SKKN Bồi dưỡng học sinh giỏi trong các lớp học đại trà ở tiểu học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
“BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI TRONG CÁC LỚP HỌC ĐẠI TRÀ
Ở TIỂU HỌC”
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Từ hơn năm trăm năm trước, danh sĩ Thân Nhân Trung đã có câu nói nổi tiếng nêu
bật được tầm trọng của nhân tài đối với việc hưng thịnh của đất nước : “ Hiền tài là
nguyên khí quốc gia…”. Hiện bài văn bia có câu nói này vẫn còn hiện diện ở văn miếu
Quốc Tử Giám - ngôi trường đại học đầu tiên trên đất nước Việt Nam - một biểu tượng
sống động cho truyền thống hiếu học và trọng dụng nhân tài của dân tộc ta. Thời xưa,
việc đào tạo nhân tài được các bậc đế vương anh minh rất coi trọng, và lịch sử mấy nghìn
năm qua đã chứng minh rằng vị vua nào biết trọng dụng nhân tài thì vương triều ấy vững
mạnh, vị vua ấy được coi là sáng suốt, được người đời ca tụng. Và ngược lại, khi việc
đào tạo và trọng dụng nhân tài bị lãng quên thì thế nước sẽ suy yếu…Ngày nay trong
công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đất nước ta cần lắm những nhân tài có tầm, có
tâm để đưa Việt Nam sánh vai cùng bè bạn năm châu như tâm nguyện của Bác kính yêu
lúc sinh thời.
Tiểu học là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, các môn học ở Tiểu
học giúp học sinh có cơ hội bộc lộ những năng khiếu, tài năng tiềm ẩn của mình. Điều II
luật phổ cập giáo dục đã nêu: “ Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo
dục quốc dân…”. Bậc Tiểu học là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục, giúp trẻ hình
thành những cơ sở ban đầu cơ bản và bền vững về kiến thức và kĩ năng để tiếp tục học
lên các bậc học trên. Các nhà giáo dục học thường ví con đường học vấn của một con
người giống như một tòa nhà trong đó bậc Tiểu học là cái móng nhà. Móng không vững
tất nhà sẽ đổ …. Do vậy mà, bậc Tiểu học nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng,
Nhà nước. Bậc học này ngoài nhiệm vụ phổ cập Gd, xóa mù chữ còn có vai trò quan
trọng trong việc đào tạo và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Tuy nhiên việc đào tạo nhân tài hay bồi dưỡng học sinh giỏi không hề đơn giản, nó
phụ thuộc bởi nhiều yếu tố như phải có quá trình quan sát để phát hiện học sinh có tố
chất, rồi phải tạo môi trường thuận lợi cho học sinh ấy phát huy tố chất của mình.

Một vấn đề mà các nhà lãnh đạo của ngành Giáo dục luôn trăn trở là phải nâng cao
được chất lượng giáo dục đại trà và chất lượng giáo dục mũi nhọn, đỉnh cao. Đã có rất
nhiều chuyên đề về bồi dưỡng học sinh giỏi nhưng việc áp dụng những kinh nghiệm này
vào thực tế không phải lúc nào cũng thuận lợi bởi mỗi học sinh giỏi là một cá thể với
những hoàn cảnh, tính cách khác nhau. Song không vì những khó khăn này mà chúng ta
lùi bước trong việc phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Là một giáo viên tiểu học, tôi thấy mình cũng cần góp sức để cùng với ngành giáo
dục thực hiện trọng trách này. Đây chính là lí do để tôi chọn đề tài : “ Bồi dưỡng học sinh
giỏi trong các lớp học đại trà ở Tiểu học.”
2. Phạm vi và đối tượng áp dụng:
Học sinh Tiểu học cụ thể là học sinh lớp 3A4, trường Tiểu học Yên Phú I – Yên
Mỹ - Hưng Yên.
Thời gian áp dụng: từ 3/9/2012 đến 22/2/2013
3. Mục tiêu nghiên cứu:
Tìm biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn ở bậc Tiểu học.
4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp thực nghiệm
- Phương pháp tổng kết, đánh giá, so sánh, đối chứng
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Học sinh tiểu học suy nghĩ còn rất non nớt, cảm xúc có ảnh hưởng mạnh đến suy
nghĩ của các em. Các nhà tâm lí học đã khẳng định suy nghĩ dẫn đường cho hành động.
Điều này đúng với tất cả mọi người, trong đó có học sinh Tiểu học. Do đó, để đạt hiệu
quả trong giảng dạy nói chung và trong việc bồi dưỡng hs giỏi nói riêng, giáo viên rất cần
hiểu tâm lý học sinh Tiểu học để vận dụng những hiểu biết đó vào trong quá trình giáo
dục.
Chúng ta vốn rất quen với cụm từ “chuyên môn hóa”. Cụm từ này xuất hiện trong
mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề. Thực tế đã chứng minh rằng để đạt hiệu quả trong công

việc, để tăng năng xuất lao động, để nâng cao chất lượng sản phẩm thì cần phải “chuyên
môn hóa”. Giáo dục cũng là một ngành nghề trong xã hội và tất nhiên rất cần “chuyên
môn hóa” để nâng cao chất lượng dạy và học.
Thế nhưng ở các lớp học đại trà, việc bồi dưỡng học sinh Giỏi gặp khó khăn do lớp
có nhiều đối tượng học sinh trong đó có cả học sinh yếu. Giáo viên phải dành nhiều thời
gian cho những học sinh này. Có phần kiến thức, những học sinh khá giỏi đã hiểu rõ song
vì học sinh trung bình và yếu vẫn chưa hiểu nên giáo viên lại phải giảng giải nhiều lần.
Điều này với học sinh giỏi có thể coi là một sự lãng phí về mặt thời gian. Các em sẽ ít có
cơ hội khám phá những tri thức mới, nâng cao. Vì là lớp đại trà nên trong lớp sẽ có
những em bướng bỉnh luôn gây mất trật tự. Đây lại là một trở ngại nữa cho giáo viên
trong việc nâng cao chất lượng của học sinh nhất là học sinh giỏi vì thực tế cho thấy học
sinh cá biệt càng mất trật tự nhiều hơn khi giáo viên dành thời gian cho học sinh giỏi vì
những nội dung trao đổi giữa giáo viên và học sinh giỏi khi ấy nằm ngoài sự quan tâm
của những em học sinh bướng bỉnh này.
Chuyên môn hóa không chỉ cần với học sinh mà người giáo viên cũng rất cần được
chuyên môn hóa. Những giáo viên chuyên dạy ở lớp chọn, chuyên bồi dưỡng học sinh
giỏi sẽ có nhiều cơ hội tiếp xúc làm quen nên hiểu các em hơn và các đồng chí ấy cũng
có nhiều tư liệu, kinh nghiệm cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi hơn.
Chúng ta đều biết cạnh tranh là một động lực của sự phát triển, những học sinh giỏi
ở lớp đại trà sẽ ít có đối thủ cạnh tranh, các em sẽ thiếu đi động lực để cố gắng.
Một khó khăn nữa cho giáo viên khi tiến hành bồi dưỡng học sinh giỏi là vì những
học sinh có nhận thức nổi trội ở các lớp đại trà dù sao cũng là những học sinh không vượt
qua vòng tuyển vào lớp chọn, chắc chắn trong học tập các em sẽ có những mặt còn hạn
chế so với những bạn được chọn cho dù vẫn có câu: không có gì là tuyệt đối.
Với tất cả những cơ sở về lí luận và thực trạng trên, tôi đã tiến hành các biện pháp
sau:
2. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH
2.1 Phân loại học sinh
Cần có quá trình quan sát các hoạt động học tập, vui chơi của học sinh để biết trình
độ học tập, tính cách, sở thích, các mối quan hệ bạn bè của các em từ đó xếp chỗ ngồi,

phân tổ, nhóm học tập cho các em.
Tôi đã phân tổ, nhóm cho các em như sau
+ Phân tổ : Tổ 1, 2 phần lớn là học sinh có trình độ nhận thức ở mức trung bình khá
trở lên hai tổ này gần nhau để tạo động lực cho các em thi đua nhau trong học tập. Tổ 3
chủ yếu là học sinh trung bình chỉ có hai học sinh học khá giỏi trong đó một học sinh
được chọn làm tổ trưởng.
Riêng tổ 4 gồm những học sinh tiếp thu chậm và một số em có ý thức học chưa tốt,
tổ này do một học sinh vừa học tốt lại có năng lực quản lí, nhận được sự tín nhiệm, yêu
quý của bạn bè làm tổ trưởng. Qua việc phân tổ này tôi thấy các em đã có nhiều tiến bộ
trong học tập.
Với tổ1, 2, tôi cũng xếp những em có cùng sở thích và chơi thân với nhau ngồi
cùng một bàn để các em động viên nhau trong quá trình học tập và cùng nhau trao đổi,
bàn bạc khi thảo luận cặp. Ngoài ra, tôi còn xếp những em có sở trường khác nhau ngồi
gần nhau, ví dụ : Những em nhút nhát sẽ ngồi cạnh em mạnh dạn, tự tin. Những em ít nói
và nói bé sẽ ngồi với em hoạt bát, nói năng to tát, rõ ràng, những em viết chữ chưa đẹp sẽ
ngồi cùng em viết đẹp…. Đây là một biện pháp giúp các em không những có tiếng nói
chung khi thảo luận nhóm mà còn giúp các em bổ sung ưu điểm cho nhau, cùng nhau tiến
bộ.
Tổ 3 là tổ có nhiều học sinh trung bình tôi cho hai em khá, giỏi làm nòng cốt, hai
em này sẽ bàn bạc, trao đổi, định hướng cho cả tổ khi thảo luận nhóm. Tôi hướng cho tổ
3 noi gương tổ 1, 2, phấn đấu có được thành tích như tổ 1,2 và không ngừng hoàn thiện
mình để không bị tổ 4 vượt qua. Và tổ này sẽ là đối thủ vừa sức với tổ 4, tạo cho tổ 4 có
niềm tin vào chiến thắng trong cuộc đua thứ hạng. Đây là điều kiện thuận lợi để tôi giao
nhiệm vụ phù hợp với trình độ của mọi hs trong lớp. Với tổ 1, 2, tôi giao nhiệm vụ đòi
hỏi sự sáng tạo và có độ khó nhất định còn với tổ 3, 4, tôi giao việc nhiệm vụ không quá
phức tạp và vừa sức với các em.
2.2. Áp dụng phương pháp dạy lồng ghép
Ở các lớp đại trà muốn bồi dưỡng hs giỏi cũng cần áp dụng phương pháp dạy lồng
ghép. Bên cạnh những phần kiến thức cho lớp đại trà, giáo viên cần bổ sung các kiến thức
nâng cao, các câu hỏi có độ khó nhất định dành cho hs giỏi. Để thực hiện được phương

pháp này, giáo viên cần một sự quan sát tinh tế để lựa chọn đúng thời điểm và cách thức
lồng ghép. Ví dụ:
Khi thấy hs giỏi đã làm xong bài chung với các bạn trong lớp thì gv có thể giao
thêm bài nâng cao cho hs. Lưu ý : ( không nên viết đề bài nên bảng vì sẽ làm phân tán sự
tập trung của những hs chưa hoàn thành bài mà nên viết vào một tờ giấy đưa cho các em.
Và nên tổ chức các em trao đổi nhóm nhỏ làm bài để giáo viên không phải viết nhiều và
giảm thời gian kiểm tra bài làm của hs. Ngoài ra, hoạt động nhóm nhỏ còn tăng thêm
hứng thú cho hs mà không khiến cho lớp bị ồn).
Còn khi thấy hs giỏi tỏ ra chủ quan hoặc uể oải trước những câu hỏi đơn giản thì
giáo viên cần lồng ghép những câu hỏi khó, tạo ra một thử thách nho nhỏ đánh thức sự tư
duy của các em, giúp các em lấy lại tâm thế tích cực trong học tập.
2.3 Áp dụng phương pháp hoạt động nhóm
Hoạt động nhóm có tác dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, thực tế cho
thấy những nước phát triển đều chú trọng đến hoạt động này, ví dụ như đất nước Nhật
Bản, một nước có sự phát triển “thần kì” sau thế chiến nhờ nguồn lực con người. Mà
người dân Nhật Bản vốn nổi tiếng là có ý thức cộng đồng rất cao và hoạt động nhóm
trong công việc và học tập được họ phát huy rất hiệu quả. Có một câu nói lí giải cho sự
thành công của Nhật Bản đáng để chúng ta học tập là : Một người Việt thì hơn một người
Nhật nhưng phải 30 người Việt mới bằng 3 người Nhật. Vì rằng kĩ năng hoạt động nhóm
của người Nhật hơn hẳn người Việt nên khi 3 người Nhật phối hợp với nhau thì hiệu quả
công việc được nâng lên rõ rệt.
Nhận thức được tầm quan trọng như đã nêu của hoạt động nhóm và thấy được những hạn
chế trong kĩ năng hoạt động nhóm của phần đông người Việt nói chung và hs Việt nói
riêng. Tôi đã chú trọng tìm hiểu và vận dụng phương pháp này trong dạy học nhất là
trong bồi dưỡng hs giỏi. Đây là một phương pháp đã được ngành giáo dục đề cập đến
trong nhiều chuyên đề, hội thảo. Những ưu điểm của phương pháp này đều được mọi
người ghi nhận song việc áp dụng không phải là không gặp khó khăn. Đặc biệt đối với
lớp học đại trà, hs có nhiều trình độ nhận thức khác nhau, có cả hs yếu, hs cá biệt thì để
áp dụng tốt phương pháp này cần tìm ra những biện pháp riêng phù hợp với tình hình
thực tế của lớp. Tôi đã áp dụng những biện pháp sau:

2.3.1. Phân loại hs
Phần này tôi đã đề cập ở phần đầu, việc phân loại hs cũng góp phần tạo thuận lợi
cho hoạt động nhóm có hiệu quả.
2. 3.2. Linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động nhóm.
Đây là một biện pháp tổng hợp. việc vận dụng linh hoạt phương pháp hoạt động
nhóm thể hiện ở một số biện pháp sau:
a) Giao nhiệm vụ cho các nhóm:
- Có những nhiệm vụ giao chung cho các nhóm cùng hoàn thành, có những nhiệm
vụ giao riêng cho từng nhóm. Ví dụ :
+ Ở trang 7, tuần 19 sgk Tiếng việt 3, có bài tập chính tả : Thi tìm nhanh các từ ngữ
chứa tiếng bắt đầu bằng l, n thì giáo viên có thể cho hs tất cả các nhóm cùng làm vì đây là
bài tập có yêu cầu dễ hiểu, mọi hs đều có thể tham gia tìm từ.
+ Còn với bài tập 1 tiết Luyện từ và câu tuần 23 trang 44, sgk Tiếng việt 3 thì:
Câu a) Trong bài thơ trên, những sự vật nào được nhân hóa? Đây là câu hỏi không khó,
chỉ đòi hỏi tái hiện kiến thức cơ bản, giáo viên có thể giao chung cho các nhóm cùng làm.
Câu b) Những sự vật ấy được nhân hóa bằng cách nào? giáo viên chỉ giao cho nhóm học
sinh giỏi…vì đây là câu hỏi khó đòi hỏi sự tổng hợp, suy luận.
b) Thay đổi sự kết hợp giữa các đối tượng hs trong một nhóm:
- Việc chia nhóm cố định theo đơn vị tổ phát huy nhiều ưu điểm như đã trình bày ở
trên song đôi khi giáo viên cũng cần cho hs trung bình và hs yếu cùng thảo luận nhóm với
hs giỏi để những hs này được hs giỏi truyền cảm hứng học tập tích cực; để hs giỏi lôi kéo
các em vào các hoạt động học tập; để các phương pháp học tập tích cực thấm dần tới các
em; để các em thấy đủ tự tin rằng mình cũng có thể tham gia học cùng các bạn học giỏi.
Điều này giúp các em có thêm tinh thần phấn đấu vươn lên trong học tập. Còn hs giỏi thì
lại thấy vinh dự và tự hào khi được là người dìu dắt, giúp đỡ các bạn trong học tập. Các
em càng thêm cố gắng phấn đấu để xứng đáng với trách nhiệm vinh dự đó.
c) Vận dụng thảo luận nhóm trong thi giải các bài toán khó
Bài toán khó mà tôi muốn đề cập ở đây không phải là các bài ở các sách nâng cao
mà chỉ đơn giản là các bài toán giải bằng hai phép tính ở sgk và vở bài tập toán lớp 3.
Song đây là những dạng toán mà các em mới gặp lần đầu. Và một số bài khó trong vở

luyện Toán. Ví dụ:
- Bài 3 trang 76 sgk Toán 3, tiết luyện tập:
“Quãng đường AB dài 172m, quãng đường BC dài gấp 4 lần quãng đường AB(xem hình
vẽ). Hỏi quãng đường AC dài bao nhiêu mét ?”

Đây là bài toán giải bằng 2 phép tính dạng mới và khá khó với hs lớp 3 vì để làm
được bài này hs phải vận dụng nhiều kiến thức như: Gấp một số lên nhiều lần; kiến thức
tổng hợp về đoạn thẳng, phải biết cách quan sát….Nếu cho hs làm bài cá nhân sẽ không
hiệu quả. Cho hs làm bài theo nhóm, các em sẽ hỗ trợ nhau, mỗi cá nhân sẽ có ưu thế ở
một mảng kiến thức nào đó như hs quan sát tốt và hs có kiến thức chắc về phần đoạn
thẳng sẽ phối hợp với nhau để thấy rằng độ dài đoạn thẳng AC gồm độ dài đoạn thẳng
AB cộng với độ dài đoạn thẳng BC. Còn học sinh hiểu rõ phần kiến thức Gấp một số lên
nhiều lần sẽ biết ngay rằng độ dài đoạn thẳng BC bằng độ dài đoạn thẳng AB nhân với 4
(172 × 4 = 688m) Từ đó các hs này sẽ tìm ra được ra đáp án: Độ dài đoạn thẳng AC là
( 172 + 688 = 860m). Ngoài ra, bài này còn được giải theo cách khác đó là:
Cách 2:
Nếu coi độ dài đoạn thẳng AB là một phần thì độ dài đoạn thẳng BC là 4 phần
như thế.
Tổng số phần bằng nhau của đoạn thẳng AB và đoạn thẳng BC là:
1 + 4 = 5 (phần)
Độ dài đoạn thẳng AB là:
172 × 5 = 860 (m)
Đáp số: 860m
Với cách này đòi hỏi học sinh phải có mắt quan sát, phải có hiểu biết sâu sắc về
mảng kiến thức Gấp một số lên nhiều lần cũng như kiến thức tổng hợp về đoạn thẳng.
Nếu chỉ làm bài cá nhân thì không huy động hết sức mạnh tổng hợp để giải những bài
hàm chứa nhiều kiến thức và có nhiều hướng giải như bài này.
Ngoài ra nếu hoạt động đơn lẻ thì sẽ không có nhiều học sinh tìm ra đáp án và rất ít
hs tìm ra được hai cách giải mà nếu có tìm ra thì cũng rất mất thời gian.
Hoạt động nhóm đã tháo gỡ hoàn toàn bất cập trên và hơn thế giả sử có nhóm

không tìm ra dù chỉ một cách giải thì việc những hs trong nhóm được cùng nhau suy nghĩ
tìm cách vượt qua khó khăn, thử thách cũng là một trải nghiệm khó quên. Nó sẽ tạo ra
một dấu ấn khó phai trong tâm trí các em, khiến các em khao khát đi tới cùng của một
vấn đề mà mình đã cố công khám phá nhưng chưa ra. Hay nói chính xác hơn là chúng ta
đã đặt các em vào “tình huống có vấn đề”. Đây chính là bản chất và cũng là động lực của
quá trình giáo dục, quá trình nhận thức.
2.4 Áp dụng phương pháp tâm lý kết hợp với phương pháp thi đua khen thưởng.
Biện pháp tâm lý được tôi áp dụng ngay trong cách chọn tổ trưởng, xếp chỗ ngồi
cho hs trong từng tổ mà điển hình là tổ 4. Tổ này có một học sinh khá bướng bỉnh luôn
bắt nạt bạn bè và tự do làm những gì mình thích. Tôi đã để cho em đó tự chọn một bạn
trong lớp làm tổ trưởng. Tôi còn quan sát thấy em này chơi thân và luôn đứng ra bảo vệ
một học sinh trong lớp. Em này lại là một học sinh yếu song khá ngoan. Tôi đã xếp chỗ
cho học sinh yếu đó ngồi gần học sinh cá biệt này, rồi tôi luôn thể hiện sự quan tâm đặc
biệt tới học sinh yếu đó. Ngoài ra, tôi cũng có cách nói để em hs đó hiểu rằng: nhờ sự
giúp đỡ của em mà bạn em đã có nhiều tiến bộ trong học tập; các bạn trong lớp nhất là
bạn em rất cần không gian yên tĩnh để học. Đây là cách để tôi tạo thiện cảm với học sinh
cá biệt bởi thay vì nhắc nhở em thì tôi lại cho em hiểu rằng việc em giữ trật tự sẽ giúp
bạn em có điều kiện học tập tốt hơn; và tôi rất quan tâm đến người bạn mà em yêu quý.
Với những biện pháp kể trên, hs cá biệt ấy đã có tiến bộ vượt bậc, em không còn quậy
phá làm ảnh hưởng đến trật tự lớp học. Điều này không chỉ giúp cho chất lượng dạy học
đại trà được nâng lên mà còn giúp cho hs Giỏi có thời gian yên tĩnh tự trau dồi kiến thức.
Và ngay cả khi tôi dành thời gian giảng giải các kiến thức nâng cao cho hs giỏi thì hs đó
cũng không còn phá đám nữa bởi em đó biết những hs như em, như người bạn yêu quý
của em cũng được tôi quan tâm, yêu quý như thế và thậm chí còn hơn thế nữa.
Do hầu hết cha mẹ học sinh là những người lao động ngoài công việc đồng áng cực
nhọc thì họ còn phải thức đêm, thức hôm ngược xuôi chạy chợ kiếm sống. Trong lớp đại
trà thường có học sinh chưa chăm và học sinh cá biệt nên mỗi khi các em lười học hay
quậy phá, giáo viên sẽ dùng biện pháp tác động vào suy nghĩ, cảm xúc của các em qua
những câu nói như :
Các em có biết bây giờ bố mẹ các em đang làm gì và ở đâu không? Các em có biết

những đêm trời mưa rét, khi các em đang ngon giấc trong chăn ấm nệm êm thì bố mẹ các
em phải dậy từ mấy giờ để đi chợ không? Sau khi có hs trả lời, gv sẽ nói tiếp : Các em
đang được ngồi trong phòng ấm áp, mưa không tới mặt, nắng không tới đầu, nóng thì đã
có quạt mát. Trong khi bố mẹ các em phải phơi mặt trong nắng cháy da, trong mưa phùn
gió rét… Bố mẹ phải vất vả như thế là vì ai ? Chính các em là nguồn vui, là động lực để
bố mẹ các em vượt qua mọi khó khăn thử thách của cuộc sống. Dù cực khổ, mệt nhọc
đến đâu nhưng chỉ cần nghĩ rằng mình vất vả để kiếm ra tiền nuôi cho con ăn học là bố
mẹ các em lại có thêm động lực để vượt qua tất cả những khó khăn đó. Vậy mà các em
đền đáp lại công ơn của bố mẹ bằng cách này ư ? Nếu thấy các em thế này bố mẹ các em
có vui nổi không?
Những lời nhắc nhở trên không chỉ thức tỉnh hs quậy phá, lười học mà còn tác động
đến tâm tư, tình cảm của các hs khác trong đó có hs giỏi; là động lực cho hs giỏi quyết
tâm phấn đấu trong học tập. Vì cha mẹ các em cũng phải lao động vất vả giống như cha
mẹ của các bạn hs kia.
Hiểu tâm lý thích được khen của hs, các nhà sư phạm đã đưa ra biện pháp thi đua
khen thưởng. Tôi đã vận dụng biện pháp này như sau: Tôi đã xây dựng câu lạc bộ Hoa
điểm 10 và quỹ khen thưởng của lớp. Việc ghi điểm 10 do nhóm hs khá giỏi thực hiện,
điều này đảm bảo tính khách quan trong việc tính tổng số điểm 10 và cũng tạo thêm động
lực thi đua trong hs bởi vì các em thường ngày được nhẩm tính số điểm của mình, sẽ luôn
thấy cần phải cố gắng để giành nhiều hoa điểm 10 hơn. Mặt khác, vì trong lớp tôi số hs
nữ học nổi trội hơn hs nam nên tôi đã chia lớp làm hai nhóm nam và nữ. Những hs nam
thi đua với nhau, những hs nữ thi đua với nhau. Việc này sẽ khiến cho hs nam có cơ hội
được khen thưởng, các em mới có động lực để cố gắng trong học tập.
Cuối mỗi tháng, tôi cùng với hs tính tổng số điểm 10 mà mỗi hs đạt được. Tôi sẽ
thưởng cho ba hs nữ và hai hs nam đạt nhiều điểm 10 nhất trong tháng mỗi hs một quyển
vở. Và tôi không quên khen những em đạt nhiều điểm 10 khác song không ở trong tốp
được tặng thưởng. Tôi động viên các em đó cố gắng tháng sau để được đứng trong tốp 2,
tốp 3. Thế nhưng sau vài tháng đầu, các em này vẫn không lọt vào tốp được thưởng vở,
tôi thấy nỗi buồn hiện rõ trên ánh mắt, nét mặt các em. Điều này khiến tôi rất trăn trở, tôi
sợ rằng cứ kéo dài tình trạng này thì các em đó sẽ nản chí, và phong trào thi đua sẽ bị

chùng xuống. Và rồi, tôi cũng nghĩ ra cách điều chỉnh hình thức khen thưởng. Thay vì chỉ
có 3 hs nữ và 2 hs nam đạt nhiều điểm 10 nhất chắc chắn được thưởng vở thì cơ hội được
nhận thưởng sẽ giành cho 6 hs nữ và 4 hs nam, những hs này sẽ bắt thăm để nhận phần
thưởng. Điều này sẽ không làm vỡ quỹ khen thưởng của lớp mà vẫn động viên được
nhiều hs, khuyến khích được nhiều hs phấn đấu vươn lên trong học tập. Không những
thế, việc thay đổi bằng cách bắt thăm phần thưởng này cũng trở thành một trò vui nho
nhỏ cho lớp trong các tiết sinh hoạt cuối mỗi tháng. Một lợi ích nữa mà sự thay đổi này
mang lại là tạo ra không khí vui vẻ, đoàn kết giữa các hs trong lớp đặc biệt là giữa những
hs giỏi. Các em sẽ được giải thoát khỏi trạng thái mệt mỏi vì sự đố kị. Khi nhiều hs được
khen sẽ đảm bảo nguyên tắc rất khoa học và là bản chất của thi đua khen thưởng là “thi
đua để cùng tiến bộ”.
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng, với các biện pháp này tôi đã thu
được kết quả sau:
3. KẾT QUẢ CỦA SKKN
Tôi đã áp dụng SKKN trên từ tháng 9 năm 2012 đến tháng 2 năm 2013 cho hs lớp 3A4,
trường Tiểu học Yên Phú 1 - Yên Mỹ - Hưng Yên. Để minh chứng cho kết quả thu được,
tôi sẽ lập bảng thống kê sau :
Kết quả các đợt thi của lớp 3A4 năm học 2012 - 2013
ĐỢT MÔN
KẾT QUẢ
1 – 4 5 – 6 7 – 8 9 – 10
SL % Nữ % SL % N % SL % N % SL % N %
ĐẦU
TV 3 12 0 0 10 40 4 28 11 44 9 64 1 4 1 7
TOÁN 1 4 1 7 3 12 2 14 13 52 8 57 8 32 3 21
GIỮA
TV 1 4 0 0 10 40 3 21 13 52 10 72 1 4 1 7
TOÁN 0 0 0 0 3 12 2 14 9 36 3 22 13 52 9 64
CUỐI
KÌ I

TV 1 4 0 0 6 24 0 0 10 40 7 50 8 32 7 50
TOÁN 0 0 0 0 1 4 1 7 6 24 2 14 18 72 11 79
Kết quả thi đầu và cuối năm học của lớp 3A3 năm học 2011 – 2012
(Sĩ số đầu năm: 31 – Sĩ số cuối năm: 28)
ĐỢT

MÔN
KẾT QUẢ
1 – 4 5 – 6 7 – 8 9 – 10
SL % SL % SL % SL %
TV 10 32 17 55 4 13 0 0
TOÁN 2 7 6 19 13 42 10 32
TV 1 4 14 50 13 46 0 0
TOÁN 0 0 7 25 13 46 8 29
Nhìn vào bảng thống kê thứ nhất , ta thấy: khi áp dụng SKKN, tỷ lệ học sinh Giỏi
ở cả hai môn có sự tăng lên rõ rệt, so sánh giữa hai thời điểm đầu năm học và cuối kì I,
môn TV tăng gần 30%, môn Toán tăng 40%.
Nhìn vào bảng thống kê thứ hai khi chưa áp dụng SKKN, ta thấy tỷ lệ hs Giỏi ở cả
hai môn đều không tăng, thậm chí còn giảm (môn Toán). Điều này cho chúng ta thấy
hiệu quả bước đầu đầy khả quan của SKKN.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
Người dân Việt Nam vốn có truyền thống hiếu học, đặc biệt những người nông dân
họ vất vả lo cho con ăn học chỉ mong con thành tài, những đứa con chính là niềm tự hào
và niềm tin ở tương lai của họ. Bởi thế, họ rất mong con mình trở thành những học sinh
Giỏi. Thực tế cho thấy, họ tìm nhiều cách xin cho con mình vào lớp chọn, để con họ có
cơ hội trở thành học sinh Giỏi. Nếu những lớp đại trà mà học sinh vẫn được tạo điều kiện
để rèn luyện trở thành học sinh Giỏi, thì chắc chắn sẽ không còn hiện tượng phụ huynh
tìm mọi các xin cho con vào lớp chọn nữa. Và như vậy, nhà trường sẽ bớt đi một nỗi trăn
trở mỗi dịp đầu năm học. Hơn thế, những gv ở các lớp đại trà sẽ không rơi vào trạng thái

bi quan, chán nản mỗi khi lớp mình có hs xin chuyển đi nữa. Là giáo viên thường có hs
xin chuyển đi tôi hiểu hơn ai hết vấn đề này. Bởi thế, SKKN này mở ra cho tôi một
hướng đi mới trong nghề với một tương lai sáng sủa hơn. Và tôi biết rằng một mình tôi
không thể làm nên SKKN này mà đây là những kinh nghiệm được tôi rút ra từ kho tàng
tri thức vô tận của loài người và những kinh nghiệm của tập thể giáo viên trường tôi.
Bởi thế mà, tôi luôn thấy mình thật may mắn khi được công tác ở trường Tiểu học Yên
Phú I – một ngôi trường giàu truyền thống và có bề dày thành tích. Đội ngũ lãnh đạo hiện
tại của nhà trường từ Hiệu trưởng, Hiệu phó đến Tổ trưởng, Tổ phó… đều là những
người giỏi chuyên môn, tâm huyết với nghề. Họ là những tấm gương sáng để những giáo
viên chưa có nhiều kinh nghiệm như tôi học tập. Họ luôn trân trọng những sáng kiến dù
là nhỏ của tất cả giáo viên trong và ngoài nhà trường. Với những kinh nghiệm mà tôi tiếp
thu được từ tập thể giáo viên nhà trường trong suốt hơn 10 năm công tác cộng thêm một
chút công sức của mình, tôi đã viết lên SKKN này. Tôi tin rằng, sáng kiến của mình sẽ
góp một phần nhỏ vào công việc thường ngày của mỗi giáo viên trong đó có mảng bồi
dưỡng hs giỏi.
Một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đã được đưa ra áp
dụng ở một số trường trong đó có trường Tiểu học Yên Phú I là phân lớp theo trình độ hs
để tạo điều kiện cho giáo viên dạy học phù hợp khả năng tiếp thu của từng đối tượng hs.
Thế nhưng do tâm lý e ngại khi dạy đối tượng hs yếu, hs cá biệt nên cuối cùng thì mỗi
khối chỉ có một lớp chọn. Hiện nay, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng lên. Do
đó, vẫn còn một số hs giỏi được phân vào học chung với hs đại trà. Bởi thế, việc bồi
dưỡng hs giỏi trong các lớp học đại trà là một vấn đề cần được quan tâm nghiên cứu.
Đúng như tên của SKKN, việc bồi dưỡng hs giỏi được lồng ghép trong các lớp học
đại trà nên tôi không thể có nhiều thời gian giảng giải cụ thể về một bài, một dạng bài nào
đó riêng cho đối tượng hs giỏi được mà tôi chỉ đưa ra một số biện pháp chung nhất trong
việc tổ chức, quản lí lớp học làm sao tạo môi trường thuận lợi nhất có thể để các hs giỏi
phát huy hết khả năng của mình. Còn về phần phương pháp dạy học một bài một dạng bài
hay một phân môn cụ thể thì các sách phương pháp, các SKKN của các thế hệ giáo viên
đi trước đã đề cập đến rất nhiều và đã đưa ra những giải pháp khá toàn diện và đầy đủ. Là
người đi sau, tôi thấy mình còn cần phải học hỏi nhiều từ kho tri thức quý giá này. Sau

khi học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm, tôi sẽ hoàn thiện SKKN này. Tôi tin rằng với nguồn
tri thức phong phú ấy cộng với các biện pháp mà SKKN của tôi, của giới giáo ở khắp nơi
đã đang và sẽ đề cập sẽ góp phần vào việc bồi dưỡng hs giỏi - những tài năng trong tương
lai của xã hội.
Với những kết quả bước đầu thu được, tôi thấy SKKN này còn giúp tôi có thêm tự
tin trong việc bồi dưỡng hs giỏi ở các lớp học đại trà. Đây cũng là một chủ chương lớn
của ngành: Nâng cao chất lượng giáo dục đại trà song song với nâng cao chất lượng giáo
dục mũi nhọn, giáo dục đỉnh cao….
Môn khoa học triết học biện chứng đã chỉ ra rằng : Vật chất luôn vận động và biến
đổi không ngừng. Đối tượng của giáo dục trong đó có hs giỏi cũng là một dạng vật chất
nên cũng không nằm ngoài quy luật đó. Và tất yếu rằng SKKN áp dụng cho đối tượng
này cũng phải luôn được cải tiến để phù hợp với sự vận động không ngừng của đối tượng
đặc biệt này. Với SKKN này, tôi mới chỉ áp dụng trong khoảng thời gian hơn 5 tháng và
cho một đối tượng duy nhất là một lớp ở khối 3. Bởi thế mà SKKN này rất cần được bổ
sung, hoàn thiện trong những năm học tới. Đây là việc mà tôi sẽ làm và tôi rất mong nhận
được ý kiến đóng góp, phản hồi của bạn bè đồng nghiệp.
Tôi chưa có thật nhiều thông tin nhưng với yêu cầu nên có của một SKKN là phải
tìm ra được vấn đề mới. Tôi hi vọng với vấn đề mà tôi chọn để nghiên cứu trong SKKN:
“Bồi dưỡng học sinh giỏi trong các lớp học đại trà ở Tiểu học”, đúng là vấn đề mới trong
thời điểm hiện tại song sẽ là vấn đề quen thuộc được nhiều người quan tâm, nghiên cứu
trong tương lai bởi tính thiết thực của nó.
Cũng từ quá trình áp dụng SKKN này, tôi rút ra những bài học sau đây:
- Công tác bồi dưỡng hs giỏi tưởng chừng như chỉ đơn thuần là công tác chuyên môn,
giáo viên chỉ cần một trình độ chuyên môn vững vàng để trang bị thật nhiều kiến thức
chuyên sâu cho hs. Song sự thực thì hs đâu phải là một cái máy. Hơn tất cả các loại máy
móc dù hiện đại nhất thì các em chính là những “con người” với những tâm tư, tình cảm
vô cùng tinh tế. Mặt khác như đã trình bày, hs Tiểu học hành động chủ yếu theo cảm xúc
nhất là hs ở các lớp dưới như đối tượng hs lớp 3 mà tôi đang nghiên cứu. Do vậy, giáo
viên không chỉ cần trau dồi kiến thức chuyên môn mà còn cần trau dồi kiến thức về tâm
lý học đặc biệt là tâm lý hs Tiểu học.

- Giáo viên cũng cần linh hoạt trong khi áp dụng các biện pháp tác động đến đối tượng
nghiên cứu (hs nói chung, hs giỏi nói riêng). Từ đó phải tìm cách thay đổi kịp thời để phù
hợp với sự vận động không ngừng của đối tượng.
- Giáo viên cần tìm kiếm nhiều thông tin liên quan đến hoạt động nhóm nhằm nắm bắt
những ưu khuyết điểm hoạt động này, để từ đó áp dụng có hiệu quả phương pháp làm
việc nhóm trong quá trình giảng dạy nói chung và trong công tác bồi dưỡng hs giỏi nói
riêng.
2. NHỮNG ĐỀ XUẤT
Với trách nhiệm là những cấp cơ sở của ngành giáo dục, Trường Tiểu học Yên Phú
I, Phòng Giáo dục Yên Mỹ, Sở Giáo dục và đào tạo Hưng Yên đã luôn đi sâu, đi sát nắm
bắt tình hình thực tế, đưa ra những quyết sách đúng đắn để nâng cao chất lượng hs nói
chung và chất lượng hs giỏi của địa phương nói riêng. Nên những ý kiến mà tôi muốn đề
xuất trong phạm vi SKKN của mình thì đều đã được các cấp đó chỉ đạo thực hiện thường
xuyên trong các năm học.
Nên tôi chỉ có một đề xuất mong muốn được các cấp lãnh đạo trong tỉnh cùng với
lãnh đạo các địa phương khác tham vấn cho Bộ Giáo dục về việc điều chỉnh công tác
biên soạn sách tham khảo dành cho hs Giỏi cấp Tiểu học.
Hiện nay có rất nhiều đầu sách tham khảo trong đó có cả những cuốn sách chưa
thực sự bổ ích. Cha mẹ hs sẽ rất khó khăn trong việc chọn mua sách tham khảo tốt cho
con. Giáo viên nếu như không phải là giáo viên có kinh nghiệm bồi dưỡng hs Giỏi và lại
không có thời gian để đọc và nghiên cứu kĩ lưỡng thì cũng chưa chắc đã chọn đúng được
quyển sách tham khảo mà mình ưng ý.
Bởi thế, tôi xin đề nghị Bộ Giáo dục hãy tổ chức biên soạn một bộ sách tham khảo
chuẩn dùng chung cho cả nước.