Tiết 85.Sự giàu đẹp của tiếng việt

Giaùo vieân: Leâ Thò Hoàng Haø




 !"#$%
"&'(') *
+* ""!,- *+*
 ", ".

Trả Lời:
Để làm sáng tỏ chân lí trên,Bác Hồ đã dùng những dẫn chứng
lấy trong lịch sử dân tộc và cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp xâm lược của nhân dân ta. Các dẫn chứng đó cụ
thể,phong phú,giàu sức thuyết phục

Đặng Thai Mai
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả:
- Đặng Thai Mai (1902 - 1984), quê ở
Thanh Xuân, Thanh Chương, Nghệ An.
- Ông là nhà văn, nhà nghiên cứu văn học
nổi tiếng, nhà hoạt động xã hội có uy tín
- Ông được phong tặng giải thưởng
Hồ Chí Minh về Văn hoá- Nghệ thuật
năm 1996.
2. Tác phẩm:
"Sự giàu đẹp của Tiếng Việt" trích trong phần đầu
của bài nghiên cứu Tiếng Việt, một biểu hiện hùng
hồn sức sống của dân tộc" in năm 1967, được bổ

sung và đưa vào tuyển tập Đặng Thai Mai, tập II.

Đặng Thai Mai
a. Hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú
-
11 nguyên âm: a, ă, â, o, ô, ơ, u, ư, i (y), ê, e.
-
3 cặp nguyên âm đôi: iê, uô, ươ.
-
Phụ âm: b, c (k, q), l, n, m, r, s, x, t, v, p, h, th,
kh, ph, ch, tr, ng (h),…
b. Giàu thanh điệu:
-
2 thanh bằng là dấu huyền và không dấu(thanh
ngang)
-
4 thanh trắc: dấu sắc, dấu hỏi,dấu ngã, dấu
nặng.

Đặng Thai Mai

Diều bay,diều lá tre bay lưng trời…Sáo tre, sáo trúc vang lưng trời…
Trời cao lồng lộng, đồng ruộng mênh mông, hãy lắng nghe tiếng hát
giữa trời cao của trúc, của tre.
( Thép mới)

Một mặt người bằng mười mặt của.
Người sống đống vàng.
(Tục ngữ)


Em ơi! Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn.
( Tố Hữu)

Đường vô xứ nghệ quanh quanh,
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.
( Ca dao)

Long lanh đáy nước in trời,
Thành xây khói biếc non phơi ánh vàng.
(Nguyễn Du)

Đặng Thai Mai
•
Về cấu tạo từ.
Từ đơn, từ phức( từ ghép, từ láy, từ tượng hình, từ tượng thanh).
- Từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập.
- Từ láy toàn bộ, từ láy bộ phận( láy âm, láy vần).
•
Linh hoạt trong cách dùng từ đặt câu.
Có nhiều loại câu: câu chia theo mục đích nói (câu trần thuật, câu
nghi vấn, câu nghi vấn, câu cảm thán), câu chia theo cấu tạo chủ
vị( câu đơn, câu phức…).
•
Về sự phát triển của từ ngữ.
Từ ngữ mới xuất hiện ngày càng nhiều:ma-ket-tinh, in-tơ-nét,com-
pu-tơ, đối tác, hội thảo, cầu truyền hình, sở hữu trí tuệ, thương
hiệu…
•
Hình thức diễn đạt: nói, kể , hát, ru, ngâm…rất

phong phú.


- “ Phải giữ lấy tiếng nói của dân tộc mình và
đừng bao giờ quên lãng nó, bởi vì khi một
dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ
vẫn giữ được tiếng nói của mình thì chẳng
khác gì nắm được chìa khoá chốn lao tù…”
( An-phông-xơ Đô-đê-Buổi học cuối cùng)

“ Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và
quý báu của dân tộc…” ( Hồ Chí Minh)

Đặc sắc của Tiếng Việt
Tiếng Việt giàu
Số lượng âm, dấu thanh, từ
vựng, cú pháp phong phú
Tạo chất nhạc-thơ hoạ
Tiếng Việt đẹp
Sức sống hùng hồn của dân tộc Việt Nam
Tiếng Việt hay
Hài hoà về
âm hưởng,
thanh điệu
Bền vững, giàu khả năng sáng tạo
Tế nhị, uyển
chuyển trong
cách đặt câu
Đủ khả năng
diễn đạt tư

tưởng, tình
cảm
Thoả mãn yêu
cầu đời sống
văn hoá nước
nhà
Gắn bó với nhau

B I T P 1
S u tầm, ghi lại những ý kiến nói về sự giàu đẹp, phong phú của
tiếng việt và nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
(tham kh o)
A. Phạm Văn Đồng :Hai nguồn của cái giàu và cái đẹp của
tiếng Việt là ở chỗ nó là tiếng nói của quần chúng nhân
dân, đầy tình cảm, hình ảnh, màu sắc và âm điệu, hồn
nhiên ng nghĩnh và đầy ý nghĩa, đồng thời nó là ngôn ngữ
của văn học, văn nghệ Chính cái giàu đẹp đó đã làm lên
cái chất, giá trị, bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt, kết quả
của một quá trình và biết bao công sức dồi mài
(Tạp chí văn học, số 3, 1966)
B. Bác Hồ: Tiếng nói là một thứ của cải vô cùng lâu đời và
vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải gìn giữ nó, quý
trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp.
(Nâng cao hơn nữa chất l ợng báo chí, báo Nhân dân, ngày 9.9.1962.)

Hớngdẫnvềnhà
2. Đọc kĩ bài
Tiếng Việt giàu và đẹp
(trang 38) của cố thủ t
ớng Phạm Văn Đồng

a. So sánh với bài
Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
- Đặng Thai
Mai rồi lí giải vì sao cùng viết về một vấn đề mà 2 bài văn lại
có nội dung và cách viết khác nhau nh vây.
b. Hai văn bản đó mâu thuẫn hay bổ sung cho nhau.
Vì sao?
3. Soạn văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ
Gợi ý
: Xét xem tác giả đã phân tích sự giàu đẹp của Tiếng Việt ở
những ph ơng diện nào từ đó mà có thể thấy đ ợc hai văn bản đó
mâu thuẫn với nhau hay bổ sung cho nhau.
1. Học thuộc nội dung và nghệ thuật của văn bản

Cám ơn Quý Thầy cô cùng các
em học sinh