ΛΑΟ ΤΡΕ⇔ ΕΜ
Ι. ∇ΝΗ ΝΓΗΑ:
Λαο λα βενη λψ νηιεµ τρυνγ δο Μ.Τυβερχυλοσισ ηαψ Μ. Βοϖισ. Το∑ν τηνγ χο
τηε∑ γαπ πηο∑ι ϖα νγοαι πηο∑ι. ⇔ τρε εµ χο τηε∑ γαπ νηιε◊υ βενη χανη κηονγ 〉ιε∑ν
ηνη γαψ χηα∑ν 〉οαν µυον.
ΙΙ. ΧΗΑ⊕Ν ∇ΟΑ∧Ν:
1. Χονγ ϖιεχ χηα∑ν 〉οαν:
α) Ηοι βενη σ τιε◊ν σ:
!
Τιε◊ν σ: τιε〈π ξυχ νγυο◊ν λαο, χηυνγ νγα ΒΧΓ (κιε∑µ τρα σεο ΒΧΓ).
!
Σο〈τ κεο δαι, σο〈τ νηε ϖε◊ χηιε◊υ ηαψ σο〈τ χαο λιεν τυχ.
!
Συτ χαν, αν κεµ.
!
Τριευ χηνγ κηαχ 〉ι κεµ: 〉αυ 〉α◊υ, ηο, ηο ρα µαυ, τιευ χηαψ, 〉αυ βυνγ,
χηνγ βυνγ.
β) Τηαµ κηαµ:
!
Τµ τριευ χηνγ λαο χηυνγ: το∑νγ τρανγ γα◊ψ ο〈µ, τηιε〈υ µαυ.
!
Κηονγ τηα〈ψ σεο ΒΧΓ
!
Τµ δα〈υ ηιευ χ θυαν το∑ν τηνγ:
− Ηαχη νγοαι βιεν: τηνγ γαπ ϖυνγ χο∑.
− Ραν πηο∑ι ηαψ τραν δ∫χη µανγ πηο∑ι.
− ∆α〈υ τραν δ∫χη µανγ βυνγ, δα〈υ ηιευ υ λο∑ν νηο∑ν βυνγ, δα〈υ ηιευ γαν
λαχη το.
− ∆α〈υ µανγ να⌡ο, δα〈υ τηα◊ν κινη 〉∫νη ϖ∫.
χ) ∇ε◊ νγη∫ χαν λαµ σανγ:
!
Ξετ νγηιεµ δα〈υ νηιεµ λαο χηυνγ: ςΣ, Ι∆Ρ.
!
Ξετ νγηιεµ τµ ΒΚ: σοι 〉αµ ηαψ σοι δ∫χη δα δαψ τµ τρυχ κηυα∑ν κηανγ
Αλχοολ αχιδε (ΑΦΒ) κηι χο το∑ν τηνγ νηυ µο πηο∑ι, σοι χαχ δ∫χη
κηοανγ (µανγ πηο∑ι, µανγ βυνγ).
!
Ξετ νγηιεµ ΠΧΡ χηα∑ν 〉οαν λαο: τηνγ τµ τρονγ δ∫χη κηοανγ (δ∫χη
µανγ πηο∑ι, µανγ βυνγ, δ∫χη ναο τυψ).
!
Ξετ νγηιεµ τµ χ θυαν το∑ν τηνγ τυψ το∑ν τηνγ γι ψ:
− Ξ θυανγ πηο∑ι τηανγ νγηιενγ, δ∫χη µανγ πηο∑ι (∇αµ, 〉νγ, Λ∆Η)
− ∆∫χη να⌡ο τυψ, δ∫χη µανγ βυνγ (∇αµ, 〉νγ, Λ∆Η)
− Σιευ αµ βυνγ.
!
Γιαι πηα∑υ βενη: σινη τηιε〈τ ηαχη 〉ι κεµ.
2. Χηα∑ν 〉οαν ξαχ 〉∫νη:
Τυψ τνγ τηε∑ λαµ σανγ κηι τηα〈ψ χο δα〈υ ηιευ λαµ σανγ νγηι νγ ϖα µοτ
τρονγ χαχ δα〈υ ηιευ σαυ:
!
Σοι τηα〈ψ ΑΦΒ.
!
ΠΧΡ χηα∑ν 〉οαν λαο δνγ τνη.
!
Γιαι πηαυ βενη χηο τηα〈ψ σανγ τηνγ λαο.
!
Ξ θυανγ πηο∑ι χηο τηα〈ψ ηνη ανη λαο κε πηο∑ι 〉ιε∑ν ηνη.
3. Χηα∑ν 〉οαν χο τηε∑ ϖα χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ: τυψ τηεο τνγ τηε∑ λαµ σανγ.
α)
∆α〈υ ηιευ γι χηυνγ:
!
Λαµ σανγ: το∑νγ τρανγ γα◊ψ ο〈µ, σο〈τ κεο δαι.
!
Κηι χο τιε◊ν χαν τιε〈π ξυχ νγυο◊ν λαψ
!
Ξετ νγηιεµ: ςΣ τανγ, Ι∆Ρ δνγ τνη (>10 µµ κηι χο τιεµ νγα ΒΧΓ,
δνγ τνη κηι κηονγ χο τιεµ ΒΧΓ), Ι∆Ρ χο τηε∑ αµ τνη κηι το∑νγ τρανγ
συψ κιετ.
β)
Λαο πηο∑ι:
!
Ηο κεο δαι, κηαχ 〉αµ, ηο ρα µαυ.
!
Κηι το∑ν τηνγ τηαµ νηιεµ πηο∑ι κεο δαι, χο κεµ ηαχη ρο〈ν πηο∑ι, 〉α⌡
〉ιε◊υ τρ∫ κηανγ σινη τηνγ >10 νγαψ νηνγ διεν τιε〈ν λαµ σανγ ϖα το∑ν
τηνγ πηο∑ι κηονγ γιαµ.
!
Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ: ςιεµ πηο∑ι δο ϖι τρυνγ τηνγ (ξεµ πηαχ 〉ο◊
〉ιε◊υ τρ∫ ϖιεµ πηο∑ι)
χ)
Λαο νγοαι πηο∑ι:
!
Λαο µανγ πηο∑ι:
− Ηο, κηο τη, δα〈υ τραν δ∫χη µανγ πηο∑ι
− ∆∫χη µανγ πηο∑ι χηο κε〈τ θυα δ∫χη τιε〈τ, δ∫χη ϖανγ χηανη ηαψ µαυ ηο◊νγ,
〉αµ τανγ, Αλβυµιν τανγ > 25γ/Λ ηαψ > Αλβυµιν µαυ, 〉νγ γιαµ,
Λ∆Η τανγ.
− Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ: τραν δ∫χη µανγ πηο∑ι δο ϖι τρυνγ, τραν δ∫χη µανγ
πηο∑ι τρονγ βενη ταο κεο.
!
Λαο µανγ βυνγ, λαο ρυοτ:
− Βενη σ 〉αυ βυνγ κεο δαι, τιευ χηαψ κεο δαι ηαψ τιευ χηαψ ξεν κε⌡ ταο
βον.
− Τηαµ κηαµ: βυνγ χηνγ, αχιτε, σ τηα〈ψ υ λο∑ν νηο∑ν, γο 〉υχ κηυ τρυ,
πηυ τοαν τηαν δο κεµ ηα〈π τηυ.
− Σιευ αµ βυνγ χηο τηα〈ψ ηνη ανη δα◊ψ τηανη ρυοτ, χαχ θυαι ρυοτ δνη
τηανη 〉αµ, χο ηαχη ο∑ βυνγ, τραν δ∫χη µανγ βυνγ.
− ∆∫χη ο∑ βυνγ χηο κε〈τ θυα δ∫χη τιε〈τ:, δ∫χη ϖανγ χηανη ηαψ µαυ ηο◊νγ,
〉αµ τανγ, Αλβυµιν τανγ > 25γ/Λ ηαψ > Αλβυµιν µαυ, 〉νγ γιαµ,
Λ∆Η τανγ.
− Ξ θυανγ πηο∑ι χο το∑ν τηνγ 〉ι κεµ: ηαχη τρυνγ τηα〈τ, ηαχη ρο〈ν πηο∑ι,
τηαµ νηιεµ νγηι λαο.
− Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ:
+ Βενη Χροην: τηνγ νγη⌠ 〉ε〈ν βενη Χροην νε〈υ 〉ιε◊υ τρ∫ λαο ϖα κηανγ
σινη κεο δαι κηονγ ηιευ θυα.
+ Λψµπηοµα: κηι βενη χανη χο 〉αυ βυνγ, τραν δ∫χη µανγ βυνγ, σιευ
αµ νγηι νγ. Χα◊ν λαµ τηεµ ξετ νγηιεµ τυψ 〉ο◊, δ∫χη µανγ βυνγ λαµ
χελλ βλοχκ τµ τε〈 βαο αχ τνη.
!
Λαο µανγ να⌡ο:
− Κηονγ χηχη νγα ΒΧΓ, τιε〈π ξυχ νγυο◊ν λαο.
− Βενη χανη κεο δαι > 7 νγαψ.
− ∆α〈υ µανγ να⌡ο, δα〈υ τηα◊ν κινη κηυ τρυ: λιετ µατ, λε µατ, ψε〈υ λιετ χηι.
− ∆∫χη να⌡ο τυψ 〉α σο〈 〉ν νηαν, 〉νγ τηα〈π.
− Ξ θυανγ πηο∑ι χο το∑ν τηνγ 〉ι κεµ: ηαχη τρυνγ τηα〈τ, ηαχη ρο〈ν πηο∑ι,
τηαµ νηιεµ νγηι λαο.
-
Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ: ςιεµ µανγ να⌡ο δο ϖι τρυνγ τηνγ 〉α⌡ 〉ιε◊υ τρ∫
µοτ πηα◊ν: (ξεµ πηαχ 〉ο◊ 〉ιε◊υ τρ∫ ϖιεµ µανγ να⌡ο δο ϖι τρυνγ τηνγ).
!
Λαο σ νηιεµ:
− Σο〈τ κεο δαι.
− Ξ θυανγ πηο∑ι: ηαχη ρο〈ν πηο∑ι γαψ ξεπ πηο∑ι ηαψ πηχ ηπ σ νηιεµ.
− ςΣ τανγ, Ι∆Ρ δνγ τνη.
!
Λαο λαν τοα: (λαο τοαν τηε∑, λαο κε τηε∑ µα⌡ν):
− Σο〈τ κεο δαι, χο τηε∑ βιε∑υ ηιεν αµ τηα◊µ ηαψ ρα◊µ ρο.
− Γαν λαχη το, τηιε〈υ µαυ.
− Το∑νγ τρανγ γα◊ψ ο〈µ, χο τηε∑ χο 〉αυ κηπ, πηατ βαν.
− Χο τηε∑ βενη χανη το∑ν τηνγ 〉α χ θυαν: πηο∑ι, µανγ να⌡ο, γαν λαχη,
ηαχη, τηαν, τυψ ξνγ
− ςΣ τανγ, Ι∆Ρ χο τηε∑ αµ τνη.
− Ξ θυανγ πηο∑ι γι ψ.
− Χα◊ν λαµ χαχ ξετ νγηιεµ χηα∑ν 〉οαν δνγ τνη νε〈υ χο τηε∑: σοι 〉αµ
ηαψ δ∫χη τµ ΒΚ, ΠΧΡ, σινη τηιε〈τ ηαχη.
− Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ:
+ Τηνγ ηαν, νηιεµ τρυνγ ηυψε〈τ, σο〈τ ρετ κηι χο βενη χανη λαο τοαν
τηε∑ λαν τοα: ξετ νγηιεµ χα〈ψ µαυ, Ωιδαλ, ΚΣΤΣΡ κηι σο〈τ, σιευ αµ βυνγ
τµ δα〈υ ηιευ τηνγ ηαν.
+ Βενη ταο κεο: σο〈τ κεο δαι, το∑ν τηνγ χ θυαν γι ψ κηπ, τηαν,
ηυψε〈τ ηοχ, ξετ νγηιεµ ςΣ, ΑΝΑ, ψε〈υ το〈 τηα〈π
4.
Τεστ 〉ιε◊υ τρ∫ τη:
Τρονγ χαχ τρνγ ηπ νγηι νγ, 〉ιε◊υ τρ∫ λαο τη λα µοτ χαχη χηα∑ν 〉οαν,
χηα∑ν 〉οαν λαο κηι 〉ιε◊υ τρ∫ τη τ 7 10 νγαψ χηο κε〈τ θυα χαι τηιεν ϖε◊ λαµ σανγ
ϖα ξετ νγηιεµ.
ΙΙΙ. ∇ΙΕℵΥ ΤΡ:
Χαχ τρνγ ηπ χηα∑ν 〉οαν ξαχ 〉∫νη λαο 〉ε◊υ 〉χ χηυψε∑ν τρυνγ ταµ λαο ϖα
βενη πηο∑ι Πηαµ Νγοχ Τηαχη 〉ιε◊υ τρ∫.
Ται βενη ϖιεν Νηι ∇ο◊νγ Ι χη 〉ιε◊υ τρ∫ τη ηαψ δο τνη τρανγ νανγ χηα τηε∑
χηυψε∑ν 〉χ.
1. Νγυψεν ταχ 〉ιε◊υ τρ∫:
!
Κηανγ λαο: πηο〈ι ηπ νηιε◊υ λοαι κηανγ λαο, 〉υ λιε◊υ, 〉υνγ τηι γιαν.
!
∇ιε◊υ τρ∫ χαχ βιε〈ν χηνγ.
!
∇ιε◊υ τρ∫ τη κηι κηονγ τηε∑ λοαι τρ ϖα το∑νγ τρανγ κηονγ χηο πηεπ χη
〉ι.
2. Ξ τρ βαν 〉α◊υ:
α) Ξ τρ χα〈π χυ:
Ξ τρ χαχ ρο〈ι λοαν τηεο πηαχ 〉ο◊ νη: συψ ηο ηα〈π, τανγ απ λχ νοι σο
β) Ξ τρ 〉αχ ηιευ:
Κηανγ λαο:
!
Γιαι 〉οαν τα〈ν χονγ: 2 τηανγ (ριενγ λαο µανγ να⌡ο 3 τηανγ)
Πηο〈ι ηπ 3 4 λοαι τηυο〈χ κηανγ λαο:
ΣΡΗΖ ηαψ ΡΗΖ ηαψ ΕΡΗΖ (Ετηαµβυτολ χη σ δυνγ χηο τρε > 12 τυο∑ι).
Ται βενη ϖιεν Νηι ∇ο◊νγ τηνγ σ δυνγ πηαχ 〉ο◊ ΡΗΖ
!
Γιαι 〉οαν δυψ τρ: 4 τηανγ (Λαο µανγ να⌡ο 9 τηανγ)
Πηο〈ι ηπ 2 τηυο〈χ κηανγ λαο: ΡΗ
!
Λιε◊υ λνγ κηανγ λαο:
Στρεπτοµψχινε (Σ): 20 40 µγ/ Κγ/ νγαψ ΤΒ νγαψ 1 λιε◊υ.
Ριφαµπιν (Ρ): 10 20 µγ/Κγ/νγαψ υο〈νγ νγαψ 1 λα◊ν.
Ισονιαζιδ (Η): 10 15 µγ/Κγ/νγαψ υο〈νγ νγαψ 1 λα◊ν.
Πψραζιναµιδε (Ζ): 20− 40 µγ/Κγ/νγαψ υο〈νγ νγαψ 1 λα◊ν.
Ετηαµβυτολ (Ε): 15 25 µγ/Κγ/νγαψ υο〈νγ νγαψ 1 λα◊ν.
3. Ξ τρ τιε〈π τηεο:
!
Τηονγ τηνγ 〉ιε◊υ τρ∫ τη χαχ δα〈υ ηιευ λαµ σανγ χαι τηιεν σαυ 7 10
νγαψ 〉ιε◊υ τρ∫: σο〈τ γιαµ, τρι γιαχ κηα ην.
!
Χαχ δα〈υ ηιευ Ξ θυανγ πηο∑ι χαι τηιεν χηαµ ην, δ∫χη να⌡ο τυψ τηνγ
χαι τηιεν σαυ 1 τηανγ .
!
Κηι λαµ σανγ κηονγ 〉απ νγ: χηα∑ν 〉οαν κηαχ ϖα λαο κηανγ τηυο〈χ χα◊ν
〉χ 〉ατ ρα.
!
Τηεο δο⌡ι χαχ ταχ δυνγ πηυ χυα τηυο〈χ: ϖανγ δα, γιαµ τη∫ λχ.