MỘT SỐ KINH NGHIỆM VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY ÂM NHẠC CHO HỌC SINH LỚP 4

PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN CHÂU PHÚ
TRƯỜNG TIỂU HỌC “A”ĐÀO HỮU CẢNH

MỘT SỐ KINH NGHIỆM VÀ
PHƯƠNG PHÁP DẠY
ÂM NHẠC CHO HỌC SINH
LỚP 4
     

HỌ VÀ TÊN :LÂM TẾT XUYẾN
Năm học : 2009 - 2010
1
PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
Âm nhạc có vai trò tích cực trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học, có
vị trí quan trọng trong việc giáo dục học sinh biết thưởng thức cái hay cái đẹp trong
nghệ thuật.Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho học sinh ,có
trình độ hiểu biết,nắm bắt được các kiến thức khoa học, có sức khỏe tốt,biết lao
động,sẵn sàng lao động mà còn phải tiếp thu cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống
nói chung,cuộc sống cho mình nói riêng.Vì vậy có thể nói rằng giáo dục thẩm mỹ cho
con người là không thể thiếu được.
Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu qủa nhất là giáo dục
thông qua các môn học nghệ thuật.Trong âm nhạc góp phần hình thành những cơ sở
ban đầu cho sự phát triển nhân cách cho học sinh,giúp học sinh tham gia ca hát, nghe
nhạc,tập biểu diễn nhằm cân bằng giữa trí lực và thể lực, giữa học tập và vui chơi.Bộ
giáo dục và đào đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi
đây là môn học bắt buộc.Âm nhạc là phương tiện hiệu qủa nhất trong giáo dục thẩm
mỹ cho học sinh,đặc biệt là học sinh Tiểu học,âm nhạc tuy không đào tạo các em
thành những ca sĩ,nhạc sĩ, nhưng thông qua môn học này đã hình thành cho các em
những kiến thức ban đầu,đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải
mái hơn,giúp các em phát triển toàn diện hơn,từ đó giúp các em học tốt các môn khác.

Yêu cầu cần đạt: là yêu cầu tối thiểu dành cho học sinh tiểu học.Ở lớp 1,2 ,3 lấy
nội dung học hát làm chủ yếu,biết hát theo giai điệu và lời ca,nhằm xây dựng cho học
sinh có một trình độ văn hóa âm nhạc phổ thông nhất định và tạo điều kiện phát triển
năng khiếu âm nhạc trong mỗi học sinh.Việc học âm nhạc ở các lớp chủ yếu là học
các bài hát, kết hợp với các hoạt động phụ họa,thông qua học hát các em được rèn
luyện về tay nghe,trí nhớ.phát triển nhạc cảm và làm quen với việc thể hiện chính xác
các cao độ,trường độ của âm thanh trên cơ sở giai điệu bài hát.Cuối lớp 3 các em mới
bắt đầu được làm quen tiếp cận với ký hiệu đọc và ghi chép nhạc.
Sang lớp 4,vẫn là nội dung học hát làm chủ yếu nhưng yêu cầu cần đạt ở mức cao
hơn lớp 1,2,3.Cụ thể,ở những tiết ôn tập yêu cầu”biết hát theo giai điệu và thuộc lời
ca”,và nội dung tập đọc nhạc,các em còn được học các kiến thức ban đầu về âm nhạc
được làm quen với các nốt nhạc,được đọc nốt nhạc ghép lời ca và được làm quen với
bài tập đọc nhạc
Như vậy lên lớp 4 việc học học âm nhạc của học sinh Tiểu học đã chuyển sang
một giai đoạn mới.Bản thân tôi là giáo viên được phân công trực tiếp giảng dạy môn
âm nhạc, tôi nhận thấy rằng đại đa số các em rất thích học môn này.Qua thực tế giảng
dạy từ những năm trước đây,đặc biệt là năm học 2009-2010,năm mà các em được học
chương trình chuẩn kiến thức kĩ năng của Bộ Giáo Dục và đào tạo ban hành.Tôi nhận
thấy rằng trước một bài hát,một bài tập đọc nhạc hoặc ghi chép nhạc,để các em
hiểu,nắm được và thực hiện tốt yêu cầu cần đạt của bài hát,người giáo viên cần có một
2
phương pháp truyền đạt tốt nhất,đơn giản nhất nhưng lại hiệu quả nhất,để các em nắm
bắt nhanh nhất kiến thức bài học.
Trong thực tại, việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ môn âm
nhạc ở Tiểu học đang còn rất nhiều vấn đề cần phải bàn.Những năm trước đây việc
giảng dạy môn âm nhạc giao cho giáo viên đứng lớp giảng dạy,không có giáo viên
chuyên nhạc.Bên cạnh đó là sự thiếu hụt các phương tiện dạy học,đặc biệt là nhạc
cụ,cùng với những phương pháp giảng dạy lạc hậu,chủ yếu là dạy hát và dạy đọc nhạc
theo phương pháp truyền miệng khô cứng.Do đó kết qủa đạt được là chưa cao,ít gây
hứng thú cho các em trong việc học tập và tiếp thu kiến thức của môn âm nhạc.Từ

thực tế đó,qua những dòng chữ này, tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm và
phương pháp giảng dạy âm nhạc cho học sinh lớp 4.Đây là những kinh nghiệm mà tôi
đã đúc và rút kết được trong những năm giảng dạy môn âm nhạc tại trường tiểu học.
PHẦN THỨ HAI
NỘI DUNG
I.Cơ sở lý luận:
Sau 6 năm thực hiện đổi mới chương trình giáo dục môn âm nhạc ở Tiểu học, môn
âm nhạc cũng đã thu được kết qủa đáng khích lệ,nó được đổi mới một cách cơ bản từ
lớp 1 đến lớp 5, đáp ứng được mục tiêu giáo dục của cấp học nói chung và mục tiêu
giáo dục môn âm nhạc nói riêng.Xuất phát từ thực trạng giảng dạy âm nhạc cho học
sinh ở lứa tuổi Tiểu học ở nước ta còn hết sức mới mẻ.Vấn đề học và kết qủa học tập
của các em là rất quan trọng, điều đó không chỉ phụ thuộc vào phương pháp truyền
thụ của người thầy.Hơn nữa phương pháp giáo dục hoặc hình thức tổ chức dạy học
nào cũng cần phải phát huy được tính tự giác,tích cực ,chủ động,sáng tạo của học sinh
và điều kiện của từng lớp học,rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học,khả năng
hợp tác và nhất là đem lại niềm vui,hứng thú trong giờ học.cùng với sự quan tâm
chăm sóc tạo điều kiện của gia đình và toàn xã hội.
Như chúng ta đã biết, âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao,nó khác
rất nhiều rất nhiều so với môn học khác,tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách
tuyệt đối nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu thích,sự đam mê thậm chí là một
chút cái gọi là “năng khiếu” ,điều này không phải học sinh nào cũng có được.Học âm
nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giản,thoải mái,học mà chơi,chơi mà
học.Thông qua những câu hát,những lời ca,những cử chỉ,những điệu bộ,âm nhạc giúp
các em nhận thức những hình tượng âm thanh,giai điệu,kích thích sự cảm xúc của các
em,giúp các em cảm thụ những giai điệu qua từng bài hát, từng câu nhạc.
Vậy làm thế nào để các em hát đúng giai điệu, đúng tính chất các bài hát,đọc đúng
độ cao,trường độ,tiết tấu của các nốt nhạc trong một bài tập đọc nhạc?Trước tiên phải
xác định đúng tầm cử giọng phù hợp lứa tuổi của các em,giúp các em hiểu và phân
biệt được những âm thanh cao,thấp,dài, ngắn,tốc độ thể hiện khác nhau để phát triển
năng lực nghe nhạc cảm thụ âm nhạc.Ngoài việc xác định tầm cử giọng phù họp cho

học sinh ,để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần truyền tải chính
3
xác giai điệu các bài hát, bài tập đọc nhạc,phải giúp các em hiểu được ý nghĩa lời
ca,cảm nhận được những tình cảm tươi vui, đằm thắm,nhí nhảnh hay trầm lắng trong
giai điệu từng bài hát,từng bài tập đọc nhạc.
Là giáo viên được đào tạo chuyên ngành Đại học sư phạm âm nhạc ,qua thời gian
trực tiếp giảng dạy môn âm nhạc với lòng yêu nghề mến trẻ và sự nỗ lực học hỏi của
mình,bản thân ít nhiều đã đúc rút được những kinh nghiệm trong công tác,tôi nhận
thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của môn học, đặc biệt là kiến thức
đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao,nhiều em còn lúng túng.Đứng trước
những hạn chế thực tại,tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em
học hát,tập đọc nhạc khá hiệu qủa mà tôi đã thực hiện tại trường.
II . NỘI DUNG:
Do vậy để các em học tốt và có hứng thú học tập bộ môn này,đòi hỏi người thầy
có một phương pháp truyền đạt,phương pháp thu hút,tạo sự hứng thú cho các em với
môn học.Đại bộ phận các em còn nhược điem rất phổ biến là hát theo thói quen cũ,
hát tự do,tùy tiện không theo một giai điệu cụ thể.Vì vậy người giáo viên phải từng
bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức,các kỹ năng cơ bản của
ca hát từ đó giúp các em phát triển tai nghe và khả năng thể hiện các tính chất âm
nhạc.Những năm trước đây,do nền kinh tế chưa đáp ứng nên việc đầu tư trang thiết bị
cho môn học còn hạn chế.Do đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức âm
nhạc là hết sức khó khăn, thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu
tượng.Việc truyền thụ các bài hát chỉ qua phương pháp truyền khẩu thuần tý, ít phát
triển khả năng tư duy của các em.Do đó không tạo được sự thu hút, ít gây hứng thú
học tập cho các em.
1. Điều tra động cơ học tập môn âm nhạc của học sinh:
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường Tiểu học
“A” Đào Hữu Cảnh, tôi đã tìm hiểu khả năng học tập môn âm nhạc của học sinh 2 lớp
4A và 4B.Bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến
thức âm nhạc và sự yêu thích học tập môn âm nhạc chỉ rơi vào một số em gọi là có

năng khiếu.Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng ít có sự sáng tạo trong vận
dụng kiến thức.
2 . Khảo sát trình độ học sinh:
a . Nội dung kiểm tra chất lượng đầu năm qua việc trình bày một bài hát mà em
yêu thích.
Qua kiểm tra chất lượng cho thấy các em rất thích học môn âm nhạc,nhưng để học
tốt thì số lượng rất khiêm tốn.Thực tế khi nghe các em thực hiện bài hát.bên cạnh
những em có phong cách trình bày tự nhiên và khá thoải mái vẫn còn có một số em
chưa thực sự mạnh dạn, tự tin,chỉ hát thuộc bài hoặc gần đúng giai điệu.
3 . Các giải pháp:
Để có một tiết học âm nhạc hiệu qủa,gây hứng thú cho học sinh trước tiên người
giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên.Cụ thể như xác định
thái độ, ý thức học tập đối với môn âm nhạc.Các kỹ thuật cơ bản như tư thế ngồi
4
hát,kỹ năng phát âm, nhả tiếng, quan sát,nghe và cảm nhận tầm cử giọng,âm sắc, giai
điệu…Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước tiến hành để
truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học một dễ hiểu nhất.
a . Xây dựng phương pháp dạy hát:
* Phương pháp dạy tập hát bài mới:
Có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn học sinh tập một bài hát.Ở đây chỉ đưa ra
phương pháp mà theo tôi là giúp học sinh dễ tiếp thu bài học mớit, đó là phương pháp
kết hợp giữa đàn giai điệu để tập hát từng câu ngắn và hướng dẫn sửa lỗi dựa vào cây
đàn organ.Để làm được điều này trước tiên người giáo viên phải giới thiệu và dẫn dắt
bài hát một cách sinh động,gây sự chú ý, tò mò cho học sinh, làm cho các cảm nhận
được giai điệu của bài thông qua nghe hát mẫu.Các em còn nhỏ khả năng nhận thức
chủ yếu theo bản năng và cảm tính.Do đó các em nghe hát mẫu và đọc lời ca của bài
hát và việc đầu tiên phải làm,ở giai đoạn này việc giải nghĩa những từ khó sẽ giúp các
em hiểu được ý nghĩa của lời ca.Việc đọc lời ca theo tiết tấu sẽ giúp các em phần nào
cảm nhận được tính chất nhịp điệu của bài,người giáo viên chỉ cần hướng dẫn rõ thêm
một chút là các em có thể hình dung được những chỗ ngân hay nghỉ sau mỗi câu của

bài hát.
VD : Trong bài”Em yêu hòa bình”(nhạc và lời:Nguyễn Đức Toàn). Khi hướng
dẫn đọc lời ca phải giúp các em đọc theo tiết tấu và ngắt ở cuối câu như sau:
2/4 Em yêu hòa bình yêu đất nước Việt Nam,
x x x x x x x x x
Yêu từng góc đa bờ tre đường làng…
x x x x x x x x
Để các em đọc đúng tiết tấu và ngắt cuối câu, giáo viên chỉ bảng phụ và hướng
dẫn các em đọc câu theo mẫu.
Công việc kế tiếp sau khi giúp học sinh đọc đúng lời ca và tập lần lượt các câu
hát theo liên kết từng câu.Do cao độ,trường độ của các câu hát thường xuyên thay đổi
tác động rất lớn đến thanh quản của các em,để bảo vệ thanh đới, bảo vệ giọng và giúp
cho giọng của các em phát triển bình thường giáo viên phải hướng các em qua bước
khởi đọng giọng, còn gọi là luyện thanh.
&====r==== ===s=======t======s====== ==r=====
==!
Là la lá la là
À a á a à
Khi tập hát cần tới sự đồng đều hòa giọng chính xác và diễn cảm với những trạng
thái khác nhau và đặc biệt là hát rõ lời giáo viên phải đặt ra kế hoạch hướng dẫn các
em thực hiện tốt.
Việc lấy giọng một bài hát cụ thể, phù hợp đúng tầm cữ chung cho cả lớp là hết
sức là quan trọng, điều đó giúp các em dễ dàng điều khiển giọng hát của mình đúng
cao độ của bài.
5
Để các em cảm nhận giai điệu của từng câu hát, không nhất thiết giáo viên lúc
nào cũng phải hát mẫu,việc hát mẫu tốt nhất là chỉ dùng để trình bày toàn bài hát vào
đầu tiết học giúp các em cảm nhận giai điệu,tiết tấu của bài hoặc dùng để sửa lỗi từng
câu hát cho các em,việc dùng tiếng đàn (Piano) để đàn lên giai điệu của câu hát đó,các
em nghe cảm nhận giai điệu sau đó tự hát lời ca theo giai điệu đó là tốt nhất.Việc các

em thực hiện tự vỡ bài sẽ giúp cho tai nghe của các em phát triển nhanh hơn.Hơn nữa
sự cảm nhận giai điệu thành câu hát của chính các em sẽ dễ dàng chuẩn xác hơn.Sau
mỗi câu hoặc mỗi đoạn,giáo viên đàn và hát mẫu lại cho các em nghe và kiểm tra so
sánh giai điệu của bài.Việc tập hát từng câu và liên kết câu sẽ giúp các em mau nhớ
lời ca và hát chuẩn xác giai điệu hơn.Việc củng cố luyện tập từng đoạn của bài hát
ngoài việc giúp các em cảm nhận giai điệu và lời ca ra còn giúp các em tự tin hát đúng
cao độ,câu hát không rời rạc,không ê a, phát âm nhả tiếng rõ lời.Đặc biệt giúp các em
loại bỏ sự chán nản khi chưa thực hiện được bài tập.
Khi các em hát được lời ca và giai điệu của bài,để giúp cho việc luyện tập củng
cố,khắc sâu bài học giáo viên phải giúp các em vừa hát,vừa gõ đệm nhạc cụ để tạo sự
sinh động của bài hát và giúp các em giữ được nhịp độ của bài mà không bị cuốn
nhanh.Việc sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo khi hát làm cho bài hát sinh động,gây
hứng thú và tránh sự nhàm chán đơn điệu của tiết học.Thông thường, có 3 cách gõ
đệm để luyện tập củng cố bài hát đó là:Hát gõ đệm theo nhịp,hát gõ đệm theo phách
và gõ đệm theo tiết tấu.Tuy nhiên tùy theo từng bài hát cụ thể mà vận dụng cho phù
hợp.
Để khích lệ các em trong học tập và tạo điều kiện cho các em chứng minh khả
năng cảm nhận của mình,sau khi nắm được cơ bản giai điệu của bài hát giáo viên phải
tổ chức cho các em thể hiện theo các hình thức đơn ca,song ca hoặc tốp ca,ở giai đoạn
này việc động viên, khuyến khích các em là hết sức là quan trọng cho dù các em có
thể chưa thực hiện được bài hát một cách chính xác và tốt nhất.
*Phương pháp luyện tập,cũng cố bài cũ:
Thông thường ,trong chương trình học hát ở Tiểu học,việc dạy một bài hát từ
đầu đến khi hoàn chỉnh phải thông qua 2 tiết học.Trong đó ,tiết đầu dạy lời ca mới,tiết
2 ôn tập vận động phụ họa ,trình bày bài hát.Luyện tập củng cố cách gõ đệm theo tiết
tấu, theo phách, theo nhịp(tùy theo từng bài).
Bắt đầu ở tiết thứ 2,việc chỉnh sửa cao độ ,tiết tấu của từng câu hát phải được
giáo viên hướng dẫn các em thực hiện đúng nguyên tắc cơ bản.Thông thường sau tiết
1 các em được học tiết 2 tiếp theo là sau khoảng thời gian 1 tuần.Việc nhớ lại hoàn
toàn giai điệu của bài hát không phải học sinh nào cũng làm được.Lúc này người giáo

viên phải lấy giọng cho các em,lại phải thực hiện hát mẫu hoặc cho các em nghe bài
hát qua băng, để các em nhớ lại giai điệu của bài.Giáo viên dạo đàn,học sinh hát lại
bài hát tay trái đệm hợp âm,tay phải đàn giai điệu.Việc đầu tiên là phát hiện những
câu,những từ trong bài,việc tiếp theo là giúp các em luyện tập ,củng cố .Giáo viên cần
đưa ra nhữmg yêu cầu,phải nêu rõ những nhiệm vụ mà các em phải thực hiện khi
luyện tập.Việc luyện tập bắt đầu từng nhóm rồi từng bàn thậm chí từng cá nhân.Giáo
6
viên lắng nghe,sửa chữa lỗi sai sót nhỏ của các em,cũng có thể dùng đàn lại các câu
các em hát chưa đúng để các em nghe và tự sửa lỗi cho mình.việc luyện tập hay sửa
lỗi cho học sinh phải thực hiện một cách tổng quát .Mặc dù ở thời điểm đó có thể chỉ
sửa lỗi cho 1 em.
VD : Trong bài “Khăn quàng thắm mãi vai em”Câu hát các em hát sai cao độ như
sau:
* Hát đúng bản nhạc:
&====B=±======E====!
===W·=====H==='====G=====9======!
Màu khăn tươi nhắc em…
* Hát sai bản nhạc:
&=====B±====E===!====V·=====H====!
===G======9=====!
Màu khăn tươi nhắc em…(nốt la học sinh hát nốt son)
Giải quyết vấn đề này ,giáo viên chỉ cần đàn đúng theo bản nhạc cho học sinh
nghe khoảng 2 lần,sau đó hát mẫu lại câu hát đó và bắt nhịp cho tập lại cho đúng bản
nhạc.Làm như vậy sẽ giúp các em tự nhận biết và sửa lỗi cho mình.
Việc củng cố lại bài hát không chỉ ở việc hát lại bài hát mà còn thực hiện theo
một phương pháp khác,như gõ đệm nhạc cụ theo tiết tấu,nhắc lại tính chắc nhạc điệu
của bài .Các hình thức luyện tập này vừa hiệu qủa lại vừa thu hút học sinh tham
gia.Yêu cầu giáo viên giao rõ nhiệm vụ cho các em.
VD :Giáo viên đàn lại bài hát,yêu cầu học sinh gõ đệm theo nhịp,theo phách hoặc
tiết tấu.Giáo viên yêu cầu học sinh hát câu 1,nhẩm và gõ theo phách câu 2 rồi lại hát

câu 3,gõ đệm câu 4…cũng có thể cho các gõ theo tiết tấu của bài.
Tóm lại,phương pháp luyện tập cũng cố 1 bài hát là hết sức đa dạng,tùy theo từng
thời điểm,từng bài mà người giáo viên sử dụng,lựa chọn 1 phương pháp thích hợp,dù
chỉ có thực hiện phương pháp nào thì người giáo viên vẫn phải luôn sử dụng nhạc cụ
để thực hiện,có như vậy các em mới cảm nhận thực sự những âm thanh và đặc biệt là
gây sự hứng thú cho các em.
b . Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc:
Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc đặt ra cho
các em là hết sức nhẹ nhàng,đơn giản.Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân môn này,các
em phải thực hành các bài tập về cao độ,về tiết tấu người giáo viên phải giúp các em
nhận ra được âm thanh cao,thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên khuông trong
phạm vi 1 quãng 8.Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm:Đô-rê- mi- son-la và
tiến tới thang 7 âm:Đô-rê-mi-pha- son-la-si.
Về trường độ,các em được làm quen với các hình nốt và luyện tập thể hiện các
hình nốt trong mối quan hệ 2 hình nốt, rồi 3 hình nốt.Cách dạy thực hành các hình nốt
có thể thực hiện gõ theo tiết tấu,cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các
hình nốt:Đơn,đen, trắng.Đôi khi để đỡ nhàm chán có thể thay bằng tiếng
trống:Tùng,rinh…
7
Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài nhạc cũng phải được thực hiện theo đúng các
bước nhất định.Nếu như ở tập hát,bước đầu tiên là luyện thanh thì ở tập đọc nhạc sẽ
phải luyện tập cao độ .Cho các em đọc lại cao độ của các nốt nhạc không chỉ giúp các
em khởi động giọng mà còn giúp cá em nhớ vị trí các nốt trên khuông và cảm nhận
cao độ các nốt so với nhau.Muốn các em thực hiện tốt bài tập ,giáo viên phải đưa ra
yêu cầu để các em tìm hiểu,nhận xét bài nhạc,về cao độ gồm nốt gì?Về trường độ hình
nốt gì?Trong bài có sử dụng các ký hiệu âm nhạc nào?Sau khi đã tìm hiểu,nhận xét
trong bài nhạc,giáo viên đàn để các em nghe và cảm nhận giai điệu.Nên đọc mẫu
trước 2 hoặc 3 lần để các em so sánh cao độ của đàn.Trước khi tập từng câu,từng nhịp
nên cho học sinh đọc tên nốt.Tập đọc từng câu theo đàn,giáo viên sửa lỗi.Luyện tập
cũng cố theo nhóm,tổ hoặc cá nhân.Khi các em đọc đúng cao độ,trường độ của

bài,mới chuyển sang ghép lời ca.Công việc này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp
nhàng giữa đọc nhạc, hát lời và gõ đệm nhạc cụ .Cuối cùng là việc đánh giá,đây là giai
đoạn động viên khích lệ các em học tập.Phải thường xuyên động viên học sinh có thể
bằng lời.Hoặc tích chứng cư bắng nhận xét.
c . Xây dựng phương pháp ghi chép nhạc:
Ghi chép lại các bài nhạc đã học giúp các em nắm chắc vị trí các nốt trên khuông
cũng như nhớ các hình nốt ,ký hiệu đã học .Nếu như tập đọc nhạc mang nhiều tính
chất trừu tượng vì nó còn phụ thuộc vào tai nghe của từng em thì ghi chép nhạc mang
tính cụ thể hơn,hiện thực hơn.Do vậy,việc hướng dẫn các em ghi chép đơn giản và dễ
thực hiện.Tuy nhiên,đơn giản không có nghĩa là không quan trọng,ngược lại tập ghi
chép nhạc là sự đúc kết giữa 2 phân môn tập hát và tập đọc nhạc để khắc sâu kiến
thức.do đó đòi hỏi có sự chính xác tuyệt đối từng vị trí nốt trên khuông nhạc,quan
trọng hơn nữa là qua chép nhạc các em phải nhớ tên các nốt là gì, nằm ở vị trí
nào,cách viết các hình nốt ra sao, các hình nốt đó có ý nghĩa gì và phải thể hiện thế
nào.Việc ghi chép nhạc còn giúp các em ghi nhớ các ký hiệu khác về âm nhạc.Các
kiến thức đó bổ trợ cho việc tập nhạc hoặc thực hiện các bài hát theo yêu cầu của tác
giả.
VD : Cách sử dụng dấu luyến,dấu thăng, dấu giáng, trường độ, dấu quay lại, dấu
hồi đoạn, dấu lặng đen, lặng đơn,ngắt câu…
Việc ghi chép nhạc là công việc đòi hỏi phải hướng dẫn các em thực hiện một cách
thường xuyên.Tuy nhiên không nhất thiết lúc nào cũng phải thực hiện ngay tại lớp vì
như thế sẽ mất thời gian.Ở lớp chỉ hướng dẫn các em cách thực hiện việc ghi chép,
nhận ra cách trình bày như thế nào cho đúng, cho đẹp,còn lại việc ghi chép lại bài nên
cho các em thực hiện về nhà.
Trong qúa trình giảng dạy thực tế tôi đã thực hiện đầy đủ các bước trên và thấy
các em rất say mê hứng thú học tập do đó kết qủa đã nâng lên rõ rệt.Sau đây tôi xin
được trình bày kế hoạch một bài học cụ thể với hai nội dung:Ôn tập bài hát Bàn tay
mẹ và tập đọc nhạc số 6. ở chương trình lớp 4.

8

TUẦN::22
KẾ HOẠCH BÀI HỌC
Ngày dạy:…… tháng………năm 2010
-Tên bài dạy:- Ôn tâp bài hát Bàn tay mẹ. (CKTKN:136.SGK:31)
-Tập đọc nhạc số 6.
A.Mục tiêu:(giúp học sinh)
-Biết hát theo giai điệu và đúng lời ca.
-Biết hát kết hợp vận động phụ họa.
-Biết đọc bài TĐN số 6.
B.Chuẩn bị:
*Giáo viên:
-Nhạc cụ(Đàn điện tử).
-Bảng phụ ba2iii TĐN số 6.
-Chuẩn bị vài động tác phụ họa đơn giản.
*Học sinh:
-Nhạc cụ gõ:Thanh phách,song loan,trống con, mõ…
-Sách giáo khoa,vở chép nhạc.
C.Hoạt động dạy học chủ yếu:
Giáo viên Học sinh
1.Phần mở đầu:
-Ổn định lớp:Giáo viên đàn.
-Kiểm tra bài cũ:(5 phút).GV đệm đàn.
+Nhận xét đánh giá học sinh.
- Giới thiệu bài mới(1 phút).
+Thuyết trình,ghi đầu bài lên bảng.
2.Phần hoạt động:
Hoạt động 1:Ôn tập bài hát Bàn tay mẹ
(20 phut).
-GV:Đệm đàn.
*Chia tổ:Trong lớp có 3 dãy bàn,mỗi dãy

là 1 tổ.
-GV:Đệm đàn,Luyện tập theo tổ ,nhóm.
-Đệm đàn.
-Gọi 2 lên hát cá nhân.
-Nhận xét-tuyên dương.
Hoạt động 2:Vận động phụ họa.
-Học sinh khởi đông giọng.À a á á à.
-2 học sinh trình bày bài hát trước lớp.
-Cả lớp lắng nghe.
-Cả lớp hát lại bài hát (2 lần).
-Từng tổ đứng lên hát lại (2 lần).
-Sửa những chỗ học hát sai.
- 2 em lên trình bày bài hát.
-Học sinh nhận xét.
-Cả lớp vận động phụ họa.
9
-Hướng dẫn học sinh phụ họa.Làm mẫu.
Câu 1:Bàn tay mẹ…chăm chúng con.
(Chân nhún bên trái,tay trái chống
hông,tay trái đưa ra phía trước,sau đó đổi
bên).
Câu 2:Cơm con ăn ….tay mẹ đun.(Chân
nhún bên trái,nghiêng đầu bên trái,hai tay
đưa lên miệng làm vòng tròn,sau đó đổi
bên).
Câu3:Trời nóng bức…con ngũ
ngon(Chân nhún bên trái,tay trái
quạt từ trong ra ngoài,sau đó đổi bên,con
ngũ ngon 2 tay nắm lại,nghiêng đầu bên
trái làm động tác ngũ).

Câu 4:Trời giá rét…ủ ấm con(giống động
tác câu 3,khác động tác cuối 2 tay gát
chéo trước ngực là động ủ ấm con).
Câu 5:Bàn tay mẹ con lớn khôn(chân
nhún , 2 tay gát chéo trước ngực,đổi
bên,hai tay đưa từ trong ra ngoài,nghiêng
trái,2 tay giữ khỏi đầu.
Hoạt động 3 :TĐN số 6(12 phút).
-Treo tranh giới thiệu TĐN số 6.
+Bài TĐN số nhịp mấy?
+Cao độ gồm có những nốt gì?
+Có những hình nốt gì?
-GV chỉ bài TĐN .
-Đàn cao độ.
-Gõ mẫu tiết tấu.
-Giáo viên đàn và đọc mẫu từng câu.
-Đàn từng câu.Liên kết câu.
-Giáo viên chọn điệu và đàn.
-Nhận xét –tuyên dương.
-Nhóm vận động phụ họa.
-Cá nhân vận động phụ họa.
-1-2 nhóm lên trước lớp vận động phụ
họa.
-Nhận xét-tuyên dương.
-Nhịp 2/ 4.
-Học sinh gồm những nốt.Đồ- rê-mi-
son.
-Hình nốt:móc đơn,nốt đen,nốt trắng.
-Cả lớp đọc tên nốt.
-Luyện cao độ.

&=====r=======s=====
==t========v=== ====
====!
-Cả lớp gõ tiết tấu.
2/4                
-Học sinh đọc từng câu.
-Ghép lời ca.
-Luyện tập theo tổ nhóm,gõ đệm theo
phách.
-Vài em TĐN số 6, gõ đệm
*Học sinh yếu:Hát theo giai điệu và
đúng lời ca.
*Học sinh khá giỏi:Gõ đệm theo nhịp
2/4.
10
*Liên hệ thực tế : Mẹ là người chăm sóc
và nuôi các em khôn lớn,biết bao nhiêu là
vất vả cực khổ,các em phải học thật giỏi
để trở thành con ngoan trò giỏi,phụ giúp
mẹ làm những việc vừa với sức mình.
4. Củng cố:(2 phút)
-Tiết âm nhạc vừa rồi thầy dạy các em bài
gì?
-Giáo viên đệm đàn.
5.Nhận xét-dặn dò:(1 phút)
Về nhà xem trước bài mới và hát lại bài
cũ.
-Ôn tập bài hát Bàn tay mẹ,TĐN số 6.
-Cả lớp hát lại bài hát 1 lần.
PHẦN THỨ BA

Kết luận chung những đề xuất kiến nghị
I .ý nghĩa:
Trên cơ sở từ thực tiễn giảng dạy âm nhạc trong trường Tiểu học nói chung và
cho học sinh lớp 4 nói riêng.Xuất phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu
những kiến thức đăc thù của môn âm nhạc,tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những
phương pháp giảng dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ
giáo dục-Đào tạo tôi đã thu được những kết qủa đáng kể .Qua quan sát thực tế nhận
thấy các em yêu thích môn âm nhạc hơn,hào hứng học tập hơn.Đặc biệt là kết qủa học
tập cũng như chất lượng của công tác phong trào hóa văn nghệ đã nâng lên rõ rệt,các
em mạnh dạn,tự tin hơn .

Qua kiểm tra chất lượng học kỳ I kết qủa thu được như sau:
Lớp Số
HS
Hoàn thành(A+) Hoàn thánh(A) Chưahoàn thành(B)
4A 34 6=17,6% 28=82,4% 0=0%
4B 37 7=18,9% 30=81,1% 0=0%
Khả năng nhận thức của con người nói chung ,của học sinh Tiểu học nói
riêng.Điều cơ bản là người giáo viên giảng dạy phải nắm được đối tượng, tìm hiểu cụ
thể những sở thích của các em để tìm ra phương pháp giáo dục ,giảng dạy thích hợp
nhất các em tiếp thu một cách dễ dàng và tạo sự say mê trong việc vận dụng các kiến
thức đã học vào thực tế cuộc sống.
II . Những nhận định chung :
11
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật.việc giảng dạy cho học sinh cấp
Tiểu học đòi hỏi phải có những phương pháp đặc thù riêng.Hơn nữa người giáo viên
còn phải biết lựa chọn các phương pháp sao cho phù hợp với từng đối tượng học
sinh.Về phía bản thân ,với một số phương pháp nêu trên,qua thực tế giảng dạy tại
trường Tiểu học”A” Đào Hữu Cảnh,tôi nhận thấy hiệu qủa của các phương pháp này
là khá cao.Điều đó thể hiện rõ qua thực tế kiểm tra chất lượng cuối học kỳ I.Tuy

nhiên,vận dụng phương pháp này,các đồng chí có thể tùy cơ ứng biến sao cho phù hợp
với từng hoàn cảnh,từng đối tượng cụ thể để thu được kết qủa tốt nhất.Và điều quan
trọng là chúng ta cùng nhau xây dựng nên những phương pháp giảng dạy hay nhất đối
với môn âm nhạc.
Giáo dục Tiểu học có tác dụng cơ bản,lâu dài,có tính quyết định đối với cuộc đời
mỗi người.Những đức tính trung thực, công bằng, cẩn thận ,lễ phép,hiếu thảo,nếu
không được hình thành vững chắc ở Tiểu học thì khó có cơ hội được hình thành và
phát triển ở những cấp cao hơn.Dạy học theo CKTKN môn âm nhạc ở Tiểu học sẽ
mang lại bầu không khí thân thiện trong nhà trường,Góp phần tích cực hóa hoạt động
của học sinh.Bài học không khó ,kiến thức không là gánh nặng mà tiết học sẽ diễn ra
một cách nhẹ nhàng sẽ làm cho học sinh hứng thú học tập,chăm học.Giáo viên không
bị nhiều sức ép,sẽ tập trung đầu tư đổi mới phương pháp giảng dạy và giúp đỡ họcsinh
nhất là học sinh yếu học tập hiệu qủa hơn,học sinh yêu trường ,yêu lớp,yêu bạn bè,yêu
thầy cô dẫn đến thích học,học ngày càng tiến bộ chính là lợi ích thiết thực của việc
dạy học theo chuẩn KTKN ở trường Tiểu học.
III . Những ý kiến đề xuất:
Để năng cao chất lượng học tập môn âm nhạc cho học sinh Tiểu học tôi xin có
một số ý kiến đề xuất sau:
-Tiếp tục bổ xung đồ dùng học tập,có tranh nói về nội dung bài hát,tranh ghi sẵn bài
hát cho từng khối lớp,đồ dùng giảng dạy của môn âm nhạc đáp ứng nhu cầu học tập
và phát triển của xã hội.
-Tăng cường chỉ đạo công tác phong trào văn hóa văn nghệ hơn nữa,tạo cơ hội để cho
các em có điều kiện giao lưu,học hỏi thể hiện mình trong lĩnh vực nghệ thuật.
- Thường xuyên động viên,khích lệ các em trong học tập,trong công tác văn hóa văn
nghệ,đặc biệt là các em có năng khiếu nổi trội.
- Tất cả những điều trên sẽ góp phần giúp các em học tập tốt hơn.

Đào Hữu Cảnh ngày 26 tháng 01 năm 2010
Người thực hiện

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA
12
LÂM TẾT XUYẾN
CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN CÁC CẤP
ĐẠT GIẢI B CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2009-2010.

…………….

13