HIỆU TRƯỞNG TỔ CHỨC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ GIỜ DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

Sáng kiến – Kinh nghiệm

Nguyễn Văn Khánh
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
ĐỀ NGHỊ KHEN THƯỞNG DANH HIỆU CHIẾN SỸ
THI ĐUA CẤP TỈNH
Đề tài:
HIỆU TRƯỞNG TỔ CHỨC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ GIỜ DẠY
CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
Họ và tên: Nguyễn Văn Khánh
Đơn vị: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ngọc Hiển
I: PHẦN MỞ ĐẦU
Giờ học là yếu tố quan trọng cơ bản có tính chất quyết định đến kết quả Giáo dục của nhà
trường, nó mang tính chất bắt buộc đối với học sinh. Trên cơ sở chương trình ban hành, giờ học
chiếm phần lớn thời gian của quá trình hoạt động của nhà trường.
1
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
Hoạt động dạy học được thể hiện chủ yếu bằng hình thức dạy trên lớp với những giờ lên
lớp và hệ thống bài học. Giờ lên lớp của giáo viên phản ánh toàn bộ những gì họ đã tích lũy
được, đã nghiền ngẫm, đã luyện tập, đồng thời cũng là lúc thể hịên tinh thần trách nhiệm nơi họ.
Trong giờ dạy trên lớp, mỗi công việc, mỗi thái độ biểu thị trước học sinh của giáo viên đều là
những chi tiết thể hiện phương pháp dạy học. Phương pháp đó còn được thể hiện ở sự hài hòa
giữa công việc của thầy và trò, ở sự cân đối các khâu( giảng những kiến thức mới và luyện tập kỹ
năng, phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, truyền thụ và kiểm tra).
Trong công tác quản lý trường học, kiểm tra nội bộ trường học có vị trí rất quan trọng.
Thông qua kiểm tra, Hiệu trưởng mới có thể nắm bắt được thông tin một cách kịp thời, chính xác
về thực trạng hoạt động của nhà trường. Nhờ có thông tin, Hiệu trưởng mới có thể phân tích,
đánh giá những mặt mạnh, yếu, những tồn tại, từ đó có biện pháp thích hợp, kịp thời để điều
chỉnh, khắc phục và lãnh đạo nhà trường đúng hướng để đạt mục tiêu quản lý.
Trong giờ học, hoạt động trí tuệ của học sinh giữ vị trí quan trọng và nó chỉ nẩy sinh ở
học sinh khi các em đứng trước một nhiệm vụ, một công việc rõ ràng và hợp với trình độ. Do đó

khi lên lớp giáo viên phải động viên được chức năng tâm lý, khai thác đầy đủ những nét tích cực
của mổi học sinh để các em thu nhận được vốn hiểu biết của chính mình.
Do tầm quan trọng của giờ lên lớp nên cả hiệu trưởng và giáo viên đều tập trung sự chú ý
mọi cố gắng của mình vào giờ lên lớp nhưng mỗi người có vai trò riêng. Trực tiếp quyết định kết
quả lên lớp là người giáo viên. Quản lý thế nào để giờ lên lớp có kết quả tốt là việc làm của hiệu
trưởng, nhưng quản lý mà không kiến tạo thì người hiệu trưởng sẽ không nắm chắc điều gì ngoài
những đánh giá cảm tính và nhận định chủ quan.
Một trong những công việc quan trọng đó mà người hiệu trưởng không thể không chú ý đến
là: Chỉ đạo và quản lý dự giờ, phân tích sư phạm giờ dạy của tập thể sư phạm. Bởi lẽ công việc
này một mặt giúp hiệu trưởng nắm bắt trình độ chuyên môn, nghệ thuật sư phạm của từng giáo
viên, tình hình học tập và chất lượng học sinh, mặt khác qua đó rút ra những bài học kinh
2
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
nghiệm, giúp cho giáo viên ngày càng hoàn thiện chuyên môn nghiệp vụ của mình, góp phần tích
cực vào việc hoàn thành kế hoạch, chỉ tiêu năm học của nhà trường.
Theo tôi giờ dạy trên lớp thực sự đáng quan tâm hơn bao giờ hết vì những lý do khách
quan như đã nói trên, vì kinh nghiệm thực tế mà các nhà giáo dục đã khẳng định vì nó làm ảnh
hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy học mà chúng ta đang quản lý. Tuy nhiên ở huyện Ngọc
Hiển. Một số hiệu trưởng tổ chức kiểm tra, đánh giá giờ dạy còn nhiều hạn chế:
- Chưa nắm vững nguyên tắc kiểm tra.
- Chưa chuẩn bị tốt cho tiết dự giờ.
- Việc tổ chức kiểm tra dự giờ.
- Chưa nắm vững về yêu cầu kiểm tra giờ dạy.
- Qui trình phân tích sư phạm một tiết dạy……
- Tổ chức kiểm tra hoạt động giờ dạy trên lớp.
Hiệu trưởng với hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp là một trong những vấn đề mà bản
thân tôi tâm đắc, theo đuổi trong nhiều năm nay với hy vọng khẳng định được vị trí chuyên môn
của mỗi người và có cái nhìn thực tế về đội ngũ, để có sự phân công chính xác nhằm đảm bảo
chất lượng và hiệu quả đào tạo. Đồng thời thông qua đó đánh giá đúng thực trạng, phát hiện
những sai lệch và điều chỉnh nhằm đưa hoạt động kiểm tra trình độ nghiệp vụ, tay nghề đạt tới

mục tiêu hy vọng vừa nêu. Vì vậy nhằm làm cho công tác quản lý nhà trường đạt hiệu quả hơn và
góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường ngày càng tốt hơn, tôi chọn nội dung đề
tài: “ Hiệu trưởng tổ chức kiểm tra, đánh giá giờ dạy của giáo viên ở trường trung học cơ sở”.
II. NỘI DUNG THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
1. Nguyên tắc kiểm tra giờ dạy:
a. Kiểm tra giờ dạy trên lớp tuân thủ các nguyên tắc kiểm tra trong quản lý giáo dục:
3
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
+ Kiểm tra phải chính xác, khách quan, kết quả kiểm tra phản ánh đúng thực trạng về đối
tượng kiểm tra, tránh định kiến, suy diễn và các hình thức giả tạo.
+ Kiểm tra phải có hiệu quả, kiểm tra không phải là “Bới lông tìm vết ” ,kiểm tra phải có
tác dụng đôn đốc, thúc đẩy việc thực hiện tốt hơn.
+ Kiểm tra phải thường xuyên, kịp thời; Không phải có “vấn đề” mới kiểm tra, đây là
công việc thường xuyên của nhà quản lý.
+ Kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên phải được tiến hành một cách công khai: Đó là
sự thể hiện dân chủ trong quản lý. Cần phải động viên, thu hút cá nhân, đơn vị tham gia vào quá
trình kiểm tra bên ngoài thành quá trình tự kiểm tra của cá nhân, bộ phận trong nhà trường.
b. Kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên phải có tính hiệu quả: Kiểm tra nhằm để đôn
đốc, thúc đẩy giáo viên phát huy điểm mạnh, khắc phục hạn chế để giảng dạy tốt hơn. Kiểm tra
không phải là cố tìm ra chỗ sai của giáo viên đứng lớp, "bới lông tìm vết"
c. Kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên phải thường xuyên, kịp thời: Hoạt động kiểm
tra phải có kế hoạch từ đầu năm học, thực hiện thường xuyên trong cả năm học. Không nên chỉ
kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên khi "có vấn đề"
d. Việc dự giờ và phân tích sư phạm giờ dạy giúp cho giáo viên tiếp thu những tinh hoa
của đồng nghiệp, người dự sẽ tích lũy đuợc khá nhiều kinh nghiệm quý báu, cộng với những hình
thức học tập khác, giáo viên sẽ có một bề dày năng lực dạy học. Chúng ta biết thực chất quan hệ
giữa hoạt động dạy của và hoạt động học của trò là quan hệ điều khiển ( Nếu xét quá trình dạy
học như một hệ thống), cho nên nếu thầy có năng lực giảng dạy tốt ắt việc học của trò đạt kết quả
tốt, đây là mục đích quản lý của thầy hiệu trưởng.
Như vậy, việc dự giờ trên lớp rõ ràng rất cần thiết cho hiệu trưởng và cả hiệu phó chuyên

môn, tổ trưởng, và cả giáo viên cần phải nhận thức một cách đúng đắn, tổ chức thực hiện nghiêm
chỉnh hoạt động dự giờ và phân tích sư phạm giờ dạy, có như vậy mới nâng cao chất lượng giảng
4
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
dạy, học tập, đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục, hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang của người chiến sĩ
trên mặt trận văn hóa.
2. Nội dung kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên
a. Đánh giá trình độ nghiệp vụ sư phạm.
- Xem xét trình độ nắm vững mục đích, yêu cầu, chương trình, nội dung giảng dạy, vị trí
bài dạy trong hệ thống chương trình.
- Mức độ nắm vững kiến thức, kĩ năng của bài dạy, xác định trọng tâm, yêu cầu tối thiểu
cho cả lớp và những vấn đề cần mở rộng, nâng cao cho học sinh khá giỏi.
- Việc giáo dục thái độ, tình cảm cho học sinh thông qua bài dạy.
- Cấu trúc của bài dạy có hợp lí không.
- Mục tiêu bài dạy có đạt không.
b. Đánh giá năng lực sử dung phương pháp (kĩ năng sư phạm)
Đây là nội dung quan trọng nhất khi đánh giá năng lực sư phạm của giáo viên ( vì giáo
viên nắm chắc kiến thức chưa đủ để học sinh nắm bài tốt).
- Phát huy tích cực, tự giác của học sinh làm cho học sinh chủ động tìm kiếm, chiếm lĩnh
tri thức, rèn luyện kĩ năng, tránh truyền đạt cho học sinh một cách thụ động
- Trong quá trình giảng dạy phải nắm bắt được năng lực, nhịp độ làm việc, thói quen làm
việc của học sinh, phát hiện lỗ hổng kiến thức, hiểu được khó khăn của học sinh.
- Khi đánh giá năng lực sư phạm của giáo viên cần xem xét các khía cạnh sau đây:
+ Những hoạt động đơn phương của giáo viên
+ Chọn và sử dụng các phương pháp giáo dục có phù hợp với đặc điểm của học sinh và
của môn học hay không ? ( thuyết trình, đàm thoại, trực quan, trao đổi nhóm các hoạt động khác
nhau trong cùng một tiết dạy) sử dụng ngôn ngữ có trong sáng dễ hiểu không ?
+ Biết hình thành rõ ràng các mục tiêu, từ đó đặt vấn đề, đưa ra chỉ dẫn, yêu cầu rõ ràng
hay không ?
5

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
+ Nghệ thuật trình bày bảng, trình bày thí nghiệm: Lựa chọn sử dụng đồ dùng, thí nghiệm
có đúng lúc, đúng mục đích không ?
+ Phân phối thời gian có hợp lí hay không ?
+ Các biện pháp của giáo viên tổ chức, thúc đẩy học sinh chủ động học tập, sát trình độ
các nhóm đối tượng và từng đối tượng hay không ?
+ Giáo viên có nêu vấn đề làm cho học sinh định hướng rõ ràng theo dõi bài học: Cách
hướng dẫn, hệ thống các câu hỏi dẫn dắt cho học sinh tự tìm tòi, sáng tạo để năm kiến thức và rèn
luyện kĩ năng không ?
+ Giáo viên có chú ý rèn luyện phương pháp học tập phù hợp với đặc điểm bộ môn hay
không ?
+ Giáo viên có kích thích học sinh động não, chủ động làm việc không ? (chú ý cả 3
nhóm đối tượng khá giỏi, trung bình, yếu)
+ Giáo viên có tổ chức, quản lí hoạt động theo nhóm để học sinh được làm việc phù hợp
với năng lực hoặc có thể trao đổi thảo luận hay không ?
+ Giáo viên có biết khai thác lỗi của học sinh, Tận dụng cơ hội để uốn nắn làm cho học
sinh nắm kiến thức chắc hơn không ?
+ Giáo viên điều khiển lớp học thế nào ? việc thu hút sự chú ý của học sinh ra sao ?
+ Giáo viên có làm chủ khi xử lí các tình huống vi phạm hay không ?
+ Giáo viên có đánh giá chính xác, khách quan kết quả học tập của học sinh hay không ?
+Giáo viên có làm chủ các mối quan hệ với học và lớp học hây không ?
+ Giáo viên có tạo được không khí tin cậy, biết lắng nghe ý kiến học sinh không ?
+ Để đánh giá một tiết dạy ngoài các câu hỏi ở trên cần quan sát học sinh để nhận xet kết
quả học tập giờ học đó.
c. Quan sát để nhân xét kết quả học tập của học sinh trong giờ dạy dựa vào thông tin sau:
- Thái độ của học sinh trong lớp, sự tham gia xây dựng bài, tính chắc chắn của nội dung
phát biểu trả lời của học sinh.
6
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Việc vận dụng kiến thức, kĩ năng để làm bài tại lớp

- Không khí và nhịp độ hoạt động của lớp, của nhóm
- Nề nếp học tập của học sinh
- Quan hệ của các nhóm và từng cá nhân học sinh
3. Phương pháp dự giờ - quan sát giờ dạy trên lớp:
đây là phương pháp kiểm tra giúp đánh giá đúng đắn và khách quan giờ dạy trên lớp của
giáo viên, đây là phương pháp kiểm tra quan trọng nhất mà người quản lý phải sử dụng.
Người kiểm tra phải quan sát bao quát được hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của
trò, mối quan hệ thầy – trò, trò – trò tại lớp học để thu thập được các thông tin tin cậy, khách
quan về đối tượng được kiểm tra.
Có hai loại quan sát: quan sát tĩnh và quan sát động
- Quan sát tĩnh là quan sát các điều kiện, phương tiện phục vụ dạy học như phòng học,
bàn ghế, đồ dùng dạy học, thiết bị giáo dục,
- Quan sát động là quan sát mọi hoạt động diễn ra suốt tiến trình tiết dạy. Cụ thể:
+ Với thầy: chú ý quan sát kiến thức chuyên môn, khả năng diễn đạt, kinh nghiệm sư
phạm, xử lý tình huống, phương pháp giảng dạy,
+ Với trò: chú ý quan sát tinh thần thái độ học tập, khả năng tư duy thông qua các biểu
hiện như tập trung chăm chú nghe giảng, phát biểu xây dựng bài, ghi chép bài học, các phương
pháp giải quyết một vấn đề,
Quan sát và ghi nhận tất cả thông tin, các tình huống xảy ra trong tiết dạy.
Trong hai loại quan sát trên thì quan sát động là hình thức quan sát quan trọng nhất của
người kiểm tra.
4. Yêu cầu về kiểm tra dự giờ:
Muốn tổ chức kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên, phân tích sư phạm giờ dạy. Hiệu
trưởng phải nắm vững lý luận dạy học nói chung, các văn bản pháp quy, kiến thức về các bộ môn
7
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
nói riêng, cũng cần nắm các hình thức tổ chức dự giờ, phương pháp phân tích giờ dạy, nắm các
đối tượng quản lý của mình. Cụ thể cần phải nắm chắc và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Hiệu trưởng phải xác định đối tượng cần dự giờ:
- Giáo viên có năng lực, trung bình, yếu: Trên cơ sở dự giờ giáo viên để phát hiện những

điều bất hợp lý, khiếm khuyết để bổ sung, uốn nắn kịp thời để giúp đở về phương pháp, bồi
dưỡng về kiến thức, mặt khác dẫu sau trong tiết dạy vẫn có những ưu điểm cần học tập và động
viên giáo viên đó.
- Giáo viên giỏi, khá: dự giờ một mặt để khẳng định trình độ chuyên môn của giáo viên.
Mặt khác mỗi tiết thành công là một bài học kinh nghiệm cụ thể, sinh động để lại cho người dự
những bài học bổ ích trong quá trình tự hoàn thiện nghệ thuật sư phạm của mình. Đồng thời qua
giờ dự hiệu trưởng rút ra bài học kinh nghiệm phục vụ cho quá trình chỉ đạo, kiểm tra giờ dạy
trên lớp.
b. Hiệu trưởng xác định, xây dựng lực lượng dự giờ:
- Tùy theo đối tượng dự giờ và mục đích giờ dự mà xác định lực lượng dự giờ cho thích
hợp.
- Tuy nhiên, để tránh tình trạng làm cho lớp học không tập trung, giáo viên mất tự nhiên,
nên chọn lực lượng càng ít càng tốt, để lực lượng dự giờ chủ động về mặt thời gian, thành phần.
c. Hiệu trưởng phải nắm các hình thức dự giờ:
Tùy theo mục đích dự mà chọn hình thức thích hợp:
- Dự giờ có báo trước: Để xem xét năng lực cao nhất mà giáo viên chuẩn bị đến đâu, còn
hạn chế chỗ nào, nguyên nhân. Hình thức này làm cho giáo viên thoải mái, chủ động, không bất
ngờ. Tuy nhiên nếu dự để đánh giá thì thời gian báo trước không nên quá nhiều, vì vậy mất tính
khách quan.
8
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Dự giờ không báo trước: hình thức này thường sử dụng cho mục đích kiểm tra giờ dạy
trên lớp của giáo viên, xem việc thực hiện nề nếp soạn giảng, ý thức chấp hành quy chế chuyên
môn của giáo viên thế nào. Hình thức này giáo viên bị động, nhưng người dự thấy được khách
quan việc tự giác của giáo viên.
- Dự giờ chuyên đề: nhằm xác định trình độ từng giáo viên, từng tổ chuyên môn, trước
vấn đề chuyên môn sôi động đang yêu cầu tập trung giải quyết. Từ đó rút ra kinh nghiệm về một
vấn đề cần thiết trong việc cải tiến soạn giảng một vấn đề của từng môn, từng chuyên đề.
- Dự giờ các giáo viên cùng dạy một môn ở các lớp khác nhau: để xem xét chuyên môn,
nghệ thuật sư phạm từng giáo viên, phát hiện những vấn đề cần điều chỉnh trong phương pháp

dạy học môn đó. Đồng thời nắm chất lượng học tập, tình hình thái độ của học sinh đối với môn
đó.
- Dự giờ tất cả giáo viên cùng dạy trong một lớp: Để xem xét tập thể giáp viên dạy ở lớp
đó có hành động thống nhất hay không, mức độ, thái độ học tập của các em đối với từng bộ môn
như thế nào với mỗi thầy dạy đó. Hình thức này rất cần thiết, có như vậy mới điều chỉnh thái độ
học của học sinh cho thích hợp.
d. Quy trình tổ chức phân tích sư phạm :
Đây là một khâu quan trọng trong hoạt động dự giờ, nếu không thực hiện khâu này thì
việc dự giờ vô nghĩa. Để tổ chức ta tiến hành theo các bước :
- Giáo viên dạy tự đánh giá giờ dạy của mình, từ khâu soạn bài đến hết quá trình lên lớp,
về những điều chưa thỏa mãn, những thành công của mình về các mặt : nội dung, phương pháp,
phương tiện dạy học, cách thức tổ chức …
- Những giáo viên dự phân tích, nhận xét chỉ ra cái đạt, cái chưa đạt được từ đó nêu lên
những ý kiến, đề xuất.
9
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Cần lưu ý làm cho tốt hai nhiệm vụ tư vấn và thúc đẩy. Tư vấn phải sát thực, khả thi, sao
cho giáo viên sẽ thật sự dạy tốt hơn nữa bài đó sau này. Cần lựa chọn những phương pháp hay,
những kinh nghiệm tốt của giáo viên, của giáo viên khác, hay của bản thân người kiểm tra, để
phổ biến cho giáo viên, nhân rộng cho hội đồng sư phạm, nhằm thúc đẩy tập thể ngày càng hoàn
thiện hơn.
- Hiệu trưởng, tổng hợp rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất với đối tượng và tập thể sư
phạm. sau đó tập hợp phiếu dự giờ, biên bản, lưu hồ sơ.
5. Tổ chức kiểm tra hoạt động giờ dạy trên lớp:
a. Xây dựng lực lượng dự giờ:
- Theo đúng kế hoạch kiểm tra giờ dạy trên lớp, chúng tôi đã cố gắng giữ đúng nguyên
tắc cơ bản: Có ít nhất 2 người cùng tham gia kiểm tra một giáo viên và trong hai người đó phải
có chuyên môn đào tạo đúng với bộ môn đang được kiểm tra. Khi người được kiểm tra là người
kiểm tra viên thì lãnh đạo trường phối hợp với những người còn lại quyết định để đảm bảo
nguyên tắc trên.

- Về việc xây dựng kiểm tra, chúng tôi đã thống nhất tối thiểu 2 tiết trên một đối tượng
được kiểm tra, với đúng thành phần tham gia và đúng kế hoạch. Các kiểm tra viên đều được sinh
hoạt lại nghiệp vụ, các thao tác tiến hành và một số chú ý về yếu tố tâm lý khi làm nhiệm vụ.
b. Yêu cầu đánh giá tiết dạy:
Đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục, giảng dạy của giáo viên nhằm giúp giáo viên
nâng cao về chất lượng giáo dục và giảng dạy, giữ vững kỉ luật, khuyến khích sự cố gắng của
giáo viên, đồng thời tạo cơ sở để giúp hiệu trưởng lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên một cách
hợp lý.
10
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
Theo thông tư số 10227/THPT của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo ngày 11/9/2001 về việc
hướng dẫn đánh giá và xếp loại giờ dạy ở bậc Trung học . Ở phần I yêu cầu đánh giá giờ dạy như
sau:
- Đánh giá một giờ dạy phải xem xét, phân tích giờ dạy đó đã giải quyết được ở mức độ
nào theo mục đích đặt ra trên cơ sở sử dụng phương pháp, phương tiện và cách tổ chức phù hợp
với nội dung của giờ dạy đó. Nghĩa là phải đánh giá giờ dạy của giáo viên một cách toàn diện
theo các yếu tố của quá trình dạy học.
- Xem xét phân tích giờ dạy có phù hợp với đặc điểm bộ môn của kiểu bài lên lớp thuộc
môn học đó.
- Về xếp loại: Một giáo viên được xếp một trong 4 loại : Giỏi , khá, đạt, chưa đạt (Tùy
thuộc vào sự thể hiện trình độ nắm kiến thức, kỷ năng và trình độ vận dụng phương pháp giảng
dạy và giáo dục).
- Đánh giá giờ dạy phải căn cứ vào điều kiện cụ thể về đối tượng học sinh, về cơ sở vật
chất, thiết bị dạy học của giờ lên lớp mà người giáo viên đã thực hiện.
6. Những điểm cần chú ý trong kiểm tra, đánh giá xếp loại giờ dạy:
a. Tiêu chuẩn đánh giá, xếp loại có tính tổng quát:
Các yêu cầu được trình bày một cách tổng quát và ngắn gọn, các địa phương tùy theo tình
hình cụ thể và yêu cầu chỉ đạo của mình trong từng giai đoạn mà cụ thể hóa cho từng kiểu bài lên
lớp hoặc nhấn mạnh những vấn đề nhất định trong từng yêu cầu của các mặt đánh giá.
b. Đánh giá, xếp loại giờ dạy đúng các yêu cầu trong tiêu chuẩn:

Việc đánh giá xếp loại giờ dạy dựa trên các yếu tố của quá trình dạy học, do đó phải đánh
giá cả năm mặt: Nội dung, phương pháp, phương tiện, tổ chức và kết quả giờ dạy. Trong số 10
yêu cầu, các yêu cầu 1,4,6,9 được coi là trọng tâm. Các yêu cầu này phải được cân nhắc kỹ lưỡng
11
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
và thận trọng hơn khi đánh giá, đồng thời được sử dụng để đảm bảo chất lượng khi xếp loại giờ
dạy.
c. Kết quả sự đánh giá định tính với định lượng:
Sau khi dự giờ và kiểm tra giờ dạy, người đánh giá trước hết phải dựa vào sự quan sát trên
lớp và kết hợp với những biện pháp khác nhau như: Phỏng vấn thầy giáo và học sinh, xem xét
giáo án, các tư liệu dạy học và kiểm tra trắc nghiệm ngắn đối với học sinh để đánh từng yều cầu
theo các mức( giỏi, khá, trung bình hoặc yếu, kém ) và ứng với mỗi mức cho một mã số điểm (2-
1-0) có thể cho điểm lẻ đến 0,5 . Khi xem xét toàn bài và xếp loại giờ dạy, người đánh giá phải
kết hợp giữa những nhận định, định tính của mình đối với điểm số của các yêu cầu và điểm số
cộng để xếp loại chính xác đối với giờ dạy.
d. Chỉ đạo kiểm tra hoạt động giờ lên lớp:
- Về việc chỉ đạo công tác kiểm tra giờ dạy trên lớp (dự giờ), dự giờ là phương pháp đặc
trưng của kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên, trong đó sự thể hiện rõ nét nhất trình đ ộ
phương pháp giảng dạy giáo dục của giáo viên. Qua quan sát chúng ta tìm thấy kết quả lao động
sống thực của giáo viên. Đó cũng là kết quả đáng tin cậy nhất mà bất kỳ hiệu trưởng nào cũng
cần thiết. quy trình dự giờ diễn ra theo trình tự các bước tương đối hợp lý, nhưng trong từng bước
đã có những việc tốt và chưa tốt. Bước chuẩn bị dự giờ có xác định rõ mục đích, nội dung dự giờ,
thời gian dự giờ, có thể báo trước cho giáo viên, có tổ chức lực lượng kiểm tra …nhưng thực chất
vẫn có trường hợp kiểm tra viên chưa nghiên cứu kỹ bài như chính mình sẽ dạy, chưa phát thảo
cụ thể nội dung quan sát, chưa nghiên cứu hồ sơ kiểm tra, thanh tra lần trước … Ai cũng bảo do
bận việc nên không kịp chuẩn bị giờ chu đáo, nhưng rõ ràng đó là một diều đáng bị phê phán,
thật không công bằng khi người kiểm tra lại thờ ơ với công việc còn người được kiểm tra lại vất
vả lo toan để nhận những đánh giá không chính xác về mình, mọi người đều biết việc đó là có
thật nhưng lại không dám nói vì lý do tế nhị không dám thú nhận.
12

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Kiểm tra viên phải quan sát toàn bộ diễn biến tiết dạy, có ghi lại hoạt động của thầy và
trò, có thu nhận đủ các thông tin và tình huống xảy ra trong tiết học … Nhưng thái độ quan sát
và tâm thế của người kiểm tra ít nhiều còn bất cập, thanh tra viên đã xảy ra tình trạng cãi vã với
giáo viên về một chi tiết và một động tác .…Chính vì một phút lơ là không cẩn thận trong suy
đoán, không chứng minh được thực tế của tiết dạy. Đã có một vài trường hợp các kiểm tra viên bị
phản ánh là nói chuyện riêng làm ảnh hưởng đến giờ dạy hoặc có những cử chỉ thiếu tế nhị trong
quá trình dự giờ. Việc phân tích giờ dạy của giáo viên còn diễn ra đơn giản ở khâu hội ý để thống
nhất cao về những gì sẽ trao đổi với giáo viên và cũng để chỉ ra các giải pháp giúp cho giáo viên
tiến bộ. Do điều kiện cơ sở vật chất và tình hình trường, do đặc điểm công tác làm thủ tục của các
kiểm tra viên cũng như giáo viên, trường chưa có cách giải quyết vấn đề này nhưng rõ ràng là
không lợi ích cho hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp, cho kiểm tra viên và giáo viên. Mặt khác,
khi trao đổi với giáo viên các kiểm tra viên chỉ mới làm được công việc nhận xét các ưu, nhược
điểm và hiệu quả của giờ dạy đánh giá và xếp loại giờ dạy theo các văn bản hướng dẫn. Thực
chất các kiểm tra viên chưa làm được việc quan trọng này, chưa tạo điều kiện tối đa cho giáo
viên, chưa cùng giáo viên tìm phương pháp nâng cao chất lượng giờ dạy một cách tích cực, chưa
có những lời khuyên cụ thể, xác thực và có tính khả thi. Nghiêm túc nhận ra điều này chúng ta sẽ
cảm thấy dễ chịu hơn là cố tình bưng bít để những sơ hở cứ ngấm ngầm đẩy xa mục đích kiểm tra
mà chúng ta tiến tới.
e. Tổng kết kiểm tra
Về việc tổng kết kiểm tra hoạt động giờ dạy trên lớp, trường tiến hành nghiêm túc. Sau
khi đã phân tích đầy đủ những mặt mạnh và hạn chế của hoạt động mà hiệu trưởng đều mời các
thành viên ban kiểm tra lại để sơ kết, Mục đích yêu cầu hoạt động kiểm tra là hướng tới : Duy trì
kỉ cương nề nếp, giúp đỡ giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục, khuyến khích sự
cố gắng của giáo viên, nội bộ kiểm tra và đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của mình, giúp lãnh
đạo có kế hoạch và bồi dưỡng nguồn nhân lực….
13
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
Bởi vì chức năng của kiểm tra là đánh giá, tư vấn, kèm cặp, thúc đẩy. Do đó hoạt động
kiểm tra giờ dạy trên lớp là một hoạt động bắt buộc không thể thiếu và phải được tiến hành

thường xuyên, liên tục. Chỉ có điều là do chúng ta chưa làm hết lòng, hết việc và chúng ta chưa
có phương pháp kiểm tra tốt hơn phương pháp quan sát giờ dạy. Nên chúng ta thấy còn mất nhiều
thời gian mà tác dụng chưa cao. Mặt khác nếu quyết tâm hơn với hoạt động này chúng ta sẽ thấy
chính chúng ta làm hỏng những yêu cầu đặt ra cho công việc của mình . Chúng ta biến nó thành
một hoạt động hình thức rồi tự phủ nhận tính tích cực của nó là việc làm đáng xấu hổ. Tôi nghĩ
đến một lúc nào đó, khi lực lượng kiểm tra đủ mạnh, đủ uy tín, đủ bản lãnh thì chỉ cần một người
dự để đánh giá một người là điều cần phải hướng tới như các thanh tra viên cấp trên đã làm. Tất
nhiên trong một chừng mực nhất định, nhà trường luôn tôn trọng những ý kiến và sự đóng góp
của các kiểm tra viên. Dù còn nhiều hạn chế nhưng hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp tại các
đơn vị trường đã có những tác dụng tích cực, hoạt động này đã đạt mục đích ( trong giới hạn) là
giúp đỡ giáo viên và giữ được kỷ luật trong hoạt động sư phạm của nhà truờng. Kết quả cao nhất
mà hoạt động này mang lại là đã giúp nâng dần được trình độ vận dụng phương pháp giảng dạy
của từng giáo viên.
III. HIỆU QUẢ THỰC HIỆN
1. Kết quả đạt được:
Đối với huyện Ngọc Hiển của chúng tôi, trong thời gian gần đây hoạt động dự giờ được
thực hiện có kế hoạch chỉ đạo và quản lý tương đối tốt, đã đem lại kết quả rất phấn khởi; Trình độ
chuyên môn, nghệ thuật sư phạm giáo viên được nâng cao rất rõ rệt, và chất lượng học sinh cũng
thế. Với tôi là cán bộ phụ trách chuyên môn khối THCS, kết quả của hoạt động dự giờ đạt được ở
trên có một ý nghĩa rất lớn bởi đây là điều mà tôi tâm đắc.
a. Trước khi áp dụng: Cuối năm học 2010-2011(xếp loại tay nghề của giáo viên)
14
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
Tổng số
giáo viên
Xếp loại tay nghề Ghí chú
Giỏi Khá Trung bình Yếu
110 61 47 02
b. Sau khi áp dụng (rộng rãi trong toàn huyện): Cuối năm học 2011-2012:
T/s giáo viên

Xếp loại tay nghề Ghí chú
Giỏi Khá Trung bình Yếu
110 81 29
Có thể nói hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp đã giúp cho việc giảng dạy của giáo viên
ngày càng đi vào chiều sâu và có độ mở rộng thích hợp nếu như mọi người đều cùng nhau cố
gắng làm tốt công tác của mình. Qua kết quả trên chúng ta phần nào an tâm hơn về chất lượng đội
ngũ. Trình độ nắm kiến thức, kỹ năng, thái độ cần xây dựng cho học sinh đã được khẳng định. Nó
cũng góp phần nâng cao trình độ nghiệp vụ ở mỗi giáo viên, giúp nhà trường phát hiện và bồi
dưỡng họ thành những giáo viên dạy giỏi cấp huyện và cấp tỉnh. Giáo viên đã cố gắng thì lực
lượng kiểm tra viên càng phải vươn cao hơn. Đáng mừng là trong lực lượng kiểm tra viên hầu hết
trưởng thành từ phong trào giáo viên giỏi và từ hoạt động này khi đã đẩy thành một phong trào
chung thì sự phấn đấu trong toàn bộ đội ngũ không phải là điều khó. Ai cũng tự khẳng định mình,
tự hoàn thiện mình, kể cả các thanh tra viên. Kết quả kiểm tra giờ dạy trên lớp, vì thế bao giờ
cũng đạt kế hoạch và đạt cao hơn các hoạt động kiểm tra chuyên đề khác. Trong những người
được kiểm tra toàn diện, kết quả kiểm tra giờ dạy trên lớp cung cấp kết luận cần thiết cho nội
dung kiểm tra trình độ nghiệp vụ (tay nghề) và được dùng làm cơ sở để đánh giá toàn diện giáo
viên ở các nội dung còn lại
15
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Là người xem lại những hồ sơ kiểm tra, tôi rất ái ngại đọc những nhận xét chung chung,
những lời khuyên mơ hồ và khó chịu trước những kết luận mâu thuẫn. Bởi vì nếu đặt mình vào vị
trí người được kiểm tra, tôi đoán trắc rằng với những biểu hiện như thế thì chính tôi cũng sẽ
không thật sự hài lòng. Việc lưu hồ sơ hiện nay đã có những triển biến tốt hơn nhưng vẫn còn hạn
chế: Tập hợp trễ nải đôi khi làm người nhận hồ sơ không kiểm tra kỹ để giúp các kiểm tra viên
hoàn chỉnh hoặc bổ sung những ghi nhận cần thiết nên khi tổng kết mới phải tra cứu lại. Đó là
một việc làm trái với nguyên tắc kiểm tra: Khi giáo viên được kiểm tra đã kí tên đồng ý với
những ghi nhận trong biên bản thì mọi chi tiết ghi thêm đều không có giá trị. Do đó, tôi thấy phải
nói ngay điều này; Nếu kiểm tra viên làm không tốt thì đừng nên trách gì giáo viên cả. Nói như
vậy là để nhấn mạnh chỉ đạo kiểm tra giờ dạy trên lớp phải hết sức chặt chẽ và cẩn thận đến từng
chi tiết.

- Phải thật sự coi việc kiểm tra giờ dạy trên lớp là một hoạt động chủ đạo trong công tác
kiểm tra nội bộ trường học và toàn bộ hoạt động sư phạm của nhà trường nói chung. Nó là cơ sở
đầu tiên để khẳng định chất lượng giảng dạy của giáo viên, khẳng định tay nghề đội ngũ. Nó
cũng là hoạt động tích cực để khai thác và sử dụng các phương pháp tối ưu vào tiến trình dạy học,
đẩy nhanh tiến trình đổi mới phương pháp dạy học nhanh chóng đạt kết quả cao trong thực tế. Từ
đó mói có thể nói nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Trong thực tiễn sư phạm, hẩu hết
giáo viên có tay nghề giỏi đều là những nhân tố kích thích mạnh mẽ chất lượng hoạt động của
đơn vị. Hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp mục đích giúp đỡ giáo viên, giữ kỷ luật… còn có tác
dụng phát hiện những nhân tố mới, động viên họ tham gia vào hoạt động kiểm tra và tự kiểm tra
tất cả giờ dạy trên lớp.
- Muốn đẩy mạnh kiểm tra hoạt động giờ dạy trên lớp, phải phát huy hết mọi khả năng,
điều kiện thuận lợi, đồng thời phải nhanh chóng khắc phục những mặt chưa tốt
2. Những kết luận chung:
16
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
- Qua việc nghiên cứu, phân tích về việc kiểm tra hoạt động giờ dạy trên lớp của giáo viên
của các hiệu trưởng trường THCS, tôi thấy hiệu trưởng tổ chức kiểm tra nội bộ và chỉ đạo hoạt
động kiểm tra giờ dạy trên lớp khá tốt. Điều này xuất phát từ việc hiệu trưởng đã nhận thức đúng
vai trò của giờ dạy trên lớp, có các biện pháp quản lý giờ dạy trên lớp thích hợp. Rõ ràng, hiệu
trưởng quản lý giờ dạy trên lớp của giáo viên bằng chính hoạt động kiểm tra giờ dạy trên lớp của
giáo viên. Dù còn nhiều khiếm khuyết, nhưng nói chung hoạt động đã có những tiến bộ nhất
định, đạt được những yêu cầu cơ bản không thể phủ nhận.
- Điểm cần khắc phục của hiệu trưởng và hoạt động này, là việc uốn nắn từng
bước những thiếu sót của các kiểm tra viên và động viên họ phải cố gắng phản ứng đúng thực
chất chất lượng dạy học của giáo viên, tránh những nhược điểm đã nêu, đặc biệt là trong khâu dự
giờ và phân tích giờ dạy của giáo viên.
- Điều đáng nói ở đây chính là thái độ nghiêm túc và kiên quyết của hiệu trưởng đối với
công việc kiểm tra giờ dạy của giáo viên, là sự nhiệt tình phấn đấu cho những mục tiêu kiểm tra
và mục tiêu giáo dục.
Trên đây là sáng kiến, kinh nghiệm trong việc tổ chức, kiểm tra giờ dạy trên lớp của

hiệu trưởng đối với giáo viên cấp trung học cơ sở. Do thời gian có hạn không thể tránh khỏi
những thiếu sót trong nội dung sáng kiến kinh nghiệm. Xin trân thành tiếp thu những ý kiến đóng
góp, bổ sung của các đồng nghiệp để cho sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn. Xin chân
thành cám ơn.
Ngọc Hiển, ngày 24 tháng 4 năm 2013
Ý kiến xác nhận của thử trưởng đơn vị Người báo cáo
17
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Khánh
Nguyễn Văn Khánh
18