SKKN Một số kinh nghiệm rèn đọc dienx cảm cho học sinh lớp 4

Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
_____________________________________________
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ KINH NGHIỆM RÈN ĐỌC DIỄN CẢM CHO HỌC SINH LỚP 4”
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
Dạy đọc có một ý nghĩa rất to lớn ở tiểu học. Đọc trở thành một đòi hỏi cơ
bản đầu tiên đối với những người đi học. Đầu tiên các em phải học đọc, sau đó
phái đọc để học. Đọc giúp các em chiếm lĩnh được ngôn ngữ để dùng trong giao
tiếp và học tập. Nó là công cụ để học tập các môn học khác. Nó tạo ra hứng thú và
động cơ học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh thần học
tập suốt cuộc đời. Nó là một khả năng không thể thiếu được của con người thời
đại văn minh.
Đọc một cách có ý thức cũng sẽ tác động tích cực tới trình độ ngôn ngữ
cũng như tư duy của người đọc. Việc dạy đọc sẽ giúp học sinh hiểu biết hơn, bồi
dưỡng cho các em lòng yêu cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ một
cách logic cũng như biết tư duy có hình ảnh. Như vậy, đọc có một ý nghĩa to lớn,
nó bao gồm nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển.
Mục tiêu của phân môn Tập đọc là rèn cho học sinh có kỹ năng đọc đúng,
đọc lưu loát, đọc hiểu và đọc hay (đọc diễn cảm). Bốn kỹ năng cơ bản đó vô cùng
quan trọng chúng gắn bó, hỗ trợ đắc lực cho nhau. Đọc đúng, đọc lưu loát giúp
hiểu nội dung bài đọc, từ đó giúp cho việc đọc diễn cảm tốt. Ngược lại việc đọc
diễn cảm tốt tốt giúp cho việc cảm thụ bài văn thêm sâu sắc.
Những điều ở trên đã khẳng định sự cần thiết của việc hình thành và phát
triển một cách có hệ thống và có kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thực tế
hiện nay, rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh chưa được giáo viên quan tâm
đúng mức. Ở tiết Tập đọc giáo viên chủ yếu quan tâm rèn cho học sinh đọc đúng
và đọc lưu loát. Do đó, kỹ năng đọc diễn cảm của học sinh còn nhiều hạn chế.
Thấy được tầm quan trọng của phân môn Tập đọc và sự cần thiết phải rèn kỹ năng

đọc diễn cảm cho học sinh. Đồng thời để nâng cao chất lượng học môn Tiếng
Việt nói chung, rèn các kỹ năng đọc cho học sinh nói riêng, đặc biệt là kỹ năng
đọc diễn cảm. Tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm
cho học sinh lớp 4” để nghiên cứu.
II. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn của đề tài:
2.1. Cơ sở lý luận:
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
1
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
- Đọc là một dạng hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ
viết sang lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành
tiếng), là quá trình chuyển trực tiếp từ hình thức chữ viết thành các đơn vị nghĩa
không có âm thanh (ứng với đọc thầm).
- Đọc diễn cảm là việc đọc thể hiện kỹ năng làm chủ ngữ điệu để biểu đạt
đúng ý nghĩa, tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong văn bản được đọc, đồng thời
cũng biểu hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm.
- Đọc diễn cảm là một yêu cầu đọc thành tiếng đặt ra khi đọc những văn
bản văn chương hoặc có các yếu tố ngôn ngữ văn chương. Đó là khả năng làm
chủ được ngữ điệu, làm chủ các thông số âm thanh như tốc độ, chỗ ngừng giọng,
cường độ, cao độ của giọng để biểu đạt đúng ý nghĩa cà tình cảm mà tác giả gửi
gắm trong bài đọc. Đọc diễn cảm thể hiện năng lực đọc ở trình độ đọc cao và chỉ
thực hiện được trên cơ sở đọc đúng và đọc lưu loát.
2.2. Cơ sở thực tiễn:
- Đọc diễn cảm là một yêu cầu quan trọng khi dạy – học phân môn Tập đọc
ở tiểu học.
- Đọc diễn cảm là một trong những kỹ năng cần hình thành và rèn luyện
cho học sinh khi học phân môn Tập đọc nói riêng, môn Tiếng Việt nói chung.
- Những học sinh có kỹ năng đọc diễn cảm tốt, luôn đọc hay và có lực học
các môn cao, mạnh dạn và tham gia tốt các hoạt động do Đội và nhà trường tổ
chức.

PHẦN II: NỘI DUNG
I. Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra những hạn chế trong việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh.
Đồng thời đề ra một số biện pháp giúp việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh có hiệu
quả và nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học sinh.
II. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
2.1. Đối tượng nghiên cứu:
Biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 trường Tiểu Học Thị Trấn
Mường Ảng.
2.2. Phạm vi nghiên cứu:
Lớp 4A2 trường Tiểu Học Thị Trấn Mường Ảng.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu lý luận:
+ Dạy tập đọc ở tiểu học – Lê Phương Nga
+ Phương pháp dạy Tiếng Việt ở tiểu học – Lê Phương Nga & Nguyễn Trí
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
2
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
+ Sách giáo khoa Tiếng Việt 4 tập 1,2
+ Sách giáo viên Tiếng Việt 4 tập 1,2
- Nghiên cứu thực trạng:
+ Khảo sát, thống kê thực trạng học tập môn Tiếng Việt học sinh của lớp
nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng và những biện pháp đã áp dụng trong việc
rèn đọc diễn cảm cho học sinh trường Tiểu Học Thị Trấn Mường Ảng.
+ Tìm ra những ưu điểm và nhược điểm trong từng biện pháp.
- Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đối tượng học sinh và tình hình của lớp, đề
ra một số biện pháp rèn đọc diễn cảm phù hợp để nâng cao kỹ năng đọc diễn cảm
cho học sinh.
IV. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp: + Phân tích
+ Tổng hợp
+ Thống kê
+ Nghiên cứu tài liệu
+ Trao đổi
+ Thực nghiệm
V. Thực trạng nghiên cứu:
5.1. Đặc điểm tình hình của lớp 4A2 trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng.
Năm học 2009-2010, được phân công chủ nhiệm lớp 4A2, ngay từ đầu năm
học tôi đã khảo sát học sinh để nắm bắt tình hình học tập các môn học của các em
nói chung và chất lượng học phân môn Tập đọc nói riêng.
+ Tổng số học sinh: 27em
Trong đó: - Nữ: 10 em
- Dân tộc Thái: 3 em ; nữ: 0
- Dân tộc H’Mông: 3 em ; nữ: 1 em
- Học sinh có hoàn cảnh khó khăn: 4 em
- Học sinh là con em CBCC: 10 em
- Học sinh được gia đình quan tâm: 17 em
- Học sinh xếp loại giỏi (năm trước): 3 em
- Học sinh xếp loại khá (năm trước): 5 em
- Học sinh xếp loại trung bình (năm trước): 19 em
+ Kết quả học tập Môn Tiếng Việt năm học 2008-2009:
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
3
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
- Xếp loại giỏi: 3 em
- Xếp loại khá: 7 em
- Xếp loại trung bình: 17 em
+ Kết quả khảo sát đầu năm 2009-2010 của phân môn Tập đọc:
- Xếp loại đọc tốt: 3/27 em

- Xếp loại đọc khá: 5/27 em
- Xếp loại đọc trung bình: 16 em
- Xếp loại đọc dưới trung bình: 3 em
5.2. Biện pháp rèn đọc diễn cảm thường sử dụng của giáo viên Trường TH
Thị Trấn.
+ Cho học sinh khá, giỏi đọc, cả lớp nghe và bình xét bạn đọc hay. Giáo
viên đọc mẫu cho cả lớp cùng nghe, hướng dẫn và cho học sinh luyện đọc.
+ Tổ chức cho học sinh luyện đọc diễn cảm theo cặp.
+ Tổ chức cho học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp.
5.3. Đánh giá thực trạng của lớp và việc áp dụng phương pháp giảng dạy
của giáo viên.
+ Ưu điểm:
- Học sinh đa số là con em dân tộc kinh, con em CBCC chiếm tỷ lệ cao.
- Mặt bằng học lực của học sinh năm học trước tương đối tốt.
- Số học sinh có hoàn cảnh khó khăn chiếm tỷ lệ thấp.
- Phần đông học sinh được gia đình quan tâm.
- Giáo viên đã có những biện pháp cơ bản để hướng dẫn học sinh luyện đọc
hay, đọc diễn cảm.
+ Tồn tại:
- Còn nhiều học sinh chưa được gia đình quan tâm đúng mức.
- Nhiều em hoàn cảnh gia đình còn khó khăn.
- Số học sinh dân tộc H’Mông và dân tộc Thái đông.
- Việc rèn đọc diễn cảm mới chỉ chú ý trong tiết Tập đọc.
PHẦN III
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN ĐỌC DIỄN CẢM CHO HỌC SINH LỚP 4
Trong qua trình giảng dạy và rèn giũa kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh,
tôi đã sử dụng một số biện pháp sau:
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
4
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4

1) Thường xuyên trao đổi với học sinh về kỹ năng đọc hay, kể tên những
người có giọng đọc hay để học sinh biết và tìm hiểu. Qua đó làm cho học sinh
thần tượng, yêu thích và lấy đó làm tấm gương để phấn đấu.
2) Phân tích để học sinh nắm được quá trình luyện tập để tiến đến có thể
đọc được diễn cảm (đọc hay): phát âm đúng đọc đúng đọc thông
thạo đọc lưu loát đọc phân vai, nhấn giọng những từ ngữ gợi tả,
gợi cảm Từ đó giúp học sinh tự nhận thấy những thiếu sót của mình và từng
bước tự ý thức rèn giũa và chăm chỉ luyện đọc ở lớp cũng như về nhà.
3) Phân loại kỹ năng đọc của học sinh để nắm cụ thể số học sinh đọc tốt và
chưa đọc tốt, nguyên nhân ảnh hưởng
+ Học sinh đọc lưu loát, phát âm chuẩn, đã đọc phân vai nhân vật, nhấn
giọng những từ ngữ cần thiết
+ Học sinh đọc lưu loát, phát âm chuẩn nhưng chưa đọc phân vai, nhấn
giọng
+ Học sinh đọc chưa lưu loát, phát âm chuẩn
+ Học sinh đọc chưa lưu loát, phát âm chưa chuẩn, ngọng
4) Xây dựng kế hoạch kèm cặp và giúp đỡ từng học sinh kỹ năng đọc còn
chưa tốt, đọc còn ngọng:
+ Lập các nhóm học tập, trong đó học sinh học tốt làm trưởng nhóm có
nhiệm vụ đôn đốc các bạn học tập và giúp đỡ các bạn yếu luyện đọc trong và
ngoài giờ học.
+ Thống nhất với chi hội phụ huynh học sinh treo giải thưởng cuối kỳ và
cuối năm học cho những nhóm học sinh có tinh thần thi đua học tập tốt, có ý thức
rèn luyện kỹ năng đọc.
+ Quan tâm nhiều đến học sinh đọc chưa tốt trong các tiết tập đọc và giúp
đỡ các em ngoài tiết học. Chú trọng rèn phát âm, rèn đọc thông thạo và từng bước
rèn đọc phân vai, diễn cảm
+ Tổ chức các cuộc thi đọc truyện, thi làm phát thanh viên vào cuối mỗi
tháng giữa các nhóm học sinh, nhằm tạo cho các nhóm học sinh và từng cá nhân
học sinh tinh thần thi đua học tập và luyện đọc .

5) Phát động cuộc thi “Chọn phát thanh viên” và “Đọc truyện hay” của lớp,
vận động học sinh đăng ký tham gia. Từ đó làm cho học sinh nhận thấy tầm quan
trọng của việc đọc và có ý thức tự giác rèn luyện tham gia cuộc thi để thể hiện
mình.
6) Chú trọng rèn đọc cho học sinh trong tất cả các môn, phân môn.
7) Giáo viên chú trọng khâu đọc mẫu và hướng dẫn học sinh giọng đọc, tốc
độ đọc, những từ ngữ cần nhấn giọng để học sinh từng bước xác định những yêu
cầu cơ bản cần thực hiện để đọc diễn cảm được hay.
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
5
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
8) Chú trọng áp dụng công nghệ thông tin, sưu tầm tư liệu để học sinh nghe
trong mỗi tiết học, qua đó học sinh bắt chước, học tập theo.
9) Tổ chức tốt tiết sinh hoạt cuối tuần, trong đó chú trọng nêu gương, động
viên, khuyến khích học sinh thi đua học tập tốt, thi đua rèn luyện kỹ năng đọc của
mình. Đồng thời cần phê bình, nhắc nhở những học sinh còn chưa tích cực trong
học tập và hướng khắc phục trong tuần sau.
10) Tham mưu với Ban giám hiệu về việc tăng cường cơ sở vật chất, trang
thiết bị và những điều kiện cần thiết cho dạy và học.
PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

I. Kết quả:
Với việc áp dụng những biện pháp trên, năm học 2009-2010 chất lượng đọc
diễn cảm của lớp 4A2 đã có những chuyển biến đáng kể. Không chỉ nâng cao chất
lượng đọc của học sinh mà còn xây dựng được phong trào học tập của lớp cụ thể:
+ Học sinh đọc lưu loát, phát âm chuẩn, đã đọc phân vai nhân vật, nhấn
giọng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm : 7/27em
+ Học sinh đọc lưu loát, phát âm chuẩn nhưng chưa diễn cảm: 10/27 em
+ Học sinh đọc lưu loát, phát âm chưa chuẩn, ngọng: 6/27 em
+ Học sinh đọc chưa lưu loát, phát âm chưa chuẩn, ngọng: 1/27 em

+ Học sinh đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập.
+ Học sinh thi đua nhau học tập giữa các nhóm.
+ Học sinh tích cực trong các hoạt động, các cuộc thi của lớp tổ chức.
II. Bài học kinh nghiệm:
Trong quá trình thực nghiệm đề tài và đã đạt được những kết quả khả quan,
bản thân tôi rút ra một số bài học sau:
1) Để rèn đọc diễn cảm cho học sinh đạt hiệu quả, giáo viên giảng dạy phải
tâm huyết với nghề, yêu mến học sinh, thường xuyên quan tâm và gần gũi với các
em.
2) Từ đầu năm học cần phân loại chất lượng đọc của học sinh, xác đinh
nguyên nhân ảnh hưởng dẫn đến học sinh đọc chưa tốt để tìm ra biện pháp thích
3) Có kế hoạch cụ thể trong việc rèn đọc cho học sinh còn yếu.
4) Phối hợp chặt chẽ với chi hội phụ huynh của lớp trong việc rèn giũa học
sinh, động viên, khuyến khích học sinh thi đua học tập.
5) Lập các nhóm học sinh, trong đó có học sinh học lực khá giỏi, khả năng
đọc diễn cảm tốt làm trưởng nhóm.
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
6
Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4
6) Thường xuyên tổ chức các cuộc thi như: Kể chuyện; Đọc thơ; Phát thanh
viên
7) Sưu tầm và tổ chức cho học sinh nghe giọng đọc, giọng kể hay của một
số nhân vật để học sinh học tập.
8) Đề xuất với nhà trường về việc tăng cường cơ sở vật chất, lắp đặt trang
thiết bị cần thiết cho dạy và học như: máy chiếu, bàn ghế, bảng, ánh sáng trong
lớp học
III. Những kiến nghị đề xuất:
1) Với nhà trường:
+ Quan tâm việc ứng dụng công nghệ vào dạy học, đảm bảo các điều kiện
về bàn ghế, ánh sáng cho lớp học.

+ Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nội quy, nề nếp. Dự giờ
thăm lớp, đồng thời tư vấn chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên. Luôn tạo điều
kiện thuận lợi để giáo viên phát huy khả năng sáng tạo của mình.
2) Với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
+ Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị dạy học cho nhà
trường.
+ Tổ chức các cuộc thi như: kể chuyện đạo đức; kể chuyện về Bác Hồ
ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
CỦA HỘI ĐỒNG THI ĐUA TRƯỜNG
Mường Ảng, ngày 29 tháng 4 năm 2010
NGƯỜI THỰC HIỆN
Đoàn Thị Thu Hường
Đoàn Thị Thu Hường – Trường Tiểu học Thị trấn Mường Ảng
7