Quan hệ pháp luật Hành chính

Bài làm:
Quan hệ pháp luật Hành chính là quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình
quản lí Hành chính Nhà nước, được điều chỉnh bởi các quy phạm pháp luật
Hành chính giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân mang quyền và nghĩa vụ đối
với nhau theo quy định của pháp luật.Quan hệ pháp luật hành chính được
xác định là một dạng cụ thể của quan hệ pháp luật,là kết quả của sự tác động
của quy phạm pháp luật hành chính theo phương pháp mệnh lệnh-đơn
phương tới các quan hệ quản lý hành chính nhà nước.
Cơ sở làm phát sinh, thay đổi, hoặc chấm dứt quan hệ pháp luật
hành chính là: Quy phạm pháp luật, sự kiện pháp lý và năng lực chủ thể của
cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.Quan hệ pháp luật hành chính chỉ
phát sinh thay đổi chấm dứt khi có đủ 3 điều kiện này. Trong đó, quy phạm
pháp luật hành chính, năng lực chủ thể của cơ quan, tổ chức cá nhân liên
quan là điều kiện chung cho việc phát sinh, thay đổi, hoặc chấm dứt quan hệ
pháp luật Hành chính còn sự kiện pháp lý hành chính là điều kiện thực tế cụ
thể trực tiếp làm phát sinh thay đổi chấm dứt các quan hệ đó.
Quy phạm pháp luật hành chính là một dạng cụ thể quy phạm pháp
luật,được ban hành để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá
trình quản lý hành chính.Quy phạm pháp luật hành chính: Là cơ sở ban đầu
cho sự phát sinh, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật hành chính, bởi vì
quan hệ pháp luật hành chính quy định:
-Ðiều kiện và hoàn cảnh phát sinh quan hệ pháp luật hành chính,cơ cấu tổ
chức,mối quan hệ công tác giữa các chủ thể quản lý hành chính trong quá
trình thực hiện quản lý hành chính nhà nước.
-Thẩm quyền quản lý hành chính.
- Quyền và nghĩa vụ pháp lý hành chính của đối tượng quản lý hành chính
nhà nước.
Ví dụ:Pháp lệnh công chức quy định nghĩa vụ,trách nhiệm quyền lợi của
cán bộ công chức.
-Các thủ tục hành chính và các trường hợp vi phạm hành chính.
- Các biện pháp khen thưởng và cưỡng chế hành chính.

Ví dụ: các văn bản pháp luật quy định xử lý vi phạm hành chính.
Năng lực chủ thể: Là khả năng pháp lí của các cơ quan, tổ chức cá nhân
tham gia vào quan hệ pháp luật Hành chính với tư cách là chủ thể của quan
hệ đó.
-Năng lực chủ thể của các cơ quan nhà nước phát sinh khi cơ quan đó
được thành lập và chấm dứt khi cơ quan đó giải thể.Năng lực này được pháp
luật hành chính quy định phù hợp với chức năng nhiệm vụ quyền hạn của cơ
quan đó trong quản lý hành chính nhà nước.
1
Ví dụ: Nghị định số 93/2008/NĐ-CP của Chính phủ quy định chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp
-Năng lực chủ thể của cán bộ công chức phát sinh khi cá nhân được nhà
nước giao đảm nhiệm một công vụ,chức vụ nhất định trong bộ máy nhà
nước và chấm dứt khi không còn chức vụ đó.
Ví dụ :Điều 28 Pháp lệnh sửa dổi bổ sung một số điều của pháp lệnh xử lý
vi phạm hành chính của ủy ban thường vụ quốc hội số 04/2008 đã quy định
về thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp
xã.Như vậy chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã là chủ thể của quan hệ pháp
luật hành chính,chủ thể được nhà nước trao thẩm quyền ra quyết định hành
chính xử phạt các chủ thể vi phạm.
- Năng lực chủ thể của tổ chức xã hội,đơn vị kinh tế,đơn vị hành chính sự
nghiệp...phát sinh khi nhà nước quy định quyền và nghĩa vụ của tổ chức đó
trong quản lý hành chính nhà nước chấm dứt khi không còn quy định đó
hoặc tổ chức bị giải thể.
- Năng lực chủ thể của cá nhân được biểu hiện trong tổng thể năng lực
pháp luật hành chính(khả năng hưởng các quyền và thực hiện nghĩa vụ pháp
lý hành chính do nhà nước quy định,năng lực đó xuất hiện khi công dân đạt
một độ tuổi nhất định hay có sức khỏe, trình độ, chuyên môn nghiệp vụ, lí
lịch cá nhân...) và năng lực hành vi hành chính(khả năng được nhà nước
thừa nhận có thể tự mình thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý hành

chính,đồng thời gánh chịu những hậu quả pháp lý nhất định do hành vi mình
mang lại).
Ví dụ:A 18 tuổi,và B 20 tuổi được phép kết hôn.Tuy nhiên năng lực hành
vi hành chính của hai cá nhân này không mặc nhiên phát sinh,hôn nhân giữa
họ chỉ được nhà nước thừa nhận khi họ được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền cấp giấy chứng nhận đăng kí kết hôn.
Sự kiện pháp lí Hành chính là những sự kiện thực tế mà việc xuất hiện,
thay đổi hay chấm dứt chúng được pháp luật Hành chính gắn với việc làm
phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt các quan hệ pháp luật Hành chính.
Sự kiện pháp lý hành chính là điều kiện thực tế cụ thể trực tiếp làm phát
sinh thay đổi chấm dứt các quan hệ pháp luật hành chính.Sự kiện pháp lí
Hành chính chủ yếu được phân loại thành:
+ Sự biến:Là những sự kiện xảy ra theo quy luật khách quan không chịu chi
phối của con người(như bão,lũ lụt,hạn hán,cái chết của con người...), mà
việc xuất hiện, thay đổi hay chấm dứt chúng được pháp luật Hành chính gắn
với việc làm phát sinh, thay đổi hoặc làm chấm dứt các quan hệ pháp luật
Hành chính.
Ví dụ:
2
Khi có bão,hay lũ lụt thì cơ quan phòng chống lụt bão có thẩm quyền ra
công văn khẩn cấp về việc phòng chống bão,lũ để phối hợp với các cơ quan
chức năng khác giải quyết tình hình.
Khi một đứa trẻ ra đời thì phát sinh nghĩa vụ bố mẹ phải đăng kí khai
sinh tại ủy ban nhân dân nơi cư trú cho cháu,khi đó ủy ban nhân dân sẽ cấp
giấy chứng sinh cho đứa trẻ này.
+ Hành vi: Là sự kiện pháp lí chịu sự chi phối bởi ý chí của con người, mà
việc thực hiện hay không thực hiện chúng được pháp luật Hành chính gắn
với việc làm phát sinh, thay đổi hoặc làm chấm dứt các quan hệ pháp luật
Hành chính.Hành vi được chia thành hành vi hợp pháp và hành vi không
hợp pháp.

+ ) Hành vi hợp pháp rất đa dạng như: quyết định hành chính hợp pháp của
cơ quan nhà nước hay quan hệ pháp luật hành chính phát sinh theo sáng kiến
của cơ quan tổ chức,công dân thể hiện bằng những hoạt động hợp pháp của
họ như đơn yêu cầu cấp giấy tờ chứng nhận,đơn kiến nghị,khiếu nại,tố cáo
với các cơ quan,tổ chức cá nhân có thẩm quyền.
Ví dụ: Hành vi khiếu nại là sự kiện pháp lí Hành chính làm phát sinh
quan hệ pháp luật Hành chính giữa người có thẩm quyền giải quyết khiếu
nại đó với người khiếu nại và người bị khiếu nại.
+ ) Hành vi không hợp pháp:là hành vi không phù hợp với các quy định của
pháp luật hành chính.Hành vi vi phạm hành chính làm phát sinh quan hệ
pháp luật hành chính mà nội dung của nó là việc áp dụng đối với cá nhân hay
tổ chức có lỗi các biện pháp cưỡng chế được pháp luât hành chính quy
định.Hành vi bất hợp pháp dẫn đến sự xuất hiện quan hệ pháp luật bảo
vệ,quan hệ pháp luật về trách nhiệm hành chính.
Ví dụ:
Theo quy định của Nghị định 146/2007/NĐ/CP ngày 16/9/2007 người điều
khiển phương tiện ô tô chạy quá tốc độ thì tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử
lý phạt tiền và giữ giấy phép lái xe.
Tóm lại quy phạm pháp luật hành chính quy định các quyền và nghĩa vụ
của các bên trong quản lý hành chính nhà nước, quy định nội dung những
quy tắc xử sự của các bên tham gia quan hệ, do đó nếu không có các chủ thể
thì quan hệ pháp luật hành chính không thể phát sinh, thay đổi hay chấm dứt,
bản thân nó không tạo ra được quan hệ pháp luật hành chính mà phải có
những tình huống, những điều kiện cụ thể khác như chủ thể, sự kiện pháp lý
điều kiện thực tế cụ thể và trực tiếp làm phát sinh, thay đổi, hoặc chấm dứt
quan hệ pháp luật hành chính.Quy phạm pháp luật hành chính, năng lực chủ
thể là điều kiện chung cho việc phát sinh, thay đổi, hoặc chấm dứt quan hệ
pháp luật Hành chính còn sự kiện pháp lý hành chính là điều kiện thực tế cụ
thể trực tiếp làm phát sinh thay đổi chấm dứt các quan hệ đó.
3

4