Tải bản đầy đủ (.pdf) (166 trang)

Sử dụng phương pháp đàm thoại phát hiện nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua dạy học hóa học vô cơ lớp 11 chương trình nâng cao trung học phổ thông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.94 MB, 166 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC




ĐINH THANH TÚ



SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP ĐÀM THOẠI PHÁT HIỆN NHẰM
PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC HÓA HỌC VÔ CƠ LỚP 11 CHƢƠNG
TRÌNH NÂNG CAO TRUNG HỌC PHỔ THÔNG




LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC


CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN HÓA HỌC)
Mã số: 60 14 10


Ngƣời hƣớng dẫn : PGS - TS Đặng Thị Oanh






HÀ NỘI - 2011



DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN


 
 
 
 
GV 
HS 
 
NXB 
PP 

PPDH 
 
QTDH 
SGK 
TCN 
TN 
TNSP 

ThS 





1

MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU


1
2
2

2

3

3

3

3
8 
3

4
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA
PHƢƠNG PHÁP ĐÀM THOẠI PHÁT HIỆN TRONG DẠY HỌC Ở
TRƢỜNG PHỔ THÔNG



5

5

6

6

7



7

7

12

16

16

16
1.4.3.  
17

21

21


22
1.5
22

24

24

2


25

28
Chƣơng 2: SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP ĐÀM THOẠI PHÁT HIỆN
TRONG DẠY HỌC PHẦN HOÁ HỌC VÔ CƠ LỚP 11 CHƢƠNG
TRÌNH NÂNG CAO TRUNG HỌC PHỔ THÔNG


30
               


30
nh
30




31



33

33

34

34



36



36



38

42

44




47

47

47
             


107



108

115
Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
116
3.1. Mc nghim
116

116

3


116

116

117

3.4. Kt qu thc nghim
118
3.5. X t qu thc nghim
119

119
   
 

125
t qu thc nghim
127

128
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
129

129

130
TÀI LIỆU THAM KHẢO
131
PHỤ LỤC



1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

c nhu ca s n khoa hc
v s nghic, Luc
Quc hc Ci ch I k hp th 
t ti mu 28: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm
của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo
nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm,
đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Theo Socrates- 
- 
H     - Gayclaxton- 





 
               

 


m,




  ph
 
 


2







 : “Sử dụng phương pháp đàm
thoại phát hiện nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua dạy
học hóa học vô cơ lớp 11 chương trình nâng cao trung học phổ thông”
2. Mục đích nghiên cứu
       
  , 
 , 
.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
1.  















 :


 
+ 

2. 
  
3.             

- 
- cao.
- 
 

3

4. 

4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
- 
- 
+ 
 THPT
5. Giả thuyết khoa học

















,

 


6. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Nh  



- 


-  

7. Giới hạn đề tài
 hvc

  
8. Đóng góp mới của đề tài
-    
 


4

-  


- 
 

9. Cấu trúc của luận văn


 T quan v c s l lu v th ti c phng ph 
tho ph hi trong d h  tr ph thng
 S dng ph tho ph hi trong d h ph
ho h v c l 11 chng tr nng cao trung h ph thng
 Th nghi s ph






5


CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA PHƢƠNG PHÁP
ĐÀM THOẠI PHÁT HIỆN TRONG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu

- 

 
, 
 

 
 

- 
- 






c sinh









6

Th


ThS 


               
 
    





1.2. Phƣơng hƣớng đổi mới phƣơng pháp dạy học hoá học
1.2.1. Cơ sở Tâm lý học và Lí luận dạy học hiện đại







Nghi4, tr.129]:

+ Nghe: 15 %







7




1.2.2. Phương hướng đổi mới dạy học hoá học



1,tr.181-182]:














-  



1.3. Phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh qua giảng dạy hoá học ở
trƣờng phổ thông
1.3.1. Tính tích cực nhận thức ( TTCNT)
1.3.1.1. Học tập của học sinh là quá trình nhận thức tích cực



8


     


tr


- 


- 
     


 






Tính tích cực: 



8, tr.43].



. 

tr.136].

9




                g


Những dấu hiệu của tính tích cực học tập [14]:

 







Ba cấp độ biểu hiện tính tích cực học tập[14]:
  




 




 

    



10


    







1.3.1.2. Tính tích cực nhận thức- yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả quá trình
học tập của học sinh

TTCNT      

 

TTCNT 

Tính tự giác nhận thức: 


Tính tích cực nhận thức

Tính độc lập nhận thức: 




              


HS. c nhn thc biu hin s n lc ca ch th i

11

c tu; th hin s n lc ca ho,
s ng  m m
c mt ra vi m cao. GV mutính tích
cực hc tn dng du hi
1. c t
2. c hong hc t
hin  vi

3. ng nhim v c giao 
4.  tt nhc h
5.
6.  i n 
7. n dn thc ti
8. T hc t
9. c tp hay ch t ngoi li hc?
10. c t
11. o trong hc t
V m c cc tp c ng nhau,
GV c  dt s du hi
1. T c tp hay b bt buc bi nh
bi).
2. Thc hiu cu ti thiu hay t?
3. c nht thc?
4. m dn?
5. 
HS hi t c nh c kt qu ca hc tp tt . 
c nhn thc- yu t qunh cht u qu 
hc tp ca HS.
1.3.1.3. Tổ chức quá trình nhận thức của học sinh với tư cách là chủ thể hoạt động ,
chủ thể nhận thức trong quá trình học tập
T chn thc ca hc sinh v th hong,
ch th nhn thc t
- c tin, tm quan trng ca v u.

12

- Ni dung DH phi m vi ph
h lai. Kin thc ph

thc tin, gi sinh hou nhn thc
ca HS.
- Phm, th
chc tho lui hi nhau.
- Kin thc ph n vi
nhau, tng v then chn ra mt ngt, bt ng.
- S dn DH hii.
- S dc t chp th, tham
m.
- Luyn tp, vn dng kin thc ting mi.
-  lut kp thc.
- ng x gi
-  n kinh nghim sng ca HS trong hc t    n
i.
- Tnh trong l hc
h hc tp tt.
-  ng t i.
- Trong thi gian tu ch o v
ng nhn thc ca HS theo mt s n sau:
- u PP nht ng nhn tho ch 
dng li m n nay.
- c mnh bn cht ci h,
c bic mn (h
mc.
- Phi hp cht ch a gi
 huynh HS.
1.3.2. Phương pháp dạy học tích cực
1.3.2.1. Khái niệm phương pháp dạy học tích cực [6]
 



13

    6            



1.3.2.2. Những dấu hiệu đặc trưng của PPDH tích cực

            


a. 









b. 



      









14






c. 
    

  

 
                









 



d. 







15





Dy h t trong nhm quan trng nht
cng hi lt vng truyn thng.
Tiêu chí
Dạy học truyền thống
Dạy học tích cực
1
Cung cp s kin, nh tt,
hc thu
Cung cp kin thn
lc.
2
n kin thc duy
nht.
n thc hc  l
u ngun kin thn


3
c m
T hc, kt hp v 
 c
4
D
bit.
H thc.
5
Coi tr.
Coi tr a kin th
ch nh t ra nhiu
v mi.
6
t.
c l cu
 nh n
dng.
7
Ch dng li  
tp.
Th
8
t vi
th
t kt hp vi thn
dng kin thc sng.
9
i gian hc t

nm kin th
truyn th.
C o h sung
kin thc t vin
 nhc kinh nghi
ra t thc tin.
10
Ngun kin thc hn hp.
Ngun kin thc rng ln.

16

1.4. Phƣơng pháp đàm thoại ( phƣơng pháp vấn đáp) [1],[4],[11],[17]
1.4.1. Khái niệm






u




1.4.2. Phân loại phương pháp đàm thoại
a. 
Đàm thoại gợi mở: 



       

Đàm thoại củng cố: 


Đàm thoại tổng kết: 


Đàm thoại kiểm tra: 





17


Đàm thoại tái hiện: 




Đàm thoại minh họa – giải thích



Đàm thoại phát hiện: 






1.4.3. Các loại câu hỏi sử dụng trong phương pháp đàm thoại [12, tr.41]
 
Cách 1: Dựa vào mục đích dạy học:
Câu hỏi định hướng:








Câu hỏi gợi mở:



18






Cách 2: Dựa vào nội dung bài học:
Câu hỏi đơn giản:







Câu hỏi phức tạp:




Cách 3: Dựa vào chức năng
Câu hỏi phân tích – tổng hợp:
 

Câu hỏi so sánh – đối chiếu:
 

 






19

Câu hỏi hệ thống hóa kiến thức:


Cách 4: Dựa vào mức độ, tính chất nhận thức của hoc sinh
Câu hỏi tái hiện:




Câu hỏi giải thích – minh họa:

               
 
Câu hỏi phát hiện:




Trong 

 







Cách 5: Theo mức độ năng lực nhận thức


Câu hỏi có yêu cầu thấp:

20





Câu hỏi có yêu cầu cao:






1.  
2. 
3. 
4. 
5. 



 

1956) 

-
 
s 



 


×