Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm Dạy nghề Người tàn tật tỉnh Bình Dương (TT)

1


PHẦN 1:
MỞ ĐẦU


1. Lý do chọn đề tài:
Vấn đề dạy nghề và tạo việc làm cho người khuyết tật ngày
càng được nhà nước quan tâm và chỉ đạo tổ chức thực hiện. Bộ luật Lao
động ban hành năm 1994 quy định các doanh nghiệp thuộc mọi thành
phần kinh tế phải nhận từ 2-3% lao động là người tàn tật vào làm việc
tùy theo loại hình doanh nghiệp, doanh nghiệp không nhận đủ tỷ lệ lao
động là người tàn tật theo quy định phải đóng một khoản tiền vào Quỹ
việc làm cho người tàn tật.
Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các doanh nghiệp không thực hiện
được quy định này. Nguyên nhân là do công tác tuyên truyền phổ biến,
kiểm tra giám sát chưa được quan tâm thực hiện. Mặt khác bản thân
người khuyết tật chưa đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng của các doanh
nghiệp.
Tại tỉnh Bình Dương, số lượng người khuyết tật là trên 23.500
người (Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH Bình Dương, tháng 4/2012).
Trong giai đoạn Bình Dương cùng cả nước đẩy mạnh thực hiện
công nghiệp hóa nền kinh tế và xã hội, vấn đề giáo dục, đào tạo, dạy
nghề cho người tàn tật là khâu quan trọng không chỉ tạo điều kiện cho
người tàn tật hòa nhập với cộng đồng, phát triển kinh tế bền vững mà
còn giữ nhiệm vụ to lớn giúp Bình Dương giảm bớt gánh nặng an sinh
xã hội, chung tay thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – văn hóa –
xã hội của đất nước.
Trước tình hình đó, bản thân người nghiên cứu công tác ở mảng

xã hội thuộc ngành Lao động TB&XH, người nghiên cứu đã mạnh dạn
chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho ngƣời khuyết tật
tại Trung tâm Dạy nghề Ngƣời tàn tật tỉnh Bình Dƣơng” với mong
muốn những cơ sở khoa học và thực tiễn sẽ là căn cứ cho nhà trường
khắc phục những tồn tại, những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo
nghề cho người khuyết tật tại nơi đây.

2


2. Mục tiêu nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất giải pháp
nhầm nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung
tâm Dạy nghề Người tàn tật tỉnh Bình Dương.

3. Đối tƣợng, khách thể nghiên cứu
 Đối tƣợng nghiên cứu
Hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
 Khách thể nghiên cứu
Quá trình đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, tập trung vào 02 nghề trình độ sơ
cấp: May công nghiệp và In lụa.
Người lao động là người khuyết tật đã qua đào tạo nghề tại
Trung tâm.
Học viên đang học nghề tại Trung tâm.
Cán bộ quản lý, giáo viên tại Trung tâm.
Doanh nghiệp có lao động là học viên của Trung tâm.
Chuyên gia về nghề May, nghề In lụa và lĩnh vực giáo dục
người khuyết tật.

4. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu các giải pháp đề xuất được đưa vào áp dụng sẽ góp phần
nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương trong thời gian tới.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
o Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài về hiệu quả đào tạo nghề
cho người khuyết tật.
o Khảo sát thực trạng và đánh giá hiệu quả đào tạo nghề tại
Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
o Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người
khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
o Khảo nghiệm ý kiến chuyên gia, thực nghiệm sư phạm và đánh
giá kết quả.

3

6. Phạm vi nghiên cứu
Để nhiệm vụ nghiên cứu được tập trung và chuyên sâu phù hợp
với thời gian nghiên cứu, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu:
 Hai nghề có nhiều HV theo học tại Trung tâm dạy nghề
người tàn tật tỉnh Bình Dương, gồm: nghề May công nghiệp và nghề In
lụa.
 Đề tài chỉ ứu:
Một số thành tố trong quá trình dạy học như: chương trình nội
dung, phương pháp dạy học, phương tiện – hình thức tổ chức.
Một số ệu quả đào tạ ời
khuyết tật như: chất lượng đội ngũ giáo viên, công tác tư vấn nghề và
giải quyết việc làm.
 Đồng thời, do phân loại các dạng khuyết tật rất đa dạng, trong
điều kiện cho phép, người nghiên cứu chỉ tập trung tìm hiểu dạng

khuyết tật chiếm đại đa số trong tổng số HV của Trung tâm dạy nghề
người tàn tật tỉnh Bình Dương là khuyết tật vận động.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, người nghiên cứu đã sử dụng các phương
pháp nghiên cứu sau:
 Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu:
- Nghiên cứu các chủ trương chính sách của Nhà nước liên quan đến
công tác đào tạo nghề cho người tàn tậ
ngành LĐ-TB&XH các cấp đặc biệ -TB&XH tỉ
Dương liên quan đến công tác ĐTN cho người khuyết tật.
- Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến công tác đào tạo nghề May
công nghiệp và In lụa cho người khuyết tật.
- ến hiệu quả đào tạo nghề
cho người khuyết tật.
 Phƣơng pháp quan sát, phỏng vấn, điều tra:
Quan sát: dùng để phát hiện các vấn đề về hiệu quả
ĐTN cho người khuyết tật, đặt giả thuyết và kiểm chứng giả thuyết
nghiên cứu.
Phỏng vấn: dùng để hỏi những chuyên gia trong công
tác ĐTN cho người khuyết tật nhằm thu thập các thông tin liên quan.

4

Điều tra bằng bảng hỏi: Chọn mẫu ngẫu nhiên mang
tính đại diện cho các nhóm đối tượng, gồm: CBQL, GV trực tiếp giảng
dạy, HV đang và đã tốt nghiệp, doanh nghiệp và người LĐ đã tham gia
các lớp ĐTN cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật
tỉnh Bình Dương. Xây dựng bộ câu hỏi tương ứng để tiến hành lấy ý
kiến về vấn đề người nghiên cứu quan tâm.
 Phƣơng chuyên gia

Khảo nghiệm ý kiến chuyên gia lĩnh vực dạy nghề và dạy nghề
cho người khuyết tật để đánh giá tính khả thi của các giải pháp mà
người nghiên cứu đề xuất.
 Phƣơng pháp thực nghiệm:
Tiến hành thực nghiệm sư phạm về việc đổi mới phương pháp
dạy học thực hành nghề trên lớp May công nghiệp khóa VI tại Trung
tâm Dạy nghề Người tàn tật tỉnh Bình Dương để kiểm tra tính đúng đắn
và khả thi của kết quả nghiên cứu.
 Phƣơng pháp xử lý thông tin:
Sử dụng các phần mềm để thống kê tổng hợp, phân tích số liệu
kết hợp phần mềm thống kê kết quả sau khi điều tra khảo sát.










PHẦN II: NỘI DUNG


5

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐÀO TẠO
NGHỀ CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Giáo dục và đào tạo:
1.2.2. Chất lượng đào tạo và hiệu quả đào tạo
1.2.2.1. Chất lượng và chất lượng đào tạo
1.2.2.2. Hiệu quả và hiệu quả đào tạo
 Hiệu quả:
Hiệu quả là đại lượng chỉ mức độ tác dụng, gây ra hiệu lực, dẫn
đến kết quả nhất định và để lại ảnh hưởng của kết quả đó sau khi kết
thúc chu trình làm việc (hoạt động).
Như vậy, hiệu quả là kết quả thu được xét cả về mặt số lượng và
chất lượng. Hiệu quả là tỷ số kết quả đạt được so với mức đã đầu tư để
nhận được kết quả đó.
 Hiệu quả đào tạo:
Hiệu quả đào tạo của một cơ sở giáo dục cao hay thấp thể hiện
bằng những chỉ số đạt được về số lượng và chất lượng so với kế hoạch
như tỉ lệ tốt nghiệp, trình độ chuyên môn, tay nghề của học viên sau khi
tốt nghiệp.
Hiệu quả đào tạo cũng được đánh giá qua thái độ sẵn sàng đảm
nhận công việc và tinh thần tích cực hăng say hoàn thành nhiệm vụ phù
hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo sau tốt nghiệp.
1.2.2.3. Mối quan hệ giữa chất lượng đào tạo và hiệu
quả đào tạo
Xét mặt bên ngoài, chất lượng đào tạo là cái có trước, là tiền đề,
điều kiện của hiệu quả đào tạo nhưng bên trong giữa chúng vẫn có mối
quan hệ biện chứng và thống nhất với nhau.
Chất lượng đào tạo cao thì số lượng học sinh tốt nghiệp càng
nhiều, tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm cao và có việc làm đúng với
ngành nghề được đào tạo, khả năng thăng tiến trong nghề cao, từ đó dẫn
đến hiệu quả đào tạo cao; và ngược lại, hiệu quả đào tạo cao thể hiện

6

tính thích ứng và phù hợp của chất lượng đào tạo với nhu cầu đa dạng
của xã hội.
Nếu không có chất lượng thì chắc chắn sẽ không thể nói tới hiệu
quả đào tạo vì hiệu quả chính là biểu hiện cụ thể của chất lượng. Hiệu
quả vừa là mục tiêu cuối cùng mang tính định hướng vừa là một tác
nhân mang tính động lực, thường xuyên góp phần tạo nên chất lượng
cho quá trình giáo dục đào tạo trong nhà trường.
1.2.3. Nghề, đào tạo nghề, trình độ sơ cấp nghề
1.2.4. Các phạm trù liên quan đến người khuyết tật
1.3. Một số mô hình quản lý chất lƣợng đào tạo
 Mô hình các yếu tố tổ chức (Organization Elemement Model).
 Mô hình quản lý chất lượng tổng thể TQM
 Mô hình bảo đảm chất lượng (Quality Assurance)
 Bộ tiêu chí và qui trình đánh giá kiểm định các điều kiện đảm
bảo chất lượng của các cơ sở giáo dục và đào tạo nghề nghiệp
 Kiểm tra chất lượng – sự phù hợp (Quality control –
conformance - QC)
 Mô hình kiểm tra chất lượng toàn diện: (Total quality control
– TQC)
 Mô hình quản lý chất lượng đồng bộ TQM (Total Quality
Management)
1.4. Đánh giá chất lƣợng đào tạo nghề
1.5. Đặc điểm khuyết tật vận động và các yếu tố ảnh hƣởng đến
chất lƣợng, hiệu quả đào tạo nghề cho ngƣời khuyết tật
1.5.1. Đặc điểm khuyết tật vận động
1.5.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả, chất lượng công
tác đào tạo nghề cho người khuyết tật

1.6. Đặc điểm của nghề May công nghiệp và In lụa:
1.6.1. Nghề May công nghiệp
1.6.2. Đặc điểm của nghề in lụa



7

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG VỀ HIỆU QUẢ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO NGƢỜI
KHUYẾT TẬT TẠI TRUNG TÂM DẠY NGHỀ NGƢỜI TÀN
TẬT BÌNH DƢƠNG

2.1 Giới thiệu về Trung tâm dạy nghề ngƣời tàn tật tỉnh Bình
Dƣơng
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trung tâm
2.1.2. Chức năng hoạt động của Trung tâm:
2.1.3. Các ngành nghề đào tạo
2.1.4. Đội ngũ giáo viên
2.1.5. Sơ đồ tổ chức của Trung tâm:
2.1.6. Cơ sở vật chất
2.2 Thực trạng hiệu quả đào tạo nghề tại Trung tâm dạy nghề
ngƣời tàn tật tỉnh Bình Dƣơng
2.2.1 Tổ chức khảo sát
2.2.1.1. Mục đích khảo sát
Để đánh giá hiệu quả ĐTN cho người khuyết tật tại Trung tâm
dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, tác giả đã tiến hành khảo sát
nhằm các mục đích:
Tìm hiểu thực trạng hiệu quả ĐTN cho người khuyết tật tại
Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.

Tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả ĐTN cho người
khuyết tật tại Trung tâm về: Nội dung chương trình đào tạo; phương
pháp giảng dạy; đội ngũ GV; CSVC và TTB; công tác tư vấn nghề; mối
quan hệ giữa đào tạo và sử dụng lao động sau khi tốt nghiệp.
Tìm hiểu thực trạng việc áp dụng các giải pháp đã có và đang
sử dụng để nâng cao hiệu quả ĐTN cho người khuyết tật tại Trung tâm
dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
2.2.1.2. Đối tƣợng khảo sát
 CBQL trực tiếptại Trung tâm, GV trực tiếp tham gia giảng
dạy, CBQL tại các doanh nghiệp có sử dụng LĐ đã qua các lớp dạy
nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm, người LĐ đã tốt nghiệp từ ít
nhất 6 tháng, HV đang học hoặc vừa mới tốt nghiệp các lớp dạy nghề
cho người khuyết tật tại Trung tâm.

8

 Đối với ngành nghề khảo sát: Chỉ tập trung khảo sát 02 ngành
nghề đang có nhiều HV theo học tại Trung tâm, gồm: May công nghiệp
và In lụa.
Tên nghề
Đối tƣợng khảo sát (số phiếu)
CBQL
dạy nghề
GVDN
CBQL
tại DN
Ngƣời
LĐ
HV
May công

nghiệp
10
8
4
27
18
In lụa
4
26
9

2.2.1.3. Nội dung khảo sát
Tác giả đã sử dụng kết hợp 05 loại mẫu phiếu khảo sát dành cho
các đối tượng để thu thập các thông tin liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Trong đó, tập trung vào các mặt cụ thể như:
Đánh giá mức độ phù hợp của nội dung chương trình đào tạo
các lớp dạy nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người tàn
tật tỉnh Bình Dương so với yêu cầu của thực tế sản xuất.
Đánh giá việc GV áp dụng các nhóm PPDH trong giảng dạy.
Đánh giá về năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm của
GV
Đánh giá các nội dung về điều kiện CSVC, TTB phục vụ dạy
học các phương tiện dạy học được GV sử dụng trên lớp.
Đánh giá việc lắng nghe ý kiến phản hồi của doanh nghiệp
trong việc bổ sung, cập nhật nội dung đào tạo phù hợp nhu cầu thực tế
sản xuất.
Đánh giá về năng lực chuyên môn, những khó khăn của học
viên đã tốt nghiệp các lớp đào tạo khi làm việc tại các doanh nghiệp, các
đơn vị sản xuất.
Đánh giá về năng lực tư vấn nghề của cán bộ phụ trách tại

Trung tâm.
2.2.2 Thực trạng chất lƣợng về nội dung chƣơng trình đào tạo
Thời gian qua, việc biên soạn nội dung chương trình đào tạo tại
Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương được thực hiện theo
qui trình: thủ trưởng giao về bộ phận đào tạo phối hợp GV để biên soạn.

9

Đa số các GV khi tiến hành biên soạn nội dung chương trình đào tạo
chưa làm tốt công tác khảo sát nhu cầu của doanh nghiệp, phối hợp kịp
thời với doanh nghiệp để bám sát vào nhu cầu thực tế sản xuất. Do vậy,
học viên sau khi tốt nghiệp, gặp nhiều khó khăn khi gia nhập được vào
thị trường lao động là tất yếu.
Theo kết quả khảo sát cho thấy: GV và người LĐ đánh giá kiến
thức của nội dung chương trình đào tạo chưa phù hợp còn chiếm khá
cao (tỷ lệ trung bình là 23%); kỹ năng của nội dung chương trình đào
tạo chưa phù hợp với tỷ lệ (28%); thái độ làm việc vẫn còn 16% đánh
giá là chưa phù hợp.

2.2.3 Thực trạng về hiệu quả sử dụng các phƣơng pháp
dạy học tại Trung tâm dạy nghề ngƣời tàn tật tỉnh Bình Dƣơng
Qua khảo sát cho thấy, trong công tác ĐTN cho người khuyết tật
tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương hiện nay, các
PPDH tích cực đang rất ít được áp dụng (phương pháp thường xuyên
được áp dụng là nhóm phương pháp truyền thụ một chiều với tỷ lệ
53%), hình thức tổ chức giảng dạy tích hợp giữa lý thuyết và thực hành
vẫn chưa được sử dụng tuyệt đối. Do vậy, người học lĩnh hội kiến thức
chưa cao, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động của người học
(mức độ hiếm khi trong việc tạo động cơ tích cực học tập cho HV chiếm
đến 27%).

2.2.4 Thực trạng về cơ sở vật chất và việc sử dụng phƣơng
tiện dạy học
Kết quả khảo sát cho thấy có 37% ý kiến đánh giá thiết bị máy
móc tiếp cận công nghệ mới chỉ đạt mức trung bình và chưa tốt, vẫn còn
28% ý kiến cho rằng thiết bị máy móc phục vụ quá trình học tập vận
hành còn chưa tốt, phòng học được bố trí còn gây khó khăn cho việc di
chuyển của người khuyết tật với tỉ lệ 21%. Trung tâm nên có kế hoạch
nâng cấp, bảo trì sửa chữa máy móc, đảm bảo vận hành tốt và bố trí lại
phòng học thuận lợi cho người khuyết tật.
2.2.5 Thực trạng về hiệu quả tƣ vấn học nghề và giải
quyết việc làm
Để đánh giá về công tác tư vấn nghề và giải quyết việc làm, người
nghiên cứu đã tiến hành tham khảo ý kiến của học viên đang học và

10

người lao động đã tham gia học tập tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật
tỉnh Bình Dương.
Về công tác tuyển sinh:
Qua khảo sát cho thấy, học viên nhận được thông tin học nghề từ
cán bộ, cộng tác viên các ngành các cấp từ tỉnh, huyện, thị đến xã
phường là nhiều nhất chiếm 56%, tiếp đến là qua người quen giới thiệu
với tỉ lệ 19%. Tỉ lệ học viên biết qua thông tin đại chúng là rất ít chỉ
chiếm 11%.
Về tƣ vấn học nghề:
Kết quả khảo sát cho thấy có 21% HV không thể lựa chọn nghề
khác phù hợp hơn và 13% HV chọn nghề do Trung tâm tư vấn. Qua đó,
cho thấy vai trò quan trọng của việc tư vấn chọn nghề, giúp HV có định
hướng phù hợp cho bản thân.
Đánh giá về khả năng tư vấn nghề của Trung tâm dạy nghề người

tàn tật tỉnh Bình Dương qua khảo sát cho thấy có gần 28% học viên rất
hài lòng, gần 41% hài lòng về khả năng tư vấn. Bên cạnh đó, có gần 8%
HV nhận xét chưa tốt trong quá trình tư vấn, tư vấn viên chưa nhiệt tình.
Trung tâm cần phân tích những mặt tích cực của tư vấn viên để phát
huy, kịp thời kiểm tra, khắc phục những hạn chế.
Về việc làm
Khảo sát cho thấy tỉ lệ HV tốt nghiệp có việc làm là khá tốt với
gần 85% ở cả 2 nghề. Bên cạnh đó còn một số HV không làm đúng
nghề sau khi tốt nghiệp, nghề In lụa có tỉ lệ là 19,23% và nghề May là
11,11%, Trung tâm cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để hỗ trợ HV có việc
làm đúng với chuyên môn đã học hoặc tư vấn nghề khác phù hợp với
HV.
Về tỷ lệ tốt nghiệp
Theo số liệu tổng hợp cho thấy tỉ lệ học viên bỏ học là cao với tỉ
lệ 14,68%, điều này một phần ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo nghề cho
người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
Trung tâm cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để hỗ trợ HV học tập và giảm
thiểu tỉ lệ bỏ nghỉ học.
Những nội dung cần đƣợc bồi dƣỡng, tăng cƣờng để
đáp ứng yêu cầu công việc thực tế

11

Theo kết quả khảo sát cho thấy tỉ lệ ý kiến về bồi dưỡng, tăng
cường kỹ năng hòa nhập cộng đồng đạt 89%, kế tiếp là kỹ năng thực
hành đạt 80% và kiến thức chuyên môn là 72% để có thể đáp ứng yêu
cầu thực tế sản xuất.
2.2.6 Thực trạng về năng lực sƣ phạm và kỹ năng nghề
của đội ngũ giáo viên
Để đánh giá về năng lực sư phạm và kỹ năng nghề của đội ngũ

GV, người nghiên cứu đã tiến hành tham khảo ý kiến của CBQL, học
viên đang học và người lao động đã tham gia học tập tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
Thực trạng về chất lượng đội ngũ GV về các mặt kiến thức, nội
dung và thái độ đều được đánh giá với tỉ lệ tốt cao. Bên cạnh đó, vẫn
còn tồn tại số ít ý kiến đánh giá ở mức độ khá và trung bình về thái độ
đến 33,4%.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2


Qua tìm hiểu, người nghiên cứu nhận thấy:
Chương trình đào tạo hiện tại đang áp dụng là tương đối phù
hợp về mặt nội dung. Tuy nhiên, theo qui định, các chương trình được
xây dựng phải được dựa trên cơ sở phân tích nghề theo các phương pháp
khoa học nhưng tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương
hầu như chưa áp dụng nên nội dung chương trình vẫn chưa bám sát
được nhu cầu sản xuất và thị trường lao động.
Các PPDH được sử dụng vẫn còn đang tập trung vào nhóm
phương pháp truyền thụ một chiều, nhóm phương pháp tích cực hóa
người học vẫn chưa được áp dụng thường xuyên. Việc trang bị kỹ năng
nghề cho HV còn nhiều hạn chế dẫn đến phần lớn HV khi ra trường
không tự tin vào tay nghề và trình độ tay nghề không đáp ứng được yêu
cầu của công việc thực tế.
Trình độ chuyên môn của đội ngũ GV được đánh giá ở mức
khá, tuy nhiên khả năng sư phạm vẫn còn nhiều hạn chế.

12

Trang thiết bị, vật tư thực hành của HV còn thiếu thốn. Việc

ứng dụng công nghệ trong quá trình đào tạo nhằm góp phần nâng cao
hiệu quả đào tạo còn hạn chế.

Chƣơng 3:
ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐÀO TẠO
NGHỀ CHO NGƢỜI KHUYẾT TẬT TẠI TRUNG TÂM DẠY
NGHỀ NGƢỜI TÀN TẬT TỈNH BÌNH DƢƠNG

3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp
3.1.1 Căn cứ vào quan điểm chỉ đạo về đào tạo nghề người
khuyết tật của Đảng và Nhà nước
3.1.2 Dựa trên các giải pháp đã được đề cập trong Kế hoạch
dạy nghề, tạo việc làm cho người khuyết tật giai đoạn 2013 - 2015 của
tỉnh Bình Dương
3.1.3 Căn cứ vào các nguyên nhân dẫn đến thực trạng về hiệu
quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người tàn
tật tỉnh Bình Dương
3.2 Định hƣớng cho việc đề xuất các giải pháp
3.2.1 Các giải pháp được đề xuất phải dựa trên các nguyên
tắc thiết kế các hoạt động cho người khuyết tật vận động
3.2.2 Các giải pháp được đề xuất phải đảm bảo tính thực tiễn,
tính khả thi và tính hiệu quả
3.3 Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho
ngƣời khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề ngƣời tàn tật tỉnh Bình
Dƣơng
3.3.1 Giải pháp 1: Cải tiến chƣơng trình nội dung đào tạo
theo hƣớng tích hợp và theo năng lực thực hiện
 Nội dung giải pháp
Thứ nhất, xây dựng nội dung chương trình đào tạo theo Mô-
đun dựa theo Chương trình khung trình độ sơ cấp đã được Bộ LĐ-

TB&XH ban hành. Mô-đun có thể đào tạo tách biệt để hình thành năng
lực nghề cho người học, tích hợp lý thuyết và thực hành trong cùng chủ
đề để người học dễ nhớ, dễ nhận thức. Đồng thời, nội dung chương trình
phải mềm dẻo, gắn chặt chẽ với công việc thực tiễn.

13

Thứ hai, dạy học chú trọng đến hình thành kỹ năng. Các kỹ
năng cần được sắp xếp giảng dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức
tạp để người học dễ tiếp thu và củng cố dần. Các nội dung thiết kế được
tinh giản kiến thức liên quan đến kỹ năng, chú trọng đến quy trình thao
tác và mở rộng khả năng thích ứng, sáng tạo cho người học.
Thứ ba, không giới hạn thời gian thực hành học tập. Tạo điều
kiện để học viên học cho đến trình độ thành thạo để hành nghề chứ
không giới hạn chung thời gian cho tất cả mọi người.
Thứ tư, tài liệu thiết kế theo hình thức mô tả quy trình để làm ra
sản phẩm cụ thể, qua đó hỗ trợ người khuyết tật có thể làm bài tập về
nhà, giảm thiểu thời gian di chuyển từ nhà đến trường học.
 Tổ chức thực hiện
Trước tiên, tổ chức điều tra khảo sát, lấy ý kiến và xử lý số liệu từ
các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, các cơ quan quản lý, đội ngũ cán
bộ quản lý, GV liên quan đến 02 nghề nghiên cứu: May công nghiệp và
In lụa; xử lý số liệu được tập hợp từ các phiếu điều tra để có những số
liệu, ý kiến đóng góp về nội dung chương trình đào tạo hiện đang sử
dụng.
Tiếp đến, tổ chức trao đổi, thảo luận giữa GV dạy nghề với doanh
nghiệp, cán bộ quản lý về nội dung đào tạo dự kiến cải tiến.
Cuối cùng, tiến hành đánh giá, tổng hợp để xây dựng dự thảo
chương trình, nội dung đào tạo theo hướng tích hợp và năng lực thực
hiện. Nội dung chương trình đào tạo cải tiến sẽ được thử nghiệm qua

một khoá đào tạo, sau khi được đánh giá, đóng góp, bổ sung sẽ được
tiến hành in ấn và chính thức làm tài liệu giảng dạy tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
3.3.2 Giải pháp 2: Đổi mới phƣơng pháp dạy học thực
hành nghề theo phƣơng pháp dạy thực hành 4 bƣớc
 Nội dung giải pháp
Thứ nhất, khảo sát thực trạng việc áp dụng các phương pháp
dạy học, các hình thức tổ chức dạy học đang được áp dụng, có phân tích
và đánh giá cụ thể. Nghiên cứu, áp dụng các phương pháp dạy học, các
hình thức tổ chức đào tạo đạt hiệu quả cao trong thời gian qua tại Trung
tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.

14

Thứ hai, trong giảng dạy thực hành, tạo điều kiện để người
học tiếp xúc với các mô hình nghề thực tế để họ có thể hình dung được
việc học và việc làm của mình. Đào tạo phải gắn liền với lao động sản
xuất để người học đạt được các kỹ năng nghề nghiệp, học đi đôi với
hành.
 Tổ chức thực hiện
Thứ nhất, Trung tâm cần mời các chuyên gia về phương pháp
dạy học tập huấn, giảng dạy các phương pháp dạy học mới, như: dạy
học tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, PPDH nêu vấn đề,… Việc
hiểu thấu đáo các phương pháp dạy học, kết hợp với việc nắm rõ đặc
điểm tâm sinh lý của người khuyết tật sẽ giúp GV linh hoạt lựa chọn và
sử dụng các phương pháp dạy học nhằm tạo điều kiện cho người học có
thể tiếp thu bài tốt nhất.
Thứ hai, quản lý Trung tâm cần phối hợp với các đơn vị dạy
nghề tạo điều kiện cho người học được tiếp cận với các mô hình thực tế
và công việc sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp để nắm rõ quy trình

sản xuất và có động cơ học tập tốt hơn. Từ đó giúp người học phát triển
kỹ năng thực hành, đảm bảo năng lực hành nghề sau khi tốt nghiệp.
Thứ ba, cần bổ sung, tăng cường phương tiện dạy học, đặc biệt
là trang thiết, vật tư dạy thực hành, thực tập để đảm bảo phù hợp với đặc
điểm của từng người học cụ thể, đồng thời làm cơ sở để tiến hành việc
đổi mới phương pháp dạy học.
Thứ tư, GV cần quan sát, đánh giá năng lực thực hiện kỹ năng của
học viên theo quy trình lao động và đánh giá sản phẩm. Từ đó, có thể
giúp người học tự đánh giá năng lực thực hành nghề của bản thân.
3.3.3 Giải pháp 3: Tăng cƣờng ứng dụng công nghệ dạy
học
 Nội dung giải pháp
Thứ nhất, tăng cường các trang thiết bị và phương tiện có chức
năng hỗ trợ việc ứng dụng CNDH trong quá trình dạy và học.
Thứ hai, ứng dụng CNDH với việc sử dụng trình chiếu; máy tính
và một số phần mềm dạy học như phần mềm Powerpoint, cùng các thiết
bị đi kèm, nhằm tổ chức tiết học một cách sinh động, làm cho bài
giảng mang tính thực tiễn và gần gũi hơn với người học, giúp cả người
dạy và người học được tiếp xúc với các phương tiện hiện đại, làm giàu
thêm vốn hiểu biết của mình.

15

Thứ ba, chỉ tập trung đầu tư trang thiết bị đối với các nghề đạt
được hiệu quả kinh tế xã hội cao, không đầu tư dàn trãi vì kinh phí
không cho phép và để tránh tình trạng lãng phí.
 Tổ chức thực hiện
Thứ nhất, thiết kế và sử dụng “nguồn học liệu mở” về tài liệu
học tập, tài liệu tham khảo trên website của Trung tâm dạy nghề người
tàn tật tỉnh Bình.

Thứ hai,tổ chức sinh hoạt chuyên môn, trao đổi về việc ứng
dụng CNDH một cách chọn lọc, phù hợp với đối tượng người khuyết
tật, nhằm phát huy có hiệu quả tác dụng của phương tiện, tránh lạm
dụng quá mức.
Thứ ba,Trung tâm cần mở các lớp tập huấn về ứng dụng công
nghệ trong dạy học: sử dụng các phần mềm hỗ trợ soạn giảng, kỹ thuật
thiết kế bài giảng e-Learning, quản lý điểm, đánh giá xếp loại học
sinh…cho cán bộ giáo viên; đồng thời thường xuyên giới thiệu các phần
mềm hỗ trợ soạn giảng tại trang web của Trung tâm.
Thứ tư,tăng cường việc khai thác sử dụng hệ thống thư điện tử
để tăng tiện ích, hiệu quả trong việc học tập, trao đổi giữa GV với học
viên và học viên với nhau. Yêu cầu mỗi cán bộ giáo viên lập và đăng ký
một địa chỉ mail cố định với nhà trường.
Thứ năm, mỗi giáo viên dạy trung bình ít nhất 1 giờ học có ứng
dụng CNDH/ tháng, có hội đồng chuyên môn dự giờ, thăm lớp, rút kinh
nghiệm.
3.3.4 Giải pháp 4: Nâng cao hiệu quả tƣ vấn học nghề và
giải quyết việc làm
 Nội dung giải pháp
 Nội dung giải pháp nâng cao hiệu quả tư vấn học nghề:
Thứ nhất, tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá nhằm đưa
thông tin về ngành nghề đào tạo trực tiếp hoặc gián tiếp đến với người
học.
Thứ hai, thành lập bộ phận tư vấn tuyển sinh có năng lực, trách
nhiệm cao và hiểu tường tận về những nội dung có liên quan đến lĩnh
vực đào tạo nghề cho người khuyết tật. Cán bộ phụ trách tuyển sinh phải
nhận thức được công việc của họ có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả
đào tạo của nhà trường.

16

 Nội dung giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết việc
làm:
Thứ ba, khẳng định uy tín, chất lượng đào tạo nghề cho người
khuyết tật của Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương đến
các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất. Đồng thời tuyên truyền với cộng đồng
xã hội thay đổi quan niệm trong tuyển dụng đối với người khuyết tật.
Họ không chỉ là đối tượng cần ưu tiên, mà còn là những lao động đầy
tiềm năng. Tuyển dụng người khuyết tật không phải là làm từ thiện, mà
vì năng lực của họ đáp ứng được yêu cầu công việc, đồng thời cũng là
tạo điều kiện cho họ hòa nhập tốt hơn.
Thứ tư, tăng cường giáo dục, bồi dưỡng các chức năng lao động
như: chuyên môn nghề nghiệp, thái độ, ý thức làm việc, kỹ năng cư xử,
v.v giúp cho bản thân người khuyết tật có chuyển biến tích cực hơn, rõ
nét hơn, qua đó nâng cao được vị thế của người khuyết tật.
Thứ năm, mở rộng khu thực hành sản xuất của Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương nhằm tạo điều kiện giúp người
khuyết tật có cơ hội tham gia hoạt động sản xuất thực tiễn và giải quyết
việc làm.
Thứ sáu, tăng cường sự tham gia của chính người khuyết tật
trong việc thực hiện kế hoạch trợ giúp việc làm cho người khuyết tật.
Khuyến khích các cơ sở sản xuất có lãnh đạo đơn vị là người khuyết tật
quan tâm, giúp đỡ người khuyết tật. Đồng thời, tạo điều kiện giúp người
khuyết tật tiếp xúc với các nguồn vốn tín dụng ưu đãi để có điều kiện tự
tạo việc làm, mở rộng sản xuất như: quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm,
chương trình cho vay hộ nghèo, chương trình cho vay học sinh sinh
viên,
 Tổ chức thực hiện
Thứ nhất, định kì từ 4-5 năm, Trung tâm dạy nghề người tàn tật
tỉnh Bình Dương cần có kế hoạch lựa chọn ngành nghề đào tạo phù hợp

với nhu cầu của người sử dụng lao động và nhu cầu của người học dựa
vào những kết quả điều tra, khảo sát thực trạng người khuyết tật tại địa
phương từ Sở Lao động TB&XH tỉnh Bình Dương như: các đặc trưng
về tuổi, giới tính, các dạng khuyết tật, tình trạng việc làm của người
khuyết tật, dự báo xu thế về số lượng trẻ khuyết tật,
Thứ hai, phối hợp các kênh truyền thông như: truyền thanh,
truyền hình từ cấp tỉnh đến huyện-thị, xã-phường tuyên truyền vận động

17

các doanh nghiệp, công ty, tổ chức xã hội tuyển dụng người khuyết tật
đã được đào tạo nghề tại Trung tâm vào làm việc, bên cạnh đó, đây cũng
là kênh giúp đưa thông tin tuyển sinh đến với người học có nhu cầu ở tất
cả các địa bàn trong tỉnh một cách kịp thời, nhanh chóng.
Thứ ba, phối hợp với Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh Bình
Dương tổ chức ngày hội việc làm hòa nhập người khuyết tật nhằm giúp
học viên có cơ hội tìm kiếm việc làm. Trong ngày hội việc làm, Trung
tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương có thể giới thiệu các sản
phẩm trong quá trình học tập của người khuyết tật đến nhà tuyển dụng,
các công ty, cơ sở sản xuất để quảng bá thương hiệu. Từ đó, xóa bỏ
quan niệm e ngại nhận các em khuyết tật vào làm vì sợ ảnh hưởng đến
chất lượng lao động, năng suất và hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Thứ tư, thường xuyên cập nhật các thông tin về tuyển sinh và
thông tin người tìm việc của các học viên đã tốt nghiệp trên trang thông
tin điện tử của Trung tâm và các phương tiện truyền thông khác.
Thứ năm, tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa giúp học viên
người khuyết tật tăng cường các khả năng trong chuẩn bị nghề nghiệp,
tìm cơ hội việc làm và duy trì việc làm phù hợp và bền vững như trang
bị các kỹ năng: tìm việc làm phù hợp, kỹ năng cư xử với đồng nghiệp,
với chủ doanh nghiệp,v.v .

3.3.5 Giải pháp 5: Bồi dƣỡng năng lực sƣ phạm và kỹ
năng nghề cho đội ngũ giáo viên
 Nội dung giải pháp
Thứ nhất, cần tuyển dụng giáo viên dạy nghề cho người khuyết
tật theo các tiêu chí khách quan và đảm bảo đủ chuẩn theo Thông tư quy
định chuẩn giáo viên, giảng viên dạy nghề của Bộ Lao động TB&XH
nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng và hiệu quả đào tạo nghề cho
người khuyết tật hiện nay.
Thứ hai, cần xây dựng chuẩn kiến thức cho giáo viên đồng thời
có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng đội ngũ GV đáp ứng yêu cầu công tác
đào tạo nghề cho đối tượng người khuyết tật.
Thứ ba, đào tạo và bồi dưỡng GV có đủ kiến thức chuyên môn,
có kỹ năng thực hành vững vàng, năng lực sư phạm và phẩm chất đạo
đức nghề nghiệp. Thường xuyên phối hợp với các cơ sở, doanh nghiệp,
đặc biệt là các đơn vị đã nhận học viên tốt nghiệp từ Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, đưa GV tham quan, học tập tại các

18

xưởng sản xuất để khảo sát thực tế, tích lũy kinh nghiệp về kiến thức
chuyên môn nghề.
Thứ tư, tổ chức các buổi trao đổi học tập kinh nghiệm giữa GV
Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương với GV các trường,
trung tâm dạy nghề người khuyết tật ở các địa phương khác.
 Tổ chức thực hiện giải pháp
Thứ nhất, cần xây dựng kế hoạch, lộ trình đề nghị cơ quan chủ
quản của Trung tâm là Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bình Dương xin chủ trương
bổ sung chỉ tiêu biên chế GV cho Trung tâm vì hiện tại đa phần các GV
đều là hợp đồng nên phần nào ảnh hưởng đến thái độ làm việc của
người GV, như: không ổn định tâm lý, không tập trung toàn tâm cho

việc giảng dạy ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả đào tạo.
Thứ hai, tổ chức bồi dưỡng nâng cao tay nghề và kỹ năng sư phạm
cho GV bằng nhiều hình thức đa dạng và linh hoạt.
Thứ ba, mời các chuyên gia về các ngành nghề đang được đào tạo
và chuyên gia về giáo dục chuyên biệt tập huấn, giảng dạy cho GV để
các GV có thể kịp thời tiếp cận được các nội dung, phương pháp, công
nghệ mới trong giáo dục người khuyết tật.
3.4 Khảo nghiệm ý kiến chuyên gia và thực nghiệm sƣ phạm
3.4.1 Khảo nghiệm ý kiến chuyên gia
 Đánh giá định tính
Các giải pháp đưa ra được đánh giá là hoàn toàn khả thi và
tương đối khả thi. Các biện pháp đề xuất phù hợp và tạo điều kiện cho
HV theo học.
Giải pháp về cải tiến nội dung chương trình đào tạo theo
hướng tích hợp và năng lực thực hiện cần lưu ý đến nguồn kinh phí và
chủ trương để thực hiện
Giải pháp về đổi mới phương pháp dạy học thực hành nghề
theo phương pháp dạy thực hành 4 bước được đánh giá phù hợp với
thiết kế hoạt động cho người khuyết tật, phát huy tính tích cực của
người học. Tuy nhiên, cần kết hợp với hình thức dạy thực hành theo
nhóm , theo lối kềm cặp nhằm tăng cường hiệu quả cho quá trình dạy
học. Việc đầu tư trang thiết bị phục vụ dạy thực hành cần được thực
hiện định kì, thường xuyên.

19

Giải pháp về tăng cường ứng dụng công nghệ dạy học được
đánh giá cần thiết và cấp bách. Tuy nhiên, cần lưu ý đến kinh phí và thời
gian để tiến hành giải pháp.
Giải pháp về nâng cao hiệu quả tư vấn học nghề và giải quyết

việc làm được đánh giá hợp lý tuy nhiên, cần chú ý đến đội ngũ làm
công tác tuyên truyền.
Giải pháp về bồi dưỡng năng lực sư phạm và kỹ năng nghề
cho đội ngũ giáo viên được đánh giá hoàn toàn khả thi.
 Đánh giá định lƣợng

Stt
Các giải pháp đề
xuất
Hoàn
toàn
khả
thi
Tƣơng
đối
khả
thi
Khó
áp
dụng
Không
áp
dụng
đƣợc
Chƣa
rõ
1
Cải tiến nội dung
chương trình đào tạo
theo hướng tích hợp

và năng lực thực
hiện.
16
3
1


2
Đổi mới phương
pháp dạy học thực
hành nghề theo
phương pháp dạy
thực hành 4 bước.
17
3



3
Tăng cường ứng
dụng công nghệ dạy
học.
14
4
2


4
Nâng cao hiệu
quả tư vấn học nghề

và giải quyết việc
làm.
17
2
1


5
Bồi dưỡng năng
lực sư phạm và kỹ
năng nghề cho đội
ngũ giáo viên.
18
2



Bảng thống kê ý kiến của chuyên gia về các giải pháp

20

Qua ý kiến nhận xét và kết quả thu được cho thấy các giải pháp
đề xuất là hoàn toàn khả thi và tương đối khả thi góp phần nâng cao
hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề
người tàn tật tỉnh Bình Dương. Số ít ý kiến cho rằng khó áp dụng.
3.4.2 Thực nghiệm sƣ phạm
3.4.2.1 Mục tiêu thực nghiệm
Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra tính đúng đắn của giả
thuyết khoa học đã đề ra khi tiến hành nghiên cứu.
3.4.2.2. Nội dung thực nghiệm

Trong điều kiện kinh tế và thực tiễn, trong luận văn này tác giả
chỉ tiến hành thực nghiệm sư phạm với giải pháp 2: “Đổi mới phương
pháp dạy học thực hành nghề theo phương pháp dạy thực hành 4 bước”.
Trên cơ sở tiến hành khảo sát ý kiến của học viên tham dự lớp thực
nghiệm, GV giảng dạy và GV dự giờ nhằm đánh giá tính hiệu quả và
tính khả thi của giải pháp đề xuất.
Nội dung bài học thực nghiệm: Môn: Thực hành may sản
phẩm, Bài 3: May quần đáy giữa lưng thun. Thời gian bài học: 20 giờ.
Thời gian tiến hành thực nghiệm: tháng 8 năm 2013.
Địa điểm thực nghiệm: tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật
tỉnh Bình Dương (đường Đoàn Thị Liên, Phường Phú Lợi, Tp Thủ Dầu
Một, tỉnh Bình Dương).
Tác giả tiến hành tổ chức dạy thực nghiệm, vận dụng phương
pháp dạy thực hành nghề 4 bước.
3.4.2.3 Tổ chức thực nghiệm
Đối tượng: HV Lớp May công nghiệp khóa VI, Số lượng: 18
học viên (Danh sách HV theo phụ lục 6 đính kèm)
GV giảng dạy: Cô Nguyễn Thị Lợi – GV của Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
GV dự giờ: Cô Nguyễn Thanh Thúy – GV Trường Dạy nghề
Alpha và Cô Lê Thị Thu – GV Trường Trung cấp nghề Việt Hàn
Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học, phiếu hỏi ý kiến học viên,
phiếu nhận xét dành cho GV dự giờ.
3.4.2.4. Tiêu chí và phƣơng pháp đánh giá
3.4.2.4.1. Tiêu chí đánh giá

21

Mức độ hiệu quả học tập của HV khi tham gia học thực
nghiệm với phương pháp dạy học thực hành 4 bước về hình thành kỹ

năng nghề nghiệp được thể hiện qua phiếu hỏi.
Thái độ học tập của HV như: tính tích cực tham gia thực hiện
các bài tập được giao.
Cách thức quản lý, tổ chức lớp học tạo được hứng thu cho
người học.
3.4.2.4.2. Phƣơng pháp đánh giá
Để đánh giá hiệu quả của việc áp dụng phương pháp dạy học
thực hành 4 bước, người nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp để
đánh giá, gồm: phương pháp quan sát và phương pháp điều tra.
3.4.2.5 Đánh giá hiệu quả đào tạo Môn: Thực hành may sản
phẩm, Bài 3: May quần đáy giữa lƣng thun qua phiếu nhận xét của
GV giảng dạy và GV dự giờ
Tác giả đã tiến hành lấy ý kiến của 03 GV dự giờ, gồm: Cô
Nguyễn Thị Lợi, Cô Nguyễn Thanh Thúy và Cô Lê Thị Thu về tính hiệu
quả dạy học thực nghiệm theo PPDH thực hành 4 bước.

Nội dung khảo sát
Mức độ đánh giá
Đánh
giá của
GV dự
giờ
Sự cần thiết phải đổi mới PPDH thực
hành nghề theo phương pháp dạy thực
hành 4 bước trong đào tạo nghề cho
người khuyết tật tại Trung tâm.
Rất cần thiết
2
Cần thiết
1

Đổi mới cũng
được, không đổi
mới cũng được
0
Không cần thiết
0
Nhận xét về khả năng áp dụng PPDH
thực hành nghề theo phương pháp dạy
thực hành 4 bước trong đào tạo nghề
cho người khuyết tật tại Trung tâm.
Tự tin
3
Có lúc tự tin, có lúc
không
0
Chưa tự tin

Ý kiến khác
0
Đánh giá của GV dự giờ về khả năng
Lĩnh hội bài học tốt
2

22

tiếp thu, thực hành kỹ năng nghề của
người học khi áp dụng phương pháp
dạy thực hành 4 bước.
Lĩnh hội bài học
tương đối tốt

1
Có lúc tiếp thu
được, có lúc không
0
Không tiếp thu bài
được
0

Nhận xét của GV giảng dạy và GV dự giờ học thực nghiệm

Kết quả thống kê cho thấy việc cải tiến phương pháp dạy thực
hành 4 bước là cần thiết, bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng cần phải đồng
thời sử dụng các hình thức dạy thực hành theo nhóm, theo lối kềm cặp,
cầm tay chỉ việc.
3.4.2.6. Nhận xét hiệu quả đào tạo Bài 3: May quần đáy giữa lƣng
thun qua phiếu khảo sát của học viên đƣợc tham gia lớp học
Để đánh giá tác dụng tích cực của việc dạy học thực hành theo
phương pháp dạy thực hành 4 bước, người nghiên cứu đã tiến hành
thăm dò ý kiến của các HV được tham gia học thực nghiệm, cụ thể:
o Số phiếu phát ra: 18
o Số phiếu thu vào: 18
o Số phiếu được xử lý: 18

Qua các ý kiến nhận xét và kết quả thu được cho thấy các giải
pháp đề xuất của đề tài là hoàn toàn khả thi và đươc đánh giá tốt, cụ thể:
Mức độ hiểu bài của HV từ 80% trở lên đạt khá cao (chiếm
83%)
HV cảm thấy tự tin khi thao tác chuyên môn đạt tỉ lệ 72%
PPDH thực hành của GV giúp HV hứng thú hơn khi tham gia
các bài tập thực hành (68%)

HV cũng có nhận xét việc sử dụng PPDH mà GV đã sử dụng rất
ảnh hưởng đến kết quả học tập của họ (chiếm 72%).



23

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3


Các giải pháp đề xuất cụ thể:
Giải pháp 1: Cải tiến nội dung chương trình đào tạo theo
hướng tích hợp và theo năng lực thực hiện
Giải pháp 2: Đổi mới phương pháp dạy học theo phương
pháp dạy thực hành 4 bước
Giải pháp 3: Tăng cường ứng dụng công nghệ dạy học
Giải pháp 4: Nâng cao hiệu quả tư vấn học nghề và giải quyết
việc làm
Giải pháp 5: Bồi dưỡng năng lực sư phạm và kỹ năng nghề
cho đội ngũ giáo viên
Trong điều kiện nghiên cứu cho phép người nghiên cứu chỉ tiến
hành thực nghiệm sư phạm được cho Giải pháp 2, kết quả ban đầu cho
thấy rất đáng tin cậy.
Đối với các giải pháp còn lại, người nghiên cứu dùng phiếu hỏi để
khảo sát ý kiến của các chuyên gia là cán bộ quản lý đào tạo nghề của
tỉnh Bình Dương, cán bộ quản lý, GV tại Trung tâm và những chuyên
gia về dạy nghề cho người khuyết tật trong tỉnh, sau khi tổng hợp, xử lý
kết quả, các giải pháp đã nhận được sự đồng thuận rất cao.

PHẦN III: KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ


3.1. KẾT LUẬN
Vấn đề giáo dục, đào tạo, dạy nghề cho người khuyết tật là khâu
quan trọng không chỉ tạo điều kiện cho người khuyết tật hòa nhập với
cộng đồng, phát triển kinh tế bền vững mà còn giữ nhiệm vụ giúp Nhà
nước giảm bớt gánh nặng an sinh xã hội, chung tay thực hiện các mục
tiêu phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội. Vì vậy, qua thời gian nghiên
cứu, tác giả đã thực hiện được các nội dung, cụ thể như: nghiên cứu, hệ
thống các cơ sở lý luận liên quan, tiến hành khảo sát và đánh giá thực

24

trạng hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung tâm dạy
nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, từ đó có cơ sở đề xuất các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho người khuyết tật tại
Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, tiến hành thực
nghiệm sư phạm và xin ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo
nghề cho người khuyết tật.
3.2. HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI
Để đề tài nghiên cứu phát triển toàn diện hơn, người nghiên cứu
đề xuất các hướng phát triển tiếp tục như sau:
Mở rộng việc đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp và thực
nghiệm tính khả thi của các giải pháp cho tất cả các nghề đang được đào
tạo tại Trung tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương.
Nghiên cứu đặc điểm học nghề cho tất cả các đối tượng người
khuyết tật về: nội dung chương trình đào tạo, phương pháp dạy học, mô
hình tổ chức đào tạo…
Khảo sát thực trạng nhu cầu nghề nghiệp và nghiên cứu mở rộng

ngành nghề đào tạo cho người khuyết tật trong phạm vi cả nước.
3.3 KIẾN NGHỊ
Khi thực hiện nghiên cứu đề tài luận văn tác giả nhận thấy còn rất
nhiều bất cập trong công tác đào tạo nghề cho người khuyết tật tại Trung
tâm dạy nghề người tàn tật tỉnh Bình Dương, sau đây là một số kiến
nghị nhằm góp phần thực hiện tốt công tác ĐTN cho người khuyết tật
trong thời gian tới, cụ thể:
 Đối với các cơ quan hữu quan cấp tỉnh:
Thành lập Quỹ việc làm người khuyết tật tại tỉnh Bình Dương,
để giúp đỡ người khuyết tật học nghề, tạo việc làm, hỗ trợ các cơ sở dạy
nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh dành riêng cho người khuyết tật, hỗ trợ
các doanh nghiệp khác thuộc mọi thành phần kinh tế có nhận người
khuyết tật vào học nghề.
Bên cạnh những lớp bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghề, kỹ
năng giảng dạy cho GV, mở lớp bồi dưỡng kỹ năng day nghề cho HV
khuyết tật.
Có chính sách thu hút nguồn nhân lực, đảm bảo đội ngũ GV dạy
nghề cho người khuyết tật chuyên nghiệp, tận tâm.

25

Tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức của xã hội về người
khuyết tật.
Ban hành cơ chế huy động nguồn vật lực cũng như tài lực vào
công tác đào tạo nghề cho người khuyết tật nhằm có hướng nghiên cứu,
làm ra những dụng cụ hỗ trợ người khuyết tật học và làm việc tốt hơn.
Tăng cường thêm trang thiết bị hiện đại thích hợp, tăng định mức khoán
kinh phí cho HV tham gia học nghề.
 Sở LĐ-TB&XH:
Cần tăng cường các lớp tập huấn bồi dưỡng GV dạy nghề cho

người khuyết tật . Quan tâm nghiên cứu phát triển phương tiện học tập,
đi lại và hỗ trợ thiết bị cho người dạy và người học là người khuyết tật.
 Đối với cán bộ quản lý Trung tâm dạy nghề ngƣời tàn tật
tỉnh Bình Dƣơng
Ban hành chính sách và tạo điều kiện khuyến khích cán bộ, GV,
công nhân viên tự nâng cao trình độ chuyên môn.
Có kế hoạch phân công thời gian và trách nhiệm cụ thể trong
việc biên soạn, điều chỉnh lại chương trình, giáo trình giảng dạy theo
định kì. Xây dựng nội dung chương trình và nghiên cứu những phương
pháp dạy học phù hợp với phù hợp với đặc điểm nhận thức của người
khuyết tật.
Xây dựng thư viện phục vụ nhu cầu học tập và nâng cao nhận
thức của HV.
 Đối với GV dạy nghề của Trung tâm
Mặc dù phần lớn các GV đã biết đến các phương pháp dạy học,
các kỹ năng cần thiết của nghề nhưng việc lựa chọn sử dụng các phương
pháp dạy học sao cho phù hợp với từng đối tượng người khuyết tật và
đảm bảo kỹ năng nghề cho HV khi tham gia vào lao động sản xuất vẫn
còn chưa được chú trọng tối đa.
 Đối với ngƣời khuyết tật
Cần chủ động tìm hiểu về lĩnh vực nghề nghiệp mà mình theo
học. Cung cấp nhu cầu, thông tin học nghề cho chính quyền địa phương
nhằm hỗ trợ công tác tư vấn nghề và khảo sát chọn ngành nghề đào tạo
theo nhu cầu người học và nhu cầu xã hội.