ĐỀ CƯƠNG môn XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG GIÁO dục

ĐỀ CƯƠNG MÔN XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG GIÁO
DỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU
Trong trường THPT, Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành
trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường THCS, THPT. Trong trường,
các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp
với các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể trong nhà
trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, chương
trình giáo dục và các hoạt động giáo dục khác nhằm hướng tới mục tiêu
giáo dục.
Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn là một hoạt động thiết
yếu, chủ lực cho tất cả hoạt động giáo dục. Vai trò quản lí của tổ trưởng
góp phần không ít vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Mọi công tác
chuyên môn được bàn bạc, thống nhất và đi đến việc thực hiện đều phải
thông qua các sinh hoạt giữa các thành viên trong tổ nhằm đảm bảo hiệu
quả đúng theo mọi tiến độ của năm học đã được xây dựng.
Tổ chuyên môn là một bộ phận hết sức quan trọng trong các hoạt
động của trường THPT nói chung và Trung tâm GDTX Tam Đảo nói
riêng. Tổ chuyên môn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng
kế hoạch hoạt động, xây dựng chương trình giảng dạy bộ môn, quản lí
giáo viên trong tổ, cập nhất tình hình chất lượng học sinh cũng như trình
độ, năng lực của giáo viên trong công tác giảng dạy và giáo dục ở nhà
trường. Với nhiệm vụ của năm học là “tiếp tục đổi mới công tác quản lý
và nâng cao chất lượng giáo dục”, bản thân đã chọn đề tài: “Biện pháp
tổ chức quản lý Tổ chuyên môn ở Trung tâm GDTX Tam Đảo”.
1
Trong phạm vi giới hạn đề tài này, bản thân xin đề cập hai nội dung cơ
bản: Tình hình hoạt động của tổ chuyên môn và những biện pháp quản
lý tổ chuyên môn ở Trung tâm GDTX Tam Đảo.
II. NỘI DUNG
1. Đặc điểm tình hình

Trung tâm GDTX Tam Đảo được thành lập tháng 12 năm 2004,
nằm trên địa bàn xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc có
điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.Năm học 2011 - 212 Trung tâm
GDTX Tam Đảo có 24 lớp trong đó có 10 lớp bổ túc THPT và 14
lớp nghề. Tổng số cán bộ giáo viên Trung tâm 35 phần lớn còn rất
trẻ và ở xa trường. Trong khi đó trung tâm chỉ có 2 tổ chuyên môn
là tổ Khoa học tự nhiên và tổ khoa học xã hội, nên xảy ra tình
trạng có tổ trưởng chuyên môn chỉ chú tâm chỉ đạo bộ môn mình
dạy, các bộ môn còn lại chỉ đạo qua loa, chiếu lệ. Hoạt động sinh
hoạt tổ chuyên môn còn mang tính hình thức, chủ yếu là điểm danh
giáo viên. Đó là chưa kể trong đội ngũ giáo viên vẫn còn tư tưởng
phân biệt môn chính, môn phụ, chỉ coi trọng môn toán, ngữ văn,
còn các môn khác thì “buông xuôi”. Thực trạng này ảnh hưởng
không nhỏ đến công tác giáo dục toàn diện cho học sinh.
2
Bên cạnh đó, do tuổi đời và tuổi nghề của phần lớn giáo viên nói
chung và tổ trưởng nói riêng còn rất trẻ, trình độ và nhận thức của
tổ trưởng không đều nên có tổ chuyên môn thì làm khá tốt chức
năng, nhiệm vụ của tổ, thực hiện có hiệu quả công tác chủ nhiệm,
công tác giảng dạy, có sự phối kết hợp tốt với các tổ chức trong
trung tâm, phát huy tích chủ động sáng tạo trong sinh hoạt chuyên
môn để nâng cao chất lượng bộ môn; nhưng có tổ nhận thức thức
chưa đầy đủ thực hiện chưa đạt hiệu quả cao về chuyên môn, còn
mang nặng tính hình thức, mang nặng tính hành chính nên chất
lượng bộ môn và giáo dục còn hạn chế.
Trong công tác quản lý, người quản lý cần xác định đầy đủ chức
năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn, vai trò của người tổ trưởng để
có những biện pháp quản lý, điều hành, kiểm tra, đánh giá phù
hợp, chính xác phát huy được tối đa vai trò của tổ chuyên môn
trong hoạt động của nhà trường.

2. Những biện pháp quản lí tổ chuyên môn
2.1. Phổ biến, quán triệt chức năng, nhiệm vụ tổ chuyên môn
2.2.1. Chức năng chuyên môn
- Tổ chuyên môn giúp Hiệu trưởng( Giám đốc) điều hành các hoạt
động nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến dạy và học;
- Tổ chuyên môn trực tiếp quản lý giáo viên trong tổ theo nhiệm vụ
quy định;
3
- Tổ chuyên môn là đầu mối liên hệ để hiệu trưởng( Giám đốc)
quản lý nhiều mặt, nhưng chủ yếu là hoạt động chuyên môn, tức là
hoạt động dạy học trong trường;
- Tổ trưởng chuyên môn phải là người có khả năng xây dựng kế
hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục,
phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và đào tạo và kế
hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn
cho giáo viên trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng,
kỉ luật giáo viên thuộc tổ mình quản lý.
Do đó, tổ trưởng chuyên môn phải là người có phẩm chất đạo đức
tốt; có năng lực, trình độ, kinh nghiệm chuyên môn; có uy tín đối
với đồng nghiệp, học sinh. Tổ trưởng chuyên môn phải là người có
khả năng tập hợp giáo viên trong tổ, biết lắng nghe, tạo sự đoàn kết
trong tổ, gương mẫu, công bằng, kiên trì, khéo léo trong giao tiếp,
ứng xử.
2.1.2. Nhiệm vụ tổ chuyên môn
Nhiệm vụ của tổ chuyên môn quy định theo điều lệ trường THPT
ban hành theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày
02/04/2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo tại Điều 16 về tổ chuyên
môn.
- Hiệu trưởng, các Phó hiệu trưởng, giáo viên, viên chức thư viện,
viên chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức

thành Tổ chuyên môn theo môn học hoặc nhóm môn học. Mỗi Tổ
chuyên môn có tổ trưởng, từ 01 đến 02 tổ phó chịu sự quản lý chỉ
4
đạo của hiệu trưởng, do hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ
vào đầu năm học.
- Tổ chuyên môn có những nhiệm vụ sau:
+ Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dưng
và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục,
phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và
kế hoạch năm học của nhà trường.
+ Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá,
xếp loại các thành viên của tổ theo quy định của Bộ giáo dục và
Đào tạo;
+ Đề xuất khen thưởng và kỷ luật đối với giáo viên.
- Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần.
2.2. Tăng cường vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong quản
lí dạy học ở trường
2.2.1.Quản lí giảng dạy của giáo viên
- Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần tháng, học
kì và cả năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học
và hoạt động khác theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình
môn học của Bộ giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà
trường;
- Xây dựng kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt
nghiệp, dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém;
- Xây dựng kế hoạch cụ thể về đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học
đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình;
5
- Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc thực kế hoạch cá nhân, soạn
giảng của tổ viên( Kế hoạch cá nhân dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi

tốt nghiệp, dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu
kém; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học đúng, đủ theo quy
định theo các tiết trong phân phối chương trình; soạn giáo án theo
phân phối chương trình, chuẩn kiến thức, kĩ năng và sách giáo
khoa, thảo luận các bài soạn khó; viết sáng kiến kinh nghiệm về
nâng cao chất lượng dạy học, đổi mới phương pháp dạy học, đổi
mới kiểm tra đánh giá, phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ
đạo học sinh yếu kém );
- Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ,
giáo viên mới tuyển dụng (đổi mới phương pháp dạy học; đổi mới
kiểm tra, đánh giá; dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng; sử dụng
đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học, ứng dụng CNTT trong dạy học
góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra,
đánh giá ).
- Điều hành hoạt động của tổ (tổ chức các cuộc họp tổ theo định kì
quy định về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động
giáo dục khác; lưu trữ hồ sơ của tổ; thực hiện báo cáo cho Hiệu
trưởng theo quy định);
- Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của giáo
viên (thực hiện hồ sơ chuyên môn; soạn giảng theo kế hoạch dạy
học và phân phối chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng; ra đề
kiểm tra, thực hiện việc cho điểm theo quy định; kế hoạch dự giờ
của các thành viên trong tổ );
6
- Dự giờ giáo viên trong tổ theo quy định (4 tiết/giáo viên/năm
học);
- Các hoạt động khác (đánh giá, xếp loại giáo viên; đề xuất khen
thưởng, kỷ luật giáo viên Việc này đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn
phải nắm thật rõ về tổ viên của mình về ưu điểm hạn chế trong
việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy được phân công).

2.2.2. Quản lí học tập của học sinh
- Nắm được kết quả học tập của học sinh thuộc bộ môn quản lý để
có biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục.
- Đề xuất, xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động nội, ngoại
khóa để thực hiện mục tiêu giáo dục.
- Các hoạt động khác (theo sự phân công của Thủ trưởng cơ quan).
2.3. Quản lí sinh hoạt tổ chuyên môn
- Sinh hoạt Tổ chuyên môn là một hoạt động chuyên môn không
thể thiếu trong hoạt động của nhà trường; là dịp để trao đổi chuyên
môn góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua sinh hoạt
Tổ chuyên môn sẽ xuất hiện nhiều ý tưởng. Do vậy, tổ trưởng cần
tạo điều kiện để giáo viên nói lên ý tưởng, kinh nghiệm của mình.
Nội dung sinh hoạt Tổ chuyên môn cần đa dạng, phong phú, có
thay đổi và phải có chuẩn bị trước về nội dung và cách thức tổ
chức thực hiện.
- Thông qua sinh hoạt chuyên môn để thảo luận, đánh giá, thống
nhất định hướng nội dung, phương pháp giảng dạy các bài học, có
7
thể góp ý các tiết dạy dự giờ thao giảng đồng nghiệp để học hỏi lẫn
nhau, rút kinh nghiệm để nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề.
- Việc sinh hoạt Tổ chuyên môn thực hiện theo định kì quy định
trong Điều lệ trường THPT (2 tuần/lần). Thời gian do Hiệu trưởng(
Giám đốc) quy định và tuỳ yêu cầu về tính chất, nội dung công
việc.
- Nội dung sinh hoạt Tổ chuyên môn thực hiện theo nhiệm vụ quy
định (tránh việc sinh hoạt chỉ để giải quyết sự vụ, sự việc và hoặc
mang tính hành chính).
- Người quản lý nắm bắt thông tin, tình hình của Tổ chuyên môn,
kiểm tra biên bản sinh hoạt của Tổ chuyên môn để đánh giá hiệu
quả sinh hoạt chuyên môn, góp ý kịp thời để khắc phục những tồn

tại để từng bước nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.
2.4. Đánh giá chất lượng hoạt động tổ chuyên môn
Theo Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trường THPT
ban hành theo Quyết định số 80/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày
30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tổ chuyên
môn của nhà trường hoàn thành các nhiệm vụ theo quy định.
* Có kế hoạch công tác và hoàn thành các nhiệm vụ theo quy
định tại Điều lệ trường trung học
- Kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần tháng, học kì và cả
năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và các
hoạt động khác;
- Kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, dạy ôn thi tốt nghiệp,
dạy bồi dưỡng học sinh yếu kém;
8
- Kế hoạch cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học
đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình;
- Kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa, báo cáo chuyên đề, sáng
kiến kinh nghiệm.
- Văn bản của lãnh đạo nhà trường về việc nhận xét thực hiện các
nhiệm vụ năm học của Tổ chuyên môn;
- Các minh chứng khác (nếu có)
* Sinh hoạt ít nhất hai tuần một lần về hoạt động chuyên môn,
nghiệp vụ và các hoạt động giáo dục khác
- Biên bản sinh hoạt chuyên môn của tổ hoặc nhóm chuyên môn;
- Sổ nhật ký hoặc biên bản đánh giá chất lượng về hiệu quả hoạt
động giáo dục của các thành viên trong tổ;
- Biên bản đánh giá, xếp loại giáo viên;
- Các thông tin, minh chứng khác liên quan đến chỉ số.
* Hằng tháng, rà soát, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ
được phân công

- Biên bản rà soát, đánh giá để cải tiến các biện pháp thực hiện
nhiệm vụ được giao của Tổ chuyên môn.
- Biên bản chỉnh sửa, bổ sung các nội dung mới, các biện pháp mới
vào kế hoạch.
2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giáo viên và tổ
chuyên môn
- Trường xây dựng kế hoạch thanh tra kiểm tra toàn diện, chuyên
đề, đột xuất, định kỳ đối với cán bộ giáo viên và tổ chuyên môn
ngay từ đầu năm học.
9
- Tổ chuyên môn chủ động đề xuất kế hoạch kiểm tra, thanh tra
của tổ báo cáo cho trường để lãnh đạo nhà trường kiểm tra, thanh
tra từ 30 – 35% giáo viên của tổ trong một năm.
- Trường kiểm tra hồ sơ các tổ chuyên môn theo từng học kỳ,
100% tổ chuyên môn được kiểm tra.
- Sau khi kiểm tra, thanh tra, lãnh đạo trường tổng kết, đánh giá để
giáo viên, tổ chuyên môn thấy được ưu, khuyết điểm để rút kinh
nghiệm hoạt động có hiệu quả hơn.
2.6. Đánh giá mối quan hệ giữa tổ chuyên môn và Ban giám
đốc và các tổ chức khác trong trung tâm
2.6.1. Đối với Ban giám đốc
- Tổ chuyên môn là cầu nối giữa Giám đốc và giáo viên trong tổ về
thông tin 2 chiều nhằm mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng
giáo dục. Giám đốc có thông tin để đánh giá chính xác giáo viên,
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của họ từ đó phân công giáo viên
hợp lý, đạt hiệu quả tốt; chuyển tải cho giáo viên trong tổ các chỉ
đạo chuyên môn của Giám đốc và cơ quan quản lý cấp trên.
- Tổ chức thực hiện chỉ đạo chuyên môn của Giám đốc và cơ quan
quản lý cấp trên về các hoạt động dạy học, giáo dục: Thực hiện kế
hoạch, chương trình giáo dục, chuẩn kiến thức kĩ năng, đổi mới

phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá…qua các hoạt
động cụ thể như bồi dưỡng giáo viên, học sinh, dự giờ, thăm lớp…
2.6.2. Đối với công tác chủ nhiệm
Các thành viên trong Tổ chuyên môn cũng thực hiện công tác chủ
nhiệm. Mối quan hệ này sẽ giúp giáo viên trao đổi chuyên môn và
10
trao đổi về công tác quản lý học sinh, hiểu rõ hơn học sinh, từ đó
góp phần vào công tác giáo dục toàn diện học sinh và như vậy sẽ
giúp công tác giảng dạy đạt kết quả tốt hơn.
2.6.3. Đối với Chi bộ, Công đoàn và Đoàn thanh niên
Trong Tổ chuyên môn có các thành viên là đảng viên sẽ góp phần
truyền đạt chủ trương, nghị quyết của Chi bộ Đảng đến Tổ chuyên
môn kịp thời, chính xác hơn. Các tổ viên là đảng viên sẽ gương
mẫu, thúc đẩy các thành viên khác thực hiện nhiệm vụ tốt hơn.
Tăng cường công tác bồi dưỡng các đoàn viên ưu tú đối với tổ Sử -
Địa - GDCD, giới thiệu cho Đảng kết nạp để tổ có đảng viên, tạo
điều kiện thuận lợi hơn trong công tác điều hành, quản lý, phổ biến
các nghị quyết của Chi bộ.
- Tổ chuyên môn cũng hỗ trợ hoạt động của Công đoàn, Đoàn
Thanh niên bằng cách truyền đạt các chủ trương của các đoàn thể
này để phối hợp chặt chẽ và từ đó góp phần giáo dục toàn diện học
sinh, thực hiện kế hoạch nhà trường và thực hiện được mục tiêu
giáo dục đề ra.
- Tổ chuyên môn không thể hoạt động độc lập mà có quan hệ chặt
chẽ với các Tổ chuyên môn khác, với Ban Giám đốc Trung tâm,
với Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Các mối
quan hệ trên nếu được thực hiện tốt, chặt chẽ, đồng bộ thì chắc
chắn hoạt động của Tổ chuyên môn sẽ đạt hiệu quả tốt hơn.
11
III. KẾT LUẬN

Để thực hiện được chủ đề năm học “Tiếp tục đổi mới quản lý và
nâng cao chất lượng giáo dục” thì đổi mới cách quản lý từ Tổ
chuyên môn, đổi mới từ cách sinh hoạt tổ, mỗi thành viên trong tổ
là một hạt nhân quan trọng. Mỗi giáo viên phải không ngừng phấn
đấu để nâng cao trình độ, đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng
công nghệ thông tin phù hợp, có hiệu quả để nâng cao chất lượng
dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện từng bước thực
hiện thành công sự nghiệp giáo dục mà Đảng, Nhà nước và nhân
dân đã giao phó. Do đó người quản lý phải tăng cường các biện
pháp quản lý Tổ chuyên môn, thường xuyên kiểm tra, có đánh giá
kịp thời để điều chỉnh, rút kinh nghiệm cho các tổ khối chuyên
môn hoạt động đạt hiệu quả cao, khắc phục những tồn tại để vươn
lên. Từ đó nâng cao chất lượng của bộ môn, xây dựng mỗi Tổ
chuyên môn là một tập thể thực sự đoàn kết, nhiệt tình thực hiện
thành công kế hoạch của tổ, của trường. Để đạt được điều đó,
12
người tổ trưởng phải có cái nhìn tổng quát và biết gắn kết những ý
tưởng riêng trong tổ thành ý tưởng chung của cả tổ và biến những
kế hoạch đó thành những hoạt động cụ thể cho Tổ chuyên môn.
Sinh hoạt Tổ chuyên môn sẽ thực sự có hiệu quả khi các thành
viên trong tổ thực sự đoàn kết, tự giác, nỗ lực không ngừng và có
thêm sự hỗ trợ kịp thời của lãnh đạo nhà trường và các tổ chức
đoàn thể. Mỗi một giáo viên cần cố gắng “Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, thực sự “Mỗi thầy cô giáo là
một tấm gương tự học và sáng tạo”, thi đua dạy tốt để xây dựng tổ
khối chuyên môn vững mạnh, góp phần xây dựng nhà trường phát
triển trong sự nghiệp “trồng người” đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao của xã hội, từng bước xây dựng Trung tâm GDTX Tam Đảo
ngày càng vững mạnh.
Hà Nội, ngày 01 tháng 2 năm 2012

Người thực hiện
Nguyễn Tiến Dũng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường
phổ thông có nhiều cấp học, ban hành kèm theo quyết định số
07/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 02/04/2007 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.
2. Qui định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT
ban hành kèm theo Quyết định số 80/2008/QĐ-BGDDT ngày
30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.
13
3. Dự thảo hướng dẫn sử dụng tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục
trường THPT( Theo Quyết định số 80/2008/QĐ-BGDDT ngày
30/12/2008 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc ban hành Quy định tiêu
chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT).
14