Hành trình đi tìm sự sống và tình yêu - The journey in finding life
and love
00:16 - Today I’m gonna tell you = Hôm nay tôi sẽ kể cho các
bạn nghe
00:16 - what a nuclear physicist = về những gì mà 1 nhà vật lý
hạt nhân
00:18 - and the search for aliens = và cuộc tìm kiếm người ngoài
hành tinh
00:19 - can teach us about finding love = có thể dạy cho chúng ta
về cuộc hành trình đi tìm tình yêu
00:21 - So scientists don’t know exactly = Các nhà khoa học
không biết chính xác
00:23 - how love works = tình yêu hoạt động như thế nào
00:24 - or what it does to our brains = hay nó làm gì trong não
của chúng ta
00:25 - but that’s a topic = nhưng đó là chủ đề
00:27 - for another show = cho 1 buổi nói chuyện khác
00:28 - We do know that = Chúng ta thực sự biết rằng
00:29 - in every culture = ở mỗi nền văn hóa
00:29 - we’ve looked at = hầu hết mọi người
00:30 - almost everyone on Earth = trên trái đất
00:31 - goes out looking for love = đều đi ra ngoài để tìm kiếm
tình yêu
00:33 - With seven billions humans out there = Với 7 tỉ người ra
ngoài
00:35 - why can love be so hard to find = tại sao tình yêu lại khó
để tìm kiếm đến vậy
00:37 - Sometimes you feel like saying = Đôi khi các bạn rất
thích thốt lên rằng
00:38 - where is everybody = mọi người đâu hết cả rồi
00:40 - That’s exactly = Đó chính xác là
00:41 - what Enrico Fermi asked = câu hỏi mà Enrico Fermi đã
hỏi
00:42 - except that he was talking = ngoại trừ những gì anh ấy
đang nói
00:43 - about in your life = về cuộc sống của các bạn
00:45 - Thought with billions of stars = Suy nghĩ với hàng tỉ các
vì sao
00:46 - and planets in the galaxy = và các hành tinh trong dải
ngân hà
00:48 - 13 billion years should be = 13 tỉ năm nên
00:49 - plenty of time for a civilization = có rất nhiều thời gian
cho một nền văn minh
00:51 - to stop by and say = ghé qua và nói rằng
00:52 - hey = hey
00:52 - welcome all neighborhoods = chào đón những người
hàng xóm
00:54 - It’s called family paradox = Đó được gọi là nghịch lý gia
đình
00:56 - And astronomer Frank Drake = Và nhà thiên văn học
Frank Drake
00:57 - took Fermi’s questions = đã trả lời câu hỏi của Fermi
00:59 - and answered it with an equation = với 1 phương trình
01:00 - because that’s what astronomers do = bởi vì đó là việc
mà một nhà thiên văn học thường làm
01:02 - He said if you plug = Ông nói nếu bạn tập hợp
01:03 - in some data about the galaxy = 1 số dữ liệu về dải ngân
hà
01:05 - you can make an estimate = bạn có thể đưa ra một ước
tính
01:06 - how many civilizations = có bao nhiêu nền văn minh
01:07 - there might be out there = có thể có ở ngoài kia
01:08 - Let’s go play tricks equation = hãy cùng giải 1 phương
trình mẹo này
01:10 - and see what we come up with = và xem xem chuyện gì
sẽ xảy ra nhé
01:12 - And star = các vì sao
01:13 - the numbers of star in milky way = Số lượng các vì sao
trong dải ngân hà
01:14 - a lower guess with that 100 billion = được dự đoán thấp
hơn với 100 tỉ vì sao
01:18 - and “f sub p” = và Fp
01:18 - is the fraction of stars = là tỷ lệ các vì sao
01:20 - that have plans which Nasa = có cách tính mà Cơ quan
hàng không
01:21 - now says as high as 100 percent = và không gian Hoa Kỳ
Nasa nói rằng bằng 100%
01:23 - or a planet for every star = hay 1 hành tinh cho mỗi vì
sao
01:25 - “N sub e” is the number = Ne là số lượng
01:26 - of those planets that we can = những hành tinh này mà
chúng ta có thể giúp
01:27 - support life as know = cuộc sống chúng ta
01:28 - it is a reason to suppose = đó là lý do để cho rằng
01:29 - that two half billion or 4 percent = 2 nửa tỉ hay 4%
01:31 - That leaves us with f sub = Còn Fl là 1 tỷ lệ
01:32 - little l fraction those = mà thực sự đã
01:34 - that actually developed life = phát triển cuộc sống
01:35 - Recent estimate says size 30 percent = Ước tính gần đây
nói rằng 30%
01:37 - f sub i is that the fraction = Fi là tỷ lệ để
01:39 - to have the intelligence = có được sự thông minh
01:40 - f sub c is that the fraction = Fc là tỷ lệ
01:41 - develops technology = phát triển nền công nghệ
01:43 - f sub big l is that fraction of time = Fl là tỷ lệ thời gian
tồn tại
01:45 - civilizations exists before = của các nền văn minh
01:46 - it destroys itself = trước khi chúng tự phá hủy
01:47 - Now it’s pretty hard to guess = Hiện tại rất khó để dự
đoán
01:48 - but we can use Carl Sagan’s = nhưng chúng ta có thể sử
dụng cá con số của Carl Sagan
01:50 - numbers because we can trust Carl = bởi vì chúng ta có
thể tin tưởng vào Carl
01:53 - Put it in your calculator = Nhập các con số vào chiếc máy
tính của bạn
01:54 - to get 52,000 possible spacer = để tính ra được 52,000
01:56 - and civilizations = nền văn minh
01:57 - Yes, it’s a guess = Vâng, đó là 1 dự đoán
01:59 - but it’s a scientific guess = nhưng nó là dự đoán có khoa
học
02:00 - so it’s okay = bởi vậy nó được chấp nhận
02:02 - Now I think it means = Bây giờ tôi nghĩ điều đó có nghĩa
rằng
02:02 - you’ve got no reason to feel = bạn không có lý do nào để
cảm thấy
02:03 - lonely if feel just optimistic = bạn cô đơn nếu bạn bi
quan
02:06 - What about finding other life = Bạn nghĩ sao về việc tìm
kiếm những sự sống khác nữa
02:07 - form here on earth = trên trái đất
02:09 - Can you calculate your odds = Bạn có thể tính toán tỷ lệ
02:10 - of finding that special someone = mà 1 người nào đó đặc
biệt
02:12 - or maybe many special someone’s = hay có thể là rất
nhiều người đặc biệt
02:15 - What is your 25- year- old = Bạn tính như thế nào về
người phụ nữ 25 tuổi
02:16 - woman named Ann = tên Ann
02:17 - lives in New York city = sống ở thành phố New York
02:18 - N sub Ps are target population = Np là dân số chỉ tiêu
02:20 - or 8,244,910 people = hay 8,244,910 người
02:23 - from New York = từ New York
02:24 - F sub Gs are the fraction = Fg là tỷ lệ
02:25 - of target gender = giới tính mục tiêu
02:26 - which is about 50 percent = mà ở khoảng 50%
02:27 - no matter her preference unless = không xét đến sở thích
của cô ấy trừ phi
02:29 - it’s both that you plug = đó là tất cả mà bạn
02:30 - in a hundred percent = cho thành 100%
02:31 - Abruptly 44 percent of Americans = Khoảng 44% dân số
Mỹ
02:33 - are single anytime = độc thân
02:34 - so plug in for F sub S = nên thêm vào Fs
02:35 - is break up any couples = sẽ phá vỡ các cặp đôi
02:37 - F sub E is the fraction = Fe là tỷ lệ
02:39 - Ann might encounter = mà Ann có thể gặp phải
02:40 - which should be smaller = tỷ lệ mà nên nhỏ hơn
02:41 - if she only goes out = nếu cố ấy ra ngoài để
02:41 - to meet people = gặp mọi người
02:42 - at bars and parties = ở các quán bar và những bữa tiệc
02:43 - But about a 37 percent singles online = Nhưng có khoảng
37% những người độc thân
02:45 - dating so that maximizing their chances = đang hẹn hò
trực tuyến để mà họ có thể tối đa hóa cơ hội cho chính họ
02:47 - Based on the age divided = Dựa vào độ tuổi được chia
02:48 - by two plus several any = làm 2 nhóm cộng với 1 vài
02:50 - creepy old guy rule = quy tắc ông già đáng sợ
02:51 - Ann looking for someone = Ann đi tìm kiếm ai đó
02:52 - between 20 and 34 = khoảng 20 đến 34 tuổi
02:53 - which is 24.7 percent = nghĩa là chiếm 24.7% dân số
02:55 - of New Yorkers or F sub Y = của thành phố New York
hay Fy
02:56 - Ann wants someone who speaks English = Ann muốn ai
đó có thể nói được tiếng Anh
02:58 - 96 percent for F sub L = 96% cho Fl
03:00 - F sub A is the fraction = Fa là tỷ lệ
03:01 - Ann finds the people attractive = Ann tìm những người
có sức hút
03:02 - a very subjective number = 1 con số rất chủ quan
03:04 - that an online poll = mà cuộc thăm dò những
03:04 - my friends is about 30 percent = người bạn trực tuyến
của tôi chỉ khoảng 30%
03:06 - for the average person = cho người trung bình
03:07 - who happens to be friends with me = có thể xuất hiện và
làm bạn với tôi
03:08 - Then there’s F sub A2 = Sau đó có Fa2
03:10 - the number of people think as attractive = số những
người nghĩ có sức thu hút
03:11 - so 13 percent again = cũng chỉ có 13%
03:13 - Ann also wants someone = Ann cũng muốn người nào đó
03:14 - who shares her loves science = mà có thẻ sẻ chia khoa
học về tình yêu cùng cô ấy
03:15 - so the very least that = vì thế có rất ít người
03:16 - we want to 32.4 percent = trong chúng ta mà muốn rằng
32.4%
03:17 - new Yorkers with a college degree = người dân NewYork
có bằng Đại học
03:19 - F sub I causes the love numbers = Fi cho ra những con số
tình yêu
03:21 - and its 871 special someone’s = và 871 người đặc biệt
trong số đó
03:23 - out there for Ann = ra ngoài gặp Ann
03:24 - Like maybe this guy = Có lẽ giống như người đàn ông
03:25 - with the dark and turtleneck = với chiếc áo đen cổ lọ này
03:27 - Of course like any equation = Tất nhiên cũng giống với
bất cứ phương trình nào
03:29 - there’s a factor we call “X” = chúng ta đều có 1 ẩn số gọi
là”X”
03:30 - Are they funny = Chúng nghe có vẻ buồn cười
03:31 - You think your political beliefs = Bạn nghĩ đến niềm tin
về chính trị của mình
03:33 - Do they prefer the Star Trek = Họ có thích Star Trek
03:34 - or Star War = hay Star War
03:35 - Maybe your last relationship didn’t go well = Có lẽ mối
quan hệ gần đây nhất của bạn đã tiến triển không tốt đẹp
03:37 - and you got a crazy X factor = và bạn có 1 ẩn số X không
bình thường
03:39 - The more rules you make for = Bạn càng đặt ra nhiều
quy tắc
03:40 - how you to find love = cho việc đi tìm kiếm tình yêu
03:41 - the fewer special people = càng có ít người
03:42 - there are out there for you to find = đặc biệt ra ngoài để
bạn tìm
03:47 - So if we keep an open mind = Vì vậy, nếu chúng ta tiếp
tục mở rộng tầm nhìn
03:49 - when we come to search for life = khi chúng ta đến với
cuộc hành trình đi tìm sự sống
03:50 - love = và tình yêu
03:51 - there’s a lot to be hopeful about = bạn sẽ tràn ngập hy
vọng
03:54 - Well, sometimes the galaxy = Đôi khi dải ngân hà
03:55 - can be like a big lonely place = cũng có thể giống như 1
nơi đơn độc
03:57 - like that guy = mà người đàn ông
03:58 - with the turtleneck reminds us = với chiếc áo đen cổ lọ
gợi nhắc cho chúng ta
04:00 - For small creatures such as we = Với những sinh vật nhỏ
bé như chúng ta
04:02 - the vastness is bearable only through love = sự bao la chỉ
có thể khoan dung qua tình yêu
04:06 - So how many people = Vậy có bao nhiêu người
04:06 - are out there that you can love = trên trái đất này mà bạn
có thể yêu thương