bài 30 truyen tin qua xinap

Giấc mơ về dẫn truyền xung động thần kinh
của nhà sinh vật học Otto Loewi
Đêm trước lễ phục sinh năm 1921,
nhà sinh vật học người Áo Otto
Loewi (1873 – 1961) trong giấc ngủ
đã nằm mơ rồi bừng tỉnh lấy giấy ra,
viết lại . Sáng hôm sau ông vào
phòng thí nghiệm làm thí nghiệm với
2 con ếch. Ông mổ lấy 2 quả tim
ngâm trong nước muối sinh lý: 1 quả
còn dây TK số 10, 1 quả không có
dây TK. Ông nhận đònh rằng có một
số chất tiết ra từ dây TK, về sau tìm
ra đó là axêtincôlin. Nhờ phát hiện
này mà Loewi đã đạt giải Nobel
sinh lý y học năm 1936.


Người dạy :
Người dạy :
Nguyeãn Thò Baûo Traân
Nguyeãn Thò Baûo Traân
MSSV: HC0775A037
MSSV: HC0775A037
Vuõ Kim Thaûo
Vuõ Kim Thaûo


MSSV: HC0775A033
MSSV: HC0775A033

TRUYỀN TIN QUA XINÁP
I./ KHÁI NIỆM XINÁP:
II./ CẤU TẠO CỦA XINÁP:
III./ QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP:


I. KHÁI NIỆM XINÁP:
Quan sát hình vẽ chú ý vò trí của Xináp và cho biết:
Có mấy kiểu Xináp? Kể tên
các kiểu Xináp đó?
Em hãy so sánh điểm giống nhau giữa 3 hình A, B và C?Xináp là gì?


II./ CẤU TẠO CỦA XINAP
-
Có 2 loại: Xináp Điện và Xináp hoá học.
-
Trong đó Xináp hoá học là phổ biến nhất ở Động vật.
Quan sát và
cho biết cấu
tạo của
xináp hóa
học trên bài
giảng thuộc
kiểu Xináp
hóa học nào?
Vì sao?

II- CẤU TẠO XINÁP
1
3
4
5
2
1. Chuỳ xináp
2. Màng trước
3. Khe xináp
4. Màng sau có thụ th ể
tiếp nhận ch t trung ấ
gian hóa học
5. Bóng chứa chất
trung gian hoá học
2 HS/1 Nhóm
Thảo luận 1
phút
Điền từ hoặc
cụm từ vào các
số thứ tự sau:


•
Xináp điện: cấu tạo từø các kênh ion nối giữa
2 tế bào cạnh nhau


III./ QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP:
Các em

theo dõi
đọan video
sau đây chú
ý quá trình
truyền tin
qua Xináp
để trả lời
câu hỏi thảo
luận nhóm
sau :






N 1:
N 1:
Tóm tắt lại 3 giai đọan trong
Tóm tắt lại 3 giai đọan trong
quá trình
quá trình truyền tin qua Xináp?
Gợi ý:
+ Xung thần kinh đến làm chất gì đi vào chùy
Xináp.
+ Chất đó đi vào chùy tác động gì lên bóng
Xináp, chất nào được giải phóng vào khe Xináp.
+ Chất vừa được giải phóng ra tác động như thế
nào lên các thụ quan, xuất hiện điều gì tiếp theo
để xung thần kinh được lan truyền đi tiếp.



N 2: Vai trò chất trung gian hoá học
N 2: Vai trò chất trung gian hoá học
trong lan truyền xung thần kinh qua Xináp
trong lan truyền xung thần kinh qua Xináp
ra sao?
ra sao?
Gợi ý:
+ Chất trung gian hóa học có tác
động gì lên màng sau Xináp.
+ Màng sau xuất hiện điều gì?





 N 3: Tại sao thông tin thần kinh được
truyền qua Xináp chỉ truyền theo 1
chiều?
Gợi ý:
+ Chú ý sự khác biệt giữa cấu tạo màng
trước và màng sau của Xináp.




 N4: Tại sao chất trung gian hoá
học không b ứ đọng lại ở màng sau ị
Xináp?
Gợi ý:
+ Enzim axêtincơlinesteraza có tác
dụng như thế nào?
+ Tại sao bóng Xináp chứa
axêtincôlin luôn tồn tại trong chùy
Xináp?


Thảo Luận Nhóm
Thảo Luận Nhóm





N 1:
N 1:

Quan sát H30.3 (sgk) hãy mơ tả trình truyền tin
qua Xináp?

 N4: Tại sao chất trung gian hoá học không b ứ đọng ị
lại ở màng sau Xináp?

 N 3: Tại sao thông tin thần kinh được truyền qua Xináp
chỉ truyền theo 1 chiều?



N 2:
N 2:
Vai trò chất trung gian hoá học trong lan truyền
Vai trò chất trung gian hoá học trong lan truyền
xung thần kinh qua Xináp ra sao?
xung thần kinh qua Xináp ra sao?
Thảo luận trong 4 phút


Ca
++
1. Xung thần kinh đến
làm Ca
++
đi vào trong
chùy xinap.
2. Ca
++
vào làm túi
chứa axetylcolin gắn
vào màng trước và
vỡ ra, giải phóng
axêtylcolin vào khe
xinap.
3. Axetylcolin gắn vào
thụ quan trên màng
sau và làm xuất hiện
điện thế hoạt động
lan truyền đi tiếp.

N2: Em hãy cho biết
vai trò chất trung
gian hoá học trong
lan truyền xung thần
kinh qua Xinap?
Vai trò chất trung gian hoá học trong
lan truyền xung thần kinh qua Xinap:
- i qua khe Xinap lµm thay ®ỉi tÝnh thÊm ë Đ
mµng sau xin¸p
- Lµm xt hiƯn ®iƯn thÕ ho¹t ®éng lan
trun ®i tiÕp


N3: Em hãy cho biết: Tại sao
tin được truyền qua Xinap chỉ
theo 1 chiều từ màng trước
qua màng sau mà không thể
truyền theo chiều ngược lại?
Chú ý: Vì màng sau
khơng có bóng chứa chất
trung gian hóa học để đi
về màng trước và màng
trước cũng khơng có các
thụ thể nhận chất trung
gian hóa học nên thơng
tin chỉ được truyền theo 1
chiều từ màng trước tới
màng sau mà khơng

truyền ngược lại.


N4: Tại sao chất
trung gian hoá học
không b ứ đọng lại ở ị
màng sau Xináp?


Enzim axetylcolin esteraza
ở màng sau sẽ phân hủy
axetylcolin thành axetat
và colin.
2 chất này quay lại màng
trước, vào trong chùy và
được tổng hợp lại thành
axetylcolin chứa trong túi.


III./ QUAÙ TRÌNH TRUYEÀN TIN QUA XINAÙP:


Xináp
Khái niệm Xináp
Cấu tạo Xináp
Quá trình truyền tin
Qua Xináp
Là diện tiếp xúc giữa tế bào TK
với tế bào TK hay tế bào khác
3 kiểu Xináp

TK - TK
TK - Cơ
TK - Tuyến
Chùy Xináp
Màng sau
Khe Xináp
Màng trước
Ty thể
Bóng Xináp
Ion Na
+
Thụ thể nhận
chất TGHH
1. Xung TK đến làm Ca
+
đi vào
chùy Xináp
3. Ach gắn vào thụ thể trên màng sau
xuất hiện ĐTHĐ lan truyền đi tiếp
2. Ca+ vào làm bóng chứa Ach gắn vào
màng trước và vỡ ra g.phóng Ach vào khe


1./ Câu có nội dung đúng về Xináp là:
a. Tốc độ truyền tin qua Xináp chậm hơn so với tốc độ lan
truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh khơng có bao miêlin
b. Tất cả Xinap đều có chứa chất trung gian hóa học là axêtincơlin.
c. Truyền tin qua Xináp hố học có thể khơng cần chất trung gian
hố học.
d. Xináp là diện tích tiếp xúc của các tế bào cạnh nhau.

(1) bóng
(3) điện hoạt động
(4) hoá học
(2) các thụ thể
2./ Q trình truyền tin qua Xináp xảy ra như sau:
Khi thơng tin dưới dạng xung thần kinh truyền
đến chuỳ Xináp, sẽ tác động làm vỡ các (1) chất
trung hố học lan truyền qua màng trước và khe
Xináp đến tác dụng lên (2) ở màng sau Xinap
làm xuất hiện (3) tức là xung thần kinh và từ
đây xung thần kinh tiếp tục lan truyền.
Như vậy sự lan truyền qua Xináp có bản chất
(4) .


MN Z I
E
1/ Axetylcolin bò enzim phân giải thành ………………… và colin.
2/ Đây là một bào quan biến đổi năng lượng cho mọi hoạt động
sống của cơ thể.
3/ Màng miêlin trên sợi thần kinh không bao bọc liên tục mà
ngắt quãng tạo thành ………………
4/ Đây là một loại tế bào có diện tiếp xúc với tế bào thần kinh5/ Đây là diện tiếp xúc giữa 2 tế bào thần kinh6/ Mọi cơ thể sống đều có …………
7/ Khi xung thần kinh đến, ………… được đưa vào chùy xinap.
8/ Đây là một thành phần tham gia “dọn sạch” màng sau xinap.9/ Điện thế hoạt động lan truyền ………… trên sợi thần kinh không
có màng mielin.
EHTIT
Ca

2+
NOI
I E NĐ
A EIVNROE
I
AN P
X
EIL TN U C
T COE OAB
TTEX AA
X
I
N
A
P
Đ
I
E
N


DẶN DÒ
Trả lời câu hỏi SGK 1, 2 ,3,4
Đọc mục “em có biết”
Đọc, nghiên cứu bài 31 SGK :
Cho ví dụ về tập tính bẩm sinh và
tập tính học được ở động vật mà em
biết