Tải bản đầy đủ (.doc) (30 trang)

Báo cáo sáng kiến Nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp được phân công chủ nhiệm.DOC

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.43 MB, 30 trang )

Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
CNG HềA X HI CH NGHA VIT NAM
c lp - T do - Hnh phỳc
Gia Phỳ, ngy 10 thỏng 3 nm 2012
H v tờn tỏc gi: NGUYN THU PHNG
Sinh ngy: 08 thỏng 4 nm 1983
Chc v: Giỏo viờn.
Ni cụng tỏc: Trng THCS s 1 Gia Phỳ.
Trỡnh chuyờn mụn: Cao ng s phm Toỏn Lý.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
1
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
A. TấN SNG KIN
GII PHP NNG CAO HIU QU RẩN K NNG SNG
CHO HC SINH LP CH NHIM
B. Mễ T GII PHP
PHN M U
I TNH CP THIT
Ngy nay hc sinh b cun hỳt theo cỏc trũ chi in t v nhng quan
h o trờn h thng Internet. õy l nhng trũ chi lm cho h xa lỏnh vi
mụi trng sng thc t v thiu s tng tỏc gia con ngi vi con ngi.
K nng xó hi ca hc sinh ngy cng hn ch. iu ny dn n tỡnh trng
hc sinh tr nờn ớch k, khụng quan tõm n nhu cu ca ngi khỏc, khụng
cú kh nng liờn kt suy ngh ca ngi khỏc vo qu o suy ngh ca mỡnh.
Núi ngn gn, h cú nguy c tr thnh gỏnh nng cho xó hi v cng ng.
iu m hc sinh cn phi bit l kinh nghim sng trong xó hi, ch khụng
phi ch trong bn bc tng ca trng hc. H phi sng vi 24 gi trong
th gii hn n v cng ng phc tp.
Hc sinh THCS, c bit l hc sinh lp 9 - la tui cú nhiu thay i
mnh m v th cht, sc khe v tõm sinh lý, cỏc em d thay i tỡnh cm,
hnh vi, chúng vui chúng bun. Mõu thun gia ý mun thoỏt khi s giỏm


sỏt ca b m, mun khng nh mỡnh trong gia ỡnh ln ngoi xó hi khi
trong mt b m v thy cụ cỏc em vn cũn l tr con ó ny sinh nhng
xung t m cỏc em cha c trang b k nng cn thit ng phú v gii
quyt.
Nm hc 2011 2012 tụi rt vinh d c ban giỏm hiu tin tng giao
cho ch nhim lp 9A1 mt lp mi nhn ca trng. Nhng ngy u tiờn
nhn lp tụi ó cm thy cỏc em rt thụng minh, nng ng nhng trong sõu
thm tõm hn dng nh vn thiu mt iu gỡ ú! Mt ln cú ngi khỏch l
n thm trng, h hi : Cỏc chỏu hc lp no ? , khi ú em Sang lp
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
2
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
trng v em Hng Sn lp phú hc tp nhanh nhu tr li: 9A1 . Cõu tr
li cỏc em cho l ó trn vn y li khin mt giỏo viờn ch nhim l tụi cm
thy ngi ngựng. ý mt chỳt tụi phỏt hin ra phn ln cỏc em khụng lm
tt t vic quột lp, t vic tit kim nc hay tit kim in Trong lp cú
bn ngh hc hu ht cỏc em khụng cn bit lý do. ễng ngoi bn mt cng
khụng ai bo nhau i ving chia bun Khi hi cỏc em nhng tỡnh hung
thng gp trong cuc sng, ( Vớ d: Cỏc em mang mt bú hoa n tng thy
giỏo nhõn ngy 20- 11; li gp thy giỏo c ú em x lý tỡnh hung ny nh
th no ?) gn nh c lp lỳng tỳng khụng núi ra c suy ngh ca mỡnh.
T thc t ú cho thy, vic giỏo dc k nng sng cho hc sinh ngy
cng tr nờn thit yu nhm gúp phn o to con ngi mi vi y
cỏc mt c, trớ, th, m , nhõn, l, ngha, trớ, tớn . Nhng vic giỏo dc
k nng sng cho hc sinh phi phự hp vi la tui, cp hc, vn húa ca
tng vựng sao cho hc sinh cm thy gn gi vi cuc sng ca bn
thõn, gia ỡnh, nh trng v xó hi, ch khụng ch trờn sỏch v hay nhng li
núi suụng.
II TèNH HèNH NGHIấN CU
L mt giỏo viờn ch nhim ngi ch ca mt lp v ch o mi

hot ng trong lp hc ca mỡnh, nhng cng ng thi l ngi chu bt k
nhng hu qu m hc sinh trong lp mỡnh mang li. Theo cụng vn ch o
ca B Giỏo dc o to, S Giỏo dc o to tnh Lo Cai v vn
a k nng sng vo chng trỡnh giỏo dc trong nh trng ph thụng, tụi
nhn thy tm quan trng rt ln ca vic nờn giỏo dc cho cỏc em v k nng
sng thụng qua nhng gi sinh hot 15 phỳt, sinh hot ngoi khúa v. v ú
l lớ do thụi thỳc tụi chn la ni dung Gii phỏp nõng cao hiu qu rốn k
nng sng cho hc sinh lp ch nhim .
III MC CH, NHIM V SNG KIN
K nng sng l nng lc cỏ nhõn thc hin y cỏc chc nng v
tham gia vo cuc sng hng ngy ( T chc UNESCO). K nng sng l kh
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
3
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
nng thớch nghi v hnh vi tớch cc cho phộp cỏ nhõn cú kh nng i phú
hiu qu vi nhu cu v thỏch thc ca cuc sng. Trong giỏo dc, k nng
sng l mt tn ti nhng kh nng c rốn luyn v ỏp ng cỏc nhu cu c
th ca cuc sng hin i húa (WHO).
Cng theo WHO, k nng sng c chia thnh hai loi: k nng tõm
lý xó hi v k nng cỏ nhõn lnh hi v t duy, vi mi yu t nh: t nhn
thc, t duy sỏng to, gii quyt vn , k nng giao tip ng x vi ngi
khỏc, ng phú vi cỏc tỡnh hung cng thng v cm xỳc, bit cm thụng, t
duy bỡnh lun v phờ phỏn, cỏch gii quyt, giao tip hiu qu v cỏch thng
thuyt.
Rốn k nng sng cho hc sinh khụng ngoi mc ớch ỏp ng mc tiờu
giỏo dc ton din; phự hp vi 4 tr ct ca giỏo dc theo quan nim ca
UNESCO: hc bit, hc lm, hc tn ti v hc chung sng.
Giỳp hc sinh thớch ng c vi cuc sng y nhng bin ng khụn lng
(nhng tỏc ng ca t nhiờn v xó hi hin i). Thỳc y nhng hot ng
mang tớnh xó hi, phỏt huy cỏc nhõn t tớch cc, hn ch nhõn t tiờu cc, xõy dng

mụi trng trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc. Gúp phn tớch cc cho vic
i mi phng phỏp hc tp ca hc sinh.
Phỏt trin lũng t trng v tụn trng i vi ngi khỏc, chp nhn c
tớnh riờng ca mi cỏ th (cuc sng l chp nhn

sng v lm vic:
bit nhn v bit cho). Hc sinh rốn cỏch c x phự hp, cú hiu qu. Phõn
tớch c nhng nh hng ca gia ỡnh, xó hi, kinh t v chớnh tr lờn cỏch
c x ca con ngi vi con ngi. Phỏt trin lũng thụng cm, nhõn ỏi gia
con ngi vi con ngi. Rốn luyn cỏch t kim ch bn thõn v nng lc
ng phú vi trng thỏi cng thng (Stress).
IV I TNG V PHM VI NGHIấN CU
1. i tng nghiờn cu
Hc sinh lp 9A1 (nm hc 2011 2012) trng THCS s 1 Gia Phỳ,
huyn Bo Thng, tnh Lo Cai.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
4
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
2. Phm vi nghiờn cu
Cỏc hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp (khụng bn n vic tớch hp
vo cỏc mụn hc) chỳ trng thc t, khụng nng v lớ lun. Gn vi phong
tro thi ua Xõy dng trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc.
V NHIM V NGHIấN CU
1. Nhng k nng sng cn c giỏo dc v rốn luyn cho HS:
- K nng t nhn thc ( ta l ai l iu cc kỡ quan trng).
- K nng gii quyt cỏc tỡnh hung c bit khú khn trong cuc sng.
- K nng giao tip v thng thuyt ( bao hm tớnh t kim ch).
- K nng la chn v quyt nh ( bao hm phờ phỏn v bỏc b).
- K nng hp tỏc v tỡm kim s giỳp ( bao hm yu t thõn thin, lm
vic theo nhúm).

Kh nng hp tỏc ca con ngi Vit Nam cũn yu. Cõu núi ca 1 ngi
M: Bn cú mt qu tỏo, tụi cú mt qu tỏo, chỳng ta trao i vi nhau
mi ngi cng ch cú mt qu tỏo. Nhng bn cú mt ý tng, tụi cú mt
ý tng, chỳng ta trao i vi nhau c hai u cú hai ý tng
- K nng tng nh rt n gin nhng tht s cn thit nh:
+ K nng nghe, núi, c, vit; khụng ch cho vic hc ngoi ng m cho
mi mụn hc, cho cuc sng sau ny;
+ K nng bit nu cm nhanh ớt tn nhiờn liu;
+ K nng cm tri;
+ K nng lm vn v chm súc cõy cnh
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
5
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
+ K nng cp cu khi cú ngi gp tai nn hoc bnh tt him nghốo
2. Cỏc hỡnh thc giỏo dc k nng sng v rốn luyn cho hc sinh:
a) Gn vi cỏc hot ng hc tp
- Nhng ngi yờu thớch vn hc
- Nhng nh vt lớ, toỏn hc tr
- Sinh hc v mụi trng.
b) Gn vi cỏc hot ng giỏo dc th cht
- Th thao vua.
- in kinh.
- y gy.
- Trũ chi dõn gian.
c) Gn vi cỏc hoat ng giỏo dc thm m
- m nhc, trong ú cú dõn ca,
- V,
- Earobic,
- Kch
d) Gn vi cỏc hot ng giỏo dc ngh nghip.

e) Gn vi cỏc hot ng xó hi, cng ng (ng h, quyờn gúp
PHN NI DUNG TI
CHNG I C S CA TI
Xa hụi phat triờn keo theo nhiờu hờ luy nh s bung nụ cua cụng nghờ thụng
tin, s hụi nhõp cua nhiờu nờn vn hoa cua cac nc phng tõy, cua lụi sụng thc
dung Gia inh, cha me phai bn tri trong cuục mu sinh, bo quờn con cai, dõn
ờn s buụng lng trong quan ly, nhiu ph huynh cú t tng khoỏn trng cho nh
trng, trm s nh thy, nh cụ , h ch chỳ trng vic con mỡnh cú hc gii
hay khụng . H cú th b tin ra mua mỏy vi tớnh, tỡm thy dy gii cho con
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
6
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
hc thờm vo mi khong thi gian trng ma quờn i iờu quan trong la day cho
cỏc em Hoc lam Ngi, quờn i viờc tao cho cac em co mụt sõn chi vi cac tro
chi mang õm ban sc vn hoa dõn tục, cac em khụng c cung cõp nhng ky
nng sụng, ky nng hoa nhõp cụng ụng. Ngoai viờc hoc vn hoa, thi gian con
lai mụt sụ em lao vao cac tro chi vụ bụ trờn mng Internet, trờn in thoi di
ng, sụ con lai thi khụng quan tõm ờn moi viờc xay ra xung quanh, lanh lung,
vụ cam chi biờt sụng cho riờng minh. a co nhng li canh bao t bao ai lờn
tiờng chi trich, phờ phan lụi sụng cua cac em thanh, thiờu niờn. Cac em sn sang
thanh toan nhau chi vi mụt anh nhin cho la khụng thiờn cam, cac em chờ nhao
xem thng ban, chi vi ban n mc khụng ung mode, tờ hai hn cac em con
hanh hung thõy cụ giao ngay trờn buc giang Tõt ca nhng hanh ụng õy a
giong lờn hụi chuụng canh tinh nhng ngi lam cụng tac giao duc.
Cụng vn ch o ca B Giỏo dc o to, S Giỏo dc o to tnh
Lo Cai v vn a k nng sng vo chng trỡnh giỏo dc trong nh
trng ph thụng l tin giỳp tụi thc hiờn y tng rốn K nng sng cho
hc sinh lp ch nhim.
CHNG II THC TRNG
Lp 9A1 vi tng s 31 hc sinh, gia ỡnh cỏc em phn ln khu trung

tõm xó Gia Phỳ mt xó cú s dõn ụng nht tnh Lo Cai, nhiu thnh phn
kinh t, cỏc em khụng nhỳt nhỏt, khụng thiu t tin trong hc tp
(- Trong n mc cỏc em bit cỏch chn trang phc hp thi trang.
- Trong giao tip bit cỏch lm quen, kt bn.
- Trong quan h bit cỏch tng qu, ga - lng vi bn khỏc gii.
- Trong hc tp bit cỏch ly ti liu, thụng tin phc v cho vic
hc.
- Trong cuc sng i thng cỏc em bit i xe mỏy, bit s dng in
thoi, bit s dng mỏy tớnh, lờn mng v s dng cỏc tin nghi hin i.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
7
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
- Trong t duy bit cỏch nhn xột, ỏnh giỏ ngi khỏc qua hnh ng,
ngụn ng, c ch )
Tuy nhiờn nhỡn gúc nhỡn khỏc cỏch giao tip trong cuc sng, cỏch
i nhõn x th vn cũn hn ch, cn c ch bo nhiu
( - ng x cha vn húa trong giao tip ni cụng cng.
- Thiu l vi thy cụ giỏo, cha m, ngi ln tui.
- Cha cú ý thc v bo v mụi trng.
- Gõy phin h cho ngi khỏc khi s dng xe mỏy, in thoi di ng
)
Võng, phi chng cỏc em cú k nng sng nhng li thiu s nhn thc
v rốn k nng sng?
c s cho phộp ca UBND huyn, PGD - T Bo Thng, trng
THCS s 1 Gia Phỳ t chc cho hc sinh hc hai bui/ ngy/ tun, bui chiu
hc tng tit mụn Toỏn, Lý, Húa, Vn, S, a, Sinh, Ting Anh dy nõng cao
cho cỏc lp khỏ gii, dy ụn tp cng c kin thc cho cỏc lp trung bỡnh -
yu. Nờn hc sinh cú iu kin hc tp, vui chi sinh hot tp th, trỏnh c
tỡnh trng hc sinh n trng mt bui cũn mt bui rong chi lờu lng vo
quỏn in t. Mụ hỡnh t chc ny c ton th ph huynh hoan nghờnh,

ng h.
Nm hc 2010 - 2011 trng c cụng nhn danh hiu trng chun
Quc gia. Hc sinh ngoan, l phộp, chm hc, tớch cc tham gia cỏc phong
tro thi ua, ph huynh rt quan tõm, h luụn mong mun con mỡnh c phỏt
trin ton din c th xỏc ln tõm hn. Vỡ th tụi cú ng lc rốn k nng
sng cho hc sinh lp ch nhim.
L mt giỏo viờn ch nhim mi nhn lp khi cỏc em bc vo nm
cui cp ( 3 nm trc l 1 giỏo viờn khỏc ch nhim), bn thõn tụi cng cha
tng dy cỏc em nhng nm hc trc, khú khn u tiờn l c cỏc em ún
nhn, cn cú thi gian cụ trũ hiu nhau,
Khú khn na l tụi v cỏc ng nghip ca tụi cha c tp hun v
k nng sng. Hin nay B Giỏo Dc o To cha ban hnh ra mt ti liu
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
8
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
cng nh chng trỡnh giỏo viờn cn c vo ú ging dy. Mi trng, mi
giỏo viờn dy theo mt cỏch, cha cú s ng b cũn mang tớnh cht lng
ghộp. Cỏch dy ny cũn nng thuyt ging kt hp hi ỏp cha i vo thc t
cuc sng.
Trc thc trng trờn, nhng hc sinh trong tay mỡnh tr thnh
nhng con ngi va hng va chuyờn, tụi t nh phi rốn hc sinh mi ni
mi lỳc, nhm giỳp hc sinh cú nhiu kin thc v cỏch c x ỳng phự hp.
Mc ớch cui cựng ca tụi cng ch l lm sao cỏc em hóy trong trng,
hn nhiờn ỳng vi tui ca mỡnh, chỳ tõm vo vic hc, trau di k nng hc
tp hiu qu v sng chõn tht gin d trong cuc sng hin i. Mi hc sinh
phi l mt con ngi cú nhõn cỏch ng hong, c tụn trng, c th
hin cỏ tớnh sỏng to ca mỡnh mt cỏch hn nhiờn, vụ t nht
CHNG III BIN PHP
Trc ht giỏo viờn phi nhn thc c rng rốn k nng sng cho hc
sinh l thc s thit thc, cú tỏc dng to ln trong vic xõy dng mt mụi

trng giỏo dc an ton, thõn thin, hiu qu, nhm nõng cao cht lng giỏo
dc ton din cho hc sinh, ỏp ng c nhu cu ca xó hi v ca thi i
hin nay. V chỳng tụi cng xỏc nh rng vic rốn k nng sng cho hc sinh
ũi hi s u tay ca ton th cỏc thy cụ giỏo nhng trong ú giỏo viờn ch
nhim l ngi cú trỏch nhim to ln nht. Phi khng nh rng nh trng
khụng cú trỏch nhim phi bi dng, trang b nhng k nng sng cho cỏc
giỏo viờn dy h phi bit ng x vi hc sinh. Nhng bn thõn cỏc thy
cụ, cỏc ban ngnh on th v cỏc bc ph huynh phi cú trỏch nhim trang b
cho nhau nhng kin thc loi ny.
Xó hi phỏt trin, con ngi phi tip xỳc vi nn khoa hc k thut
hin i. ũi hi h phi nng ng, sỏng to, t duy nhanh, thớch ng tt mi
hon cnh, nhu cu cuc sng ngy cng cao. õy l mt iu ỏng phn
khi. Nhng thc t ỏng lo ngi l li sng thc dng ó lan trn khp ni
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
9
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
len li vo trong t tng hc sinh. Hin nay, cỏc em ch bit sng cho riờng
mỡnh, th vi nhng gỡ din ra xung quanh. Nhiu hc sinh cú kiu sng
qua khung ca s. H ch thớch nhỡn. Nhỡn l iu an ton!
Nhn thy iu ú ó v ang tn ti trong tp th lp mỡnh, vic u
tiờn tụi lm l t chc mt bui nu n tp th ti nh hc sinh trờn tinh thn
t nguyn. Khi ý tng ú c cụng b, hc sinh ca tụi tr nờn phn chn
v c mong mi hi hp ch cho n ngy thc hin. Cỏc bn n t lờn thc
n, tớnh toỏn v thu tin. c Cng mt lp phú lao ng ó Tha cụ,
em khụng tham gia. Tụi hi lý do thỡ nhn c cõu tr li Em khụng
thớch. Tụi khụng ngc nhiờn vỡ tụi ó nhn thy cỏch sng vỡ bn thõn mỡnh
hc sinh ú t ngy u tiờn tụi bc vo lp. Sau ú l bn Hng, bn cng
khụng i c vỡ phi nh giỳp m, vỡ hụm dú l ch nht, v vỡ nh Hng
thc s khú khn ( m cụi b t nm lp 1). Cui bui hc hụm y, tụi ó gp
riờng c Cng v Hng. Tụi hi thờm v gia ỡnh Cng thỡ c bit b m

em i lm n trờn Sa Pa, hin em ang sng cựng b ni v mt em gỏi hc
lp 6A1. B em l mt ngi khú tớnh. Tụi núi vi Cng hóy suy ngh li,
rng tụi khụng th bt ộp em tham gia nu nh em thc s khụng mun nhng
nu khụng cú em thỡ chc chn rng tụi s rt bun. Tụi bo Hng c gng sp
xp cụng vic v cú th n mun sau khi cỏc bn ó nu xong. Cũn phn
úng gúp thỡ em vn c min theo ngh quyt ca lp t u. Ngy hụm
sau, khi tụi va bc vo lp thỡ Hi Anh v Linh Chi ó vui v khoe Cụ i
bn c Cng ó nhn ch nht ny bn lm bp trng. Th ri ngy ú
cng n, chỳng tụi tp trung t rt sm nh Thựy Linh b bn lm Hi
trng hi ph huynh ca lp. Ti ú, cỏc em c cựng nhau lm mi vic
cho bui liờn hoan. Con gỏi nht rau, m g, lm nem, Con trai nng tht,
t bn nhau cỏch nu cm bng bp ci nhanh chớn nht. Cỏc em núi chuyn,
cỏc em hỏt, cỏc em nhau nhng iu rt ng nghnh v ỏng yờu. Gn n
ba, chỳng tụi thc s xỳc ng khi m Hng ó a bn n tn ni v gp
tụi xin c gúp cho em mt na s tin. Bt ng hn na cỏc em ó gi
in thoi cho bn Hun bn va chuyn v Thỏi Nguyờn trong dp hố
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
10
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
k rng Lp mỡnh ang nu n ti nh Linh cựng cụ giỏo ch nhim mi
ú l ý thc, l tinh thn on kt thng yờu nh v nhau khi quõy qun
t hp!
Cỏc mún n t nu ti nh Thựy Linh ngy 11/9/2011
Cỏc bn sinh thỏng 9 nhn qu sinh nht trc khi vo ba n ti nh Linh
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
11
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Qua bui liờn hoan ú, c tip cn v thay i cỏc em, tụi nhn
thy rng hc sinh cú thỏi tớch cc, mnh dn hn, dỏm núi dỏm th hin
mỡnh hn, cú thờm tinh thn t giỏc, bit sng vỡ ngi khỏc, bit chia s, t

tin khi ng trc tp th. c bit cỏc hc sinh n c hc thờm v cỏch
nu n, cỏch ra bỏt sch m tn ớt du, cỏch tit kim ci khi un, cỏch tit
kim nc v cỏch sp xp dn dp nh ca.
L mt lp mi nhn nờn hc sinh ca tụi thng c tham gia cỏc
cuc thi chn hc sinh gii hn so vi cỏc lp khỏc, trc khi cỏc em thi tụi
u t chc mt ba liờn hoan ngt nho nh, cú ln lng ghộp vi ni dung
sinh nht thỏng ú luụn.
rốn k nng sng cho cỏc em, tụi cng ó ra k hoch tham quan
thc t. Mt quý t chc cho hc sinh tham quan thc t ớt nht mt ln. Mi
t i thc t gn lin vi ch im giỏo dc. Trong quý bn nm 2011 lp t
chc hai ln i tham quan.
Ln mt tụi t chc cho lp i tham quan khu di tớch lch s Soi Giỏ -
Soi C ti thụn Soi Giỏ - Soi C xó Gia Phỳ. Ti õy cỏc em c tỡm hiu v
b dy truyn thng cỏch mng ca Bo Thng. Ngy 24/7/2007 khu cn c
cỏch mng Soi Giỏ - Soi C c UBND tnh Lo Cai xp hng l di tớch cp
tnh.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
12
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Gc a Soi Giỏ - Soi C
Ln hai, lp t chc i tham quan trm Ra a 36 quõn chng phũng
quõn khụng quõn úng trờn a bn thụn Hựng Thng xó Gia Phỳ. S lng
hc sinh tham gia 100%. Mc ớch tham quan thc t gn lin vi ni dung
rốn luyn. Qua ln i thc t, tụi giỏo dc hc sinh truyn thng anh b i c
H, tinh thn on kt chia s nhng khú khn trong sinh hot tp th. Khi lờn
trm Ra a 36 tham quan ni lm vic v hc tp cỏch sinh hot ca cỏc chỳ
b i, cỏc em u cú ý thc tp th gi gỡn trt t, lng nghe v ghi chộp
truyn thng cỏch mng, iu ny rt b ớch cho em Tin, em Thnh Cụng -
nhng hc sinh gii mụn Lch S ca huyn Bo Thng. Cỏc em c trc
tip giao lu vi cỏc chỳ canh gi phỏo i, nh v súng ra a, nhỡn nhng

ỏnh mt rng ngi, nhng n ci t ho phn chn ca cỏc em tụi ngh mỡnh
ó lm ỳng!
Cỏc chỳ b i trong gi tp luyn
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
13
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Mt thy, cụ mun hon thnh nhim v ca giỏo viờn ch nhim trc
ht phi cú tõm, cú tm lũng vỡ tỡnh yờu thng con ngi, cú s lng,
bao dung, ng thi phi gii v tõm lý la tui, cú nhiu bin phỏp giỏo dc
tinh t. Cựng ú, giỏo viờn ch nhim cũn cn am hiu v bit cỏch t chc
giỏo dc k nng sng cho hc sinh. i vi nhng hc sinh cú biu hin
lch lc v nhõn cỏch, giỏo viờn ch nhim chớnh l ngi thay mt nh
trng cựng vi gia ỡnh cú nhng bin phỏp kộo cỏc em tr v vi cỏi
thin, hay giỳp cỏc em hc tp nhng gng sỏng xung quanh mỡnh.
Tho lun nhim v ca hc sinh cui cp THCS
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
14
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Nhng hot ng hc tp vui chi tớch cc thõn thin ca lp 9A1 trng
THCS s 1 Gia Phỳ
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
15
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Lm ch nhim l mt ngh thut, ũi hi ngi giỏo viờn phi l tm
gng sỏng v o c, mu mc t li n ting núi, tỏc phong lm vic cho
n trỡnh chuyờn mụn; quan h vi hc trũ nh l mt ngi bn ln, va
gn gi, va ỏng tin cy; kiờn trỡ trong giỏo dc hc sinh theo kiu ma dm
thm lõu; giỏo dc o c phi tr thnh thúi quen ca mỡnh. Cú ngi thỡ
quan nim rng, sau cha m, thy cụ l ngi gn gi vi HS hn ai ht nờn
hiu cỏc em v nm rừ hon cnh cú nh hng ỳng trong dy d l then

cht ca thnh cụng trong giỏo dc.
Mt trong nhng ni dung quan trng ca phong tro thi ua " Xõy
dng trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc" l vic phi hp gia nh
trng, gia ỡnh v xó hi cung cp kin thc v k nng sng cho hc
sinh; c bit cho hc sinh n nhm giỳp cỏc em cú k nng t bo v trc
nhng vn xó hi cú nguy c nh hng n s khe v an ton cuc sng
nh: k nng nhn din mt vn , bit cỏch xỏc nh tỡnh hung, bit cỏch
t chi, k nng x lý mõu thun, k nng ra quyt nh, bit lm vic nh, t
chm súc sc khe
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
16
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm

Thm nh bn Dim Qunh thụn Chớnh Tin
Nu nh trc õy, nhim v ca giỏo viờn ch nhim ch yu l nh
hng, hng dn hnh vi o c cho hc sinh, thỡ ngy nay, ngoi cụng tỏc
chuyờn mụn, giỏo viờn ch nhim cũn phi kiờm thờm nhiu cụng vic khụng
tờn khỏc t vic hc n n np, tõm t tỡnh cm, gii quyt nhng tỡnh hung
phỏt sinh ca hc sinh trong lp. Giỏo viờn ch nhim phi xỏc nh mỡnh l
mt ngi bn ln ca hc sinh mi mong hiu c nhng tõm t tỡnh cm ca
cỏc em. Thc t cụ trũ chỳng tụi ó cú rt nhiu nhng khong thi gian quõy
qun thõn thin. Mi ln th khong cỏch thy trũ c kộo ngn li, hc sinh
c t do th hin nhng gỡ l hn nhiờn v ỏng yờu vn cú.

Cụ trũ trong lỳc ngh ngi khi lao ng ro trng
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
17
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Cú rt nhiu cỏch rốn k nng sng cho hc sinh, cú th cỏch tụi ó
lm khụng cú gỡ l mi m nhng trong khuụn kh bi vit ny tụi vn mun

nờu ra mong nhn c nhng gúp ý chia s ca ng nghip, tụi cú th
hon thnh tt hn s mnh trng ngi ó chn (khụng bn n vic tớch hp
giỏo dc k nng sng trong tit dy hay s phi kt hp gia nh trng, gia
ỡnh v xó hi).
Nh chỳng ta ó bit iu quan trng nht i vi giỏo viờn ch nhim
l phi cú tõm vi hc sinh, t ú mi tỡm ra cỏch giỏo dc cỏc em cú hiu
qu. Giỏo viờn ch nhim cn m bo quyn li chớnh ỏng, thng pht
phõn minh, kp thi, cụng bng i vi tt c hc sinh, khụng c phộp trự
ỳm, gh lnh, phõn bit i x vi hc sinh. Khụng cú cụng thc no chung
nht cho cụng tỏc ch nhim, nhng trc tiờn cn phi cú cỏi tõm, lũng nhit
tỡnh v phng phỏp hp lý thỡ s em li thnh cụng. Phi thc s yờu ngh,
mn tr, nhit tỡnh v tn tõm vi cụng vic. Phi gn gi yờu thng tụn
trng hc sinh. Giỏo viờn thc s l tm gng sỏng cho hc sinh noi theo th
hin qua t tng, tỏc phong ngụn ng, cỏch lm vic v ng x hng ngy.
Tụi lm mu cho ban cỏn s lp cỏch iu hnh, qun lý lp, cỏch ghi s v
cỏch nhn xột khi sinh hot lp. Nhc c th bt c khi nhn xột mt ai ú,
mt vn gỡ ú chỳng ta phi núi v u im trc. Nhc hc sinh khi nhn
bn giao trc tun phi cú biờn bn. Chỳng ta ng quỏ tin tng vo s t
giỏc ca bn tr. n gin mi bui sinh hot tp th 15 phỳt gia gi xong,
hc sinh phi thc hin Mt phỳt sch trng nhng tụi quan sỏt ch cú vi
em n luụn lm tt, cũn li s ụng chy ngay vo lp. K t khi tụi phõn
cụng theo t: th 2, th 3 t 1; th 4, th 5 t 2; th 6, th 7 t 3 thỡ mi thnh
viờn u phi hot ng. Tụi quy nh tớnh t khi cú trng truy bi nu t no
cha trc nht xong thỡ ngay ngy hụm sau phi lm li, t no b nhc trc
nht cha sch thỡ cng phi trc nht li vo sỏng hụm sau T nhng vic
lm c th ú, nhng bn l t trng ó hc c cỏch qun lý, cỏch giao
vic cho thnh viờn t mỡnh.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
18
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm

T 2 chuyn bn gh
Xõy dng mi quan h thy trũ thng yờu, tụn trng, thõn thin phi
gn vi tinh thn trỏch nhim, kt gia ti nng chuyờn mụn v trớ tu giỏo
dc. Phi xỏc nh c u tiờn ca s khụng thõn thin l s th , thiu
trỏch nhim. ( Hc sinh mc thỏi sai phi nhc nh luụn, tt nhiờn chn
cỏch núi thuyt phc nht). Gi sinh hot lp quỏ cng thng l mt tht bi
ca giỏo viờn ch nhim. Nghiờm khụng ng ngha vi s cng thng. Hóy
cho HS t trỡnh by suy ngh, s vn ng ca mỡnh. Coi mi li ca HS l
c hi s phm ca GV, khụng nờn quỏ quan trng húa vn ( ch yu l
phi bit cha li).
Cỏch rốn luyn k nng cho HS c phỏt trin t d n khú. Nh
mc cựng gúp ý trong gi sinh hot lp, tụi yờu cu Em hóy núi vi ý kin
ca mỡnh v nhng vi phm ca cỏc bn trong tun va qua . Ban u, cỏc
em cũn núi nng lớ nhớ, mt khụng dỏm nhỡn thng, gng mt cng thng, s
hói vỡ ln u tiờn phi núi trc ỏm ụng. Nhng sau vi ln, cỏc em khụng
cũn nhng cỏi nhỡn ỏi ngi, dn d hn, cm thy t tin v cõu núi chc gn,
cng thờm mt mụi trng giỏo dc thõn thin ho ng, cho phộp cỏc em
tin n gn v ho nhp vi nhau, sau ú l nhng iu khỏc nh úng gúp ý
kin cho tp th, ý tng c ỏo cho cỏc hot ng ca lp phong phỳ hn,
hiu qu hn v c bit k nng lm vic ng i, cỏc em c trang b lý
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
19
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
thuyt c th, ri thc hnh hiu. Vi k nng lm vic ng i, cỏc em
c tp lm vic bit cỏch hp tỏc v chp nhn ln nhau trong mi hon
cnh. Mc ớch quan trng nht l giỳp cỏc em t tin hn, t lp hn, õy l
iu rt cn thit trong cuc sng ca cỏc em sau ny.
Trong thi gian gn õy xó hi hay nhc n vn thiu k nng sng
trong HS, trong la tui thanh thiu niờn. Vỡ vy tụi trang b cho cỏc em mt
nhn thc mi rng: Sng trong xó hi, thỡ ai cng cú th cú nhng sai lm v

bt c lỳc no, õu ú cng s cú nhng hnh vi khụng chun mc, vỡ th
HS phi bit bo v mỡnh, bit cnh giỏc, cú úc hoi nghi mt cỏch khoa hc,
khụng phi hoi nghi bi quan, xa lỏnh v phn bin. V quan trng nht cỏc
em cú th ng dng trong cuc sng hng ngy sng an ton hn khi
khụng cú b m bờn cnh. Cỏi trc tiờn cn lm l chun b cho cỏc em tõm
lớ ch ng tip nhn cuc sng, nh chuyn lp, chuyn thy cụ giỏo ch
nhim, chuyn cp, chuyn trng hoc khi tham gia cỏc hat ng ngoi gi
lờn lp, sinh hot tp th
Cụng tỏc ch nhim lp qu tht nng n v phc tp. Ngi giỏo viờn
phi nh ngi m du dng, ngi thy nghiờm khc, ngi bn gn gi,
trng ti phõn minh. Thnh cụng ca giỏo viờn l lm cho hc sinh tụn trng,
kớnh yờu, tin tng, l xõy dng c mt tp th lp on kt, gn bú.
Qua mt hc k thc hin chuyờn : Gii phỏp nõng cao hiu qu rốn
k nng sng cho hc sinh lp ch nhim , tụi nhn thy rng hc sinh lp
9A1 rt mnh dn dỏm phỏt biu trc tp th, khụng cũn e dố, nhỳt nhỏt, cú
tinh thn on kt thõn ỏi, l phộp hn, chm ch siờng nng hc hn Cỏc
em bit sng vỡ nhau, bit chia s ựm bc ln nhau trong mi hon cnh.
Võng, hiu qu rốn k nng sng khụng o m c bng nhng con
s chớnh xỏc nhng c th hin bng nhng biu hin c th. ú l tin nhn
Cụ i cụng tỏc õu mau v vi chỳng em, 9A1 nh cụ lm! . ú l li
nhc Cụ ng lm vic khuya quỏ, cụ phi gi gỡn sc khe y, em chỳc
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
20
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
cụ ng ngon v m thy 9A1! . ú l li ngh ca Thu H trc khi bc
vo phũng thi hc sinh gii mụn Toỏn cp huyn: Cụ i cụ cho em ụm cụ
mt cỏi em cú thờm ngh lc vo thi cụ nhộ ! .
Nhng khonh khc y, nhng li ng viờn chia s y luụn l ng lc
giỳp tụi cú ý chớ hn trong quỏ trỡnh cụng tỏc ca mỡnh. ng nghip ca tụi
nhng ngi lm cụng tỏc ch nhim lp cú lỳc bc tc ó phi tht lờn rng

th phi dy thờm 10 tit/ tun na m khụng phi ch nhim cũn hn. V
tụi cng khụng ớt ln ngh th. Song chớnh cỏc em nhng hc sinh ngụ nghờ
ú li lm tụi thay i!
Hc sinh 9A1 ca tụi ngy cng t tin, nhanh nhn hot bỏt trong giao
tip ng x, trong cỏc mi quan h, cỏc em sng chan hũa nhõn ỏi hn, bit
quan tõm n nhng ngi xung quanh hn. Khi bn m cỏc em ó bit t r
nhau n thm hi, bit n chia s vi nhng hon cnh khú khn (nhng
git nc mt ca cỏc em mi khi n thm con cụ Xuõn dy Ting Anh em
bộ b mc bnh nóo ỳng thy ó cho tụi thy cỏc em khụng phi l nhng a
tr vụ cm), bit bo nhau n chỳc Tt thy cụ, bit t t chc n thm gia
ỡnh b Nguyn Th Nguyt (gia ỡnh cỏch mng) thụn Nm Hn v ghi vo
nht ký lp nhng vic tt ó lm
Trong k thi hc sinh gii cp huyn khi 9 mụn gii toỏn nhanh bng
mỏy tớnh b tỳi, lp cú 4 bn t gii cp huyn v bn Hng Sn c gii ba
cp tnh. Tip ú bn Tho Mai t gii cp huyn thi ting Anh trờn mng
Internet, cỏc bn Hng Sn, Hong H, Thu H, Linh, Qunh, Thnh Cụng,
Tin, Hnh cng t gii cao trong k thi hc sinh gii cp huyn 8 mụn c
bn, hin ang tip tc ụn thi cp tnh. Tham gia Hi khe Phự ng cp
huyn t 3 gii nht, 1 gii nhỡ, 2 gii ba. Bn Sang, bn Dng thi mụn in
Kinh v mụn Cu Lụng cp tnh t huy chng bc, vinh d hn Dng
c chn i thi khu vc ti tnh Phỳ Th. Qua cỏc phong tro thi ua, chng
t hc sinh lp 9A1 cú nhiu c gng, t tin, cú tinh thn ng i, bit on
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
21
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
kt, yờu thng, chia s, thi u nhit tỡnh em l nhiu thnh tớch cho nh
trng.
C TNH MI CA GII PHP
1. V nhn thc
Trc ht giỏo viờn phi nhn thc c rng rốn k nng sng cho hc

sinh l thc s thit thc, cú tỏc dng to ln trong vic xõy dng mt mụi
trng giỏo dc an ton, thõn thin, hiu qu, nhm nõng cao cht lng giỏo
dc ton din cho hc sinh, ỏp ng c nhu cu ca xó hi v ca thi i
hin nay. V chỳng tụi cng xỏc nh rng vic rốn k nng sng cho hc sinh
ũi hi s u tay ca ton th cỏc thy cụ giỏo nhng trong ú giỏo viờn ch
nhim l ngi cú trỏch nhim to ln nht. Phi khng nh rng nh trng
khụng cú trỏch nhim phi bi dng, trang b nhng k nng sng cho cỏc
giỏo viờn dy h phi bit ng x vi hc sinh. Nhng bn thõn cỏc thy
cụ, cỏc ban ngnh on th v cỏc bc ph huynh phi cú trỏch nhim trang b
cho nhau nhng kin thc loi ny.
2. V vic lm
Giỏo viờn giu kinh nghim, kin thc cuc sng, giỏo dc tõm lý. Hc
sinh phỏt huy nng lc cỏ nhõn, cú kh nng thớch nghi v cú hnh vi tớch cc,
ng phú vi cỏc tỡnh hung, bit cm thụng chia s, cú tinh thn tp th, ý
thc t lp, t ch, cú kh nng gii quyt v thng thuyt Ph huynh hc
sinh yờn tõm khi gi gm con em h cho nh trng.
D. HU CH CA GII PHP
Trong quỏ trỡnh nghiờn cu iu m tụi thy thnh cụng nht trong
ti ny chớnh l s t nhn thc v quyn, ngha v v trỏch nhim hc tp ca
hc sinh. Cỏc em bit nõng cao ý thc t nguyn, t giỏc, t ch, phỏt huy
tớnh tớch cc trong mi hot ng rốn luyn k nng sng. Cỏc em nhn thc
c rng, vic rốn luyn k nng sng l vic ca mỡnh, trc ht cú li cho
vic hc tp v s tin b v mi mt ca chớnh mỡnh, cho gia ỡnh v sau ú
cho cng ng, cho xó hi v t nc - khụng ch rốn luyn cho mỡnh m
quan tõm n vic rốn luyn chung ca c mt tp th t, lp v rng hn, ca
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
22
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
trng mỡnh. Mt s tht khụng th ph nhn c rng chớnh cỏc em vi s
trng thnh tng ngy lm tụi phi c gng hn, cú th t tin ng trc

cỏc em trong mi tỡnh hung, mi hon cnh. Thy v trũ luụn vỡ nhau cựng
tin b, ỳng vi khu hiu DY TT - HC TT quen thuc t bao i.
BI HC KINH NGHIM
Trong quỏ trỡnh thc hin v ỏp dng sang kiờn kinh nghiờm, tụi ó rỳt
ra c nhng bi hc quớ giỏ b sung cho kinh nghim thc hin nhim
v ca mỡnh nh sau:
- Cn to cho hc sinh mt ch da tinh thn vng chc trong mi hon
cnh, trng hc khụng ch l ni dy kin thc thun tỳy.
- Luụn to s i mi, sỏng to trong cụng tỏc ch nhim lp (trong cỏc
gi sinh hot lp, sinh hot i, sinh hot gia gi ) tng s thu hỳt t
phớa hc sinh.
- Luụn lng nghe ý kin v nhng khú khn ca hc sinh cựng thỏo g
kp thi.
E. KH NNG PH BIN V NHN RNG
Ni dung rốn k nng sng ang thc hin trong ni b nh trng, xin
phộp a lờn cỏc thy cụ, cỏc anh ch ng nghip nghiờn cu úng gúp ý
kin cho hon thin hn.
Rốn k nng sng s to nhng sõn chi l cỏc cõu lc b, hot ng
nhúm cho hc sinh, tỡm hiu di tớch lch s, hng hc sinh cựng xõy dng
trng lp xanh sch p. Mi ni dung khỏc ca phong tro xõy dng
Trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc u cú th xoay quanh trc rốn
k nng sng cho cỏc em.
XUT KIN NGH
Cn a giỏo dc k nng sng thnh mt mụn hc trong trng ph
thụng, cn cú ti liu v tp hun c th cho tng giỏo viờn. Lm c nh
vy, tụi ngh rng Giỏo dc k nng sng cho hc sinh khụng nhng khụng
lm quỏ ti chng trỡnh giỏo dc m cũn em n cho ngi hc s hng
thỳ, sụi ni v nim vui trong hc tp. Ngi hc ó hng thỳ v t giỏc thỡ
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
23

Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
chc chn vic giỏo dc k nng sng cho ngi hc s thc cht v hu ớch,
mc tiờu giỏo dc ton din s t c hiu qu nh mong mun.
Kt thỳc bi vit ny, xin phộp c a ra mt bi th tụi t sỏng tỏc
tng 4 hc sinh ( Sang, Hng Sn, Xuõn Sn, Huy) trong mt ln cỏc em mc
li t u nm hc:
Chẳng bao giờ em hiểu hết đợc đâu
Sau mỗi lần em vô tình mắc lỗi
Cô nhắc nhở chắc là em giận dỗi
Nhng vẫn phải nghe, chẳng than trách đợc gì!
Cô sửa em từng lời nói, bớc đi
Từng cử chỉ, hành vi không đợc phép
Bởi cô muốn tất cả đều tốt đẹp
Có trong em khi em đợc đến trờng.
Có lẽ rằng - em cha cảm nhận hết yêu thơng
Lớn dần lên trong cô từ ngày cô nhận lớp
Giữa cô trò bao điều cha tơng hợp
Thích ứng với nhau đâu thể một sớm, một chiều.
Em có biết dù học giỏi đến bao nhiêu
Nhng ý thức, thái độ quan trọng lắm.
Cô chỉ cho những điều thật đúng đắn
Em lại nghĩ rằng cô nguyên tắc phải không?
Nhắc nhở nhiều cũng chỉ vì cô mong
Các em lớn khôn, trởng thành hoàn thiện
Ai có lỗi, ai sai phải đối diện
Pht em nhiu cụ thy c ng bu n hn.
Lo cho em khi tri rột, ng trn
C nhng iu cụ khụng tin k
Em chng bit õu Lm sao cụ cú th
Th lng cỏc em vi 31con ngi.

Cụ ch mun cho em nhng nim vui
Nhng bi hc, nhng trũ chi b ớch
9A1 i - em l ngi thanh lch
Cụ rt t ho v luụn yờu quý cỏc em.
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
24
Giải pháp nâng cao hiệu quả rèn Kỹ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm
Ngi vit

Nguyn Thu Phng
MC LC
Ni dung Trang
A. TấN SNG KIN 1
B. Mễ T GII PHP 1
PHN M U 1
I . TNH CP THIT 1
II. TèNH HèNH NGHIấN CU 2
III. MC CH, NHIM V SNG KIN 2
IV. I TNG V PHM VI 4
1. i tng 4
2. Phm vi 5
V. NHIM V CA SNG KIN 5
PHN NI DUNG 6
Chng I C S CA TI 6
Chng II THC TRNG 7
Chng III BIN PHP 9
C. TNH MI CA GII PHP 22
D. HU CH CA GII PHP 22
E. KH NNG PH BIN V NHN RNG 23


NHN XẫT NH GI CA T CHUYấN MễN
Nguyễn Thu Phơng THCS số 1 Gia Phú
25

×