Tải bản đầy đủ (.doc) (19 trang)

Bài viết ngữ văn 9: phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn lặng lẽ sa pa

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (158.06 KB, 19 trang )

Phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành
Long”
Có những âm thanh rất nhỏ, đến như câm lặng, nhưng lại vang đi rất xa và tạo nên nhiều
tiếng vang. Có những con người rất nhỏ bé, nói rất ít nhưng lại hiểu biết rất nhiều. Anh con
trai trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long đã nói rất ít, rất ngắn, chỉ năm phút về
mình, nhưng đã khiến chúng ta hiểu rất nhiều, rất sâu về anh để yêu mến, quý trọng con
người ấy. Bên cạnh đó, qua tác phẩm, người viết còn kín đáo gửi gắm vào truyện lời khuyên
mọi người hãy yêu thương nhau hơn và sống tốt đẹp hơn.
Anh thanh niên không phải là một con người đặc biệt, chỉ là một con người có tầm
vóc nhỏ bé, thậm chí tên anh, tác giả cũng không giới thiệu nữa. Hình như tác giả muốn nói:
tên anh không phải là một điề quan trọng, đáng nhớ đâu, bỡi mỗi người trên đời này đều có
thể có cái tên giống với anh. Cũng như mọi người, anh không muốn sống cô độc, anh sợ
buồn. Cái việc anh đẩy một khúc cây ra chắn giữa đường buộc xe đi qua phải dừng lại, vừa
ngộ nghĩnh buồn cười, vừa đáng yêu biết mấy…
Với cuộc gặp gỡ chưa đầy nửa giờ, anh đã hoàn toàn chinh phục được ông họa sĩ già
và cô kĩ sư trẻ. Ông họa sĩ đã ghi lại những nét đẹp của đời đã tìm thấy vẻ đẹp ở anh. Cô kĩ
sư mới tốt nghiệp, sau cuộc gặp gỡ với anh, cô đã có thêm niềm tin ở chính mình và cuộc
sống. Vì sao vậy? Vì trong cuộc gặp mặt ấy, không phải bằng lời lẽ, mà bằng tất cả những gì
toát ra từ con người của anh, xung quanh ấy, công việc của anh, họ đã nhận ra ở anh những
vẻ đẹp của một con người cao quý.
Như lời nhận xét có tính chất vui đùa cùa bác lái xe, anh là một con người “cô độc
nhất thế gian”. Anh thanh niên, hai mươi bảy tuổi, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh núi Yên
Sơn làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu với rừng xanh, mây trắng, bão tuyết, sương
rơi, ở độ cao hai ngàn sáu trăm mét. Đúng, xét về mặt đó, anh là một con người thật cô độc.
Nhưng trong sự cô độc ấy, tâm hồn anh gần gũi con người biết chừng nào, ấm áp tình người
biết chừng nào. Nếu một người tầm thường, nhút nhát và yếu đuối, hẳn anh không dám sống
một nơi như thế - một nơi không thể ý lại, dựa dẫm vào ai, lại phải một mình làm việc giữa
thiên nhiên khắc nghiệt. Ngược lại, ta biết ngay, anh là một thanh niên rất kiên cường và có
bản lĩnh.
Luôn luôn khát khao được gặp con người, được trò chuyện với con người, anh đã
nghĩ ra cái mẹo vừa thông minh vừa tinh nghịch để mỗi chuyến xe khách đi qua đều dừng lại


với anh, dẫu chỉ trong chốc lát. Không ai trách cái hành động ấy, vì nó nói lên một tình cảm
đáng quý của anh. Trái lại mọi người còn cảm động trước hành động ấy, bác lái xe đã xử sự
rất đúng khi đặt ra thành lệ việc ngừng xe lại nửa giờ nơi đỉnh núi cao, để thỏa mãn nguyện
vọng của anh, nhưng là cũng để gặp gỡ và tỏ lòng yêu mến một tâm hồn trong sáng như anh.
Thái độ quan tâm đến con người ở anh không chỉ vì một niềm vui của chính mình mà
vì thực lòng yêu mến và quý trọng con người. Chỉ vì “Hôm trước bác bảo bác gái vừa ốm
dậy là gì?? Anh chu đáo đi tìm được củ tam thất và ân cần trao cho bác lái xe để bác ấy cho
vợ “ngâm rượu uống bồi bổ sức khỏe”. Thái độ quan tâm ấy còn bộc lộ ở những cử chỉ hiếu
khách đặc biệt, khi ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ bước lên thăm nơi ở và làm việc của anh,
anh đã vào khu vườn của mình, cắt một bó hoa rõ to tặng cô gái với những lời chân thành:
“cô muốn lấy bao nhiêu nữa tùy ý, có thể cắt hết nếu cô thích”. Ai lại không hả lòng hả dạ
trước một cách đón khách trân trọng mà thật thà như thế.
Chính thái độ của anh đối với con người cũng đã nói lên phần nào thái độ của anh
đối với công việc. Làm việc một mình, không có ai kiểm tra, anh thật đã có một ý thức trách
nhiệm đầy đủ. Chỉ nói về mình có năm phút, một cách rất khiêm tốn, đã cho ta hiểu hết cái
gian khổ của công việc anh làm, cũng cho ta hiểu biết sự tận tụy của anh. Nhưng quan trắc
khí tượng xác định theo giờ, ban ngày và cả ban đêm đầy giá lạnh, có cả mưa tuyết, có cái
im lặng đáng sợ của núi cao lúc nữa đêm… thế nhung anh không bỏ qua một giờ quan trắc
nào, bởi anh hiểu được rằng mỗi việc làm của mình là một mắc xích trong cái chuỗi công
việc chung của nhiều người, của mọi người. Cái sai, cái đúng của anh dẫu bé nhỏ nhưng góp
phần vào cái sai cái đúng, cái thất bại hay cái thành công của những điều lớn lao. Việc dự
báo chính xác sự xuất hiện của một đám mây bất ngờ có thể góp phần tạo nên thắng lợi của
một trận đánh quan trọng, là có sự tham dự của anh. Sống ở vị trí của một người “cô độc
nhất thế gian” mà anh không buồn, không chán nản , chính vì anh đã tìm được cái ý nghĩa
lớn lao trong công việc của mình như thế nào.\
Có trách nhiệm đối với mọi người và trong công việc, anh cũng sống có trách nhiệm
đối với chính mình. Thông thường trong hoàn cảnh sống như anh, người ta rất dễ sống
buông thả. Chính ông họa sĩ cũng có cái ý nghĩ “khách tới bất ngờ chắc cu cậu chưa kịp quét
dọn, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn. Không, nơi anh ở chẳng những không hề bừa bộn mà còn
sạch sẽ, tinh tươm và đẹp nữa. Chẳng cần tìm hiểu sâu thêm, chỉ cần dừng ngay trước sân

nhà của nơi anh làm việc, cũng đủ cho ta yêu mến, quý trọng anh, khi bắt gặp vườn hoa với
bao nhiêu loài hao đủ sắc màu, hoa đơn, thược dược vàng, hồng phấn, tím đỏ,… có người sẽ
hỏi anh trồng hoa làm gì kia chứ, ở một nơi heo hút như thế? Căn phòng của anh ngăn nắp,
gọn gàng. Nếp sống hằng ngày của anh được tổ chứ nề nếp, làm việc, ăn uống, nghĩ ngơi,
đọc sách, đọc báo,… như một con người đang sống và làm việc giữa một xã hội, với mọi
người, chứ không phải một mình anh. Đó là một thái độ tự trọng, đó chính là sống đẹp, sống
có văn hóa. Sống đẹp là gì? Ấy không phải là chỉ sự ăn mặc đẹp để mọi người nhìn thấy, mà
biết làm đẹp chi cuộc sống, cho quần áo, mặt mũi mình, cho tất cả quanh mình ngay khi chỉ
riêng mình. Cái đẹp ấy không bắt nguồn từ một ham muốn giả tạo mà bắt nguồn từ bản chất,
một tâm hồn đẹp.
Hãy xem anh thanh niên khiêm tốn biết bao! Nói về riêng mình chỉ năm phút trong
tổng số ba mươi phút của cuộc gặp gỡ, mà thật ra anh chỉ giới thiệu về công việc của mình
với những người khách cần biết. Tác giả như muốn nhấn mạnh cái tỉ lệ thời gian ấy để làm
nổi bật một phẩm chất của anh. Nói về mình đã ít mà cách nói cũng hết sức nhẹ nhàng. Anh
như cho rằng những điều anh làm, cái khắc nghiệt của cuộc sống cô đơn mà anh đang sống,
thật ra không có nghĩa lý gì so với mọi người. Hãy nghe anh thanh niên nói gì khi chợt nhận
ra ông họa sĩ đang trò chuyện vừa ghi vào sổ tay những nét kí họa về anh. Anh thật tình bối
rối, cảm thấy không có gì đáng để một họa sĩ ghi lại. Anh lại chân thành giới thiệu bao nhiêu
người đáng để vẽ hơn anh, nghĩa là tốt hơn, đẹp hơn, đáng quý, đáng mến hơn anh: một kỹ
sư tận tình vời cây rau, một nhà nghiên cứu sét để làm một cái bản đồ sét cho nước ta, ngày
đêm miệt mài với công việc. Ta có thể tự hỏi: sao anh ấy giản dị thế, tốt thế, đẹp thế? Đúng,
đây là chỗ xuất phát của mọi điề. Anh là một con người ma trong lòng luôn rực rỡ một khát
vọng: sống đẹp, sống có ý nghĩa, sống có ích cho đất nước, cho mọi người. Đất nước có
chiến tranh, anh xin ra trận. Không được ra trận, anh tận tụy làm công việc của mình. Khi
biết công việc của mình rõ ràng là có góp phần vào chiến thắng, anh cảm thấy rất hạnh phúc.
Vậy hạnh phúc của anh thật cụ thể, vì nghĩa đời sống của anh thật rõ ràng, một người cảm
thấy hạnh phúc vì công việc của mình có ích cho xã hội, cảm thấy công việc mình là không
thể dứt bỏ được, không thể sống chán nản, buông thả được. Anh đã có một lý tưởng sống
thật cao cả cho mình.
Dường như trong mỗi bức tranh tả cảnh, tả người, nhà văn đều gửi gắm một tình cảm

yêu mến vào đó. Qua “Lặng lẽ Sa Pa”, Nguyễn Thành Long không những lôi cuốn người
đọc bằng tình tiết, sự kiện, bằng phẩm chất của từng nhân vật mà còn làm cho thế giới tâm
hồn của mỗi người được mở rộng, nâng cao. Những bức tranh phong cảnh được vẽ bằng
ngôn ngữ văn học trong sáng thể hiện sự rung cảm tinh tế và tài năng của nhà văn
Sung sướng thay những con người sống với một khát vọng cao thượng và tìm thấy
chỗ đứng của mình trong đời. Không cớ gì đi tìm một công việc phải to tát, vĩ đại thì con
người mới bộc lộ được hết phẩm chất của mình, trong bất kì hoàn cảnh nào, ngay khi sống
giữa thâm sơn cùng cố, sống trong hoàn cảnh “cô độc nhất thế gian”, con người có tâm hồn
đẹp, có lối sống đẹp vẫn đầy sức hấp dẫn. Cùng với ông họa sĩ, nhà văn Nguyễn Thành
Long thực sự đã vẽ được thành công chân dung của một nhân vật đẹp trong đời, một chân
dung tuy chỉ kí họa trong mấy mươi phút nhưng vẫn có một vẻ đẹp thâm trầm…
Home » Văn nghị luận »
Suy nghĩ của em về nhân vật anh thanh niên trong văn bản “Lặng lẽ Sa pa” của Nguyễn Thành
Long
Gấp lại truyện ngắn “Lặng lẽ Sa pa ”của Nguyễn Thành Long lòng ta cứ xao xuyến vấn
vương trước vẻ đẹp của những con người ,trước những tình cảm chân thành, nồng hậu trong
một cuộc sống đầy tin yêu .Dù được miêu tả ít hay nhiều nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa pa”
cũng hiện lên với nét cao quí đáng khâm phục.Trong đó anh thanh niên làm công tác khí
tượng kiêm vật lý địa cầu đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ .
Trước tiên anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời,yêu nghề ,ở tinh thần trách nhiệm cao
với công việc lắm gian khổ của mình.Trong lời giới thiệu với ông hoạ sỹ già và cô gái,bác
lái xe gọi anh là “người cô độc nhất thế gian”.Đã mấy năm nay anh “sống một mình trên
đỉnh Yên Sơn cao 2600m bốn bề chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo”.Công việc hàng ngày
của anh là“đo gió,đo mưa ,đo chấn động mặt đất”rồi ghi chép,gọi vào máy bộ đàm báo về
trung tâm.Nhiều đêm anh phải “đối chọi với gió tuyết và lặng im đáng sợ”.Vậy mà anh rất
yêu công việc của mình.Anh quan niệm:“khi ta làm việc ta với công việc là đôi,sao gọi là
một mình được?”Anh hiểu rõ : “Công việc của cháu gian khổ thế đấy,chứ cất nó đi,cháu
buồn đến chết mất”.Sống một mình nhưng anh không đơn độc bởi “lúc nào tôi cũng có
người để trò chuyện.Nghĩa là có sách ấy mà ”.Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn nhưng
người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc,biết sắp xếp lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp,

ổn định.Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách,thỉnh thoảng anh xuống đường tìm gặp bác lại xe
cùng hành khách để trò chuyện cho vơi bớt nỗi nhớ nhà.
Sống trong hoàn cảnh như thế sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn.Nhưng anh
thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “ thèm người ”,lòng hiếu khách đến nồng nhiệt và sự
quan tâm đến người khác một cách chu đáo.Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu ,lòng mến
khách ,nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với người hoạ sỹ già và cô kỹ
sư trẻ.Niềm vui được đón khách dào dạt trong anh,toát lên qua nét mặt,cử chỉ:anh biếu bác
lái xe củ tam thất,mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ,hồ hởi đón mọi người lên thăm
“nhà”,hồn nhiên kể về công việc,đồng nghiệp và cuộc sống của mình nơi Sa pa lặng lẽ.Khó
người đọc nào có thể quên,việc làm đầu tiên của anh khi có khách lên thăm nơi ở của mình
là:hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái lần đầu quen biết.Bó hoa cho cô gái
,nước chè cho ông hoạ sỹ già, làn trứng ăn đường cho hai bác cháu…Tất cả không chỉ chứng
tỏ đó là người con trai tâm lý mà còn là kỷ niệm của một tấm lòng sốt sắng , tận tình đáng
quí .
Công việc vất vả ,có những đóng góp quan trọng cho đất nước nhưng người thanh niên hiếu
khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.Anh cảm thấy đóng góp của mình bình thường,nhỏ bé
so với bao ngừơi khác.Bởi thế anh ngượng ngùng khi ông hoạ sỹ già phác thảo chân dung
mình vào cuốn sổ tay .Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho ông hoạ sỹ những
người khác đáng vẽ hơn mình:“Không,không ,bác đừng mất công vẽ cháu,để cháu giới thiệu
cho bác những người khác đáng vẽ hơn.”Đó là ông kỹ sư ở vườn rau vượt qua bao vất vả để
tạo ra củ su hào ngon hơn,to hơn.Đó là “người cán bộ nghiên cứu sét,11 năm không xa cơ
quan lấy một ngày”…Dù còn trẻ tuổi,anh thấm thía cái nghiã,cái tình của mảnh đất Sa
pa,thấm thía sự hy sinh lặng thầm của những con người đang ngày đêm làm việc và lo nghĩ
cho đất nước .
Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng ,những chi tiết chân thực tinh tế ,ngôn ngữ đối thoại
sinh động Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị nơi Sa pa lặng
lẽ.Chưa đầy 30 phút tiếp xúc với anh thanh niên,khiến người hoạ sỹ già thêm suy ngẫm về
vẻ đẹp cuộc đời mà mình không bao giờ thể hiện hết được và còn làm cô kỹ sư trẻ lòng bao
cảm mến bâng khuâng …
Với truyện ngắn này ,phải chăng nhà văn muốn khẳng định:Cuộc sống của chúng ta được

làm nên từ bao phấn đấu,hy sinh lớn lao và thầm lặng?Những con người cần mẫn,nhiệt
thành như anh thanh niên ấy, khiến cuộc sống này thật đáng trân trọng,thật đáng tin yêu .
Trong mỗi tác phẩm văn học, nhân vật chính trở thành linh hồn thể hiện trọn vẹn nội dung
tư tưởng mà tác giả muốn gửi gắm vào những đứa con tinh thần của mình. Với trường hợp
anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long cũng vậy. Anh là
một người sống lạc quan, yêu đời, có tình có nghĩa với mọi người, đầy trách nhiệm với công
việc và giàu lí tưởng sống. Xây dựng một nhân vật chính cho tác phẩm cùa mình như thế,
Nguyễn Thành Long muốn thể hiện một tư tưởng giàu chất nhân văn về con người và cuộc
đời.
Tác phẩm ra đời năm 1970 giữa lúc miền Bắc đang hăng say lao động sản xuất để xây
dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và chi viện cho miền Nam đánh Mĩ. Mỗi người dân miền
Bắc ý thức sâu sắc vai trò của bản thân mình đối với sự nghiệp chung của đất nước: sống
đẹp, sống có ích để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và nhân vật anh thanh niên trở
thành biểu tượng đẹp cho những con người tích cực, trách nhiệm như thế.
Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu, một mình sống trên đỉnh
Yên Sơn cao hơn hai ngàn sáu trăm mét, quanh năm suốt tháng, giữa cỏ cây và mây húi Sa
Pa. Vậy nhưng sự trống vắng khỏng làm chai đi những cảm xúc, tình cảm rất đỗi con người
nơi anh. Anh sống lạc quan, yêu quý tất thảy mọi người. Anh dọn dẹp nơi ở của mình gọn
gàng sạch sẽ. Anh trồng hoa trong “vườn nhà”. Anh nuôi gà để “tăng gia”, Tất cả những
điều đó khẳng định rằng anh muốn tạo lập cho mình một cuộc sống bình thường như mọi
người dưới xuôi, không điều gì khiến anh buồn chán hay có cảm giác cỏ độc. Nghe bác lái
xe kể về người vợ mới ốm dậy, anh liền mang biếu bác củ tam thất. Có khách lên thăm (là
ông họa sĩ và cô kĩ sư) anh biếu họ một bó hoa to và những quả trứng gà Hành động đó
mang những thông điệp đầy nhân văn: hãy sống đẹp, hãy quan tâm đến nhau, hãy đến với
nhau bằng tất cả tấm lòng và tình cảm nhân hậu.
Đó còn là một con người đầy trách nhiệm, say mê với công việc và khiêm tốn. Anh hiểu
công việc của mình tuy gian khổ nhưng "thiếu nó anh buồn đến chết mất" vì công việc là
niềm vui, là nguồn sống của anh. Anh đã tìm được hạnh phúc trong công việc. Anh quan
niệm công việc là người bạn đồng hành với mình, chính vì thế cuộc sống của anh không bao
giờ tẻ nhạt và buồn chán. Anh tâm sự "khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một

mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia". Con
người đó cũng có quan niệm về hạnh phúc thật giản dị nhưng hết sức cao đẹp - đó là được
lao động, được cống hiến sức mình cho đât nước. Vì thế, khi biết tin nhờ mình phát hiện
đám mây khô mà không quân ta hạ được nhiều máy bay Mĩ, anh thấy mình thật hạnh phúc.
Tóm lại, được cống hiến cho khoa học là lí tưởng sống của anh. Suy nghĩ của anh về cuộc
sống thật đẹp, thật sâu sắc.
Không chỉ là người có suy nghĩ đẹp, anh còn là người biết hành động đẹp. Trong hoàn
cảnh hết sức gian khổ, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh Yên Sơn,làm bạn với rừng xanh,
mây trắng, bão tuyết, sương rơi để đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất,
tham gia vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Dù
không ai đôn đốc, kiểm tra, nhưng anh vẫn tự nguyện tự giác với tinh thần trách nhiệm cao.
Công việc đòi hỏi phải thực hiện vào những thời khắc khó khăn như nửa đêm giữa mùa
đông giá rét, nhưng bất kỳ trong hoàn cảnh nào, đến đúng thời điểm ấy là anh thức giấc,
xách đèn "đi ốp", xách máy đi đo, không bỏ sót một ngày nào, không quên một buổi nào, âm
thâm bền bỉ suốt nhiều năm trời. Nhưng khó khăn hơn tất cả đối với anh chính là vượt qua
sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng khóng một bóng người, và anh đã vượt qua được
bằng sự miệt mài, say mê trong công việc. Anh đã dùng tất cả thời gian, nhiệt huyết, tâm trí,
sức lực cho nhiệm vụ được giao, rảnh một chút là anh lại lấy sách ra để trò chuyện. Từ
những công việc lặng lẽ âm thầm đó, anh đã góp phần trực tiếp vào chiến thắng chung của
quân và dân miền Bắc. Đặc biệt, trong câu chuyện của mình với người họa sĩ, anh luôn gạt
đi ý định vẽ mình của người họa sĩ. Anh giới thiệu với ông những người bạn của mình: anh
kĩ sư vườn rau, anh kĩ sư “trông sét”, Anh khiêm nhường nhận định công việc của mình
cũng chỉ là bình thường và trân trọng những đóng góp những hi sinh của bạn bè, đồng đội.
Nhan đề của truyện là "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa có thật sự lặng lẽ không? Tác giả đã
giải thích một cách hết sức đơn giản cho người đọc: "Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới
những dinh thự cũ của Sa Pa, một Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đên chuyện nghỉ
ngơi có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Qua cách đặt
nhan đề của truyện và xây dựng nhân vật chính với những đặc điểm vô cùng đáng mến

đáng trân trọng, tác giả muôn nêu bật chủ đề và cũng là ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm: ca

ngợi những con người sống đẹp, lao động một cách say mê và quên mình cho đất nước, nhắn
nhủ đến mỗi người đọc: "Hãy yêu thương nhau và sống đẹp hơn".
Xem thêm tại: />lang-le-sa-pa-nguyen-thanh-long-tu-do-neu-y-nghia-tu-tuong-cua-tac-pham-nay-
c36a1545.html#ixzz3QqSnUcTv Trong mỗi tác phẩm văn học, nhân vật chính trở thành
linh hồn thể hiện trọn vẹn nội dung tư tưởng mà tác giả muốn gửi gắm vào những đứa con
tinh thần của mình. Với trường hợp anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của
Nguyễn Thành Long cũng vậy. Anh là một người sống lạc quan, yêu đời, có tình có nghĩa
với mọi người, đầy trách nhiệm với công việc và giàu lí tưởng sống. Xây dựng một nhân vật
chính cho tác phẩm cùa mình như thế, Nguyễn Thành Long muốn thể hiện một tư tưởng
giàu chất nhân văn về con người và cuộc đời.
Tác phẩm ra đời năm 1970 giữa lúc miền Bắc đang hăng say lao động sản xuất để xây
dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và chi viện cho miền Nam đánh Mĩ. Mỗi người dân miền
Bắc ý thức sâu sắc vai trò của bản thân mình đối với sự nghiệp chung của đất nước: sống
đẹp, sống có ích để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và nhân vật anh thanh niên trở
thành biểu tượng đẹp cho những con người tích cực, trách nhiệm như thế.
Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu, một mình sống trên đỉnh
Yên Sơn cao hơn hai ngàn sáu trăm mét, quanh năm suốt tháng, giữa cỏ cây và mây húi Sa
Pa. Vậy nhưng sự trống vắng khỏng làm chai đi những cảm xúc, tình cảm rất đỗi con người
nơi anh. Anh sống lạc quan, yêu quý tất thảy mọi người. Anh dọn dẹp nơi ở của mình gọn
gàng sạch sẽ. Anh trồng hoa trong “vườn nhà”. Anh nuôi gà để “tăng gia”, Tất cả những
điều đó khẳng định rằng anh muốn tạo lập cho mình một cuộc sống bình thường như mọi
người dưới xuôi, không điều gì khiến anh buồn chán hay có cảm giác cỏ độc. Nghe bác lái
xe kể về người vợ mới ốm dậy, anh liền mang biếu bác củ tam thất. Có khách lên thăm (là
ông họa sĩ và cô kĩ sư) anh biếu họ một bó hoa to và những quả trứng gà Hành động đó
mang những thông điệp đầy nhân văn: hãy sống đẹp, hãy quan tâm đến nhau, hãy đến với
nhau bằng tất cả tấm lòng và tình cảm nhân hậu.
Đó còn là một con người đầy trách nhiệm, say mê với công việc và khiêm tốn. Anh hiểu
công việc của mình tuy gian khổ nhưng "thiếu nó anh buồn đến chết mất" vì công việc là
niềm vui, là nguồn sống của anh. Anh đã tìm được hạnh phúc trong công việc. Anh quan
niệm công việc là người bạn đồng hành với mình, chính vì thế cuộc sống của anh không bao

giờ tẻ nhạt và buồn chán. Anh tâm sự "khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một
mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia". Con
người đó cũng có quan niệm về hạnh phúc thật giản dị nhưng hết sức cao đẹp - đó là được
lao động, được cống hiến sức mình cho đât nước. Vì thế, khi biết tin nhờ mình phát hiện
đám mây khô mà không quân ta hạ được nhiều máy bay Mĩ, anh thấy mình thật hạnh phúc.
Tóm lại, được cống hiến cho khoa học là lí tưởng sống của anh. Suy nghĩ của anh về cuộc
sống thật đẹp, thật sâu sắc.
Không chỉ là người có suy nghĩ đẹp, anh còn là người biết hành động đẹp. Trong hoàn
cảnh hết sức gian khổ, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh Yên Sơn,làm bạn với rừng xanh,
mây trắng, bão tuyết, sương rơi để đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất,
tham gia vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Dù
không ai đôn đốc, kiểm tra, nhưng anh vẫn tự nguyện tự giác với tinh thần trách nhiệm cao.
Công việc đòi hỏi phải thực hiện vào những thời khắc khó khăn như nửa đêm giữa mùa
đông giá rét, nhưng bất kỳ trong hoàn cảnh nào, đến đúng thời điểm ấy là anh thức giấc,
xách đèn "đi ốp", xách máy đi đo, không bỏ sót một ngày nào, không quên một buổi nào, âm
thâm bền bỉ suốt nhiều năm trời. Nhưng khó khăn hơn tất cả đối với anh chính là vượt qua
sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng khóng một bóng người, và anh đã vượt qua được
bằng sự miệt mài, say mê trong công việc. Anh đã dùng tất cả thời gian, nhiệt huyết, tâm trí,
sức lực cho nhiệm vụ được giao, rảnh một chút là anh lại lấy sách ra để trò chuyện. Từ
những công việc lặng lẽ âm thầm đó, anh đã góp phần trực tiếp vào chiến thắng chung của
quân và dân miền Bắc. Đặc biệt, trong câu chuyện của mình với người họa sĩ, anh luôn gạt
đi ý định vẽ mình của người họa sĩ. Anh giới thiệu với ông những người bạn của mình: anh
kĩ sư vườn rau, anh kĩ sư “trông sét”, Anh khiêm nhường nhận định công việc của mình
cũng chỉ là bình thường và trân trọng những đóng góp những hi sinh của bạn bè, đồng đội.
Nhan đề của truyện là "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa có thật sự lặng lẽ không? Tác giả đã
giải thích một cách hết sức đơn giản cho người đọc: "Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới
những dinh thự cũ của Sa Pa, một Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đên chuyện nghỉ
ngơi có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Qua cách đặt
nhan đề của truyện và xây dựng nhân vật chính với những đặc điểm vô cùng đáng mến


đáng trân trọng, tác giả muôn nêu bật chủ đề và cũng là ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm: ca
ngợi những con người sống đẹp, lao động một cách say mê và quên mình cho đất nước, nhắn
nhủ đến mỗi người đọc: "Hãy yêu thương nhau và sống đẹp hơn".
Trong mỗi tác phẩm văn học, nhân vật chính trở thành linh hồn thể hiện trọn vẹn nội dung tư
tưởng mà tác giả muốn gửi gắm vào những đứa con tinh thần của mình. Với trường hợp anh
thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long cũng vậy. Anh là
một người sống lạc quan, yêu đời, có tình có nghĩa với mọi người, đầy trách nhiệm với công
việc và giàu lí tưởng sống. Xây dựng một nhân vật chính cho tác phẩm cùa mình như thế,
Nguyễn Thành Long muốn thể hiện một tư tưởng giàu chất nhân văn về con người và cuộc
đời.
Tác phẩm ra đời năm 1970 giữa lúc miền Bắc đang hăng say lao động sản xuất để xây
dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và chi viện cho miền Nam đánh Mĩ. Mỗi người dân miền
Bắc ý thức sâu sắc vai trò của bản thân mình đối với sự nghiệp chung của đất nước: sống
đẹp, sống có ích để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và nhân vật anh thanh niên trở
thành biểu tượng đẹp cho những con người tích cực, trách nhiệm như thế.
Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu, một mình sống trên đỉnh
Yên Sơn cao hơn hai ngàn sáu trăm mét, quanh năm suốt tháng, giữa cỏ cây và mây húi Sa
Pa. Vậy nhưng sự trống vắng khỏng làm chai đi những cảm xúc, tình cảm rất đỗi con người
nơi anh. Anh sống lạc quan, yêu quý tất thảy mọi người. Anh dọn dẹp nơi ở của mình gọn
gàng sạch sẽ. Anh trồng hoa trong “vườn nhà”. Anh nuôi gà để “tăng gia”, Tất cả những
điều đó khẳng định rằng anh muốn tạo lập cho mình một cuộc sống bình thường như mọi
người dưới xuôi, không điều gì khiến anh buồn chán hay có cảm giác cỏ độc. Nghe bác lái
xe kể về người vợ mới ốm dậy, anh liền mang biếu bác củ tam thất. Có khách lên thăm (là
ông họa sĩ và cô kĩ sư) anh biếu họ một bó hoa to và những quả trứng gà Hành động đó
mang những thông điệp đầy nhân văn: hãy sống đẹp, hãy quan tâm đến nhau, hãy đến với
nhau bằng tất cả tấm lòng và tình cảm nhân hậu.
Đó còn là một con người đầy trách nhiệm, say mê với công việc và khiêm tốn. Anh hiểu
công việc của mình tuy gian khổ nhưng "thiếu nó anh buồn đến chết mất" vì công việc là
niềm vui, là nguồn sống của anh. Anh đã tìm được hạnh phúc trong công việc. Anh quan
niệm công việc là người bạn đồng hành với mình, chính vì thế cuộc sống của anh không bao

giờ tẻ nhạt và buồn chán. Anh tâm sự "khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một
mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia". Con
người đó cũng có quan niệm về hạnh phúc thật giản dị nhưng hết sức cao đẹp - đó là được
lao động, được cống hiến sức mình cho đât nước. Vì thế, khi biết tin nhờ mình phát hiện
đám mây khô mà không quân ta hạ được nhiều máy bay Mĩ, anh thấy mình thật hạnh phúc.
Tóm lại, được cống hiến cho khoa học là lí tưởng sống của anh. Suy nghĩ của anh về cuộc
sống thật đẹp, thật sâu sắc.
Không chỉ là người có suy nghĩ đẹp, anh còn là người biết hành động đẹp. Trong hoàn
cảnh hết sức gian khổ, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh Yên Sơn,làm bạn với rừng xanh,
mây trắng, bão tuyết, sương rơi để đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất,
tham gia vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Dù
không ai đôn đốc, kiểm tra, nhưng anh vẫn tự nguyện tự giác với tinh thần trách nhiệm cao.
Công việc đòi hỏi phải thực hiện vào những thời khắc khó khăn như nửa đêm giữa mùa
đông giá rét, nhưng bất kỳ trong hoàn cảnh nào, đến đúng thời điểm ấy là anh thức giấc,
xách đèn "đi ốp", xách máy đi đo, không bỏ sót một ngày nào, không quên một buổi nào, âm
thâm bền bỉ suốt nhiều năm trời. Nhưng khó khăn hơn tất cả đối với anh chính là vượt qua
sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng khóng một bóng người, và anh đã vượt qua được
bằng sự miệt mài, say mê trong công việc. Anh đã dùng tất cả thời gian, nhiệt huyết, tâm trí,
sức lực cho nhiệm vụ được giao, rảnh một chút là anh lại lấy sách ra để trò chuyện. Từ
những công việc lặng lẽ âm thầm đó, anh đã góp phần trực tiếp vào chiến thắng chung của
quân và dân miền Bắc. Đặc biệt, trong câu chuyện của mình với người họa sĩ, anh luôn gạt
đi ý định vẽ mình của người họa sĩ. Anh giới thiệu với ông những người bạn của mình: anh
kĩ sư vườn rau, anh kĩ sư “trông sét”, Anh khiêm nhường nhận định công việc của mình
cũng chỉ là bình thường và trân trọng những đóng góp những hi sinh của bạn bè, đồng đội.
Nhan đề của truyện là "Lặng lẽ Sa Pa" nhưng Sa Pa có thật sự lặng lẽ không? Tác giả đã
giải thích một cách hết sức đơn giản cho người đọc: "Trong cái im lặng của Sa Pa, dưới
những dinh thự cũ của Sa Pa, một Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đên chuyện nghỉ
ngơi có những con người đang làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước". Qua cách đặt
nhan đề của truyện và xây dựng nhân vật chính với những đặc điểm vô cùng đáng mến


đáng trân trọng, tác giả muôn nêu bật chủ đề và cũng là ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm: ca
ngợi những con người sống đẹp, lao động một cách say mê và quên mình cho đất nước, nhắn
nhủ đến mỗi người đọc: "Hãy yêu thương nhau và sống đẹp hơn".
Thứ Năm, ngày 30 tháng 5 năm 2013
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành
Long”
Có những âm thanh rất nhỏ, đến như câm lặng, nhưng lại vang đi rất xa và tạo nên nhiều
tiếng vang. Có những con người rất nhỏ bé, nói rất ít nhưng lại hiểu biết rất nhiều. Anh con
trai trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long đã nói rất ít, rất ngắn, chỉ năm phút về
mình, nhưng đã khiến chúng ta hiểu rất nhiều, rất sâu về anh để yêu mến, quý trọng con
người ấy. Bên cạnh đó, qua tác phẩm, người viết còn kín đáo gửi gắm vào truyện lời khuyên
mọi người hãy yêu thương nhau hơn và sống tốt đẹp hơn.
Anh thanh niên không phải là một con người đặc biệt, chỉ là một con người có tầm
vóc nhỏ bé, thậm chí tên anh, tác giả cũng không giới thiệu nữa. Hình như tác giả muốn nói:
tên anh không phải là một điề quan trọng, đáng nhớ đâu, bỡi mỗi người trên đời này đều có
thể có cái tên giống với anh. Cũng như mọi người, anh không muốn sống cô độc, anh sợ
buồn. Cái việc anh đẩy một khúc cây ra chắn giữa đường buộc xe đi qua phải dừng lại, vừa
ngộ nghĩnh buồn cười, vừa đáng yêu biết mấy…
Với cuộc gặp gỡ chưa đầy nửa giờ, anh đã hoàn toàn chinh phục được ông họa sĩ già
và cô kĩ sư trẻ. Ông họa sĩ đã ghi lại những nét đẹp của đời đã tìm thấy vẻ đẹp ở anh. Cô kĩ
sư mới tốt nghiệp, sau cuộc gặp gỡ với anh, cô đã có thêm niềm tin ở chính mình và cuộc
sống. Vì sao vậy? Vì trong cuộc gặp mặt ấy, không phải bằng lời lẽ, mà bằng tất cả những gì
toát ra từ con người của anh, xung quanh ấy, công việc của anh, họ đã nhận ra ở anh những
vẻ đẹp của một con người cao quý.
Như lời nhận xét có tính chất vui đùa cùa bác lái xe, anh là một con người “cô độc
nhất thế gian”. Anh thanh niên, hai mươi bảy tuổi, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh núi Yên
Sơn làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu với rừng xanh, mây trắng, bão tuyết, sương
rơi, ở độ cao hai ngàn sáu trăm mét. Đúng, xét về mặt đó, anh là một con người thật cô độc.
Nhưng trong sự cô độc ấy, tâm hồn anh gần gũi con người biết chừng nào, ấm áp tình người
biết chừng nào. Nếu một người tầm thường, nhút nhát và yếu đuối, hẳn anh không dám sống

một nơi như thế - một nơi không thể ý lại, dựa dẫm vào ai, lại phải một mình làm việc giữa
thiên nhiên khắc nghiệt. Ngược lại, ta biết ngay, anh là một thanh niên rất kiên cường và có
bản lĩnh.
Luôn luôn khát khao được gặp con người, được trò chuyện với con người, anh đã
nghĩ ra cái mẹo vừa thông minh vừa tinh nghịch để mỗi chuyến xe khách đi qua đều dừng lại
với anh, dẫu chỉ trong chốc lát. Không ai trách cái hành động ấy, vì nó nói lên một tình cảm
đáng quý của anh. Trái lại mọi người còn cảm động trước hành động ấy, bác lái xe đã xử sự
rất đúng khi đặt ra thành lệ việc ngừng xe lại nửa giờ nơi đỉnh núi cao, để thỏa mãn nguyện
vọng của anh, nhưng là cũng để gặp gỡ và tỏ lòng yêu mến một tâm hồn trong sáng như anh.
Thái độ quan tâm đến con người ở anh không chỉ vì một niềm vui của chính mình mà
vì thực lòng yêu mến và quý trọng con người. Chỉ vì “Hôm trước bác bảo bác gái vừa ốm
dậy là gì?? Anh chu đáo đi tìm được củ tam thất và ân cần trao cho bác lái xe để bác ấy cho
vợ “ngâm rượu uống bồi bổ sức khỏe”. Thái độ quan tâm ấy còn bộc lộ ở những cử chỉ hiếu
khách đặc biệt, khi ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ bước lên thăm nơi ở và làm việc của anh,
anh đã vào khu vườn của mình, cắt một bó hoa rõ to tặng cô gái với những lời chân thành:
“cô muốn lấy bao nhiêu nữa tùy ý, có thể cắt hết nếu cô thích”. Ai lại không hả lòng hả dạ
trước một cách đón khách trân trọng mà thật thà như thế.
Chính thái độ của anh đối với con người cũng đã nói lên phần nào thái độ của anh
đối với công việc. Làm việc một mình, không có ai kiểm tra, anh thật đã có một ý thức trách
nhiệm đầy đủ. Chỉ nói về mình có năm phút, một cách rất khiêm tốn, đã cho ta hiểu hết cái
gian khổ của công việc anh làm, cũng cho ta hiểu biết sự tận tụy của anh. Nhưng quan trắc
khí tượng xác định theo giờ, ban ngày và cả ban đêm đầy giá lạnh, có cả mưa tuyết, có cái
im lặng đáng sợ của núi cao lúc nữa đêm… thế nhung anh không bỏ qua một giờ quan trắc
nào, bởi anh hiểu được rằng mỗi việc làm của mình là một mắc xích trong cái chuỗi công
việc chung của nhiều người, của mọi người. Cái sai, cái đúng của anh dẫu bé nhỏ nhưng góp
phần vào cái sai cái đúng, cái thất bại hay cái thành công của những điều lớn lao. Việc dự
báo chính xác sự xuất hiện của một đám mây bất ngờ có thể góp phần tạo nên thắng lợi của
một trận đánh quan trọng, là có sự tham dự của anh. Sống ở vị trí của một người “cô độc
nhất thế gian” mà anh không buồn, không chán nản , chính vì anh đã tìm được cái ý nghĩa
lớn lao trong công việc của mình như thế nào.\

Có trách nhiệm đối với mọi người và trong công việc, anh cũng sống có trách nhiệm
đối với chính mình. Thông thường trong hoàn cảnh sống như anh, người ta rất dễ sống
buông thả. Chính ông họa sĩ cũng có cái ý nghĩ “khách tới bất ngờ chắc cu cậu chưa kịp quét
dọn, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn. Không, nơi anh ở chẳng những không hề bừa bộn mà còn
sạch sẽ, tinh tươm và đẹp nữa. Chẳng cần tìm hiểu sâu thêm, chỉ cần dừng ngay trước sân
nhà của nơi anh làm việc, cũng đủ cho ta yêu mến, quý trọng anh, khi bắt gặp vườn hoa với
bao nhiêu loài hao đủ sắc màu, hoa đơn, thược dược vàng, hồng phấn, tím đỏ,… có người sẽ
hỏi anh trồng hoa làm gì kia chứ, ở một nơi heo hút như thế? Căn phòng của anh ngăn nắp,
gọn gàng. Nếp sống hằng ngày của anh được tổ chứ nề nếp, làm việc, ăn uống, nghĩ ngơi,
đọc sách, đọc báo,… như một con người đang sống và làm việc giữa một xã hội, với mọi
người, chứ không phải một mình anh. Đó là một thái độ tự trọng, đó chính là sống đẹp, sống
có văn hóa. Sống đẹp là gì? Ấy không phải là chỉ sự ăn mặc đẹp để mọi người nhìn thấy, mà
biết làm đẹp chi cuộc sống, cho quần áo, mặt mũi mình, cho tất cả quanh mình ngay khi chỉ
riêng mình. Cái đẹp ấy không bắt nguồn từ một ham muốn giả tạo mà bắt nguồn từ bản chất,
một tâm hồn đẹp.
Hãy xem anh thanh niên khiêm tốn biết bao! Nói về riêng mình chỉ năm phút trong
tổng số ba mươi phút của cuộc gặp gỡ, mà thật ra anh chỉ giới thiệu về công việc của mình
với những người khách cần biết. Tác giả như muốn nhấn mạnh cái tỉ lệ thời gian ấy để làm
nổi bật một phẩm chất của anh. Nói về mình đã ít mà cách nói cũng hết sức nhẹ nhàng. Anh
như cho rằng những điều anh làm, cái khắc nghiệt của cuộc sống cô đơn mà anh đang sống,
thật ra không có nghĩa lý gì so với mọi người. Hãy nghe anh thanh niên nói gì khi chợt nhận
ra ông họa sĩ đang trò chuyện vừa ghi vào sổ tay những nét kí họa về anh. Anh thật tình bối
rối, cảm thấy không có gì đáng để một họa sĩ ghi lại. Anh lại chân thành giới thiệu bao nhiêu
người đáng để vẽ hơn anh, nghĩa là tốt hơn, đẹp hơn, đáng quý, đáng mến hơn anh: một kỹ
sư tận tình vời cây rau, một nhà nghiên cứu sét để làm một cái bản đồ sét cho nước ta, ngày
đêm miệt mài với công việc. Ta có thể tự hỏi: sao anh ấy giản dị thế, tốt thế, đẹp thế? Đúng,
đây là chỗ xuất phát của mọi điề. Anh là một con người ma trong lòng luôn rực rỡ một khát
vọng: sống đẹp, sống có ý nghĩa, sống có ích cho đất nước, cho mọi người. Đất nước có
chiến tranh, anh xin ra trận. Không được ra trận, anh tận tụy làm công việc của mình. Khi
biết công việc của mình rõ ràng là có góp phần vào chiến thắng, anh cảm thấy rất hạnh phúc.

Vậy hạnh phúc của anh thật cụ thể, vì nghĩa đời sống của anh thật rõ ràng, một người cảm
thấy hạnh phúc vì công việc của mình có ích cho xã hội, cảm thấy công việc mình là không
thể dứt bỏ được, không thể sống chán nản, buông thả được. Anh đã có một lý tưởng sống
thật cao cả cho mình.
Dường như trong mỗi bức tranh tả cảnh, tả người, nhà văn đều gửi gắm một tình cảm
yêu mến vào đó. Qua “Lặng lẽ Sa Pa”, Nguyễn Thành Long không những lôi cuốn người
đọc bằng tình tiết, sự kiện, bằng phẩm chất của từng nhân vật mà còn làm cho thế giới tâm
hồn của mỗi người được mở rộng, nâng cao. Những bức tranh phong cảnh được vẽ bằng
ngôn ngữ văn học trong sáng thể hiện sự rung cảm tinh tế và tài năng của nhà văn
Sung sướng thay những con người sống với một khát vọng cao thượng và tìm thấy
chỗ đứng của mình trong đời. Không cớ gì đi tìm một công việc phải to tát, vĩ đại thì con
người mới bộc lộ được hết phẩm chất của mình, trong bất kì hoàn cảnh nào, ngay khi sống
giữa thâm sơn cùng cố, sống trong hoàn cảnh “cô độc nhất thế gian”, con người có tâm hồn
đẹp, có lối sống đẹp vẫn đầy sức hấp dẫn. Cùng với ông họa sĩ, nhà văn Nguyễn Thành
Long thực sự đã vẽ được thành công chân dung của một nhân vật đẹp trong đời, một chân
dung tuy chỉ kí họa trong mấy mươi phút nhưng vẫn có một vẻ đẹp thâm trầm…
1, Hoàn cảnh sống:
+, anh TN làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trển đỉnh Yên Sơn cao 2600m
+, Công việc đặt anh trước bao nhiêu thử thách để hoàn thành nhiệm vụ "đo gió, đo mưa, đó
nắng ". Dựa vào việc dư báo thời tiết, anh TN phải đối diện vs mưa, gió, giá lạnh đáng sợ
của núi rừng Sapa: "nửa đêm anh phải tung chăn chạy ra ngoài trời đầy mưa tuyết, gió lạnh
ào ào xô tới như muốn quét đi tất cả. Đáng sợ hơn cả là anh phải đối diện vs nỗi cô đơn
"thèm người". Qua lời giới thiệu của bác Lái xe, anh là "người cô độc nhất thế gian". Trên
đỉnh núi Yên Sơn hầu như quanh năm không một bóng người, Anh TN có lúc không cưỡng
lại được khao khát nhớ người, "thèm người" đến mức anh phải kiếm cớ dùng những thân
cây chắn ngang dường để hãm x lại, để nhìn và nói chuyện trong giây lát để thỏa nỗi nhớ
người.
2. Ngoại hình, diện mạo: Anh thanh niên được miêu tả trong cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, Anh đã
tạo được ấn tượng vs ông họa sĩ và cô kĩ sư trẻ ngay từ giây phút đầu tièn: Với tầm vóc bé
nhỏ, nét mặt rạng rỡ từ sườn núi chạy xuống.

- Sự xuất hiện của anh TN khiến cho bác họa sĩ xúc động còn cô gái thì" Víu chặt vào vai
ông"
- Ngoại hình và diện mạo không có gì đặc biệt, chính điều đó càng tô đậm vẻ đẹp bình dị
của anh, chàng trai có tầm vóc bé nhỏ này có một tâm hồn, một nghị lực sống không hề bé
nhỏ.
- Nụ cười rạng rỡ của anh thể hiện đc phần nào tâm hồn cởi mở đầy sôi nổi của anh.
3, Phẩm chất;
a, Người có lẽ sống, lý tưởng sống cao cả đáng trân trọng
- Cũng như bao chàng trai sống giữa những năm tháng chống Mỹ ấy, Anh TN khát khao
được cầm súng ra mặt trận. Anh cùng bố viết đơn xin ra linh
- Có ý thức được ý nghĩa thiêng liêng ấy, anh Tn đã sẵn sàng vượt bao thử thách, gian khổ,
đặc biệt là nỗi cô đơn để hoàn thành nhiệm vụ.
- Cũng vì ý thức trách nhiệm ấy mà anh không những không cảm thấy chán, không cảm thấy
sợ mà còn đặc biệt yêu nghề, say mê với công việc của mình. "Khi ta làm việc, ta với công
việc là đôi "
b, anh TN có tâm hồn trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống
- Là TN, lại sống nơi heo hút, vắng người, thông thường con người thường sống buông thả,
vậy mà anh đã biết tổ chức cho mình một cuộc sống đầy khoa học, đầy văn hóa (Căn phòng,
nhà cửa gọn gàng ngăn nắp; Trồng hoa tô điểm cho cuộc sống của mình; Nuôi gà tăng gia
sản xuất,. phục vụ cho cuộc sống của chính mình)
===> Tóm lại: giữa 1 không gian vắng vẻ heo hút, Anh TN đã chiến thắng nỗi cô đơn và tạo
cho mình một cuộc sống đẹp đẽ đầy ý nghĩa với 1 niềm yêu đơi, yêu cuộc sống say mê.
c, Cởi mở, chân thành, hiếu khách, chu đáo.
- Gương mặt tươi tắn và nụ cười rạng rỡ trong phút đầu gặp mặt.
- Thể hiện qua những hành động, cử chỉ, thể hiện sự quan tâm chu đáo của anh với mọi
người sung quanh: Anh gửi tặng bác lái xe củ tâm thất khi biết tin "bác gái mới ốm dậy".
Anh trai tặng bó hoa cho người bạn gái mới để xóa đi khoảng cách ban đầu; tặng giỏ trứng

- Với anh TN thì ông họa sĩ và cô kĩ sư chỉ là những người mới quen gặp nhau, làm quen vs
nhau trong 30p ngắn ngủi. Vậy mà anh TN đã bộc bạch nỗi lòng, sẻ chia tâm sự với họ một

cách rất cởi mở, khônghề giấu giếm. Anh giới thiệu về công việc của mình, về những gian
khổ trong nghề nghiệp, về nỗi nhớ nhà, thèm người, về tình yêu, niềm say mê nghề nghiệp,
về cảm giác hạnh phúc rất bình dị và đẹp đẽ. Chính sự cởi mở, những lời tâm sự chân thành
của anh TN đã ngay lập tức xóa bỏ khoảng cách giữa họ, tạo mối tâm giao đầy thân tình,
cảm động.
- Anh Tn là người đầy vô tư, trong sáng, được thể hiện qua sự kiện Anh Tn gửi lại chiếc
khăn mùi soa cho cô kĩ sư. Cô kĩ sư gửi tặng anh chiếc khăn mùi soa như một kỉ niệm nhỏ
để ghi dấu lần gặp gỡ này, để bày tỏ tình cảm của cô. Phải chăng, Anh TN chưa cảm nhận
được điều đó, chưa sẵn sàng đón nhận tình cảm này. Vì thế anh đã vô tư, hồn nhiên gửi trả
lại cho cô. Những cũng có thể, cô kĩ sư tặng anh chiếc mùi soa như 1 niềm an ủi, tiếp thêm
sức mạnh cho anh, thêm 1 chút xíu dịu dàng, 1 chút xúi dũng cảm. Và gửi trả lại chiếc khăn
cũng là một hình thức để anh Tn khẳng định lòng dũng cảm, bản lĩnh của mình.
d, Anh TN là người rất khiêm tốn, giản dị. lễ phép, khiêm nhường.
Phẩm chất đẹp, tâm hồn cao cả của anh khiến người họa sĩ già cảm động và khơi dậy ở ông
cảm hứng sáng tạo. Tuy nhiên Anh Tn lại tự thấy mình không xứng đáng với niềm cảm mến
và sự tôn vinh ấy. Anh khiêm nhường nói " KHông không! đáng vẽ hơn". Rồi anh giới
thiệu cho ông họa sĩ về ông kĩ sư ở vườn rau, nhà khoa học nghiên cứu sét
3, Đánh giá
a, Nghệ thuật xây dựng nhân vật
- Được nhìn từ nhiều điểm nhìn, nhiều góc nhìn: ông Họa sĩ, bác lái xe, cô kĩ sư trẻ và nhân
vật. Từ điểm nhìn nào, anh TN cũng hiện lên đẹp đẽ
==> Lý tưởng hóa nhân vật
- Nhân vật được đặt trong tình huống đặc sắc:
+ Là 1 người TN trẻ trung, sôi nổi, yêu đời nhưng lại làm việc ở một nơi heo hút, hẻo lánh
và cô đơn.
+ Là cuộc gặp gỡ ngắn ngủi giữa anh với 2 người bạn mới quen trên đỉnh yên Sơn đã giúp
ông họa sĩ, cô kĩ sư và người đọc cảm nhận đc vẻ đẹp của anh.
- Tác giả không gọi nhân vật bằng tên cụ thể ma gọi nhân vật bằng đặc điểm giới tính, nghề
nghiệp==> nổi bật vẻ đẹp bình dị và khiêm nhường; nổi bật ý nghĩa điển hình cho lớp Tn trẻ
Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ: lặng thầm, khao khát cống hiến cho đất nước. Đó

là những con người:
"Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra đất nước"
- Khắc họa nhân vật qua những chi tiết NGhệ thuật đặc sắc, giàu sức gợi, tạo ấn tượng mạnh
mẽ cho người đọc.
b, Tư tưởng:
- Nhân vật anh TN là hình tượng trung tâm của tác phẩm, thể hiện tập trung chủ đề văn bản:
ngợi ca vẻ đẹp con người lao động mới và ý nghĩa của công việc thầm lặng.
- Anh Tn là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp của con người lao động mới, của tuổi trẻ Việt
Nam trong công cuộc xây dựng XHCN ở miền bắc
- Anh TN để lại trong lòng người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay niềm cảm phục, tự hào,
sự trìu mến, tin yêu và thắp lên trong mỗi chúng ta khát vọng cống hiến cho đất nước.
Sau đây là một vài gợi ý về vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên :
+ Một thanh niên giàu nghị lực đã vượt qua hoàn cảnh bằng những suy nghĩ rất đẹp, giản dị
mà sâu sắc.
- Hoàn cảnh sống và làm việc: một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét quanh năm “chỉ
cây cỏ và mây mù lạnh lẽo”; công việc đều đặn, gian khổ: rét, mưa tuyết, nửa đêm…; cô
đơn, vắng vẻ.
- Quan niệm sống là cống hiến. Có ý thức về công việc, yêu nghề và thấy được ý nghĩa cao
quý trong công việc: yên tâm với nghề khi biết được mình đã góp phần phát hiện kịp thời
một đám mây khô nhờ đó “không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ trên cầu Hàm
Rồng”; suy nghĩ: ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được.
+ Một người thanh niên có những tính cách và phẩm chất đáng mến: hiếu khách, cởi mở và
chân tình.
- Với bác tài xế xe khách: có tình cảm thân thiết: chuyến nào chạy lên, bác đều ghé lại trạm
khí tượng để người thanh niên gặp gỡ, trò chuyện; anh tìm và tặng củ tam thất cho vợ bác lái
xe đang bị ốm.
- Với ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ mới gặp lần đầu: hiếu khách, vui mừng, ân cần mời hai

người lên nhà; cắt hoa tặng cô gái, dẫn khách đi thăm vườn khí tượng, giới thiệu các loại
máy móc, kể công việc hằng ngày của mình, pha trà ngon đãi khách, giải bày tâm sự tự
nhiên, chân thành: chân thành bộc lộ niềm vui, nói to những điều đáng lẽ người ta chỉ nghĩ
trong đầu; tôi cắt thêm mấy cành nữa. Rồi cô muốn lấy bao nhiêu nữa tùy ý. Cô cứ cắt một
bó rõ to vào. Có thể cắt hết, nếu có thích; Anh đếm từng phút vì sợ mất hết ba mươi phút
gặp gỡ vô cùng quý giá. Đến khi chia tay, anh xúc động đến nỗi phải quay mặt đi và không
dám tiễn khách ra xe dù chưa đến giờ “ốp”, và có lẽ để che dấu cái e ấp, xao xuyến, bâng
khuâng của hai người con trai, con gái gặp nhau đột ngột, quý mến nhau rồi chia tay nhau
ngay, bởi biết là không bao giờ gặp nhau nữa. Đó là cái chốc lát đã góp phần làm sáng lên
cái diện mạo của câu chuyện và thổi một làn gió mát vào một câu chuyện tưởng chừng sẽ rất
khô khan.
- Khiêm tốn, thành thật: Anh cảm thấy đóng góp của mình là nhỏ bé. Anh nhiệt thành giới
thiệu những người khác mà anh thật sự khâm phục: ông kĩ sư vườn rau Sa Pa, người cán bộ
nghiên cứu khoa học về sét.
+ Một người thanh niên có đời sống tâm hồn trẻ trung, phong phú và lành mạnh: Anh thích
giao lưu, gặp gỡ đến mức thèm người; anh tự tạo ra niềm vui trong sáng, lành mạnh: trồng
hoa, đọc sách, chăn nuôi; anh sống ngăn nắp, lành mạnh, gọn gàng với một căn nhà ba gian
sạch sẽ, với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách dù chỉ một mình.
+ Những vẻ đẹp nói trên của nhân vật anh thanh niên được thể hiện bằng một nghệ thuật xây
dựng nhân vật có những nét đặc sắc: bộc lộ qua một cuộc gặp gỡ đặc biệt với lời nói, thái
độ, hành động; nhân vật không có tên riêng, không có ngoại hình cụ thể mà chỉ có một tên
gọi theo kiểu chung, phiếm chỉ.
+ Những nét đẹp của nhân vật anh thanh niên thể hiện vẻ đẹp của người thanh niên Việt
Nam trong giai đoạn chống Mỹ: giản dị, chân thành, giàu lý tưởng; góp phần thể hiện tư
tưởng chủ đề của tác phẩm, thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong chiến
đấu; thể hiện cảm hứng của Nguyễn Thành Long khi sáng tác: “Sa Pa không chỉ là một sự
yên tĩnh. Bên dưới sự yên tĩnh ấy, người ta làm việc”, hy sinh, yêu thương và mơ ước.
Trong nền văn học Việt Nam, có những cây bút văn xuôi chỉ chuyên viết về truyện ngắn và
kí – Nguyễn Thành Long là một trong số những nhà văn đó. “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của
chuyến “thâm nhập thực tế” ở Lào Cai của tác giả trong mùa hè năm 1970. Trong truyện

ngắn “Lặng lẽ Sapa”, Nguyễn Thành Long đã gửi gắm chủ đề của câu chuyện:” Trong cái
lặng im của Sapa,… đất nước” Điều ấy sẽ được thấy rõ qua nhân vật anh thanh niên
Đọc truyện, người đọc sẽ thấy vẻ đẹp của Sapa hiện lên thật độc đáo, đầy chất thơ. Đó là
những con người miệt mài, trách nhiệm, trong lặng lẽ mà rất khẩn trương, vì lợi ích của đất
nước, vì cuộc sống của con người. Anh thanh niên – nhân vật chính trong truyện, làm công
tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. Quanh
năm suốt tháng giữa cỏ cây và mây núi Sapa. Công việc của anh là: đo gió, đo mưa, đo
nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất. Dựa vào công việc, báo trước thời tiết hàng ngày,
phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu.
Vượt lên hoàn cảnh sống, những khó khăn, vất vả của công việc, anh thanh niên có nét suy
nghĩ rất đẹp. Với công việc, anh yêu nó tới mức khi mọi người ái ngại cho cuộc sống ở độ
cao 2600m của anh thì anh lại ao ước được làm việc ở độ cao hơn 3000m. Anh có những suy
nghĩ thật đúng và sâu sắc với công việc :” Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là
một mình được…” ;” Công việc của cháu gian khổ thật đấy, nhưng cất nó đi thì buồn chết
mất!”. Quan niệm về hạnh phúc của anh thật đơn giản. Khi biết 1 lần do phát hiện kịp thời 1
đám mây khô mà anh đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta, bắn rơi được nhiều
máy bay Mĩ trên cầu Hàm Rồng. Anh thấy mình thật hạnh phúc. Anh còn biết tạo niềm vui
cho cuộc sống và công việc của mình. Anh tìm đến sách vì theo anh, sách chính là người bạn
để anh trò chuyện. Nhờ có sách, anh chống chọi được với sự vắng lặng quanh năm. Nhờ có
sách, mà anh có thể tiếp tục học hành mở mang kiến thức
Từ những suy nghĩ đẹp về công việc, hạnh phúc và cuộc sống, ở anh còn có những hành
động thật đẹp đẽ biết bao. Vượt qua những khó khăn gian khổ của hoàn cảnh làm việc, dù
không người giám sát, anh vẫn làm việc tự giác với tinh thần trách nhiệm cao. Nửa đêm,
đúng giờ “ốp”, dù mưa tuyết giá lạnh thế nào, anh cũng trở dậy ra ngoài trời làm việc. Ngày
nào cũng vậy, đủ 4 lần, chính xác, đều đặn ( lúc 4 giờ, 11 giờ, 7 giờ tối và 1 giờ sáng)
Nhưng gian khổ nhất là vượt qua được sự cô đơn, vắng vẻ quanh năm, một mình không một
bóng người. Mới đầu, anh rất “thèm người”, đến mức lấy thân cây chắn ngang đường ô tô
chỉ để nghe tiếng người. Về sau, anh nghĩ, nếu đó chỉ là sự “thèm” phồn hoa đô thị thật
xoàng. Anh đã vượt qua để sống, để trở thành “người cô độc nhất thế gian” mà ai gặp anh
đều có một ấn tượng đẹp đẽ về anh

Nhìn vào ngôi nhà của anh, người ta có thể thấy rõ ràng anh có một nếp sống rất đẹp. Ở một
mình, anh tự sắp xếp cuộc sống của mình một cách ngăn nắp:” Nhà cửa gọn gàng, trồng 1
vườn rau xanh tốt, nuôi 1 đàn gà đẻ trứng, và trồng 1 vườn hoa đẹp rực rỡ.
Ở anh thanh niên còn có 1 phong cách, thái độ sống rất đẹp. Đó là cởi mở chân thành với
khách, rất quý trọng tình cảm của mọi người, khao khát được gặp gỡ, được trò chuyện. Dẫu
phải sống một mình, nhưng anh vẫn luôn quan tâm đến người khác: gửi gói tam thất cho vợ
bác lái xe vừa bị ốm, tặng hoa cho cô gái, mời ông họa sĩ uống trà, tặng cho mọi người 1 giỏ
trứng gà tươi. Anh còn là người khiêm tốn, thành thực, cảm thấy công việc và những đóng
góp của mình chỉ là nhỏ bé. Khi ông họa sĩ muốn vẽ chân dung anh, anh đã nhiệt tình giới
thiệu những người khác đáng vẽ hơn anh:” Một mình thì anh bạn trên đỉnh Phan-xi-păng kia
hơn cháu” rồi giới thiệu ông kĩ sư vườn rau, đồng chí vẽ bản đồ sét cho nước nhà
Những nét tính cách trên đã toát lên vẻ đẹp tâm hồn của anh thanh niên. Sống trong chế độ
mới, làm chủ tập thể, các nhà văn hay quan tâm đến việc đặt tên cho nhân vật của mình.
Nhưng Nguyễn Thành Long lại không như vậy. Trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa”, nhân vật
của chúng ta không có tên, tác giả chỉ gọi đơn giản là anh thanh niên, kèm theo một nét vẽ
đơn sơ:” Tầm vóc nhỏ bé, khuôn mặt rạng rỡ”. Đó cũng là 1 dụng ý nghệ thuật của nhà văn.
Nó phù hợp với tính cách quên mình của anh thanh niên. Những nét miêu tả tinh tế của tác
giả về tâm tư, dáng điệu cử chỉ góp phần tô điểm thêm 1 cách ý nhị, duyên dáng cho bức
chân dung của nhân vật chính
Dưới ngòi bút của Nguyễn Thành Long, nhân vật anh thanh niên hiện lên với những nét đẹp
tỏa sáng từ những ý nghĩa công việc, từ cách sống, cách suy nghĩ và bộc lộ tình cảm với mọi
người, đó là tinh thần trách nhiệm và nhiềm say mê với công việc. Đó là sự khiêm tốn, cống
hiến co đất nước, cho cuộc đời, cho nhân dân và đó còn là tâm hồn nhạy cảm, trong sáng với
cuộc sống tinh thần phong phú, đáng yêu. Nhân vật anh thanh niên cùng các nhân vật khác
trong truyện giúp ta hiểu thêm ý nghĩa của những nhân vật thầm lặng, đúng như tác giả đã
viết:” Trong các lặng lẽ của Sapa,… đất nước”. Cách sống của anh thanh niên là lối sống
của con người sống có lí tưởng làm ta trân trọng, khâm phục và buộc ta phải suy nghĩ lại
cách sống của bản thân. Cuộc sông có ý nghĩa sẽ mang đến cho con người niềm vui và hạnh
phúc
Từ trước tới nay có rất nhiều tác phẩm nói về vai trò của thanh niên trong công cuộc xây

dựng đất nước . Trong đó có truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long . Truyện
đề cao nhân phẩm tốt đẹp của nhân vật anh thanh niên , tấm gương tiêu biểu cho thế hệ
thanh niên trẻ không quản ngày đêm xây dựng đất nước .
Trong truyện, anh thanh niên làm công tác khí tượng thuỷ văn kiêm cật lí địa cầu . Anh sống
một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét. Cuộc sống một mình tưởng chừng
sẽ khiến anh cảm thấy cô đơn nhưng không, anh luôn cho rằng:"khi làm việc mình với công
việc là đôi , sao là một mình được". Cũng chính vì vậy nên anh luôn cảm thấy yêu đời. Công
việc của anh là đo nắng , đo mưa , đo chấn động vỏ quả đất. Đó là những công việc mà anh
cho rằng hết sức đơn giản , chỉ cần chính xác và đúng giờ . Nhưng nó cũng không kém phần
vất vả khi phải dậy mỗi đêm để làm việc , phải chống chọi với thiên nhiên miền núi khắc
nghiệt .
Có lẽ do đã quen với công việc vất vả nên tính cách anh cũng được tôi luyện đến độ lí
tưởng. Anh sống một mình nhưng lại rất ngăn nắp, cuộc sống riêng của anh chỉ gói gọn
trong một góc nhà. Anh được bác lái xe cho rằng rất thèm người vì đặc thù riêng của công
việc. Cũng chính vì thếnên anh rất mến khách và hiếu khách.
Anh còn là người rất khiêm tốn và chân thành khi thẳng thắn nói rằng mình không xứng
được bác họa sĩ vẽ. Thay vào đó anh giới thiệu ông kĩ sư vườn rau"tự thụ phấn cho hoa thay
ong '' và anh bạn nghiên cứu bản đồ sét '"không rời cơ quan suốt 11 năm không đi đâu mà
tìm vợ "Đó là những con người đam mê công việc-cũng như anh không quản ngày đêm
khó khăn hoàn thành nhiệm vụ .
Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa Nguyễn Thành Long kể về nhân vật chính với tình cảm
yêu mến và khâm phục. Đó là anh thanh niên một mình làm việc ở trạm khí tượng trên đỉnh
Yên Sơn cao hơn hai ngàn mét. Vẻ đẹp trong cách sống, trong tâm hồn và những suy nghĩ
của anh tiêu biểu cho cách sống, cách suy nghĩ của thế hệ trẻ Việt Nam trong giai đoạn dân
tộc ta vừa xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, vừa tiến hành cuộc chiến tranh chống đế
quốc Mĩ xâm lược để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Qua hình ảnh người thanh niên một mình làm việc ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, tác
giả ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của những con người lao động mới đang ngày đêm âm thầm
cống hiến cho nhân dân, cho Tổ quốc.


Nội dung truyện có thể tóm tắt như sau: Một họa sĩ già trước khi nghỉ hưu đã đi thực tế vùng
cao. Tình cờ, ông ngồi cùng hàng ghế với cô kĩ sư trẻ người Hà Nội lên nhận công tác tại
Lai Châu. Qua hai ngày, họ đã làm quen với nhau. Khi đến Sa Pa, bác tài cho xe nghỉ để lấy
nước, nhân tiện giới thiệu với họa sĩ và cô gái nhân vật đặc biệt trên đoạn đường này để họa
sĩ vẽ chân dung.

Đó là anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai
nghìn sáu trăm mét. Ba người gặp nhau trong một thời gian ngắn ngủi, giữa khung cảnh núi
non hùng vĩ và tĩnh lặng của Sa Pa. Chỉ tiếp xúc trong ba mươi phút nhưng bước đầu họ đã
hiểu nhau và hai người khách đã nhận biết được từ anh thanh niên bao điều bổ ích. Tính
cách của nhân vật này được tác giả miêu tả qua cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa anh và hai người
khách lạ: họa sĩ già và cô kĩ sư nông nghiệp.


Anh thanh niên trông coi trạm khí tượng được giới thiệu qua lời kể của bác lái xe. Bác lái xe
gọi anh là người cô độc nhất thế gian vì anh sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ có cây
cỏ và mây mù lạnh lẽo. Bạn bè của anh toàn là những vật vô tri : máy đo gió, đo nắng, đo
mây, đo nhiệt độ… Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng
người thanh niên ấy vẫn yêu đời, vẫn làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Anh biết
làm chủ, biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định. Anh nuôi gà, trồng hoa,
đọc sách. Thỉnh thoảng, anh xuống đường tìm gặp bác lái xe cùng hành khách để trò chuyện
và giúp đỡ họ cho vơi bớt nỗi cô đơn.

Thái độ nồng nhiệt, hiếu khách của anh đã gây được thiện cảm đối với mọi người ngay từ
lúc đầu. Anh biếu bác lái xe gói củ tam thất để mang về cho người vợ mới ốm dậy. Anh
mừng rỡ đón quyển sách bác mua hộ. Niềm vui được gặp gỡ dào dạt trong lòng anh, bộc lộ
qua nét mặt và từng cử chỉ.

Bác lái xe giới thiệu với anh những người khách mới: “Đây, tôi giới thiệu với anh một họa sĩ

lão thành nhé. Và cô đây là kĩ sư nông nghiệp”. Anh vui vẻ mời hai người lên nhà chơi. Anh
trồng một vườn hoa trước nhà để làm đẹp cho cuộc sống của mình và bằng chính những
bông hoa xinh tươi, anh bày tỏ lòng hiếu khách. Khi khách đến, anh ra vườn cắt một bó hoa,
rất tự nhiên trao cho cô gái mới quen. Trò chuyện với khách, anh đã nói lên những suy nghĩ
chân thành của mình.

Người thanh niên ấy không những đáng yêu ở cách sống mà còn đáng yêu vì những điều anh
suy nghĩ và cảm nhận. Ban đầu, lúc mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề
chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh đã nghĩ ra kế lăn khúc
cây chặn đường xe đi để được gặp người, được nói chuyện trong giây lát.

Nhưng đến bây giờ, khi bày tỏ quan niệm thế nào là người cô độc, anh lập luận thật sắc sảo:
“Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của
cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế
đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”. Anh tâm sự với cô kĩ sư trẻ: "Lúc nào tôi cũng
có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà!”.

Anh giải thích về nỗi nhớ người của mình bằng những lời nói mộc mạc, chân thành: “Còn
người thì ai mà chả “thèm” hở bác? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm
việc?… Bác lái xe đi về Lai Châu cứ đến đây dừng lại một lát. Không phải giờ “ốp” là cháu
chạy xuống chơi, lâu thành lệ. Cháu bỗng dưng tự hỏi: Cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là
cái gì vậy? Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô thị thì xoàng. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng.
Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là
một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: “Đấy, bác chẳng “thèm” người là
gì?”.

Thực ra, anh thanh niên không phải là loại người đặc biệt, không biết nhớ người, nhớ nhà,
mà là anh cố nén nỗi nhớ da diết ấy để hoàn thành nhiệm vụ, đóng góp một phần sức lực
nhỏ bé với quê hương, đất nước và để xứng đáng với người cha đang đối đầu với giặc Mĩ
xâm lược trong chiến trường miền Nam.


Tuy công việc của anh khó khăn, vất vả và rất quan trọng nhưng anh vẫn cảm thấy nó nhỏ
bé, bình thường so với công việc của người khác. Chúng ta hãy lắng nghe anh kể về công
việc âm thầm của mình: “Công việc nói chung dễ, chỉ cần chính xác… Xách đèn ra vườn,
gió tuyết và lặng im ở bên ngoài như chỉ chực đợi mình ra là ào ào xô tới. Cái lặng im lúc đó
mới thật dễ sợ: nó như bị gió chặt ra từng khúc, mà gió thì như những nhát chổi lớn muốn
quét đi tất cả, ném vứt lung tung…”.

Anh kể về lần nhờ phát hiện ra một đám mây khô mà anh đã góp phần cùng không quân ta
hạ được máy bay phản lực của Mĩ. Anh sung sướng nói với ông họa sĩ rằng: “Từ hôm ấy
cháu sống thật hạnh phúc”.

Người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy cũng rất khiêm tốn. Anh ngượng ngùng khi thấy
ông họa sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay. Anh giới thiệu cho ông những
người đáng để vẽ hơn mình: Ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa vượt qua bao khó khăn vất vả
để tạo ra những củ su hào to hơn, ngon hơn cho nhân dân toàn miền Bắc. Anh cán bộ khí
tượng dưới trung tâm suốt mười một năm chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ
sét: “Nửa đêm mưa gió rét buốt, mặc, cứ nghe sét là đồng chí choáng choàng chạy ra. Như
thế mười một năm… Có cái bản đồ ấy thì lắm của lắm bác ạ. Của chìm nông, của chìm sâu
trong lòng đất đều có thể biết, quý giá lắm”.

Sở dĩ anh có cách suy nghĩ và hành động như thế là vì anh yêu mến, tự hào về mảnh đất quê
hương: Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ
nghe tên, người ta đã nghĩ tới chuyện nghỉ ngơi, có những con người làm việc và lo nghĩ
như vậy cho đất nước.

Yêu con người, yêu cuộc sống, quê hương, đam mê công việc… tình cảm ấy đã trở thành
sức mạnh, thành điểm tựa để anh thanh niên trông coi trạm khí tượng hăng say làm việc và
học tập.


Nhân vật anh thanh niên trên trạm khí tượng Yên Sơn chỉ là một trong muôn vạn người trẻ
tuổi đang cống hiến hết mình cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhà văn Nguyễn
Thành Long dường như đã dồn tình cảm vào ngòi bút để xây dựng nên một hình tượng văn
học vừa cụ thể, vừa khái quát, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.

×