SKKN Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non

SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ
TÀI:ĐỀ
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TRONG TRƯỜNG MẦM NON”
I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
  
1. Đặt vấn đề:
Từ xưa ông cha ta đã quan tâm đến vấn đề môi trường sống qua các câu tục ngữ,
thơ ca: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”.
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người.
Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và sự phát triển kinh tế
văn hoá của đất nước, của nhân loại .
Nhằm bảo vệ sức khoẻ nhân dân, bảo đảm cho con người được sống trong môi
trường trong lành góp phần bảo vệ môi trường khu vực và toàn cầu Ngày 27 /12 / 1993
Quốc hội đã thông qua “Luật bảo vệ môi trường”. Đồng thời Thủ tướng Chính phủ cũng
đã phê duyệt đề án “Đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc
dân”. Đối với giáo dục Mầm Non cung cấp cho trẻ em hiểu biết ban đầu về môi trường
sống của bản thân nói riêng và con người nói chung biết cách sống tích cực với môi
trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh về cơ thể và trí tuệ.
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục-Đào tạo. Vụ giáo dục Mầm Non về giáo dục
bảo vệ môi trường cho Giáo viên Mầm Non .
Dựa vào tình hình thực tế của trường và địa phương. Trường chúng tôi đã có những
biện pháp cụ thể đối với giáo viên, đối với trẻ, đối với các bậc cha mẹ trong việc Giáo
dục bảo vệ môi trường cho trẻ Mầm Non.
Cùng với các nội dung giáo dục khác, giáo dục môi trường là một trong những nội
dung giáo dục quan trọng trong nhà trường chúng tôi.
2. Mục đích đề tài:
Việc giáo dục môi trường không những chỉ “Cho hôm nay và cho cả ngày mai”.
Nhằm xây dựng một trường học “xanh-sạch-đẹp” và một xã hội trong lành.
Giáo dục bảo vệ môi trường nhằm giúp cho giáo viên có kiến thức về môi trường, ô
nhiểm môi trường. Giáo viên phải là người làm gương cho trẻ, luôn có ý thức hướng dẫn

và nhắc nhở trẻ kiên trì thực hiện những việc làm hằng ngày có ý nghĩa bảo vệ môi
trường và giáo dục trẻ biết yêu quý gần gủi với môi trường. Mỗi giáo viên là một tuyên
truyền viên về giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường, các bậc Phụ huynh và cộng
đồng.
Trên cơ sở đó hình thành cho trẻ kỹ năng thói quen tốt biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi
trong lớp và ngoài trời gọn gàng ngăn nắp, biết bỏ rác đúng nơi quy định, biết chăm sóc
cây xanh và chăm sóc các con vật nuôi … Hình thành cho trẻ thái độ thiện cảm bảo vệ
môi trường, đồng thời có phản ứng đối với các hành vi xấu như: Vứt rác bừa bãi nơi công
cộng, dẫm đạp cây xanh …
Bên cạnh giúp cho các bậc cha mẹ và cộng đồng có kiến thức cơ bản về giáo dục bảo
vệ môi trường và tích cực tham gia các hoạt động làm “xanh-sạch-đẹp” môi trường và làm
gương cho trẻ, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường. Đó là mục tiêu của đề tài này.
3. Lịch sử đề tài:
Đề tài được nghiên cứu áp dụng năm học (2007-2008) cho giáo viên, các bậc phụ
huynh và cho trẻ Mầm non.
Từ khi áp dụng đội ngũ giáo viên được nâng cao kiến thức về môi trường , giáo dục
bảo vệ môi trường .Biết được thực trạng môi trường hiện nay trên thế giới, ở Việt Nam
và đặc biệt ở địa phương. Đa số giáo viên vận dụng các phương pháp giáo dục môi
trường một cách linh hoạt, được tích hợp vào các chủ đề theo chương trình giáo dục
Mầm non mới của Bộ Giáo dục –Đào tạo , vào việc thông qua các hoạt động giáo dục,
hoạt động vui chơi, làm quen môi trường xung quanh … thông qua chế độ sinh hoạt một
ngày của trẻ ở trường. Giáo viên luôn gương mẫu thực hiện các hành vi bảo vệ môi
trường, luôn tận dụng mọi cơ hội để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Tuyên truyền cho
các bậc Phụ huynh và cộng đồng các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường.
Ở trẻ thông qua chuyên đề trẻ có kiến thức và kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường,
luôn có thói quen và nhận thức tốt trong việc bảo vệ môi trường.
4. Phạm vi đề tài:
Đối với đề tài “Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm
Non ” trường chúng tôi đã áp dụng cho 3 khối: khối Mầm, khối Chồi, khối Lá năm học
(2007-2008).


II- NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM
  
1. Thực trạng đề tài :
Trước thực trạng ô nhiểm môi trường ngày càng cao, nên để bảo vệ môi trường con
người phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau trong đó biện pháp giáo dục bảo vệ môi
trường được xem là có hiệu quả, nhất là giáo dục bảo vệ môi trường ở lứa tuổi Mầm non.
Vì lứa tuổi này dễ hình thành những nề nếp, thói quen tạo cơ sở cho việc hình thành nhân
cách tốt đẹp.
Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường chúng tôi được xác định là một trong
các nhiệm vụ quan trọng, được tiến hành trong quá trình hình thành và phát triển toàn
diện nhân cách trẻ.
Giáo dục bảo vệ môi trường được đưa vào các hoạt động hằng ngày nhằm củng cố
và hệ thống hoá các kinh nghiệm mà trẻ đã tích luỹ được trong cuộc sống hằng ngày, trong
lúc trẻ quan sát, học tập, vui chơi và lao động, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ, tuy nhiên
cũng còn hạn chế trong việc tìm hiểu quan sát về môi trường thiên nhiên, hoạt động ngoài
trời.
Do vậy trường chúng tôi có một số nội dung cần giải quyết.
2. Nội dung cần giải quyết:
Trường chúng tôi đang thực hiện thí điểm chương trình chăm sóc Giáo dục Mầm
non mới của Bộ Giáo dục - Đào tạo. Sở Giáo dục - Đào tạo ( Năm thứ 2)
Nội dung “Giáo dục bảo vệ môi trường” được lồng ghép tích hợp vào các chủ đề,
vào các hoạt động giáo dục … thể hiện qua các lĩnh vực:
Con người và môi trường xung quanh
Con người với động vật thực vật
Con người với thiên nhiên
Con người và tài nguyên .
Để đạt được nội dung trên nhà trường kết hợp với Phụ huynh xây dựng môi trường
“xanh-sạch-đẹp” và an toàn.

Tuyên truyền phổ biến kiến thức, kỹ năng giáo dục bảo vệ môi trường tại cộng
đồng.
Hướng dẫn giáo viên tổ chức các hoạt động cho trẻ.
3. Biện pháp thực hiện :
Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non được lồng ghép tích hợp vào
các chủ đề, các hoạt động giáo dục, …
Trẻ Mầm non được làm quen với môi trường xung quanh trẻ rất hứng thú nhất là
Về con người và môi trường xung quanh.
Giáo viên giúp trẻ hiểu biết về môi trường xung quanh của trẻ: Lớp, trường, gia
đình, làng xóm Phân biệt được môi trường sạch và môi trường bẩn. Từ đó trẻ có ý thức
phải giữ cho môi trường được sạch sẽ như không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Tham gia
vệ sinh lau chùi sắp xếp đồ chơi ngăn nắp . Bỏ rác vào giỏ rác. Biết đi vệ sinh đúng nơi
quy định, biết giữ sạch sẽ nhà vệ sinh và rửa tay bằng xà phồng sau khi đi vệ sinh. Tiết
kiệm nước trong sinh hoạt hằng ngày, không để vòi nước chảy liên tục, thấy nước chảy
tràn biết khoá vòi lại, giữ gìn đồ chơi. Bên cạnh con người với động vật thực vật giáo
viên giải thích cho trẻ hiểu con vật và cây cối có ích cho con người. Cây cối làm giảm ô
nhiễm môi trường: giảm bụi, tiếng ồn … Cung cấp cho con người thức ăn, thuốc chữa
bệnh, cây xanh của rừng còn giúp ngăn chặn lũ lụt … , Cây kiểng, hoa trang trí tạo cảnh
đẹp …
Các con vật nuôi gần gũi (Trâu, bò, ngựa…) giúp người cày bừa làm ruộng, kéo xe
vận chuyển …
Trẻ có ý thức trong chăm sóc bảo vệ cây cối như tưới cây, làm cỏ chăm sóc vật
nuôi. Về con người với thiên nhiên giáo viên giải thích cho các cháu lợi ích và tác hại của
gió, nắng, mưa. Các biện pháp tránh nắng, tránh gió, tránh mưa. Không ngồi lâu chỗ có
gió lùa, mặc ấm khi có gió rét …
Đi dưới trời nắng phải đội mũ, đeo khẩu trang, đi găng tay, không ở ngoài trời lâu,
trồng nhiều cây xanh, bóng mát. Đi dưới trời mưa phải che dù, đội mũ nón hoặc mặc áo
mưa, không chơi đùa dưới trời mưa, để bảo vệ sức khoẻ. Khi trời mưa to sấm sét không
đứng dưới gốc cây to, không cầm những vật bằng sắt …Bên cạnh con người và tài
nguyên giáo viên cung cấp cho trẻ biết.

Con người, cây cối, con vật không thể tồn tại nếu không có đất, cần sử dụng đất
hợp lý bảo vệ đất không bị ô nhiễm. Cùng với đất, nước là nguồn tài nguyên quý giá của
con người. Hiện nay nguồn nước bị ô nhiễm do chất thảy nhà máy ra sông, kênh rạch
không được xử lý. Con người vứt rác bừa bãi … Cần xử lý nước thải công nghiệp và
nước thảy sinh hoạt hợp lý. Sử dụng nước tiết kiệm và đúng mục đích.
Trẻ biết tiết kiệm nước trong nhà trường và ở nhà, không mở vòi nước chảy bừa
bãi. Biết khoá vòi nước khi sử dụng xong.
Khói bụi của các phương tiện giao thông, của các nhà máy, tiếng ồn cũng là một
trong những nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường.
Khoa học tiến bộ, con người quan tâm nhiều hơn đến môi trường sống. Làm thế
nào cho môi trường ngày thêm trong sạch (?) Bên cạnh việc trồng cây xanh. Ngày nay
người ta đã chế tạo được ô tô sạch giảm khói bụi, tái chế cao su phế thải, xử lý nước
nhiễm khuẩn …
Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cũng chính là nội dung chăm sóc giáo dục trẻ
Giáo viên lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi,
trong các hoạt động và các phương pháp khác nhau.
Nhà trường luôn kết hợp với Chính quyền địa phương, Ngành, Hội Phụ huynh học
sinh trong việc cải tạo đất, cải tạo môi trường làm thế nào để xung quanh trường luôn
sạch sẽ, an toàn, thoáng mát, tạo môi trường trong lành cho các cháu vui chơi, học tập,
luôn tạo điều kiện cho trẻ phát triển về thể chất và tinh thần.
Năm học này trường chúng tôi có được Hội Phụ huynh học sinh khá mạnh, vận
động Phụ huynh học sinh đóng góp rải đá lối đi, sắp xếp hoa kiểng, làm dàn dây leo,
vườn rau xanh tạo điều kiện cho trẻ tham quan thực tế như tiết Làm quen môi trường
xung quanh trẻ có thể tìm hiểu thêm về sự sinh trưởng của cây từ lúc ươm mầm, nẩy hạt,
cho đến lúc cây phát triển giúp trẻ yêu thiên nhiên và giờ học của cháu thêm sinh động.
Thực hiện lời kêu gọi của Bác Hồ “Người người trồng cây , nhà nhà trồng cây”.
Trường chúng tôi phát động phong trào “Bé yêu cây xanh” mỗi Phụ huynh hổ trợ các
loại cây xanh, hoa kiểng ở gia đình Phụ huynh có và ghi tên trẻ để trẻ theo dõi và chăm
sóc như tưới hoa, nhổ cỏ, … Bên cạnh trẻ còn biết tận dụng những chiếc lá vàng, cây cỏ
có trong trường giáo viên hướng dẫn cho trẻ chơi bán hàng, nấu ăn, đóng vai các nhân vật

bằng những lá cây làm nón, quần áo. Ngoài ra trẻ còn biết tạo ra những sản phẩm tạo
hình. Giáo viên giáo dục cho trẻ lòng yêu thiên nhiên biết chăm sóc và bảo quản, giữ gìn
môi trường thiên nhiên mà cháu đang sống .
Ban giám hiệu tham mưu với UBND Thị Trấn Hậu Nghĩa hỗ trợ cho trường các
thùng rác có nắp đậy, được đặt ở nhiều chổ trong sân trường để giúp cho Phụ huynh và
trẻ bỏ rác thuận tiện .
Ngoài ra Chi đoàn trường còn kết hợp với Chi đoàn Thị trấn Hậu Nghĩa cùng tham
gia: Tổng vệ sinh đường phố, thu gom rác, trồng cây quanh trường luôn tạo cho môi
trường ngày XANH-SẠCH-ĐẸP.
Các cháu có thói quen bỏ rác đúng nơi qui định
Các cháu có ý thức tưới cây, chăm sóc góc thiên nhiên của lớp
Để việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ đạt kết quả cao Ban giám hiệu và giáo
viên nồng cốt tham dự đầy đủ các lớp tập huấn về giáo dục bảo vệ môi trường do Ngành
tổ chức và sau đó trường tiến hành triển khai đến 100% giáo viên thực hiện.
Trước khi đưa giáo dục bảo vệ môi trường vào sử dụng nhà trường xây dựng cho
Lớp Lá 4 thực hiện điểm, sau đó nhân rộng ra cho toàn trường. Tổ chức cho giáo viên dự
giờ rút kinh nghiệm, trao đổi học tập lẫn nhau.
Theo từng chủ đề nhà trường phân công bảo vệ thay đổi cây cảnh, nhân vật cho phù
hợp với yêu cầu chuyên môn, chăm nom tưới bón phân cho cây, làm vệ sinh các khu vực
cho trẻ thấy được sự mới lạ, kích thích trẻ tìm tòi học hỏi nhiều hơn.
4. Kết quả chuyển biến của đối tượng :
Khuôn viên của nhà trường ngày càng “xanh-sạch-đẹp” và an toàn, thoáng mát, đã
góp phần rất lớn thu hút các bậc Phụ huynh đưa trẻ đến trường ngày một đông hơn.
Đội ngũ giáo viên đượctham gia tập huấn đầy đủ nắm chắc nội dung giáo dục bảo
vệ môi trường, vận dụng được các phương pháp phù hợp gắn với cuộc sống thực của trẻ.
Hình thành cho trẻ những hành vi thái độ bảo vệ môi trường. Giáo viên giáo dục trẻ
thường xuyên.
Về phía trẻ thông qua giáo dục bảo vệ môi trường trẻ biết chăm sóc giữ gìn sức khoẻ
cho bản thân. Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, biết cất đồ dùng và vật liệu gọn
gàng, đúng chỗ. Trẻ biết chăm sóc cây kiểng, tưới cây góc thiên nhiên… có ý thức tốt bảo

quản môi trường của lớp của trường luôn xinh, luôn đẹp.
Trẻ có những thói quen tốt bảo vệ môi trườngï như ăn singum xong biết lấy giấy
gói bọc bả singum lại bỏ vào thùng rác, không khạc nhổ bừa bãi, đi vệ sinh đúng chổ …,
Biết tiết kiệm thức ăn, ăn hết suất, không làm rơi vãi, không bỏ thừa thức ăn, ăn xong
đánh răng biết tiết kiệm nước. Biết cùng cô làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu
phế thảy, chia sẻ hợp tác với bạn bè và cha mẹ. Trẻ có hiểu biết về môi trường sống của
con người, về mối quan hệ giữa con người với động vật thực vật. Các nguồn tài nguyên
nước, đất, không khí. Có kiến thức đơn giản về một số ngành nghề ở địa phương.
5. Bài học kinh nghiệm:
Đội ngũ nhận thức đúng đắn về vai trò và tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ
môi trường, tham gia dự các lớp tập huấn đầy đủ nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường.
Trường được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương.
Phối hợp với các ban ngành đoàn thể tạo môi trường xanh-sạch-đẹp và an toàn.
Ban giám hiệu thường xuyên bồi dưỡng giáo dục bảo vệ môi trường cho giáo viên
và nhân viên trong trường.
Xây dựng lớp điểm đầu tư chuyên môn và cơ sở vật chất.
Nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về
giáo dục bảo vệ môi trường.
Tổ chức tốt Hội thi về “Giáo dục bảo vệ môi trường” cho giáo viên và Hội thi
“Rèn kỹ năng sống văn minh” cho trẻ. Khen thưởng kịp thời các Lớp và giáo viên thực
hiện tốt “Giáo dục bảo vệ môi trường” trong trường Mầm non.
III- KẾT LUẬN

1. Tóm lược giải pháp :
“Mỗi người cần có trách nhiệm bảo vệ môi trường ngay từ trong ý thức”.
Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường chúng tôi đã hình thành cho trẻ những hiểu
biết về môi trường sống của con người. Trẻ có những kỹ năng, thói quen bảo vệ môi
trường và có thái độ tình cảm tốt biết yêu quý gần gũi với thiên nhiên… tích cực tham gia
vào các hoạt động bảo vệ môi trường ở lớp học, ở trường và ở gia đình.

Về phía đội ngũ giáo viên nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, tích cực
năng nổ trao đổi kinh nghiệm, cải tiến và vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy.
Có ý thức tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào trong các hoạt động chăm
sóc giáo dục trẻ hằng ngày. Luôn làm gương cho trẻ noi theo trong việc thực hiện bảo vệ
môi trường. Phối hợp với các bậc Phụ huynh tuyên truyền phổ biến kiến thức, kỹ năng
giáo dục bảo vệ môi trường tại cộng đồng.
Về phía cán bộ quản lý triển khai việc thực hiện chuyên đề đến 100% giáo viên.
Thường xuyên theo dõi, đôn đốc nhắc nhở, dự giờ rút kinh nghiệm, hướng dẫn cho giáo
viên các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường.
Tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi về giáo dục bảo vệ môi trường và thi rèn kỹ năng
sống văn minh của trẻ. Chú trọng việc xây dựng môi trường “xanh-sạch-đẹp” và an toàn.
Tổ chức các tiết dạy mẫu để cho giáo viên có điều kiện trao đổi bạn bè các biện
pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non tự tin hơn.
2. Phạm vi đối tượng áp dụng:
“ Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm Non” của trường
chúng tôi được áp dụng cho trẻ tuổi Mẫu giáo: khối Mầm, khối Chồi, khối Lá ở năm
học2007-2008 bước đầu đã có nhiều tiến bộ rõ rệt./.
Hậu nghĩa ngày 24 / 3 / 2008
Người viết