Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5

Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
PHÒNG GD&ĐT GIÁ RAI CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TH THẠNH BÌNH A Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TOÁN
Ở LỚP 5
I/ĐẶT VẤN ĐỀ:
1/ Cơ sở khoa học giáo dục:
Đất nước ta đang trong thời kì “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Sự phát
triển này đòi hỏi một lực lượng người lao động mới có tri thức, có năng lực,
năng động, sáng tạo, nhanh chóng tiếp thu thành tựu khoa học mới của nhân
loại, phát minh ra sáng kiến để phục vụ cho cho đời sống con người. Đào tạo
nguồn nhân lực là nhiệm vụ của toàn xã hội, song trách nhiệm trực tiếp là của
những người làm công tác giáo dục ở các bậc học từ thấp đến cao mà bậc Tiểu
học là bậc nền tảng.
Ở Tiểu học, tất cả các môn học đều có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Nếu
như môn tiếng Việt là chìa khóa ngôn ngữ để người Việt nam khám phá các tri
thức khoa học thì các kiến thức, kĩ năng của môn toán lại có nhiều ứng dụng
trong đời sống, rất cần thiết cho người lao động; hỗ trợ cho học sinh học tốt các
môn học khác ở Tiểu học và học tiêp môn Toán ở Trung học.
Môn học này không chỉ giúp học sinh nhận biết mối quan hệ về số lượng
và hình dạng không gian của thế giới hiện thực mà nó còn góp phần hình thành
cho các em phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung quanh giúp
các em hoạt động có hiệu quả trong đời sống. Nó góp phần rất quan trọng trong
việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương pháp giải
quyết vấn đề; phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng
tạo; hình thành các phẩm chất cần thiết của người lao động như: cần cù cẩn
thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nền nếp và tác phong
khoa học.
Thông qua những hoạt động học toán, học sinh phát triển năng lực tư
duy, năng lực trừu tượng hoá, khái quát hoá; khả năng suy luận hợp lý và diễn

đạt đúng các suy luận đơn giản; kích thích trí tưởng tượng;…gây hứng thú học
tập; góp phần hính thành phương pháp học tập và làm việc có kế hoạch khoa
học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo.
2/Căn cứ cơ sở thực tiễn:
Trong thực tế nhiều năm giảng dạy, tôi nhận thấy việc dạy học toán chưa
đáp ứng được mục tiêu và nhiệm vụ trên. Rất nhiều giáo viên cho rằng các tiết
dạy toán thường rất khô khan chỉ toàn là công thức và những con số nên rất khó
tổ chức được những tiết học toán sôi nổi sinh động như những môn học khác.
Điều này kéo theo chất lượng học toán của học sinh cũng không được như ý.
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 1
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
Những học sinh giỏi cũng chỉ ghi nhớ máy móc các kiến thức có sẵn trong sách
giáo khoa nên thường rất mau quên và khả năng vận dụng chưa tốt. Các em
thường giải toán theo mẫu mà không phân tích và không nhận ra bài toán thuộc
dạng nào để vận dụng các kiến thức đã học vào giải toán vì thế các em thiếu đi
sự say mê. Phần nhiều em học tập một cách miễn cưỡng, thụ động; học vì trách
nhiệm, vì sợ cha mẹ buồn. Các em chưa nhớ được các kiến thức theo hệ thống
theo mạch. Còn những học sinh khá hoặc trung bình thì khả năng ghi nhớ thiếu
bền vững nên “Học trước quên sau”. Các em vận dụng được các kiến thức vừa
học vào bài tập nhưng lại quên rất nhanh nên học sinh thường học tập sa sút sau
thời gian nghỉ hè hoặc nghỉ Tết Thậm chí có em khi giáo viên hoặc bạn đặt
câu hỏi thì nói rất rõ ràng từng bước giải nhưng khi thực hành làm vào vở lại sai
hoàn toàn. Để cải thiện tình trạng này, chúng ta cần phải đổi mơi phương pháp
dạy học toán gây hứng thú cho học sinh, thổi vào các tiết học một luồng sinh
khí mới để các em hăng hái tham gia vào các hoạt động học và học tập hiệu quả.
Đây cũng là lí do tôi chọn đề tài: “ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
TOÁN Ở LỚP 5”
II/TH Ự C TR Ạ NG :
Trong nhiều năm liền, tôi được phân công dạy lớp 5A1 của trường. Tuy
là lớp điểm sáng nhưng kết quả học tập của các em không mấy khả quan. Năng

lực tư duy của các em còn thấp.
1/Khảo sát:
Kết quả khảo sát đầu năm môn Toán của lớp tôi chủ nhiệm trong năm
học 2012-2013 như sau:
Giỏi Khá Trung bình Yếu-kém
8em chiếm: 22,2% 7 em chiếm 19,4% 17em chiếm: 47,2% 4em chiếm 11,2%
Với kết quả trên cho thấy mặc dù các em đã được ôn tập trong 2 tuần và
đề khảo sát cũng vừa sức nếu không muốn nói là rất nhẹ nhưng kết quả lại quá
khiêm tốn, các hầu như đã quên kiến thức của lớp trước.Trong quá trình dạy học
tôi nhận thấy trong học toán các em thường gặp khó khăn trong những trường
hợp sau:
*Nhóm thứ nhất: Gồm những học sinh chưa thực hiện được 4 phép tính
đối với cả số tự nhiên phân số và số thập phân. Nhóm này là những học sinh
yếu. Có những em chưa làm được những phép tính cộng trừ có nhớ đơn giản.
Số này chiếm không nhiều (Lớp tôi có 4 em).
* Nhóm thứ hai: Gồm những học sinh gặp khó khăn trong làm tính chia
số tự nhiên, số thập phân cho số có từ 2 chữ số trở lên; phép tính nhân với số có
nhiều chữ số, tìm thành phần chưa biết của phép tính, tính giá trị của biểu thức;
hoặc lẫn lộn giữa cộng trừ và nhân chia phân số. Nhóm này chiếm rất đông
trong các lớp. Trong số này có những em khá thông minh, hiểu bài nhanh nhưng
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 2
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
khi giải toán lại hay tính sai, đổi đơn vị sai. Nhóm này bao gồm những học sinh
khá của những năm học trước.
*Nhóm thú ba: Gồm các học sinh có kĩ năng tính toán chính xác nhưng
lại gặp khó khăn trong giải toán có lời văn, các bài toán về hình học. Nhóm này
phần nhiều là học sinh được xếp loai khá giỏi.Các em thường có thái độ học học
tập tương đối tốt nhưng các em chưa có kĩ năng phân tích bài toán để tự tìm ra
cách giải mà thường thì các em giải theo mẫu của sách giáo khoa, của giáo viên
hướng dẫn. Vì thế chỉ cần bài toán khác mẫu một tí là các em lúng túng. Có khi

bài toán dễ các em lại làm cho nó phức tạp lên.
Đa số các em không phân biệt được đâu là chu vi đâu là diện tích các
hình. Vì thế khi làm bài thường vận dụng sai công thức. Các em chỉ học thuộc
công thức một cách máy móc nên rất hay lẫn lộn.
VD: Nhiều em khi tính chu vi hình chữ nhật thường lấy tổng số đo hai
cạnh thay vì nhân 2 các em lại chia cho 2. Hoặc vận dụng lẫn lộn giữa công
thức tính chu vi và công thức tính diện tích.
Các em chỉ vận dụng được công thức theo một chiều mà không vận dụng
được theo chiều ngược lại.
VD: Các em chỉ biết tính chu vi hay diện tích hình chữ nhật, hình vuông
khi biết các kích thước mà không tính được các kích thức khi biết chu vi (hoặc
diện tích và kích thước kia)
Học sinh chưa biết phân tích bài toán hình trên hình vẽ, chưa nhận dạng
được hình và các kích thước trên một số hình cắt ghép
Vậy nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng này?.
2/ Nguyên nhân của thực trạng trên là:
Có rất nhiều nguyên nhân
2.1/ Do phương tiện dạy học của chúng ta quá cũ kĩ không tạo ấn tượng
gây sự chú ý cho học sinh nên không có tác dụng kích thích học sinh tư duy.
2.2/ Do thiếu sự quan tâm của gia đình: Hoặc là gia đình không quan tâm
đến việc học tập của con cái bỏ mặc các em vùi đầu vào phim ảnh, trò chơi sao
nhãng việc học hoặc quan tâm không đúng cách. Thay vì dạy cho các em cách
học một số phụ huynh lại làm bài tập giúp con. Điều này gây rất nhiều khó khăn
cho chúng ta.
2.3/ Còn một số khác do tác động của ngoại cảnh như : Tác động của
phim ảnh, các trò chơi không lành mạnh, bạn bè xấu lôi kéo bỏ bê việc học lâu
ngày nên học yếu.
2.4/ Nhưng cũng có nhiều em học yếu do sức khoẻ yếu, bệnh tật hoặc do
thiểu năng trí tuệ làm cho việc học của các em không tiến triển được.
2.5 Nhưng theo tôi nguyên nhân chủ yếu nhất vẫn thuộc về giáo viên. Nội

dung, phương pháp giáo dục của chúng ta hiện nay luôn bị đi sau so với sự phát
triển của khoa học công nghệ cũng như của nhu cầu xã hội. Các tiết dạy toán
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 3
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
thường diễn ra quá đơn điệu, tẻ nhạt nên chưa gây được hứng thú học tập cho
các em. Giáo viên chỉ chú ý đến quy trình của 1 tiết dạy mà chưa chú ý đến việc
khắc sâu kiến thức, rèn kĩ năng tính toán cho học sinh. Có khi chỉ chú ý đến các
học sinh giỏi mà bỏ quên các học sinh trung bình yếu hoặc ngược lại; Chúng ta
chỉ quen cho học sinh làm vở làm bảng con,…những hoạt động này cứ lặp đi
lặp lại lại sinh ra nhàm chán. Giáo viên chưa chú trọng đến việc hướng dẫn học
sinh chuẩn bị bài nên các em không liên thông được các mạch kiến thức đã học
từ các bài trước, các lớp trước với kiến thức bài mới.
III/ CÁC BIỆN PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
1/ Đối tượng giáo dục:
Đối tượng của tôi là các em học sinh lớp 5, đang ở độ tuổi từ 10 đến 12.
Đa số các em là con em của những gia đình lao động chất phác, cần cù nên việc
học của các em hầu như khoán trắng cho giáo viên. Vì thế chất lượng học tập
cũng có phần bị hạn chế. Các em lại đang ở tuổi dậy thì nên rất dễ tự ái, rất dễ
bị kẻ xấu lôi kéo. Làm thế nào để tạo được cho các em niềm đam mê và nâng
cao chất lượng môn toán?
2/Các giải pháp, biện pháp thực hiện:
A/ NHỮNG BIỆN PHÁP CHUNG:
a/Tạo không khí lớp học vui vẻ, thoải mái và thân thiện:
Không khí lớp học vui vẻ, thoải mái và thân thiện sẽ tạo cho các em cảm
giác thoải mái và thích đi học dần dần xa lánh các cám dỗ khác như chơi game,
phim ảnh không lành mạnh
b/ Gần gũi và tìm hiểu hoàn cảnh, năng lực học tập của từng học sinh:
Giáo viên không chỉ tìm hiểu hoàn cảnh, năng lực học tập của học sinh
qua sổ chủ nhiệm, qua giáo viên chủ nhiệm những lớp trước mà hằng ngày
chúng ta cần tạo sự gần gũi với các em trong giờ chơi, trong các tiết học để có

cách nhìn về các em khách quan và chính xác hơn.
c/Chia học sinh theo từng nhóm đối tượng và chọn giải pháp phù hợp
với từng nhóm đối tượng:
Sau khi đã hiểu rõ hoàn cảnh sống và năng lực học tập của từng em, giáo
viên chia các em ra thành 3 nhóm (như phần thực trạng đã nêu). Tạo điều kiện
để các nhóm học tập đều có các đối tượng thuộc 3 trường hợp nêu trên để học
sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu học tốt.
d/ Tổ chức các hoạt động ngoại khoá hấp dẫn:
Muốn các em học tập đạt hiệu quả cao thì điều đầu tiên là chúng ta phải
tạo cho các em nhu cầu và hứng thú học tập. Tức là chúng ta phải làm sao để
các em thích đi học rồi mới tính đến việc dạy các em học thế nào. Muốn vậy
chúng ta phải tổ chức các hoạt động học tập cũng như các hoạt động ngoại khoá
thật sinh động thu hút tất cả học sinh tham gia. Trong giờ ra chơi, giáo viên
tranh thủ trò chuyện hoặc vui chơi với các em. Tổ chức các tiết sinh hoạt tập thể
thật sinh động vui nhộn
e/ Tạo hứng thú và nhu cầu học tập cho học sinh:
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 4
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
Không phải học sinh nào đến trường cũng xuất phát từ nhu cầu của các
em. Có nhiều em đi học do các em ý thức được đó là trách nhiện của mình. Còn
một số khác đi học là do người thân bắt buộc, Vì thế, các em cảm thấy việc
học là vô cùng nặng nề, nhàm chán và cũng vì thế mà kết quả học tập không
được như chúng ta mong muốn.
Để tạo hứng thú học tập cho các em, trong các môn học khác, chúng ta
cần tạo điều kiện cho các học sinh yếu phát huy sở trường của mình.
Trong các giờ học toán, giáo viên cần giao việc vừa sức với từng nhóm
đối tượng và tạo điều kiện để càng nhiều học sinh tham gia càng tốt.
Áp dụng giáo án điện tử vào việc dạy học để tạo hứng thú cho các em.
g/ Thường xuyên kiểm tra và nâng dần yêu cầu bài tập phù hợp với sự
tiến bọ của học sinh.

h/ Kết hợp với tổng phụ trách Đội,BGH trường và cha mẹ các em để
kịp thời khuyến khích động viên các em học tốt:
Hàng tuần kết hợp với tổng phụ trách, tuyên dương kịp thời những học
sinh có dấu hiệu tiến bộ. Cuối mỗi tháng, mỗi học kì kết hợp với BGH có biên
pháp khen thưởng kịp thời và phù hợp với những tiến bộ của học sinh.
Phối hợp với gia đình tạo diều kiện cho các em về thời gian học, không
gian yên tĩnh,sự động viên khích lệ hay nhắc nhở, uốn nắn kịp thời để hình
thành cho các em nếp học tập mới.
i/ Vận động những học sinh khá giỏi tham gia vào kế hoạch này để bồi
dưỡng và xây dựng cho các em tình bạn cao đẹp, tình đoàn kết giúp đỡ lẫn
nhau. Ngoài ra, kế hoạch này cũng rất cần sự giúp đỡ của ban đại diện cha mẹ
học sinh, hội khuyến học để giúp đỡ những em có hoàn cảnh khó khăn nhằm tạo
điều kiện cho các em học tập tốt hơn.
k/ Xây dựng các nhóm học tập, đôi bạn học tập nhằm bồi dưỡng cho
các em những tình bạn đẹp và để các em giúp nhau tiến bộ.Chú ý giúp đỡ kịp
thời các nhóm có học sinh đặc biệt yếu toán hướng dẫn các nhóm này lập kế
hoạch giúp bạn học ở lớp cũng như ở nhà.
l/ Giáo viên tuyệt đối không gây áp lực cho các em mà chỉ động viên
các em tham gia.
B/ NHỮNG GIẢI PHÁP CỤ THỂ:
a/ Chú trọng việc hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài:
Việc chuẩn bị bài đối với học sinh là vô cùng quan trọng. Nó không chỉ
hình thành cho các em thái độ học tập tốt mà còn có giúp các em ôn lại các kiến
thức đã học và liên thông các kiến thức đã học với kiến thức mới. Từ đó giúp
học sinh ghi nhớ kiến thức theo hệ thống. Vì thế, sau mỗi tiết học giáo viên
không thể dặn dò một cách chung chung mà phải giao rõ nhiệm vụ cho từng
nhóm đối tượng học sinh.
VD: Để chuẩn bị cho bài : “Tỉ số phần trăm”, tôi luôn nhắc các em về
xem lại bài tỉ số đã học ở lớp 4 (SGK trang 146) và bài: “Ôn tập: Tính chất cơ
bản của phân số” ở lớp 5 (SGK trang5). Sau đó, giao bài tập cụ thể cho từng

nhóm.
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 5
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
Viết tỉ số của a và b dưới dạng phân số rồi chuyển các phân số đó thành
phân số thập phân có mẫu là 100. Tùy theo khả năng học tập của từng nhóm
đối tượng mà cho các giá trị của a và b khác nhau.
Hoặc sau khi dạy xong bài: “Diện tích xung quanh và diện tích toàn
phần của hình hộp chữ nhật”, GV giáo viên giao việc cho học sinh:
Tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần hình hộp chữ nhật có
chiều dài, chiều rộng và chiều cao đều bằng a (GV cho sẵn giá trị cụ thể của a.
Mỗi nhóm một số liệu khác nhau.)” và tìm xem ngoài cách làm này có cách làm
nào khác?
b/ Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước giờ học:
Để biết rõ hiệu quả công việc chuẩn bị của học sinh, trong 15 phút sinh
hoạt đầu giờ, giáo viên tổ chức cho các nhóm kiểm tra lại việc chuẩn bị của
từng cá nhân. Nếu phát hiện học sinh nào chưa chuẩn bị bài thì các thành viên
trong nhóm giúp em đó ôn lại bài và thực hiện xong phần việc của mình.
c/ Tổ chức hoạt động theo nhóm để học sinh tìm ra kiến thức mới:
Sau khi kiểm tra bài cũ xong, giáo viên tổ chức cho các nhóm thảo luận
để tìm ra kiến thức mới. Nội dung thảo luận là những bài tập giáo viên giao
chuẩn bị từ tiết học trước. Hình thức hoạt động này có tác dụng lôi cuốn nhiều
đối tượng học sinh tham gia vào hoạt động học, là môi trường lý tưởng để các
em trao đổi với nhau vốn kinh nghiệm vốn, kiến thức của từng cá nhân để bổ trợ
cho nhau, giúp nhau cùng tiến bộ. Giáo viên cần theo sát từng nhóm đề kịp thời
giúp đỡ, nhắc nhở các em hoàn thành công việc. Việc làm này tạo cho học sinh
thói quen chuẩn bị bài, thói quen ôn lại kiến thức đã học, tạo điều kiện cho
nhiều học sinh được thuyết trình, diễn giải nhiều hơn, được nghe nhiều hơn nên
kỹ năng lập luận, kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh cũng tốt hơn. Điều
quan trong hơn là các em sẽ hiểu bài và ghi nhớ kiến thức bền vững hơn và chắc
chắn là kết quả học tập của các em sẽ được nâng cao. Cũng có trường hợp học

sinh chỉ nói lại những kiến thức đã có sẵn trong sách hoặc hiểu sai vấn đề mà
giáo viên yêu cầu. Trong trường hợp đó, việc học nhóm cũng có tác dụng giúp
học sinh thấy được chỗ sai để tránh và tìm hiểu bài kĩ hơn.
d/ Tổ chức cho các nhóm trình bày kết quả trên lớp:
Sau khi các nhóm đã hoàn thành phần việc được giao giáo viên tổ chức
cho các nhóm báo cáo kết quả trên lớp. Nếu nhiều nhóm cùng chung nhiệm vụ
thì chỉ một nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét và bổ sung. Nếu kết quả
của các nhóm không giống với kết quả ở sách giáo khoa thì giáo viên cần xem
xét kĩ, nếu sai giáo viên cần phân tích kĩ nhằm giúp học sinh nhận ra chỗ sai dể
tránh, nếu đúng, GV kết luận rồi hướng dẫn thêm phần kiên thức trong sách để
học sinh nắm kiến thức vững hơn và đưa ra kết luận thật cô đọng dễ nhớ. Làm
như vậy học sinh sẽ được củng cố kiến thức vững chắc hơn. Cần để học sinh
tham gia vào việc nhận xét đánh giá kết quả học tâp của bạn để vừa tạo được
không khí học tập sôi nổi vừa củng cố kiến thức cho các em. Sau khi kết luận
bằng một công thức hay quy tắc ,giáo viên cần kiểm tra khả năng vận dụng của
các em bằng một số ví dụ cụ thể. Giáo viên cần động viên khích lệ để bất kì học
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 6
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
sinh nào cũng có thể trình bày được ý kiến của mình trước lớp. Làm như vậy ,kĩ
năng diễn thuyết và lập luận của các em sẽ càng được nâng cao giúp các em tự
tin hơn trong học tập.
e/Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học:
Để tạo không khí sôi nổi cho các tiết học, giáo viên cần đa dạng hóa các
hình thức tổ chức dạy học như làm việc cá nhân, nhóm đôi, nhóm 4, Mỗi hình
thức tổ chức cũng cần thường xuyên thay đổi cách thức học tập cho học sinh.
VD: Hình thức hoạt động cá nhân có thể làm vở, bảng con, bảng phụ có
thể thay đổi bằng hình thức như trò chơi rung chuông vàng, trò chơi tiếp sức, ai
nhanh ai đúng, ô cửa bí mật,…Hình thức hoạt động theo nhóm có thể áp dụng
hình thức thi thuyết trình, tranh luận; đối đáp giỏi; ai giàu nhất,…Những trò
chơi toán học đa số do giáo viên sáng tạo ra. Tiết học có sôi động hay không là

do người điều khiển nó. Có khi chỉ đơn thuần là làm bài tập vào vở thôi nhưng
giáo viên lại nói:“Bây giờ chúng ta chơi trò: Ai về đích trước. Người chiến
thắng là người đầu tiên làm xong và đúng bài tập này. Nhóm nào có nhiều bạn
làm đúng bài tập trong thời gian quy định sẽ là nhóm về đích trước…”.
g/ Tăng cường rèn kĩ năng tính cho học sinh :
Trong giờ học toán, để tất cả các đối tượng học sinh đều tham gia được
vào các hoạt động học thì yêu cầu tối thiểu là các em phải có kĩ năng tính toán
chính xác. Vì thế, chúng ta cần củng cố thường xuyên cách đặt tính, cách tính
toán, giáo viên cần dạy cho các em cách tính phù hợp với khả năng của từng
em. Khi dạy các kiến thức như các phép tính phân số, tính giá trị biểu thức, tính
nhanh thì chúng ta thống nhất cách trình bày dễ hiểu và gọn gàng tránh rườm rà
dễ lẫn lộn; rút ra quy tắc cô đọng dễ nhớ và dễ vận dung.
Giao bài tập vừa sức cả về số lượng lẫn mức độ khó. Tức là giao từng ít
một để các em thực hiện đúng và nâng dần yêu cầu. Dạy các em dưới nhiều
hình thức như đố vui hoặc trò chuyện với các em.
Đối với những em gặp khó khăn khi làm phép chia cho số có từ 2 chữ số
trở lên tôi hướng dẫn các em đoán số lần bằng cách làm tròn số. Hoặc lập bảng
cửu chương cho số chia rồi thực hiện phép chia. Cho các em nhắc lại quy tắc và
hượng dẫn các em vận dụng quy tắc để thục hiện từng yêu cầu bài tập.
VD: Hướng dẫn nhóm học sinh này thực hiện phép chia:
5472 36
Đối với những học sinh nhanh trí hướng dẫn các em chia như sau 54: 36
đoán số lần bằng cách lấy 5 : 3 được 1….
Nhưng đối với những em quá yếu thì hướng dẫn các em lập bảng cửu
chương của số chia:
36 x 2 = 72; 36 x 3 = 108; 36 x 4 = 144 Rồi dựa vào đó các em thực
hiện phép chia. Theo tôi, làm cách này các em vừa củng cố được phép nhân và
dần các em sẽ đoán được số lần.
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 7
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A

Sau khi các em đã nắm được các thao tác trên tôi giao bài tập và phân
công các học sinh khá giỏi giúp đỡ và báo cáo mỗi ngày và nâng dần yêu cầu
bài tập lên. Việc làm này tiến hành thướng xuyên trong các buổi phụ đạo hoặc
15 phút đầu giờ mỗi ngày.
h/ Thường xuyên cho học sinh thực hành các thao tác giải toán:
Thường xuyên củng cố cho học sinh các thao tác giải toán như nêu yêu
cầu đề, phân tích đề, đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi để tìm ra các mối liên hệ giữa
những yếu tố đã biết và những yếu tố phải tìm. Nhận ra các dạng toán điển hình
đã học và cách vận dụng. Đặc biệt luôn chú ý vào câu hỏi để tìm ra hướng giải
quyết, tóm tắt bài, vẽ hình, cách làm này vừa làm tăng khả năng suy luận cho
học sinh vừa tạo điều kiện để học sinh khá giỏi giúp học sinh trung bình yếu tìm
ra cách giải các bài toán có lời văn.
Để các em xác định đúng yêu cầu bài toán tôi luôn hướng dẫn cho các em
phân tích bắt đầu từ yêu cầu cầu của đề bài.
VD: Để hướng dẫn học sinh giải bài toán:
“Để đi hết quãng đường dài 180 km, ô tô phải đi mất 3 giờ, xe máy đi mất 5
giờ. Hỏi mỗi giờ ô tô đi nhanh hơn xe máy bao nhiêu ki lô mét?”
Học sinh phải biết đặt câu hỏi và biêt cách trả lời các câu hỏi:
-Bài toán cho biết gì? Bài toán hỏi gì? Muốn biết mỗi giờ ô tô đi nhanh hơn xe
máy bao nhiêu ki lô mét ta làm sao? Bài toán đã cho biết vận tốc của ô tô, vận
tốc của xe máy chưa? Muốn tính vận tốccủa ô tô ta làm sao? Muốn tính vận tốc
xe máy ta làm thế nào?
Tức là học sinh phải biết tự đặt câu hỏi và trả lời: Bài toán cho biết gì?
Bài toán hỏi gì? Muốn tính được điều này ta làm sao? Các yếu tố cần thiết đã có
chưa? Cách nào để tìm các yếu tố này?
VD: Để giải bài toán:
“Lúc 8 giờ 30 phút một xe máy đi từ A với vận tốc 36km/giờ. Đến 11 giờ
7 phút một ô tô cũng đi từ A với vận tốc 54km/ giờ. Hỏi ô tô đuổi kịp xe máy lúc
mấy giờ?”
Học sinh cần đặt và trả lời được các câu hỏi:

-Làm sao để biết ô tô đuổi kịp xe máy lúc mấy giờ?( Lấy thời điểm ô tô
bắt đầu đuổi cộng với thời gian để ô tô đuổi kịp xe máy)
-Thời điểm ô tô bắt đầu đuổi theo xe máy là mấy giờ? Thời gian ô tô duổi
kịp xe máy biết chưa? Muốn tính thời gian ô tô đuổi kịp xe máy trong bao lâu ta
làm sao?( Lấy khoảng cách giữa hai xe chia cho hiệu hai vận tốc)
-Khoảng cách giữa hai xe khi ô tô bắt đầu đuổi theo xe máy biết chưa?
Muốn tính khoảng cánh này ta làm sao?(Lấy vận tốc xe máy nhân với thời gian
xe máy đi hết quãng đường đó) Thời gian xe máy đi hếtt quãng đường này biết
chưa? Làm cách nào để tính được thời gian này?
Để học sinh trả lời được các câu hỏi này đã khó, đòi hỏi học sinh phải tự
hỏi và tự trả lời được các câu hỏi này lại càng khó hơn. Làm được điều này phải
trải qua một quá trình. Đầu tiên giáo viên đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời.
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 8
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
Sau đó, yêu cầu học sinh giỏi đặt câu hỏi để học sinh khác trả lời trên lớp. Từ từ
yêu cầu các nhóm thảo luận cách đặt câu hỏi và cách trả lời. Làm việc này
thường xuyên, chúng ta sẽ rèn cho học sinh kĩ năng giải toán tốt.
i/ Thường xuyên củng cố kiến thức các bài đã học:
Những kiến thức học sinh học sinh ghi nhớ chưa bền vững, các kiến thức
mà học sinh thường nhớ không chính xác chúng ta cần củng cố thường xuyên
để giúp các em ghi nhớ. Củng cố trong kiểm tra bài cũ hoặc 15 phút đầu giờ.
Cho các em nhắc lại kiến thức trước khi thực hành để các em ghi nhớ được bền
vững hơn.
VD: HS hay lẫn lộn giữa cách thực hiện phép cộng trừ và phép nhân hay
chia phân số. Cứ đầu mỗi buổi học, GV yêu cầu các em thực hiện 4 phép tính
này và nói rõ sự khác nhau giữa cách thực hiện đến khi các em hết nhầm lẫn
mới thôi.
k/ Làm và sử dụng thường xuyên các thiết bị, đồ dùng dạy học phù hợp
để các tiết học thêm hấp dẫn.

l/ Cuối mỗi tuần, tháng, học kì chọn những học sinh học tiến bộ nhanh
trình bày cách học toán đạt hiệu quả của mình cho các bạn khác học tập.
IV/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Sau khi áp dụng những phương pháp trên vào việc dạy toán cho học sinh
lớp tôi, các em học toán đã có tiến bộ rõ rệt các em đã hiểu bài và ghi nhớ kiến
thức tốt hơn và đặc biệt là các em đã hình thành được một số kĩ năng học tập
cần thiết vì thế kết quả học tập của các em đã được nâng cao.
Kết quả qua các lần khảo sát như sau :
Môn
toán
Đầu năm
(1)
Cuối học kì
I
(2)
Cuối học
kì II
(3)
So sánh
(3 )với (1)
So sánh
(3) với (2)
Tăng
(%)
Giảm
(%)
Tăng
(%)
Giả
m

(%)
SL % SL % SL %
GIỎI 08 22,2 18 50 32 88,
9
80,9 0 38,9 0
KHÁ 07 19,4 09 25 03 8,3 0 11,1 16,7 0
T.BÌNH 17 47,2 08 22,2 01 2,8 0 44,4 0 19,4
YẾU 04 11,2 01 2,8 00 00 0 11,2 0 8,4
Ông bà ta thường nói “Trật con toán là bán con trâu” cho thấy vị trí của
môn toán trong cuộc sống là rất quan trọng để áp dụng thành công đề tài này,
giáo viên cần chú ý :
1/ Tạo cho học sinh môi trường học tập thoải mái, không khí học tập vui
vẻ sôi động.
2/ Tìm hiểu và nắm vững khả năng học tập và hoàn cảnh của từng em.
3 / Nghiên cứu bài và hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài chu đáo, tạo cho
học sinh khả năng ghi nhớ kiến thức theo hệ thống.
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 9
Trần Thị Loan- Tiểu học Thạnh Bình A
4 / Phát huy được vai trò của từng cá nhân trong các nhóm học tập.
5/Tạo điều kiện để nhiều học sinh tham gia vào việc trình bày kết quả tìm
hiểu nghiên cứu của mình và đánh giá kết quả học tập của bạn.
6/ Giáo viên phải là trọng tài sáng suốt công bằng, sau mỗi vấn đề cần có
kết luận rõ ràng và kiểm tra lại cách vận dụng của học sinh.
7/ Sau mỗi tiết học cần nêu ra vấn đề mới để kích thích trí tò mò và khơi
dậy ham muốn tìm hiểu tri thức, kết hợp với việc hướng dẫn học sinh chuẩn bị
bài sau.
8/ Thường xuyên kiểm tra củng cố các kiến thức đã học và và khích lệ
những học sinh có tinh thần học tập tốt
9/ Phân bố thời gian cụ thể cho từng hoạt động
V/ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ:

-Tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy như phòng học, sân
chơi, tranh ảnh, máy chiều để tăng thêm không khí sôi động cho các tiết học.
-Tổ chức nhiều hoạt động ngoại khoá bổ ích cho học sinh tham gia.
-Tạo điều kiện để giáo viên các trường, các huyện, các địa phương được
học hỏi lẫn nhau nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy.
-Tổ chức các diễn đàn phương pháp học toán đạt hiệu quả cao cho học
sinh tham gia.
Do khả năngcó hạn nên dề tài còn rất nhiều hạn chế. Mong các thầy cô
giáo nhiệt tình góp ý để tôi áp dụng vào việc dạy toán đạt hiệu quả cao hơn.
Tân Phong, ngày 15 tháng 5 năm 2013
Người viết
Trần Thị Loan
Đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 10