XÂY DỰNG DMZ TOUR TẠI QUẢNG TRỊ VỚI MỤC ĐÍCH LỒNG NGHÉP GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG CHO HS – SV

LỜI NÓI ĐẦU
Học Sinh - Sinh Viên ( HS-SV) là một bộ phận rất quan trọng
trong xã hội, là những người chủ tương lai của đất nước nên việc giáo dục
tư tưởng đạo đức, chính trị cho HS – SV luôn được quan tâm của nhà
trường, gia đình và xã hội. Có rất nhiều hình thức giáo dục khác nhau và
một trong số đó là việc giáo dục tư tưởng cho HS – SV qua những chuyến
du lịch, qua DMZ Tour. Việc giáo dục qua DMZ Tour là cách học thông
qua thực tế, tham gia vào những chuyến du lịch DMZ sẽ giúp cho HS –
SV mở rộng hiểu biết của mình về những giá trị lịch sử cách mạng, văn
hóa của dân tộc từ chính những gì họ được nhìn thấy, cảm nhận thấy.
Lí do chọn đề tài:
Người viết chọn Quảng Trị là điểm đến cho mục đích“lồng ghép giáo
dục” này bởi những lí do sau đây:
Thứ nhất: Quảng Trị là một trong những nơi diễn ra những cuộc
chiến đấu gay go, ác liệt nhất nhưng cũng anh hùng nhất trong hai cuộc
kháng chiến bảo vệ đất nước chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đặc
biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta nên
Quảng Trị có hệ thống di tích lịch sử DMZ dày đặc nhất.
Thứ hai: những năm gần đây, DMZ đã được Quảng Trị xác định là
một trong những Tour đặc trưng, hấp dẫn và thu hút khách của tỉnh nên
cơ sở vật chất, các dịch vụ du lịch đã và đang được đầu tư phát triển.
Thứ ba: tài nguyên du lịch tự nhiên và cả nhân văn của Quảng Trị rất
phong phú, đa dạng nên có thể kết hợp du lịch DMZ với rất nhiều loại
hình du lịch khác.
Từ đó, có thể xây dựng được các Tour du lịch phù hợp với các đối
tượng, mục đích khác nhau cũng như là xây dựng Tour DMZ với mục
1
đích giáo dục tư tưởng đạo đức thích hợp với tâm lí, sở thích, nhu cầu của
đối tượng HS - SV.
Mục đích của đề tài:
+ Góp phần nâng cao nhận thức của HS - SV về truyền thống " Uống

nước nhớ nguồn " của dân tộc.
+ Làm cho các sản phẩm du lịch phong phú, đa dạng hơn.
Phương pháp nghiên cứu:
+ Thu thập và tổng hợp tài liệu.
+ Bản đồ.
2
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Lý luận chung về DMZ Tour
DMZ là chữ viết tắt của Demilitazied Zone ( khu vực phi quân sự).
DMZ Tour là những chuyến tham quan du lịch đến những vùng phi
quân sự, vùng đã từng xảy ra chiến sự, chiến tranh.
Ở một số quốc gia trên thế giới (Nga, Mĩ, Hàn Quốc), DMZ Tour
đã và đang thu hút được rất nhiều du khách (Ví dụ: theo một văn phòng
Du lịch của Hàn Quốc thì hàng năm, Tour DMZ đến Bàn Môn Điếm của
nước này thu hút khoảng 20.000 du khách). Tại Việt Nam, trong những
năm qua cũng đã xuất hiện Tour du lịch DMZ trên địa bàn một số tỉnh
như: Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng… và Quảng Trị là một ví
dụ điển hình.
Sau hiệp định Gieneve năm 1954, Quảng Trị nơi có vĩ tuyến 17 đi
qua bị chia cắt thành hai miền và vùng phi quân sự được thiết lập dọc hai
bờ sông Bến Hải, mỗi bên cách bờ sông 5 km. Tại khu vực này, hai bên
không được bố trí quân đội mà chỉ có lực lượng cảnh sát làm nhiệm vụ
bảo vệ an ninh vùng giới tuyến của mình. Phía Bắc sông Bến Hải là vùng
giải phóng của quân nhân ta, còn phía Nam thuộc vùng kiểm soát của Mỹ
- Ngụy.
Chiến tranh kết thúc năm 1975 đã để lại rất nhiều di tích nơi mảnh
đất Quảng Trị anh hùng, đó là những chứng tích lịch sử lẫy lừng trong
vùng kiểm soát của cả hai bên như: cầu Hiền Lương, sông Bến Hải,
đường mòn Hồ Chí Minh, địa đạo Vịnh Mốc, Cồn Tiên, Dốc Miếu với
hàng rào điện tử McNamara, Khe Sanh, thành cổ Quảng Trị… Những di

tích lịch sử chiến tranh này có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với dân tộc ta.
Đó chính là những bảo tàng sống về ý chí và sức mạnh của chủ nghĩa anh
hùng cách mạng Việt Nam.
3
Đến nay, DMZ không chỉ được quan tâm với tư cách là chứng tích
lịch sử mà còn là tuyến du lịch hấp dẫn du khách của Quảng Trị.
1.2. Lý luận chung về hoạt động lồng ghép giáo dục tư
tưởng.
Theo Đại từ điển Tiếng Việt, ''lồng'' có nghĩa là cho một cái gì đó
lọt vào bên trong, ẩn vào bên trong và khớp lại với chỉnh thể của nó. Còn
''ghép'' có nghĩa là đặt phần nọ sát vào phần kia.
Cũng theo Đại từ điển Tiếng Việt, "giáo dục" là việc tác động có
hệ thống đến sự phát triển tinh thần cũng như thể chất của con người để
họ dần dần có được những phẩm chất và năng lực theo một yêu cầu nào
đó đã được đề ra.
Và "tư tưởng" là sự suy nghĩ, quan điểm và ý nghĩ chung của con
người đối với tự nhiên và xã hội.
Vậy việc lồng ghép giáo dục tư tưởng cho HS - SV qua DMZ Tour
có thể được hiểu là việc kết hợp, việc đặt, việc tác động đến suy nghĩ của
HS - SV nội dung yêu nước và truyền thống cách mạng của nhân dân ta
trong các cuộc chiến tranh, nhất là cuộc chiến tranh chống Mỹ thắng lợi,
giành độc lập về cho Tổ quốc của nhân dân ta thông qua hình thức tham
quan các di tích lịch sử cách mạng DMZ.
1.3. Nội dung và phương thức lồng ghép giáo dục tư tưởng
cho HS - SV qua DMZ Tour.
Giáo dục tư tưởng, đạo đức cho HS - SV là việc làm rất thường
xuyên của tất cả các trường học trong cả nước nhưng nó đòi hỏi sự nỗ
lực, cố gắng, trách nhiệm không chỉ từ các nhà trường mà còn phải có sự
kết hợp của gia đình, xã hội, của nhiều ngành khác như: Văn hóa - Thông
tin, Quốc Phòng…

4
Việc giáo dục tư tưởng ấy có thể thực hiện bằng cách trực tiếp hay
gián tiếp thông qua hình thức này, hình thức khác( như: qua các tiết học
trên lớp, qua tuần lễ giáo dục Quốc phòng…) nhưng đều có chung mục
đích định hướng để hình thành nhân cách cho HS - SV, để họ có ý thức,
trách nhiệm hơn với chính bản thân mình và với xã hội.
"Lồng ghép giáo dục tư tưởng cho HS - SV qua DMZ Tour" cũng
chính là việc định hướng và giáo dục rất thiết thực cho HS - SV qua hoạt
động ngoại khóa thực tế, qua tham quan du lịch - tham gia và quan sát
những di tích lịch sử, những hiện vật chiến tranh đã được người dân
Quảng Trị lưu giữ trong suốt hơn 30 năm qua, thậm chí HS - SV sẽ được
tiếp xúc với chính những nhân chứng sống, những người đã trực tiếp trải
qua chiến tranh, trải qua những giờ phút lịch sử thiêng liêng của Tổ quốc.
Vậy giáo dục chính trị tư tưởng qua DMZ Tour gồm những nội
dung gì? Phương thức giáo dục ấy như thế nào? Chúng có khác gì so với
cách giáo dục thông thường?
Nội dung lồng ghép:
+ Sự chiến đấu phi thường, quả cảm, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh
của nhân dân ta trong điều kiện hết sức thiếu thốn, khó khăn, vũ khí thô
sơ với lực lượng quân địch rất tinh nhuệ, vũ khí hết sức tối tân.
+ Sự hi sinh anh dũng của nhân dân Quảng Trị nói riêng cũng như
nhân dân cả nước.
+ Giáo dục ý thức bảo tồn, giữ gìn những giá trị văn hóa, lịch sử trong
Tour DMZ nói riêng cũng như những giá trị văn hóa, lịch sử trên cả nước
nói chung. Đây cũng là một nội dung giáo dục vô cùng quan trọng bởi đó
là những giá trị, những di tích vô giá để thế hệ này nối tiếp thế hệ sau có
thể sử dụng trong mục đích học tập nghiên cứu…
5
Qua đó sẽ giáo dục được lòng yêu nước, yêu nhân dân và giáo dục
ý thức trách nhiệm của HS - SV trong việc xây dựng đất nước Việt Nam

ngày càng phát triển hơn, thịnh vượng hơn.
Phương thức lồng ghép :
Lồng ghép giáo dục qua các bài thuyết minh hướng dẫn, qua các
trò chơi, các hoạt động tập thể được tổ chức trong chương trình.
Nội dung thuyết minh hướng dẫn và vai trò của hướng dẫn viên ở
đây là vô cùng quan trọng. Hướng dẫn viên thông qua các bài thuyết
minh sẽ thổi hồn, sẽ chỉ dẫn, giới thiệu tới HS-SV lịch sử, quá trình biến
động của các di tích cách mạng cũng như nhiệm vụ, ý nghĩa của các di
tích. Hướng dẫn viên ở đây sẽ là những người rất am hiểu và có phông
nền kiến thức tốt về lịch sử, về văn hoá Việt Nam nói chung cũng như
của Quảng Trị nói riêng để có thể thực hiện nội dung giáo dục trên.
Trong trường hợp có thể sẽ mời chính những người đã từng tham gia
chiến đấu trên chiến trường Quảng Trị năm xưa hướng dẫn và nói chuyện
với HS-SV. Phương thức này cũng đã được Ban quản lí một số khu di
tích như: khu di tích thành cổ, địa đạo Vịnh Mốc… thực hiện trong một
số dịp đặc biệt. Nhưng một câu hỏi được đặt ra là đến một lúc nào đó các
nhân chứng sống, những cựu chiến binh của chúng ta không còn nữa thì
chúng ta sẽ làm như thế nào? Vậy thì ngay từ bây giờ chúng ta sẽ phải sử
dụng các phương tiện, công nghệ kĩ thuật như máy ghi âm, máy quay
phim…để ghi lại nhũng hình ảnh các buổi nói chuyện của họ để làm
thông tin tư liệu về sau này.
Hình thức tham quan:
+ Hình thức tham quan ở đây là một hình thức mở: HS - SV không bị
gò bó trong thời gian và không gian của những tiết học giáo dục tư tưởng
hay chính trị trên lớp mà họ có thể hoàn toàn chủ động trong việc tự mình
6
tìm tòi, khám phá hoặc đi theo sự hướng dẫn của thầy cô, của hướng dẫn
viên trong từng di tích, địa điểm tham quan.
+ Kết hợp các hình thức tham quan: tham quan các di tích có ý nghĩa
lịch sử, ý nghĩa nhân văn kết hợp với các tài nguyên tự nhiên. Xen kẽ

giữa các điểm di tích lịch sử cách mạng của Quảng Trị là rất nhiều điểm
du lịch tự nhiên và nhân văn. Vì thế, để chuyển tham quan không chỉ là
những bài học giáo dục tư tưởng khô cứng, chúng ta có thể kết hợp tham
quan một số điểm du lịch tự nhiên, du lịch văn hóa.
+ Kết hợp tham quan với các hoạt động tập thể: đốt lửa trại, giao lưu
văn nghệ với các điệu múa, bài hát cách mạng truyền thống, các trò chơi
phù hợp với đối tượng HS - SV…
Với hình thức, phương thức tham quan trên, người viết hi vọng
rằng sẽ tạo ra được sự hấp dẫn đối với HS - SV, qua đó việc giáo dục tư
tưởng đạo đức, chính trị cho HS - SV đạt hiệu quả cao hơn.
1.4. Thực trạng khai thác DMZ Tour tại Quảng Trị hiện
nay.
Quảng Trị là một trong số các địa phương có tài nguyên du lịch rất
phong phú, đa dạng( bao gồm cả tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn)
với bờ biển dài 75km, cảng Cửa Việt, đảo Cồn Cỏ, cửa khẩu quốc tế Lao
Bảo, đường sắt xuyên Việt, nơi giao tiếp của quốc lộ 1A- quốc lộ 9-
đường xuyên Á nối liền Việt Nam-Lào và các nước khác trong khu vực.
Hệ thống di tích lịch sử cách mạng, DMZ của Quảng Trị dày đặc,
liên hoàn, trải dài từ Cửa Tùng, Cửa Việt lên Cồn Tiên, Dốc Miếu, qua
Tân Lâm để đến với Khe Sanh, Tà Cơn, Làng Vây, Lao Bảo…
Văn hóa tinh thần của Quảng Trị có những nét đặc trưng mang bản
sắc văn hóa miền Trung và văn hóa các dân tộc Pacô, Vân Kiều.
7
Ngoài ra, thiên nhiên đã ban tặng cho Quảng Trị nhiều bãi biển đẹp
như Cửa Tùng, Cửa việt, Mỹ Thủy…
Đây là những tiền đề rất thuận lợi để Quảng Trị phát triển du lịch
nói chung cũng như du lịch DMZ nói riêng. Trong những năm gần đây,
với việc xác định Du lịch là một trong những ngành kinh tế quan trọng
trong cơ cấu kinh tế của tỉnh nên việc khai thác tuyến du lịch DMZ của
Quảng Trị đã có những kết quả nhất định.

1.4.1 Cơ sở vật chất kĩ thuật và đối tượng khách chủ yếu của DMZ Tour
• Cơ sở vật chất kĩ thuật:
Phục vụ cho du lịch nói chung cũng như DMZ nói riêng như: hệ
thống cơ sở lưu trú, kinh doanh dịch vụ phát triển với sự tham gia của
nhiều thành phần kinh tế đã tạo ra sự đa dạng hơn trong kinh doanh du
lịch và các sản phẩm du lịch.
+ Nhiều cơ sở lưu trú, dịch vụ được xây mới, nâng cấp mà trọng điểm
là tại thị xã Đông Hà và thị xã Quảng Trị.
+ Hình thành mạng lưới điện, mạng lưới giao thông phục vụ tại các di
tích.
+ Vốn đầu tư cho du lịch, đặc biệt là các di tích lịch sử tăng đáng kể
(mỗi năm Quảng Trị được đầu tư khoảng 4 đến 5 tỉ đồng cho việc tôn tạo,
tu bổ các di tích) [1].
+ Đã và đang trùng tu, tôn tạo, tu bổ một số di tích DMZ như cầu Hiền
Lương, địa đạo Vịnh Mốc…để có thể thu hút được nhiều khách hơn.
• Đối tượng khách chủ yếu của các Tour DMZ.
+ Cựu chiến binh Việt Nam.
+ Nhân dân cả nước với mục đích đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ
nguồn.
8
+ Khách du lịch Châu Âu và cựu quân nhân Mỹ, những người trong
quá khứ đã từng tham gia vào chiến tranh Việt - Mỹ ( mỗi năm có khoảng
12 đến 15 nghìn người đến Quảng Trị để “Tìm về chiến trường xưa”)[2].
Tuy nhiên, Quảng Trị vẫn chưa khai thác được hết các thế mạnh
của DMZ. Điều này được thể hiện ở chỗ:
+ Đối tượng khách đến với Quảng Trị chưa phong phú, đa dạng mà
mới chủ yếu là các cựu chiến binh.
+ Mới chỉ tôn tạo, tái tạo, trùng tu một vài di tích nhỏ, lẻ như: địa đạo
Vịnh Mốc, cầu Hiền Lương, sân bay Tà Cơn… nên chưa thu hút và giữ
chân du khách được nhiều ngày.

Nguồn: [1] www.vietnamnet.vn, ngày 26/7/2004.
[2] Báo du lịch, ngày 22/7/2005.
+ Chất lượng nguồn nhân lực chưa cao.
+ Chưa có sản phẩm du lịch đặc trưng.
• Một số đề xuất kiến nghị:
Để khai thác DMZ Tour tốt hơn, hiệu quả hơn phục vụ cho đối
tượng HS - SV nói riêng và khách du lịch nói chung.
+ Xây dựng thương hiệu, tăng cường quảng bá rộng rãi trên các
phương tiện thông tin đại chúng để thu hút khách, cả khách nội địa và
khách quốc tế.
+ Đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ.
+ Xây dựng, tái tạo đồng bộ những di tích thiêng liêng để phục vụ nhu
cầu giáo dục truyền thống cũng như để cho du khách hiểu sâu hơn về giá
trị các di tích.
+ Nếu có thể, nên phục chế toàn bộ hoặc một phần hiện trường chiến
tranh, kết hợp sưu tập các kỉ vật có liên quan đến chiến tranh như hồi ức,
nhật kí, phim ảnh, báo hoặc mời các nhân chứng sống đến nói chuyện,
hướng dẫn tại các điểm tham quan du lịch để tạo thêm sự hấp dẫn và ý
nghĩa với các Tour DMZ.
9
+ Nghiên cứu tạo mẫu, sản xuất các mặt hàng lưu niệm mang hình ảnh
đặc trưng của Quảng Trị.
1.4.2 Một số tuyến du lịch DMZ phổ biến của Quảng Trị hiện nay
Với hệ thống di tích lịch sử cách mạng DMZ dày đặc, liên hoàn,
Quảng Trị đã được Tổng cục Du Lịch chọn là một trong 20 khu du lịch
trọng điểm của cả nước. Những năm qua, cùng với các chương trình, loại
hình du lịch đặc trưng, phổ biến của Quảng Trị (như: Đường Hồ Chí
Minh huyền thoại, Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội, Một ngày
ăn cơm ba nước, Nghỉ dưỡng biển, Caravan Tour) thì DMZ Tour cũng
thu hút được rất nhiều du khách.

Tour DMZ đã và đang được các công ty lữ hành khai thác với các
điểm tham quan chính gồm: Cụm di tích đôi bờ Hiền Lương, địa đạo
Vịnh Mốc-Bảo tàng địa đạo, đường mòn Hồ Chí Minh, nhà tù Lao Bảo,
thành cổ Quảng Trị, cụm di tích Khe Sanh- Làng Vây- Tà Cơn, hàng rào
điện tử Mcnamara, di tích Dốc Miếu, cầu treo Đăkrông, thánh địa La
Vang, cụm di tích Caroll-RockPille, nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, nghĩa
trang đường 9, khu tưởng niệm đồng chí Lê Duẩn, khu di tích ủy ban
cách mạng lâm thời.
Một số công ty đã và đang khai thác tuyến du lịch DMZ như:
Quảng Trị Hotel-Tourism Company Travel Agency, 66 Lê Duẩn, thị xã
Đông Hà-Quảng Trị:
Tuyến 1 ngày:
Sáng: Đông Hà -Rockpile - cầu treo Đăkrông - đường mòn Hồ Chí
Minh-Bản Bru-Vân Kiều-Khe Sanh (nghỉ trưa).
Chiều: Cầu Hiền Lương-sông Bến Hải-Vịnh Mốc-bảo tàng địa đạo
Tuyến 2 ngày:
Ngày 1: Sáng: Thành cổ -La Vang-thị xã Đông Hà (nghỉ trưa).
Chiều: Dốc Miếu-cầu Hiền Lương-sông Bến Hải - địa đạo
10
Vnh Mc-bo tng a o-Ca Tựng.
Ti: ngh ti ụng H.
Ngy 2: Sỏng: Cn c Cn Tiờn-ngha trang Trng Sn-Carrol
Rockpille-cu treo krụng- ng mũn H Chớ
Minh-bn Bru-Võn Kiu-Khe Sanh
Chiu: T Cn - Khe Sanh - Lng Võy-ca khu Lao Bo-
nh tự Lao Bo.
Sinh Cafe Open Tour
Ngày 1: từ Hà Nội tới Thị xã Đông Hà
Ngày 2: Sáng Carrol Rockpille - Khe Sanh.
Chiều: Đờng Hồ Chí Minh - Tà Cơn - Hàng rào điện tử Mc

Namara - Vĩnh Mốc - Hiền Lơng
Ngày 3: Sáng: Cửa Tùng
Chiều: Về Hà Nội
11
Chương 2: XÂY DỰNG DMZ TOUR TẠI QUẢNG TRỊ
VỚI MỤC ĐÍCH LỒNG NGHÉP GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG
CHO HS – SV
Với thế mạnh DMZ của Quảng Trị như trên đã trình bày, chúng ta
có thể khẳng định rằng Quảng Trị là nơi hoàn toàn phù hợp để xây dựng
các Tour DMZ cho HS - SV với mục đích lồng ghép giáo dục tư tưởng.
Để thực hiện mục đích "lồng ghép giáo dục tư tưởng" này, người
viết đã xây dựng hai lịch trình Tour DMZ với các điểm du lịch tiêu biểu
có ý nghĩa lịch sử, cách mạng của Quảng Trị, và xen kẽ vào đó là một số
điểm du lịch văn hóa, du lịch biển…
Ngoài ra, người viết sẽ trình bày một số hoạt động tập thể phù hợp
với đối tượng HS-SV có thể kết hợp được trong Tour này.
2.1. Xây dựng lịch trình Tour .
Lịch trình Tour ở đây được xây dựng chủ yếu dựa trên cơ sở các
điểm du lịch DMZ, các điều kiện cơ sở vật chất kĩ thuật, các dịch vụ du
lịch của Quảng Trị đang được khai thác.
Để xây dựng lịch trình này, người viết đã lựa chọn một số điểm
tham quan DMZ tiêu biểu như địa đạo Vịnh Mốc, thành cổ Quảng Trị,
cầu Hiền Lương, sông Bến Hải...kết hợp với các điểm tham quan du lịch
tự nhiên.
Với đối tượng cựu chiến binh, Tour du lịch DMZ thường được xây
dựng với số lượng điểm tham quan có tính chất lịch sử, có giá trị nhân
văn nhiều hơn, còn các điểm du lịch tự nhiên ít hơn. Và với đối tượng HS
- SV thì ngược lại bởi HS - SV là những người sôi nổi, thích sự phong
phú, đa dạng, thích khám phá những điều mới lạ nên việc kết hợp với các
điểm du lịch tự nhiên sẽ tạo thêm sự thoải mái, hứng thú cho chuyến đi.

12