Kính viễn vọng không gian - Black Hole Galaxy Sculptor
00:02 - The NASA/ESA Hubble Space Telescope= The
NASA/ESA Hubble Space Telescope
00:05 - with a little help= với sự giúp đỡ
00:06 - from an amateur astronomer= của một nhà thiên văn
nghiệp dư đã tạo
00:08 - has produced one of the best= dựng nên 1 trong số những
cảnh đẹp nhất
00:09 - views yet= của
00:10 - of nearby galaxy= dải ngân hà gần
00:12 - Messier 106= Messier 106
00:14 - striking spiral galaxy= 1 thiên hà xoắn ốc
00:15 - with a number of secrets= với vô vàn những điều bí mật
00:19 - Located a little over 20 million= Được định vị gần hơn
20 triệu
00:21 - light-years away= năm ánh sáng
00:23 - practically a neighbor= gần như là 1 người hàng xóm
00:24 - by cosmic standards= theo những tiêu chuẩn vũ trụ
00:26 - Messier 106 is one of the brightest= Messier 106 là 1
trong số những thiên hà xoắn ốc sáng
00:28 - and nearest spiral galaxies= và gần nhất với dải ngân hà
00:30 - to our Milky Way= của chúng ta
00:31 - Although it may not look= Mặc dù nhìn nó không
00:33 - particularly unique= đặc biệt độc đáo
00:34 - some of its features= nhưng 1 vài đặc điểm của nó
00:35 - have baffled astronomers for years= đã làm trở ngại các
nhà thiên văn học khoảng vài năm
00:39 - Messier 106= Messier 106
00:41 - has a supermassive black hole= có 1 hố đen siêu lớn
00:42 - at its centre= ở trung tâm
00:44 - Although this is true for most galaxies= Mặc dù đặc điểm
này đúng với hầu hết các thiên hà
00:46 - this black hole is particularly active= nhưng hố đen này
hoạt động rất đặc biệt
00:48 - and hungry= và nó nhai
00:50 - gobbling up nearby material= ngấu nghiến nguyên liệu
gần đó
00:52 - at a startling rate= với 1 tốc độ đáng ngạc nhiên
00:59 - this huge black hole’s bottomless= Cảm giác thèm ăn vô
đáy không bình thường
01:01 - appetite is behind much of the= của hố đen khổng lồ này
khác xa nhiều so với
01:03 - galaxy’s unusual behavior= sự hoạt động của các thiên hà
khác
01:06 - Messier 106 appears to be= Messier 106 dường như
01:08 - emitting powerful radiation= phát ra bức xạ mạnh mẽ
01:09 - from its centre= từ phía trung tâm
01:10 - something we do not see= 1 thứ gì đó chúng ta không thể
nhìn thấy
01:11 - with our Milky Way= đối với thiên hà của chúng ta
01:13 - This is caused by the very= Điều này là do các
01:15 - active black hole at the= hố đen hoạt động rất tích cực
01:16 - galaxy’s centre= ở trung tâm của thiên hà
01:17 - which violently drags gas= kéo bụi và khí ga
01:19 - and dust inwards= vào bên trong 1 cách dữ dội
01:21 - This material heats up= Những nguyên liệu này nóng lên
01:22 - emitting bright microwave= phát ra vi sóng sáng
01:24 - and X-ray radiation as it does so= và bức xạ tia X như nó
đã làm vậy
01:32 - However= Tuy nhiên
01:33 - this emission is not the most intriguing= sự phát ra này
không phải là đặc điểm kích thích sự tò mò
01:35 - feature of this spiral galaxy= của thiên hà xoắn ốc
01:37 - This image shows the= Hình ảnh này cho thấy
01:39 - galaxy’s other not-so-hidden secret= các thiên hà khác
không chứa những điều bí ẩn như vậy
01:41 - alongside its two regular= dọc theo 2 “cánh tay”
01:43 - star-packed spiral arms= xoắn ốc tập hợp thành ngôi sao
bình thường
01:45 - it appears to have two more= dường như nó có nhiều hơn
2 “cánh tay”
01:47 - made of hot= khí ga làm nóng
01:48 - glowing gas= khi phát sáng
01:54 - While these glowing extra arms= Trong khi “cánh tay”
phát sáng phụ này
01:56 - have been known= đã được biết đến
01:57 - about for decades= khoảng vài thập kỉ
01:58 - astronomers were unsure of= các nhà thiên văn học vẫn
không chắc chắn
02:00 - how they formed= về việc chúng được tạo thành một lần
nữa
02:01 - until recently= cho đến gần đây
02:05 - Yet again= một lần nữa
02:06 - the culprit is Messier 106’s= thủ phạm của Missier 106
02:08 - supermassive black hole= chính là lỗ đen siêu lớn
02:10 - The extra arms are actually regions= Những “cánh tay
phụ” đó thực tế là vùng
02:12 - of gas that have been= khí đã được
02:13 - heated up to scorching temperatures= làm nóng lên đến
02:15 - of millions of degrees= hàng triệu độ
02:18 - As material spins around= Khi nguyên liệu quay vòng
quanh
02:19 - and heats up at the= và nóng lên ở
02:20 - galaxy’s centre= trung tâm thiên hà
02:22 - the turbulent motion causes= những chuyển động hỗn
loạn gây ra
02:23 - jets of material to shoot outwards= các tia nguyên liệu
bắn ra ngoài
02:27 - The jets disrupt and= Các tia phá vỡ và
02:29 - heat up all the gas in their path= làm nóng tất cả khí ga
theo hướng của nó
02:31 - which in turn excites denser gas= từ đó kích thích khí dày
đặc hơn
02:33 - towards the centre of the galaxy= về hướng trung tâm của
thiên hà
02:35 - This gas is tightly bound together= Khí ga này được liên
kết chặt chẽ với nhau
02:38 - so it remains roughly straight= vì vậy nó duy trì theo
hướng thẳng 1 cách dữ dội
02:40 - However= Tuy nhiên
02:41 - the looser gas further out= khí ga lỏng hơn
02:42 - is blown away from the jets= bị thổi bay từ những tia đó
02:44 - that it curves out of the galactic plane= ể nó cong ra khỏi
mặt phẳng cuả dải thiên hà
02:47 - creating the arching red arms= tạo ra “cánh tay”cong
màu đỏ
02:49 - seen in this image= như trong bức hình này
02:54 - These “extra arms” are very unusual= Những “cánh tay
phụ” này rất bất thường
02:57 - and this poses= và điều này
02:57 - a bit of a puzzle= đã đặt ra 1 câu đố
02:59 - because galactic jets= bởi vì những tia thiên hà
03:00 - are actually quite common= thực sự khá phổ biến
03:02 - It is not just spirals that show jets= Nó không chỉ là hình
xoắn ốc thể hiện các tia
03:04 - elliptical galaxies do too= các thiên hà hình elip cũng
như vậy
03:07 - such as the spectacular raid jets= như những tia phát ra
kỳ lạ
03:09 - seen around the nearby= được nhìn thấy xung quanh gần
03:10 - galaxies Hercules A= dải thiên hà Hercules A
03:11 - and Centaurus A= và Centaurus A
03:13 - And yet none of these shows any= Tuy nhiên không có
bất cứ biểu hiện nào như thế này của
03:15 - of the features seen= những đặc điểm được nhìn thấy
03:16 - in Messier 106.= ở Messier 106
03:23 - Some of the data for= Một vài dữ liệu cho
03:24 - this image of Messier 106= cho hình ảnh này của Messier
106
03:26 - was provided by= đã được cung cấp bởi
03:27 - amateur astronomer Robert Gendler= nhà thiên văn học
nghiệp dư Robert Gendler
03:30 - Together with Hubble= Cùng với Hubble
03:31 - these data allow us to visualize= dữ liệu này cho phép
chúng ta hình dung
03:33 - the galaxy’s chaotic center= trung tâm hỗn loạn của thiên
hà
03:35 - and mysterious structure better= và cấu trúc huyền bí
03:37 - than ever before= hơn bao giờ hết