tiết 89- thêm trang ngữ cho câu

KiĨm tra bµi cò
? Trong văn nghò luận, chứng minh là gì?
*Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.
Dân ta có một lòng nồâng nàn yêu nước. Đó là truyền
thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bò
xâm lăng, thì tinh thần y lại sôi nổi, nó kết thành một ấ
làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lứớt qua mọi sự
nguy hiểm, khó khăn, nó nh n chìm t t cả lũ bán nước và ấ ấ
cứơp nước. (trích văn bản “Lòng yêu nước của nhân dân
ta”)
? Để làm sáng tỏ vấn đề “ dân ta có một lòng nồng nàn
yêu nước” tác giả đã sử dụng phép lập luận chứng minh
như thế nào?

* Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.
Dân ta có một lòng nồâng nàn yêu nước.
Đó là truyền thống quý báu của ta. Từ xưa
đến nay, mỗi khi Tổ quốc bò xâm lăng, thì
tinh thần y lại sôi nổi, nó kết thành một làn ấ
sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lứớt qua
mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nh n chìm ấ
t t cả lũ bán nước và cứơp nước. (trích văn ấ
bản “Lòng yêu nước của nhân dân ta”)

T iết 89 : B. Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo)
1/ Cụng dng ca trng ng:
Ví dụ:
a, Nhng tôi yêu mùa xuân nhất là vào
khoảng sau ngày rằm tháng giêng { }.

Thờng thờng, vào khoảng đó trời đã hết
nồm, ma xuân bắt đầu thay thế cho ma
phùn, không còn làm cho nền trời đùng
đục nh màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm
dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh t
ơi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực
một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí,
vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm
nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên
nền trời trong trong có những làn sáng
hồng hồng rung động nh cánh con ve
mới lột.
(V Bng)
b, Về mùa đông, lá b ng đỏ nh màu
đồng hun.
(Đoàn Giỏi)
I. Bi hc:
a. Vớ d : sgk/45
a. a1: Thờng thờng, vào
khoảng đó .
a2: Sáng dậy
a3: Trên giàn hoa lí
a4: Chỉ độ tám chín
giờ sáng
a5: Trên nền trời
trong trong
b. b1: Về mùa đông
Trạng ngữ chỉ
thời gian
Trạng ngữ chỉ thời gian

Trạng ngữ chỉ địa điểm
Trạng ngữ chỉ thời gian
Trạng ngữ chỉ địa điểm
Trạng ngữ chỉ thời gian

T iÕt 8 9 : B . Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo)


VÝ dơ: Đoạn văn mới.
a. , n»m dµi nh×n ra …
cưa sỉ thÊy nh÷ng vƯt
xanh t¬i hiƯn ë trªn
trêi, m×nh c¶m thÊy r¹o
rùc mét niỊm vui s¸ng
sđa. , vµi con ong …
siªng n¨ng ®· bay ®i
kiÕm nhÞ hoa. , … …
cã nh÷ng lµn s¸ng hång
hång rung ®éng nh
c¸nh con ve míi lét.


VÝ dơ:SGK/ 45-46.
a. S¸ng dËy, n»m dµi nh×n
ra cưa sỉ thÊy nh÷ng vƯt xanh
t¬i hiƯn ë trªn trêi, m×nh c¶m
thÊy r¹o rùc mét niỊm vui
s¸ng sđa. Trªn giµn hoa lÝ, vµi
con ong siªng n¨ng ®· bay ®i
kiÕm nhÞ hoa. ChØ ®é t¸m chÝn

giê s¸ng, trªn nỊn trêi trong
trong cã nh÷ng lµn s¸ng hång
hång rung ®éng nh c¸nh con
ve míi lét.



CÂU HỎI THẢO LUẬN
CÂU HỎI THẢO LUẬN


Về hình thức và nội dung, giữa hai đoạn văn có gì khác nhau?
Về hình thức và nội dung, giữa hai đoạn văn có gì khác nhau?

T iết 8 9 : B. Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo)
1/ Cụng dng ca trng ng:
1.Ví dụ:
a, Nhng tôi yêu mùa xuân nhất là vào
khoảng sau ngày rằm tháng giêng { }.
Thờng thờng, vào khoảng đó trời đã hết
nồm, ma xuân bắt đầu thay thế cho ma
phùn, không còn làm cho nền trời đùng
đục nh màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm
dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh t
ơi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực
một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí,
vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm
nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên
nền trời trong trong có những làn sáng
hồng hồng rung động nh cánh con ve

mới lột.
(V Bng)
b, Về mùa đông, lá b ng đỏ nh màu
đồng hun.
(Đoàn Giỏi)
I. Bi hc:
a. Vớ d : sgk/45
a. a1: Thờng thờng, vào
khoảng đó .
a2: Sáng dậy
a3: Trên giàn hoa lí
a4: Chỉ độ tám chín
giờ sáng
a5: Trên nền trời
trong trong
b. b1: Về mùa đông
Trạng ngữ chỉ
thời gian
Trạng ngữ chỉ thời gian
Trạng ngữ chỉ địa điểm
Trạng ngữ chỉ thời gian
Trạng ngữ chỉ địa điểm
Trạng ngữ chỉ thời gian
- Các trạng ngữ a1, a2, a4, b1 bổ sung ý nghĩa
về thời gian giúp cho nội dung miêu tả của câu
chính xác hơn.
- Các trạng ngữ a1, a2, a3, a4, a5 có tác dụng
liên kết câu.
b. Ghi nhụự 1: SGK/46

T iết 8 9 : B. Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo)
Ví dụ: Ngời Việt Nam ngày nay có lý do
đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói
của mình . Và để tin tởng hơn nữa vào tơng
lai của noự.
(Đặng Thai Mai )
+ TN1: Để tự hào với tiếng nói của mình

+TN2 :Và để tin tởng hơn nữa
vào tơng lai của mình
Giống : Đều là trạng ngữ chỉ mục đích,
cú quan h nh nhau vi nũng ct cõu.
Ngời Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững
chắc
2. Ghi nh 2: SGK/47
Khác : + TN1 đứng cuối câu 1
+ TN2 tách thành câu riêng
Để nhấn mạnh ý (tin tởng hơn nữa
vào tơng lai của ting Vit).
I. Bi hc:
1/ Cụng dng ca trng ng:
2/ Tỏch trng ng ra thnh cõu
riờng
tỏch thnh 1 cõu riờng nhn
mnh ý ngha ca TN 2, to nhp
iu cho cõu vn v cú giỏ tr tu t.
a. Vớ d:sgk/46
+ TN1: Để tự hào với tiếng nói của mình
+TN2 :Và để tin tởng hơn nữa
vào tơng lai của mình

T iÕt 8 9 : B. Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo)
II. Luyện tập:
Bµi tËp 1/47: Nªu c«ng dơng cđa tr¹ng ng÷
trong ®o¹n trÝch sau
b. Đã bao lần vấp ngã mà không hề nhớ.
Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bò
ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và
suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên
chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng
không? Không sao đâu vì … {…}. Lúc còn
học phổ thông, Lu-i Pa- xtơ chỉ là một học
sinh trung bình. Về môn Hoá, ông đứng
hạng 15 trong số 22 học sinh của lớp.

( Theo Trái tim có điều kỳ lạ)
I. Bài học:
A.Ở lớp:
1.Bµi tËp 1/47: Nªu c«ng dơng cđa
tr¹ng ng÷ trong ®o¹n trÝch sau
a) Ở loại bài thứ nhất …Ở loại bài thứ hai…
→TN chỉ trình tự lập luận (nơi chốn)
b)Đã bao lần …Lần đầu tiên chập chững
bước đi … Lần đầu tiên tập bơi … Lần đầu
tiên chơi bóng bàn … Lúc còn học phổ thơng
… Về mơn hố …
→ TN chỉ trình tự của các lập luận (thời
gian)
Bµi tËp 1/SGK/47: Nªu c«ng dơng cđa
tr¹ng ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau ®©y:

a, KÕt hỵp nh÷ng bµi nµy l¹i, ta ®ỵc
chiªm ngìng 1 bøc ch©n dung tinh
thÇn tù ho¹ rÊt râ nÐt vµ sinh ®éng cđa
nhµ th¬.
ë lo¹i bµi thø nhÊt, ngêi ta thÊy
trong nhµ th¬ Hå ChÝ Minh cã nhµ b¸o
Ngun ¸i Qc hÕt søc s¾c s¶o trong
bót ph¸p kÝ sù, phãng sù vµ nghƯ tht
ch©m biÕm.
ë lo¹i bµi thø hai, ta l¹i thÊy ë nhµ
th¬ c¸ch m¹ng sù tiÕp nèi trun thèng
thi ca l©u ®êi ë ph¬ng §«ng, cđa d©n
téc, tõ LÝ B¹ch, §ç Phđ, ®Õn …
Ngun Tr·i, Ngun BØnh Khiªm,
Ngun Du, Ngun Khun …

(Theo Ngun §¨ng M¹nh)

T iÕt 8 9 : B. Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo)
II. Luyện tập:
I. Bài học:
A.Ở lớp:
1.Bµi tËp 1/47: Nªu c«ng dơng cđa
tr¹ng ng÷ trong ®o¹n trÝch sau
a) Ở loại bài thứ nhất …Ở loại bài thứ hai…
→TN chỉ trình tự lập luận (nơi chốn)
b)Đã bao lần …Lần đầu tiên chập chững
bước đi … Lần đầu tiên tập bơi … Lần đầu
tiên chơi bóng bàn … Lúc còn học phổ thơng
… Về mơn hố …

→ TN chỉ trình tự của các lập luận (thời
gian)
Bài tập 2/47:
Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ
thành câu riêng trong các chuỗi câu
dưới đây. Nêu tác dụng của những
câu do trạng ngữ tạo thành.
a) Bố cháu đã hi sinh. Năm 72.
(Theo Báo Văn nghệ)
b) Bèn ngêi lÝnh ®Ịu cói ®Çu ,tãc xo·
gèi .Trong lóc tiÕng ®ên vÉn khắckho¶i
v¼ng lªn nh÷ng tiÕng ®ên li biƯt ,bån chån.
2. Bài 2/47-48: Chỉ ra câu TN.Nêu cơng dụng
a)Năm 72.→nhấn mạnh đến thời điểm hy
sinh của nhân vật được nói đến trong câu
trước đó
b)Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng
lên những chữ đờn li biệt,bồn chồn.→Trước
hết có tác dụng làm nổi bật thơng tin ở nồng
cốt câu

Câu hỏi trắc nghiệm:
Cõu 1: Trạng ngữ không đợc dùng để:
A. Chỉ nguyên nhân, mục đích của hành động đợc
nói đến trong câu.
B. Chỉ thời gian và nơi chốn diễn ra hành động đợc
nói đến trong câu.
C. Chỉ phơng tiện và cách thức của hành động đ
ợc nói đến trong câu.
D. Chỉ chủ thể của hành động đợc nói đến trong

câu.

Cõu 2: Gạch chân các bộ phận trạng ngữ trong câu sau
và cho biết bộ phận trạng ngữ ở câu nào không thể
tách thành câu riêng?
A. Lan và Huệ chơi rất thân với nhau từ hồi còn học
mẫu giáo.
B. Ai cũng phải học tập thật tốt để có vốn hiểu biết
phong phú, và để tạo dựng cho mình một sự nghiệp.
C. Qua cách nói năng ,tôi biết nó đang có điều gì buon
phiền trong lòng.
D. Ai cng phi cú trỏch nhim gi mụi trng khụng
b ụ nhim cú mt cuc sng tt p hn.
Bi tp thờm:

Híng DẪN vỊ nhµ
- N¾m ®ỵc néi dung bµi häc
- Lµm bµi tËp cßn l¹i
- ViÕt ®o¹n v¨n nãi vỊ chđ ®Ị häc tËp trong ®ã cã sư dơng c¸c lo¹i
tr¹ng ng÷ vµ nªu c«ng dơng cđa chóng
- ¤n tËp giê sau kiĨm tra TiÕng ViƯt 1 tiÕt.( xem lại các bài tiếng
việt đã học)
Chuẩn bị bài: - Soạn bài mới “Cách làm bài v n l p lu n ă ậ ậ
ch ng minh ” theo h ng d n sgk/48ứ ướ ẫ →50
- Hãy nêu các bước tạo lập văn bản?
-
Nhắc lại phép lập luận chứng minh?
-
Em có nhận xét gì về đề bài?

T iÕt 8 9 : B. Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo)
1/ Cơng dụng của trạng ngữ:
I. Bài học:
a. Ví dụ : sgk/45
a. a1: Thêng ®ã .… …
a2: S¸ng dËy
a3: Trªn giµn hoa lÝ
a4: ChØ ®é s¸ng…
a5: Trªn trong…
b. b1: VỊ mïa ®«ng
Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian
Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian
Tr¹ng ng÷ chØ ®Þa ®iĨm
Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian
Tr¹ng ng÷ chØ ®Þa ®iĨm
Tr¹ng ng÷ chØ thêi gian
- C¸c tr¹ng ng÷ a1, a2, a4, b1 bỉ sung ý nghÜa vỊ
thêi gian gióp cho néi dung miªu t¶ cđa c©u
chÝnh x¸c h¬n.
- C¸c tr¹ng ng÷ a1, a2, a3, a4, a5 cã t¸c dơng liªn
kÕt c©u.
b. Ghi nhớ 1: SGK/46
2/ Tách trạng ngữ ra thành câu riêng
a. Ví dụ:sgk/46
+ TN1: §Ĩ tù hµo cđa m×nh …
+TN2 :Vµ ®Ĩ tin tëng m×nh …
→tách thành 1 câu riêng để nhấn mạnh ý nghĩa
của TN 2, tạo nhịp điệu cho câu văn và có giá trị
tu từ.
2. Ghi nhớ 2: SGK/47

II. Luyện tập:
A.Ở lớp:
1.Bµi tËp 1/47: Nªu c«ng dơng cđa tr¹ng ng÷ trong ®o¹n trÝch sau
a) Ở loại bài thứ nhất …Ở loại bài thứ hai… →TN chỉ
trình tự lập luận (nơi chốn)
b)Đã bao lần …Lần đầu tiên chập chững bước đi …
Lần đầu tiên tập bơi … Lần đầu tiên chơi bóng bàn …
Lúc còn học phổ thơng … Về mơn hố …
→ TN chỉ trình tự của các lập luận (thời gian)
2. Bài 2/47-48: Chỉ ra câu TN.Nêu cơng dụng
a)Năm 72.→nhấn mạnh đến thời điểm hy sinh của
nhân vật được nói đến trong câu trước đó
b)Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên
những chữ đờn li biệt,bồn chồn.→Trước hết có tác
dụng làm nổi bật thơng tin ở nồng cốt câu
B. Về nhà
- Hồn chỉnh bt 3
Chuẩn bị bài: - Soạn bài mới “Cách làm bài
v n l p lu n ch ng minh ” theo h ng d n ă ậ ậ ứ ướ ẫ
sgk/48→50 - Hãy nêu
các bước tạo lập văn bản?
-
Nhắc lại phép lập luận chứng minh?
-
Em có nhận xét gì về đề bài?