XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN

XÂY DỰNG
KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
THÁNG 7 NĂM 2011
Chuyên đề 2
TẬP HUẤN TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
•
Phạm Quang Huân
Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Sư phạm
Trường ĐHSP Hà Nội
•
Trần Thị Hải Yến
Phó Hiệu trưởng Trường THPT Trần Phú
Quận Hoàn Kiếm – TP Hà Nội

Tác giả biên soạn:
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
MỤC TIÊU
Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) có những hiểu biết cơ
bản về kế hoạch, các loại kế hoạch của tổ chuyên môn
(TCM) và qui trình, kỹ thuật xây dựng kế hoạch để vận
dụng vào việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ
chuyên môn và tổ chức, hướng dẫn giáo viên trong tổ
xây dựng kế hoạch chuyên môn của cá nhân, đảm bảo
các qui định hiện hành và phù hợp với điều kiện thực tế.
1

Mục tiêu chung:
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
MỤC TIÊU:
•

Nắm vững các kiến thức cơ bản về xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn: các khái niệm (kế hoạch năm học của
TCM, kế hoạch hoạt động trong năm học của giáo viên…); ý nghĩa, yêu
cầu chung nội dung và qui trình xây dựng 2 loại kế hoạch có tính pháp
quy và tính phổ biến của TCM trong năm học (kế hoạch chuyên môn
năm học, kế hoạch hoạt động cuả GV).
•
Vận dụng được các kiến thức trên vào xây dựng kế hoạch của TCM và
tổ chức, chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động năm học của giáo viên và
các loại kế hoạch khác.
•
Nâng cao ý thức về vai trò của TTCM (và của giáo viên) trong việc xác
định mục tiêu và phương hướng cho các hoạt động phát triển chuyên
môn trong năm học; trên cơ sở đó, dần khắc phục thói quen làm việc
theo kinh nghiệm hoặc tùy tiện.
2

Mục tiêu cụ thể:
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
NỘI DUNG
1
Phần 1: Những vấn đề chung về xây dựng kế hoạch
tổ chuyên môn
2
Phần 2: Xây dựng kế hoạch năm học của tổ
chuyên môn
3
Phần 3: Tổ chức, hướng dẫn giáo viên trong tổ chuyên
môn xây dựng kế hoạch năm học của cá nhân
4

Phần 4: Thực hành xây dựng kế hoạch của tổ
chuyên môn
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
PHẦN 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tìm hiểu các loại kế hoạch và các khái niệm
1) Trong thực tế trường phổ thông, TCM có những
loại kế hoạch nào?
2) Trình bày cách hiểu về khái niệm “kế hoạch” và
từng loại kế hoạch đó?
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:

1.1. Các loại kế hoạch ở TCM
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
•
Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn;
•
Kế hoạch hoạt động trong năm học của GV;
•
Kế hoạch học kỳ;
•
Kế hoạch hàng tháng;
•
Kế hoạch cho từng loại hoạt động:

(KH thực hiện các chuyên đề cải tiến phương pháp dạy học; KH hội giảng;
kế hoạch dự giờ; KH bồi giỏi - phụ kém; KH tổ chức hoạt động ngoại khóa;
KH nâng cao chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trong
tổ …
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
1
Kế hoạch năm
học của tổ chuyên
môn
(Kế hoạch TCM)
2
Kế hoạch hoạt
động trong năm
học của giáo viên
(Kế hoạch cá nhân)

2 loại kế hoạch có tính pháp quy
Theo “Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ
thông có nhiều cấp học” – Bộ GD-ĐT, 2007
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
•
Xây dựng kế
hoạch
•
Kế hoạch năm học của tổ chuyên
môn
•

Xây dựng kế hoạch năm học của tổ
chuyên môn
•
Kế hoạch hoạt động của giáo
viên
•
Kế
hoạch
Kế hoạch là sự thể hiện ý đồ
của chủ thể quản lý về sự phát
triển trong tương lai của đối
tượng quản lý thể hiện qua hệ
thống mục tiêu và các biện
pháp, nguồn lực để thực hiện
mục tiêu đó.
Kế hoạch (bản kế hoạch) là
“toàn bộ những điều vạch ra
một cách có hệ thống về
những công việc dự định làm
trong một thời hạn nhất định,
với mục tiêu, cách thức, trình
tự, thời hạn tiến hành” (Từ
điển tiếng Việt, Viện ngôn ngữ
học, Nhà xuất bản Khoa học
xã hội - 1988).

1.2. Các khái niệm cơ bản:
Xây dựng kế hoạch (còn gọi là
lập kế hoạch) là xác định các
mục tiêu, các hoạt động và

nguồn lực cần thiết để đạt tới
mục tiêu một cách phù hợp
với tình hình thực tiễn trong
khoảng thời gian xác định.
Xây dựng kế hoạch là làm rõ 4
câu hỏi quan trọng:
1. Chúng ta là ai và đang ở đâu?
2. Chúng ta muốn đi đến đâu?
3. Chúng ta làm gì? Làm thế
nào? Bằng phương tiện/công
cụ gì? để đến được vị trí
mong muốn?
4. Làm thế nào để biết chúng ta
tới đích?
Kế hoạch năm học của tổ chuyên
môn (thường gọi tắt là “kế hoạch
tổ chuyên môn”) là bản dự kiến kế
hoạch triển khai tất cả các hoạt
động của TCM trong một năm học,
nhằm thực hiện những mục tiêu
phát triển của TCM và của nhà
trường.
Đặc điểm:
•
Là công cụ có tính pháp quy để
TTCM quản lý, chỉ đạo các hoạt
động của TCM;
•
Là cơ sở để xây dựng các kế
hoạch khác của TCM;

•
Là định hướng nhất quán cho các
hoạt động của các thành viên
trong TCM;
•
Là phương tiện để thực thi kế
hoạch năm học của nhà trường;
•
Do TTCM trực tiếp chỉ đạo xây
dựng.
Xây dựng kế hoạch TCM trong
trường trung học là sự xác
định một cách có căn cứ khoa
học những mục tiêu, nhiệm vụ
của tổ chuyên môn và định ra
những phương tiện cơ bản để
thực hiện có kết quả những
nhiệm vụ, chỉ tiêu đó.
Bản chất của việc xây dựng kế
hoạch TCM là xác định xem
trong năm học tới, TCM
hướng đến những mục tiêu
phát triển nào; muốn thực
hiện các mục tiêu phát triển
đó cần phải làm gì, làm thế
nào, khi nào làm và ai sẽ làm.
Kế hoạch chuyên môn của
giáo viên là bản dự kiến của
giáo viên về những công việc
sẽ làm trong năm học, với

mục tiêu, cách thức, trình tự,
thời hạn tiến hành cụ thể,
nhằm thực hiện những ý đồ
phát triển của cá nhân phù
hợp với mục tiêu phát triển
của TCM và của nhà trường.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tìm hiểu ý nghĩa và yêu cầu của kế hoạch TCM
1) Việc xây dựng kế hoạch TCM có ý nghĩa như thế
nào? (đối với tổ trưởng chuyên môn, với giáo viên
trong tổ, với hiệu trưởng nhà trường);
2) Kế hoạch TCM cần đảm bảo những yêu cầu gì?
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:

1.3 Ý nghĩa của việc xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
•
Đối với các thành viên trong
tổ
•
Đối với hiệu
trưởng
•
Đối với tổ trưởng chuyên
môn
•
Kế hoạch TCM thể hiện tầm nhìn của

TTCM về phương hướng phát triển
các mặt hoạt động của TCM trong
năm học tới, thể hiện qua các mục
tiêu, yêu cầu, các biện pháp và nguồn
lực để thực hiện mục tiêu đó;
•
Kế hoạch TCM có ý nghĩa như là
phương tiện, công cụ quản lý quan
trọng giúp TTCM tổ chức, chỉ đạo,
điều hành, kiểm tra đánh giá một
cách thống nhất các hoạt động của
tập thể TCM, cũng như của từng
thành viên trong tổ.
•
Kế hoạch TCM giúp TTCM chủ động,
tự tin trong công tác quản lý, chỉ đạo
các hoạt động của TCM.
•
Kế hoạch TCM thể hiện thống
nhất ý chí, nguyện vọng và
khả năng phấn đấu vươn lên
để phát triển (tâm và lực) của
tập thể giáo viên trong TCM;
•
Kế hoạch TCM chỉ rõ phương
hướng hành động và phối hợp
cho mọi thành viên trong tổ;
•
Là cơ sở có tính pháp lý cho
mỗi thành viên trong TCM xác

định kế hoạch hoạt động trong
năm học.
•
Kế hoạch TCM là một trong những
loại kế hoạch cơ bản và có tầm quan
trọng nhất trong quản lý nhà trường;
nó là sự triển khai cụ thể việc thực
hiện tầm nhìn, chiến lược phát triển
và kế hoạch hoạt động trong năm
học của nhà trường;
•
Kế hoạch TCM có ý nghĩa như là
một phương tiện quan trọng trong
công tác quản lý, chỉ đạo phát triển
nhà trường của Hiệu trưởng, nhất là
về phương diện chuyên môn nghiệp
vụ; đồng thời là một trong những cơ
sở cho hoạt động kiểm tra, đánh giá
của hiệu trưởng.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:

1.4 Những yêu cầu đối với việc xây dựng kế hoạch TCM
•
Đảm bảo tính khoa
học
•
Đảm bảo tính cụ thể, đo
được

•
Đảm bảo tính mục
đích
•
Đảm bảo tính thực tiễn, khả
thi
•
Đảm bảo tính linh
hoạt
•
Đảm bảo tính dân
chủ
•
Đảm bảo tính hệ thống, nhất quán
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
PHẦN 2
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH NĂM HỌC
CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tìm hiểu nội dung, hình thức trình bày kế hoạch
năm học của TCM
1) Dựa vào kinh nghiệm làm kế hoạch hàng năm, thày/cô hãy
mô tả lại cấu trúc nội dung của kế hoạch năm học của TCM?
2) Thông thường, trong thực tế, kế hoạch TCM được trình bày
như thế nào?
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn

Phần
mở
đầu:

2.1 Nội dung của bản kế hoạch TCM
Các loại nghị quyết của Đảng các cấp
(có liên quan đến phát triển giáo dục)
Các chỉ thị của Nhà nước, của chính quyền
các cấp

Các văn bản chỉ đạo nhiệm vụ năm học
của ngành (được ban hành từ các cơ quan
quản lý nhà nước về giáo dục

Nghị quyết Chi bộ nhà trường, kế hoạch
thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà
trường (nếu đã có).

Lưu ý: khi đưa vào phần mở đầu của kế hoạch, chỉ nên chọn những cơ sở
pháp lý gần nhất với nhà trường để làm điểm tựa pháp lý trực tiếp cho việc
đề xuất các nội dung của kế hoạch của TCM.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn
Phần
nội
dung:

2.1 Nội dung của bản kế hoạch TCM
Đặc điểm tình hình

Các mục tiêu, nhiệm vụ và
chỉ tiêu cơ bản (của các
nhiệm vụ)

Các biện pháp thực hiện từng
nhiệm vụ

Xác định lịch trình thực hiện và
cách thức kiểm tra, kiểm soát
việc thực hiện các nhiệm vụ, các
hoạt động chính của TCM

Những đề xuất của TCM
•
Nêu bối cảnh năm học: (bối
cảnh năm học (của quốc
gia, của nhà trường, của
TCM), thuận lợi và khó
khăn, thời cơ và thách thức
của TCM);
•
Nêu tình hình thực tế của
TCM (thống kê kết quả về
tình hình thực hiện kế
hoạch năm học trước;
những điểm mạnh, điểm
yếu và thuận lợi, khó khăn
cơ bản của TCM trong năm
học mới
•

Mục này cần trả lời rõ 2 câu
hỏi: TCM của chúng ta đang
ở đâu? TCM của chúng ta là
tổ chức như thế nào?
1. Những mục tiêu nào TCM cần đạt được
trong năm học này? (Đâu là mục tiêu
ưu tiên?)
2. Những nhiệm vụ trọng tâm TCM cần
phải thực hiện năm học này là gì? (đâu
là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên?)
3. Cần đưa ra những chỉ tiêu nào, xác
định mức độ nào để đáp ứng yêu cầu
của mục tiêu và phù hợp với từng
nhiệm vụ? Chỉ tiêu phải được định
lượng và biểu thị cụ thể bằng những
con số, tỷ lệ %
4. Lưu ý: việc đề ra hệ thống mục tiêu,
nhiệm vụ, chỉ tiêu cần phải dựa trên căn
cứ từ các cơ sở pháp lý nói trên để đảm
bảo sự phù hợp với kế hoạch phát triển
chung của nhà trường, của địa phương.
•
Gồm các loại biện pháp
pháp lý – hành chính, biện
pháp nhận thức tư tưởng,
biện pháp tâm lý, biện
pháp huy động và hỗ trợ
nguồn lực/điều kiện, biện
pháp kiểm tra, đánh giá…
•

Phần này trả lời 2 câu hỏi:
cần có hành động cụ thể
nào (làm gì?) và làm như
thế nào, theo những cách
nào để thực hiện các
nhiệm vụ đã đề xuất?

Trả lời câu hỏi:
1. Lộ trình/kế hoạch thực hiện
các nhiệm vụ/hoạt động
chính trong năm học như
thế nào?
2. Kiểm tra/ kiểm soát thực
hiện kế hoạch thế nào?

Căn cứ vào mục tiêu và
nhiệm vụ đã xác định, đối
chiếu với hoàn cảnh thực
tế cụ thể của tổ, TCM đưa
ra một số đề xuất đối với
lãnh đạo nhà trường hoặc
các đơn vị, cá nhân có liên
quan đê tăng cường sự hỗ
trợ hoặc kết hợp hành
động…
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
Nội dung chính
Chủ thể lập KH ký tên
và Hiệu trưởng phê duyệt
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong

năm học của tổ chuyên môn

2.2 Hình thức trình bày bản kế hoạch TCM
2.2.1 Theo hình thức mang tính truyền thống và phổ biến
Thể thức hành chính
BAO GỒM:
1. Tên chủ thể của kế
hoạch (Trường và
TCM);
2. Quốc hiệu;
3. Thời gian;
4. tên văn bản;
5. các căn cứ pháp lý.
Phần 1
Phần 2
Phần 3
•
Đặc điểm tình hình
•
Các mục tiêu, nhiệm vụ và
chỉ tiêu cơ bản (của các
nhiệm vụ)
o
Các biện pháp thực hiện
từng nhiệm vụ
o
Xác định lịch trình thực
hiện và cách thức kiểm
tra, kiểm soát việc thực
hiện các nhiệm vụ, các

hoạt động chính của
TCM
o
Những đề xuất của TCM
…, ngày … tháng … năm
PHÊ DUYỆT TỔ TRƯỞNG
(Hiệu trưởng (ký tên)
ký tên, đóng dấu)
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
TRƯỜNG THPT …
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG NĂM HỌC 2011 - 2012
TỔ TOÁN
Căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2011 -2012 của Bộ GD-ĐT, của Sở GD-ĐT
tỉnh (hoặc của Phòng GD-ĐT…);
Căn cứ vào phương hướng nhiệm vụ năm học của Trường THPT/THCS……
Tổ …… xây dựng kế hoạch hoạt động năm học 2011-2012 như sau:
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
1. Bối cảnh năm học
2. Thuận lợi (mạnh/thời cơ)
3. Khó khăn (yếu/thách thức)
II. CÁC MỤC TIÊU NĂM HỌC:
Mục tiêu 1:
III. CÁC NHIỆM VỤ, CHỈ TIÊU VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
1. Nhiệm vụ 1:
- Các chỉ tiêu:
- Các biện pháp:
…

IV. LỊCH TRÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH
V. NHỮNG ĐỀ XUẤT:
1. ………
2. ……….
Thời gian Nội dung công việc Người phụ trách Ghi chú
Từ…đến…
Từ…đến…
PHÊ DUYỆT
(Hiệu trưởng ký tên, đóng dấu)
……, ngày 9 tháng 9 năm 2011
Tổ trưởng
(ký tên)
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tự nghiên cứu
Khảo sát trường hợp một bản kế hoạch TCM được
nêu trong PHỤ LỤC 1 và phân tích những điểm phù
hợp và điểm chưa phù hợp.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tìm hiểu và phân biệt khái niệm mục tiêu và chỉ tiêu; thực
hành xác định mục tiêu, chỉ tiêu cho tổ chuyên môn.
1) Thế nào là mục tiêu? Thế nào là chỉ tiêu? Nêu sự khác biệt giữa
mục tiêu và chỉ tiêu?
2) Thực hành xác định mục tiêu, chỉ tiêu cho hoạt động dạy và học
trong năm học 2010 – 2011 của TCM. (TCM cụ thể do cá nhân lựa
chọn)
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
Mục tiêu
Mục tiêu là “đích cần đạt tới để thực hiện nhiệm vụ”

(Từ điển Tiếng Việt . Viện Ngôn ngữ học. NXB KHXH – 1988).
Trong xây dựng kế hoạch, mục tiêu là tuyên bố về
những thay đổi mà một cá nhân hoặc một tổ chức
mong muốn có được khi kết thúc thời hạn một
nhiệm vụ, một hoạt động trong kế hoạch.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
Mục tiêu
Một mục tiêu
chuẩn….
Có thể
đạt được
(vừa sức)
Đo lường đ-
ược
Cụ thể, dễ hiểu
Thực tế,
có định hướng
kết quả
Có thời
hạn
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
Chỉ tiêu
Chỉ tiêu là “mức định ra để đạt tới, thường được biểu hiện bằng
con số”
- Chỉ tiêu có tính cụ thể, chính xác, định lượng được, đo lường
được, đối chiếu được.
Ví dụ: công việc này sẽ có mấy người đạt? tỷ lệ % là bao nhiêu?
thực hiện công việc đó trong thời gian bao lâu? Đến đâu thì kết
thúc? Chỉ tiêu về chất lượng học sinh năm học này cao hơn năm
học trước bao nhiêu %?

- Chỉ tiêu nằm trong mục tiêu, biểu đạt cụ thể cho mục tiêu.
- Có chỉ tiêu số lượng và chỉ tiêu chất lượng.
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến
Sự khác biệt và cách thức biểu đạt mục tiêu
và chỉ tiêu
Trong thực tiễn xây dựng kế hoạch của TCM, của nhà trường và của
các cấp quản lý hệ thống (Phòng, Sở GD-ĐT…) thường có sự bất cập
về sự biểu đạt mục tiêu và chỉ tiêu. Do vậy, lưu ý TTCM một số vấn đề
sau:
•
Mục tiêu là một phát biểu chung về những gì mong muốn đạt được,
mang tính khái quát.
•
Chỉ tiêu là một thành phần cụ thể phải đạt được để thực hiện mục
tiêu, là biểu hiện, cụ thể hóa của mục tiêu.
•
Các mục tiêu đề ra có thể có nội dung phức tạp, vì thế chúng
thường được phân thành các chỉ tiêu khác nhau. Như vậy, các chỉ
tiêu (của một mục tiêu) là sự phân nhỏ mục tiêu đó thành các thành
phần. Hoàn thành tất cả các chỉ tiêu đó nghĩa là đã đạt được mục
tiêu đề ra.
•
Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc lập kế hoạch và thực hiện kế
hoạch, mỗi mục tiêu nên gồm không nên đặt ra quá nhiều chỉ tiêu
(tối đa nên có 5 chỉ tiêu).
Phạm Quang Huân - Trần Hải Yến