SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tổ chức trò chơi dân gian trong xây dựng trường học thân thiện

Phßng gd - §t huyÖn h¬ng s¬n
Trêng THCS S¬n tiÕn
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Tæ chøc trß ch¬i d©n gian
trong x©y dùng trêng häc th©n thiÖn
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn §×nh Gi¸p.
§¬n vÞ : Trêng THCS S¬n TiÕn.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
I- S¬ yÕu lý lÞch
- 1 -
- Họ và tên: Nguyễn Đình Giáp.
- Sinh ngày: 15/10/1984
- Chức vụ: Giáo viên - Tổng Phụ Trách Đội
- Nơi công tác: Trờng THCS Sơn Tiến
- Quê quán: Sơn Hoà - Hơng Sơn - Hà Tĩnh
- Chỗ ở hiện nay: Sơn Hoà - Hơng Sơn - Hà Tĩnh
- Trình độ văn hoá: 12/12
- Trình độ chuyên môn: CDSP Mĩ Thuật - GDCD
- Ngày vào ngành: 01/09/2007
- Công tác giảng dạy: Mĩ Thuật khối 7; GDCD khối 8
- Công tác phong trào: Tổng phụ trách Đội
II- Đề tài:
Tổ chức trò chơi dân gian trong xây dựng trờng học thân thiện
A- Lý do:
Sau nhng gi hc cng thng trờn lp, trũ chi dõn gian (TCDG)
trong trng hc s l nhng mún n bi b tinh thn sng khoỏi cho hc sinh.
Trò chơi dân gian l mt sinh hot vn húa do nhõn dõn sỏng to trong quỏ
trỡnh lao ng, sn xut v c lu truyn t nhiờn, rng rói trong cng ng
Hng n mc tiờu Xõy dng trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc,
vic a TCDG vo trng hc mang nhiu ý ngha thit thc.Nú khụng ch gúp
phn rốn luyn sc khe, k nng ng x hp lý vi cỏc tỡnh hung trong cuc

sng, thúi quen v k nng lm vic, sinh hot theo nhúm m cũn giỳp hc sinh rốn
kh nng ng x vn húa, khụng ra vo nhng games trc tuyn bo lc vụ b
ang trn lan v cỏc t nn xó hi.
- 2 -
c im chung ca TCDG c trin khai trong trng hc l n gin, d
chi, d hũa nhp. Dự bt c ni õu, trong gia ỡnh, ti trng hc hay trờn ng
lng u cú th t chc c cỏc TCDG phự hp. Nu sõn nh nho nh thỡ cỏc em
chi ụ n quan, chi c, ỏnh chuyn, cht cõy da cha cõy mn, bt ve Nu
din tớch rng hn thỡ cú th chi rng rn lờn mõy, ỏ cu, trn tỡm, bt mt bt
dờ nhng bói c ln thỡ cú th t chc cỏc trũ cp c, ỏnh u, ỏ g, chng
bụng sen, c chộm
B- Những định hớng chính trong việc tổ chức trò chơi dân gian trong nhà trờng.
TCDG cú th chia thnh bn nhúm: Loi trũ chi vn ng nh tp tm
vụng, dung dng dung d, lũ cũ, bt mt bt dờ giỳp tng cng sc khe, th
cht cho hc sinh; loi trũ chi hc tp, in hỡnh l chi ụ n quan giỳp phỏt trin
trớ tu ca tr em, dy cho tr bit quan sỏt, tớnh toỏn; loi trũ chi sỏng to l
nhng trũ chi m hc sinh cú th t lm nờn nhng vt bng vt liu trong
thiờn nhiờn nh lm chong chúng bng lỏ da, nn con trõu bng t sột, xp lỏ da
thnh con chõu chu Nhng trũ chi ny giỳp tr khộo tay, phỏt huy sỏng kin,
nng khiu thm m cn thit cho hin ti v c tng lai sau ny. Cui cựng, loi
trũ chi mụ phng l nhng trũ chi m tr bt chc cỏch sinh hot ca ngi ln
nh lm nh, nu n, mua bỏn Trong khi chi, tr thi nhau xem ai lm ỳng, lm
p, lm nhanh hn v tht s húa thõn, nhp vai. Nh ú, tr hc c cỏch ng
x ca ngi ln chun b lm ngi sau ny
Phải nghiờn cu, tỡm tũi bin phỏp nhm khi gi s hng thỳ cho cỏc em
khi n vi cỏc TCDG. Do cú khong cỏch v lch s nờn nhiu TCDG tuy c
khụi phc song cỏc em s cha th tht s hiu ht ý ngha ca chỳng. Vỡ vy,
nhim v ca cỏc nh giỏo dc, ca cỏc thy cụ khụng ch su tm, vn dng
TCDG vo trng hc, m quan trng hn l phi bit cỏch t chc sao cho cỏc em
tht s hng thỳ v tớch cc hng ng.

Mt khỏc, vic t chc TCDG trong trng hc phi phự hp vi thi gian,
ch chi cng nh s ngi tham gia. trũ chi tht s hp dn cỏc em, ngi
qun trũ nờn quan tõm n yu t thi ua gia cỏc nhúm vi nhau v ng viờn kp
thi trong khi cỏc em vui chi.
Vi ý ngha to ln ca vic a TCDG vo trng hc, vai trũ ca lónh o
nh trng, cỏc on th l ht sc quan trng. Phi bit la chn, phi hp hng
dn vic t chc a cỏc trũ chi, cỏc loi hỡnh vn húa ngh thut dõn gian vo
trong nh trng cho phự hp vi iu kin c th ca a phng v la tui hc
sinh ph thụng. Chi on,Tng ph trỏch i, ph trỏch chi i (giỏo viờn ch
nhim), Ban ch huy liờn chi i cỏc trng t chc v hng dn cho hc sinh
cỏc TCDG vo gi ra chi, trong sinh hot on, i, hot ng ngoi khúa trong
v ngoi nh trng, ti cỏc khu di tớch, danh lam thng cnh. Qua ú, gúp phn
- 3 -
biến những giờ sinh hoạt thành những buổi giải trí đúng nghĩa sau những ngày học
tập căng thẳng.
TCDG được tổ chức hợp lý sẽ thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nhu cầu vận động
của học sinh trong nhà trường, có ý nghĩa lớn trong việc triển khai phong trào thi
đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” hiện nay.
C- Mét sè kü n¨ng cô thÓ khi tæ chøc trß ch¬i d©n gian:
1. Quản trò là người quan trọng nhất:
Nội dung trò chơi hay người chơi tham gia nhiệt tình nhưng quản trò không
biết cách tổ chức trò chơi thì cuộc vui chơi tập thể sẽ kém phần hấp dẫn và khó
thành công. Vì vậy rèn luyện kỹ năng quản trò là một vấn đề hết sức quan trọng
đối với người tæng phô tr¸ch §éi.
2. Sử dụng trò chơi đúng đối tượng và hợp với trò chơi:
Khi chuẩn bị cuộc chơi, quản trò phải quan sát trạng thái tâm lý, niềm say
mê nhiệt tình của người chơi, từ đó lựa chon những trò chơi cho phù hợp. Hãy
chọn những trò chơi đơn giản mà mọi người đều có thể dễ dàng thực hiện. Khi
người chơi đã nhập cuộc thì tiếp tục đưa vào những trò chơi đòi hỏi cao hơn, phức
tạp hơn. Cũng cần có những trò chơi hay dành cho phần kết thúc để người chơi có

cảm giác "thòm thèm" muốn chơi nữa.
3. Bắt đầu cuộc chơi một cách dí dỏ, hài hước, hấp dẫn:
Điều kiện để cuộc chơi thành công là người chơi muốn chơi, nắm vững luật
chơi, tự nguyện, nhiệt tình chủ động tham gia trò chơi.
Vì vậy, trước hết cần dùng những lời nói ngắn gọn, hài hước, dí dỏm giới
thiệu tên trò chơi, mục đích ý nghĩa của nó. Tiếp theo cần nêu rõ cách chơi và
những "luật lệ" cần tuân thủ. Sau cùng là nêu trước ý định sẽ thưởng phạt những ai
chơi tốt hay phạm luật.
Cần cho mọi người chơi thử một lần: "chơi nháp", sau đó tiến hành chơi thật
và cử trọng tài bắt lỗi những ai phạm luật.
4. §iều hành trò chơi một cách linh họat, thông minh:
Dự kiến những tình huống bất trắc và xử lý tình huống một cách hợp lý.
- 4 -
Quản trò phải di chuyển sao cho có thể quan sát được toàn bộ cuộc chơi,
nhanh chóng phát hiện ra những người lanh lợi, họat bát, dí dỏm làm nòng cốt cho
cuộc chơi.
Nghiêm túc tuân thủ luật chơi đảm bảo thực sự công bằng, bình đẳng, song
vẫn vui vẻ, thoải mái và hào hứng.
Cuộc chơi bắt đầu từ những trò chơi đơn giản nhất và phức tạp lên dần. Biết
dùng những trò chơi phụ làm "hình phạt" tạo điều kiện cho mọi người được thư
giãn và biết chấm dứt cuộc chơi đúng thời điểm (tốt nhất là vào lúc cao điểm) hay
đã phân định thắng thua rõ ràng. Cố gắng duy trì một bầu không khí hoàn toàn
thoải mái, thư giãn thật sự, không kể gì thắng hay thua.
5. Tác phong phù hợp trong khi điều khiển trò chơi:
Dáng điệu, cử chỉ của người quản trò phải gây được thiện cảm, tạo sự chú ý
ban đầu, tạo nên sự gần gũi thân quen trong suốt cuộc chơi.
Tâm hồn trong sáng cởi mở toàn tâm toàn ý cho cuộc vui chung.
Biết hành động, biết nói sao cho đúng lúc, đúng đối tượng, biết khích lệ tán
dương sự cố gắng của mọi người nhằm bảo đảm hiệu quả giáo dục sâu sắc trong
cuộc chơi.

Có bản lĩnh vững vàng, ứng xử nhanh nhẹn không cáu gắt, la mắng và sẵn
sàng nhường "diễn đàn" cho những quản trò khác mà không mặc cảm.
Biết cách sẵn sàng thay đổi trò chơi theo yêu cầu của người chơi, nhanh
chóng phát hiện và chỉ định quản trò cho phù hợp với từng trò chơi.
6. Tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, thực sự cầu thị:
Qua quan sát những quản trò khác, người chơi trong cuộc rút ra những kinh
nghiệm bổ ích cho bản thân về vốn trò chơi, kỹ năng tổ chức chơi và phong cách
của người quản trò. Đồng thời chú ý lắng nghe ý kiến nhận xét quan sát thái độ của
người chơi để điều chỉnh những gì chưa hợp lí.
Quản trò cần thuộc và hát đúng một số những bài hát cộng đồng(đơn giản,
dễ nhớ, dễ hát), để phục cho trò chơi.
- 5 -
Nên cần có cuốn sổ để sưu tầm, sáng tác trò chơi, những bài hát cộng đồng
và những băng reo trong sinh họat tập thể.
7. Mạnh dạn, tự tin, khiêm tốn:
Khi có cơ hội phải mạnh dạn tham gia các cuộc chơi khác nhau, là người
chơi tích cực, hăng hái, nhiệt tình trong các cuộc chơi. Phải xuất hiện đúng lúc,
mạnh dạn thực hiện vai trò của mình một cách tự tin, gây ấn tượng, tránh đứng
ngoài cuộc bình phẩm, chê bai người khác.
8. Những điều nên tránh:
Đưa ra trò chơi không phù hợp với tâm trạng mọi người, người chơi chưa
nắm vững luật chơi, chưa có sự chuẩn bị chu đáo.
Những trò chơi xúc phạm đến nhân cách của người chơi, những trò chơi
thiếu văn hóa, thiếu tính giáo dục.
Dùng hình phạt thô bạo hay kéo dài thời gian phạt đối với người phạm luật
hay người thua, dễ gây nhàm chán.
Dáng vẻ qúa đạo mạo, nghiêm nghị khi điều hành như là trọng tài của cuộc
thi đấu thể thao.
Thiên vị hoặc quá dễ dãi bỏ qua hình phạt đối với người phạm luật, người thua.
Kéo dài những động tác thừa làm cho người chơi cảm thấy mệt mỏi, khó chịu.

Tự ái nóng nảy bỏ dở cuộc chơi khi bị xúc phạm hay bị người chơi chê trách.
9. Sưu tầm trò chơi:
- 6 -


- 7 -
EMBED PowerPoint.Slide.8
- 8 -



- 9 -

Nên có bộ sưu tập trò chơi theo thể loại: Trò chơi dân gian, trò chơi sinh
họat tập thể và trò chơi thể thao từ các nguồn sau:
Các trò chơi đã được in thành sách.
Các trò chơi đã được in trong các báo chí và giới thiệu trên truyền hình.Các
tò chơi trong sinh họat cộng đồng mà bản thân được tham dự, được quan sát, sau
đó ghi chép lại.
Các trò chơi được người khác phổ biến lại.
Tổ chức thi sưu tầm và điều khiển trò chơi:
10. Sáng tác trò chơi:
Tổ chức thi sáng tác trò chơi: Bằng phương pháp đã nêu trên có thể tổ chức
cuộc thi sáng tác trò chơi cho c¸c em §éi viªn theo các hướng sau:
Sáng tác trò chơi phục vụ cho đối tượng: Häc sinh lµ §éi Viªn
Sáng tác trò chơi theo chủ đề gắn với các ngày lễ lớn trong năm, gắn với các
vấn đề dân số, sức khỏe, môi trường và sinh họat hàng ngày của các bạn trẻ.
- 10 -
Sỏng tỏc trũ chi phc v cho tng loi hỡnh sinh hat nh: Cm tri, dó
ngoi, CLB ngoi ng, CLB toỏn, CLB th,

Mi trũ chi khi sỏng tỏc cn tuõn th nhng qui nh cht ch: Mc ớch, yờu cu, ý
ngha ca trũ chi, i tng, s lng ngi chi, lut chi v cỏch t chc.
Sau mi cuc thi cn biờn tp li, b sung, sa i v ph bin cho mi
ngi thụng qua chi th. Nhng trũ chi no t yờu cu cn a ngay vo b
su tp.
T mt trũ chi ó cú, thit lp nguyờn tc a ra nhiu trũ chi khỏc tng t:
Trờn thc t cú nhng trũ chi hay cú th phỏt trin thnh nhiu trũ chi
khỏc (l h qa ca nú) m ngi chi khụng cm thy b trựng lp. Bớ quyt chớnh
l ch tỡm thy nguyờn tc ca nú ri da vo tng hon cnh, tng i tng c
th hỡnh thnh cỏc trũ chi khỏc.
D- Kết quả
Qua phong tro ó to ra mi quan h thõn thin gn bú gia thy v trũ,
gim bt ỏp lc i vi hc sinh, giỳp cỏc em hng say trong hc tp, khụng cũn
trỏnh nộ giỏo viờn mi khi mc sai lm khuyt im Hc sinh cm thy mỡnh
sng hũa ng gn gi vi tp th v t giỏc sa cha nhng sai lm khuyt im.
Trong sinh hot cú lng ghộp cỏc hot ng vn ngh, th thao, t chc cỏc
trũ chi dõn gian, vui, rốn k nng sng, hot ng tp th vui ti lnh mnh,
tham gia tỡm hiu, chm súc v phỏt huy giỏ tr cỏc di tớch lch s trờn a bn th
xó; qua ú khuyn khớch s tham gia ch ng, t giỏc ca hc sinh mt cỏch t
nhiờn, t ú gúp phn cho vic dy v hc cú hiu qu hn.
III. Kết luận
Trên đây là những suy nghĩ và một số việc làm cụ thể của bản thân tôi
trong thực tiễn tổ chức trò chơi dân gian trong nhà trờng. Có những việc đã làm
và có kết quả tốt có những việc đang là những suy nghĩ trăn trở hoặc đang trên
quá trình thể hiện. Mong đợc sự trao đổi góp ý và cảm thông của tất cả các
đồng nghiệp
- 11 -
Sơn Tiến, ngày 02 tháng 4 năm 2009
Xác nhận của hiệu trởng Ngời viết
Nguyễn Đình Giáp

- 12 -