SKKN_Phương pháp ôn và gõ đệm trong môn âm nhạc tiểu học

PHÒNG GD & ĐT HUYỆN KRÔNG PĂC
TRƯỜNG TH TRẦN QUỐC TOẢN
  
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MÔN ÂM NHẠC
Đề tài:“ Phương pháp ôn và gõ đệm
trong môn âm nhạc tiểu học”





Họ và tên: Nguyễn Thị Vy Huyền
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trần Quốc Toaản
Ea phê- Krông păc
EA PHÊ, THÁNG 11 NĂM 2014
1
Năm học: 2014-2015
Sáng kiến kinh nghiệm
* Tên đề tài *
PHƯƠNG PHÁP ÔN VÀ GÕ ĐỆM TRONG
MÔN ÂM NHẠC TIỂU HỌC.
I. Đặt vấn đề
Âm nhạc ngày nay đã trở thành một trong những môn học chính thức của
chương trình đào tạo ở phổ thông bắt đầu từ các lớp tiểu học.
*Âm nhạc còn là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ, trẻ em tham
gia ca hát là được hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân
mình. Những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc tác động vào cảm xúc
của các em, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo
dục tình cảm, đạo đức rất tốt.

Qua các bài học, các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết
một số kiến thức phổ thông về âm nhạc Tất cả những điều đó sẽ tạo nên một
trình độ văn hoá âm nhạc tối thiểu để góp phần cùng những môn học khác giáo
dục nhân cách, làm cho các nội dung học tập ở trường phổ thông có tính toàn
diện, làm thăng bằng, hài hoà các hoạt động học tập của trẻ.
Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn chính thức về việc giảm
tải dạy và học. Vì vậy đội ngũ giáo viên đã và đang có những cố gắng đổi mới
phương pháp dạy học để đảm bảo và nâng cao chất lượng một giờ lên lớp nhưng
vẫn không làm các em quá sức. Các em vừa lĩnh hội được tri thức đồng thời vẫn
hoạt động, vui chơi.
Để làm được như vậy, người giáo viên phải say mê Âm nhạc, yêu mến trẻ,
có những kiến thức âm nhạc cần thiết nhất định và phương pháp giáo dục Âm
nhạc ở Tiểu học nói chung và ở lớp 1.2.3 nói riêng
* Về phương pháp các cách gõ đệm:
2
Qua nhiều năm được phụ trách giáo dục môn Âm nhạc bản thân tôi nhận thấy
rằng học sinh trường tôi còn lúng túng chưa phân biệt được từng cách gõ đệm
theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khác nhau như thế nào trong một bài hát cụ
thể. Chính vì điều đó mà các em hát và sử dụng cách gõ đệm còn tuỳ tiện lúc
nhanh, lúc chậm dẫn đến việc hát sai giai điệu của bài hát. Vì thế mà học sinh
rất e ngại khi đứng hát trước đám đông, do sợ mình hát sai, sợ các bạn chê cười.
Bởi thế mà làm giảm đi phần nào khả năng biểu hiện năng lực học tập âm nhạc
của bản thân mình.
Khi giáo viên giới thiệu các kiểu gõ đệm theo tiết tấu, gõ theo nhịp, gõ
theo phách thì các em hiểu rất mơ hồ bởi vì những từ đó rất trìu tượng với lứa
tuổi của học sinh tiểu học.
Hơn nữa điều kiện ở nơi các em đang sinh sống, việc tiếp cận với những
bài hát cho thiếu nhi còn hạn chế. Ít em xem ti vi, nghe đài, băng đĩa về những
bài hát dành cho lứa tuổi thiếu nhi mà chủ yếu là xem nhiều về phim hoạt hình,
xem đĩa siêu nhân….thời gian dạy hát ở nhà trường chỉ được phân bố 1 tiết/

tuần. Do sự phát triển trí tuệ chưa hoàn chỉnh, tâm lứa chưa ổn định nên ở lứa
tuổi này các em dễ thuộc nhưng lại rất hay quên. Có thể là tiết trước dạy các em
nhưng tiết sau hỏi lại thì các em đã quên, mà trong một tuần chỉ có một tiết Âm
nhạc trong 35 đến 40 phút. Vậy làm thế nào mà để giúp học sinh biết cách " vỗ
bài" đúng tiết tấu, đúng nhịp, đúng phách khi hát. Mà những điều trên là cơ sở
làm nền tảng cho việc hát đúng giai điệu của bài hát. Đó là điều trăn trở của bản
thân tôi mỗi khi lên lớp.
Từ những điều trăn trở đó bản thân tôi luôn tìm tòi , nghiên cứu, tìm ra
cách giảng dạy học sinh nắm vững cách gõ đệm theo tiết tấu, gõ theo nhịp, gõ
theo phách trong bất cứ bài hát nào. " Vài ý giúp học Tiểu học nắm vững cách
gõ đệm theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khi hát". Đó là sáng kiến nhỏ để góp
phần vào dạy học mang tính thiết thực hơn nhằm mang lại hiệu quả cao trong
mỗi giờ lên lớp.
II Giải quyết vấn đề:
* Các bước tiến hành: Ở lớp1.2.3, dạy âm nhạc cho các em chủ yếu là dạy
hát, thông qua dạy hát để giáo dục âm nhạc. Trong giờ học, các em được tập hát
sao cho đúng giai điệu, tiết tấu, những bài hát phù hợp với lứa tuổi. Đó là 12 bài
hát có cấu trúc ngắn gọn, giai điệu đơn giản, tính chất nhẹ nhàng, vui tươi, nội
dung lành mạnh, đượ sắp xếp từ dễ đến khó và tầm cữ giọng rất phù hợp với trẻ
em lớp 1.2.3
Đồng thời, các em được làm quen với hát tập thể, biết hát đồng đều và hoà
giọng cùng các bạn.
3
Bên cạnh đó các em được nghe và biết cách phân biệt những âm thanh cao
thấp, dài ngắn với tốc độ khác nhau.
Thông qua việc tập hát và các hoạt động kết hợp với âm nhạc giúp các em
phát triển năng lực nghe nhạc, năng lực cảm thụ âm nhạc, giáo dục cho các em
những tình cảm trong sáng, lành mạnh, phát triển năng lực trí tuệ, làm cho đời
sống tinh thần các em phong phú, giúp các em phát triển toàn diện hơn.
Chính vì những đặc điểm như trên đây, ngay từ đầu năm học tôi đã nghiên cứu

để tìm ra phương pháp dạy sao cho phù hợp với nội dung dạy từng tiết dạy đồng
thời tạo sự hứng thú học tập của học sinh. Các em được học những tiết học nhẹ
nhàng, thoải mái và hiệu quả.
Thưa các đồng chí. . .
Tôi rất trăn trở và tâm huyết với đề tài nghiên cứu khoa học , dạy học bộ môn
âm nhạc tiểu học này.Qua từng năm dạy học tôi đã đúc kết, nghiên cứu, bổ sung
và mở rộng từng khối lớp để đề tài sáng kiến kinh nghiệm “ một phương pháp
ôn và các cách gõ đệm môn âm nhạc bậc Tiểu học” của tôi ngày một hoàn thiện
hơn.
Từ thực tiển đó, năm học 2013- 2014 này tôi đã thực hiện chương trình
dạy từ khối lớp 1.2.3.4.5 và đã gặt hái được khá nhiều thành công trong năm
học
2013 – 2014
Đây là những kinh nghiệm mà tôi đã đúc rút được trong những năm giảng dạy
tại trường Tiểu học Tần Quốc Toản Krông Păc trong nhiều năm qua.
Đó cũng chính là những năm miệt mài giảng dạy , nghiên cứu và thực nghiệm
để tìm riêng cho mình một phương pháp dạy học, nhằm giúp học sinh hiểu biết
sâu sắc hơn, hiệu quả hơn trong bộ môn âm nhạc. . .
Bản thân không tham vọng gì nhiều, với đề tài “ một phương pháp ôn và các
cách gõ đệm trong môn âm nhạc bậc Tiểu học ”. Hy vọng được các đồng chí,
đồng nghiệp đón đọc, suy ngẫm, thực nghiệm tại nơi công tác của mình. Nhằm
cùng tôi vun đắp, chắt lọc những tinh hoa để cùng nhau góp sức xây dựng đề tài
này ngày một hoàn thiện hơn, phù hợp và nâng hiệu quả dạy học lên một tầm
cao mới. . .
Để cụ thể tôi xin trình bày một giờ âm nhạc cụ thể của học sinh lớp 1.
Tiết 27: Học hát: Bài hoà bình cho bé (tiết 2)
4
A/ mục tiêu:
Để dạy tiết này sao cho sinh động, gây được hứng thú học tập cho học sinh
trước hết tôi các định mục tiêu và giáo dục kĩ năng sống của bài.

Đây là bài hát ca ngợi cuộc sống hoà bình. Bài có giai điệu vui tươi, nhịp
nhàng, có những hình tượng đẹp và gợi cảm trong lời ca. Giáo dục các em biết
yêu hòa bình .
Ở tiết trước các em đã được làm quen với giai điệu và lời ca của bài.
Ở tiết này, tôi hướng dẫn các em hát đúng theo sắc thái tình cảm của bài và
hướng dẫn các em một số động tác phụ hoạ đơn giản. Để từ đó, các em có thể
biểu diễn trước đông người và tham gia các trò chơi âm nhạc vui thích.
Bên cạnh đó, các em còn được giới thiệu về cách đánh nhịp 2/4 để các em
có thể hiểu được tay chỉ huy của giáo viên trong các giờ học hát. Đồng thời các
em cũng được làm quen với việc hát kết hợp với đánh nhịp.
Tóm lại, các nội dung của tiết học này bổ xung, hỗ trợ cho nhau làm cho các em
được luyện tập bài hát dưới nhiều hình thức, dưới nhiều khía cạnh, làm cho tiết
học sinh động nhẹ nhàng và hiệu quả.
B/ Sự chuẩn bị giáo viên:
Sự chuẩn bị của giáo viên là một bước rất quan trọng góp phần đáng kể tạo nên
thành công của một tiết học.
Ở bài này tôi chuẩn bị như sau:
1. Về phần ôn tập bài hát:
Tôi tập bài hát chuẩn xác, có sắc thái biểu cảm bài hát để có thể hát mẫu
cho học sinh. Ngoài ra tôi còn chuẩn bị một số phách, trống nhỏ hoặc thanh
phách do các em tự làm để học sinh biểu diễn kết hợp gõ đệm theo các cách đã
học trước lớp.
Đàn Organ điện tử làm một nhạc cụ rất cần thiết. Nó được sử dụng trong
suốt cả tiết học. Để đôi tay có thể làm động tác phụ họa, hoặc chỉ huy học sinh
hát, tôi ghi âm giai điệu bài hát vào bộ nhớ của đàn. Ngoài ra trường tôi còn
5
được cấp 1 đàn Pianô điện, nó dược tôi sử dụng thường xuyên trong các giờ lên
lớpcùng với đàn Organ
2. Về phần tập vận động phụ hoạ:
Tôi chuẩn bị sẵn 4 động tác phụ hoạ cho 4 câu hát của bài.

Động tác 1: 2 tay từ từ đưa từ dưới thẳng lên cao nghiêng sang trái rồi sang
phải (mô phỏng tay phất lá cờ). Động tác này ứng với câu hát 1.
Động tác 2: 2 tay giang rộng sang hai bên làm động tác như cánh chim
đang bay 2 lần. Động tác ứng với câu hát 2.
Động tác 3: Vỗ tay theo nhịp. Khi vỗ tay hơi nghiêng đầu và tay sang trái
rồi sang phải theo nhịp. Khi nghiêng về bên nào thì chân đó đưa lên phía trước
rồi lại đưa về (theo phách).
Động tác 4: 2 tay đưa lên cao trên đầu taọ thành vòng tròn (hai đầu bàn tay
chạm vào nhau, 2 bàn tay ngửa lên trên)
3. Để thuận lợi cho việc giới thiệu cách đánh nhịp 2/4, tôi vẽ sơ đồ cách
đánh nhịp vào giấy khổ to. Khi cần thì dùng nam châm dính lên bảng như một
chiếc bảng phụ vừa gọn nhẹ lại vừa cơ động.
Sau khi đã xác định rõ mục tiêu và chuẩn bị chu đáo cho giờ học, tôi cảm thấy
tự tin để bước vào bài giảng.
C/ Vào bài:
a / Hoạt động 1: Ôn tập bài hát.
Tôi cho cả lớp hát theo đàn (2 lần liên tục) để các em nhớ lại giai điệu và lời
ca của bài.
Sau đó tôi cho các em hát thi đua theo nhóm (tổ 1, 2 và tổ 3, 4) kết hợp vỗ
tay theo phách. Với hình thức hát thi đua, các em hào hứng và cố gắng hơn vì
nhóm nào cũng muốn đội mình giành phần thắng.
Sau khi 2 nhóm hát xong, tôi cho học sinh nhận xét bài cho bạn, sau đó tôi
nhận xét ưu điểm khuyết điểm của từng nhóm và đánh giá để các em biết được
cái chưa được của mình để lần sau cố gắng hơn.
6
Để tránh sự lặp đi lặp lại làm các em nhàm chán, tôi cho các em thay đổi
hình thức hát. Các tổ sẽ hát nối tiếp nhau:
Tổ 1: Hát câu hát 1.” cờ hoà bình bay phất phới dưới trời xanh biếc
xanh”.
Tổ 2: Hát câu hát 2. “ kìa đàn bồ câu trắng trắng mắt tròn xoe hiền hoà”.

Tổ 3: Hát câu hát 3. “ Hòa bình là tia nắng ấm thắm hồng môi bé xinh”
Tổ 4: Hát câu hát 4. “Nhịp nhàng cùng cất tiếng hát tay vòng tay bé
ngoan”
*Khi các em đã thuộc bài hát rồi, tôi cho các em hát kết hợp gõ phách theo
tiết tấu lời ca.
Đây là một hình thức để rèn luyện về nhịp điệu, tiết tấu rất tốt. Nó giúp các
em khắc sâu tiết tấu của bài hát một cách hứng thú và dễ dàng.
Ngoài thanh phách, các nhạc cụ gõ khác như trống, song loan, tôi cũng
dùng với số lượng ít khi các em lên biểu diễn trước lớp để các em được làm quen
với nhiều âm sắc khác nhau.
Khi các em đã gõ tiết tấu của bài thành thạo rồi, tôi lại yêu cầu các em phải
lưu ý cả mặt biểu diễn: Khi hát các em không chỉ đứng yên mà phải nhún chân
theo nhạc nhịp nhàng, hát câu hát 1 các em gõ phách, hơi nghiêng sang trái,
đầu cũng hơi nghiêng. Sang câu hát 2 lại nghiêng sang phải. Cứ thế lần lượt
cho đến hết bài. Như vậy trông lớp sinh động và đáng yêu hơn.
b / Hoạt động 2 : Tập vận động phụ hoạ.
Sau khi các em đã ôn hát nắm vững giai điệu, lời ca và tiết tấu của bài hát,
tôi hướng dẫn các em một vài động tác múa phụ hoạ. Bởi vì đặc điểm của học
sinh tiểu học nói chung nhất là lớp 1 lớp 2 nói riêng là các em rất thích hoạt
động.
Nếu suốt cả tiết học các em phải ngồi nghiêm sẽ gây cho các em 1 sự căng
thẳng, gò bó, không gây được hứng thú học tập ở các em. Khi hát kết hợp làm
động tác múa phụ hoạ tôi thấy các em rất thích và học rất nhanh những động
tác do giáo viên hướng dẫn. Đặc biệt có những em còn sáng tạo thêm những
7
động tác mới rất đẹp và phù hợp. Do đó, đây còn là 1 hình thức để phát triển
khả năng cảm thụ âm nhạc của học sinh.
c: Hoạt động 3 : Biểu diễn
Sau khi cho cả lớp hát + múa bài hát (2 lần). Tôi lại thay đổi hình thức biểu
diễn: các em không hát tại chỗ mà lên biểu diễn trước lớp.

Tôi cho các em thi đua giữa các bạn nam và các bạn nữ.
Đại diện cho các em nam(4 em) lên hát + múa phụ hoạ.
Đại diện cho các em nữ (4 em) lên hát + múa phụ hoạ.
Sau đó tôi cho các em khác nhận xét phần biểu diễn của các bạn. Đa số các
em nhận xét tương đối tốt. Các em đã chỉ ra được những bạn hát đúng và múa
đẹp, những bạn còn sai sót.
Sau đó tôi gọi lên biểu diễn theo tinh thần xung phong. Đa số các em rất
hào hứng và thích được lên biểu diễn trước lớp. Với hình thức này, các em được
rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin và và khả năng biểu diễn trước đông người.
d / Hoạt động 4: giới thiệu đánh nhịp 2/4.
Tôi dính bảng phụ có vẽ sơ đồ cách đánh nhịp 2/4 lên bảng để học sinh
quan sát. Sau đó, tôi hướng dẫn các em cách đánh nhịp và được quan sát tôi
thực hiện mẫu thì các em sẽ được thực hành dưới sự điều khiển của tôi. (Các
em đánh nhịp, giáo viên đếm theo phách).
Khi các em đánh nhịp tương đối thành thạo rồi thì tôi mới cho các em ghép
với nhạc và hát
Qua hình thức này, các em hiểu được tay chỉ huy của giáo viên trong quá
trình tập hát và khắc sâu thêm bài hát mà các em đã được học.
Để củng cố bài học tôi cho các em chơi trò chơi âm nhạc.
Tôi dùmg phách (hoặc trống) gõ theo tiết tấu 1 câu hát trong bài và cho học
sinh nhận xét xem đó là tiết tấu của câu hát nào?
(Hình tiết tấu này được nhắc lại trong cả bài hát).
8
Đây là một hình thức khắc sâu hơn về tiết tấu của bài hát.
Tôi đánh trên đàn giai điệu của 1 câu hát và cho học sinh nhận xét đó là
câu hát nào trong bài (giáo viên làm 2 câu: c1 và c3 giống nhau, câu 4)
Đây là hình thức chẳng những giúp các em ghi sâu giai điệu của bài hát mà
còn rèn luyện và phát triển tai nghe nhạc của các em.
Nếu những trò chơi trong giờ học của các em thể hiện tốt thì sự thành công
của giờ học càng cao. Các em được tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, thoải mái

và hào hứng.
Kết thúc tiết học tôi cho cả lớp cùng hát múa lại bài hát.
III - Kết quả: Với hình thức giảng dạy như trên, tôi luôn nhận được sự ủng hộ
của học sinh. Các em rất yêu thích môn học này. Tôi cảm thấy giữa giáo viên và
học sinh rất gần gũi và thân thiện, và khi đến giờ học môn âm nhạc thì các em
rất vui và phấn khởi. qua đó chất lượng tiết học đạt được kết quả cao . Kết quả
năm học 2013- 2014 như sau:
b) Kết quả:
Khối Tổng số học
sinh
Hoàn thành
tốt
Hoàn thành Chưa hoàn
thành
1 141 5 135 1
2 115 5 110 0
3 117 2 115 0
4 120 2 118 0
5 122 4 118 0
*Phương pháp gõ đệm cho bài hát:
Bước vào năm học mới khi được sự phân công của Ban Giám Hiệu cho tôi phụ
trách các khối lớp, từ khối 1 đến khối 5 . Trong mỗi khối lớp có rất nhiều đối
tượng học sinh khác nhau, tất cả đều học 2 buổi/ ngày. Vì thế mà trình độ học
sinh không đồng đều. Cho nên việc tiếp thu bài ở các em cũng rất khác nhau.
Bản thân luôn tìm tòi học hỏi qua sách, báo, đài, phương tiện thông tin
đại chúng… Từ đó chọn lọc các cách dạy cụ thể phù hợp với đặc điểm học sinh
địa phương. Tìm tòi sáng tạo những trò chơi âm nhạc phù hợp với lứa tuổi học
9
sinh tiểu học, lôi cuốn lòng yêu thích giúp các em tham gia tích cực vào môn
học.

- Giáo viên luôn hoà mình với học sinh tạo sự gần gũi giữa thầy và trò.
Tạo cho không khí lớp học thoải mái, không gò bó để các em được tự nhiên bộc
lộ phát triển khả năng biểu hiện năng khiếu của mình .
Các hoạt động dạy dành cho từng đối tượng học sinh được thể hiện rõ
trên giáo án. Luôn đan xen và tổ chức nhiều hình thức gõ đệm trong một tiết.
- Sử dụng những nhạc cụ gõ đa dạng phù hợp với nội dung của từng bài,
cho học sinh xem các hình nốt nhạc và giá trị của các nốt được liệt kê vào bảng
phụ ở góc học tập thường xuyên (với các lớp 3, 4, 5) để rèn cho học sinh nhớ
những nốt nhạc và giá trị của mỗi hình nốt.
Với lớp 1 và 2 các em chưa nhận biết hình nốt và giá trị của các nốt trắng,
nốt đen, nốt móc đơn, dấu lặng đơn, dấu lặng đen. Mà với lứa tuổi ở lớp này chỉ
yêu cầu hát đúng giai điệu theo phương pháp truyền miệng của giáo viên. Các
em biết gõ tiết tấu, gõ nhịp là thông qua giáo viên với các thao tác đó học sinh
bắt chước theo giáo viên.
Ví dụ: Bài " Quê hương tươi đẹp" dân ca Nùng.
Trước khi dạy hát cho học sinh giáo viên cho các em đọc lời ca theo tiết
tấu 1-2 lần. Sau đó giáo viên dạy cho học sinh hát rồi hướng dẫn các em các
cách gõ đệm, với bài này thì giáo viên sử dụng cách gõ đệm theo phách và gõ
đệm theo tiết tấu đã được viết sẵn vào bảng phụ trên khuông nhạc chia làm 2
cách gõ đệm khác nhau.
*Mỗi nốt trên khuông nhạc giáo viên đã đánh dấu x vào từ được gõ trong
ô nhịp. Giáo viên chỉ định cho học sinh là gõ vào những tiếng ở bài hát trên chứ
không giải thích là vì sao. Vì nếu giải thích thì học sinh sẽ không hiểu gì mà còn
làm cho các em lúng túng hơn. Vì vậy mà giáo viên chỉ định áp đặt bằng dấu x
tiếng nào được đánh dấu x ở dưới thì phần gõ của hai thanh phách sẽ rơi vào
những tiếng đó. Sau đó giáo viên yêu cầu học sinh nhận xét về hai cách gõ của
câu hát trên, bài trên.
Giáo viên nêu cách gõ đệm theo tiết tấu là gõ đệm vào từng từ (tiếng)
trong câu hát, còn gõ phách là gõ vào phần mạnh của phách tương ứng với 1
nốt đen, hoặc hai nốt móc đơn.

Để phân biệt hai cách gõ trên giáo viên chia lớp thành hai nhóm, mỗi
nhóm thực hiện gõ một cách, khi đã được gõ và được nghe các em sẽ nhận biết
được điểm khác của hai cách gõ trên. Như vậy với học sinh lớp 1 và 2 giáo viên
dạy cho học sinh tập gõ đệm bằng cách áp đặt về cách gõ và hướng dẫn các em
luyện tập nhiều lần. Nhưng với học sinh lớp 3, 4, 5. các em đã được học về các
hình nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, dấu lặng đơn, dấu lặng đen và các kí hiệu
âm nhạc khác thì với bài mới giáo viên yêu cầu học sinh tự xác định cách gõ tiết
10
tấu, xác định nhịp, xác định cách gõ phách trong câu hát của từng bài bằng
những kí hiệu là mũi tên. Giáo viên nêu khái niệm về nhịp phách.
Mỗi nhịp có trường độ tương đương nốt trắng, mỗi nhịp chia làm 2 phách,
mỗi phách bằng một nốt đen hoặc hai nốt móc đơn…
Ví dụ: Bài hát : "Em yêu hoà bình" lớp 4 của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn
có sử dụng nhiều hình nốt khác nhau trong một khuôn nhạc. Để các em hát và
gõ đúng nhịp, đúng phách, đúng tiết tấu thì trước tiên để cho học sinh xác định :
Nếu gõ phách thì biết phân chia phách (đánh phách). Nếu chọn gõ nhịp đánh
dấu nhịp sẽ rơi vào từ nào, còn tiết tấu thì chỉ cần đánh dấu vào các từ (tiếng)
chứ không đánh dấu vào cả dấu lặng đơn hoặc lặng đen.
Giáo viên cho học sinh nêu về 3 cách gõ với câu hát đầu.
*Gõ đệm theo nhịp 2:
G @ é é é é‘ Ú Ú‘ é é é é‘
h“
X X X X
*Gõ đệm theo phách:
G @ é é é é‘ Ú Ú‘ é é é é‘ h“
X X X X X X XX
*Gõ đệm theo tiết tấu:
G @ é é é é‘ Ú Ú‘ é é é é‘ h“
X X X X X X X X X X X

Giáo viên yêu cầu học sinh nêu xong và thực hành gõ đệm bằng thanh
phách. Trước tiên giáo viên cho học sinh đọc lời ca và gõ đệm theo một lượt đến
hết bài. Sau khi đã quen giáo viên yêu cầu các em hát và gõ đệm theo lời ca.
Thực hiện như vậy sẽ tạo cho các em gõ tốt hơn, ít bị lỗi nhịp, phách.
Khi học sinh đã phân biệt được từng cách gõ với bài hát trên, để củng cố
kĩ năng gõ đệm giáo viên tổ chức trò chơi thi đua trong các nhóm. Bằng cách
giáo viên chia lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm chịu trách nhiệm một cách gõ. Hát
theo kiểu nối tiếp đến câu hát nào ở nhóm đó sẽ có cách gõ riêng về nhịp, tiết tấu
hay phách. Nhằm tạo một không khí sôi động khi các em hát và tạo điều kiện
cho học sinh nắm vững giai điệu của bài hơn.
11
Với bài hát viết ở nhịp 3/4 hoặc 3/8 thì giáo viên chọn cho học sinh cách
gõ theo phách là phù hợp thông qua 2 cách gõ sau để giữ vững phách.
Ví dụ : bài "Tre ngà bên lăng Bác" ở Lớp 5
Giáo viên luyện cho học sinh cách gõ thứ nhất.
Giáo viên giải thích: Đây là bài hát được viết ở nhịp 3/8 nên mỗi phách
được tính bằng một nốt móc đơn.
G ) é é é \ Ú é ’
x x x xx x
Tiếng "bên" hai tay vỗ vào nhau ở phách 1, tiếng "lăng", 'bác" hai tay vỗ
nhẹ lên mặt bàn ở phách 2 và 3 cứ như vậy cho đến hết bài.
Cách gõ thứ 2 :
Hai học sinh ngồi gần nhau quay mặt vào nhau hát và gõ phách 1 hai tay
mình tự vỗ vào nhau, phách 2 và 3 hai tay của hai bạn sẽ chạm vào nhau (giáo
viên làm mẫu một lần) sau đó học sinh hát và vỗ phách đến hết bài, thực hiện
đều đặn như vậy sẽ giữ vững được cao độ, trường độ bài hát và không bị hát sai
giai điệu.
Với cách dạy không rập khuôn máy móc thầy hát, trò hát theo một cách
cứng nhắc sẽ tạo cho mỗi học sinh có một cách thức học tập cơ bản về các cách
gõ đệm cho giai điệu bài. Vì nếu các em biết cách xác định từng cách gõ thì các

em sẽ hát đúng giai điệu của bài hát đó là điểm cơ bản để tất cả học sinh "nhớ
bài" tốt hơn. Tuỳ vào từng nội dung bài và trình độ của học sinh mà giáo viên
lựa chọn các cách gõ đệm khác nhau sao cho đảm bảo được tất cả học sinh
trong lớp đều nắm được cách gõ đệm. Không phải bài hát nào cũng có tiết tấu
đơn giản và giống nhau và còn có những bài hát viết ở dạng đảo phách trong ô
nhịp.
Ví dụ : bài "Dàn đồng ca mùa hạ" ở lớp 5
G @ é ’ é Ú é ‘ Ö é ’ é Ú é ’
x x x x x x x x x
Những bài hát có sử dụng đảo phách thuộc loại bài khó. Nếu giáo viên
không tập cho học sinh tính tự lập xác định nhịp phách thì học sinh sẽ gõ sai
phách và không hát đúng được giai điệu bài. Gặp những bài khó các em lúng
túng chắc chắn sẽ hát sai.
12
Vì vậy để dạy cho học sinh nắm chắc được tiết tấu, nhịp, phách trong bài
hát, giáo viên phải tạo cho học sinh tư thế chủ động, hướng học sinh biết cách
xác định nhịp, phách trong bài. Cần hạn chế việc sử dụng cách gõ đơn giản mà
luyện tập cho học sinh những cách gõ phách nhiều hơn trong các bài.
Chính vì vậy mà năm nay khi dạy học sinh hát tôi lựa chọn cách thức trên
thì số học sinh trong lớp trên 97% học sinh đều hiểu và thực hiện tốt, hiễu rõ
giai điệu và nội dung của bài.
IV - Rút ra bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy kết quả đạt được như trên là rất khả
quan. Tuy nhiên để đạt được những kết quả này không phải trong một vài tiết
học là rèn cho học sinh có thói quen và cách thức xác định được. Giáo viên phải
có sự kiên trì bền bỉ nhận xét, động viên, luyện tập. Có những em cần phải cầm
tay hướng dẫn cụ thể từng từ, tiếng cho đến câu.
Như vậy để đạt được hiệu quả cao trong một giờ học người giáo viên phải
hoà mình với học sinh, hiểu được đặc điểm tâm lí của từng học sinh, cũng như
đặc điểm của từng lớp mà áp dụng những hình thức và phương pháp hướng dẫn

khác nhau. Vì trong các phương pháp dạy học không có phương pháp nào là
vạn năng mà giáo viên phải biết kết hợp hài hoà sáng tạo thì khả năng phát huy
được năng khiếu cũng như tinh thần say mê học tập của học sinh.
Với những cách thức hướng dẫn như trên mà tiết học nào cũng vậy, học
sinh trong lớp đều tham gia ca hát rất tích cực. Rất ít học sinh còn rụt rè do sợ
hát và gõ đệm sai . Học sinh trong lớp đều biết cách phân biệt từng cách gõ đệm
cho lời ca, điều đó đã tạo niềm vui cho tôi khi bước vào lớp.
Xã hội ngày càng phát triển, đòi hỏi trình độ của mỗi người cũng phải được
nâng cao về mọi mặt. Do đó tôi nghĩ mình cần phải cố gắng nhiều hơn nữa để
giảng dạy ngày một tốt hơn. Vì những trăn trở đó, tôi rút ra một vài kinh nghiệm
nhỏ sau:
* Đối với giáo viên:
- Tăng cường dự giờ, học hỏi đồng nghiệp.
- Lắng nghe những ý kiến chỉ đạo của các chuyên viên để rút ra phương
pháp dạy tốt nhất.
- Trong các giờ học nên có những sáng tạo để giờ học thêm hấp dẫn.
- Sử dụng giáo cụ trực quan triệt để.
13
- Chuẩn bị bài chu đáo trước khi lên lớp.
- Thường xuyên đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến môn học.
* Đối với học sinh:
- Yêu thích môn học, trong lớp chăm chú nghe giảng.
- Biết nhận xét ưu khuyết điểm của bạn trong giờ học.
- Chuẩn bị đầy đủ sách và nhạc cụ gõ.
*Kiến nghị:
*Để nâng cao chất lượng học tập bộ môn Âm nhạc cho học sinh Tiểu học tôi xin
có một số ý kiến đề xuất như sau:
-Tiếp tục bổ xung đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ môn đáp
ứng nhu cầu học tập và phát triển của xã hội.
-Tăng cường , chỉ đạo tổ chức các sân chơi nhằm phục vụ phong trào văn

hoá văn nghệ có chất lượng hơn nữa, tạo cơ hội để các em có thêm điều kiện
giao lưu, học hỏi thể hiện mình trong lĩnh vực nghệ thuật.
-Thường xuyên động viên, khích lệ các em trong học tập, trong công tác
văn hoá văn nghệ, đặc biệt là các em có năng khiếu nổi trội.
*Rất mong được sự nhận xét, góp ý xây dựng của các đồng chí, đồng
nghiệp nhầm xây dựng nâng cao sáng kiến này và giúp cho tôi ngày một hoàn
thiện hơn trong nghề dạy học, phương pháp dạy học mới theo hướng phát triển
của thời đại mới. . .
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí.,.
Trần Quốc Toản, Ngày 25 tháng 11 năm 2015
Người viết

Nguyễn Thị Vy Huyền
14


Đánh giá xếp loại của hội đồng xét duyệt sáng kiến các cấp












15