Phát triển kĩ năng tiếp nhận ngôn bản cho học sinh tiểu học

CNG MễN HC THC S
Tờn mụn hc: Phỏt trin k nng tip nhn ngụn bn cho hc sinh tiu hc
Mó mụn hc: PRIM
Loi mụn hc: C s t chn
Chuyờn ngnh: GDTH
S tớn ch: 2
S tit (Lý thuyt/ Tho lun/ Thc hnh): 15/10/20
Thụng tin chung v mụn hc
I. Tờn mụn hc (Ting Vit): Phỏt trin k nng tip nhn ngụn bn cho hc sinh tiu hc
Tờn mụn hc (Ting Anh): Devolopping the Receiving Capability of Primary Students
II. Mụn hc tiờn quyt
Học viên đã học các học phần TV, PPDHTV hệ CNGDTH.
III. Mục tiêu môn học:
Cung cấp cho ngời học những cơ sở khoa học và thực tiễn để phát triển năng lực tiếp nhận ngôn bản
cho học sinh
Phát triển ở học viên kĩ năng tổ chức quá trình tiếp nhận ngôn bản cho học sinh tiểu học.
IV. Thời lợng: 2 tín chỉ (45 tiết)
V. Túm tt ni dung mụn hc
Chuyên đề trình bày những cơ sở khoa học và thực tiễn của quá trình phát triển kĩ năng tiếp nhận
ngôn bản cho học sinh tiểu học. Chuyên đề này sẽ cùng với chuyên đề Phát triển kĩ năng tạo lập
ngôn bản cho học sinh tiểu học tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh để phát triển các kĩ năng sử
dụng Tiếng Việt cho học sinh trong học tập cũng nh trong cuộc sống.
VI. Hc liu
+ Lê Phơng Nga (chủ biên) Lê A - Đặng Kim Nga - Đỗ Xuân Thảo, Phơng pháp dạy học Tiếng
Việt Tiểu học 1, NXB S phm, 2009
+ Lê Phơng Nga. Phơng pháp dạy học Tiếng Việt Tiểu học 2, NXB S phm, 2009
+ Lê Phơng Nga Nguyễn Trí, Phơng pháp dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học (chuyên luận), NXB
ĐH Quốc Gia Hà Nội, 1999.
+ Một số vấn đề cơ bản của tâm lí ngôn ngữ học ủy ban KH XH Việt Nam Viện thông tin
Khoa học xã hội Hà Nội 1987.
+ Dạy học Tập đọc ở Tiểu học, NXB GD, 2002

+ Chơng trình, SGK, TLTK môn ting Vit tiu hc.
VII. Hỡnh thc kim tra, ỏnh giỏ kt qu hc tp mụn hc
1. Kim tra gia kỡ (im kim tra b phn)
- Hỡnh thc: hc viờn vit bi thu hoch
- im: T 0 n 10
- T trng: 30%
2. Thi ht mụn
- Hỡnh thc: T lun
- Thi gian thi: Hc viờn lm bi thi trong 120 phỳt, ngy thi v a im theo k hoch.
- iu kin d thi ht mụn: m bo chuyờn cn, im kim tra t 5,0 tr lờn.
- im: T 0 n 10.
- T trng: 70%
VIII. Nội dung chi tiết
o.Tm quan trng ca dy hoc tip nhn ngụn bn
1. Thực trạng dạy học tiếp nhận ngôn bản ở Tiểu học
1.1. Chơng trình, các tài liệu dạy học và phơng pháp dạy nghe, đọc ở tiểu học
a. Phân tích mục tiêu, yêu cầu về kĩ năng nghe và đọc ở học sinh tiểu học
- Yêu cầu về kĩ năng nghe ở học sinh tiểu học
+Nghe và phân biệt mặt âm thanh của từ.
+Nghe và nhận diện ranh giới giữa các từ.
+ Nghe và phân biệt nghĩa của các từ đồng âm.
1
+ Nghe và nhận ra quan hệ cú pháp giữa các từ trong câu.
+ Nghe và phân biệt ngữ điệu kèm sắc thái khác nhau của câu.
+ Nghe và hiểu nghĩa tờng minh và nghĩa hàm ẩn của câu, ngôn bản.
+Nghe và hiểu các câu, ngôn bản trong giao tiếp để các ứng xử bằng lời thích hợp.
- Yêu cầu về kĩ năng đọc ở học sinh tiểu học
+ Đọc đúng:
Đọc đúng các âm vị
Đọc đúng chỗ ngắt giọng

Đọc đúng trọng âm
+ Đọc nhanh
+ Đọc hiểu
Nhận diện văn bản
Cắt nghĩa văn bản
Hồi đáp văn bản
+ Đọc diễn cảm:
Xác định cảm xúc chủ đạo
Đọc đúng ngữ điệu để thể hiện cảm xúc
b. Đánh giá việc dạy nghe và đọc trong các chơng trình và tài liệu dạy học ở tiểu học
1.2. Phân tích những khó khăn và hạn chế của giáo viên khi dạy tiếp nhận ngôn bản cho HS Tiểu
học Biện pháp khắc phục
a. Phân tích những khó khăn và hạn chế của giáo viên khi dạy nghe ở Tiểu học Biện pháp khắc
phục
b. Phân tích những khó khăn và hạn chế của giáo viên khi dạy đọc ở Tiểu học Biện pháp khắc
phục
1.3 Phân tích những khó khăn và hạn chế của học sinh tiểu học khi tiếp nhận ngôn bản
a. Phân tích những hạn chế về khả năng nghe, lỗi nghe của học sinh Tiểu học và biện pháp phòng
ngừa, sửa chữa
b. Phân tích những hạn chế về khả năng đọc, lỗi đọc của học sinh Tiểu học và biện pháp phòng
ngừa, sửa chữa
2. Cơ sở khoa học của tiếp nhận ngôn bản ở học sinh tiểu học
2.1. Lí thuyết giao tiếp, ngôn bản và tiếp nhận ngôn bản với vấn đề dạy nghe và đọc hiểu ở Tiểu
học.
2.1.1. Khái niệm ngôn bản
a. Giao tiếp và ngôn bản
b. Phân loại ngôn bản
2.1.2. Tiếp nhận ngôn bản nghe và đọc
2.1.3. Các đơn vị ngôn ngữ trong dạy nghe và đọc
a. Âm thanh, chữ và nghĩa trong dạy nghe, đọc

b. Câu, phát ngôn, ngôn bản trong hoạt động giao tiếp
2.1.4. Mi quan h gia tip nhn v to lp ngụn bn
2.2. Đặc điểm tâm lí tiếp nhận ngôn bản của học sinh tiểu học và vấn đề lựa chọn nội dung, phơng
pháp dạy nghe, đọc ở Tiểu học
a. Sự phát triển kĩ năng nghe và đọc ở trẻ em
b. Đặc điểm tiếp nhận ngôn bản ở học sinh tiểu học và vấn đề lựa chọn ngôn bản.
c. Đặc điểm tiếp nhận ngôn bản ở học sinh tiểu học và trật tự ngôn bản đợc đa ra dạy.
d. Đặc điểm tiếp nhận ngôn bản ở học sinh tiểu học và tính vừa sức trong dạy nghe, đọc ở Tiểu học.
3. Tổ chức phát triển năng lực tiếp nhận ngôn bản cho học sinh tiểu học
3.1. Các dạng bài tập rèn kĩ năng nghe hiểu cho học sinh tiểu học
a. Rèn kĩ năng nghe hiểu trong hội thoại.
b. Rèn kĩ năng nghe hiểu ngôn bản
3.2 Các dạng bài tập rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản.
a. Rèn kĩ năng nhận diện ngôn ngữ văn bản
b. Rèn kĩ năng làm rõ nội dung và đích văn bản.
2
c. Rèn kĩ năng hồi đáp văn bản.
* Hớng dẫn thực hiện
- Học viên đọc các tài liệu tham khảo.
- Học viên thuyết trình các nội dung lí thuyết.
- Học viên thảo luận để nắm các khái niệm lí thuyết.
- Học viên thực hành
+ Thực hành phân tích chơng trình, SGK, hớng dẫn giảng dạy trên bình diện hớng đến mục tiêu rèn
kĩ năng nghe, đọc hiểu.
+ Thực hành xác lập phép đo và đo nghiệm để nghiên cứu kĩ năng nghe, đọc hiểu của học sinh tiểu
học.
+ Thực hành xây dựng các bài tập luyện nghe, đọc hiểu cho học sinh tiểu học.
+ Thực hành tổ chức dạy các giờ luyện nghe, đọc hiểu ở Tiểu học.
3