chức năng xã hội của pháp luật

Đặng Châu Việt Trung_352261
Bài làm
Bài làm
Khi bàn về các chức năng xã hội của pháp luật , trước hết cần dựa trên cơ
sở " pháp luật là một công cụ tác động xã hội". Giải thích cho cơ sở trên, ta
quay về nguồn gốc của pháp luật : thực tiễn đời sống xã hội, . Từ nhu cầu xã
hội cần có công cụ , phương tiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội, pháp luật
ra đời. Cho nên, sau khi đã được xây dựng, ban hành và áp dụng vào cuộc
sống, pháp luật tất yếu tác động trở lại đời sống xã hội.
Các chức năng xã hội của pháp luật là chủ đề được xã hội học pháp luật
đặc biệt quan tâm. Các nghiên cứu xã hội học pháp luật chỉ ra các chức năng
xã hội cơ bản của pháp luật, bao gồm:
1.Chức năng điều hòa, giải quyết các xung đột.
Nhu cầu điều hòa, giải quyết xung đột với sự tham gia của người thứ ba
là nhu cầu tồn tại từ lâu, trước khi xuất hiện pháp luật, và nhu cầu đó vẫn
được thỏa mãn cả khi chưa có đủ các định chế pháp luật. Bằng các nghiên
cứu của mình, R.Eckhoff chỉ ra ba kiểu giải quyết xung đột thông qua người
thứ ba:
- Thứ nhất, thông qua người trung gian. Người này sẽ cố gắng tác
động tới cả hai bên trong cuộc tranh ãi bằng việc đề cập tới lợi ích của
họ, từ đó tạo ra sự đồng ý. Bên cạnh đó, có thể sử dụng yếu tố chuẩn mực
để hỗ trợ cho việc điều hòa xung đột.
- Thứ hai, thông qua quan tòa. Bằng quá trình điều tra và dựa trên cơ
sở các lí lẽ, quan tòa đưa ra một phán quyết phù hợp, từ đó nảy sinh các
quyền và nghĩa vụ giữa hai bên trong cuộc xung đột.
- Thứ ba, thông qua nhà hành chính. Khác với quan tòa, nhà hành
chinh xác định các khung của quyết định đúng đắn và công bằng không
chỉ vào thời điểm nhất định, mà đặc điểm của quyết định này là xác định
các quyền và nghĩa vụ cho tương lại tuy có tính đến các chuẩn mực hiện
hành.
Theo dòng lịch sử, nhu cầu giải quyết xung đột qua người trung gian vẫn

luôn tồn tại cho đến ngày nay. Thế nhưng, cách giải quyết đang có những
thay đổi, ngày càng mang màu sắc chính trị hơn. Chính bởi sự quan tâm của
quyền lực chính trị về vấn đề giải quyết xung đột và nhu cầu của xã hội đã
làm nảy sinh chức năng giải quyết xung đột của pháp luật, dù không phải
ngay lập tức song ngày càng hoàn thiện, không chỉ giải quyết xung đột cá
nhân với cá nhân mà còn giữa cá nhân với tổ chức và giữa các tổ chức với
nhau.
Việc điều tiết các xung đột bằng pháp luật ngày càng mang tính chuyên
nghiệp, cùng với đó là sự thay đổi cơ bản về nội dung cũng như tổ chức và
thực hiện và áp dụng pháp luật.
-Trang 1 -
Đặng Châu Việt Trung_352261
2. Chức năng bảo vệ.
Chức năng bảo vệ của pháp luật được thể hiện qua các mặt sau:
- Pháp luật bảo vệ trật tực xã hội, lợi ích của nhà nước, các nhóm xã
hội, và của các công dân, đảm bảo cuộc sống bình thường, ổn định. Pháp
luật giữ vai trò trung gian, thực hiện điều tiết mối quan hệ qua lại giữa
các cá nhân, tổ chức và quan hệ giữa chúng với nhà nước và các xung đột
nảy sinh. Như vậy, pháp luật bảo vệ quan hệ hành chính, kinh tế, chính
trị, văn hóa, xã hội; duy trì sự vận hành ổn định và phát triện của xã hội.
- Pháp luật là hình thức thực hiện chính sách của nhà nước, là phương
tiện quản lí nhà nước, là hiên tượng xã hội quan hệ chặt chẽ và tác động
qua lại với nhà nước. Pháp luật là hệ thống những nguyên tắc xử sự
chung được đảm bảo bằng quyền lực nhà nước mà mọi người phải tuân
theo.Tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước đều dựa vào pháp luật,
trên cơ sở pháp luật. Nhà nước không thể thực hiện được chức năng của
mình nếu thiếu pháp luật. Bằng pháp luật, giai cấp thống trị bảo vệ, củng
cố và điều chỉnh các quan hệ xã hội phù hợp với lợi ích của họ.
Có thể nói rằng pháp luật bảo vệ quan hệ sở hữu , điều chỉnh những
phương pháp và hình thức phân công lao động, phân phối thành quả lao

động ; quy định và bảo vệ tổ chức và động cảu bộ máy nhà nước; đấu tranh
với những hành vi xâm phạm đến quan hệ xã hội; quy định trình tự và
phương pháp giải quyết xung đột...
3. Chức năng giáo dục.
Pháp luật, ngoài ý nghĩa là phương tiện cưỡng bức, còn có chức năng
giáo dục.
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung, nêu ra các quyền và nghĩa
vụ cũng như các chế tài , buộc chủ thể khi tham gia vào quan hệ pháp luật
điều chỉnh phải tuân theo pháp luật. Bằng việc nêu ra nguyên tắc, quy định
những điều được làm và không được làm hay bắt buộc phải làm, pháp luật
hướng cho các chủ thể ý thức về điều hay, điều đúng đắn, chi phối và điều
chỉnh hành vi của các chủ thể phù hợp ý chí chung của xã hội.
Từ đó, các chủ thể của quan hệ xã hội sẽ phải thay đổi từ tư duy đến hành
vi, cách xử sự sao cho phù hợp với các giá trị, chuẩn mực của xã hội, kiềm
chế hành vi bất hợp pháp.
Mặt khác, sự tác động lâu dài, thường xuyên của pháp luật tới quá trình
hình thành và phát triển của con người sẽ khiến các cá nhân phải học hỏi để
chọn lọc, làm theo những điều mà nó cho là đúng, tránh những điều nó cho
là sai trong phạm vi yêu cầu của pháp luật.
Theo đó, pháp luật thực hiện chức năng giáo dục của mình đối với xã hội.
-Trang 2 -