A. phÇn më ®Çu
Để thực hiện tốt mục tiêu của xã hội và mục đích của Đảng ta là: “Dân giàu
nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh” thì trước hết nhiệm vụ của Giáo
dục phải Đào tạo ra được những “con người mới xã hội chủ nghĩa” và con người đó
phải được phát triển toàn diện.
Chính vì lẽ đó mà sự nghiệp giáo dục của những năm gần đây đã được toàn xã
hội quan tâm và chú trọng hơn. Đặc biệt là giáo dục Mầm non, là hệ thống đầu tiên
của Giáo dục quốc dân. Nó là nền tảng đầu tiên trong suốt quá trình giáo dục đào
tạo “con người mới xã hội chủ nghĩa”. Để thực hiện tốt những mục tiêu cơ bản của
mình thì ngành học Mầm non phải không ngừng đổi mới và phát triển về mọi mặt
cả về số lượng lẫn chất lượng, cơ sở vật chất cũng như nội dung chăm sóc giáo dục
trẻ.
Như chúng ta đã biết, giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cần
thiết. Muốn thực hiện được nhiệm vụ to lớn này thì trước hết phải kể đến vai trò
của gia đình.Vì gia đình là sợi dây của tình yêu thương chăm sóc và kích thích đầu
tiên của trẻ. Cha mẹ là người “Thầy” đầu tiên và quan trọng nhất. Mỗi nhà giáo dục,
mỗi một cô giáo là người mẹ thứ hai của con trẻ thì phải làm thế nào để hình thành
cho các cháu bước đầu có một đức tính tốt để sau này trẻ trở thành một Công dân
tốt.
Là một giáo viên Mầm non được phân công phụ trách nhóm trẻ 18-24 tháng, ở
độ tuổi này trẻ còn rất bé nhưng đặc điểm sinh lý của trẻ thì lại phát triển rất mạnh.
Do vậy, trẻ dễ bị tổn thương về tâm lý, tôi nhận thấy rằng: “Việc đưa các cháu vào
nề nếp, thói quen” để tham gia mọi hoạt động trong ngày của trẻ là một nhiệm vụ
cấp bách hàng đầu trong suốt quá trình phát triển của các cháu. Vì trẻ độ tuổi này
chưa tách rời bố mẹ, gia đình, những người thân của bé nên khi mới đến trường,
nhập lớp trẻ thường biểu hiện thái độ sợ hãi, mọi thứ quanh bé đều lạ lẫm, tránh né
bạn, không chấp nhận sự giúp đỡ của cô giáo, thậm chí còn la khóc, không ăn,
không ngủ hoặc không tham gia vào mọi hoạt động trong nhóm, có thể trẻ dường
1
như không hoà nhập vào tập thể. Vậy! Làm thế nào để nhanh chóng đưa trẻ vào nề
nếp, thói quen ngay từ những ngày đầu? Những ngày mà trẻ không muốn rời xa
vòng tay yêu thương của bố mẹ đến với cô giáo và các bạn. Theo tôi nghĩ, đây
không phải là vấn đề trăn trở của riêng tôi mà là của tất cả các đồng nghiệp nói
chung. Do vậy, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số hình thức rèn luyện nề nếp,
thói quen cho trẻ 18-24 tháng” làm sáng kiến cải tiến kỹ thuật năm học 2011-2012.
2
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận:
Trẻ 18-24 tháng tuổi là giai đoạn khởi điểm của việc hình thành và phát triển
nhân cách của con người, các mặt phát triển hoà quyện vào nhau, ảnh hưởng lẫn
nhau, không tách bạch rõ nét. Giai đoạn này cơ thể trẻ hoàn toàn còn non nớt, rất
nhạy cảm với tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc trẻ phát triển rất nhanh về
mọi mặt, trẻ rất dễ tổn thương về mặt tâm lý, nhu cầu về cảm giác an toàn rất lớn.
Do đó, muốn rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ thì ngay từ những ngày đầu trẻ mới
vào lớp cô giáo phải làm sao để trẻ cảm nhận được nguồn hạnh phúc, thấy mình
được chấp nhận, được yêu mến, cảm giác được an toàn và là thành viên trong cộng
đồng mà trẻ đang hoà nhập. Bên cạnh đó, quan hệ của cô giáo đối với trẻ phải giàu
cảm xúc thân thiết, yêu thương như quan hệ mẹ - con, là người thay mẹ dạy trẻ.
Vậy hoạt động lao động Sư phạm của cô giáo Mầm non đòi hỏi phải rất linh hoạt
có sự sáng tạo, nhạy bén, kịp thời để phát hiện và đáp ứng những nhu cầu phát triển
của trẻ. Hoạt động lao động Sư phạm của cô giáo Mầm non có định hướng, có mục
đích để tác động giáo dục vào sự phát triển của trẻ. Tác động sư phạm của cô giáo
phải luôn luôn thay đổi, phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ có cảm tình, có
hứng thú. Vì thế, nghệ thuật của cô thể hiện ở chỗ biết hoà nhập vào thế giới trẻ,
biết quên mình là người lớn để trở thành người bạn thực sự của trẻ. Biết tôn trọng
và đồng cảm với trẻ, tạo nên không khí cởi mở, lôi cuốn, thu hút trẻ như thế trẻ dễ
nghe theo sự hướng dẫn của cô, biết vâng lời cô giáo một cách tự nguyện, thoải mái
và vui vẻ. Từ đó, giúp trẻ có được những hiểu biết nhất định, tạo cho trẻ có đầy đủ
điều kiện về thể lực và kiến thức. Đồng thời, hình thành và phát triển nhân cách tốt
nhất cho trẻ, tạo tiền đề cho trẻ vững vàng, tự tin hơn.
Muốn thực hiện những mục tiêu trên thì vấn đề rèn luyện nề nếp, thói quen
cho trẻ Mầm non phải được chú trọng thường xuyên, liên tục và không ngừng được
đổi mới. Vì vậy, đội ngũ giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ
Chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên được tiếp thu đầy đủ các chuyên đề, tiếp cận
3
với cái mới một cách kịp thời để thực hiện việc chăm sóc- giáo dục trẻ, đặc biệt là
rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ đạt kết quả cao.
Nếu cứ thực hiện theo phương pháp cũ mà trước kia đã thực hiện thì sẽ không
đưa lại hiệu quả cao như mong đợi, tính chủ động tích cực sẽ không phát huy được
khả năng sáng tạo của trẻ, đồng thời kết quả về mặt trí tuệ sẽ thấp, nó sẽ phát triển
một cách thụ động.Vì vậy, chỉ có Đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ thì mới tạo ra
được môi trường hoạt động tốt và tạo ra những cơ hội tốt nhất cho trẻ phát huy khả
năng chủ động, sáng tạo một cách triệt để. Trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ
nói riêng, đặc biệt là trẻ 18-24 tháng tuổi, nếu cô tạo điều kiện cho trẻ được trãi
nghiệm dưới nhiều hình thức, thông qua mọi hoạt động hàng ngày ở mọi lúc, mọi
nơi thì việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ sẽ được thuần thục hơn, kết quả sẽ
đạt cao hơn.
II. Cơ sở thực tiễn:
Ý thức được việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ trong độ tuổi Mầm non là
vô cùng quan trọng. Do vậy, trường Mầm non TT Lệ Ninh đã quán triệt và bồi
dưỡng về vấn đề này đến tận đội ngũ. Trong năm học 2011-2012 nhà trường cũng
đã chú trọng nhiều đến việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ và phổ biến cụ thể
đến từng giáo viên.
Là giáo viên trực tiếp đứng lớp nhà trẻ 18-24 tháng, qua quá trình thực hiện tôi
nhận thấy những thuận lợi, khó khăn sau:
1. Thuận lợi:
- Bản thân luôn nhận được sự quan tâm của cán bộ Chuyên môn Phòng giáo
dục và Ban giám hiệu nhà trường cùng với sự lãnh đạo của địa phương và bạn bè
đồng nghiệp.
- Bản thân tham gia tập huấn đầy đủ các chuyên đề, cập nhật thông tin kịp thời
về đổi mới của ngành học Mầm non, trong đó có chuyên đề lễ giáo, chuyên đề vệ
sinh dinh dưỡng
2. Khó khăn:
4
Bên cạnh những thuận lợi tôi đã nêu ở trên, trong quá trình thực hiện, bản thân
tôi gặp không ít những khó khăn nhất định như sau:
- Với đặc điểm sinh lý của lứa tuổi này lời nói đang phát triển, vì vậy khả năng
giao tiếp về ngôn ngữ của trẻ gặp rất nhiều khó khăn. Trẻ sống trong môi trường
gia đình được nuông chiều, muốn gì được nấy, tất cả các cháu đều mới nhập học.
Do đó, khi đến trường tất cả đều hoàn toàn mới, xa lạ với trẻ, trẻ chưa quen với nề
nếp thói quen của lớp, tính rụt rè, nhút nhát, cá tính còn nhiều ở trẻ.
- Phòng học mượn, nhỏ hẹp và còn tạm bợ nên ảnh hưởng trong việc tổ chức
các hoạt động.
- Lớp học chỉ một mình tôi đảm nhiệm với số lượng 12 cháu nên khi thực hiện
tổ chức hoạt động còn gặp khó khăn trong bao quát trẻ.
- Một số phụ huynh nhận thức chưa đồng đều, cho rằng lứa tuổi bé việc rèn
luyện nề nếp, thói quen chưa quan trọng đối với trẻ.
3. Điều tra thực tiễn:
- Đặc điểm tình hình của lớp:
+Tổng số trẻ: 12 cháu: Trong đó: 6 trẻ nam và 6 trẻ nữ
+Dân tộc: Kinh
Để biết được nề nếp, thói quen ban đầu của trẻ, vào đầu năm học tôi đã tiến
hành khảo sát kết quả cụ thể như sau:
Bảng khảo sát kết quả đầu năm về nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ
TT Nội dung Tỷ lệ
1 Trẻ có thói quen nề nếp đi học chuyên cần 6/12 - 50%
2 Trẻ có thói quen chào hỏi, lễ phép và vâng lời người 4/12 - 33,3%
5
lớn
3 Trẻ có thói quen nề nếp vệ sinh sạch sẽ, đúng nơi quy
định
2/12-16,7%
4 Trẻ có nề nếp biết ăn sạch sẻ, tự phục vụ bản thân 3/12- 25%
5 Trẻ có thói quen nề nếp giờ ngủ nằm im lặng, biết lấy
và cất gối đúng nơi quy định
2/12-16,7%
6 Trẻ có thói quen nề nếp thu dọn đồ chơi sau khi chơi
xong
2/12-16,7%
7 Trẻ có nề nếp giờ học không nói chuyện, tích cực tham
gia vào hoạt động
2/12-16,7%
8 Trẻ có thói quen nề nếp giờ chơi không tranh giành đồ
chơi, không đánh bạn, đoàn kết với các bạn khi chơi
3/12- 25%
Với kết quả như trên, bản thân tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi ra một số
hình thức phù hợp để từng bước nhằm rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ 18-24
tháng tuổi đạt kết quả cao.
III. Biện pháp thực hiện:
1. Nghiên cứu tham khảo, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ Chuyên môn và
khả năng nắm bắt về việc rèn luyện nề nếp , thói quen cho trẻ 18-24 tháng
tuổi.
- Luôn học tập và nghiên cứu các văn bản, Chỉ thị, Nghị quyết và “Quy chế
nuôi dạy trẻ” của cấp trên đề ra để có kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ được tốt hơn.
6
- Tham gia các buổi tập huấn chuyên môn do Phòng, Cụm liên trường và nhà
trường tổ chức.
- Thường xuyên tìm tòi sách báo, nghiên cứu và tìm hiểu thêm về tầm quan
trọng của việc đưa trẻ vào nề nếp, thói quen trong học tập, trong sinh hoạt hàng
ngày của trẻ.
- Tham gia tốt các đợt thao giảng, dự giờ bạn đồng nghiệp để học hỏi thêm
kinh nghiệm về việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho bản thân.
- Thường xuyên rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ phù hợp, đúng quy trình
của độ tuổi 18-24 tháng.
2. Phân nhóm đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để có biện pháp thích hợp.
Bên cạnh việc thực hiện chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ là vấn đề trọng
tâm thì cô giáo cần tiến hành tổ chức để đưa các cháu đi vào nề nếp thói quen ở
mọi lúc, mọi nơi. Vì thế, mọi hoạt động trong ngày của trẻ tôi đều phải nghiên cứu,
lập ra chương trình kế hoạch bồi dưỡng đối tượng theo sự phân nhóm và sắp xếp
chỗ ngồi cho từng cháu một cách hợp lý:
- Trẻ hiếu động cá biệt ngồi cạnh cô giáo để dễ quan sát.
- Trẻ nhút nhát, chậm chạp ngồi cạnh trẻ mạnh dạn và nhanh nhẹn.
- Trẻ khá ngồi cạnh trẻ trung bình.
- Trẻ hay nói chuyện ngồi cạnh trẻ ngoan.
Cô động viên khích lệ kịp thời sự tiến bộ đối với những trẻ hiếu động, cá biệt
khi thấy trẻ ngoan hơn.
3. Tăng cường làm và sưu tầm nhiều Đồ chơi đẹp có tính sáng tạo.
Trẻ Mầm non nói chung và trẻ 18-24 tháng tuổi nói riêng đến lớp trẻ được
hoạt động dưới nhiều hình thức: “Học mà chơi, chơi mà học”, học ở mọi lúc mọi
nơi. Vì vậy, muốn nâng cao chất lượng của việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ
thì bản thân tôi không ngừng sưu tầm những nguyên vật liệu sẵn có để làm Đồ
dùng, Đồ chơi đảm bảo tính thẩm mĩ, sáng tạo hấp dẫn, đảm bảo tính an toàn cho
trẻ sử dụng hợp lí, phù hợp với nội dung, với độ tuổi. Đồ dùng, đồ chơi sắp xếp gọn
gàng, vừa tầm với trẻ dễ thu hút trẻ vào hoạt động một cách thoải mái và vui vẽ.
7
Ví dụ: Cháu mới nhập lớp đang còn khóc vì nhớ Bố, Mẹ, nhớ người thân tôi
có thể bế cháu đến các góc chơi cho trẻ xem tranh vẽ cảnh: Cô và các bạn đang xếp
nhà cho Búp Bê. Để trẻ tập trung vào xem tranh mà quên đi nỗi nhớ nhà thì tôi có
thể đàm thoại với trẻ, chỉ vào hình ảnh và hỏi trẻ: “Tranh vẽ về ai đây? Còn đây là
ai? Cô giáo và các bạn đang làm gì? Con thấy các bạn chơi có vui không? Bây giờ,
cô và con cùng chơi xếp nhà cho em Búp Bê nhé!”
Hoặc tôi có thể bế cháu đến đưa cho cháu chơi đồ chơi do chính tay cô làm ra
như cái quạt điện làm từ hộp bạc hà, xê sũi, phim Xquang rất gần gũi với trẻ, tôi
hướng dẫn cháu chơi và trò chuyện với trẻ: “Cô bật quạt quay cho mát nhé! Cô đố
con cái gì đây? Ở nhà con có quạt không? Quạt để làm gì? Bây giờ, cô cháu mình
cùng bật quạt ru em Búp Bê ngủ nhé! ”
Từ việc chú trọng đến đồ dùng, đồ chơi trang bị cho trẻ hoạt động trong ngày
giúp trẻ hứng thú hơn tăng phần tích cực, tạo cho trẻ có giờ hoạt động sinh động
hơn và hứng thú hơn. Đây cũng là yếu tố góp phần quyết định chất lượng và khả
năng tham gia hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn.
4. Động viên khuyến khích trẻ và nêu gương tốt thông qua các hoạt động
trong ngày.
Động viên, khuyến khích giúp cho trẻ thêm tự tin, hy vọng và có lòng tin để
nhìn thẳng vào hoàn cảnh. Động viên cũng là một cách giúp đỡ rất hiệu quả làm
cho trẻ tăng thêm niềm tin, tính kiên trì và chủ động. Khi động viên trẻ, tôi chú
trọng đến các phương pháp như biểu dương, tán thưởng những thành tích trẻ đã đạt
được và khuyên bảo tôi dùng lời lẽ khéo léo và thái độ tình cảm để thương lượng
thuyết phục trẻ.
Ví dụ: Tôi nói: “ Con chịu khó nhé! Khi nào quen rồi thì con sẽ cảm thấy rất
dễ dàng”.
Tỏ rõ lòng tin: Tôi tin là trẻ làm được công việc gì thì tôi kiên quyết hướng
dẫn trẻ làm và tỏ rõ cho trẻ thấy được là cô tin tưởng ở trẻ.
Ví dụ: Tôi nói: “ Con làm được đấy! Cô biết mà!”
8
Thiết tha yêu cầu: Khi tôi muốn trẻ làm một công việc nào đó trong hoạt động
hàng ngày của trẻ tại lớp học thì tôi yêu cầu trẻ một cách dịu dàng và có tính mời
mọc.
Ví dụ như nói: “ Các con ơi, giúp cô với nào!”
Trẻ ở giai đoạn này hay tò mò, thích bắt chước do đó mà tôi thường xuyên nêu
gương tốt thông qua các hoạt động của trẻ diễn ra trong ngày. Tôi luôn tôn trọng
trẻ và hết sức công bằng khi khen trẻ. Khen và chê có tác dụng mạnh đến hành vi
vâng lời của trẻ, do vậy tôi thường khen những gương tốt để trẻ bắt chước. Ví dụ:
Cô khen những trẻ đi học ngoan, đúng giờ, mặc áo quần sạch đẹp, đầu tóc gọn
gàng. Biết chào cô khi đến lớp, không khóc nhè. Nếu có trẻ đi học còn khóc
nhè thì cô có thể nói: “Lần sau con đi học ngoan, không uốn mẹ nữa để được cô
khen giống bạn nhé! Khi con ngoan không khóc cô thấy con xinh hơn đấy! Các
bạn có thấy bạn ngoan không nào!”
Cô không nên chê trẻ trước tập thể lớp mà nên gần gũi để góp ý nhỏ với trẻ về
một số nề nếp chưa tốt hay trong lớp còn một vài cháu hay nhõng nhẽo, không
nghe lời cô giáo do sự nuông chiều của ông bà, bố mẹ tôi dựa vào lúc có điều
kiện để giúp trẻ có thể học tập, bắt chước gương tốt. Tôi đã tranh thủ cơ hội đó để
thay đổi trẻ bằng mọi hình thức. Từ sự giúp đỡ của cô giáo mà tính nhõng nhẽo của
trẻ mất dần. Được cô tạo điều kiện giúp đỡ, được rèn luyện mà trẻ đã thực sự hoà
nhập vào nề nếp, khuôn khổ của tập thể lớp một cách thoải mái, dễ dàng và tự tin.
5. Rèn luyện nề nếp thói quen thường xuyên trong mọi hoạt động, mọi lúc
mọi nơi.
Hàng ngày, các cháu đến lớp với các nội dung hoạt động: Giờ ăn, giờ ngủ, vệ
sinh, học tập vui chơi, giờ đón - trả trẻ mọi sinh hoạt đều là những hình thức để trẻ
được rèn luyện. Đối với độ tuổi này, để đưa các cháu vào nề nếp thói quen đâu phải
là chuyện dễ và đơn giản, không chỉ là ngày một ngày hai mà cả một thời gian dài
và liên tục. Thực tế các cháu còn rất bé chưa có ý thức được như các anh chị lớn
tuổi, điều này cũng là thử thách cho cô giáo. Muốn tạo cho trẻ có được thói quen
thường xuyên, cô giáo phải thực sự là người mẹ hiền thứ hai của con trẻ, phải luôn
9
nhẹ nhàng, gần gũi, yêu thương trẻ, coi trẻ như con của mình để uốn nắn trẻ. Ngoài
ra, thông qua các bài hát, bài thơ, câu chuyện trò chơi có nội dung nói về nề nếp
thói quen, tôi cũng có thể lồng ghép đưa vào mọi lúc phần nào giúp trẻ liên hệ tới
bản thân mà ngoan hơn và biết vâng lời cô giáo hơn từ đó có thói quen nề nếp tốt
hơn
Ví dụ:
- Rèn cho trẻ thói quen biết chào hỏi thông qua các bài hát như: Bé ngoan, Lời
chào buổi sáng, Mẹ yêu không nào, Nu na nu nống; Thông qua bài thơ: Miệng
xinh, Chào; Hoặc thông qua câu chuyện: Cháu chào ông ạ!
- Thông qua bài thơ, bài hát giúp trẻ hình thành thói quen thu dọn đồ chơi sau
khi chơi xong như: “ Bạn ơi hết giờ rồi.
Nhanh tay cất đồ chơi.
Nhẹ tay thôi bạn nhé!
Cất đồ chơi đi nào!”
Hoặc: “ Giờ chơi hết rồi.
Nào các bạn ơi!
Ta cùng cất dọn
Đồ dùng đồ chơi
Vào nơi quy định.”
- Qua bài thơ, bài hát, câu chuyện rèn cho trẻ thói quen khi ăn, khi ngủ như:
Bài hát: Giờ đi ngủ. Bài thơ: Giờ ăn. Bài thơ: Giờ ngủ
- Rèn thói quen vệ sinh cho trẻ qua bài thơ: “Rửa tay sạch”
6. Tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền vận động, phối kết hợp với
gia đình.
Thông qua các buổi Hội nghị cha mẹ học sinh hàng tháng và hàng quý hoặc
vào giờ đón - trả trẻ hàng ngày và cập nhật các thông tin trên bảng “Những điều cha
mẹ cần biết”; Phụ huynh cùng sưu tầm tranh ảnh, những bài thơ, câu chuyện có nội
dung giáo dục phù hợp; Đóng góp nguyên vật liệu cùng làm đồ chơi phục vụ cho
công tác chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt. Thường xuyên chú trọng tuyên
10
truyền rộng rãi với các bậc phụ huynh về sự cần thiết của việc rèn luyện nề nếp,
thói quen cho trẻ ở độ tuổi này. Từ đó, phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên để
trao đổi nắm bắt đặc điểm tình hình của trẻ, tìm nguyên nhân từ đó thống nhất giải
pháp thích hợp, kịp thời uốn nắn, rèn luyện trẻ lúc ở nhà cũng như ở trường. Giúp
việc rèn luyện nề nếp thói quen theo khoa học và đi đến thống nhất trong việc chăm
sóc giáo dục trẻ.
7. Rèn luyện bằng tình cảm của cô đối với trẻ.
Đa số trẻ ở độ tuổi này chưa rời khỏi bàn tay ấp ủ, yêu thương của bố mẹ, gia
đình và những người thân yêu quanh bé nên khi mới nhập lớp các cháu còn mang
một tâm trạng lưu luyến nhớ bố mẹ và những người thân. Khi đến lớp quanh bé đều
lạ lẫm, lúc này bé rất cần tình cảm sự âu yếm, nhẹ nhàng. Do đó, cô phải làm sao
để trẻ cảm nhận được nguồn hạnh phúc, sự ấm áp, được quan tâm, được yêu mến,
cảm giác được an toàn và có thể xem mình là một thành viên trong gia đình nhỏ mà
trẻ đang hoà nhập. Tình cảm của cô đối với trẻ giàu cảm xúc thân thiết như quan hệ
mẹ - con. Cô luôn tôn trọng và đồng cảm tạo nên không khí vui tươi, cởi mở, lôi
cuốn trẻ hứng thú tham gia vào sinh hoạt một cách thoãi mái và tự tin.
Ví dụ: Những ngày đầu trẻ mới đến lớp còn bở ngỡ có khi trẻ còn khóc, tôi bế
trẻ âu yếm vỗ về trò chuyện, hát đọc thơ cho trẻ nghe và cho trẻ xem tranh, kể
chuyện qua tranh cho trẻ nghe. Thông qua nội dung các bức tranh với lời kể nhẹ
nhàng đầy tình cảm cuốn hút trẻ vào câu chuyện để trẻ quên đi nỗi nhớ nhà, gây
cho trẻ lòng ham muốn đến lớp được múa hát, vui chơi và được nghe cô kể
chuyện .
Hay những buổi đầu trẻ ăn cơm tại trường, ngủ tại trường trẻ còn bướng bĩnh,
uốn vặn. Tôi phải ân cần, dỗ dành bón từng thìa cơm, thìa cháo, ẵm và ru trẻ vào
giấc ngủ. Ngày qua ngày, trẻ đã quen với giờ ăn thì tôi hướng dẫn, khuyến khích trẻ
ngồi vào bàn tự cầm thìa xúc cơm ăn và giờ ngủ thì nằm vào đúng gối của mình để
ngủ, khi ngủ dậy biết tự mình xếp gối vào tủ gọn gàng.
IV. Những kết quả bước đầu và bài học kinh nghiệm.
11
1. Những kết quả bước đầu:
Qua quá trình cố gắng và đưa hết khả năng của mình vào thực hiện các hình
thức rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ 18-24 tháng tuổi, cộng với sự ủng hộ của
các giáo viên trong trường, cùng với sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà
trường, sự phối hợp của các bậc phụ huynh, gia đình cũng như các Ban - Ngành.
Tôi đã sử dụng các biện pháp nói trên một cách hợp lý nên đến nay trẻ đã thực sự
thích được đến lớp, có nề nếp tham gia vào các hoạt động, mạnh dạn và tự tin, biết
làm một số việc đơn giản phục vụ bản thân, có thói quen chào hỏi, vâng lời bố mẹ
và cô giáo cụ thể:
TT Nội dung Tỷ lệ
1 Trẻ có thói quen nề nếp đi học chuyên cần 12/12- 100%
2 Trẻ có thói quen chào hỏi, lễ phép và vâng lời 12/12-100%
3 Trẻ có thói quen nề nếp vệ sinh sạch sẽ, đúng nơi quy
định
12/12-100%
4 Trẻ có nề nếp biết ăn sạch sẽ, tự phục vụ bản thân 11/12- 91,7%
5 Trẻ có thói quen nề nếp giờ ngủ nằm im lặng, biết lấy
và cất gối đúng nơi quy định
12/12-100%
6 Trẻ có thói quen nề nếp thu dọn đồ chơi sau khi chơi
xong
11/12- 91,7%
12
7 Trẻ có nề nếp giờ học không nói chuyện, tích cực tham
gia vào hoạt động
12/12-100%
8 Trẻ có thói quen nề nếp giờ chơi không tranh giành đồ
chơi, không đánh bạn, đoàn kết với các bạn khi chơi
11/12- 91,7%
Những kết quả đạt được ở trên không phải làm tôi mãn nguyện mà tôi sẽ lấy
đó làm động lực thôi thúc mình cố gắng hơn nữa để rèn luyện nề nếp, thói quen cho
con trẻ trong những năm học tiếp theo.
2. Một số bài học kinh nghiệm:
Từ việc thực hiện áp dụng các hình thức rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ ở
nhóm 18-24 tháng, tôi đã thu được nhiều kết quả đáng phấn khởi. Qua đây, bản
thân tôi cũng đã rút ra một số kinh nghiệm giúp rèn luyện nề nếp, thói quen ban đầu
cho trẻ đạt kết quả tốt như sau:
1. Muốn rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ được tốt thì trước hết cô giáo phải
không ngừng tự học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Thường xuyên tham gia các lớp tập huấn, thao giảng, dự giờ để đúc rút kinh
nghiệm cho bản thân. Tìm tòi sách báo nghiên cứu và tìm hiểu thêm về tầm quan
trọng của việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ.
2. Phân nhóm đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để có biện pháp thích hợp. Đặc biệt
quan tâm đến trẻ cá biệt không kỳ thị giữa trẻ này với trẻ khác.
3. Tăng cường làm và sưu tầm nhiều đồ chơi đẹp có tính sáng tạo, đẹp, gần gũi
với trẻ và phù hợp với nội dung với độ tuổi của trẻ. Thực sự yêu nghề mến trẻ, tận
tâm, hăng say với nghề.
4. Động viên khuyến khích trẻ và nêu gương tốt thông qua các hoạt động trong
ngày. Bản thân giáo viên luôn là tấm gương tốt, lời ăn tiếng nói phải mẫu mực,
hành vi văn hoá. Khen chê đúng mực và biết tôn trọng trẻ.
13
5. Rèn luyện nề nếp thói quen thường xuyên trong mọi hoạt động, mọi lúc mọi
nơi. Cô tạo mọi cơ hội cho trẻ được tự làm một số việc phù hợp với khả năng của
trẻ.
6. Tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền vận động, phối kết hợp với gia
đình để tìm ra nguyên nhân và thống nhất cách dạy trẻ tốt nhất.
7. Rèn luyện bằng tình cảm của cô đối với trẻ. Cô giáo là người bạn của trẻ khi
vui chơi, là tình mẹ - con khi ăn, khi ngủ.
C. KẾT LUẬN
Để đạt được mục tiêu đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa có đủ đức, đủ
tài. Ngành học Mầm non luôn coi trọng sự nghiệp chăm sóc giáo dục trẻ là nhiệm
vụ vô cùng quan trọng, đặt nền tảng cho sự nghiệp giáo dục chung. Vậy, làm thế
nào để cho trẻ em trưởng thành và phát triển được như mong muốn trong lời Bác đã
nói: “ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
là cả một công trình lớn nhằm khai thác hết tiềm năng để hướng trẻ đến sự
phát triển một cách toàn diện và mạnh mẽ, hình thành cho trẻ những cơ sở đầu tiên
về giáo dục nhân cách làm hành trang trong suốt giai đoạn về sau của trẻ.
Như vậy, chúng ta cần phải biết phối kết hợp rộng rãi và chặt chẽ giữa nhà
trường và gia đình để thống nhất việc chăm sóc nuôi dạy các cháu theo kiến thức
khoa học.
Là giáo viên Mầm non cần nhận thức được rằng: “ Làm Mẫu giáo tức là thay
mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thế thì trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy
phải bền bỉ chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ như trồng cây non.
Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu
thành người tốt”. Phải thật sự nhiệt tình say mê với công việc, có tấm lòng yêu
thương, tôn trọng, đối xử công bằng giữa các trẻ.
Xuất phát từ thực tiễn, nhằm đáp ứng được yêu cầu của ngành học Mầm non
theo định hướng đổi mới. Với những biện pháp tôi đã thực hiện trên trẻ ở độ tuổi
14
18-24 tháng trong năm học này giúp trẻ trong lớp có được nề nếp, thói quen tốt
nhất.
Vì đề tài này được áp dụng trong phạm vi hẹp ở một nhóm trẻ. Do đó, một số
kinh nghiệm tôi đưa ra không tránh khỏi những thiếu sót. Qua đây, tôi rất
mong nhận được sự góp ý, xây dựng bổ sung của các cấp lãnh đạo Phòng giáo dục
và Ban giám hiệu nhà trường cùng các bạn đồng nghiệp giúp tôi có được bài học
kinh nghiệm tốt hơn để áp dụng trong quá trình công tác của bản thân, đặc biệt
nâng cao chất lượng của việc rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ 18-24 tháng tuổi
nói riêng và trẻ trong độ tuổi Mầm non nói chung được tốt hơn.
Trân trọng cảm ơn những đóng góp của Hội đồng Chuyên môn Nhà trường
và Hội đồng Thi đua của Ngành!
Lệ Ninh, ngày 19 tháng 05 năm 2012
Xác nhận của HĐKH
trường MNTT Lệ Ninh Người viết
Trần Thị Thanh Hương
Xác nhận của HĐKH
Phòng giáo dục đào tạo Lệ Thuỷ
15