoạn này các em viết bút chì 10 tuần đầu của chương trình học. Trong
mỗi bài học vần đều có 5 - 10 phút dành cho luyện viết âm vừa học giúp học sinh
học âm nào viết được âm đó. Cho nên sau khi hướng dẫn học sinh đọc xong
phần học âm, tơi hướng dẫn các em viết chữ ghi âm vừa học:
Trước hết kẻ dòng ở bảng lớp hướng dẫn cho học sinh biết độ cao mỗi dòng
kẻ là 1 đơn vị, đặt bút đúng điểm quy định và đưa bút theo quy trình đúng độ cao
quy định cho học sinh quan sát, sau đó cho các em viết vào bảng con.
Ở giai đoạn này trong mỗi bài đều hướng dẫn một, hai chữ cái ghi âm cần
hướng dẫn rõ ràng, cụ thể từng chữ cái ghi âm để rèn kỹ năng viết đúng độ cao
từng chữ quy định; nếu có nhầm lẫn sai sót cần hướng dẫn cụ thể kịp thời sửa
chữa.
Ví dụ: kh phải viết k = h; th thì phải viết t thấp hơn h, khơng viết t = h.
4.4.2) Giai đoạn học vần và tập đọc:
Ở giai đoạn này u cầu cao hơn, các em học vần, viết vần và tiến đến học
tập đọc, viết tập chép, chính tả bằng bút mực. Tuy nhiên các em đã nắm được độ
cao của từng chữ cái ghi âm nên khi chép giáo viên cần hướng dẫn kỹ cách viết
liền mạch và nhắc nhở về độ cao của mỗi chữ ghi âm, các em sẽ viết đẹp.
Ví dụ: a ghép với m để có am, học sinh nắm được a với m có độ cao bằng
nhau, chỉ cần nối liền mạch từ a sang m sẽ có am, tránh nối am.
Ở giai đoạn này tơi chú ý đến khoảng cách giữa vần này với vần kia, làm
sao giúp học sinh viết khoảng cách đều, dấu thanh phải viết rõ trên âm. Chính là
điều quan trọng, khơng ấn mạnh ngòi bút làm nét to chữ xấu.
Trong giai đoạn này tơi hướng dẫn các em viết lại các vần tiếng đã học ở
bảng con, hướng dẫn tỉ mỉ độ cao, cách nối liền mạch, đưa bút sao cho các con
chữ đẹp và sửa sai kỹ để rèn kĩ năng viết đúng. Sau đó hướng dẫn viết vào vở.
4.5. Hướng dẫn viết ở nhà:
Mỗi học sinh đều có một vở trắng để viết ở nhà, sau mỗi bài học âm -vần -
tiếng - từ. Tơi đều viết mẫu âm, vần, tiếng, từ đó vào đầu mỗi trang vở; sau đó chấm
Trang - 17 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
khoảng cách đều bằng nhau bằng chấm đỏ ( đối với những em viết yếu) để các em
rèn luyện chữ viết ở nhà.
Khi các em viết thành thạo, tơi khơng chấm khoảng cách, chỉ viết mẫu từ có
2 - 3 tiếng và để các em tự ước lượng khoảng cách viết bài. Đặc biệt dưới chân
các phân mơn, các tiêu đề chính của bài học, tơi đều hướng dẫn các em dùng
thước gạch bằng bút chì để tránh dùng mực lem vở.
Ngồi ra khi giảng dạy các mơn khác, tơi đều nhắc nhở học sinh viết chữ rõ
ràng, đúng mẫu. Trong q trình luyện tập cho các em nghe đọc để viết đúng có
những chữ các em hay qn luật viết, viết sai, để tránh tẩy xóa làm bẩn vở. Tơi
thường dừng lại nhắc nhở để giúp các em nhớ kỹ hơn và viết đúng hơn.
Ví dụ: ngh, k chỉ ghép với e, ê, i.
Gi = g + i
- giếng = gi + iêng (khi viết chỉ có 1 chữ ghi âm i)
Quyển = qu + un + ? (Khi viết chỉ có 1 chữ ghi âm u).
Trong q trình chấm bài, kiểm tra sách vở học sinh, tơi ln quan tâm dến
những vở bao bìa, dán nhãn, khơng quăn mép, chữ viết sạch, trình bày đẹp. Hàng
tuần trong giờ sinh hoạt tơi đều lấy vở của những em đó tun dương trước lớp
cho các em có sách vở chưa đẹp noi theo.
Có cuộc họp phụ huynh tơi đều đọc điểm và nêu tên những em có vở sạch -
chữ đẹp để cha mẹ nắm được. Đồng thời nhắc nhở những em vở còn chưa sạch
sẽ và chữ viết còn xấu để cha mẹ biết, để phụ huynh về nhà kèm cặp các em
thêm.
Giáo viên phát động phong trào giữ gìn “Vở sạch, chữ đẹp”. Cả giáo viên
cùng học sinh đánh giá xếp loại cụ thể hàng tuần. Giáo viên chia ra làm hai học
kỳ. Mỗi học kỳ chia ra các tuần, cuối mỗi tuần giáo viên kiểm tra thu vở chấm để
đánh giá xếp loại về “Vở sạch, chữ đẹp”. Giáo viên dựa vào đó để cuối tháng xếp
loại và ghi vào sổ chủ nhiệm theo u cầu được rõ hơn. Dựa vào bảng xếp loại đó
mà giáo viên dễ dàng chọn được những em có “Vở sạch, chữ đẹp” nhất để tham
gia dự cuộc thi “Vở sạch, chữ đẹp” do nhà trường và đồn đội phát động. Bên
Trang - 18 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
cạnh đó giáo viên thường xun kiểm tra chấm trả bài kịp thời trong mỗi buổi
học, để nhắc nhở những học sinh chưa có ý thức giữ gìn “Vở sạch, chữ đẹp”. Có
những em vở sạch chữ chưa đẹp giáo viên động viên các em cần giữ cho vở sạch
hơn, và viết cẩn thận hơn mỗi khi viết bài.
Hàng tuần giáo viên còn kiểm tra lên kế hoạch về các hoạt động theo kế
hoạch của tuần, tháng để theo dõi kịp thời. Cuối tuần có tiết sinh hoạt lớp nhằm
để đánh giá các hoạt động trong tuần. Tun dương những cá nhân, tổ đã thực
hiện tốt, nhắc nhở động viên khích lệ những em hoặc tổ chưa thực hiện tốt. Cần
sửa sai và khắc phục tồn tại, cần phấn đấu phát huy hơn nữa mặt tích cực cho các
tuần tiếp theo. Đồng thời giáo viên đưa ra kế hoạch cụ thể cho tuần tới.
* Kết quả đạt được: Sách vở của học sinh lớp tơi đều bao bọc gọn gàng,
sạch đẹp, có nhãn vở. Chữ viết đều, đẹp. Cụ thể như để chào mừng ngày 20 / 11
tồn khối lớp 1 thì lớp tơi đã đạt giải nhất vở sạch chữ đẹp.
5/.PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM
Một việc cũng khơng kém phần quan trọng trong cơng tác chủ nhiệm lớp
là kèm cặp học sinh yếu kém.
Để làm tốt khâu kèm cặp học sinh yếu kém của lớp thì ngay từ đầu năm
học tơi đã:
+ Điều tra, nắm bắt tổng số học sinh lưu ban, học sinh yếu kém, những em
có hồn cảnh đặc biệt khó khăn, học sinh mồ cơi, học sinh khuyết tật
+ Xây dựng kế hoạch chung cho cả năm, từng kì, từng tháng, tuần phù hợp
với đối tượng học sinh của lớp.
Đối với đối tượng học sinh yếu kém, điều đầu tiên tơi làm là:
+ Điều tra nắm rõ ngun nhân khiến học sinh chưa nắm được những
chuẩn kiến thức cơ bản.
+ Lập phương án phụ đạo, giúp đỡ học sinh.
+ Thường xun kiểm tra các em để điều chỉnh phương án sao cho hợp lý.
Trang - 19 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
+ Thường xun trao đổi với cha mẹ học sinh về kết quả của học tập của
các em.
Khi nắm bắt các đối tượng học sinh lưu ban, học sinh yếu kém của lớp thì
tơi đã phân loại học sinh theo từng hồn cảnh gia đình để có những phương pháp
hợp lý.
* Đối tượng học sinh yếu kém do hồn cảnh kinh tế.
Giáo viên cần vận động, hỗ trợ, xin, mượn đồ dùng học tập cho các em.
Thường xun thăm hỏi gia đình.
Vận động những học sinh trong lớp có điều kiện khá hơn giúp đỡ.
* Đối với học sinh yếu kém do chưa xác định được mục tiêu học tập, do
hay nghỉ học và do gia đình các em chưa quan tâm, đầu tư đúng mức tới việc học
tập của con em mình, giáo viên cần:
Giúp các em xác định mục tiêu học tập thơng qua những gương hiếu học,
Tư vấn cho cha mẹ học sinh cách dạy học ở nhà cho các em.
Quan tâm tới các em ở mọi lúc, mọi nơi.
Phân cơng các em học sinh giỏi kèm cặp giúp đỡ trong giờ sinh hoạt, giờ
ra chơi, ở cuối buổi học
Những học sinh yếu kém do đi học chưa đều, lêu lổng, ham chơi giáo viên
cần:
+ Giúp các em xác định mục tiêu.
+ Cùng gia đình, nhà trường giáo dục các em ý thức học tập.
+ Có những biện pháp cứng rắn khác ( nếu cần)
Đối với học sinh yếu kém do khơng có thói quen học bài ở nhà giáo viên
cần:
Tư vấn cho cha mẹ học sinh thấy được vai trò của việc tự học, tự rèn luyện
ở nhà để họ tạo điều kiện và dành thời gian giáo dục các em khi học ở nhà.
Giúp học sinh thấy được tầm quan trọng của việc học bài, viết bài ở nhà.
Trang - 20 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Thường xun kiểm tra việc làm bài, viết bài ở nhà của học sinh.
Song đó chỉ là những biện pháp hỗ trợ những học sinh yếu kém, ngồi ra
còn rất nhiều ngun nhân khiến học sinh chưa nắm được chuẩn kiến thức cơ
bản. Với những trường hợp đó giáo viên cần có nhiều biện pháp khác giúp học
sinh học tốt hơn mà phụ đạo là một trong những cách thức đó, mà điều quan
trọng là giáo viên cần:
+ Nắm rõ ngun nhân yếu kém.
+ Giúp các em khắc phục ngun nhân đó.
Tăng cường khâu phụ đạo, kèm cặp.
Và giáo viên cần quan tâm đúng mức các học sinh yếu kém, giúp các em
bổ khuyết những kiến thức thiếu hụt trên lớp, cung cấp kiến thức, kèm cặp thêm
ở nhà
Động viên, tun dương các em một cách kịp thời, thường xun để động
viên các em.
* Kết quả đạt được.
Đầu năm lớp tơi có 1 học sinh lưu ban đó là em Khang, 2 em là người dân
tộc đó là Phương và em Nhân, một em chậm phát triển về trí tuệ và 5 em khơng
biết cầm bút, khơng biết chữ cái, chữ số. Sau khi áp dụng các biện pháp trên đến
nay thì em Khang học tương đối khá, đọc tốt, viết đẹp, em Viên đọc được, viết
đẹp. Em phương học giỏi, chữ đẹp, em nhân và 4 em yếu khác đều đã tiến bộ rõ
rệt.
6/. DUY TRÌ SĨ SỐ.
Ngồi các biện pháp đã nêu trên thì việc duy trì sĩ số cho học sinh cũng rất
quan trọng trong cơng tác chủ nhiệm lớp. Tỉ lệ học sinh cao thì các em mới nắm
được nội dung bài học một cách đầy đủ, từ đó người giáo viên chủ nhiệm cần
quan tâm đến học sinh, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các em, tìm hiểu
ngun nhân các em hay nghỉ học để từ đó có biện pháp phù hợp với từng trường
hợp và điều đặc biệt là làm tốt cơng tác phối hợp với các ban ngành trong và
ngồi nhà trường để vận động, động viên các em đến lớp.
Trang - 21 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
* Kết quả: Các em đi học rất đều và đúng giờ, nghỉ học có xin phép. Lớp
vẫn duy trì sĩ số100% .
*Kết quả đạt được.
Qua một thời gian tuy chưa dài nhưng với những biện pháp trên tơi thấy
lớp học của tơi thật sự đi vào nề nếp, chất lượng học tập của học sinh tiến bộ rõ
rệt. Các em hăng say trong học tập, nhiệt tình trong các phong trào. Từ đó đến
nay cơng tác chủ nhiệm của tơi rất nhẹ nhàng vì các em đã hình thành sẵn các nề
nếp, thói quen học tập cũng như sinh hoạt. Khâu tự quản của các em rất cao. Lớp
ln được nhận cờ ln lưu hàng tuần và được liên đội và nhà trường đánh giá là
một lớp có nề nếp, học tập tốt.
*. Kết quả học tập của học sinh đến cuối học kỳ I như sau:
Sĩ số học sinh : 29, nữ 11, dân tộc 2.
Mơn
Giỏi) Khá Trung bình Yếu
SL TL (%) SL TL (%) SL TL (%) SL TL (%)
Tiếng việt 16 55.2 6 20.7 4 13.8 3 10.3
Tốn 14 48.3 4 13.8 8 27.6 3 10.3
Trang - 22 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
PHẦN THỨ BA:
KẾT LUẬN
Trong giai đoạn mới của đất nước hiện nay, giáo dục đóng vai trò quan
trọng. Đảng và Nhà nước có nhiều chủ trương chính sách đối với giáo dục.
Về thực tiễn áp dụng một số kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm khi dạy
ở lớp 1 có hiệu quả. Nó kích thích được sự tư duy tìm tòi của học sinh, để giải
quyết các vấn đề. Giáo dục học sinh tính độc lập, tư duy, năng động, linh hoạt
hơn trong học tập.
Tuy nhiên khi áp dụng một số kinh nghiệm dạy học khơng phải là chìa khóa
vạn năng, khơng phải vận dụng vào bất cứ chỗ nào ? lúc nào ? mà đòi hỏi vận
dụng phải khéo léo, đúng lúc phù hợp với tâm sinh lý độ tuổi của học sinh. Bằng
sự chuẩn bị chu đáo linh hoạt của giáo viên trên lớp.
* Bài học kinh nghiệm:
Để hồn thành tốt cơng tác chủ nhiệm lớp tơi rút ra cho mình bài học:
Giáo viên phải u nghề mến trẻ, ln thể hiện “Người mẹ mẫu mực”,
“người cơ dịu hiền”. Có lập trường tư tưởng vững vàng, có phẩm chất đạo đức
tốt, ln là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Vận dụng linh hoạt khéo léo mọi tình huống để xử lý và ứng xử phù hợp.
Khơng ngừng học hỏi để vươn lên trong dân tộc, nghiêm túc tiếp thu ý kiến,
vui vẻ sửa sai khi được góp ý. Tận tụy gần gũi với học sinh, tác phong làm việc
với tinh thần trách nhiệm cao.
Phối kết hợp giữa nhà trường, các đồn thể, gia đình và xã hội để làm tốt
cơng tác xã hội hóa giáo dục.
Trang - 23 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
Tham gia hưởng ứng các phong trào thi đua tổng kết, nhận xét đánh giá
thưởng, phạt cơng minh.
Trên đây là một số sáng kiến của bản thân nếu áp dụng thuần thục đầy đủ
các bước trên thì chất lượng học sinh ngày một nâng cao. Nhằm đáp ứng nhu cầu
về giáo dục trong giai đoạn đổi mới của đất nước hiện nay. Kính mong Hội đồng
khoa học xét thi Giáo viên giỏi cấp trường góp ý để sáng kiến được hồn thiện
hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
An Nhơn, ngày 24 tháng 12 năm 2004
Hội đồng sư phạm nhà trường Người viết
Nguyễn hồng Thanh
Trang - 24 -
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh lớp 1
PHỤ LỤC
Trang
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ 1
I/. Lý do chọn đề tài 1
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG 3
I/. Cơ sở lý luận 3
II/. Cơ sở thực tiễn 3
III/. TRẠNG VÀ NGUN NHÂN 4
IV/MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM 5
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN 23
Trang - 25 -