Giáo án Ngữ văn 6(Tuần 23-26)

Ngµy so¹n:19/01/2011
Ngµy d¹y : 26/01/2011
Tn 23
TiÕt 85. vỵt th¸c
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Tình cảm của tác giả đối với cảnh vật quê hương, với người lao động.
- Một số phép tu từ được sử dụng trong văn bản nhằm miêu tả thiên nhiên và con
người.
2. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm: giọng đọc phải phù hợp với sự thay đổi trong cảnh sắc thiên nhiên.
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người và thiên nhiên trong đoạn trích.
3. Thái độ:
- Yêu thích cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
Máy chiếu + Bút dạ + Giấy khổ to
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật
người anh trong truyện ngắn “Bức tranh của em
gái tôi” nhân vật này theo em có gì đáng trách,
thông cảm, đáng quý?
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Bài “Sông nước Cà Mau”,

Đoàn Giỏi đã đưa người đọc tham quan cảnh sắc
phong phú, tươi đẹp của vùng đất cực Nam Tổ
quốc ta. Thì với “Vượt thác”, trích truyện “Quê
nội”, Vũ Quãng lại dẫn chúng ta ngược dòng Thu
Bồn thuộc miền trung Trung Bộ đến tận thượng
nguồn lấy gỗ. Bức tranh phong cảnh sông nườc và
đôi bờ miền Trung này cũng không kém phần kì
thú.
*Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản(35
’
)
GV: đọc một đoạn.
HS đọc tiếp. Chú ý thay đổi nhòp ở 3 đoạn. Bài văn
miêu tả dòng sông Thu Bồn và quang cảnh hai bên
- Trong cuộc sống thường ngày với
em gái: coi thường, bực bội gọi
Mèo, bí mật theo dõi các việc làm
bí mật của em. tò mò, kể cả của
đứa trai được làm anh hơn tuổi.
- Khi bí mật về tài vẽ của Mèo
được chú Tiến Lê phát hiện: ghen
tương, đố kò.
- Bức tranh đạt giải nhất.

I. Đọc- hiểu chú thích
1. Đọc
2. Chó thÝch
a.T¸c gi¶:
bờ theo hành trình con thuyền do Dương Hương
Thư chỉ huy ngược dòng sông từ bến làng Hoà

Phước qia đoạn sông êm ả cả vùng đồng bằng rồi
vượt đoạn sông có nhiều thác ghềnh ở vùng núi.
Sau cùng lại tới khúc sông khá phẳng lặng.
HS: đọc chú thích.
GV: Hãy nêu vài nét hiểu biết của em về tác giả
và đoạn trích?
HS: Trả lời
GV: Hướng dẫn HS giải thích một số từ khó: Chảy
xiết đuôi rắn, nhanh như cắt…
GV: Bài này được chia làm mấy đoạn? Mỗi đoạn
từ đâu đến đâu? Nêu ý nghóa từng đoạn.
GV: §o¹n trÝch ®ỵc kĨ theo ng«i thø mÊy? (3)
Thc thĨ lo¹i g×?
(Phèi hỵp t¶ c¶nh thiªn nhiªn vµ ho¹t ®éng cđa
con ngêi).
GV: Trun cã nh÷ng nh©n vËt nµo?
(DHTh – Cơc vµ Cï Lao (Chóng T«i), chó hai).
GV: C¶nh vỵt th¸c cỉ cß ®ỵc t¸c gi¶ miªu t¶ vµ
c¶m nhËn qua con m¾t cđa ai?
(NVËt Cơc: LÇn ®Çu tiªn trong ®êi chó, mét
chun ®i lªn rõng, vỵt th¸c ®Çy h¸o høc, thó vÞ.)
- Häc sinh theo dâi ®o¹n ®Çu.
GV: C¶nh xt ph¸t cđa con thun ®ỵc t¸c gi¶
miªu t¶ nh thÕ nµo?
+ Giã nåm võa thỉi C¸nh bm nhá c¨ng…
phång.Thun rÏ sãng lít bon bon nh ®ang nhí
nói rõng…
GV: Víi h×nh ¶nh thun rÏ sãng lít bon bon gỵi
cho em t©m tr¹ng g× cđa chó bÐ Cơc?
(T©m tr¹ng h¸o høc cđa chó bÐ Cơc trong cc

viƠn du nµy.)
GV: ë ®o¹n ®Çu c¶nh s¾c dßng s«ng vµ ®«i bê
dßng s«ng cã g× ®¸ng chó ý?
GV: H×nh ¶nh nh÷ng b·i d©u b¹t ngµn lµm em
liªn tëng ®Õn g×?
(Mét miỊn quª trï phó trång d©u nu«i t»m, dƯt
lơa Cc sèng Êm no thanh b×nh )… …
GV: NhËn xÐt NT ®ỵc sư dơng ë ®o¹n nµy?
- Dïng nhiỊu tõ l¸y gỵi h×nh (trÇm ng©m, sõng
s÷ng, lóp xóp).
- PhÐp nh©n ho¸ (nh÷ng chßm cỉ thơ ); PhÐp so
s¸nh (nh÷ng c©y to mäc gi÷a nh÷ng bơi ). >
Vâ Qu¶ng: sinh 1920 quª ë tØnh
Qu¶ng Nam, lµ nhµ v¨n chuyªn
viÕt cho thiÕu nhi.
b.T¸c phÈm:
TrÝch tõ ch¬ng XI cđa trun Quª
néi.
c. Từ khó
3. Bố cục.
- P1: Tõ ®Çu ®Õn "nhiỊu th¸c níc"
-> C¶nh thun nhỉ sµo ngỵc
dßng s«ng chn bÞ vỵt th¸c.
- P2: TiÕp -> khái th¸c cỉ cß ->
C¶nh DHT chØ huy thun vỵt
th¸c
- P3: cßn l¹i -> Qua nhiỊu líp nói
thun tíi vïng ®ång rng cao
nguyªn
II. Đọc – Hiểu văn bản

1. C¶nh thiªn nhiªn s«ng n íc:
- C¶nh dßng s«ng: dßng s«ng ch¶y
chÇm chËm, ªm ¶, giã nåm thỉi,
c¸nh bm nhá c¨ng phång, rÏ
sãng lít bon bon chë ®Çy s¶n
vËt.
- Hai bªn bê:
+ Nh÷ng b·i d©u tr¶i ra b¹t
ngµn…
+ Díi s«ng thun chÊt ®Çy cau t-
¬i d©y m©y, mÝt, q…
+ Hai bªn bê s«ng : Vên tỵc um
tïm Nh÷ng chßm cỉ thơ trÇm …
ng©m lỈng nh×n…
-> NghƯ tht miªu t¶ kÕt hỵp víi
so s¸nh, nh©n ho¸
Điều đó khiến cảnh trở nên rõ nét, sinh động.
GV: Em có cảm nhận gì về cảnh thiên nhiên,
sông nớc ở đoạn đầu của văn bản?
GV: Theo em tác giả đứng ở đâu để quan sát?
(dòng sông)
? ở vị trí ấy tác giả quan sát theo trình tự nào?
(Từ gần-> xa)
GV: Theo em 3 câu ở cuối đoạn 1 (núi cao nh
đột nhiên ) có nhiệm vụ gì?
(K.thúc đoạn tả cảnh sông và mở ra ý cho đoạn
vợt thác )
GV: Cảnh sắc thiên nhiên đợc tác giả sử dụng
biện pháp so sánh, nhân hoá đắt giá: Cây cổ thụ
nh những cụ già vung tay hô con cháu tiến về

phía trớc Động viên, thúc giục họ tiến lên. ẩn
sau cách nhìn ấy là tâm trạng phấn chấn của con
ngời chuẩn bị vợt qua khó khăn , thử thách
Vậy cảnh vợt thác đợc tác giả miêu tả nh thế
nào (Chuyển ý 2)
- Học sinh theo dõi đoạn 2
GV: Dòng sông ở đoạn văn này đợc miêu tả nh
thế nào? Em hiểu gì về hình ảnh nớc "chảy đứt
đuôi rắn"?
(Cách nói so sánh, gợi tả dòng thác phóng từ trên
cao xuống, nớc chảy mạnh, chảy xiết, cuồn cuộn
nh xoắn lại, nh đứt tung ra )
? Em nghĩ gì về hoàn cảnh LĐ của DHT?
GV: Cảnh con thuyền vợt thác dữ dới sự điều
khiển của Dợng Hơng Th đợc tác giả miêu tả
ntn?
GV: Em hiểu thuyền vùng vằng có ý nghĩa gì?
(Sự cố gắng chống trọi của con ngời, sự ngang
ngợc của dòng thác, sự khó bảo của con thuyền.)
GV: ở đoạn văn tiếp theo tác giả tiếp tục miêu tả
cảnh vợt thác của DHT nh thế nào? Tìm những
câu có sự so sánh liên tởng?
? Phân tích cái hay trong bút pháp so sánh đợc
dùng trong đoạn văn miêu tả dợng Hơng Th?
(+ Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc ->
tô đậm hình ảnh khoẻ mạnh, rắn chắc của DHT.
+ DHT giống nh một hiệp sĩ -> gợi tả hình ảnh
huyền thoại của những anh hùng bằng xơng bằng
thịt nhằm tôn vinh hình ảnh con ngời trớc thiên
nhiên rộng lớn.

=> Bức tranh thiên nhiên tơi đẹp,
hùng vĩ và đa dạng, gợi cuộc sống
ấm no, thanh bình.
2. Hình ảnh d ợng H ơng Th chỉ
huy con thuyền v ợt thác
- Hoàn cảnh: lái thuyền vợt thác
giữa mùa nớc to. Nớc từ trên cao
phóng giữa hai vách đá dựng
đứng. Thuyền vùng vằng cứ chực
tụt xuống.
Đầy khó khăn nguy hiểm, cần
tới sự dũng cảm của con ngời.
+ Dợng Hơng Th đánh trần, co ng-
ời phóng sào ghì chặt Chiếc
sào cong lại n ớc văng bọt tứ
tung thuyền vùng vằng
- Những động tác thả sào, rút sào
rập ràng nhanh nh cắt D ợng H-
ơng Th nh một pho tợng đồng đúc,
các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm
răng cắn chặt, cặp mắt nảy lửa ghì
trên ngọn sào giống nh một hiệp
sĩ
+ DHT ®ang vỵt th¸c kh¸c h¼n DHT ë nhµ ->
§èi lËp gi÷a 2 h×nh ¶nh trong 1 con ngêi. PC
®¸ng q cđa con ngêi lao ®éng: Khiªm tèn, nhu
m×, nhót nh¸t nhng l¹i qut liƯt dòng m·nh
nhanh nhĐn trong thư th¸ch).
GV : NhËn xÐt vỊ c¸ch miªu t¶ cđa t¸c gi¶? Qua
®ã hiƯn lªn h×nh ¶nh dỵng H¬ng Th lµ ngêi nh

thÕ nµo?
- Víi nh÷ng quan s¸t tinh tÕ, cơ thĨ, nh÷ng so
s¸nh míi l¹. Dïng hµng lo¹t c¸c ®éng tõ m¹nh.
GV:Cã thĨ coi ®©y lµ cc chiÕn ®Êu gi÷a con
ngêi vµ th¸c níc ®ỵc ko? V× sao?
- Hs th¶o ln nhãm bµn- 1 phót
- §¹i diƯn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.
(§ỵc v×: Th¸c níc ghËp ghỊnh, hiĨm trë. Sù
chèng träi cđa con ngêi v« cïng khã kh¨n )…
- Häc sinh theo dâi ®o¹n ci.
GV: Vỵt qua th¸c Cỉ Cß lµ h×nh ¶nh g× hiƯn ra?
(Dßng s«ng cø ch¶y quanh co Nh÷ng c©y to nh…
nh÷ng cơ giµ vung tay h« ®¸m con ch¸u )…
GV: H·y ph©n tÝch c¸i hay cđa biƯn ph¸p so s¸nh
ë ®o¹n nµy?
( Nh÷ng c©y to nh nh÷ng cơ giµ vung tay -> So
s¸nh rÊt ®óng vµ hay: Nh÷ng c©y to so víi nh÷ng
c©y thÊp, nhá l¹i gièng nh nh÷ng cơ giµ ®ang h-
íng vỊ phÝa hä, thóc giơc hä vỵt qua nguy hiĨm
tiÕn vỊ phÝa tríc. Èn sau c¸ch nh×n Êy lµ t©m tr¹ng
phÊn chÊn cđa nh÷ng con ngêi vỵt qua nguy
hiĨm )…
GV: T×m néi dung chÝnh cđa v¨n b¶n? BiƯn ph¸p
NT ®Ỉc s¾c cđa ®o¹n trÝch lµ g×?
(T¶ ngêi, t¶ c¶nh)
- §äc ghi nhí (SGK T41)–
- GV chèt kiÕn thøc. Lu ý ph¬ng ph¸p t¶ ngêi,
t¶ c¶nh.
*Ho¹t ®éng 3: Lun tËp
- GV ph¸t phiÕu häc tËp ghi s½n c¸c ý- HS

®¸nh dÊu (X) vµo c¸c ý ®óng.
- Häc sinh ®äc bµi tËp -> nªu yªu cÇu
- GV sưa ch÷a
⇒ NT so s¸nh, gỵi t¶ mét con ng-
êi r¾n ch¾c, bỊn bØ, qu¶ c¶m, cã
kh¶ n¨ng thĨ chÊt vµ tinh thÇn vỵt
lªn gian khã.
- Dỵng H¬ng Th lµ h×nh ¶nh ®Đp
cđa ngêi lao ®éng trªn s«ng níc:
qu¶ c¶m dµy d¹n kinh nghiƯm,
khiªm nhêng trong cc sèng gia
®×nh.
III Tỉng kÕt
*. Ghi nhí
IV. Lun tËp
- NÐt ®Ỉc s¾c cđa phong c¶nh
thiªn nhiªn ë 2 bµi vỵt th¸c vµ
s«ng níc Cµ Mau.
- NT miªu t¶ cđa t¸c gi¶
*HĐ4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Tả con thuyền, cuộc vượt thác như thế nào?
*HĐ 5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi.
Vở bài tập: 29 → 32
Chuẩn bò: “Buổi học cuối cùng” SGK/ 49
Đọc, kể và trả lời câu hỏi 1 → 2 SGK/ 54

***************************************************

Ngµy so¹n:15/01/2011
Ngµy d¹y : 27/01/2011
Tn 23
TiÕt 86. so s¸nh (tiÕp)
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Các kiểu so sánh cơ bản và tác dụng của so sánh trong nói và viết.
2. Kỹ năng:
- Phát hiện sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra được những so sánh đúng, so sánh
hay.
- Đặt câu có sử dụng phép tu từ so sánh theo hai kiểu cơ bản.
3. Thái độ:
- Có ý thức sử dụng so sánh khi làm văn miêu tả.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
Máy chiếu + Bút dạ + Giấy khổ to
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Thế nào là so sánh? Mô hình cấu tạo đầy
đủ của một phép so sánh
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Để tìm hiểu cụ thể hơn về

phép so sánh. Hôm nay, chúng ta tiếp tục đi vào
phân loại và tác dụng của phép so sánh.
*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới(20
’
)
- Häc sinh ®äc mÉu (SGK trang 41,42) -> nªu
yªu cÇu bµi tËp
GV: Nh¾c l¹i c¸c tõ so s¸nh ®· häc ë tiÕt tríc?
- Là đối chiếu sự vật, sự việc khác có
nét tương đồng để làm tăng sức gợi
hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
- Lập mô hình cấu tạo của một phép
so sánh đúng
I. Bài học
1. Các kiểu so sánh
a. VÝ dơ
* Các từ so sánh đã học: nh, nh là, bằng, tựa,
hơn, tởng.
GV:Trong khổ thơ có sử dụng lại các từ so
sánh ấy không?
* Trong khổ thơ này không có các từ so sánh
trên.
GV: Tìm phép so sánh trong mẫu? Chỉ ra
những từ ngữ chỉ ý so sánh? Từ ngữ chỉ ý so
sánh trong bài tập trên có gì khác nhau?
- Từ so sánh "chẳng bằng" ở vế A không
ngang bằng vế B.
- Từ so sánh "là" vế A ngang bằng vế B
GV: Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh
giống nh hai kiểu trên?

* VD:
- Gió thổi là chổi trời
- Nớc ma là ca trời
(Tục ngữ)
- Thà rằng ăn bát cơm rau
Còn hơn thịt cá nói nhau nặng lời
(Ca dao)
- Gọi đó là 2 kiểu so sánh.
GV: Theo em hai kiểu so sánh đó là gì?
- HS đọc ghi nhớ (SGK-42)
GV: Lấy 2 ví dụ theo 2 kiểu so sánh đã học ?
- HS lấy ví dụ.
- Nhận xét - GV bổ sung.
GV: Trong văn chơng, đặc biệt là văn miêu tả,
ngời ta thờng sử dụng biện pháp so sánh. Vậy
tác dụng của phép so sánh là gì? (Chuyển ý).
- HS đọc mẫu -> nêu yêu cầu.
- Học sinh thảo luận nhóm bàn (2 phút)
GV: Tìm những phép so sánh trong đoạn văn?
Sự vật đợc đem ra so sánh là gì?
(Chiếc lá)
GV: Chiếc lá đợc sử dụng trong hoàn cảnh
nào?
(Đã rụng, đã rời cành, hết sự sống)
GV: Mỗi lần so sánh tác giả có chú ý đến
trạng thái khác nhau của chiếc lá không?
(Trạng thái: Khi thì lạnh lùng thản nhiên; Khi
thì lảo đảo mấy vòng cố g ợng; Khi thì nhẹ
nhàng, khoan khoái đùa bỡn; Khi thì ngần
ngại, rụt rè )

GV: Với chiếc lá rụng, dới con mắt miêu tả
của tác giả em thấy chiếc lá đó có còn là vật
b. Nhận xét:
- Những ngôi sao mẹ đã thức
B (chẳng bằng) A
- Mẹ ngọn gió
A (là) B
- Hai kiểu so sánh.
- Từ ngữ chỉ so sánh
+ Chẳng bằng, không bằng, không
nh
+ Là, nh, tựa
c. Ghi nhớ
2. Tác dụng của phép so sánh
a. Ví dụ :
b. Nhận xét
Phép so sánh trong đoạn văn:
- chiếc lá tựa mũi tên nh cho xong
chuyện, cho xong một đời lạnh lùng,
thản nhiên
- chiếc lá nh con chim bị lảo đảo
- chiếc lá nhẹ nhàng, khoan khoái
.nh thầm bảo rằng
- chiếc lá nh sợ hãi, ngần ngại, rụt
rè
vô tri vô giác nữa ko? Tại sao?
(Nhờ cách so sánh mà ngời đọc có cảm nhận:
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một
cảm giác riêng. Mặt khác ẩn sau từng từ ngữ
của so sánh là nỗi niềm của tác giả trớc cuộc

đời: đó là cảnh biệt li .)
GV: Qua đoạn văn em có hình dung hình dáng
của từng chiếc lá rơi không? Em thấy sử dụng
phép so sánh có tác dụng gì?
- Học sinh đọc ghi nhớ
- GV chốt kiến thức.
GV: Hãy phân tích tác dụng của phép so sánh
trong bài tập phần I.
(Khẳng định công lao to lớn của ngời mẹ và
lòng biết ơn sâu sắc của ngời con )
* Hoạt động 3: Luyện tập (15

)
- Học sinh đọc bài tập -> nêu yêu cầu
GV: Chỉ ra phép so sánh và cho biết chúng
thuộc kiểu nào?
- HS làm độc lập.
- 1 HS lên bảng làm.
- HS nhận xét - GV bổ sung.
- HS phân tích tác dụng của phép so sánh.
- Học sinh đọc bài tập 2 nêu yêu cầu
- Học sinh đọc lại bài văn Vợt thác tìm ra
những phép so sánh.
GV: Hãy phân tích cái hay khi sử dụng phép
so sánh miêu tả dợng Hơng Th?
(Gợi ý: Câu văn miêu tả ai? Miêu tả cái gì?
Qua đó thể hiện tình cảm gì của tác giả?)
(HS dựa vào phần phân tích, bình giảng của
GV trên lớp để phân tích).
- Sử dụng so sánh có tác dụng: Gợi

hình, gợi cảm.
c. Ghi nhớ 2 (SGK)
II. Bài tập
1. Bài tập 1:
Chỉ ra phép so sánh:
a. Tâm hồn (cái trừu t ợng)
là buổi tra hè (cái cụ thể).
(Trạng thái vui sớng, trìu mến, hoà
hợp với quê hơng của tâm hồn tác
giả).
-> ngang bằng
b. Con đi ch a bằng lòng bầm
con đi ch a bằng đời bầm
(Nỗi tái tê, nỗi khó nhọc của đời
Bầm. Nó là thớc đo để so sánh với
nỗi vất vả cụ thể của con ngời.
-> Khẳng định: Công lao to lớn của
ngời mẹ, thể hiện tấm lòng biết ơn
sâu sắc của ngời con).
-> so sánh ko ngang bằng
2. Bài tập 2
Những câu có sử dụng phép so sánh
trong bài Vợt thác
- Những động tác nhanh nh cắt.
(Nhấn mạnh những động tác nhanh,
mạnh của dợng Hơng Th.)
- DHT nh một pho tợng đồng giống
nh một hiệp sĩ.
(Tô đậm hình ảnh khoẻ mạnh, rắn
chắc của dợng Hơng Th Gợi tả

huyền thoại của những anh hùng
bằng xơng, bằng thịt, nhằm tôn vinh
hình ảnh con ngời trớc thiên nhiên
rộng lớn )
- Häc sinh ®äc bµi tËp 3 -> nªu yªu cÇu
- Häc sinh viÕt bµi ( 5’ )
- Tr×nh bµy tríc líp
- GV treo b¶ng phơ ®o¹n v¨n mÉu:
(HD tù häc NV6 - 39-40)
- Nh÷ng c©y to nh… nh÷ng cơ giµ…
(H×nh ¶nh nh÷ng c©y to nh nh÷ng cơ
giµ Liªn tëng ®Õn nh÷ng líp ngêi ®i
tríc ®éng viªn thóc dơc hä tiÕn lªn.
Èn sau c¸ch nh×n Êy lµ t©m tr¹ng
phÊn chÊn cđa con ngêi chn bÞ vỵt
qua khã kh¨n thư th¸ch.)
3. Bµi tËp 3
* Yªu cÇu: Dùa vµo bµi “ Vỵt th¸c”
viÕt ®o¹n v¨n (3-5 c©u) t¶ dỵng H¬ng
Th ®ang vỵt th¸c cã sư dơng 2 kiĨu
so s¸nh.
* Gỵi ý:
- T¶ h×nh d¸ng: B¾p ch©n, b¾p tay,
nÐt mỈt…
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Có mấy kiểu ø so sánh ? Kể ra. Cho ví dụ.
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’

)
Học bài: Ghi nhớ + Nội dung bài ghi
Vở bài tập : 32, 33, 34.
Chuẩn bò: Chương trình Ngữ văn đòa phương phần Tiếng Việt.
- Phân biệt viết đúng chính tả hỏi / ngã.
- Phân biệt các âm o, ơ, ô và i, iê.
************************************************
Ngµy so¹n:21/01/2011
Ngµy d¹y : 28/01/2011
Tn 23
TiÕt 87 +88. ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh
ViÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ c¶nh ë nhµ

I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Yêu cầu của bài văn tả cảnh.
- Bố cục, thứ tự miêu tả, cách xây dựng đoạn văn và lưòi văn trong bài văn tả cảnh,
2. Kỹ năng:
- Quan sát cảnh vật.
- Trình bày những điều đã quan sát về cảnh vật theo một trình tự hợp lí.
3. Thái độ:
- Yêu cảnh vật, thiên nhiên quê hương đất nướcû.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)

1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: HS dựa vào dàn ý nói ngắn gọn trên lớp
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị Chúng ta cùng với thiên
nhiên sống giữa thiên nhiên. Nhưng làm thế
nào để những cảnh thiên nhiên kì thú ấy hiện
hình, sống động trên trang giấy qua một bài
(đoạn) văn miêu tả.
*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới(20
’
)
- Häc sinh ®äc mÉu SGK - 45
(Mçi HS ®äc 1 v¨n b¶n)
GV: V¨n b¶n (a) t¶ ai ? §ang lµm g×?
? T¸c gi¶ ®· tËp trung t¶ nh÷ng nÐt nµo?
? NhËn xÐt cđa em vỊ ngêi vỵt th¸c?
Nh÷ng chi tiÕt nµo thĨ hiƯn ®iỊu ®ã?
- Ngêi vỵt th¸c ®· ®em hÕt søc lùc, tinh
thÇn ®Ĩ chiÕn ®Êu cïng th¸c d÷.
- C¸c h×nh ¶nh:
+ Hai hµm r¨ng c¾n chỈt
+ CỈp m¾t n¶y lưa, quai hµm b¹nh ra, c¸c
b¾p thÞt cn cn, hai hµm r¨ng c¾n chỈt…
? Qua nh©n vËt DHT vỵt th¸c em h×nh dung
khóc s«ng ®ã nh thÕ nµo?
(Nguy hiĨm, d÷ déi -> ý chÝ qut t©m, thùc
sù kh m¹nh míi chèng ®ì ®ỵc )…
? §o¹n v¨n (b) t¶ c¶nh g×?
? T¸c gi¶ ®· lùa chän c¶nh nµo ®Ĩ t¶? NhËn

xÐt vỊ ®èi tỵng miªu t¶?
(§èi tỵng tiªu biĨu).
? Ngêi viÕt miªu t¶ quang c¶nh theo tr×nh
tù nµo? Cã thĨ t¶ ngỵc theo thø tù tõ trªn bê
xng díi s«ng ®ỵc kh«ng? V× sao?
(Cã thĨ ®ỵc. Nhng theo ®iĨm nh×n cđa t¸c
gi¶ t¶ nh vËy hỵp lý v× ngêi miªu t¶ ®ang
ngåi trªn thun xu«i dßng. T¶ kªnh ->
dßng s«ng -> níc ch¶y -> c¶nh vËt )…
? V¨n b¶n (c)miªu t¶ c¶nh g×?
? V¨n b¶n cã thĨ chia ra lµm mÊy phÇn?
ChØ ra danh giíi vµ ý chÝnh cđa mçi phÇn?
I. Bµi häc
1. Ph ¬ng ph¸p viÕt bµi v¨n t¶ c¶nh
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt
* §o¹n v¨n a : Miªu t¶ Dỵng H¬ng
Th
- Ngêi vỵt th¸c ®· ®em hÕt søc lùc, tinh
thÇn ®Ĩ chiÕn ®Êu cïng th¸c d÷.
- C¸c h×nh ¶nh:
+ Hai hµm r¨ng c¾n chỈt
+ CỈp m¾t n¶y lưa, quai hµm b¹nh ra,
c¸c b¾p thÞt cn cn, hai hµm r¨ng
c¾n chỈt…
* §o¹n v¨n b : T¶ quang c¶nh dßng
s«ng N¨m C¨n: Níc c¸ chiỊu réng … …
cđa s«ng Hai bªn bê …
- Miªu t¶ theo tr×nh tù:
+ Tho¸t khái kªnh ®ỉ ra s«ng sau ®ã

xu«i vỊ N¨m C¨n
+ Tõ díi mỈt s«ng nh×n lªn bê
+ Tõ gÇn-> xa
* §o¹n v¨n 3 : H×nh ¶nh l tre lµng
- Dµn ý gåm 3 phÇn
+ PhÇn 1 (MB) -> Giíi thiƯu kh¸i qu¸t
vỊ l tre.
+ PhÇn 2 (TB) -> kh«ng râ. Miªu t¶ cơ
thĨ, chi tiÕt tõng l tre, sù kh¸c biƯt
cđa tõng vßng l.
? Em nhận xét gì về trình tự miêu tả ở đoạn
2?
? Trong vb đã sử dụng những biện pháp NT
gì? (ss nhân hoá, -> nhân hoá sẽ học ở tiết
sau )
? Qua tìm hiểu em thấy muốn tả cảnh đợc
ta phải làm gì? (Xđịnh đối tợng, quan
sát,trình bày )
? Bố cục bài làm văn tả cảnh gồm mấy
phần?
GV: Đó cũng chính là nội dung của ghi
nhớ.
- Học sinh đọc (SGK 47)
*Hoạt động 3: Luyện tập.(15

)
- Học sinh đọc bài tập 1 -> nêu yêu cầu
GV : Tả cảnh giờ TLV em sẽ lựa chọn
những hình ảnh tiêu biểu nào?
? Em sẽ chọn vị trí nào để quan sát?

? Trong tất cả những hình ảnh ấy em sẽ đi
sâu miêu tả hình ảnh nào?
? Em định miêu tả theo thứ tự nào?
- Học sinh thảo luận nhóm
? Hãy viết phần mở bài kết bài cho đề trên?
- Học sinh đọc bài tập 2 -> nêu yêu cầu
? Tả quang cảnh sân trờng trong giờ ra
chơi em sẽ miêu tả theo thứ tự nào?
- Học sinh chọn 1 cảnh để viết thành đoạn
văn -> hớng dẫn học sinh về nhà viết.
- Học sinh đọc bài tập 3 -> nêu yêu cầu
? Rút thành dàn ý cho bài biển đẹp
? Theo em văn bản này có phần mở bài ko?
+ Phần 3 (KB) : Cảm nghĩ và nhận xét
về loài tre
- Trình tự miêu tả: Từ ngoài vào trong,
từ khái quát đến cụ thể
2. Ghi nhớ
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
- Tả lại quang cảnh trong giờ viết TLV
a. Những hình ảnh tiêu biểu
- Cô giaó, không khí lớp, quang cảnh
chung (bảng, bàn, ghế)
- Các bạn (T thế, thái độ, công việc
chuẩn bị viết bài)
- Cảnh viết bài
- Ngoài sân trờng, tiếng trống
b. Thứ tự miêu tả
+ Ngoài -> trong

+ Trên bảng -> dới lớp
+ Từ cảnh chung -> bản thân ngời viết
c. Viết mở bài, kết bài
* Mở bài:
- Sáu tiếng trống vang lê, bạn nào bạn
nấy chay nhanh vào lớp chẳng là hôm
nay có bài viết TLV
* Kết bài:
- Em rất thích những giờ viết bài nh thế
này, qua giờ học chúng ta đudợc rèn
luyện thêm kĩ năng cũng nh ý thức
2. Bài tập 2
- Tả quang cảnh sân trờng trong giờ ra
chơi
* Phần thân bài
- Từ xa -> gần: hàng cây từng nhóm
học sinh đá cầu, nhảy dây, đánh cầu
lông tiếng ồn ào
- Trớc trong và sau khi ra chơi
+ Trớc khi ra chới: Sân trờng
+ Trong khi ra chơi: Sân trờng
? PhÇn th©n bµi giíi h¹n ®Õn ®©u? ý chÝnh?
H. Giíi h¹n phÇn kÕt bµi? néi dung?
GBa nhóm đọc kó 3 đoạn vân tả cảnh SGK/
45; trả lời 3 câu hỏi mục 2/SGK/ 46.
∆ Đoạn văn tả cảnh gì?
∆ Tại sao có thể nói: qua hình ảnh nhân vật,
ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu
của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ?
+ Sau khi ra ch¬i: S©n trêng

* Chän 1 c¶nh ®Ĩ viÕt thµnh ®o¹n v¨
- Yªu cÇu: C¶nh tiªu biĨu (trong giê ra
ch¬i)
-> viÕt ®o¹n v¨n (vỊ nhµ viÕt)
3. Bµi tËp 3
- Dµn ý
* Më bµi: Tªn vb “BiĨn ®Đp”
* Th©n bµi
- T¶ c¶nh biĨn ë nh÷ng gãc ®é, tiªu
®iĨm kh¸c
- Bi s¸ng
-Bi chiỊu: L¹nh, n¾ng t¾t, chiỊu tµn
m¸t dÞu
- Bi tra
- Ngµy ma rµo
- Ngµy n¾ng
* KÕt bµi
NhËn xÐt, suy nghÜ vỊ sù thay ®ỉi
c¶nh s¾c cđa
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Dàn ý của một bài văn tả cảnh gồm mấy phần?
*HĐ 5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi.
Vở bài tập: 34 - 36
Chuẩn bò:
Viết bài văn tả cảnh ở nhà:

Đề: Hãy tả lại cảnh sân trường trong giờ ra chơi mà em thích nhất ( Tiết 89 nộp)
+ Soạn: Phương pháp tả người SGK/ 59.
. Phương pháp viết một bài văn / đoạn văn tả người.
. Luyện tập.
********************************************

Ngµy so¹n:27/01/2011
Ngµy d¹y : 09/02/2011
Tn 24
TiÕt 89. Bi häc ci cïng
(CHUYỆN KỂ CỦA MỘT EM BÉ NGƯỜI AN-DÁT)
AN-PHÔNG-XƠ ĐÔ-ĐÊ
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Cốt truyện, tình huống truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời đối thoại và lời độc
thoại trong tác phẩm.
- Ý nghóa giá trò của tiếng nói dân tộc.
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong truyện.
2. Kỹ năng:
- Kể tóm tắt truyện.
- Tìm hiểu phân tích nhân vật cậu bé Phrăng và thầy giáo Ha – men qua ngoại hình,
ngôn ngữ cử chỉ, hành động.
- Trình bày được suy nghó của bản thân về ngônâ ngữ dân tộc nói chung và ngôn ngữ
dân tộc mình nói chung.
3. Thái độ:
- Yêu thích và tôn trọng tiếng mẹ đẻ.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK + tranh
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Qua đoạn văn “Vượt thác”, em cảm nhận
được gì qua cuộc vượt thác?
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Lòng yêu nước là một tình
cảm rất thiên liêng đối với mỗi người và nó có
rất nhiều biểu hiện khác nhau. Ở đây, trong tác
phẩm “Buổi học cuối cùng” đặc biệt này, lòng
yêu nước được biểu hiện trong tình yêu tiếng mẹ
đẻ. Câu chuyện cảm động đã xảy ra như thế nào?
*Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản(35
’
)
- GV đọc mẫu một đoạn.
- Hướng dẫn HS đọc các đoạn còn lại. Chú ý đọc
giọng điệu và nhòp của lời văn biến đổi theo cái
nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. Ở đoạn
cuối truyện có nhòp dồn dập, căng thẳng và giọng
- Bài văn miêu tả cuộc vượt thác của
con thuyền trên sông Thu Bồn, làm
nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh
của con người lao động trên nền cảnh
thiên nhiên hùng vó. Nghệ thuật tả
cảnh, tả người từ điểm nhìn trên con
thuyền theo hành trình vượt thác rất

tự nhiên, sinh động
I. Đọc- hiểu văn bản
1) Đọc
Đọc giọng điệu và nhòp của lời
văn biến đổi theo cái nhìn và tâm
trạng của chú bé Phrăng.
xúc động. HS đọc đúng các từ phiên âm tiếng
Pháp.
- Phrăng trên đường tới trường.
- Diễn biến buổi học cuối cùng.
+ Cảnh lớp học và thầy Ha-men.
+ Tâm trạng của Phrăng.
+ Phrăng lại không thuộc bài.
+ Thái độ và cách cư xử của thầy Ha-men.
+ Thầy Ha-men tiếp tục giảng bài, hướng dẫn
viết tập.
- Giờ học kết thúc với hành động đột ngột của
thầy Ha-men.
GV nhấn mạnh: An-phông-xơ Đô-đê, nhà văn
chuyên viết truyện ngắn nổi tiếng của nước Pháp
thế kỷ XX (1840 – 1879).
- Hoàn cảnh viết truyện này sau chiến tranh
Pháp – Phổ (1870), Pháp thua trận phải cắt vùng
An-dát và Lo-ren cho Phổ (Đức).
- Kiểm tra vài từ khó trong chú thích. GV
giải thích thêm từ : Cáo thò: thông báo dán trên
tường, ngoài đường, ngoài chợ.
GV: Bài được chia làm mấy đoạn, mỗi đoạn từ
đau đến đâu. Nêu ý nghóa từng doạn. (HS nhìn
SGK chia đoạn)

? Theo em vb trªn thc kiĨu vb nµo?
(Tù sù)
? VB cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nµo lµ
chÝnh?
- Häc sinh theo dâi ®o¹n ®Çu trun
GV: C¶nh vËt chó bÐ Phr¨ng ®Õn trêng ®ỵc
miªu t¶ nh thÕ nµo?
? C¶nh vËt ®ỵc miªu t¶ qua sù c¶m nhËn cđa
ai?
? Phr¨ng quan s¸t, c¶m nhËn b»ng nh÷ng gi¸c
quan nµo? (m¾t, tai)
? NhËn xÐt cđa em vỊ c¶nh vËt trªn ®êng
Phr¨ng ®Õn trêng?
? Trong c¶nh vËt t¬ng ®Đp nh vËy t©m tr¹ng
Phr¨ng ra sao? Béc lé qua hµnh ®éng, suy nghÜ
nµo?
? NhËn xÐt vỊ nghƯ tht miªu t¶ ë ®o¹n nµy?
- NghƯ tht miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt phï hỵp.
? Em hiĨu g× vỊ t©m tr¹ng cđa Phr¨ng ?
2) Kể
- Phrâng trên đường tới trường.
- Diễn biến buổi học cuối cùng.
+ Cảnh lớp học và thầy Ha-men.
+ Tâm trạng của Phrăng.
+ Phrăng lại không thuộc bài.
+ Thái độ và cách cư xử của thầy
Ha-men.
+ Thầy Ha-men tiếp tục giảng bài,
hướng dẫn viết tập.
- Giờ học kết thúc với hành động đột

ngột của thầy Ha-men.
3) Chú thích
a. Tác giả
b. Tác phẩm
c. Từ khó
4) Bố cục: 3 đoạn.
- P1 Tõ ®Çu tíi mµ v¾ng mỈt em:
Quang c¶nh tõ nhµ ®Õn trêng díi
con m¾t quan s¸t cđa Pr¨ng
- P2 TiÕp -> ci cïng nµy:
DiÕn biÕn bi häc ci cïng
- P3: cßn l¹i:
C¶nh kÕt thóc bi häc
II. Đọc – hiểu văn bản
1/ Nhân vật Phrăng:
a. Trªn ®êng tíi trêng:
+ Trêi Êm, trong trỴo
+ TiÕng s¸o hèt ven rõng trªn ®ång
cá lÝnh phỉ ®ang tËp… …
-> C¶nh vËt t¬i ®Đp, rén r·, t¬i s¸ng.
+ Phr¨ng ®Þnh trèn häc c… ìng l¹i …
véi v· ch¹y ®Õn trêng.
- T©m tr¹ng: Ch¸n häc ham ch¬i nh-
ng ®· ý thøc ®ỵc viƯc ®Õn trêng.
GV: Ý nghóa tâm trạng của chú bé Phrăng diễn
biến như thế nào trong buổi học cuối cùng?
(choáng váng, sững sờ và cậu hiểu nguyên nhân
của mọi sự khác lạ trong buổi sáng hôm nay ở lớp
học, ở trụ sở xã và trang phục của thày giáo. Cậu
thấy tiếc nuối và ân hận về sự lười nhác học tập

ham chơi của mình lâu nay.
HS đọc “Bài. . . giả từ”
- Ân hận khi đến lượt mình đọc bài mà cậu không
thuộc.
→ Xấu hổ tự giận mình.
Chính trong tâm trạng ấy mà khi nghe thầy Ha-
men giảng ngữ pháp cậu đã thấy thật rõ ràng và
dễ hiểu “Tôi . . . thế”.
- Chứng kiến những hình ảnh rất cảm động, dự
buổi học nghe hiểu được lời thầy? Biến đổi sâu
sắc, cậu ta hiểu được ý nghóa thiêng liêng của
việc học tiếng Pháp, muốn học nhưng không còn
cơ hội nữa.
*HĐ. 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Giải thích vì sao em lại có tâm trạng ấy?
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà : (2
’
)
Học bài: Nội dung bài ghi
Chuẩn bò: “Buổi học cuối cùng” (TT) SGK/ 49
- Nhân vật thầy giáo Ha-men
- Hình ảnh một số nhân vật khác.
- Tổng kết nội dung nghệ thuật.
- Luyện tập.
*******************************************
Ngµy so¹n:27/01/2011
Ngµy d¹y : 10/02/2011
Tn 24

TiÕt 90. Bi häc ci cïng (t2)
(CHUYỆN KỂ CỦA MỘT EM BÉ NGƯỜI AN-DÁT)
AN-PHÔNG-XƠ ĐÔ-ĐÊ
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Tiếp tục tìm hiểu nhân vật và tư tưởng của truyện qua buổi học cuối cùng
- Cốt truyện, tình huống truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời đối thoại và lời độc
thoại trong tác phẩm.
- Ý nghóa giá trò của tiếng nói dân tộc.
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong truyện.
2. Kỹ năng:
- Kể tóm tắt truyện.
- Tìm hiểu phân tích nhân vật cậu bé Phrăng và thầy giáo Ha – men qua ngoại hình,
ngôn ngữ cử chỉ, hành động.
- Trình bày được suy nghó của bản thân về ngô ngữ dân tộc nói chung và ngôn ngữ dân
tộc mình nói chung.
3. Thái độ:
- Yêu thích và tôn trọng tiếng mẹ đẻ.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK + tranh
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Diễn biến tâm trạng của chú bé Phrăng

trên đường tới trường ?
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Ở tiết học trước, chúng ta
đã hiểu và biết được diễn biến tâm trạng của
chú bé Phrăng trên đường tới trường. Hôm nay,
chúng ta cùng nhau tiếp tục tìm hiểu về các
nhân vật khác và thầy Ha-men.
*Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản(35
’
)
GV: Khi ®i qua trơ së x· Phr¨ng ®· chøng
kiÕn c¶nh g×?
? Trong nh÷ng c¶nh vËt trªn c¶nh nµo b×nh
thêng vµ c¶nh nµo ko b×nh thêng?
+ Th«ng thêng: ån µo nh vì chỵ
+ H«m nay: LỈng ng¾t, y nh bi s¸ng chđ
nhËt
? T¹i sao b¸c phã rÌn nãi : §õng véi v· thÕ
ch¸u ¬i? §Õn trêng lóc nµo còng cßn sím?
(Nh tr¸ch mãc Phr¨ng lêi häc, nh ngÇm b¶o
®ã lµ bi häc ci cïng ®Õn lóc nµo ch¼ng
®ỵc)
? Khi ®Õn trêng chó bÐ Phr¨ng c¶m nhËn
quang c¶nh líp häc ra sao?
? Bíc vµo chỉ, ngåi vµo chç cđa m×nh
Phr¨ng quan s¸t thÊy ®iỊu g×?
II. Đọc- hiểu văn bản
b, Khi ®Õn trêng:
+ Th«ng thêng: ån µo nh vì chỵ
+ H«m nay: LỈng ng¾t, y nh bi

s¸ng chđ nhËt
+ThÇy mỈc lƠ phơc, trang träng, dÞu
dµng
+ D©n lµng lỈng lÏ bn rÇu

+Thầy mặc lễ phục, trang trọng, dịu dàng
+ Dân làng lặng lẽ buồn rầu
? Nghệ thuật đợc sử dụng ở đoạn này?
- Nghệ thuật quan sát, miêu tả, so sánh.
GV: Nhận xét gì về quang cảnh trờng và
quang cảnh lớp học.
- Chuyển ý:Vậy tâm trạng của Phrăng diễn
biến ra sao trong buổi học cuối cùng ấy?
chúng ta tìm hiểu tiếp
- Học sinh đọc từ Bài học pháp văn cuối
cùng của tôi -> vào đầu óc tôi.
? Trong buổi học cuối cùng này tâm trạng
của chú bé Phrăng có thay đổi không? Hãy
tìm những chi tiết thể hiện điều đó?
? Theo em tại sao Phrăng lại tiếc nuối, ân
hận?
(Vì đã từ lâu Phrăng ham chơi, lời học. Khi
nhận ra đây là bài Pháp văn cuối cùng thì từ
trong sâu thẳm vang lên tiếng nói của nội tâm
nhân vật: "Những cuốn sách vừa nãy tôi còn
thấy chán ngán đến thế .". Chính sự ân hận,
tiếc nuối ấy mới thức tỉnh tình yêu đối với
tiếng nói của dân tộc )
? Khi thầy giáo gọi đọc bài tâm trạng của
Phrăng nh thế nào?

- cứ đung đ a ngời lòng rầu rĩ không dám
ngẩng đầu lên.
? Trong lúc thầy giáo giảng bài thái độ của
Phrăng ra sao?
.Cha bao giờ tôi thấy thầy lại lớn lao đến
thế.
? Theo em tại sao Phrăng lại có thái độ ấy?
(Đây là một tâm trạng rất lạ. Đó là sự đột
biến trong con ngời chú. Sự đột biến ấy đã
khơi dậy trong con ngời chú tình yêu sâu sắc
tiếng nói của dân tộc mà bấy lâu nay chú và
nhiều ngời khác đã từng coi thờng.)
- Học sinh theo dõi đoạn cuối
? Tình cảm của Phrăng về việc học tiếng
Pháp ra sao?
? Tìm những hình ảnh so sánh , miêu tả khi
Phrăng cùng cả lớp đang viết tập?
? Tại sao tác giả đa âm thanh : Tiếng chim
bồ câu gù , tiếng con bọ dừa vào đoạn miêu
tả không khí cả lớp đâng viết bài?
(Nổi rõ sự chăm chú , tập chung của lũ học
trò , đối lập giữa không gian yên bình với
- Quang cảnh sân trờng và không khí
lớp học trang trọng khác thờng.
* Tâm trạng Phrăng trong buổi học
cuối cùng:
+ Ngạc nhiên: Trông thấy cuối lớp,
dân làng ngồi lặng lẽ ai nấy đều có
vẻ buồn rầu
+ Khi nghe thầy Ha- Men nói đây là

buổi học cuối cùng: Choáng váng, A!
Quân khốn nạn
+ Tự giận mình bỏ phí thời gian
đau lòng khi phải giã từ những quyển
sách, quên đi hình phạt của thầy giáo.
+ Khi thầy giáo gọi đọc bài: Lúng
túng
+ Khi thầy giáo giảng bài: Ngạc nhiên
thấy sao mình lại hiểu bài đến thế
+ Khi viết tập: Những tờ mẫu nh
những lá cờ Những con bọ dừa bay
vào nhng chẳng ai để ý Trên mái
nhà chim bồ câu gù thật khẽ
không khí nặng nề của chiến tranh )
? Nhận xét về nghệ thuật sử dụng của tác
giả ?
? Qua buổi học cuối cùng này em có nhận
xét gì về nhân vật Phrăng?
?Ngoài NV Phrăng em còn thấy nhân vật nào
làm thành công cho câu chuyện?
- HS theo dõi SGK- 50
? Trong buổi học cuối cùng thầy HaMen đợc
miêu tả nh thế nào? Tại sao thầy lại ăn mặc
đẹp nh vậy?
+ Mặc chiếc áo Rơ - Đanh Gốt, mũ tròn
bằng luạ đen thêu chỉ dùng những hôm có
thanh tra hoặc phát phần thởng.
? Thái độ và lời nói của thầy ra sao?
Nhắc nhở học sinh:
"Tiếng Pháp là ngôn ngữ hay nhất thế giới

phải giữ lấy nó bởi vì khi một dân tọc rơi
vào vòng nô lệ .chìa khoá chốn lao tù."
Đứng lặng trên bục đăm chiêu nhìn
? Em hiểu câu nói của thầy Hamen nh thế
nào?
(biện pháp ẩn dụ, tiếng nói của dân tộc là tài
sản, là lòng yêu nớc Khi họ gữ đ ợc tiếng
nói có nghĩa là họ có thể mở đợc ngục tù để
tự giải phóng mình. Câu nói đề cao vai trò
tiếng nói của dân tọc nh một sức mạnh tinh
thần )
? Hình ảnh thầy Hamen trong phút cuối buổi
học đợc miêu tả nh thế nào?
? Em nhận thấy trong phút cuối buổi học có
những âm thanh nào? Em có suy nghĩ gì về 3
thứ âm thanh ấy?
+ Tiếng chuông nhà thờ, tiếng chuông đồng
hồ, tiếng kèn của bọn lính phổ vang lên, thầy
đứng dậy, ngời tái nhợt, nghẹn ngào cố viết:
"Nớc Pháp muôn năm".
Thầy dựa đầu vào tờng, giơ tay kết thúc buổi
học
(2 tiếng âm thanh đầu thể hiện cuộc sống
thanh bình, yên ả, âm thanh cuối tiếng kèn
của quân xâm lợc chói gắt, khó chịu , giờ
chia tay với học trò đã điểm)
? Câu viết nớc pháp muôn năm tô đậm trên
bảng thể hiện điều gì?
(tình cảm nồng nàn yêu nớc Pháp , yêu mến
tiếng mẹ đẻ, 1 lời thề, một quyết tâm, một

- NT:Biện pháp miêu tả, so sánh, lời
nhận xét tinh tế.
- Phrăng ân hận đau lòng nuối tiếc và
khát khao đợc học tiếng Pháp.
2. Nhân vật thầy giáo Hamen
- Trang phục đẹp đẽ, trang trọng
nhằm tôn vinh buổi học cuối cùng.

+ Lời nói: Ân cần, dịu dàng.
Kiên nhẫn giảng bài . Nhắc nhở học
sinh:
- Hành động, cử chỉ: thầy quay về
phía bảng, cầm một hòn phấndằn
mạnh hết sức, cố viết thật to: "Nớc
pháp muôn năm".
- Thầy Hamen là ngời thầy đáng kính
có tình cảm nồng nàn yêu nớc, yêu
tiếng mẹ đẻ
niỊn tin son s¾t ®èi víi tỉ qc s¾p ph¶i xa
rêi )…
? NhËn xÐt vỊ nghƯ tht sư dơng khi miªu t¶
nh©n vËt?
NghƯ tht miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt.
? Qua viƯc ph©n tÝch em cã nhËn xÐt g× vỊ
nh©n vËt thÇy gi¸o Hamen?
? Trong trun mét ch©n lÝ quan träng vµ
phỉ biÕn ®ỵc kh¼ng ®Þnh. Theo ®ã lµ ch©n lÝ
nµo?
(Ph¶i yªu q , gi÷ g×n tiÕng nãi cđa d©n
téc )…

? Néi dung vµ nghƯ tht sư dơng ë v¨n b¶n
nµy?
- HS ®äc ghi nhí.
- GV chèt kiÕn thøc.
Ho¹t ®éng 3: Lun tËp
- GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 2. Dùa vµo
phÇn ph©n tÝch.
- HS viÕt bµi, tr×nh bµy tríc líp.
III. Tỉng kÕt.
*Ghi nhí
IV. Lun tËp
1. KĨ tãm t¾t trun
2. ViÕt ®o¹n v¨n miªu t¶ thÇy Hamen
hc Phr¨ng trong bi häc ci cïng
*HĐ4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Nêu diễn biến tâm trạng của Phrăng trong buổi học cuối cùng.
*HĐ 5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: ghi nhớ + nội dung bài ghi
Vở bài tập: 36 - 40
Chuẩn bò: “Đêm nay Bác không ngủ” SGK/ 63.
Đọc, kể và trả lời câu hỏi SGK/ 67.
*****************************************

Ngµy so¹n:27/01/2011
Ngµy d¹y : 11/02/2011
Tn 24

TiÕt 91. nh©n ho¸
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Khái niệm nhân hoá, các kiểu nhân hoá.
- Tác dụng của phép nhân hoá.
2. Kỹ năng:
- Nhận biết và bước đầu phân tích được giá trò của phép tu từ nhân hoá.
- Sử dụng phép nhân hoá trong nói và viết.
3. Thái độ:
- Có ý thức sử dụng nhân hoá đúng lúc, đúng chỗ trong nói viết.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ® ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Ra qut ®Þnh: lùa chän c¸ch sư dơng phÐp tu tõ nh©n ho¸ phï hỵp víi thùc tiƠn
giao tiÕp.
2. Giao tiÕo: tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o ln vµ chia sỴ nh÷ng kinh nghiƯm c¸
nh©n vỊ c¸ch sư dơng phÐp tu tõ nh©n ho¸
III. C¸c ph ¬ng ph¸p/ kÜ tht d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. Ph©n tÝch c¸c t×nh hng mÉu dĨ nhËn ra c¸c phÐp tu tõ nh©n ho¸ vµ gi¸ trÞ, t¸c
dơng cđa viƯc sư dơng chóng.
2. Thùc hµnh cã híng dÉn: viÕt c©u/ ®o¹n v¨n cã sư dơng phÐp tu tõ nh©n ho¸ theo
nh÷ng t×nh hngcơ thĨ.
3. §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dơ dĨ rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vỊ c¸ch
sư dơng phÐp tu tõ nh©n ho¸.
IV. ph¬ng tiƯn d¹y häc:
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. Tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
GiÊy khỉ lín, bót mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’

)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Có mấy kiểu so sánh? Cho ví dụ
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Trong truyện “Bài học đường
đời đầu tiên” các em có thấy hình ảnh Dế Mèn
được tác giả miêu tả giống như người hay không.
Cách sử dụng như vậy gọi là nhân hoá. Vậy, hôm
nay, chúng ta tìm hiểu cụ thể hơn.
*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới(15
’
)
- Häc sinh ®äc MÉu trang 56, nªu yªu c©ï bµi
tËp.
GV: Trong ®o¹n th¬ trªn nh÷ng sù vËt nµo ®ỵc
nãi ®Õn?
- C¸c sù vËt ®ỵc nãi ®Õn trong khỉ th¬: Trêi, c©y
mÝa, kiÕn.
? Trêi, mÝa, kiÕn ®ỵc gäi tªn vµ miªu t¶ nh thÕ
nµo?
? MỈc ¸o gi¸p, móa g¬m, hµnh qu©n thêng lµ
hµnh ®éng cđa ai?
? H·y so s¸nh c¸ch diƠn ®¹t cđa khỉ th¬ trªn víi
c¸ch diƠn ®¹t sau vµ rót ra nhËn xÐt?
I. Bµi häc
1. Nh©n ho¸ lµ g×?
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt
- BÇu trêi: «ng, mỈc ¸o gi¸p

- C©y mÝa: móa g¬m
- KiÕn: Hµnh qu©n
- GV treo b¶ng phơ:
BÇu trêi ®Çy m©y ®en.
Mu«n ngh×n c©y mÝa ng¶ nghiªng.
KiÕn bß ®Çy ®êng.
+ C¸ch diƠn ®¹t ë mơc I.2 chØ cã tÝnh chÊt miªu
t¶, têng tht.
+ C¸ch diƠn ®¹t ë mơc I.1 bµy tá th¸i ®é t×nh c¶m
cđa con ngêi - ngêi viÕt.
( C¸ch 1: C¸c vËt v« tri v« gi¸c sèng ®éng cã
hån, gièng nh con ngêi, gÇn gòi víi con ngêi)
GV: Nh÷ng sù vËt, con vËt ®ỵc g¸n cho nh÷ng
thc tÝnh,hµnh ®éng, c¶m nghÜ cđa con ngêi ®Ĩ
biĨu thÞ nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m, t©m rr¹ng cđa
con ngêi gäi lµ phÐp nh©n ho¸.
∆ Bầu trời còn gọi bằng gì? (ông)
- Ôâng được dùng để gọi người, nay được dùng để
gọi trời. Cách gọi như vậy làm cho trời trở nên gần
gũi với người.
- Các hoạt động: mặc áo giáp đen ra trận là các
hoạt động của con người, nay dùng để miêu tả bầu
trời trước cơn mưa làm tăng tính biểu cảm của câu
thơ, làm cho quang cảnh trước cơn mưa sống động
hơn.
- Ngoài ra, trong khổ thơ trích còn dùng các từ ngữ
múa gươm để tả cây mía, hành quân để tả kiến.
∆ Cách dùng như vậy gọi là gì?
- Ôâng trời mặc áo giáp đen với bầu trời đầy mây
đen.

- Muôn. . . .gươm với muôn phần.
- Kiến . . . .và kiến bò đầy đường.
Ta thấy thế nào?
? Em hiĨu thÕ nµo lµ phÐp nh©n ho¸?
- Häc sinh ®äc ghi nhí SGK.
- GV chèt kiÕn thøc.
* Bµi tËp nhanh: x¸c ®Þnh nh÷ng sù vËt nµo ®ỵc
nh©n ho¸?
- Nói cao bëi cã ®Êt båi
Nói chª ®Êt thÊp, nói ngåi ë ®©u
(Ca dao)
C¸c sù vËt ®· ®ỵc g¸n cho hµnh ®éng cđa con ng-
êi: nói chª, nói ngåi
- Hs ®äc mÉu SGK T 57–
- Nªu yªu cÇu bµi tËp.
GV: T×m sù vËt ®ỵc nh©n ho¸ ë mÉu 1?
? Sù vËt ë bµi tËp a ®ỵc t¸c gi¶ gäi b»ng g×? NhËn
xÐt c¸ch gäi nh vËy?
=>C¸c vËt v« tri, v« gi¸c ®ỵc gäi
tªn, miªu t¶ sèng ®éng nh con ng-
êi > Nh©n ho¸.
* Ghi nhí (SGK-57)
2. C¸c kiĨu nh©n ho¸
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt:
- Sù vËt ®ỵc nh©n ho¸
C©u a: MiƯng : l·o
? ở câu b, tre có những hành động nào? Nhận xét
cách dùng những ĐT ở bài tập b?
? ở ví dụ 3 từ "ơi" thờng dùng để gọi ai? Đó là từ

gì? (cảm thán) .
? Cách gọi nh vậy có tác dụng gì?
? Qua phân tích mẫu em cho biết có những kiểu
nhân hoá nào?
- dùng từ ngữ vốn gọi ngời để gọi một số vật
- Dùng từ ngữ vốn chỉ hành động, tính chất của
ngời để chỉ hành động, tính chất của vật.
- Trò chuyện, xnghô với vật nh với ngời.
* GV chốt: nhân hoá đợc thực hiện bằng nhiều
cách. Mỗi cách đợc gọi là một kiểu nhân hoá. Có
ba kiểu nhân hoá cơ bản
- Học sinh học ghi nhớ .
- GV chốt kiến thức.
* Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập(20

)
- Học sinh đọc bài tập, nêu yêu cầu.
- 1học sinh lên bảng làm bài
- Cả lớp làm vào vở. HS nhận xét - GV sửa chữa.
- GV rút ra tác dụng của phép nhân hoá ở bài tập
1.
-Học sinh đọc bài tập 3, nêu yêu cầu? Học sinh
làm vào vở.
- Học sinh đọc bài tập 4 -> nêu yêu cầu, làm phần
a,b
Chân: cậu
Tay : cậu
Tai : bác
Mắt : Cô
-> Dùng những từ gọi ngời để gọi

vật.
Câu b: Tre : Giữ , chống lại,
xung phong .
-> Các hoạt động của con ngời để
nói về tre.
Câu c: Trâu: ơi
-> Gọi trâu nh gọi con ngời.
* ghi nhớ
II. Luyện tập
1. Bài tâp 1,2
Chỉ ra và nêu tác dụng của phép
nhân hoá
- Bến cảng: Đông vui
- Tàu: mẹ, em
- xe: anh, em bận rộn tíu tít
* Tác dụng: Quang cảnh bến cảng
đợc miêu tả sống động, nhộn
nhịp
* so sánh đoạn văn 2
- Đoạn văn 2 có sử dụng biện
pháp nhân hoá gợi cảm hơn
2. Bài tập 3
* Cách sử dụng nhiều phép nhân
hoá, đoạn văn có tính biểu cảm
hơn, chổi rơm gần gũi với con ng-
ời hơn.
* Chọn cách 1 cho đoạn văn biểu
cảm.
* Chọn cách 2 cho đoạn văn
thuyết minh .

3. Bài tập 4
Các phép nhân hoá
a. Núi ơi -> trò truyện với nhân
vật nh ngời (c3)
b, Cua, cá -> tấp nập
Cò, vạc, sếu cãi cọ
- Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n -> tr×nh bµy tríc líp
c. Chïm cỉ thơ trÇm ng©m lỈng …
nh×n (C2)
Thun vïng v»ng (C2)
4. Bµi tËp 5
- ViÕt ®o¹n v¨n sư dơng phÐp nh©n ho¸
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Thế nào là nhân hoá? Cho ví dụ.
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + Nội dung bài ghi
Vở bài tập : 40,42
Chuẩn bò: “ẩn dụ” SGK/ 67.
- Khái niệm
- Các kiểu ẩn dụ.
- Luyện tâp.
******************************************
Ngµy so¹n:27/01/2011
Ngµy d¹y : 11/02/2011
Tn 24
TiÕt 92. ph¬ng ph¸p t¶ ngêi

I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Cách làm bài văn tả người, bố cục, thứ tự miêu tả; cách xây dựng đoạn văn và lời văn
trong bài văn tả người.
2. Kỹ năng:
- Quan sát và lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn miêu tả.
- Trình bày những điều quan sát lựa chọn theo một trình tựhợp lí.
- Viết một đoạn văn, bài văn tả người.
-bước đầu có thể trình bày miệng một đoạn hoặc một bài văn tả người trước tập thể lớp.
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học, thích văn tả người.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
Muốn tả cảnh ta phải làm gì? Bố cục của bài
văn tả cảnh gồm mấy phần?
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị : Chóng ta ®· häc vỊ v¨n
- Muốn tả cảnh cần:
+ Xác đònh được đốu tượng miêu tả
+ Quan sát lựa chọn được những hình
ảnh tiêu biểu.
+ Trình bày những điều quan sát được

miªu t¶, ®· biÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n miªu t¶.
V¨n t¶ c¶nh còng nh t¶ ngêi, ®Ĩ lµm nỉi bËt
®Ỉc ®iĨm h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cđa mét ngêi
nµo ®ã chóng ta ph¶i miªu t¶. VËy ph¬ng ph¸p
t¶ ngêi nh thÕ nµo? Bè cơc cđa mét bµi v¨n t¶
ngêi cã gièng t¶ c¶nh hay kh«ng? Chóng ta
t×m hiĨu bµi…
*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới(20
’
)
- Häc sinh ®äc mÉu nªu yªu cÇu
- HS ho¹t ®éng nhãm bµn (theo tỉ)
+ Tỉ 1: §o¹n v¨n 1.
+ Tỉ 2: §o¹n v¨n 2.
+ Tỉ 3: §o¹n v¨n 3.
- LÇn lỵt c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.
? §o¹n v¨n 1 t¶ ai? Ngêi ®ã cã nh÷ng ®iĨm
g× nỉi bËt?
? T×m nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh thĨ hiƯn nh÷ng
®Ỉc ®iĨm ®ã?
? §o¹n v¨n 2 t¶ ai? ¤ng cai ®ã cã nh÷ng
®iĨm g× nỉi bËt?
? Nh÷ng t×m nh÷ng chi tiÕt thĨ hiƯn nh÷ng
®Ỉc ®iĨm trªn?
? §o¹n v¨n 3 t¶ c¶nh ai? ®ang lµm g×?
? Hai ngêi ®ã cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g×?
? Chi tiÕt, tõ ng÷ nµo thĨ hiƯn ®iỊu ®ã ?
? Trong 3 ®o¹n v¨n trªn, ®o¹n nµo t¶ ch©n
dung nh©n vËt? ®o¹n v¨n nµo t¶ ngêi g¾n víi
c«ng viƯc?

? VËy yªu cÇu lùa chän chi tiÕt, h×nh ¶nh ë
mçi ®o¹n v¨n cã kh¸c nhau kh«ng?
- §o¹n 2: ChØ t¶ ch©n dung nh©n vËt Cai Tø
nªn dïng Ýt ®éng tõ mµ nhiỊu tÝnh tõ.
- §o¹n 1,3: TËp trung miªu t¶ ch©n dung nh©n
vËt kÕt hỵp víi hµnh ®éng nªn dïng nhiỊu
theo một thứ tự. (4đ)
- Ba phần:
+ Mở bài: Giới thiệu cảnh được tả.
+ Thân bài: tập trung tả cảnh vật chi
tiết theo một thứ tự.
+ Kết bài: Thường phát biểu cảm
tưởng về cảnh vật đó (4đ
- Đủ ( 2đ )
I. Bµi häc
1. Ph ¬ng ph¸p viÕt mét bµi v¨n,
®o¹n v¨n t¶ ng êi.
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt
*. §o¹n 1
- T¶ Dỵng H¬ng Th chÌo thun
®ang vỵt th¸c
- D¸ng to kh dòng m·nh
+ C¸c b¾p thÞt cn cn
+ Hai hµm r¨ng c¾n chỈt
+ Quai hµm b¹nh ra,cỈp m¾t n¶y lưa
*. §o¹n v¨n 2
- T¶ ch©n dung Cai Tø
- §Ỉc ®iĨm: GÇy gß, xÊu xÝ, gian d¶o.
+ ThÊp, gÇy, mỈt vu«ng, m¸ hãp.

+ ®«i m¾t gian hïng
+ Mòi gå sèng m¬ng.
+ Måm toe tt, tèi om mÊy chiÕc …
r¨ng vµng …
*. §o¹n v¨n 3:
- T¶ 2 ®« vËt ( trong keo vËt.)
- §Ỉc ®iĨm: to kh, nhanh nhĐn
+ Søc ®¬ng trai, ch©n tùa b»ng c©y
cét s¾t nhÊc bỉng.…
+ Hµnh ®éng: L¨n x¶, ®¸nh r¸o riÕt…
l¾t lÐo, hãc hiĨm vên t¶, ®¸nh h÷u, …
dø trªn, ®¸nh díi, tho¾t biÕn, tho¾t
ho¸ ®øng nh… trêi trång .…
động từ, ít tính từ.
GV: (đ1 tập chung tả các bắp thịt, các nét
trên khuôn mặt của ngời vợt thác, đoạn 2 dùng
nhiều danh từ,tính từ tả chân dung, đoạn 3 ko
tập chung tả cụ thể hình dáng nhân vật mà tả
hoạt động, nét mặt vạm vỡ, nhanh nhẹn của
nhân vật )
? Đoạn văn 3 gồm mấy phần? Chỉ rõ từng
phần và nêu nội dung chính của mỗi phần?
+ P1: Giới thiệu chung về quang cảnh nơi diễn
ra keo vật
P2: Miêu tả chi tiết keo vật
P3: Cảm nghĩ và nhận xét về keo vật
? Đoạn văn 2 gồm mấy đoạn nhỏ? Mỗi đoạn
tả cảnh gì?
? Hãy đặt tên cho đoạn văn này?
(Ông Cản Ngũ- hoặc có thể các tiêu đề khác

có thể phù hợp)
- Keo vật thách đấu
- Quắm Đen thản hại
- Hội vật đền Đô năm ấy
? Qua 3 mẫu em hãy cho biết muốn tả ngời
ta cần phải làm gì?
? Bố cục bài văn tả ngời gồm mấy phần? Yêu
cầu của từng phần?
- Học sinh học ghi nhớ.
- GV chốt lại kiến thức.
* Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập(15

)
- Học sinh đọc bài tập 1 nêu yêu cầu?
? Theo em, đối với những đối tợng trên ta cần
chọn những chi tiết tiêu biểu nào để tả?
(Ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói
Cụ già, em bé: Tả chân dung, ngoại hình.
Cô giáo: Tả ngời trong t thế làm việc.)
- Học sinh đọc bài tập 2 nêu yêu cầu?
-> GV hớng dẫn học sinh lập dàn ý dựa vào
bài tập 1.
* Bố cục : 3 phần
C. Ghi nhớ:
(SGK 61)
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
Chọn những nét đặc sắc nhất tiêu
biểu khi miêu tả cô giáo đang say sa
giảng bài:

+ Ngoại hình: Tầm vóc, dáng điệu,
nét mặt, đôi mắt
+ Cử chỉ, hành động: Cử chỉ, động
tác, lời giảng
2. Bài tập 2
Lập dàn ý cho đề bài trên:
* Mở bài:
Giới thiệu thầy (cô) giáo (Dạy môn
gì, vào tiết mấy, ngày nào?).
* Thân bài:
- Tả ngoại hình: Trạc tuổi, tầm vóc,
dáng điệu, nét mặt, đôi mắt
- Cử chỉ, hành động: Cử chỉ, động
tác,lời giảng, việc làm cụ thể
* Kết bài:
- Häc sinh ®äc bµi tËp
- §iỊn vµo chç trèng
C¶m nghÜ cđa em vỊ c« gi¸o.
3. Bµi tËp 3:
- ®á nh lưa -> MỈt trêi lỈn
- Pho tỵng ®ång…
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Lập dàn bài cho bài văn tả người.
*HĐ 5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi.
Vở rèn: Viết một đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) tả một cụ già cao tuổi.

Vở bài tập: 42 - 43
Chuẩn bò: Luyện nói về văn miêu tả SGK/ 71
- Đọc 3 đoạn văn và trả lời câu hỏi
*******************************************
Ngµy so¹n:10/02/2011
Ngµy d¹y : 16/02/2011
Tn 25
TiÕt 93. ®ªm nay b¸c kh«ng ngđ
- Minh H -
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Hình ảnh Bác Hồ trong cảm nhận của người chiến só.
- sự kết hợp giữa yếu tố tự sự, miêu tả với yếu tố biểu cảm và các biện pháp nghê thuật
khác sử dụng trong bài thơ.
2. Kỹ năng:
- Kể tóm tắt diễn biến câu chuyện bằng một đoạn văn ngắn.
- Bước đầu biết cách đọc thơ tự sự được viết theo thể thơ năm chữ có kết hợp các yếu
tố miêu tả và biểu hiện được tâm trạng lo lắng không ngủ yên của Bác Hồ; tâm trạng
ngạc nhiên xúc động, lo lắng và niềm sung sướng, hạnh phúc của người chiến só.
- Tìm hiểu sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài thơ.
- Trình bày được suy nghó của bản thân khi học xong bài thơ.
3. Thái độ:
- Giáo dục lòng yêu kính đối với vò cha già dân tộc.
II. Chn bÞ
GV: SGK + xem SGV + STK + tranh
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’

)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Nêu nội dung và nghệ thuật “Buổi học cuối
cùng”?