Phương pháp dạy học một tiết thực hành môn hóa học 9

Sáng kiến kinh nghiệm
đề tài: Phơng pháp dạy một tiết thực hành môn hoá học 9
I.Phần mở đầu.
1. Lý do chọn đề tài:
Để đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam- chủ nhân tơng lai của đất nớc, là những
ngời lao động phục vụ đắc lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất
nớc trong thế kỉ XXI. Theo nghị quyết quốc hội, Bộ giáo dục đào tạo đổi mới
chơng trình sách giáo khoa ở các trờng phổ thông. Sách giáo khoa mới có
nhiều điểm khác sách giáo khoa cũ nh: giảm lợng kiến thức, tăng lợng kênh
hình làm cho bài học trở nên sinh động hơn. Quan điểm trong phơng pháp dạy
học và nội dung chơng trình sách giáo khoa mới là: dạy học hớng vào ngời học
hay nói cách khác theo hớng dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Để thực hiện
tốt hớng dạy học này giáo viên dóng vai trò là ngời tổ chức, hớng dẫn còn học
sinh phải tự lực tìm tòi kiến thức trong quá trình học tập.
Nên đa số học sinh và giáo viên còn ngại khi tiến hành thực hành, chỉ học
trên lí thuyết mà không đợc củng cố bằng thực hành. Do đó với những bài tập
thực nghiệm các em tỏ ra lúng túng. Vì những lí do trên tôi mạnh dạn đa ra
phơng pháp dạy một tiết thực hành hoá học lớp 9 để các đồng chí tham khảo,
trao đổi và tìm ra giải pháp tốt nhất.
2.Các nhiệm vụ của đề tài:
a. Nghiên cứu kĩ bài thực hành:
Trớc khi dạy giáo viên phải
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài thực hành,
- Tìm hiểu những kiến thức có liên quan đến nội dung bài,
- Định hớng phơng pháp dạy.
b. Làm thử các thí nghiệm của bài:
Mỗi thí nghiệm dù dễ hay khó cũng có thễ xảy ra sự cố trong khi làm.
Chính vì vậy ngời giáo viên phải làm thử tất cả các thí nghiệm trong bài trớc
khi dạy và hớng dẫn học sinh làm. Từ đó cũng rút ra đợc phơng pháp hớng dẫn
thực hành sao cho phù hợp với từng đối tợng học sinh, điều kiện hiện có của
trờng, an toàn cho cả thày và trò.

c. Chuẩn bị tiết dạy:
- GV cần soạn giáo án chi tiết, khoa học.
- Chuẩn bị các đồ dùng, hoá chất của học sinh, giáo viên phục vụ cho
giờ thực hành.
3. Các giả thuyết khoa học:
- Cha ông ta có câu: Học đi đôi với hành.Trong mọi thời đại câu noí
đó luôn đúng bởi dù học lí thuyết có giỏi dang đến đâu nhng không đợc thực
tế trải nghiệm thì lí thuyết đó chỉ là lí thuyết xuông. Từ lí thuyết dẫn tới
thành công phải trải qua một quá trình thực hành gian nan, vất vả bởi lẽ giữa lí
thuyết và thực hành có nhiều điểm khác nhau.
- Nếu học sinh đợc học thực hành để củng cố cho lí thuyết đã học thì
chắc chắn rằng kiến thức hoá học của các em tơng đối vững vàng. Khôngg
những thế tiết thực hành còn thu hút các em hăng say học tập môn hoá học,
kích thích óc sáng tạo, nghiên cứu và tìm tòi của các em hơn.
4. Các phơng pháp nghiên cứu:
a. Nghiên cứu tài liệu tham khảo:
Tài liệu cơ bản nhất đó là sách giao khoa và sách giáo viên hoá học 9.
Ngoài ra tôi còn tham khảo một số sách có liên quan tới thực hành hoá học
của các trờng CĐSP hoặc ĐHSP ví dụ nh: Thí nghiệm Hoá Học ở trờng THCS
của tác giả Trần Quốc Đắc do nhà xuất bản giáo dục ban hành. Các đĩa CD
hoặc VCD có liên quan tới thí nghiệm nh: Thí nghiệm của GV, HS lớp 8, 9 do
nhóm công nghệ thông tin trờng ĐHSP Hà Nội do PGS.TS đặng thị oanh
đạo diễn.
b. Ph ơng pháp dạy:
- Các bài thực hành hoá học đều nhằm mục đích khắc sâu các kiến thức
đã học, mở rộng, bổ sung kiến thức mới. Vì vậy trong mỗi bài thực hành tôi
thờng sử dụng phơng pháp sau:
*Mở đầu: Giáo viên phân công học sinh làm việc theo nhóm
+ Cách chia nhóm:
Mỗi nhóm gồm 2 bàn ngồi quay mặt vào nhau để tiện trao đổi

ý kiến với nhau mà không làm xáo trộn trật tự trong lớp học
và không làm mất nhiều thời gian.
Mỗi nhóm cử ra 1 nhóm trởng và 1 th kí: Nhóm trởng có
nhiệm vụ điều khiển, hớng dẫn các thành viên trong tổ làm thí
nghiệm và thảo luận nhóm. Thay mặt nhóm nêu kết quả thảo
luận của nhóm mình; Th kí có nhiệm vụ ghi lại kết quả thảo
luận chung của nhóm mình.
c.Yêu cầu học sinh:
- Ôn tập kiến thức, kĩ năng có kiên quan đến bài thực hành.
- Nghiên cứu trớc bài thực hành. Kẻ trớc bản tờng trình thí nghiệm.
- Chuẩn bị dụng cụ, hoá chất đơn giản, dễ kiếm cho bài thực hành.
d. Soạn giáo án:
Sau đây tôi xin trình bày giáo án dạy một bài thực hành (trong chơng
trình hoá học 9):
Bài 14: Thực hành: tính chất hoá học của bazơ và muối
A. mục tiêu bài học:
1.Kiến thức:
- Khắc sâu cho học sinh những tính chất hoá học của bazơ: tác dụng
với muối, tác dụng với axit.
- Khắc sâu kiến thức về tính chất hoá học của muối: tác dụng với kim
loại, tác dụng với muối và tác dụng với axit.
2.Kĩ năng:
- Tiếp tục rèn luyện kĩ năng thực hành làm thí nghiệm hoá học, quan
sát hiện tợng, giải thích, viết PTHH.
- Củng cố kĩ năng thảo luận nhóm.
3.Thái độ:
Giáo dục tính cẩn thận, chính xác, tiêt kiệm .. trong học tập và thực
hành hoá học.
B.Phơng tiện dạy học:
1.Giáo viên chuẩn bị:

2.Học sinh chuẩn bị:
- Kẻ trớc bản tờng trình theo mẫu sau:
C.Tiến trình tổ chức bài học:
I.ổn định tổ chức:
- Kiểm tra sĩ số lớp
- Phân nhóm học tập: ChiaHĐ
4
: Hoàn thành bản tờng trình thí nghiệm
(10 phút)
nhóm, cử nhóm trởng và th kí
II. Tổ chức các hoạt động học tập.
HĐ
1
: Kiểm tra dụng cụ, sự chuẩn bị của HS (5 phút)
HĐ
2
:Tiến hành thí nghiệm về tính chất hoá học của bazơ(10 phút)
HĐ
3
: Tiến hành thí nghiệm về tính chất hoá học của muối (15 phút)
6. Lịch sử nghiên cứu
Là một giáo viên tốt nghiệp khoa Hoá- Sinh trờng CĐSP Hng Yên, tôi
luôn tâm niệm rằng cần phải dạy học sao cho học sinh yêu môn hoá và thích
học môn hoá. Chính vì vậy trong 5 năm dạy học( kể từ khi tôi ra trờng) tôi
luôn cho học sinh vừa học lí thuyết vừa đợc thực hành.
Tôi đã áp dụng phơng pháp này ở cả 2 khối 8 và 9 trên tất cả các đối t-
ợng học sinh: giỏi, khá, trung bình. Vì lí do đó tôi mạnh dạn đa ra sáng kiến
này để mọi ngời xem xét, tham khảo và góp ý.
II. Nội dung và kết quả nghiên cứu
1.Nghiên cứu lí luận:

III. Phần kết luận
1.Tóm tắt kết quả nghiên cứu:
-100% các em khi đợc hỏi Các em có thích học môn hoá không? có
thích thực hành không? thì trả lời là có
-85% các em học sinh làm đợc các bài toán thực nghiệm: Nêu hiện t-
ợng, phân biệt chất, nhận biết chất, tách chất dạng trung bình và khó
- 90% các em học sinh nắm đợc các thao tác thực hành cơ bản và quy
tắc an toàn trong phòng thí nghiệm.
2. Kết luận chính:
3. Những đề xuất kiến nghị
Để dạy một tiết thực hành đòi hỏi ngời giáo viên dạy môn hoá phải mất
rất nhiều thời gian nghiên cứu chuẩn bị hoá chất và làm thử thí nghiệm để đảm
bảo sự an toàn cho học sinh. Do đó tôi đề nghị với các cấp lãnh đạo nghiên
cứu tạo điều kiện về thời gian cho các giáo viên giảng dạy (nh rút bớt giờ).
Bên cạnh đó giáo viên bộ môn thờng xuyên tiếp xúc với hoá chất độc hại nh:
axit clohiđric đặc, brom, Clo có ảnh h ởng nhiều đến sức khoẻ. Họ rất cần sự
quan tâm hơn nữa về kinh phí độc hại đối với giáo viên hoá.