Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Toán lớp 9

Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dy b mụn Toỏn lp 9.

Phần I
Phần mở đầu
I.1. Lý do chọn đề tài:
Bộ mơn tốn trong nhà trường THCS đặc biệt là chương trình tốn 9
có nhiệm vụ chuẩn bị cho học sinh những kiến thức , kĩ năng cơ bản
nhất, những phương pháp tư duy cần thiết để hồn chỉnh bậc học.
Muốn đạt được điều đó địi hỏi người học phải tích cực , sáng tạo bởi:
“Tích cực hoá hoạt động của học sinh, khơi dậy năng lực tự học của
học sinh.Nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng
tạo, nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ
năng vận dụng kiến thức vào hoạt động thực tiễn tác động đến tình
cảm, đem lại niềm tin hứng thú cho học sinh”. Để đạt được điều đó
địi hỏi người giáo viên phải thể hiện rõ phương pháp dạy học mới.
Phương pháp của người thầy rất quan trọng, có tác dụng kích thích sự
hứng thú học tập tốn, khơi dạy và phát huy năng lực hoạt động nhận
thức độc lập, năng lực tự học của học sinh.
Năm học 2009-2010 là năm học với chủ đề: Tiếp tục nâng cao
chất lượng dạy học, mỗi giáo viên thực hiện một đổi mới trong
phương pháp dạy học theo hướng xây dựng môi trường sư phạm
thân thiện , bồi dưỡng tình cảm , hứng thú, tinh thần chủ động,
thái độ tích cực trong học tập của học sinh, coi trọng thực hành,
rèn luyên năng lực tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Tăng
cường ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

1


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

dạy học. xuất phát từ u cầu đó mà vấn đề sử dụng cơng nghệ
thơng tin hỗ trợ vào đổi mới phương pháp dạy học được các cấp
lãnh đạo và nhiều giáo viên quan tâm.
Hiểu được điều này, bằng những kinh nghiệm dạy và học Tốn, tơi
mạnh dạn đưa ra sáng kiến : “Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào
giảng dạy bộ mơnTốn lớp 9 -THCS” với hy vọng sẽ giúp người dạy
và người học tháo gỡ được một số những tồn tại và vướng mc trong
quỏ trỡnh thc hin.
I.2 Mục đích nghiên cứu:
Mc ớch của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nhằm:
Nâng cao chất lượng dạy học, tạo hứng thú cho học sinh trong quá
trình dạy học nhờ kết hợp được nhiều thơng tin đồng thời như kênh
hình, kênh chữ và âm thanh trong quá trình dạy học.
Đưa lên màn hình nội dung phù hợp, đúng lúc, khả năng chuyển đổi
hình ảnh nhanh chóng, sinh động.
Nâng cao được tính chủ động và sáng tạo của học sinh do tạo được sự
tuơng tác giữa học sinh và thông tin qua máy vi tính , học sinh có thể
tự tìm hiểu được thơng tin xử lí thơng tin để tìm hiểu và lĩnh hội kiến
thức cũng như sáng tạo trong quá trình học tập.
Nâng cao được hiệu quả của quá trình dạy học nhờ tiết kiệm được thời
gian thuyết trình, viết và vẽ các nội dung dạy học lên bảng nhờ thế mà
thời gian luyện tập, vận dụng kiến thức được nâng lên, kiến thức khắc
sâu hơn.
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

2


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

I.3 Thời gian, địa điểm:
+ Thời gian thực hiện: Trong suốt năm học 2009 - 2010
+

Địa điểm: Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh - Mạo Khê - Đông
Triều - Quảng Ninh

+

Đối tượng nghiên cứu: Các em học sinh lớp 9A - trường THCS
Nguyễn Đức Cảnh

I.4 Đóng góp về lí luận và thực tiễn:
Bản chất của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là sử dụng
những đặc tính ưu việt như:khả năng thu thập, lưu trữ, xử lí, mơ phỏng
và trình diễn một lượng thơng tin lớn bằng nhiều dạng: đồ thị ,vănbản,
âm thanh , hình ảnh một cách chính xác, hiệu quả.
Giáo án điện tử chỉ là phương tiện hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy
học cho nên không nhất thiết bài học nào chúng ta cũng thực hiện
soạn giảng bằng giáo án điện tử.
Nhiều bài cần kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin với phương
pháp giảng dạy truyền thống tức là kết hợp ghi bảng với công nghệ
phần mềm trong dạy học. Tuỳ theo kiến thức của từng phần, từng bài
mà lựa chọn phần mềm sao cho thích hợp, đủ và đúng lúcphù hợp với
nội dung kiến thức của bài . Điều quan trọng cơ bản là phải biết ứng
dụng công nghệ thông tin đưa kiến thức thực tế vào bài giảng.
Do đặc thù bộ mơn tốn thường được coi là bộ mơn khơ khan nên
một số em ít có hứng thú say mê học tập.Tuy nhiên thông qua việc
ứng dụng công nghệ thơng tin trong dạy học mơn tốn,thơng qua

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

3


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

phần mềm Geometter Sketchpad 4.06, Violet, Microsoft Powrpoint
2003 có thể tạo ra các hiệu ứng như hình ảnh , hình chuyển động
nhằm kích thích sự tị mị của học sinh từ đó học sinh sẽ hứng thú
hơn với mơn học.
* C¬ së thùc tiƠn: Trong thực tế giảng dạy và học Toán ở trường

THCS hiện nay, tôi thấy : Đổi mới phương pháp dạy học là nội dung
quan trọng được quan tâm chỉ đạo thường xuyên , được giáo viên
hăng hái tham gia. Công nghệ thơng tin phát triển , giáo viên có điều
kiện tự học tập để tiếp cận với những phương pháp dạy học mới và
kinh nghiệm giảng dạy của các giáo viên ở các vùng miền khác trong
nước và trên thế giới.Tuy nhiên việc sử dụng công nghệ thông tin vào
hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học các mơn nói chung và mơn tốn
nói riêng cịn gặp nhiều khó khăn vì hiện nay ứng dụng cơng nghệ
thơng tin vào mơn tốn cũng mới đang ở bước khởi đầu do vây hầu
hết giáo viên mới chỉ vận dụng Microsoft Powerpoint vào việc thiết kế
và trình diễn các bài giảng điện tử là chủ yếu, việc ứng dụng còn ở
nhiều mức độ khác nhau: Từ việc vận dụng vào dạy học tương tác
giữa giáo viên và học sinh khi chưa quen với lối học chủ động ,tích
cực với thơng tin trên máy vào trình diễn các bài dạy của giáo viên …

PhÇn II
PHÇN NéI DUNG

II.1 Chương 1: Tổng quan

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

4


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Khi dạy học tốn, một trong những công việc quan trọng nhất là
phương pháp giảng dy ca giỏo viờn giỳp cỏc em phát triển năng lực
t duy thụng qua cỏc hoạt động tích cực trong giờ học . Để đạt đợc điều này,
phng phỏp ging dy ca giáo viên úng vai trũ quan trng trong
thnh công của bài dạy cũng như kết quả vận dụng kiến thức đã học
vào giải bài tập của học sinh.
Hiện nay thế giới công nghệ thông tin phát triển mạnh. Tại Việt Nam
nền công nghệ thông tin đưa vào các ngành trong tồn xã hội.Vì vậy
giáo dục phải là đơn vị tiên phong đi đầu trong công tác giáodụccông
nghệ thông tin ,đào tạo ra con người đáp ứng năng lực sử dụng cơng
nghệ thơng tin cho xã hội. Vì vậy ứng dụng công nghệ thông tin trong
dạy học là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết phải có.
Ứng dụng cơng nghệ thông tin vào dạy học là sử dụng những đặc tính
ưu việt như: khả năng thu thập, lưu trữ, xử lí, mơ phỏng và trình diễn
một lượng thơng tin lớn bằng nhiều dạng: đồ thị ,văn bản, âm thanh ,
hình ảnh một cách chính xác, hiệu quả nhằm hỗ trợ cho các phương
pháp dạy học truyền thống.Chính vì vậy mà ứng dụng cơng nghệ
thơng tin vào dạy học nói chung và bộ mơn tốn nói riêng là cần thiết
và khơng thể thiếu.
Trong đề tài này, tôi đi từ nghiên cứu lý luận đến thực tiễn, khảo
sát chất lượng, đánh giá tình hình học tập của học sinh trước và sau

khi tiến hành thực nghiệm. Tôi cũng mạnh dạn đưa ra một số biện
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

5


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

pháp đã và đang tiến hành, kết quả và nêu những kiến nghị, giải pháp
cho đề tài.
II.2 Chương II: Nội dung vấn đề nghiên cứu
II.2.1 Điều tra cơ bản :

Năm học 2009 - 2010 tôi được phân cơng dạy Tốn lớp 9A,
trường THCS Nguyễn Đức Cảnh. Dưới sự chỉ đạo của nhà trường tôi
đã điều tra và thu được kết quả như sau:
Tổng số học sinh của lớp: 39 trong đó 17 học sinh nam và 22
học sinh nữ. 2/3 số học sinh là con của gia đình cán bộ cơng nhân có
điều kiện quan tâm đến việc học tập của con. Số còn lại là con của gia
đình làm nghề tự do.
Qua khảo sát chất lượng đầu năm mơn tốn tơi thu được kết quả
sau:
Loại
Lớp 9A Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
Toán
10,3% 23,1% 48,7% 12,8% 5,1%

Để đánh giá rõ hơn về năng lực của học sinh khi giải toán tôi cho học
Môn

sinh làm 3 bài tập ở các dạng khác nhau trong điều kiện bình thường,
kết quả như sau:
+ Có 10,3% học sinh hồn thành xuất sắc bài tập và có tính sáng
t¹o
+ Có 56,4% học sinh làm được 2/3 đến 3/4 số bài tập .
+ Có 33,3% học sinh chỉ làm được 1/2 số bài tập.
Tìm hiểu nguyên nhân tôi thấy :
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

6


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

* Về phía học sinh: Có những học sinh nắm được kiến thức cơ bản
nhưng sử dụng các kiến thức đó chưa được móc lối lơgic với nhau
hoặc có những học sinh chưa nắm được kiến thức cơ bản, chưa nắm
vững được phương pháp để giải một bài tốn… Chính vì vậy mà năng
lực học tốn của học sinh cịn nhiều hạn chế. Học sinh học yếu toán
là do phương pháp học tập thụ động , mơ hồ, thiếu tính trực quan cụ
thể. Chưa thực hiện được quy trình từ trực quan, trực giác đến dự đốn
,tìm tịi.
Khơng ít học sinh thực sự chăm học nhưng chưa có phương
pháp học tập phù hợp,chưa tích cực chủ động chiếm lĩnh kiến thức
nên hiệu quả học tập chưa cao.
Nhiều học sinh hài lòng với lời giải của mình, mà khơng tìm lời
giải khác, khơng mở rộng khai thác phát triển, sáng tạo bài tốn nên

khơng phát huy được hết tính tích cực, độc lập , sáng tạo của bản thân,
Đặc biệt trong mơn hình học nhiều em ngại và sợ làm bài tập
hình vì rất kém trong vẽ hình, khơng nhìn thấy các mối quan hệ hình
học, khơng biết suy luận hình học, sử dụng dụng cụ hình học cịn
yếu...do vậy chưa phát huy được hÕt tÝnh tích cực, sáng tạo dn n
vic cỏc em cũn lỳng túng trong khi học và làm bài tập.
*Về phía giáo viên:
Giáo viên phải nắm vững nội dung yêu cầu của chương trình, phạm
vi,mức độ kiến thức, xu hướng thời đại.

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

7


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Giáo viên phải có q trình tự học nghiêm t úc , phải biết hai ,ba … để
dạy một. Giáo viên phải bám sát phương pháp đặc trưng của bộ môn.
Giáo viên đôi khi chưa coi trọng yếu tố trực quan trong dạy hình
học( hình vẽ chưa hấp dẫn), sử dụng cơng cụ hình học chưa thường
xuyên, khoa học, ít bồi dưỡng năng lực suy diễn.
Nói chung phương pháp dạy của thày quyết định cách thức học tập và
nghiên cứu của trò.
Vấn đề đặt ra là: Làm thế nào để thu hút, huy động được tồn bộ các
đối tượng học sinh trong lớp có hứng thú say mê và nắm vững phương
pháp khi học và giải bài tập tốn ?
Trước thực trạng trên địi hỏi phải có các giải pháp trong phương pháp
dạy và học sao cho phù hợp.
II.2.2 Biện pháp tiến hành

Xuất phát từ tình hình thực tế điều tra và giảng dạy trực tiếp tôi
thấy sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ các phương pháp dạy truyền
thống góp phần đổi mới phương pháp dạy học rất có hiệu quả .
Những biện pháp tôi đã làm khi dạy học sinh lớp 9 như sau:
Biện pháp thứ nhất: Khi học lý thuyết
Để việc cung cấp kiến thức lý thuyết được nhẹ nhàng mà học
sinh hứng thú thì giáo viên cần phân loại theo kiểu bài hình thành định
lý hay khái niệm để lựa chọn phương pháp dạy phù hợp.
Trong tiết dạy khái niệm có thể bắt đầu bằng việc dẫn dắt đến khái
niệm mới. Làm thế nào để học sinh tiếp thu khái niệm mới một cách
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

8


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

tự nhiên, hứng thú để các em tự mình khai thác và tìm tịi kiến thức
mới.
Ví dụ: Khi dạy bài Hàm số bậc nhất, để xây dựng khái niệm hàm số

bậc nhất , tôi đưa ra nội dung của bài toán dưới dạng sơ đồ sau:

Có thể đi đến khái niệm mới hoặc định lý bằng q trình phân tích các
ví dụ cụ thể rút ra đặc điểm bản chất của từng ví dụ sau đó dùng q
trình tổng hợp để rút ra đặc điểm chung của các ví dụ và khái quát lên
thành định nghĩa hay dự đốn được định lý. Trong q trình dẫn dắt
để học sinh tìm ra khái niệm mới hoặc định lý thì giáo viên cần có hệ
thống câu hỏi gợi mở để học sinh tìm ra kiến thức mới .

VÝ dơ: Khi dạy bài góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung : Để đưa
1

ra được kết luận góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung có số đo bằng 2
số đo cung bị chắn, tôi cho học sinh đo góc và cung bị chắn . Học sinh
tiến hành đo và thơng báo kết quả, sau đó giáo viên cho học sinh quan
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

9


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

sát trên màn hình cách đo và kết quả của cô làm thông qua lập trình
mơ phỏng để kiểm chứng. Khi đó cả lớp cùng quan sát được từng thao
tác và số đo độ của góc một cách rõ dàng, chính xác , đẹp. Giáo viên
có thể trình chiếu lại thao tác nào cần lưu ý để học sinh quan sát lại.

VÝ dô: Khi dạy bài Hình nón: Để đưa ra cơng thức thể tích hình nón

liên quan đến thể tích hình trụ đã học giáo viên cho học sinh quan sát
trên màn hình cách làm thí nghiệm và kết quả thu được thơng qua lập
trình mơ phỏng .Học sinh thấy ngay đựơc thể tích hình nón bằng

1
thể
3

tích hình trụ có cùng chiều cao và bán kính đáy .Giáo viên có thể trình
bày nhiều lần để học sinh quan sát hoặc có thể dừng lại ở bất kỳ thời

điểm nào để phân tích hoặc nhấn mạnh khắc sâu cho học sinh.Công
nghệ thông tin tạo được hứng thú cho học sinh cuốn hút được học sinh
tập trung vào bài học.

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

10


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Ví dụ: Khi học cung chứa góc, việc khó đối với học sinh là vẽ cung
chứa góc.Tơi đã dùng lập trình mơ phỏng các bước tiến hành thao tác
vẽ cho các em quan sát, có thể dừng lại ở những vấn đề cần khắc sâu
cho học sinh, từ đó các em cảm thấy hứng thú và việc vẽ khơng cịn
khó khăn nữa.

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

11


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Như vậy khi dạy học lý thuyết cần chú ý những điểm sau:
Giáo viên hãy đặt vị trí cuả mình vào vị trí của học sinh để hiểu các
em bởi đơi khi có những kiến thức giáo viên cứ nghĩ là học sinh đã
hiểu và biết rồi.Giáo viên chọn câu hỏi hợp lý có sức thu hút học sinh.
Tạo tình huống có vấn đề để học sinh có nhu cầu tìm tịi nghiên cứu.
Khai thác ngay câu trả lời sai của học sinh để sửa chữa, uốn nắn các

em kịp thời.
Phát hiện và vận dụng kiến thức mới để củng cố khắc sâu kiến thức
cho học sinh.
 Biện pháp thứ hai: Khi giải bài tập
Giải bài tập toán trong học tập bao giờ cũng được tiến hành một cách
khoa học.Trước khi giải bài tập toán các em phải đọc kỹ đề bài, sau
đó xác định yêu cầu của bài toán rồi vạch ra phương hướng giải.Thưc
hiện từng bước để đi đến một kết quả cuối cùng và trả lời.Sau khi đã
giải xong nên tìm xem cịn cách giải nào nữa khơng, nên chọn cách
giải ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Nói chung một bài tập tốn khi giải
thường gồm 4 bước:
Bước1:Tìm hiểu nội dung bài tốn:
Bước 2: Xây dựng chương trình giải:
Bước 3: Thực hiện chương trình giải:
Bước4: Kiểm tra và nghiên cứu lời giải:

Xuất phát từ tình hình thực tế điều tra và giảng dạy trực tiếp,từ những
phân tích và nhận định trên tơi đã áp dụng vào một số dạng bài tập
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

12


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

tốn líp 9 trong khi dạy với hy vọng tìm được biện pháp giúp các em
giải bài tập tốn líp 9 tốt hơn , đặc biệt với mơn hình học . Tơi thấy:
Cơng nghệ thơng tin giúp cho giáo viên có nhiều cơ hội để truyền đạt
kiến thức cho học sinh một cách trực quan sinh động thơng qua các
lập trình mơ phỏng chính xác các thao tác vẽ hình, chuẩn xác theo

các dữ liệu của đề bài đưa ra. Khi chưa có cơng nghệ thơng tin , việc
dạy hình học THCS gặp rất nhiều bất cập ví dụ để vẽ độ dài đoạn
thẳng 2 cm thì giáo viên thường phải quy ước nhưng nay thì giáo
viên làm việc đó trên màn hình một cách đơn giản.
Nhờ có cơng nghệ thơng tin giáo viên có nhiều điều kiện để rèn kỹ
năng cho học sinh ( các lập trình mơ phỏng) giáo viên có thể trình bày
nhiều lần để học sinh quan sát hoặc có thể dừng lại ở bất kỳ thời điểm
nào để phân tích hoặc nhấn mạnh khắc sâu cho học sinh.
Công nghệ thông tin giúp giáo viên tiết kiệm được thời gian ghi bảng,
vẽ hình.
Cơng nghệ thơng tin tạo được hứng thú cho học sinh cuốn hút được
học sinh tập trung vào bài học.
Đối với những bài tập liên quan đến “ quỹ tích ” Tơi dạy học sinh
tìm tịi lời giải bằng cách sử dụng đặc tính ưu việt của cơng nghệ
thơng tin (phần mềm hỗ trợ toán học như Violet,Geosketchpad
,Mathtype,Adobflashplayer …) kết hợp với các phương pháp truyền
thống một cách phù hợp vì các phần mềm này có thể mơ phỏng các
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

13


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

hình ảnh mà học sinh khó hình dung ,tưởng tượng ra được với mục
đích nâng cao chất lượng dạy và học,tạo hứng thú cho học sinh thơng
qua các hoạt động sau:
Bài tốn: Cho đường trịn đường kính AB cố định. M là một điểm
chạy trên đường tròn. Trên tia đối của tia MA lấy điểm I sao cho
MI =2MB.

Tìm tập hợp các điểm I nói trên.

Các hoạt động
HĐ1: Xác định dạng tốn

Nội dung
Dạng tốn tím tập hợp điểm
m

A1
•

M

I

•

A•

•

B

•

M’

A2
m’

HĐ2:Xác định mục đích cần tìm

•

I’

Tìm tập hợp điểm I ⇔ Tìm một hình
H gồm các điểm thoả mãn tính chất:
+I∈ tia đối của tia MA
+MI = 2MB

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

14


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

HĐ3: Phần thuận:
*Khai thác tính chất điểm I

*Phát hiện H mà I ∈ H
từ giả thiết có: BM ⊥ AI
MB 1
1
= , tgAIB = → AIB có giá trị
MI 2
2

khơng đổi.
0
’
AIB =26 34
* Dự đốn quỹ tích của I (phát hiện *A ,B cố định ,M di chuyển kéo theo
I di chuyển nhưng ln có góc
quỹ tích cơ bản khi cho M di chuyển
AIB =26034’ ,I thuộc cung chứa góc
kéo theo I di chuyển)(GV chiếu trên 26034’.
màn hình Slide khi cho M di chuyển
kéo theo I di chuyển)
*Phát hiện hình H mà I ∈ H
(GV chiếu trên màn hình Slide Điểm
I thuộc 2 cung chứa góc 26034’
dựng trên đoạn thẳng AB là
và
’
Am B
Am’B

*I chuyển động ln nhìn đoạn thẳng
AB cố định dưới góc26034’ khơng
đổi.
Điểm I thuộc 2 cung chứa góc 26034’
dựng trên đoạn thẳng AB là
và
’
Am B
Am’B

*Giới hạn: (GV chiếu trên màn hình

* Do M ≡ A có cát tuyến AM trở
điểm I di chuyển đến vị trí trùng với thành tiếp tuyến A1AA2.
Điểm I ≡ A1 hoặc A2.
điểm A1 hoặc A2)
Điểm I chỉ thuộc hai cung A1mB và
A2m’B.
Lấy điểm I’ bất kì thuộc một trong
hai cung A1mB và A2m’B có IA cắt
đường trịn đường kính AB tại điểm
M’.
HĐ4: Phần đảo
* Trong tam giác vng BM’I’ có
M 'B
1
Dựng lại hình phần thuận, chứng
= tg 26 0 34' =
tg M ' I ' B =
minh tính chất.
M 'I'
2
=> M’I’ = 2M’B
* Quỹ tích các điểm I là hai cung
HĐ5: Kết luận quỹ tích.
A1mB và A2m’B chứa góc 26034’
HĐ6: Mở rộng bài tốn
Tìm vị trí của điểm M trên cung lớn dựng trên đoạn thẳng AB.
(A1A2 ⊥ AB tại A)
AB để chu vi tam giác AMB lớn

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

15


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

nhất.)(GV chiếu trên màn hình Slide
khi cho M di chuyển trên cung lớn
AB để nhận xét chu vi tam giác
AMB )

Với những bài tập vận dụng này đã giúp học sinh phát triển tư duy, óc
sáng tạo tìm tới phương pháp giải bài tốn nhanh hơn, thông minh
hơn.

Giáo viên hãy tác động đến từng đối tượng học sinh sao cho

phù hợp như với học sinh trung bình cần gợi ý tỉ mỉ, học sinh khá giỏi
nêu ra những nét cơ bản hướng dẫn giải theo con đường ngắn nhất.Có
như vậy học sinh sẽ hoạt động tích cực hơn, phát huy được tư duy trí
tuệ của mình.
Tổ chức được nhiều hoạt động cá nhân cũng như hoạt động tập thể, trò
chơi, hấp dẫn học sinh. Hoạt động học tập như ‘‘Trò chơi tiếp
sức’’ ,‘‘Trắc nghiệm ’’- học mà vui- vui để học, làm cho việc học toán
trở nên nhẹ nhàng, lý thú mà lại khắc sâu kiến thức và phát triển tư
duy một cách hiệu quả ).
Ví dụ: Khi học xong lí thuyết ,giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trị
chơi để củng cố lí thuyết thơng qua các bài tập trắc nghiệm dưới hình
thức sau:

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

16


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Khi giải bài tập cần chú ý những điểm sau:
- Giáo viên nên cho học sinh nhắc lại kiến thức đã học và tìm ra
mối liên hệ giữa các kiến thức với nhau.
- Chọn nội dung bài tập, tổng hợp liên quan đến nhiều kiến thức
để có điều kiện khắc sâu kiến thec đã vận dụng, phát triển năng
lực tư duy cần thiết cho giải tốn.
- Hãy để học sinh có thời gian làm quen với bài tốn để cùng với
học sinh nghiên cứu tìm tịi lời giải của bài tốn để học sinh có
hứng thú, tìm thấy niềm vui khi tự mình tìm được chìa khóa của
lời giải .
Trên đây là một số dạng bi tp mà tôi đà thực nghiệm , tt nhiờn
khụng chỉ có những bài tập đó mà cịn có nhiều dạng bài tập khác
trong chương trình mà tơi đã và đang thực hiện khi giảng dạy trong
từng tiết học để giúp học sinh có cách giải bài tốn chính xác và ngắn
gọn, sáng tạo nhất.
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

17


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Tóm lại: việc sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ tốt cho cách dạy học
truyền thống , tạo được sự cân bằng giữa việc sử dụng cơng nghệ với
các hoạt động bình thường khác của lớp, khuyến khích học sinh, thảo
luận thơng qua các slide, phát huy được tính tích cực của học sinh ,
tạo được sự giao tiếp thày – trò trong khi trình chiếu máy tính; Giúp
học sinh tiếp thu các khái niệm phức tạp tốt hơn cách dạy học khác,
góp phần đổi mới phương pháp dạy học bộ môn , nâng cao chất lượng
giáo dục.
II.3- Chương 3: Phương pháp nghiên cứu, kết quả nghiên cứu
II.3.1- Phương pháp nghiên cứu:

+ Phương pháp nghiên cứu lý luận :Nghiên cứu tài liệu, sách
hướng dẫn giảng dạy, sách bài soạn, sách giáo khoa, hướng dẫn
và phát triển đại sốvà hình học cũng như những phần mềm hỗ
trợ tốn học của cơng nghệ thơng tin...
+ Phương pháp:Phát hiện và giải quyết vấn đề, vấn đáp,luyện tập,
hoạt động hợp tác nhóm.
+ Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: điều tra thực nghiệm khảo
sát kết quả học tập của học sinh
+ Thực nghiệm giảng dạy: Tiến hành thực nghiệm ngay trong các
tiết học, rút kinh nghiệm giờ dạy của chính bản thân.
+ Điều tra đánh giá kết quả học tập của học sinh sau khi thực
nghiệm giảng dạy.

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

18


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

+ Trao đổi ý kiến, thảo luận với đồng nghiệp ,tổ chuyên môn về
những băn khoăn vướng mắc hay vấn đề phức tạp khi ứng dụng
công nghệ thông tin mà bản thân chưa giải quyết được để tìm ra
những điểm cần khắc phục.
+ Tổng kết kinh nghiệm: Sau khi tìm được những ưu điểm, nhược
điểm của giờ dạy qua thể hiện một giờ, đặt ra hệ thống câu hỏi
để học sinh suy luận, phát hiện rồi từ đó nhận xét đánh giá việc
hiểu bài và vận dụng của học sinh để đưa ra việcđiều chỉnh cách
dạy, học của giáo viên và học sinh.
II.3.2- Kết quả nghiên cứu:
+ Sau khi nghiên cứu xây dựng sáng kiến này ,tôi đã sử dụng công

nghệ thông tin làm phương tiện hỗ trợ trong quá trình giảng dạy trực
tiếp qua những tiết học để giáo viên cùng học sinh vận dụng vào
từng dạng bài cho phù hợp của một năm học lớp 9 - THCS nhằm giúp
học sinh có được phương pháp học tốn khoa học chính xác , ngắn
gọn và sáng tạo nhất .
Tôi thấy : Công nghệ thông tin đã hỗ trợ việc dạy học như:
Trình bày chính xác kiến thức, kênh chữ, kênh hình rõ ràng và đẹp
mắt .
Hình vẽ chuẩn xác đặc biệt với bộ mơn Hình học.
Đưa lên màn hình nội dung phù hợp, đúng lúc, khả năng chuyển đổi
hình ảnh nhanh chóng, sinh động.
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

19


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

Học sinh có thể ghi chép bài học rõ ràng, hệ thống .
Giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động theo nhóm, giao cơng việc
cho học sinh về làm ở nhà để các em tự khám phá, tự giải quyết, góp
phần nâng cao năng lực ‘‘tự học’’, nhờ thế làm tăng cường tính tự học
và học tập một cách độc lập của học sinh.
Tiết kiệm được nhiều thời gian khi truyền đạt lý thuyếtcho học sinh ,
nhờ thế mà thời gian luyện tập, vận dụng kiến thức được nâng lên,
kiến thức khắc sâu hơn.

Các em hứng thú hơn trong học tập, tiếp thu nhanh hơn, năng động
hơn, luyện tập được nhiều hơn, khắc sâu được kiến thức , nâng cao
năng lực tự học, phát triển tư duy và kỹ năng vận dụng kiến thức
được nâng lên rõ rệt so với cách dạy truyền thống. Tổ chức được
nhiều hoạt động cá nhân cũng như hoạt động tập thể, trò chơi, hấp dẫn
học sinh.số học sinh nắm được phương pháp học và giải bài tập toán
tăng lên rõ rệt.
Tôi tiến hành khảo sát chất lượng bằng cách đưa ra ba bài tập ở dạng
khác nhau để học sinh làm. Kết quả thu được như sau:
35,8% học sinh hồn thành xuất sắc bài tập có tính sáng tạo,biết
hướng mở rộng và phát triển bài toán.
46,3% học sinh làm hết bài tập và nắm vững phương pháp giải mỗi
dạng bài.
GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

20


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

17,9 % học sinh làm được 2/3 số bài tập và lập luận chưa chặt chẽ.
Từ những tìm hiểu sâu sắc về hình thức, cách học tập của học sinh khi
học SGK toán 9 ở nhà cũng như ở lớp, tôi đã tạo cho học sinh:
+ Hứng thú học tập và u thích bộ mơn,làm quen và sử dụng được
một số phần mềm hỗ trợ tốn học đơn giản.
+ Hình thành thói quen học tập tích cực, tự giác sáng tạo
Tuy cịn 1 số hạn chế như sau: Trong lớp cịn 1 số ít học sinh chưa
thực sự tích cực học tập, có thể do hồn cảnh gia đình khơng có điều
kiện.
Thời gian tiết học chưa đáp ứng để quan tâm đến từng học sinh
giúp đỡ uốn nắn các em kịp thời. Do vậy chất lượng của 1 số ít em cịn
chưa cao.
Kết quả cuối năm đạt được như sau:
Mơn
Tốn

Lớp 9A Giỏi
41,0%

Khá
38,5%

Loại
TB
20,5%

Yếu
0

Kém

0

Trong đó có:02 học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp huyện.
01 học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh bộ mơn tốn.

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

21


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

PhÇn III
PhÇn kÕt ln, kiÕn nghị
Đối với công tác giảng dạy tôi thấy đổi mới phơng pháp dạy hc l cn
thit v phi thng xuyờn. Mọi phơng pháp của giáo viên đều nhằm
mục đích nâng cao chất lợng bộ môn. Vic s dng cụng ngh thông
tin vào hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học cịn gặp nhiều khó khăn
nhưng khơng phải là khơng thực hin c.
Trong quá trình làm sáng kiến tôi rút đợc một số vấn đề sau:
ã V phớa hc sinh:
Mi hc sinh cần rèn cho mình phương pháp học chủ động ,tích cực.
Trong lớp cần chú ý nghe giảng,chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp.
Chuẩn bị những kiến thức có liên quan đến bài học. Phân tích, khái
qt kiến thức để nhận biết đặc điểm của từng loại, từng dạng bài.Các
em cần được thực hành làm các bài tập áp dụng ngay sau khi học lý
thuyết để rèn kỹ năng.
• Về phía giáo viên:

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

22


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dy b mụn Toỏn lp 9.

Ngời thầy phải bao quát đợc toàn bộ kiến thức cơ bản của chơng trình
mình dạy, dẫn dắt các em từng bớc làm nổi bật đợc kiến thức trọng
tâm của mỗi bài, cả giáo viên và học sinh cần phải linh hoạt sáng tạo
tùy theo đặc điểm của từng bài.Giỏo ỏn in t ch l phương tiện hỗ
trợ đổi mới phương pháp dạy học cho nên không nhất thiết bài học
nào chúng ta cũng thực hiện soạn giảng bằng giáo án điện tử.
Nhiều bài cần kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin với phương
pháp giảng dạy truyền thống tức là kết hợp ghi bảng với công nghệ
phần mềm trong dạy học. Tuỳ theo kiến thức của từng phần, từng bài
mà lựa chọn phần mềm sao cho thích hợp, đủ và đúng lúc phù hợp với
nội dung kiến thức của bài,Tuy nhiên giáo viên cần lưu ý: Để có
những Side có chất lượng cần thiết kế cẩn thận và hợp lí trên những ý
tưởng sư phạm của giáo viên .Trong các Side nên tận dụng hình, biểu
tượng kết hợp với chữ, chữ càng ít càng tốt vì chữ phải đọc cịn hình
tượng tốt có thể nhìn là hiểu ngay.
Giáo viên phải biết kết hợp giữa việc tiếp thu và sử dụng có chọn lọc,
có hiệu quả các phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại với việc khai
thác những yếu tố tích cực của phương pháp dạy học truyền thống.
Nếu làm tốt ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy theo tôi việc
dạy học đạt hiệu quả cao hơn , học sinh được tiếp cận với bài dạy tốt
của các thầy cơ có kinh nghiệm .Các em hứng thú hơn trong học tập,
tiếp thu nhanh hơn, năng động hơn, luyện tập được nhiều hơn, khắc
sâu được kiến thức , nâng cao năng lực tự học, phát triển tư duy và kỹ

GV: Nguyễn Thị Hải Đăng - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

23


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dạy bộ mơn Tốn lớp 9.

năng vận dụng kiến thức được nâng lên rõ rệt so với cách dạy truyền
thống.
Gi¸o viên muốn dạy tốt bài dạy có hiệu quả cao phải đầu t thời gian
cho việc chuẩn bị nội dung mỗi bài dạy, phải là ngời có kiến thức, có
phơng pháp s phạm tốt đặc biệt phát triển t duy sáng tạo phải đi đôi với
rèn luyện kỹ năng, kịp thời phát hiện những kiến thức mà học sinh cha
chắc chắn để bổ sung hớng dẫn các em.
Giáo viên phải hết lòng thơng yêu học sinh, biết động viên khích lệ,
hởng ứng các em kịp thời với những phát huy tốt trong bài bằng nhiều
hình thức khác nhau, là tấm gong sáng cho học sinh noi theo.
Bên cạnh sự cố gắng phấn đấu không mệt mỏi của giáo viên thì đòi
hỏi học sinh cũng cần hợp tác một cách tích cực thì nhiệm vụ mới
thành công.
Năm học 2009- 2010 tôi đà đúc rút đợc một số kinh nghiệm t quá
trình giảng dạy và học hỏi đồng nghiệp. Tuy cha đáp ứng hoàn toàn
điều tôi mong muốn, nhng cũng đà đạt đợc kết quả nhất định đó là học
sinh của tôi yêu thích môn toán hơn, và đạt kết quả khá giỏi về bộ môn
nhiều hơn.
Trong quá trình nghiên cứu và thực nghiệm đề tài chắc không tránh
khỏi thiếu sót. Tôi rất mong đợc sự góp ý của ban giám khảo và đồng
nghiệp .
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ngời viết

Nguyễn Thị Hải Đăng

GV: Nguyn Th Hi ng - Trng THCS Nguyn Đức Cảnh

24


Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng CNTT vào giảng dy b mụn Toỏn lp 9.

Phần IV
Tài liệu tham khảo, mục lục.
Tài liệu tham khảo:
1) SGK Toán 9 Phan Đức Chính Tôn Thân.
2) SBT Toán 9 Tôn Thân Phạm Gia Đức Nguyễn Duy
Thuận.
3) Toán cơ bản và nâng cao lớp 9 Vũ Thế Hựu.
4) Phơng pháp dạy học Toán Nguyễn Bá Kim.
5) Ti liệu hướng dẫn sử dụng các phần mềm hỗ trợ toán học
Geometter Sketchpad 4.06, Violet, Microsoft Powrpoint 2003.
6) Mét sè tài liệu khác.

GV: Nguyn Th Hi ng - Trng THCS Nguyễn Đức Cảnh

25