SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: Tăng cường kiểm tra nội bộ để đẩy mạnh các hoạt động trong nhà
trường.
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Lý do khách quan:
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X Đảng ta đều xác định và nhấn mạnh:
“Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng tạo sự
chuyển biến toàn diện trong phát triển giáo dục và đào tạo”.
Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng về giáo dục đào tạo, Ngành Giáo
dục đang tích cực từng bước đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới công tác quản
lý giáo dục, công tác kiểm tra nội bộ trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục và đào tạo qua quá trình hình thành nhân cách công dân. Thực hiện tốt công
tác kiểm tra nội bộ trường học là thực hiện chức năng quản lý giáo dục, chức năng
thiết yếu của các cơ quan quản lý giáo dục, là công cụ sắc bén góp phần tăng
cường hiệu lực và hiệu quả giáo dục.
Thanh tra, kiểm tra giáo dục là sự nghiệp của cán bộ lãnh đạo giáo dục. Lãnh
đạo cần phải kiểm tra, thanh tra thường xuyên:
“Không coi trọng kiểm tra nội bộ trường học tức là tự tước mất vũ khí cần
thiết của người lãnh đạo”.
(Phạm Văn Đồng)
Trường Tiểu học Sông Đốc 1 nằm trong hệ thống giáo dục của Phòng Giáo
dục & Đào tạo huyện Trần Văn Thời và hệ thống giáo dục công lập của Nhà nước
vì thế phải tuân thủ các văn bản pháp quy, quy chế quyết định về tổ chức hoạt động
của hệ thống thanh tra kiểm tra các cấp.
2. Lý do chủ quan:
Trong những năm gần đây, do nhận thức và xác định rõ vai trò công tác thanh
tra, kiểm tra nội bộ trường học nên Trường Tiểu học Sông Đốc 1 đã chú trọng đổi
mới công tác kiểm tra nội bộ trường học từ khâu xây dựng kế hoạch để thực hiện
kế hoạch.
Mặc dù là một trường còn nhiều khó khăn vì đây là thị trấn ven biển, kinh tế
xã hội còn gặp nhiều khó khăn, người dân sống di cư tự do dân tạm trú nhiều nên
việc điều hành thực hiện mục tiêu giáo dục còn gặp không ít khó khăn. Tuy vậy
trong những năm gần đây do làm tốt công tác kiềm tra nội bộ trường học nên nhà
trường đã thu được một số thành công nhất định.
- Năm học 2008-2009 Phòng Giáo dục & Đào tạo thanh tra xếp loại tốt.
- Năm học 2009-2010 Phòng Giáo dục & Đào tạo thanh tra xếp loại tốt.
Xuất phát từ những nguyên nhân khách quan và chủ quan trên tôi mạnh dạn
lựa chọn đề tài nghiên cứu là: “Tăng cường kiểm tra nội bộ để đẩy mạnh các hoạt
động trong nhà trường”.
3. Mục đích nghiên cứu:
1
Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng kiểm tra nội bộ trường
học Trường Tiểu học Sông Đốc 1 giúp công tác quản lý trường học hoạt động đúng
mục đích.
4. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu về giải pháp nâng cao chất lượng kiểm tra hoạt động nội bộ
trường học, đối tượng chính là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy tại nhà trường.
Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ thanh tra
kiểm tra nội bộ trường học của Bộ Giáo dục & Đào tạo và Sở Giáo dục & Đào tạo.
Ngoài ra qua phương pháp phân tích-tổng hợp-điều tra-quan sát và tổng hợp kinh
nghiệm trong công tác thanh tra kiểm tra nội bộ trường học trong hai năm gần đây.
PHẦN II
I/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lý luận của đề tài:
Theo quan điểm của Đảng và Nhà nước về quản lý giáo dục mang tính chính
trị cao và nó luôn gắn liền với đường lối chính sách của Đảng, phục vụ cho mục
tiêu giáo dục mà đảng ta đã đạt ra. Thanh tra, kiểm tra là một chức năng thiết yếu
của quản lý giáo dục trong quy trình quản lý giáo dục không thể thiếu khâu thanh
tra, kiểm tra. Bởi vì thanh tra giáo dục, kiểm tra nội bộ trường học nhằm đảm bảo
tính pháp chế, tăng cường kỷ luật trong quản lý giáo dục do đó nó mang tính chất
pháp quyền, nó luôn luôn được đặt dưới đường lối chính sách của Đảng và Nhà
nước nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục, đào tạo. Thanh tra kiểm tra có tính chất
Nhà nước của cơ quan quản lý cấp trên đối với cấp dưới. Do tổ chức thanh, kiểm
tra thực hiện nhằm pháp huy nhân tố tích cực phòng ngừa, xử lý các hành vi vi
phạm góp phần thúc đẩy cơ quan hoàn thành thực hiện đúng kế hoạch đã đặt ra.
Đồng thời hoàn thiện cơ chế quản lý tăng cường tính pháp chế XHCN bảo vệ lợi
ích Nhà nước, các quyền lợi, lợi ích hợp pháp của cơ quan, kiểm tra nội bộ trường
học là công tác kiểm tra chuyên nghành vừa bộc lộ quyền lực Nhà nước, vừa đảm
bảo dân chủ, kỷ cương trong hoạt động giáo dục và đào tạo.
Vì vậy công tác thanh kiểm tra nói chung và công tác kiểm tra nội bộ trường
học nói riêng có một vai trò rất quan trọng trong những tác động của xã hội và chất
lượng giáo dục “Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực của cá nhân,
mới biết rõ năng lực và khuyết điểm của cán bộ giáo viên, mới sửa chữa và giúp đỡ
kịp thời.
2. Cơ sở pháp lý:
Thanh tra giáo dục là thanh tra chuyên ngành thực hiện quyền thanh tra Nhà
nước về giáo dục và đào tạo, vừa bộc lộ quyền lực Nhà nước, vừa đảo bảo tính dân
chủ, kỷ cương trong hoạt động giáo dục có tính chất hành chính, pháp chế, Nhà
nước.
Tổ chức thanh tra giáo dục do pháp luật quy định, cấp trên bổ nhiệm và hoạt
động theo luật định.
Hoạt động thanh tra giáo dục gồm: Thanh tra Bộ Giáo dục & Đào tạo, Thanh
tra Sở, Thanh tra Phòng, Ban giám hiệu kiểm tra nội bộ trường học. Hành lang
2
pháp lý của Thanh tra Phòng Giáo dục & Đào tạo là Nghị định số: 43/NĐ-CP ngày
10/12/2002 về tổ chức hoạt động thanh tra giáo dục.
Luật giáo dục
Luật thanh tra
Điều lệ Trường Tiểu học ban hành kèm theo Quyết định số 51
Quyết định số 04/2000/QĐ – BGD-ĐT ngày 1/3/2000 về ban hành quy chế
dân chủ trong hoạt động của nhà trường của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo.
Thông tư số 07/2004/TT – BGD-ĐT ngày 30/3/2004 về việc hướng dẫn thanh
tra toàn diện trường phổ thông và thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên phổ
thông của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo.
Hướng dẫn số 106 ngày 31/3/2004 về thanh tra toàn diện trường phổ thông và
thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên phổ thông của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
& Đào tạo.
Chỉ thị năm học của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo.
3. Thực trạng về công tác kiểm tra nội bộ Trường Tiểu học 1 Sông Đốc
trong những năm gần đây:
Một số kết quả đạt được trong vấn đề thanh tra kiểm tra hoạt động sư phạm
của giáo viên Trường Tiểu học Sông Đốc 1.
Thị trấn Sông Đốc là một thị trấn ven biển đa số người dân sống bằng nghề
nuôi trồng, đánh bắt thủy sản. Người dân nơi khác đến làm theo mùa vụ, dân cư
không ổn định, dân tạm trú rất nhiều, gia đình chưa quan tâm đến việc học tập của
con em mình, giao thông đi lại còn hạn chế nên công tác giáo dục còn chưa thuận
lợi.
Tuy vậy nhiều năm qua Trường Tiểu học 1 Sông Đốc đã chú trọng đến công
tác kiểm tra nội bộ trường học. Bằng giải pháp xây dựng một mạng lưới cộng tác
viên giúp cho Ban giám hiệu trong công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo
viên, mỗi tổ chuyên môn lấy 2 đồng chí giáo viên có kinh nghiệm và chuyên môn
vững vàng (giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp huyện, tỉnh). Từ đó xây dựng được
lòng tin vào đội ngũ thanh kiểm tra trong trường.
Sự nghiệp Giáo dục & Đào tạo những năm gần đây phát triển nhanh và vững
chắc. Quy mô trường lớp không ngừng được mở rộng, được nâng cấp xây dựng
Nhà nước đã xây dựng được 8 phòng cao tầng kiên cố được đưa vào sử dụng tháng
8/2008.
Năm học 2008-2009 trường có 26 lớp, tổng số 798 học sinh.
Năm học 2009-2010 trường có 26 lớp, tổng số 789 học sinh.
Năm học 2010-2011 trường có 27 lớp, tổng số 805 học sinh.
Tháng 10/2005 nhà trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia về phổ cập
giáo dục tiểu học đúng độ tuổi (GDTHĐĐT)
Về cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy và học tập được quan
tâm và không ngừng đầu tư, xây dựng. Cho đến nay nhà trường không còn lớp
không chưa đạt về yêu cầu cơ sở vật chất. Mục tiêu phấn đấu của nhà trường trong
2 năm tiếp theo là xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1.
Bảng thống kê tình hình đội ngũ giáo viên
3
Số lượng chất
lượng đội
ngũ
Năm
học
Tổng số
cán bộ
giáo viên
Cán bộ
quản lý
trường
Đảng
viên
Đại học
Cao
đẳng
Trung
cấp
2008-2009 39 03 14 6 13 20
2009-2010 40 03 16 10 16 14
2010-2011 41 03 17 25 12 3
Từ những vấn đề trên nhà trường đã xây dựng chương trình kế hoạch kiểm tra
nội bộ trường học như sau:
Xây dựng kế hoạch kiểm tra một cách chi tiết, khoa học có tính khả thi ngay
từ đầu năm học đã có kế hoạch kiểm tra toàn diện giáo viên theo lịch cụ thể của
từng tháng, xây dựng chuyên đề thanh tra, kiểm tra toàn diện kế hoạch kiểm tra
chuyên đề giáo viên công khai trong năm học để giáo viên chủ động trong công tác
thanh tra, kiểm tra. Ban giám hiệu xây dựng quy chế đánh giá rõ ràng chi tiết dựa
trên các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước và có sự vận dụng linh hoạt
điều chỉnh cho phù hợp với nhà trường.
Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ tự kiểm tra cho đội ngũ cộng tác
viên, cử các giáo viên đó đi học tập hoặc tập huấn công tác thanh tra, kiểm tra do
cấp trên tổ chức.
Đầu tư đến chất lượng đội ngũ giáo viên bằng cách tuyên truyền chọn những
giáo viên vững vàng về chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm trong công tác.
Thực hiện tốt chế độ báo cáo rút kinh nghiệm cho giáo viên trong các đợt
kiểm tra toàn diện hoặc kiểm tra chuyên đề để giáo viên nhận rõ ưu điểm và hạn
chế cần khắc phục cho những năm sau.
Thực hiện tốt công tác tư vấn thúc đẩy cho giáo viên trong nhà trường phát
hiện ra những thiếu sót và sai phạm của đối tượng kiệm tra.
Kiến nghị và tham mưu kịp thời đúng đắn với các cấp quản lý về những thiếu
sót, sai lệch trong việc thực hiện các hoạt động chuyên môn quản lý hoặc những
vấn đề nảy sinh giúp các cấp quản lý nắm được những thông tin và tự điều chỉnh
kế hoạch một cách cụ thể và có tính khả thi.
Trong những năm gần đây Trường Tiểu học 1 Sông Đốc đã coi trọng công tác
kiểm tra toàn diện giáo viên; kiểm tra chuyên đề giáo viên, duy trì kỉ cương nề nếp
dạy học, hạn chế đến mức tối thiểu giáo viên vi phạm quy chế chuyên môn góp
phần nâng cao chất lượng sư phạm và chất lượng giáo dục trong toàn trường, hoàn
thành tốt kế hoạch đổi mới phương pháp giảng dạy.
Kết quả kiểm tra toàn diện và kiểm tra chuyên đề giáo viên trong 2 năm học
2008-2009, 2009-2010.
Năm học
TS
lớp
Tổng
số
Tổng số GV
KT toàn
Kiểm tra toàn diện Kiểm tra chuyên đề
Tốt Khá ĐYC Tốt Khá ĐYC
2008-2009 26 39 36 4 6 1 7 13 2
2009-2010 26 40 36 6 2 0 15 9 1
2010-2011 27 42 40 8 1 0 25 6
4
- Năm học 2008-2009 nhà trường được Phòng Giáo dục kiểm tra chuyên đề.
Kết quả xếp loại: tốt
- Năm học 2009-2010 nhà trường được xếp loại tốt.
- Namư học 2010 – 2011 Phòng GD& TĐ huỵên Trần Văn Thời kiểm tra
chuyên đề xếp loại : Tốt
Có được kết quả trên là do Phòng Giáo dục & Đào tạo đã quan tâm coi trọng
công tác thanh tra, nhà trường quan tâm coi trọng công tác kiểm tra nội bộ trường
học. Mặc khác những năm gần đây Đảng, Nhà nước và Sở Giáo dục & Đào tạo và
Phòng Giáo dục & Đào tạo thực sự coi trọng công tác thanh tra là một nhiệm vụ
quan trọng vì thế hàng năm kế hoạch thanh tra kiểm tra của nhà trường được xây
dựng, chỉ đạo chặt chẽ nên đã thu được nhiều kết quả như đã trình bày ở trên.
+ Một số tồn tại trong công tác kiểm tra nội bộ Trường Tiểu học1 Sông Đốc
Trần Văn Thời – Cà Mau.
- Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong công tác kiểm tra nội bộ trường
học, Trường Tiểu học 1 Sông Đốc vẫn còn một số tồn tại sau:
- Nhận thức một số giáo viên còn hạn chế, họ chỉ coi trọng giờ dạy mà bỏ qua
rất nhiều công tác khác, cán bộ cộng tác viên kiểm tra chỉ coi trọng dự giờ thăm
lớp chưa chú ý đến chất lượng tư vấn thúc đẩy sau kiểm tra toàn diện.
Kết quả đánh giá vẫn còn nặng nề về hình thức động viên, khích lệ, đánh giá
chưa chính xác, chưa thật sự có biện pháp tư vấn thúc đẩy hoạt động sư phạm giúp
người quản lý có thông tin chính xác, kịp thời có những quyết định kế hoạch biện
pháp xử lý đúng đắn.
Việc xây dựng kế hoạch cho công tác kiểm tra nội bộ trường học đã có nhưng
vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành trong chiến lược phát triển giáo dục và
đổi mới phương pháp giáo dục.
Đội ngũ cộng tác viên cơ sở đã có nhưng vẫn chưa còn ít, chủ yếu là kiêm
nhiệm, số giờ thực dạy trên lớp còn nhiều nên các đồng chí chưa thấy hết vai trò,
tầm quan trọng của công tác thanh tra, chỉ chú trọng đến các môn học nhiều giáo
viên chưa quan tâm đúng mức về năng lực chuyên môn của mình. Kế hoạch thanh
tra toàn diện đều báo trước nên giáo viên có chuẩn bị, chỉ kiểm tra hồ sơ và dự giờ
tiết dạy đa phần giáo viên được lựa chọn. Vì thế giáo viên đã biết trước nên việc
kiểm tra ít nhiều cũng chưa được khách quan, trung thực. Hoạt động sư phạm
phong trào của lớp, của giáo viên được đẩy mạnh trong giai đoạn kiểm tra xong lại
lắng xuống sự sôi nổi trong phong trào dạy học chưa được diễn ra thường xuyên để
trở thành hoạt động chung của nhà trường.
Cán bộ quản lý trong trường học vẫn còn đồng chí chưa được tập huấn về
nghiệp vụ kiểm tra, thanh tra, việc kiểm tra nội bộ trường học bị coi nhẹ, hoặc còn
lúng túng trong việc kiểm tra hoạt động thanh tra, hoạt động sư phạm của giáo
viên. Kiểm tra chuyên đề còn ít, chủ yếu là kiểm tra theo định kỳ theo lịch cụ thể
từ đầu năm học việc kiểm tra đột xuất giáo viên ít được thực hiện. Những giáo viên
vi phạm nhà trường đã xử lý nghiêm công khai hình thức kỷ luật, làm gương cho
giáo viên khác và cũng gây được lòng tin trong tập thể giáo viên. Nhưng đôi lúc do
5