SKKN Một số giải pháp nâng cao công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy ở trường trung học cơ sở Tân Thạnh

I. Đặt vấn đề
Trong những năm gần đây, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý
và giảng dạy là một yêu cầu cấp thiết đối với ngành giáo dục, thể hiện là liên tục
có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ ứng dụng công nghệ
thông tin trong giáo dục của Chính phủ và ngành cấp trên. Quyết định số
698/QĐ-TTg ngày 01/6/2009 của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt kế
hoạch tổng thể phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm 2015 và
định hướng đến năm 2020; Thông tư số 08/2010/TT-BGD&ĐT ngày 01/3/2010
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về sử dụng phần mền tự do mã
nguồn mở trong các cơ sở giáo dục…. Trong năm học 2013-2014 đối với Sở
GD&ĐT Bạc Liêu có hướng dẫn số 1199/SGDĐT-GDTrH ngày 14/10/2013 về
việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ công nghệ thông tin năm học 2013-2014,
đối với Phòng GD&ĐT Giá Rai có kế hoạch số 1586/KH-PGD&ĐT, ngày 17
tháng 10 năm 2013 về việc thực hiện nhệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin
trong năm học 2013-2014. Điều đó cho thấy tầm quan trong của việc ứng dụng
công nghệ thông tin đối với công tác giáo dục. Công nghệ thông tin đã trở thành
công cụ đắc lực, hỗ trợ trong đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập và hỗ trợ
đổi mới quản lý giáo dục, góp phần nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo
dục. Công nghệ thông tin đã và đang tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương
thức quản lý, phương pháp dạy và học. Do đó, công tác chỉ đạo ứng dụng công
nghệ thông tin trong trường học là một nhiệm vụ quan trọng của người quản lý.
Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng và hiệu quả của ứng dụng công nghệ
thông tin, từ năm học 2009-2010 nhà trường đã chú trọng chỉ đạo việc ứng dụng
công nghệ thông tin vào giảng dạy và quản lí đạt được một số kết quả nhất định.
1
II. Nội dung
1. Thực trạng
1.1. Thuận lợi
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và đổi mới phương pháp
giảng dạy đã trở thành xu thế tất yếu trong giáo dục. Trong nhiều năm qua nhà
trường đã trang bị một số phương tiện như máy tính, máy chiếu, kết nối internet,

phủ sóng Wifi thuận tiện cho việc khai thác thông tin, tài liệu trên internet, phục
vụ cho công tác quản lý, giảng dạy. Đã khuyến khích mạnh mẽ cán bộ, giáo viên
ứng dụng trong công tác quản lý, thiết kế và sử dụng giáo án điện tử.
Đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên trẻ có quyết tâm đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin trong giảng dạy và có ý thức trong việc ứng dụng công
nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng.
1.2. Khó khăn
Giáo viên có tâm lý ngại khó, ngại đổi mới, thiếu sự đam mê tin học, còn
bỡ ngỡ với máy tính. Do đó bước đầu tổ chức triển khai các chuyên đề ứng dụng
công nghệ thông tin còn gặp nhiều khó khăn.
Một số tiết dạy chưa ứng dụng tốt các phần mền phụ trợ, giáo viên khai
thác thông tin trên internet còn yếu, tiết dạy thiếu sinh động, do đó tiết dạy trở
thành lạm dụng việc dạy trình chiếu thay cho viết bảng không mang lại hiệu quả.
Học sinh vùng nông thôn đa số gia đình các em chưa có máy tính và kết
nối internet do đó việc tiếp cận với công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho dạy học, đặc biệt là phục vụ cho
việc dạy tin học và ứng dụng công nghệ thông tin của nhà trường còn thiếu
nhiều.
2. Các bước tiến hành
Hiệu trưởng ra quyết định thành lập tổ ứng dụng công nghệ thông tin trong
nhà trường, tổ này có nhiệm vụ làm công tác tham mưu, đề xuất ứng dụng
2
những phần mền mới trong công tác quản lý và giảng dạy, đề xuất những phần
mềm cần mua, những kiến thức tin học cần trang bị cho giáo viên, cho học sinh.
Tiến hành điều tra để nắm được trình độ tin học của đội ngũ cán bộ, giáo
viên bằng cách thống kê trình độ tin học của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong
trường. Kiểm tra trình độ tin học thực tế của đội ngũ, vì thực tế cho thấy giáo
viên có chứng chỉ tin học nhưng đôi khi bỏ lâu không tiếp cận với máy tính nên
cũng cần phải được tập huấn, học lại.
Trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch triển khai các chuyên đề về công nghệ

thông tin tới toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh của trường.
3. Nội dung thực hiện
Động viên giáo viên đi học nâng cao trình độ tin học và cử cán bộ, giáo
viên đi tập huấn theo kế hoạch của Phòng Giáo dục và Đào tạo, sở Giáo dục và
Đào tạo.
Khuyến khích cán bộ, giáo viên tự trang bị máy tính, laptop và kết nối
internet tại nhà để có điều kiện tự học, tự nghiên cứu nhiều hơn, thường xuyên
tiếp cận với máy tính, tra cứu tài liệu, thông tin để phục vụ cho dạy và học.
Quy định bắt buộc đối với giáo viên phải soạn ít nhất 2 tiết giáo án điện tử
trên năm học, giáo viên có trình độ tin học A trở lên mới được soạn giáo án vi
tính. Đầu năm học thành lập các tổ kiểm tra trình độ vi tính của giáo viên, kiểm
tra thao tác sử dụng máy tinh, kiểm tra việc sử dụng phần mềm Word, Excel,
Powerpoint.
Căn cứ vào trình độ năng lực của giáo viên, nhà trường đã ký kết hợp đồng
với Trung tâm dạy nghề mở lớp tin học cho giáo viên cụ thể như sau:
Năm học
Lớp Tin học
chứng chỉ A
Lớp Tin học
chứng chỉ B
Ghi chú
2010-2011 15 Mở lớp
2011-2012 5 Mở lớp
3
2012-2013 2 Tự học
Thành lập tổ ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường và phân công
công việc theo kế hoạch. triển khai chuyên đề cấp trường, cung cấp, hỗ trợ các
phần mềm hỗ trợ google, soạn giáo án, lưu trữ bài giảng, quản lý Website .…Cụ
thể các chuyên đề đã được triển khai:
Năm học 2010 - 2011: chuyên đề Kỹ năng sử dụng Word, Excel và các

thủ thuật, tiện ích cho giáo viên.
Năm học 2011-2012: chuyên đề Kỹ năng sử dụng các phần mềm hỗ trợ
soạn giáo án điện tử PowerPoint, Violet, Sketchpad, Adobe Presenter cho gáo
viên, triển khai phần mềm vẽ bản đồ tư duy Imindmap; Tổ chức thi vẽ bản đồ tư
duy trong giáo viên và học sinh có trên 200 học sinh tham gia.
Năm học 2012-2013: Chuyên đề Kỹ năng khai thác Internet phụ vụ học tập
và giảng dạy cho giáo viên và học sinh.
Năm học 2013-2014: Giới thiệu các trang Website học tập trực tuyến như
chamhoc.com, violympic.vn; ioe.go.vn các trang web về khoa học, giáo dục và
học tập như: Wikipedia (bách khoa toàn thư mở), khoahoc.com.vn … cho học
sinh.
Tổ chức thi giáo án điện tử cấp trường trong giáo viên hàng năm và thành
lập đội tuyển giáo viên đi thi giáo án điện tử cấp huyện.
Trang bị cơ sở vật chất phục vụ cho việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong nhà trường: Trang thiết bị phục vụ ứng dụng công nghệ thông tin hiện có:
05 máy tính để bàn, 01 laptop, 01 máy projestor. Mua thêm: 01 bộ điều khiển
máy tính từ xa. Đặc biệt năm 2013 đã phủ sóng Wifi khu vực trường học.
Thống kê số liệu trang thiêt bị phục vụ ứng dụng công nghệ thông tin của
trường:
Năm Máy tính projestor Ti vi
Để bàn có kết Laptop
4
nối internet
2009 02 02
2010 02 01
2011 01 01
2012 01
Tổng 05 01 02 02
Thống kê số liệu giáo viên tự trang bị máy tính:
Năm

Giáo viên có máy tính
Máy tính có kết nối
internet
Để bàn Laptop
2010 03 01
2011 15 01 02
2012 16 03 09
2013 16 10 16
4. Kết quả đạt được
Về công tác quản lý: Sử dụng tốt hệ thống phần mềm quản lý trường học
V.EMIS, phần mềm trộn đề kiểm tra TestMixer và phần mềm Misa quản lý tài
chính, tài sản nhà trường.
Tự tạo phần mềm tính điểm, quản lý điểm học sinh, phần mềm hỗ trợ xếp
thời khóa biểu MoET phiên bản 3.0.
Nhiều năm qua, đơn vị tham gia dự thi đồ dùng dạy học có ứng dụng công
nghệ thông tin đã đạt nhiều giải trong các hội thi cấp huyện và tỉnh:
Năm 2009-2010: đạt 02 giải khuyến khích cấp tỉnh đồ dùng ứng dụng công
nghệ thông tin dạy học.
Số giáo viên nâng cao trình độ soạn giáo án vi tính, giáo án điện tử và đạt
giải qua các năm:
5
Năm học 2010-2011: có 10 giáo viên soạn giáo án vi tính, 03 giáo viên
thường xuyên soạn giáo án điện tử.
Năm học 2011-2012: có 17 giáo viên soạn giáo án vi tính, 13 giáo viên
thường xuyên soạn giáo án điện tử.
Năm học 2012-2013: có 13 giáo viên tham gia dự thi giáo án điện tử cấp
trường. Số lượng giáo án điện tử có chất lượng đã qua kiểm duyệt hiện nay 72
Tiết. Thi giáo án điện tử cấp huyện đạt 8 giải, thi giáo án điện tử cấp tỉnh đạt 5
giải. Đưa dự thi 6 giáo án ‘thiết kế bài giảng điện tử e-Learning” bằng phần
mềm Adobe Presenter do Bộ GD&ĐT phát động.

Toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã được nâng cao trình
độ tin học, ứng dụng tốt công nghệ thông tin vào công tác quản lý và giảng dạy,
khả năng khai thác mạng internet nhuần nhuyễn, từ đó nâng cao chất lượng
giảng dạy, hiệu quả công tác.
Về chất lượng giáo dục
Học
lực
Giỏi Khá TB Yếu Kém
Tổn
g
SL % SL % SL % SL % SL %
2010-
2011
13 5,00 78 30,00 128 49,23 40 15,38 1 0,38 260
2011-
2012
11 4,21 89 34,10 133 50,96 27 10,34 1 0,38 261
2012-
2013
21 7,81 90 33,46 133 49,44 25 9,29 0 269
Tăng 10 3,6 1 0
Giảm 0,64 1,52 1,05 0,38
6
Số học sinh Giỏi tăng 3,6%, học sinh Yếu giảm 1,05%, học sinh Kém giảm
0,38%. Như vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp
dạy học đã góp phần tích cực trong việc nâng cao chất lượng dạy và học.
5. Bài học kinh nghiệm
Hiệu trưởng cần nắm chính xác trình độ tin học của cán bộ, giáo viên.
Thành lập tổ ứng dụng công nghệ thông tin có năng lực, xây dựng kế hoạch đáp
ứng được nhu cầu thực tế, đồng thời làm tốt công tác động viên, khuyến khích

đội ngũ tự trang bị máy, tự học, tự bồi dưỡng nâng cao kỹ năng ứng dụng công
nghệ thông tin.
Chỉ đạo triển khai một số chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin thiết
thực, cung cấp các phần mềm miễn phí hỗ trợ cho giáo viên soạn giảng, các địa
chỉ trang website lành mạnh, các trang học tập định hướng cho học sinh truy cập
khai thác.
Quy định cứng số tiết ít nhất phải soạn giáo án điện tử của giáo viên trong
năm học.
Lãnh đạo cần tăng cường tự học tự bồi dưỡng về công nghệ thông tin, làm
gương, đi đầu để giáo viên làm theo.
III. Kết luận và kiến nghị
1. Kết luận
Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và giảng dạy là nhiệm vụ quan
trọng và thường xuyên trong công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng. Để việc ứng
dụng công nghệ thông tin đạt hiệu quả cao, đòi hỏi người quản lý phải xây dựng
được kế hoạch xác thực tế và triển khai một cách có hiệu quả. Việc ứng dụng
một phần mềm mới cần rất nhiều thời gian và công sức, trí tuệ của người giáo
viên. Do đó, Hiệu trưởng phải thường xuyên bồi dưỡng niềm đam mê tin học
cho đội ngũ. Mặt khác cũng cần có những quy định bắt buộc người giáo viên
phải tự đổi mới mình, luôn khám phá và ứng dụng những thành tựu khoa học
mới vào trong giảng dạy. Khi tiết dạy mạng lại nhiều hứng thú trong lớp học với
7
sự hỗ trợ của máy tính và một số phần mềm dạy học thì chắc chắn chất lượng
giáo dục sẽ được nâng cao.
Công nghệ thông tin chỉ là phương tiện hỗ trợ cho công tác quản lý và
giảng dạy. Chỉ ứng dụng nó vào những tiết dạy, bài học cụ thể chứ không phải
tiết dạy nào cũng ứng dụng được công nghệ thông tin, tránh lạm dụng công nghệ
thông tin.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và dạy học là
một công việc khó khăn, lâu dài, đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài

chính và trình độ năng lực của đội ngũ giáo viên. Do đó, cần có sự quan tâm đầu
tư về cơ sở vật chất của các cấp, sự chỉ đạo đồng bộ của ngành, của mỗi nhà
trường và đặc biệt là sự nỗ lực tự học của mỗi giáo viên.
2. Kiến nghị
Đối với Phòng GD&ĐT trang bị phòng tin học để dạy tin học cho học sinh,
đáp ứng nhu cầu sử dụng máy của giáo viên và học sinh.
Đối với trường phủ sóng Wifi khu vực trường để đáp ứng nhu cầu tự học,
khai thác thông tin trên internet của giáo viên và học sinh.
Hiệu trưởng tăng cường công tác chỉ đạo giáo viên soạn giáo án điện tử,
thiết kế bài giảng e-Learning, tăng cường sử dụng một số tệp có định dạng Flash
và Video clip trong dạy học.
Chỉ đạo triển khai chuyên đề khai thác internet, định hướng truy cập
internet cho học sinh.
Trên đây là một số giải pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả công tác ứng
dụng công nghệ thông tin trong trường học, mà tôi đã chỉ đạo và thực hiện đạt
được kết quả nhất định. Trong quá trình đúc rút kinh nghiệm không tránh khỏi
thiếu sót rất mong được sự góp ý bổ sung của quý đồng nghiệp để làm cho sáng
kiến kinh nghiệm tôi thêm đầy đủ, góp phần thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ
thông tin trong quản lý và giảng dạy trong trường học được tốt hơn.
8



SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM


ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ VÀ GIẢNG DẠY Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN THẠNH”

Tân Thạnh, ngày 01 tháng 4 năm 2014
Người viết
Phạm Văn Ngọ
9