Nghiên cứu một số giải pháp về chính sách ứng dụng công nghệ Chất chữa cháy sạch nhằm bảo vệ tầng ôzôn trong hệ thống chữa cháy ở Việt Nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
***************



NGUYỄN LONG HƯNG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỂ CHÍNH
SÁCH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ “CHẤT CHỮA CHÁY
SẠCH” NHẰM BẢO VỆ TẦNG ÔZÔN TRONG HỆ THỐNG
CHỮA CHÁY Ở VIỆT NAM HIỆN NAY


LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
Chuyên ngành: Quản lý Khoa học và Công nghệ







Hà Nội, năm 2010

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
***************

NGUYỄN LONG HƯNG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỂ CHÍNH
SÁCH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ “CHẤT CHỮA CHÁY
SẠCH” NHẰM BẢO VỆ TẦNG ÔZÔN TRONG HỆ THỐNG
CHỮA CHÁY Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản lý Khoa học và Công nghệ
Mã số: 60.34.72

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐỖ NGỌC CẨN



Hà Nội, năm 2010


Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN





MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
1. Lý do nghiên cứu 1

2. Lịch sử nghiên cứu 2
3. Mục tiêu nghiên cứu 3
4. Phạm vi nghiên cứu 3
5. Vấn đề nghiên cứu 4
6. Giả thuyết nghiên cứu 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu 4
8. Kết cấu của luận văn 4
CHƢƠNG 1 6
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG LIÊN QUAN ĐẾN PHÁ HUỶ TẦNG ÔZÔN . 6
1.1 Một số khái niệm cơ bản 6
1.1.1 Công nghệ 6
1.1.1.1 Khái nim công ngh 6
m công ngh 7
1.1.2 Đổi mới công nghệ 8
1.1.2.1 Khái nii mi công ngh 8
1.1.2.2 Các nhân t nh hi mi công ngh 9
1.1.3 Khái niệm về suy giảm ôzôn 10
1.1.4 Khái niệm Halon 10
1.1.5 Khái niệm “chất chữa cháy sạch” 11
1.1.6 Khái niệm chính sách 11
1.1.7 Khái niệm phân tích chính sách 12
1.2 Nhận dạng sự suy giảm tầng ôzôn 13
1.2.1 Lỗ thủng tầng ôzôn 13
1.2.2 Phân hủy ôzôn 13
1.2.3 Các quan sát 14
1.2.4 Nguyên nhân 15
1.3 Hậu quả của giảm sút tầng tầng ôzôn 16
1.3.1 Halon và nguyên nhân gây ra sự suy giảm tầng ôzôn 17

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN

1.3.2 Gia tăng lỗ thủng tầng ôzôn và tia cực tím 18
1.3.3 Các tác động sinh học không có lợi cho môi trường 18
1.3.4 Giảm sút tầng ôzôn 19
1.4 Chính sách và vai trò của chính sách trong việc ứng dụng công
nghệ “chất chữa cháy sạch” 20
1.4.1 Phân tích chính sách 20
1.4.1.1 Ma phân tích chính sách 20
a phân tích chính sách 20
1.4.1.3 Yêu cu ca phân tích chính sách 21
1.4.2 Vai trò của chính sách đối với việc ứng dụng công nghệ "chất chữa
cháy sạch" 23
Kết luận chƣơng 1 25
CHƢƠNG 2 26
HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG HALON VÀ NHU CẦU ĐỔI MỚI SANG
CÔNG NGHỆ CHẤT CHỮA CHÁY SẠCH 26
2.1 Hiện trạng sử dụng Halon ở Việt Nam 26
2.1.1 Lịch sử thâm nhập của Halon vào Việt Nam 26
2.1.2 Thực trạng vấn đề sử dụng Halon dùng trong chữa cháy ở Việt
Nam 27
2.2 Ƣu điểm của Halon dùng trong chữa cháy 32
2.2.1 Về giá thành 32
2.2.2 Tác dụng chữa cháy 32
2.2.3 Sự linh hoạt 35
2.3 Những mặt hạn chế của Halon 35
2.3.1 Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ con người 35

2.3.2 Làm suy giảm và thủng tầng ôzôn 36
2.4 Các cam kết pháp lý của Quốc tế và của Việt Nam về giảm thiểu
và loại trừ dần Halon 38
2.4.1 Văn bản pháp lý của Quốc tế 38
2.4.2 Văn bản pháp lý của Việt Nam 38
2.5 Tính cấp bách trong việc thay thế chất chữa cháy Halon 40
2.5.1 Do yêu cầu hội nhập và phát triển cần phải thay thế 40

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN





2.5.2 Các kết quả đạt được trong việc hạn chế sử dụng các chất làm suy
giảm tầng ôzôn. 41
2.6 Đổi mới sang công nghệ "chất chữa cháy sạch" 44
2.6.1 Các nguyên tắc chung 44
2.6.2 Công nghệ thay thế không giống Halon 44
2.6.3 Chất thay thế tương tự Halon 45
2.7 Một số phân tích về kết quả thực hiện các chính sách đã đƣợc áp
dụng trong việc quản lý các chất chữa cháy gây ảnh hƣởng đến tầng
ôzôn 47
2.7.1 Chính sách tài chính 47
2.7.1.1 Tng quan chung v i vi công ngh
"cht cha cháy sch" 47
2.7.1.2 Hn ch và bt cp trong vic s dng tài chính 48
2.7.2 Chính sách thuế môi trường 50
2.7.2.1 Tm quan trng ca chính sách thu i vi công ngh "cht
cha cháy sch" 50

2.7.2.2 Nhng bt cp hin nay 50
2.7.3 Chính sách kiểm soát sử dụng 52
2.7.3.1 Tng quan chung trong vic kim soát s dng 52
2.7.3.2 Nhng bt cp trong thc hin 54
Kết luận chƣơng 2 55
CHƢƠNG 3 56
GIẢI PHÁP CHÍNH SÁCH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CHẤT CHỮA
CHÁY SẠCH 56
3.1 Một số quan điểm về việc sử dụng chất chữa cháy Halon hiện
nay 56
3.1.1 Quan điểm thứ 1 56
3.1.2 Quan điểm thứ 2 56
3.2 Định hƣớng một số giải pháp chính sách nhằm ứng dụng công
nghệ "chất chữa cháy sạch" 58
3.2.1 Mục tiêu 58
3.2.1 Định hướng một số giải pháp chính sách 58
3.2.1.1 Chính sách tài chính 58
3.2.1.2 Chính sách thu môi trng 60
3.2.1.3 Chính sách kim soát s dng 61
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN





3.2.1.4 Chính sách tuyên truyn nâng cao nhn thc công chúng 61
3.3 Một số giải pháp về chính sách nhằm ứng dụng công nghệ “chất
chữa cháy sạch” 62
3.3.1 Tăng cường nguồn lực tài chính từ ngân sách nhà nước cho lĩnh
vực KH&CN phòng cháy chữa cháy, tạo sự chuyển biến cơ bản trong

đầu tư ứng dụng công nghệ "chất chữa cháy sạch" nhằm bảo vệ tầng
ôzôn 62
3.3.2 Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về trong ứng dụng công nghệ "chất
chữa cháy sạch", đáp ứng yêu cầu bảo vệ tầng ôzôn trong hội nhập quốc
tế 66
3.3.3 Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, chuyển giao, ứng dụng công
nghệ "chất chữa cháy sạch" 66
3.3.4 Kiểm soát nhập khẩu các chất chữa cháy có ảnh hưởng đến môi
trường 67
3.3.5 Sử dụng công cụ thuế môi trường nhằm ứng dụng công nghệ "chất
chữa cháy sạch" 68
3.3.8 Tuyên truyền nâng cao nhận thức công chúng 70
Kết luận chƣơng 3 74
KHUYẾN NGHỊ 75
1. Đối với Nhà nƣớc 75
2. Đối với lực lƣợng phòng cháy chữa cháy 75
3. Đối với các doanh nghiệp 76
KẾT LUẬN CHUNG 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO 79
BẢNG THU THẬP THÔNG TIN 81

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN





Lời cảm ơn
Đề tài: “Nghiên cứu một số giải pháp về chính sách ứng dụng công
nghệ “chất chữa cháy sạch” nhằm bảo vệ tầng ôzôn trong hệ thống chữa
cháy ở Việt Nam”. 
 

 Trong quá trình  lu vn, tác gi  nh 
s giúp  t tình c Th giáo h dn, TS.  Ng C, Hi tr
tr  h Phòng cháy ch cháy - B Công an, tác gi xin chân thành
c n Th.
Tác gi xin  g l c n n các Th, các Cô giáo  gi
d cho l cao h khoá 8, chuyên ngành Qu lý KH&CN tr  h
Khoa h Xã h và Nhân Vn, , TS Mai Hà, Vi
 Vi chính sách KH&CN, 
các thày cô giáo trong khoa.

cháy 
             
       B Khoa h và Công ngh,

Trung tâm thông tin ôzôn, 

Kyoto, Vietsovpetro (VSP), CTy TNHH Tâm
Thành-
, 
, , 
Gòn,  Công n.

Tác giả


Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN





BẢNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

PCCC


TBCN


XHCN


SHTT

S h trí tu
KT-XH:


CFC

Vhloroflorocarbon ch 
 ôzôn
KH&CN


ISO


TN&MT


ODS

Vi t c ozone depleting substances các ch
làm suy y t ôzôn
UNEP


R&D

N
SX



KHXH&NV


OECD


NFPA

T
 a ra

















Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN

Danh môc b¶ng biÓu


Halon
26

-2003
29
3
 
30
4

 
31
5

33
6

cháy
37
7
 ôzôn
41
8


42
9
C¸c chÊt thay thÕ t-¬ng tù Halon………………………………
46














Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



1 Học viên: Nguyễn Long Hưng


MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu
S    con       ôzôn do nh
c th ôzôn 
luôn là v  th s  toàn th gi h s quan tâm.

ôzôn , Nguyên


  ôzôn.
            

1992.






             
  
, H
làm suy , 
; cung

 vv
Trên th gi c  có r nhi nghiên cu tìm ta nh ch thay
th Halon, t g là   ,  b yêu c trong ch
cháy mà không    t ôzôn. Nh ch này  và ang 
 d  r nhi ni trên th gi, trong  có Vi Nam.
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



2 Học viên: Nguyễn Long Hưng

  nh b c trong vi qu lý và s d Halon, các
k ho hành  trên cha th s phát  vi vi lo b hoàn
toàn ch  thay th s d công ngh 
b v t ôzôn, v mong mu 
cháy trong tác gi mong mu  m vi 
d nh công ngh     theo t  nghiên c,
hoàn thi nh chính sách  và ang th hi, bên c  xây d
xu nh gi pháp th hi chính sách m  không nh 
t mà còn ti t nghiên c s xut ra công ngh 
nh b v t ôzôn.
Nh th  t quan tr nêu trê s  ý c 
 h Qu Gia Hà N  h  s  d
c  Ng C - Hi    h Phòng cháy ch cháy
tôi  th hi lu vn: “Nghiên cứu một số giải pháp về chính sách ứng
dụng công nghệ “chất chữa cháy sạch” nhằm bảo vệ tầng ôzôn trong hệ
thống chữa cháy ở Việt Nam”.
2. Lịch sử nghiên cứu
M s chuyên gia c C C sát    có
 tài c c s “Nghiên cứu ứng dụng chất
không phá huỷ tầng ôzôn trong hệ thống chữa cháy tự động”, nghi
thu vào tháng 12 nm 2008). Bên c  có r nhi ch ch cháy  trên
th gi  xâm nh vào Vi Nam, v nh tính nng và nh u
 khác nhau, các chuyêang xây d chi
 và k ho trong nghiên c và  d nh ch ch cháy phù
h v ngu tài chính, tính nng hi c ch cháy cao và quan tr là
không gây   t ôzôn nh góp ph b v mô.
 M và B Tài nguyên- ban hành 
-BTM-BTNMT, 
-

quy  
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



3 Học viên: Nguyễn Long Hưng



 
            
g.
Trong  a 
,  Q
, 

 - công  
 
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Phân tích tác h ca vi s d Halon trong ch cháy 
  s phá hu t ôzôn.
- 
ô
-  
ô
4. Phạm vi nghiên cứu
tác gi 

a. Ph vi không gian
+ T

m s doanh nghi trên c .
b. Ph vi th gian
+ Th gian nghiên c t n nay
c. Ph vi n dung
+ Phân tích th tr s d Halon ti m s doanh nghi
trên c .
+ Phân tích m s b c c nh chính sách hi hành

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



4 Học viên: Nguyễn Long Hưng


+ ,  xu m s  v chính sách nh thúc
vic 
5. Vấn đề nghiên cứu
-  
không?
-     vi  d công ngh   

6. Giả thuyết nghiên cứu
a. C t  thay th d công ngh ch ch cháy Halon
chuy sang s d công ngh 
b. áp cho  
hoàn thi v nh kh, thu,
 t, tài chính   d và ti t nghiên c ra 
ch ch cháy Halon.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu

a. Phng pháp nghiên c tài li
b. s d công ngh ch cháy  m s c s
trên  bàn c .
c. 

d. a ra các gi pháp  d
công ngh 
8. Kết cấu của luận văn

Mở đầu: 
nghiên

Chƣơng 1. Nh v  chung liê  n vi phá hu t
ôzôn.
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



5 Học viên: Nguyễn Long Hưng


Nchính sách, k
, k, k, khái
 m công ngh; Halon, thành ph c b, th tr s d Halon
trong ch cháy và ; phân tích vai trò c
chính sách trong vi  d công ngh  Vi Nam.
Chƣơng 2. Chính sách và vai trò c chính sách trong vi  d
công ngh .
Chng này mô t v l s thâm nh c Halon vào Vi Nam, s
phát tri ca Halon dùng trong ch cháy.

Trong chng này lu vn c phân tích  nh quy  c
Pháp lu và m s Vn b pháp lý c Qu t và Vi Nam v lo tr các
ch làm suy gi t ôzôn; phân tích m s b c trong chính sách 
d Halon trong ch cháy  th r s  là c thi.
Chƣơng 3. Nêu m s quan i phát tri công ngh ch ch
cháy s Vi Nam hi nay a ra m s gi pháp chính sách  d
công ngh trong h th ch cháy c Vi Nam hi nay.

Kết luận
Khuyến nghị
Tài liệu tham khảo
Phụ lục









Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



6 Học viên: Nguyễn Long Hưng


CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG LIÊN QUAN ĐẾN PHÁ HUỶ TẦNG ÔZÔN

1.1 Một số khái niệm cơ bản
1.1.1 Công nghệ
1.1.1.1 Khái niệm công nghệ



:
- Theo tác g

- 


- Theo           
iên
        

- Theo tác  

           

- Theo t   
     

 
nhau.
- T            

 
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN

7 Học viên: Nguyễn Long Hưng


-   m 1972,         
(UNCTAD)  
.
-  
c
-             






       

   




- Theo  


1
.
- 


 

2
.
1.1.1.2 Đặc điểm công nghệ



1
29 tháng 11 nm 2006
2
, s 21/2000/QH10 ngày 9 tháng 6 nm 2000
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



8 Học viên: Nguyễn Long Hưng


- 

- 
-               
            -   -
- Bão hoà - Tiêu vong.
- 
- h

1.1.2 Đổi mới công nghệ

1.1.2.1 Khái niệm đổi mới công nghệ
(Innovation) 
 




Ttheo 
 (OECD):           





Khái ni  m công ngh  a ra nh sau:
 
õi
.
Theo n    J.Schumpeter, có   
:
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



9 Học viên: Nguyễn Long Hưng


a. 
b.  
c. 

d. 
e. 
1.1.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến đổi mới công nghệ
a. 
 

thúc  


b. 


í dtoàn
th gi  gây th tg ôzôn
phng ti phòng cháy ch cháy n l  ra nh
ch ch cháy t mà không làm th tg ôzôn

c. 
R&D là khâu quan tr


 

d. 

e. 
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN

10
Học viên: Nguyễn Long Hưng


Nh v,  sang
 ch cháy sì c có nhù .
1.1.3 Khái niệm về suy giảm ôzôn
ôzôn trong t bình
lu1979 1990 
 
do  

 

có ch cac- 
tetraclorit cacbon
brôm (Halon) và methylchloroform.
 
Trái
 
clo 
 có th  ra clo, chính là
này.
Các cu h th cho r, s suy gi t ôzôn là v  toàn
c, nó s t i ki cho các b x cc tím  m   hn.
Nguyên nhân ca vi suy gi t ôzôn chính là do th các khí CFC vào
khí quy.

ví 
 

1.1.4 Khái niệm Halon
Halon là các  trong ch cháy, là m ch phá hu t
ôzôn , nhóm I  Montreal 
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



11
Học viên: Nguyễn Long Hưng


gây  S)

    CBrClF
2
(Halon 1211), CBrF
3

(Halon 1301), C2Br
2
F
4
(Halon 2402) 
  
 Montreal.
1.1.5 Khái niệm “chất chữa cháy sạch”
Là các  mà không gây phá

  , không
        

phun ra 
không gây 

. Môi
   
c
 .  


   và


trong , 
cho   và
 gìn    úng ta ngày càng
xanh  
1.1.6 Khái niệm chính sách

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



12
Học viên: Nguyễn Long Hưng








            



  



 


3


phân tí
1.1.7 Khái niệm phân tích chính sách



4
.
            


                
không? Phân tích chính sách 


3

 Quản lý học đại cương
4
 Khoa học Chính sách

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



13
Học viên: Nguyễn Long Hưng


.
Còn 






1.2 Nhận dạng sự suy giảm tầng ôzôn
1.2.1 Lỗ thủng tầng ôzôn


       


 . 



.
-9 hàng

.

th 
th  
th t ôkm
2


2
, g
km
2
).
1.2.2 Phân hủy ôzôn
 clo, flo hay brôm 
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



14
Học viên: Nguyễn Long Hưng


 
phân tách 



               




            
 
axít clohydric và clo nitrat (ClONO
2
).


ong mùa 
theo mùa.
1.2.3 Các quan sát

 
- parts per million)


5
.
Dùng các Total Ozone Mapping Spectrometer (TOMS),
 
Nam C

nam 
 , o tháng 9 và tháng

5
Đơn vị Dobson (DU) là đơn vị đo lường ôzôn trong khí quyển.
Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



15
Học viên: Nguyễn Long Hưng


10  ti -
  mùa 
này sa 
. 
 mây này  
 
không to

   

ôzôn th giá
, -60  -60, 



nhân do 

dù



,
 UNEP
6
-

1.2.4 Nguyên nhân

ôzôn khácTetracloit cacbon, các
 yl chloroform. 


6
Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) được thành lập ngày 15/12/1972
theo Nghị quyết 2997(XXVII) của Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Luận văn Thạc sỹ QL KH&CN



16
Học viên: Nguyễn Long Hưng


 , 
.


, 

. , 

 
              
ô
này.
Chúng di ra theo s  sau:
CFCl
3



CFCl
2
+ Cl



CFCl
2







CFCl
2
+ Cl

   

CO
2
. CO
2
.
 
 
, .
1.3 Hậu quả của giảm sút tầng tầng ôzôn
ôn  
 


coi 
u ác tính C (ung t, 
 
