Tiết 41 - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT (TIẾP)

V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
Thế nào là kích thước của quần thể sinh vật?
Thế nào là kích thước của quần thể sinh vật?


V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
Thế nào là kích thước của quần thể sinh vật?
Thế nào là kích thước của quần thể sinh vật?


Kích thước quần thể: là số lượng cá thể (hoặc sản lượng
hay năng lượng) của quần thể. Có 2 trị số kích thước
quần thể là kích thước tối thiểu và kích thước tối đa.
- Mỗi quần thể sinh vật có kích thước đặc trưng.
- Ví dụ: QT voi 25 con, QT gà rừng 200 con …
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
Thế nào là kích thước tối thiểu
Thế nào là kích thước tối thiểu
và kích thước tối đa? Nêu ví dụ?
và kích thước tối đa? Nêu ví dụ?


Kích thước tối đa
Kích thước tối thiểu
Sơ đồ mô tả hai giá trị kích thước
của quần thể
Kích thước tối thiểu: là số lượng cá

thể ít nhất mà quần thể cần có để
duy trì và phát triển.
Kích thước tối đa: là giới hạn lớn
nhất về số lượng mà quần thể có thể
đạt được, phù hợp với khả năng
cung cấp nguồn sống của môi
trường.
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
Nguyên nhân nào làm quần thể
Nguyên nhân nào làm quần thể
suy thoái nếu kích thước quần
suy thoái nếu kích thước quần
thể dưới mức tối thiểu?
thể dưới mức tối thiểu?
Kích thước tối
đa
Kích thước tối
thiểu
Sơ đồ mô tả hai giá trị kích
thước của quần thể
- Nếu kích thước quần thể xuống dưới
mức tối thiểu, quần thể dễ rơi vào trạng
thái suy giảm dẫn tới diệt vong do:
+ Số lượng cá thể trong quần thể ít, sự hổ
trợ giữa các cá thể bị giảm, quần thể
không có khả năng chống chọi với những
thay đổi của môi trường.
+ Khả năng sinh sản suy giảm do cơ hội gặp nhau giữa các cá thể đực
với cá thể cái ít.

+ Số lượng cá thể quá ít nên sự giao phối gần thường xảy ra, đe dọa
sự tồn tại của quần thể
Ví dụ: quần thể cá mòi chờ, cá cháy, đồi mồi, cá sấu bị khai thác quá
mức (dưới kích thước tối thiểu) vì vậy có nguy cơ bị diệt vong.
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
Nếu kích thước quần thể quá
Nếu kích thước quần thể quá
lớn sẽ gây ra hậu quả gì?
lớn sẽ gây ra hậu quả gì?
Kích thước tối đa
Kích thước tối thiểu
Sơ đồ mô tả hai giá trị kích thước
của quần thể
- Kích thước quá lớn dẫn đến 1 số
cá thể di cư khỏi quần thể, mức tử
vong cao.
Ví dụ: Kiến, Ruồi, Muỗi… tuy
đông nhưng không nhiều đến mức
phủ kín cả hành tinh.
- Bên cạnh đó môi trường hữu sinh
như: dịch bệnh, vật ăn thịt,…cũng
chi phối, ảnh hưởng rất lớn đến
kích thước của quần thể.
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
2. Những nhân tố ảnh hưởng tới kích thước của quần thể sinh vật:
Quan sát hình và cho
Quan sát hình và cho
biết những nhân tố nào

biết những nhân tố nào
ảnh hưởng tới kích
ảnh hưởng tới kích
thước của quần thể?
thước của quần thể?


a. Mức độ sinh sản
của quần thể sinh vật
- Là số lượng cá thể của
quần thể được sinh ra
trong đơn vị thời gian.
- Phụ thuộc vào số
lượng trứng (hay con
non) của 1 lứa đẻ, số lứa
đẻ của 1 cá thể, tỉ lệ đực
cái của quần thể….
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
2. Những nhân tố ảnh hưởng tới kích thước của quần thể sinh vật:
a. Mức độ sinh sản
của quần thể sinh vật
b. Mức độ tử vong của
quần thể sinh vật
- Là số lượng cá thể của
quần thể bị chết trong 1
đơn vị thời gian.
- Phụ thuộc vào trạng
thái của quần thể, điều
kiện sống của môi

trường: khí hậu, bệnh
tật, lượng thức ăn,…
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
2. Những nhân tố ảnh hưởng tới kích thước của quần thể sinh vật:
a. Mức độ sinh sản
của quần thể sinh vật
b. Mức độ tử vong của
quần thể sinh vật
- Là sự xuất cư và nhập
cư của các cá thể.
- Xuất cư là hiện tượng
1 số cá thể rời bỏ quần
thể của mình chuyển
sang sống ở quần thể
bên cạnh hoặc di
chuyển đến nơi ở mới.
c. Phát tán cá thể của
quần thể sinh vật
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa:
2. Những nhân tố ảnh hưởng tới kích thước của quần thể sinh vật:
a. Mức độ sinh sản
của quần thể sinh vật
b. Mức độ tử vong của
quần thể sinh vật
- Nhập cư là hiện tượng
1 số cá thể nằm ngoài
quần thể chuyển tới
sống trong quần thể.

c. Phát tán cá thể của
quần thể sinh vật
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VI. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
Nguyên nhân vì sao số
Nguyên nhân vì sao số
lượng cá thể của QTSV
lượng cá thể của QTSV
luôn thay đổi và nhiều
luôn thay đổi và nhiều
QTSV không tăng trưởng
QTSV không tăng trưởng
theo tiềm năng sinh học?
theo tiềm năng sinh học?


- Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn (hoàn toàn
thuận lợi): Quần thể có tiềm năng sinh học cao, tăng trưởng theo
tiềm năng sinh học (đường cong tăng trưởng hình chữ J).
- Trong điều kiện môi trường bị giới hạn (không hoàn toàn
thuận lợi): Quần thể tăng trưởng giảm (đường cong tăng trưởng
hình chữ S).
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VI. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VII. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ NGƯỜI
Dân số thế giới đã tăng trưởng với tốc độ như thế nào?
Dân số thế giới đã tăng trưởng với tốc độ như thế nào?
Tăng
Tăng
mạnh vào thời gian nào? Nhờ những thành tựu nào mà con

mạnh vào thời gian nào? Nhờ những thành tựu nào mà con
người đã đạt mức độ tăng trưởng đó?
người đã đạt mức độ tăng trưởng đó?


V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VI. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VII. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ NGƯỜI
- Dân số thế giới tăng trưởng liên tục trong suốt quá trình phát
triển lịch sử.
- Dân số tăng nhanh là nguyên nhân chủ yếu làm cho chất lượng
môi trường giảm sút → ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
của con người
V. KÍCH THƯỚC CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VI. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
VII. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ NGƯỜI
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
- Thế nào là kích thước của quần thể? Nêu những nhân
tố ảnh hưởng đến kích thước của quần thể sinh vật?
- Thế nào là tăng trưởng quần thể? Lấy ví dụ minh họa
2 kiểu tăng trưởng quần thể?
- Học thuộc bài,
- Trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài,
- Đọc phần “em có biết” cuối bài học,
- Đọc bài mới trước khi tới lớp.