Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở Bắc

Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
1

A. PHẦ MỞ ĐẦU


1. Lý do chọn đề tài:
Nếu người Pháp tự hào về thủ đô Pari hoa lệ, người Trung Hoa tự hào
về dòng Trường Giang cuồn cuộn sóng dâng, thì tại sao người Việt Nam
chúng ta không tự hào về một mảnh đất “nghìn năm văn hiến”, mảnh đất đã
sản sinh ra biết bao danh nhân văn hóa, mảnh đất ông cha ta đã để lại biết bao
di tích lịch sử, đền, đài, miếu mạo.
Ở nước ta du lịch đang trở thành mộ ngành kinh tế quan trọng, bao
gồm nhiều hoạt động khai thác các tiềm năng của các hệ địa – sinh thái khác
nhau trên khắp đất nước. Sự phong phú, đa dạng của các hình thức du lịch
được thể hiện từ việc thăm quan các danh lam thắng cảnh tự nhiên, nghiên
cứu các thành phần tự nhiên, xã hội để nghỉ dưỡng, từ du lịch bằng xe, đi
thuyền, đi bộ đến du lịch cưỡi thú lớn. Quá trình phát triển của các loại hình
du lịch đã tạo ra khả năng khai thác nhiều tiềm năng to lớn của các tài nguyên
tự nhiên, nhân văn.
Đặc biệt trong những năm gần đây thay vì đến những nơi đô thị ồn ào,
náo nhiệt với các tòa nhà che khuất tầm nhìn của con người thì khách có xu
hướng đến với các miền quê để được hòa mình vào cuộc sống của người dân,
những phong tục tập quán mang tính truyền thống và tính địa phương, được
hiểu thêm những giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc... Được hòa mình vào
thiên nhiên trong lành với vẻ đẹp cổ kính của di tích lịch sử và gắn với nó là
lễ hội truyền thống độc đáo. Do vậy việc khai thác các giá trị lịch sử, văn hóa,
kiến trúc ở mỗi miền quê là công việc cực kỳ quan trọng cho phát triển du
lịch.

Bắc Ninh là một tỉnh nằm ở phía đông bắc của thủ đô Hà Nội, xưa kia
đây là trung tâm của xứ Kinh Bắc - mảnh đất địa linh nhân kiệt, một vùng quê
tiêu biểu của văn minh dân tộc, một mảnh đất có nhiều công trình kiến trúc
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
2
đình, đài, miếu, mạo... Hơn nữa du khách còn cảm nhận được sự ân cần đón
tiếp của người dân địa phương bởi con người Bắc Ninh cần cù, chất phát, ham
học hỏi...
Với tiềm năng du lịch đa dạng, phong phú, Bắc Ninh có điều kiện để
trở thành một địa danh du lịch có sức hút lớn đối với khách du lịch bởi nhiều
loại hình du lịch đặc biệt là du lịch tham quan nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa
dân gian, di tích lịch sử, lễ hội.
Tuy nhiên thực trạng phát triển du lịch của Bắc Ninh trong những
năm qua còn nhiều hạn chế chưa tương xứng với tiềm năng của mình. Hoạt
động du lịch dựa trên việc khai thác các tài nguyên có sẵn, đầu tư còn hạn chế
và mang tính tự phát nên chưa có sn phNm hp dn du khách.
Chính vì mong mun góp mt phn nh bé vào vic khai thác các giá
tr văn hóa phong phú ca Băc N inh cho phát trin du lch nên em ã chn 
tài “Khai thác giá tr lch s, văn hóa, kin trúc ca di tích chùa Bút Tháp 
Bc N inh trong phát trin du lch”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Vi  tài “Khai thác giá tr lch s, văn hóa, kin trúc ca di tích
chùa Bút Tháp  Bc N inh trong phát trin du lch”, khóa lun nhm mc
ích:
- Ch ra các giá tr lch s, văn hóa, kin trúc ca chùa phc v phát
trin du lch.
- ưa ra các lun chng khoa hc  chính quyn các cp, các ngành
tham kho trong vic khai thác các giá tr lch s, văn hóa, kin trúc phc v

phát trin du lch, góp phn phát trin kinh t, bo tn và phát huy các giá tr
truyn thng ca a phương nói riêng và Bc N inh nói chung.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
3
3. Đối tượng nghiên cứu:
-  tài “Khai thác giá tr lch s, văn hóa, kin trúc ca di tích chùa
Bút Tháp  Bc ninh trong phát trin du lch” tp trung nghiên cu các i
tưng:
* Yu t lch s hình thành ca di tích.
* Khai thác giá tr lch s, văn hóa, kin trúc có giá tr phc v di lch
Bc N inh và ý nghĩa ca nó i vi i sng cư dân ca a phương.
4. Phạm vi nghiên cứu:
* Giá tr lch s, văn hóa, kin trúc ca di tích có th khai thác phc
v cho phát trin du lch.
* Tìm hiu hot ng khai thác du lch ca thôn Bút Tháp – nơi có di
tích chùa  t ó ưa ra mt vài bin pháp có hiu qu  khai thác giá tr
ca di tích cho phhát trin du lch.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Khóa lun ã s dng các phương pháp nghiên cu sau:
* Phương pháp thu thp và x lý thông tin.
* Phương pháp nghiên cu thc a.
* Phương pháp phng vn.
6. Bố cục của khóa luận:
* PHN M U.
* PHN N I DUN G gm 3 chương:
- Chương I: Cơ s lý lun v phát trin du lch văn hóa.
- Chương II: Thc trng khai thác các giá tr lch s, văn hóa, kin
trúc di tích chùa Bút Tháp  Bc N inh.

- Chương III: Gii pháp khai thác giá tr lch s, văn hóa, kin trúc
chùa Bút Tháp  Bc N inh.
* PHN KT LUN
* TÀI LIU THAM KHO.
* PH LC.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
4

B. PHẦ ỘI DUG

CHƯƠG I: CƠ SỎ LÝ LUẬ VỀ PHÁT TRIỂ DU LNCH
VĂ HÓA.
1. Du lịch văn hóa.
1.1. Khái nim v du lch và các th loi du lch.
a. Khái nim du lch:
N gày nay du lch tr thành mt hin tưng kinh t - xã hi ph bin
không ch  các nưc phát trin mà còn  các nưc ang phát trin trong ó
có Vit N am.
Tuy nhiên cho n nay  nưc ta nhn thc v ni dung du lch vn
còn chưa thng nht. Trưc thc t phát trin ca ngành du lch v mt kinh
t cũng như trong lĩnh vc ào to vic nghiên cu, tho lun  i n thng
nht mt s khái nim cơ bn. Do hoàn cnh khác nhau, dưi mi góc 
nghiên cu khác nhau nên mi ngưi có cách hiu v du lch khác nhau, úng
như mt chuyên gia v du lch ã tng nhn nh:“i vi du lch có bao
nhiêu tác gi nghiên cu thì có by nhiêu nh nghĩa”.
Theo quan im ca các nhà du lch mà tiêu biu là theo I.I Pirugiơnic
(1985), thut ng du lch ưc chuyn ti 3 ni dung cơ bn:
1. Cách s dng thi gian ri ngoài nơi cư trú thưng xuyên.

2. Dng chuyn cư c bit.
3. N gành kinh t, mt trong nhng ngành thuc lĩnh vc phi sn
xut.
Trong du lch và khách du lch ca PGS. Trn N hn nh nghĩa: “Du
lịch là một dạng hoạt động của con người rời khỏi quê hương đến một nơi
khác với mục đích chủ yếu là thm nhận các giá trị vật chất, tinh thần đặc
sắc, độc đáo khác lạ với quê hương không nhằm mục đích sinh lời”.
Trong quá trình Thng kê du lch” N guyn Cao Cưng và Tô ăng Hi ch
ra rng ”.:“Du lịch là một ngành kinh tế xã hội, dịch vụ có nhiệm vụ phục vụ
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
5
nhu cầu tham quan, giải trí, nghỉ nghơi có hoặc không kết hợp các hoạt động
chữa bệnh, thể thao, nghiên cứu khoa học với các nhu cầu khác
Trong cun “Cơ s a lý du lch và dch v tham quan” vi ni dung
khá chi tit nhà a lý Belarus ã nhn mnh:“Du lịch là một dạng hoạt động
của dân cư trong thời gian nhàn rỗi có liên quan có sự di cư và tạm trú tạm
thời ngoài nơi ở thường xuyên nhằm mục đích phát triển thể chất và tinh
thần, nâng cao trình độ nhận thức văn hóa hoặc hoạt động thể thao kèm theo
việc tiêu thụ những giá trị tự nhiên, kinh tế, văn hóa, dịch vụ”.
N ăm 1963 vi mc ích quc t, ti hi nghi Liên Hp quc v du
lch Rôma các chuyên gia ã ưa ra nh nghĩa: “Du lịch là tổng hòa các mối
quan hệ, hiện tượng và các hoạt động kinh tế bắt nguồn từ các cuộc hành
trình và lưu trú ngoài nơi lưu trú của cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi ở
thường xuyên của họ hay ngoài nước họ với mục đích hòa bình. ơi họ đến
lưu trú không phải là nơi làm việc của họ”.
Theo lut du lich nưc Cng hòa xã hi ch nghĩa Vit N am năm
2005 nh nghĩa: “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của
con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu

tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất
định” (iu 4).
N hư vy du lch ưc hiu là:
- S di chuyn và lưu trú qua êm tm thi trong thi gian nhàn ri
ca cá nhân hay tp th ngoài nơi cư trú nhm mc ích phc hi sc khe,
nâng cao ti ch nhn thc v th gii xung quanh, có hoc không kèm theo
vic tiêu th các giá tr t nhiên, kinh t, văn hóa và dch v cho các cơ s
chuyên nghip cung ng.
- Mt lĩnh vc kinh doanh các dich v nhm tha mãn nhu cu ny
sinh trong quá trình di chuyn và lưu trú qua êm tm thi trong thi gian
rnh ri ca cá nhân hay tp th ngoài nơi cư trú vi mc ích phc hi sc
khe, nâng cao ti ch nhn thc v th gii xung quanh.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
6
b. Các loại hình du lịch:
Hot ng du lch có th phân thành các nhóm khác nhau tùy thuc
vào tiêu chí ưa ra, nó ph thuc vào các nhân t khác nhau, da vào c
im, v trí, phương tin và mc tiêu có th chia ra các loi hình riêng bit:
* Phân loại theo môi trường tài nguyên:
Theo cách phân loi này có th chia ra thành các loi hình du lch
như: du lch văn hóa, du lch thiên nhiên. N gưi ta gi du lch văn hóa khi
hot ng du lch din ra ch yu trong môi trưng nhân văn. N gưc li du
lch thiên nhiên din ra nhm tha mãn nhu cu v thiên nhiên ca con ngưi.
* Phân loại theo mục đích chuyến đi của khách:
- Du lch tham quan:
Tham quan là hành vi quuan trng ca con ngưi  nâng cao hiu
bit v th gii xung quanh. i tưng tham quan có th là mt tài nguyên du
lch t nhiên vi phong cnh kỳ thú, cũng có th là mt tài nguyên du lch

nhân văn như mt di tích, mt công trình ương i, hay mt cơ s nghiên
cu khoa hc, mt cơ s sn xut.
- Du lch ngh dưng:
Mc ích ca chuyn i là  iu tr hay  phòng nga mt căn
bnh tim tàng nào ó da vào tng loi tài nguyên hoc hot ng du lch
phù hp. im n thưng là các khu an dưng, các khu cha bnh, các im
nưc khoáng, nơi có không khí trong lành... Du khách thưng là nhng bnh
nhân mc bnh khp, ngoài da...
- Du lch khám phá:
Khám phá th gii xung quanh là nhm mc ích nâng cao hiu bit
v th gii xung quanh. Các chuyn i có mc ích khám phá cũng ưc coi
là thun túy du lch.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
7
- Du lch gii trí:
Mc ích là thư giãn, x hơi, bưc ra khi công vic thưng nht
căng thng  phc hi sc khe. vi mc ích này du khách ch yu mun
tìm n nhng nơi yên tĩnh, không khí trong lành.
- Du lch th thao:
ây là loi hình du lch xut hin nhm áp ng lòng ham mê th
thao ca con ngưi. Các hot ng th thao như: săn bt, câu cá, chơi golt, bơi
thuyn...
- Du lch l hi:
Tham gia vào l hi du khách mun hòa mình vào không khí tưng
bng ca các cuc biu dương lc lưng, biu dương tình oàn kt ca cng
ng. Du khách tìm thy  l hi bn thân mình, quên i nhng khó chu ca
cuc sng thưng ngày.
- Kt hp du lch trong chuyn i vì mc ích tôn giáo - du lch tôn

giáo:
ó là các chuyn i vì mc ích tôn giáo như truyn giáo ca các tu
s, thc hin l nghi tôn giáo ca các tín  ti các giáo ưng, tham d các l
hi tôn giáo.N gày nay du lch tôn giáo ưc hiu là các chuyn i ca du
khách ch yu  tha mãn nhu cu thc hin l nghi tôn giáo ca tín , hay
tìm hiu, nghiên cu tôn giáo ca ngưi d giáo.
- Kt hp du lch trong chuyn i nhm mc ích thăm thân – du lch
thăm thân:
Loi hình du lch này ny sinh do nhu cu giao tip trong xã hi,
nhm thăm hi ngưi thân, h hàng, i d l cưi, l tang.... Hình thc du lch
này có ý nghĩa quan trng i vi nhng nưc có nhiu ngưi sng  nưc
ngoài.
- Kt hp du lch trong chuyn i vì mc ích kinh doanh – du lch
kinh doanh:
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
8
H i du lch là  tìm cơ hi làm ăn, tìm i tác kinh doanh. ó là
nhng mc tiêu chính ca h trong chuyn i.
* Phân loại theo phạm vi lãnh thổ:
- Du lch quc t:
Du lch quc t là loi hình du lch mà trong quá trình thc hin nó có
s giao tip vi ngưi nưc ngoài, mt trong hai phía (du khách hay nhà cung
ng du lch) phi s dng ngoi ng trong giao tip, v mt không gian a lý:
du khách i ra ngoài t nưc ca h, v mt kinh t: có s giao dch thanh
toán bng ngoi t.
- Du lch ni a:
Là các hot ng t chc phc v ngưi trong nưc du lch i du lch,
ngh nghơi và tham gia các i tưng du lch trong lãnh th quc gia, v cơ

bn không có s giao dch thanh toán bng ngoi t.
- Du lch quc gia:
Theo cách hiu hin nay du lch quc gia bao gm toàn b hot ng
ca mt quc gia t vic gi khách ra nưc ngoài n vic phc v khách
trong và ngoài nnưc tham quan du lch trong phm vi nưc mình.
* Phân lọai theo đặc điểm địa lý của điểm du lịch
- Du lch min bin:
Là nhng cơ s du lch nm vùng ven bin vi mc ích ón khách
tm bin. Trên phm vi th gii s khhách du lch ln nht là s khách i
bin.
- Du lch ngh núi:
Là loi hình s phát trin trong tương lai.
- Du lch ô th:
Các thành ph, trung tâm hành chính có sc hp dn bi các công
trình kin trúc ln có tm vóc quc gia và quc t. Mt khác ô th cũng là
u mi thương mi ln ca t nưc. Vì vy không ch nhng ngưi dân 
nhng vùng nông thôn b hp dn bi các công trình ương i,  s trong
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
9
các ô th mà du khách t các min khác nhau, t các thành ph khác cũng có
nhu cu n  chiêm ngưng ph xá và mua sm.
- Du lch thôn quê:
i vi ngưi dân các ô th, làng quê là nơi có không khí trong lành,
h có nhu cu ngh nghơi thoát khi không khí n ào, căng thng ca ph xá.
* Phân loại theo phương tiện giao thông.
- Du lch xe p:
ây không phi là loi hình du lch  các nưc nghèo như nhiu
ngưi thưng nghĩ.  Vit N am trong nhng năm tr li ây ã có mt s

ngưi t chc nhng chuyn du lch vòng quanh t nưc bng xe p.
- Du lch ô tô:
c im cơ bn ca loi hình du lch này là giá r, tip cn ưc d
dàng vi các im du lch. Giá ca ô tô không cao nên nhiu nhà cung ng có
kh năng t trang b cho mình. Bng cách nm trong tay phương tin vn
chuyn, các nhà cung ng du lch ch ng hơn.
- Du lch bng tàu ha:
Ưu im cơ bn ca loi hình này là chi phí cho vn chuyn thp, mt
khác hành trình bng tàu ha không làm hao tn nhiu n sc kho ca du
khách, tit kim ưc nhiu thi gian i li vì có th thc hin ưc hành
trình vào ban êm.
- Du lch bng tàu thu:
Có th sng thoi mái, dài ngày trên thuyn, luôn ưc hưng mt
bu không khí trong lành và ưc thăm nhiu a im trong mt chuyn i.
- Du lch máy bay:
Hin nay máy bay là mt phương tin ưa dùng nht trong du lch. Vì
nó cho phép du khách i n nhiu vùng xa xôi trong thi giân ngn nht.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
10
* Phân loại theo hình thức lưu trú
- Khách sn:.
Khách sn là cơ s lưu trú có y  tin nghi phc v vic qua êm
và các nhu cu khác ca khách như ăn, ng, vui chơi gii trí...
- motel:
Là dng cơ s lưu trú ưc xây dng gn ưng giao thông, có kin
trúc tng thp dùng  phc v i tưng khách du lch i bng phương tin
riêng.
- N hà tr thanh niên:

ây là dng cơ s lưu trú phc v ch yu tng lp thanh niên, sinh
viên và nhng ngưi không có kh năng thanh toán cao. Tin nghi và các dch
v  ây khá khiêm tn như phòng nhiu giưng, khu v sinh chung, có nhiu
phòng ... bù li giá rt thp.
- camping:
Là mt khu vc  ó ngưi ta phân lô theo quy hoch nht nh.
oàn du lch có th chn thuê mt a im  dng lu, tri. i a s các
cơ s này u cho thuê các trang thit b cn thit  qua êm như lu, bt,
chăn, màn...Loi hình du lch này rt ưc thanh niên, sinh viên ưu chung.
- Bungalow:
Là mt dng nhà tr làm bng g hay các vt liu nh ưc ghép li
vi nhau. Thưng thy loi cơ s lưu trú này  các vùng ven bin hay min
núi, các im ngh mát.
- Làng du lch:
Là mt qun th các bit th hay bungalow ưc b trí  to nên mt
không gian du lch, cho phép khách va có iu kin giao tip, va có không
gian bit lp khi h mun.
* Phân loại theo lứa tuổi của du khách:
- Du lch thanh niên: t 17 – 35 tui
- Du lch thiu niên: dưi 17 tui.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
11
* Phân loại theo độ dài của chuyến đi
- Du lch ngn ngày:
Các chuyn i du lch dưc thc hin trong thi gian dưi mt tun l
thì ưc coi là du lch ngn ngày.
- Du lch dài ngày:
N gưc li các chuyn i du lch dài ngày có th tiêu tn thi gian n

gn mt năm gi là du lch dài ngày.
* Phân loại theo hình thức tổ chức:
- Du lch theo oàn:
Du lch có s t chc theo oàn, vi s chuNn b chương trình t
trưc, hay thông qua t chc du lch (i lý du lch, t chc công oàn), mi
thành viên trong oàn ưc thông báo trưc chương trình ca mình.
- Du lch cá nhân:
Cá nhân t nh ra tuyn hành trình, k hoch lưu trú, a im ăn
ung và tuỳ nghi. Loi hình này phát trin vi tc  nhanh và trong nhng
năm gn ây ã chim ưc ưu th.
* Phân loại theo phương thức hợp đồng
N hìn chung các loi hình du lch có kt hp cht ch vi nhau VD:
Du lch leo núi, dài ngày, có t chc.
1.2. Khái niệm và đặc điểm của du lịch văn hoá.
a. Khái niệm:
Theo lut du lch Vit N am năm 2005:  Du lịch văn hoá là bản sắc
dựa vào văn hoá dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo tồn, phát
huy các giá trị văn hoá truyền thống”.
Trong cun “ N hp môn khoa hc du lch” ca Trn c Thanh: “
Du lịch văn hóa là hoạt động du lịch diễn ra chủ yếu trong môi trường nhân
văn, hay hoạt động du lịch đó là tập trung khai thác tài nguyên du lịch nhân
văn”.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
12
N hư vy theo các quan im trên thì tài nguyên du lch văn hóa cũng
là tài nguyên du lch nhân văn. Tài nguyên du lch văn hoá là tt c nhng gì
do cng ng to ra có sc hp dn du khách, cùng các thành t khác ưc
ưa vào phc v phát trin du lch. N hư vy tài nguyên du lch văn hoá ưc

hiu là bao gm các di tích, các công trình ương i, các l hi, phong tc
tp quán. Tài nguyên du lch văn hoá chính là các di sn văn hoá do con
ngưi to ra bao gm các giá tr văn hóa vt th và phi vt th.
- Di sn vt th là nhng sn phNm vt cht cht có giá tr lch s, văn
hoá, khoa hc, bao gm các di tích lch s, các danh lam thng cnh, di vt,
c vt, bo vt quc gia.
- Di sn văn hoá phi vt th là nhng sn phNm tinh thn có giá tr v
lch s, văn hoá, khoa hc ưc lưu truyn bng ming, truyn ngh, trình
din và các hình thc lưu gi khác, bao gm ting nói, ch vit, tác phNm văn
hc,ngh thut khoa hc, ng văn truyn ming, din xưng dân gian. li
sng, np sng, l hi, bí quyt v ngh th công truyn thng, tri thc v y
dưc hc c truyn, v văn hoá Nm thc, v trang phc truyn thng dân tc
và nhng tri thc dân gian khác.
b. Đặc điểm:
- Tài nguyên du lch vâưn hoá có tác dng nhn thc nhiu hơn, tác
dng gii trí không in hình hoc có ý nghĩa th yu.
- Vic tìm hiu tài nguyên du lch văn hoá din ra trong không gian
ngn. N ó thưng kéo dài mt gi cũng có th mt vài phút. Do vy trong
khuôn kh mt chuyn i du lch ngưi ta có th hiu rõ v mt i tưng văn
hóa. Tài nguyên du lch văn hóa thích hp nht vi loi hình du lch nhn
thc theo l trình.
- Tài nguyên du lch văn hoá thưng tp trung  các im qun cư và
các thành ph ln. Khi n thăm ngun tài nguyên này có th s dng cơ s
vt cht du lch ã ưc xây dng trong các im qun cư mà không cn xây
thêm.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
13
- Ưu th ca du lch văn hoá là i b phn không có tính mùa, không

b ph thuc vào các iu kin khí tưng và các iu kin t nhiên khác. Vì
th to nên kh năng s dng tài nguyên du lch văn hoá ngoài gii hn các
mùa chính do các tài nguyên t nhiên gây ra và gim nh tính mùa nói chung
ca các dòng lch s.
- S thích ca nhng ngưi tìm n vi tài nguyên du lch văn hoá rt
phc tp và khác nhau. N ó gây ra rt khó khăn trong vic ánh giá tài nguyên
du lch văn hoá: Khác vi tài nguyên du lch t nhiên có mt s phương pháp
ánh giá nh lưng tài nguyên. Tiêu chuNn ánh giá tài nguyên nhân to (văn
hoá) ch yu da vào cơ s nh tính xúc cm và trc giác. Vic tìm tòi tài
nguyên du lch văn hoá chu nh hưng ca các nhân t như:  tui, trình 
văn hoá, hng thú ngh nghip, thành phn dân tc, th gii quan, vn tri
thc... Ví d i vi ngưi quan tâm c bit vi toàn th gii thì kim t tháp
Ai cp là mong mun u tiên, nhng ngưi dân a phương thì li ưu tiên i
tưng khác.
- Tài nguyên du lch văn hoá tác ng theo tng giai on, các giai
on ưc phân chia như sau:
+ Thông tin,  giai on này khách du lch nhn ưc nhng tin tc
chung nht thm chí có th coi là m nht v i tưng nhân to và thưng
nhng thông tin truyn ming hhay qua các phương tin thông tin i chúng.
+ Tip xúc, là giai on khách du lch có nhu cu tip xúc bng mt
thc.
+ N hn thc, trong giai on này khách du lch nhn thc vi i
tưng mt cách cơ bn.
+ ánh giá, nhn xét,  giai on này bng kinh nghim sng ca bn
thân v mt nhn thc, khách du lch so sánh i tưng này vi i tưng
khác gn vi nó. Thưng thì vic làm quen vi tài nguyên du lch văn hoá
thưng dng  giai on u, còn giai on nhn thc và ánh giá nhn xét
giành cho khách du lch có trình  văn hoá nói chung và có chuyên môn cao.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch

Phan Thị Hương - Lớp VH 903
14
1.3. Xu hướng phát triển của du lịch văn hoá:
a. Xu hướng phát triển của du lịch nói chung.
- Gia tăng nhanh chóng về mặt số lượng:
N n kinh t tăng lên dn n giá c các dch v gim i trong khi mc
thu nhp ca h li tăng lên. thu nhp ngày càng cao thì càng nhu gia ình
i du lch tăng lên trong nhân dân, thói quen i du lch hình thành rõ rt.
Quá trình ô th hoá to nên mt li sng c bit, li sng thành th.
Quá trình ô th hoá làm thúc Ny quá trình ci thin iu kin vt cht và văn
hoá cho con ngưi, làm thay i tâm lý và hành vi ca h. Mt khác quá trình
ô th hoá làm gim cht lưng môi trưng, có nh hưng xu n sc kho
con ngưi. N hng tác ng tiêu cc ca quá trình ô thi hoá làm tăng nhu cu
i du lch ca ngưi dân thành ph.
Cơ s vt cht phc v lưu trú như: lưu trú, vn chuyn... ngày càng
thun tin giúp cho du khách i li d dàng hơn.
- Xã hội hoá thành phần du khách:
Trưc chin tranh th gii th hai du lch ch yu giành cho tng lp
quý tc, tng lp trên ca xã hi, sau chin tranh du lch không còn là c
quyn ca tng lp này na. Xu th qun chúng hoá thành phn du khách tr
nên ph bin  nhiu nưc. Và trong bi cnh ó du lch i chúng thi hin
i ã t khng nh mình.
- Mở rộng địa bàn:
Sau khi ngưi Anh ch ra giá tr ca a Trung Hi vi 3 ch S, lung
khách Bc – N am là hưng du lch ch o quan sát ưc trên th gii. N gưi
Anh, Hà lan, c, B...  v b bin Tây Ban N ha, B ào N ha, Pháp, Italia.
N gày nay hưng Bc – N ăm vn chưa hp dn nhiu du khách nhưng
không gi nhiu vai trò như trưc ây.
Lung khách th hai ngày nay cũng hình thành là hưng v vùng núi
cao, ph tuyt ưc mnh danh là vàng trng vi các loi hình du lch trưt

tuyt, leo núi, săn bn...
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
15
Mt lung khách tuy mi phát trin nhưng rt có trin vng trong
tương lai gn là chuyn ng Tây- ông. Theo các chuyên gia th k 21 ưc
gi là th k Châu Á- Thái Bình Dương. Trong nhng năm gn ây du khách
n vi các nưc này tăng áng k. Mt s n ây  tìm cơ hi làm ăn, ký
kt hp ng, nghiên cu, u tư...Mt s khác n ây vì hoàn cnh hay
mun tìm hiu nn văn hoá phương ông y bn sc và phn nào kỳ bí i
vi h.
- Kéo dài thời vụ du lịch:
Mt trong nhng c im ca cuN hot ng du lch là mang tính
thi v rõ nét. N gày nay vi trình  khoa hc k thut và kh năng kinh t,
con ngưi ã và ang khc phc ưc nhng hn ch ca thiên nhiên. Do ó
thi v là mt yu t bt li trong kinh doanh cho nên ngưi ta tìm cách 
hn ch nh hưng ca nó như m rông a bàn du lch, dch v... do ó góp
phn làm tăng lưng khách trong nhng năm gn ây.
b. Xu hướng phát triển của du lịch văn hoá.
Du lch văn hoá ang có xu hưng gia tăng. Bên cnh loi hình du
lch t nhiên, du lch sinh thái, hot ng du lch văn hoá cũng không ngng
phát trin, xu hưng này là do mt s nguyên nhân sau:
Các i tưng văn hoá ưc coi là tài nguyên du lch c bit hp
dn i vi du khách. N u như tài nguyên du lch t nhiên hp dn du khách
bi s hoang sơ, c áo, him hoi ca nó, thì tài nguyên du lch văn hoá thu
hút du khách bi s phong phú, a dng, c áo và tính truyn thng cũng
như tính a phương ca nó, các tài nguyên du lch văn hoá là cơ s  to
nên loi hình du lch văn hoá phong phú có kh năng thu hút du khách vi
nhiu mc ích khác nhau. Các tài nguyên du lch văn hoá thưng tp trung 

các im qun cư và các thành ph ln, vì vy thun tin cho du khách tham
quan.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
16
Tài nguyên du lch văn hoá không mang tính thi v, không ph
thuc vào các iu kin khí tưng và các iu kin thiên nhiên khác vì vy du
khách có th la chn loi hình du lch này vào bt c thi gian nào.
Mt trong nhng c trưng ca tài nguyên du lch văn hoá là vic nó
ph thuc vào trình  văn hoá và ngh nghip ca khách du lch. N gày nay
trình  văn hoá ca cng ng ngày càng ưc nâng cao, du lch tr thành
mt nhu cu không th thiu ưc ca con ngưi, s lưng ngưi i du lch
ngày càng nhiu, lòng ham hiu bit nhng cnh p mi li, nhng nn văn
hoá c áo ca các nưc xa gn.
Xu hưng quc t hoá, toàn cu hoá ang din ra sôi ng. Các quc
gia trên th gii ang trong quá trình hi nhp quc t v kinh t, văn hoá và
nhiu lĩnh vc khác. Vy nhu cu giao lưu, tìm hiu văn hoá ca các quc gia,
dân tc khác trên th gii cũng là mt ng lc thúc Ny khách du lch tham
gia vào hot ng du lch văn hoá, làm cho du lch văn hoá phát trin không
ngng.
2. Vai trò của di tích lịch sử văn hoá:
a. Khái niệm:
- Di tích lch s văn hoá là tài sn quý giá ca mi a phương, mi
dân tc, mi t nưc và c nhân loi. N ó là bng chng trung thành, xác thc
và c th v c im văn hoá ca mi t nưc.  ó cha ng tt c nhng
gì thuc v truyn thng tt p, nhng tinh hoa, tài năng, trí tu, giá tr văn
hoá, ngh thut ca mi quc gia. Di tích lch s văn hoá có kh năng rt ln,
góp phn vào vic phát trin trí tu, tài năng ca con ngưi, góp phn vào
vic phát trin tài nguyên du lch nhân văn, khoa hc, lch s. ó chính là b

mt quá kh ca mi dân tc, mi t nưc.
b. Phân loại:
+ Di tích kho c: Là mt a im Nn du mt giá tr văn hoá, thuc
v thi kỳ lch s xã hi loài ngưi chưa có văn t và thi gian nào ó trong
lch s c i.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
17
a s di tích kho c nm trong lòng t, cũng có trưng hp nm
trên mt t (ví d các bc chm khc trên vách á).
Di tích văn hoá kho c còn ưc gi là di ch kho c, nó ưc phân
thành di ch cư trú (hang ng, thành lu) và di ch m táng.
+ Loi hình di tích lch s bao gm:
- Di tích ghi du v dân tc.
- Di tích ghi du v s kin chính tr quan trng, tiêu biu có ý nghĩa
quyt nh chiu hưng phát trin ca t nưc, ca a phương.
- Di tích ghi du chin công xp hng.
- Di tích ghi du v s vinh quang trong lao ng.
- Di tích ghi du ti ác và phong kin.
+ Loi hình di tích văn hoá và ngh thut: là di tích gn vi các công
trình trình kin trúc có giá tr nên còn ưc gi là các di tích kin trúc ngh
thut, nhng di tích này không ch cha ng nhng giá tr v kin trúc mà
còn cha ng nhng giá tr c v xã hi, văn hóa, tinh thn.
+ Các danh lam thng cnh: Là nhng giá tr văn hoá do thiên nhiên
ban cho. Các danh lam thng cnh không ch có v p bao la, hùng vĩ,
thoáng ãng mà còn có giá tr nhân văn do bàn tay khi óc ca con ngưi to
dng nên. Các danh lam thng cnh thưng cha ng trong nó nng giá tr
ca nhiu loi di tích lch s văn hoá vì vy nó có giá tr quan trng i vi
hot ng du lch.

c. Vai trò của di tích lịch sử văn hóa:
- Di tích lch s văn hoá là nhng bng chng xác thc, trung thành,
c th nht v c im văn hoá ca mi t nưc, nó cha ng tt c nhng
gì thuc v truyn thng văn hoá, nhng tinh hoa trí tu, tài năng, giá tr ngh
thut ca mi quc gia.
- Vi tính c áo, tính truyn thng cũng như tính a phương ca
nó, các di tích lch s văn hoá có sc thu hút ln i vi du khách – là tài
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
18
nguyên quan trng  phát trin du lch, góp phn quan trng vào vic phát
trin kinh t ca a phương nơi có di tích.
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của du lịch văn hoá.
a. Điều kiện an ninh chính trị và an toàn xã hội
Không khí chính tr hoà bình m bo cho vic m rng các mi quan
h kinh t, khoa hc k thut, chính tr gia các dân tc. Trong phm vi các
mi quan h quc t ngày càng phát trin và m rng. Du lch nói chung, du
lch quc t nói riêng ch có th phát trin trong bu không khí hoà bình, n
nh trong tình hu ngh gia các dân tc.
b. Điều kiện kinh tế
N n kinh t phát trin to iu kin cho s ra i ca nhiu nhân t
khác nhau như nhu cu gii trí, ngh ngơi, ăn ung, tham quan... tc là to
iu kin cho hot ng du lch ra i và phát trin. Trưc s phát trin ca
khoa hc k thut và c bit là ngành giao thông vn ti ã giúp cho các a
phương – nơi có tài nguyên du lch qung bá v hình nh ca mình trên các
phương tin thông tin i chúng, ng thi to iu kin cho khách du lch
tip cn và n vi a phương mt cách d dàng hơn.
c. Chính sách phát triển du lịch:
Chính sách ca chính quyn, nhà nưc và a phương có vai trò quan

trng n s phát trin du lch nói chung và du lch văn hoá nói riêng. Mt
quc gia, mt t nưc có tài nguyên du lch phong phú, mc sng ca ngưi
dân không thp, nhưng chính quyn a phương không ym tr cho hot ng
du lch thì hot ng này cũng không phát trin ưc.
d. Các nhân tố khác
ó là cơ s h tng, cơ s vt cht k thut, s u tư phát trin du
lch, khí hu, phong tc tp quán...
- Cơ s h tng nói chung có vai trò c bit i vic Ny mnh du
lch như: phương tin giao thông, mng lưi ưng xá, thông tin liên lc...
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
19
ây là nhng iu kin cn m bo cho vic i li làm cu ni cho khách du
lch n vi a phương.
- Cơ s vt cht k thut bao gm: cơ s vt cht ngành du lch, cơ s
vt cht ca các ngành kinh t quc dân tham gia phc v du lch. S kt hp
hài hoà gia tài nguyên du lch và cơ s vt cht k thut phc v du lch giúp
cho các cơ s phc v du lch hot ng có hiu qu, kéo dài thi gian s
dng chúng trong năm.
 m bo cho vic tham quan du lch trên quy mô ln cn phi xây
dng cơ s vt cht k thut như nhà hàng, khách sn, các cơ s vui chơi gii
trí... khâu trung tâm ca cơ s vt cht k thut là phương tin phc v cho
vic ăn ung, ng ngh ca khách, tc là ngun vn c nh ca du lch.
- S u tư cho du lch: Các a phương cn có s u tư t nhiu
ngun khác nhau cho vic khôi phc và bo tn di tích, xây dng cơ s h
tng, cơ s vt cht k thut... phc v cho vic phát trin du lch.
4. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển du lịch văn hoá
a. Mức tăng trưởng lượng khách
S khách du lch (K) là lưng khách du lch n a phương trong kỳ

nghiên cu.
∑K
1
Mc tăng trưng lưng khách =  x 100%

∑K
0

Trong ó: ∑K
1
: Tng s khách trong kỳ nghiên cu.
∑K
0
: Tng s khách kỳ gc
b. Các chỉ tiêu khác:
Các ch tiêu khác ch tính toán ưc vi khu du lch, im du lch ã
bán vé tham quan như: mc tăng trưng doanh thu, mc tăng trưng li
nhun...
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
20
* Mức tăng trưởng doanh thu:
Doanh thu du lch là toàn b s tin thu ưc t khách du lch trong
kỳ du lch do hot ng phc v các loi bao gm các chi phí v dch v du
lch ca khách, tr chi phí vn chuyn khách quc t. Mc tăng trưng doanh
thu chính là kt qu so sánh gia doanh thu ca kỳ nghiên cu so vi kỳ gc.
Công thức tính:
Mc tăng trưng doah thu:
DT

1

HDT =  x 100%
DT
0

Trong ó:
- HDT: Mc tăng trưng doanh thu
- DT
1
: Doanh thu trong kỳ nghiên cu
- DT
0
: Doanh thu trong kỳ gc.
* Mức tăng trưởng lợi nhuận.
Li nhun là ch tiêu phn ánh giá tr thng dư hoc mc hiu qu
kinh doanh mà doanh nghip thu ưc t hot ng kinh doanh.
Li nhun doanh nghip du lch là khon chênh lch gia tng doanh
thu và tng chi phí ca doanh nghip du lch ó, biu hin theo công thc sau:

Li nhun = Doanh thu du lch - chi phí kinh doanh

P
1
– P
0

Mc tăng trưng li nhun =  x 100%
P
0

Trong ó:
- P
1
: li nhun kỳ nghiên cu.
- P
0
: li nhun kỳ gc.

Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
21

CHƯƠG II: THỰC TRẠG KHAI THÁC GIÁ TRN LNCH SỬ , VĂ
HOÁ, KIẾ TRÚC CỦA CHÙA BÚT THÁP.
I. Giới thiệu chung về Bắc inh
“Trong sáu tỉnh người đã chưa tỏ
goài năm thành chỉ có Bắc inh.”
Bc N inh là mt tnh thuc ng bng Bc B, ưc thành lp vào
năm 1831 dưi thi nhà N guyn. Phía bc giáp vi Bc Giang, phía ông
giáp vi Hi Dương, phía tây giáp vi Hà N i, phía nam giáp vi Hưng Yên.
Din tích t nhiên toàn tnh là 799.8 km
2,
s dân (năm 2004) là 989.2 nghìn
ngưi. Bc N inh nm trong vùng tam giác tăng trưng kinh t phía Bc Hà
N i - Hi phòng - Qung N inh. Trong quy hoch du lch quc gia, Bc N inh
nm trong không gian “trung tâm du lch Hà N i và vùng ph cn”, Bc N inh
nm trên u mi giao thông, giao im ca hai quc l huyt mch là :
+ Quc l 1A ( Hà N i - Bc N inh - Bc Giang - Lng Sơn.

+ Quc l 18: (N i Bài - Bc N inh - ông Triu - H Long)
Bc N inh nm trên trc ưng st xuyên Vit, có mng lưi sông
ngòi ni vi các tnh lân cn và nm gn sân bay N i Bài. ây là v trí lý
tưng cho vic phát trin nhiu loi hình du lch c bit là du lch cui tun
ca a phương.
Trn Kinh Bc dưc lp vào thi vua Lê Thánh Tông (năm 1469),
năm 1822 vua Minh Mng i trn Kinh Bc thành trn Bc N inh, năm 1831
trn Bc N inh i thành tnh Bc N inh.
N ăm 1962 Bc N inh và Bc Giang sát nhp làm mt ly tên là Hà
Bc, Bc N inh ưc tái lp vi th xã Bc N inh và 8 huyn là Yên Phong,
Qu Võ, Thun Thành, Tiên Du, Gia Bình, Lương Tài, T Sơn, Yên Sơn, bao
gm 113 xã, 5 phưng và th trn.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
22
X Bc – Kinh Bc - Bc N inh là tên gi ca mt a danh hành
chính, mt vùng văn hoá c, nơi nuôi dưng gìn gi văn hoá , bo v quc
phòng. Bc N inh là nơi sm có ngưi Vit c n cư trú và sinh sng.
N gưc dòng lch s nhng năm trưc công nguyên, mnh t này là
a bàn ch yu ca quc gia Văn Lang – Âu Lc, ng thi ây cũng là ni
dng lp ô thành C Loa dưi thi Thc Phán An Dương Vương. Sut nghìn
năm Bc thuc x Bc – Kinh Bc gi vai trò trung tâm văn hoá – chính tr -
kinh t ca t nưc. N ơi ây là a bàn ch yu chng cuc chin tranh xâm
lưc và ng hoá, ng thi là nơi giao thoa, hi nhp ca các nn văn hóa,
văn minh vi các nưc trong vùng, c bit là n  và Trung Hoa – hai
trung tâm văn hoá c i ln nht  Phương ông. Trong thi kỳ phong kin
t ch, xưa Bc - Bc N inh là quê hương ca nhà Lý, mt triu i cưng
thnh, hin hách trong lch s dân tc m u nn văn minh i Vit. ng
thi ây luôn là nơi “phiên du” phía Bc bo v cho thành Thanh Long –

ông ô – Hà N i.
Trong sut quá trình quá trình phát trin ca t nưc, Bc N inh là
mnh t có truyn thng khoa bng, truyn thng văn hin, truyn thng lch
s qut cưng chng gic ngoi xâm, nơi sn sinh ra nhiu danh nhân, anh
hùng ni ting ca dân tc. Vì vy n nay Bc N inh vn lưu gi ưc nhiu
di sn văn hoá, phong phú, c sc có giá tr như nhng công trình kin trúc
ngh thut, nhng di tích lch s văn hoá, nhng l hi truyn thng ca dân
tc, nhng làng ngh th công c sc, nhng làn iu dân ca quan h thm
ưm cht duyên quê. Khi n ây chc hn du khách không n ri xa nơi
nơi ây khi nghe các lin anh, lin ch ct lên li hát “ngưi ơi, ngưi  ng
v”.
Tt c nhng di sn ó ã to cho Bc N inh mt tim năng to ln 
phát trin du lch văn hoá, mt xu hưng phát trin du lch trên th gii và là
nh hưng phát trin du lch hin ti và tương lai ca t nưc.

Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
23
II. Khái quát về chùa Bút Tháp.
1. Đường đến di tích Bút Tháp.
T Hà N i theo quc l 5 n Phú Th, r trái vào ưng 182, i
khong 12 km, ti ph Dâu, r trái theo bin báo i khong 3 km là n chùa
Bút Tháp nm  ven sông ung.
Hoc t th xã Bc N inh theo ưng 38, qua H, ngưc theo ê sông
ung, v phía Tây khong 6 km là ti chùa Bút Tháp.  trên ê t xa có th
nhn ra ngôi chùa nh ngn tháp á như cây bút khng l vươn lên tri cao.
2.Lịch sử hình thành và quá trình phát triển chùa Bút Tháp.
N gưi xưa thưng dy rng:
“ Mái chùa che cở hồn dân tộc

ếp sống muôn đời của tổ tông”
Không bit t bao gi mái ình, cây a, bn nưc, nhng ngôi chùa
c kính rêu phong ã tr thành biu tưng văn hoá ca mi làng quê Vit
N am. Mt nhu cu không th thiu ca mi ngưi dân là vic lên chùa trong
dp l, tt, ngày rm, mùng mt... Khi lên chùa tc là con ngưi ã bưc vào
không gian ca chùa pht, s có cm giác thanh tnh, trút b nhng lo toan
ca cuc sng thưng ngày. Hoc ngưi ta i chùa còn  cu phúc, chúc lành
cho nhng ngưi thân yêu ca mình, cũng có th mun tìm hiu v lch s
ca các ngôi n, chùa và s tích các t sư, thn thánh ưc th  nơi ó.
Chùa Bút Tháp thuc thôn Bút Tháp, xã ình T, huyn Thun
Thành, tnh Bc N inh, là mt trong không nhiu ngôi chùa c, có quy mô,
kin trúc ln  ng bng Bc B còn li n ngày nay, ngôi chùa không ch
p bi li kin trúc c kính, nhng tác phNm iêu khc tinh xo mà còn p
bi có s hoà hp vi v p ca thiên nhiên thơ mng. Có thi s khi n ây
chng kin v p ca chùa Bút Tháp mà tht lên rng:
“Mênh mông biển lúa xanh rờn
Tháp cao sừng sững trăng vờn bóng cau
Một vùng phong cảnh trước sau
Bức tranh thiên cổ đậm tình nước non”.
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
24
Tương truyn có mt thi chim nhn thưng bay v u trên ngn
tháp N inh Phúc T và ã  li trong tâm thc mt cái tên v chùa Bút Tháp
t y. Tên chùa Bút Tháp có t na sau th k XIX, do vua T c t năm
1876 khi thy cây tháp ca chùa ging như ngn bút ang  thơ lên tri
xanh, làng  gn chùa cũng nhân tên chùa mà gi là làng Bút Tháp.
Chùa Bút Tháp bt u thiên lch s ca mình t bao gi? cho n
nay trong tt c các tài liu  cp n ngôi chùa chưa có mt tài liu nào ch

ra mt cách ích xác. N hư chúng ta ã bit chùa Bút Tháp có tên ch là “N inh
Phúc t” hay còn có tên khác là “Hùng N ht T”. căn c vào h sơ xp hng
di tích ti cc bo tn bo tàng thuc b văn hóa thông tin thì chùa Bút Tháp
vn trưc ây là mt ngôi chùa nh, không rõ ưc khi công xây dng t
bao gi.
Theo tm bia “Phng lênh ch” dng năm Phúc Thái th tư (1646) 
chùa ta có th bit ưc chính cung hoàng hu Trnh Th N gc Trúc xin cha
là chúa Thanh ô Vương Trnh Tráng cp lnh ch ưc chuyn rung ng
lc ca mình  ây và ca con gái là công chúa Lê Th N gc Duyên làm
rung công c  xây dng li chùa Bút Tháp. N hư vy ta ã bit  có ưc
 có ưc quy mô ca chùa như hin nay là kt qu ca ln tu to ln vào
gia th k XIX dưi thi Lê - Trnh.
Tm bia “Hiu thu am Báo N ghiêm tháp bi minh”, dng năm Phúc
Thái th năm (1647) do sư Minh Hành làm bia, nói rõ lai lch sư Chuyt
Chuyt là sư t th nht ca chùa Bút Tháp. (Sư Chuyt Chuyt tên tht là Lý
Thiên T, pháp danh là Hi Trng, pháp hiu là Viên Văn, thưng ưc gi là
Chuyt Công, sinh năm 1590 ti Phúc Kin, (Trung Quc), khi viên tch ưc
vua phong là “Minh Vit ph giác i c thin sư”. Mt sau tm bia có tên là
“Hiu thy âm dương ho iu bi ký” khc cùng năm nhc mt chút v sư
Chuyt Chuyt cùng vi vic xây dng tháp Báo N ghiêm.
Theo mt bia “Thiên Phúc thin t tam bo t t in bi” khc năm
c N guyên th N ht (1674), ni dung văn bia k rõ lai lch Sư Minh Hành
Khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích chùa Bút Tháp ở
Bắc inh trong phát triển du lịch
Phan Thị Hương - Lớp VH 903
25
là v t th hai sau sư Chuyt Chuyt, có công xây dng chùa p bin nưc
nam thành cõi Tây Thiên. Khi tch ưc vua tng sc phong và xây dng tháp
ng xá l. N goài ra lai lch ca sư Minh Hành còn ưc ghi rõ phía sau tháp
Tôn c, niên hiu Vĩnh Th th 3(1660). (Minh Hành thin sư, pháp hiu là

Ti Ti quê  Giang Tây, Trung Quc, là  t xut sc nht ca Chuyt
Công. n năm 1644 khi sư Chuyt Công qua i ngài tr thành v sư tr trì
chùa N inh Phúc. N hà sư Minh Hành cùng hoàng hu Trnh Th N gc Trúc, là
nhng ngưi trông nom, hoàn thành chùa N inh Phúc quy mô như ngày nay,
mt danh thng ni ting bc nht  nưc ta. N gày 24 thánh 3 năm 1659 sư
Minh Hành qua i,  t dng tháp Tôn c t xá l thy. N gày gi chính
ca sư chính là ngày hi chùa Bút Tháp rt trng th ngày nay.
Tm bia 4 mt dng năm Vĩnh Thnh th 10 (1714)  mt bia “N inh
Phúc thin bi ký” nói n vic qun công Lê Doãn Hu b tin ra trùng tu
chùa Bút Tháp thêm nguy nga hơn.
Tm bia trùng tu “Phúc t bi” năm Thành Thái th 16 (1904) ni
dung văn bia nói v vic chùa ưc trùng tu vào thi Lê, hoàng hu Trnh Th
N gc Trúc ng ra hưng công. Bia còn nói rõ vic các quan triu N guyn
ng ra sa cha t ngày mùng mt tháng 10 năm Quý Mão (1903) n ngày
15 tháng 3 năm Giáp Thìn (1904) thì xong.
N goài ra, vic ghi chép mt s v sư tăng ã tng tu hành  chùa cũng
ưc khc trong nhng tm bia  chùa này.
Qua các tài liu ghi v chùa Bút Tháp, nht là nhng tm bia còn lưu
gi  chùa cho ta bit chùa Bút Tháp ã có t lâu i. Cho n th k XVII
chùa ã tr nên ni ting và ưc ón nhà sư Chuyt Chuyt - v hoà thưng
nghiêm gii tinh thông c ba giáo tr trì  chùa này.
N hư vy chùa Bút Tháp ã có lch s nhiu th k, song cho n nay
chúng ta ch có th bit v nó trong khong thi gian t gia th k XVII tr
li ây. Là mt ngôi chùa ưc trùng tu tôn to vào thi kỳ n r ca nhng
ngôi chùa có kin trúc “trăm gian”. Chùa Bút Tháp có quy mô b th so vi
nhng ngôi chùa cùng thi.
T lúc khi công xây dng n nay, chùa Bút Tháp ã tri qua nhiu
ln trùng tu, tôn to. Chính ph cng hoà Liên Bang c ã giúp  v k
thut và tài chính cho vic tu b, phc hi mt s công trình trong di tích. D