Chế định “thông báo tìm kiếm người,tuyên bố mất tích” trong bộ luật Dân Sự

I,ĐẶT VẤN ĐỀ
Chế định “thông báo tìm kiếm người,tuyên bố mất tích” trong bộ luật Dân Sự
có ý nghĩa quan trọng,vì trong quan hệ dân sự,mối quan hệ về quyền và nghĩa vụ
dân sự giữa các cá nhân gắn bó chặt chẽ với nhau,việc một người vắng mặt ở nơi
cư trú trong một thời gian dài mà không có tin tức chứng minh về việc người đó
còn sống hay đã chết sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các chủ thể liên quan khác .Các
quy định trong chế định này nhằm giúp cho các giao lưu dân sự được diễn ra thông
suốt,bảo vệ được quyền và lợi ích của những người liên quan và của chính người
vắng mặt.
II,GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
A,TÌNH HUỐNG ĐƯA RA:
Anh Nguyễn Văn A có vợ là chị Nguyễn Thị B.Ngày 01/05/2004,Anh A xa nhà
đi khỏi nơi cư trú,nói với chị B là đi làm ăn xa cùng mấy người bạn để kiếm them
thu nhập trang trải cho cuộc sống nhưng mấy tháng trôi qua chị B không nhận
được tin tức xác thực nào về anh nữa.Ngày 12/01/2005,chị B yêu cầu tòa án giúp
đỡ tìm người nhà ở nơi cư trú,đông thời chị B đã cho đăng báo tìm người thân,và
mọi cách tìm chồng trên các phương tiện thông tin đại chúng,nhờ người quen biết
hỏi thăm.Sau một thời gian dài tìm kiếm tin tức của chồng.Ngày 20/06/2007,theo
yêu cầu của chị B anh A bị tòa án Huyện X tỉnh Y tuyên bố mất tích.
Theo qui định tại điều 78 Bộ luật dân sự, khi một người biệt tích 2 năm liền trở
lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định
của pháp luật tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó
còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan
(thường là cha mẹ, vợ chồng, con …), Toà án có thể tuyên bố người đó mất
tích. Điều này có nghĩa là người có quyền và lợi ích liên quan sẽ phải nộp “Đơn
yêu cầu tuyên bố mất tích” đến Tòa án nơi người biệt tích đó cư ngụ trước đây. Tòa
sẽ xem xét và nếu có đủ yếu tố theo luật định thì sẽ ban hành một Quyết
Định về việc này.
Trong trường hợp này anh A đã biệt tích từ 01/05/2004 tính đến năm 2007 là 3
năm không có bất cứ một tin tức nào anh A còn sống hay đã chết và theo điều 52
BLDS thì anh A cũng không có mặt tại nơi cư trú trong một thời gian dài(3

năm),chủ thể có quyền yêu cầu tuyên bố một người mất tích:người có quyền, lợi
ích liên quan,đây là nhưng người có mối quan hệ nào đó(theo quan hệ hôn nhân&
gia đình,quan hệ hành chính .v.v.) mà quyền lợi của họ bị ảnh hưởng do sự vắng
mặt của chủ thể.Cũng trong trường hợp này chị B là vợ của anh A có quyền yêu
cầu tòa án tuyên bố chồng chị mất tích.
B,HẬU QUẢ PHÁP LÝ:
Việc tuyên bố một người là mất tích có ý nghĩa khá quan trọng, vì sẽ dẫn theo
những hậu quả pháp lý liên quan đến việc giải quyết tài sản, quan hệ nhân thân …
của người đó.
Cụ thể : Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích xin ly
hôn thì Toà án giải quyết cho ly hôn. Tài sản của người mất tích sẽ được quản lý
như trường hợp "người vắng mặt". Sau đó, nếu quá 3 năm kể từ ngày Tòa tuyên bố
mất tích mà vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống thì cũng theo
yêu cầu của những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, Tòa án sẽ xem xét và
tuyên bố "đã chết". Lúc này, tài sản của người mất tích sẽ trở thành tài sản của
người đã chết - trở thành di sản và được chia theo qui định của pháp luật về thừa
kế. Tuy nhiên, cũng có trường hợp một người đã bị tuyên bố là mất tích (hay thậm
chí là đã chết) lại ... trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống.Khi đó,
theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án sẽ ra
quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố một người mất tích trước đây. Lúc này,
người bị tuyên bố mất tích trở về được nhận lại tài sản của mình.Trong trường hợp
vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích đã được ly hôn thì dù người bị tuyên
bố mất tích trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống, quyết định cho ly
hôn vẫn có hiệu lực pháp luật. Hai người muốn tiếp tục là vợ chồng thì phải đi
đăng ký kết hôn lại.
III,KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
Như vậy việc tuyên bố cá nhân mất tích có ý nghĩa vô cùng quan trọng.Nó góp
phần bảo vệ lợi ích cá nhân cũng như các chủ thể có liên quan.Việc xác định đúng
điều kiện và hậu quả pháp lý của tuyên bố này là đảm bảo công bằng quyền lợi cho
các chủ thể,đồng thời góp phần thực hiện có hiệu quả những quy định của pháp

luật trong việc tuyên bố cá nhân mất tích.