MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN HÀNH VI NGHIỆN HÚT MA TUÝ TRONG TRẺ EM HÀ NỘI

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đề tài: Một số nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma
tuý trong trẻ em Hà Nội
1. Lý do chọn đề tàI
Hiện nay, trên thế giới ma tuý đang là một vấn đề mang tính toàn cầu, một
hiểm hoạ song hành với đại dịch HIV/ AIDS. Ma tuý tàn phá nhân cách con ngời,
làm đảo lộn trật tự tôn ti xã hội và gia đình,làm suy kiệt giống nòi của từng quốc
gia dân tộc và kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế và của tiến trình hoàn thiện
con ngời.
Việt Nam là một nớc đang trong quá trình hội nhập mở cửa với thế giới ;
bên cạnh những mặt tích cực của quá trình hội nhập thì ma tuý đang là một trong
những mặt tiêu cực của quá trình này. Công cuộc công nghiệp hoá, hiện đaị hoá
đất nớc của Việt Nam đang đứng trớc những thử thách lớn trong đó có vấn đề
buôn bán và sử dụng ma tuý. Thủ đô Hà Nội là một trung tâm kinh tế- văn hoá -
chính trị của cả nớc. ở đây, tốc độ đô thị hoá đang diễn ra nhanh chóng và cùng
với quá trình đô thị hoá là những mặt tráI cuả nó trong đó có tệ nạn ma tuý. Hà
Nội có thể đợc xem nh mảnh đất màu mỡ cho tệ nạn ma tuý phát triển vì những
đIều kiện thuận lợi của nó mà sự quản lý từ phía gia đình và xã hội không thể nào
kiểm soát đợc.
Việc sử dụng ma tuý tại Hà Nội tập trung chủ yếu ở lứa tuổi thanh thiếu
niên- là nguồn nhân lực tơng lai của đất nớc. Đây thực sự là một hiện tợng tiêu cực
của xã hội, cho nên nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút của trẻ em Hà Nội
cũng xuất phát từ sự ảnh hởng của những tiêu cực xã hội. trẻ em là đối tợng chúng
ta cần uốn nắn về nhân cách. Do đó tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện
hút ở trẻ em là một việc làm thiết thực góp phần hoàn thiện nhân cách của tr. Việc
xác định yếu tố nào là nguồn gốc phát sinh ra tệ nạn nghiện hút ma tuý là một vấn
đề không đơn giản. Song mỗi ngành khoa học đều có cách tiếp cận riêng của mình
về đối tợng nghiên cứu mà chúng ta đI sâu tìm hiểu. ở đề tàI này, vỡi đối tợng
nghiên cứu là tầng lớp trẻ em ( hay còn gọi là nhóm tuổi vị thành niên ) cho nên
việc xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghiện hút đợc xác định do sự tác
động tiêu cực từ ba môi trờng : gia đình, nhà trờng và xã hội. Đó là những hớng

1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
giảI thích cơ bản nhằm vào quá trình xã hội hoá nhân cách của trẻ em . Nó chỉ cho
ta thấy sự tác động của nhóm xã hội, thiết chế xã hội lên mỗi cá nhân dẫn đến
hành vi nghiện hút của mỗi ngời.
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Trong đIều kiện hiện nay, với xu thế toàn cầu hoá, xu thế quốc tế hoá nền
kinh tế thế giới làm cho các quốc gia gắn bó ràng buộc với nhau nhiều hơn. Chính
đIều này là đIều kiện cho bọn tội phạm quốc tế và buôn lậu ma tuý hoành hành.
Ma tuý có mặt khắp mọi nơI, từ thành thị đến nông thôn, từ đồng bằng lên miền
núi. Đối tợng sử dụng ma tuý cũng không phân biệt giau nghèo, già trẻ, gáI trai đủ
mọi lứa tuổi. Nguy cơ nghiện ma tuý ngày càng tăng lên.
Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới(WHO) hiện nay thế giới có khoảng
50 triệu ngời nghiện ma tuý, hàng năm sử dụng 3033 tấn thuốc phiện. Các nớc có
số ngời nghiện ma tuý cao là Mỹ, Pháp, Colômbia, Italia Nguy hiểm hơn là ma
tuý đã len lỏi trong các trờng học, tới tầng lớp học sinh sinh viên, thanh thiếu
niên
Trớc thực trạng đó, thế giới đã vạch ra chơng trình hành động cho các năm
từ 1991- 2000 là thập kỷ chống ma tuý . Liên hợp quốc đã thành lập Uỷ ban
phòng chống tệ nạn ma tuý để tiến hành phònh chống và kiểm soát ma tuý trên
toàn thế giới. ở Mỹ và Italia trong năm 1997 đã có công trình nghiên cứu về Thực
trạng sử dụng ma tuý của học sinh trung học ở Anh, Mỹ
ở nớc ta, ma tuý đã tồn tại rất lâu đời. Từ việc cây ma tuý chỉ là một vị
thuốc thì dới thời phong kiến nó đã là một thứ để tầng lớp quan laị, địa chủ giàu có
hút chơi. Dới thời Pháp thuộc, ma tuý đợc thực dân Pháp sử dụng nh một thứ công
cụ để nô dịch đân ta. Sau 1954, Miền Bắc dới chế độ xã hội chủ nghĩa đã giảI
quyết đợc căn bản tình hình nghiện hút ma tuý. nhng ở miền Nam, dới chế độ Ngô
Đình Diệm việc mua bán và sử dụng ma tuý trở nên công khai, phổ biến hơn. Từ
sau 1975 ớc tính miền Nam có khoảng 170000 ngời nghiện ma tuý.
Từ sau Đại hội Đảng lần VI(!)(&) với đờng lối đổi mới của Đảng, nền kinh

tế xã hội nớc ta có nhiều chuyển biến tích cực nhng bên cạnh đó cũng nỷ sinh
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hàng loatj các vấn đề xã hội cần phảI giảI quyết trong đ0ó nổi cộm lên là vấn đề
buôn bán và sử dụng ma tuý.
Theo số liệu của cục phòng chống tệ nạn xã hội thì số ngời nghiện hút ma
tuý trong 2 năm 1996- 1997 của Hà Nội là 10000 ngời.
Từ thực trạng trên, chíng phủ đã đề ra một loạt các biện pháp cụ thể nh:
Thành lập uỷ ban quốc gia về phòng chống và kiểm soát ma tuý; xây dựng dự thảo
pháp luật về phòng chống và kiểm soát ma tuý ; sửa đổi luật hình sự đối với tội
phạm ma tuý ; thành lập cục cảnh sát phòng chống ma tuý trực thuộc Bộ nội vụ
Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa học về ma tuý nh:
- Đề tàI :Đánh giá tình hình lạm dụng ma tuý trong học sinh sinh viên Hà
Nội. Một số đề xuất, biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn của thành đoàn Hà Nội
tiến hành năm 1997.
- Đề tàI:Thực trạng vấn đề nghiện hút ma tuý ở thành phố Hà Nội của Bộ
lao động thơng binh xã hội đợc tiến hành năm 1996.
- Đề tàI:Nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý trong trẻ em
thành phố Hà Nội của viện nghiên cứu thanh niên, đợc tiến hành năm 1996.
NgoàI ra, còn một sốm đề tàI khác nh: Sử dụng chất hớng thần và phục hôI
chức năng tâm lý xã hội trong việc phòng táI nghiện ma tuý của Sở y tế Hà Nội ,
đợc tiến hành năm 1997.
Đề tàI:Phòng chống tệ nạn ma tuý ở thành phố Hà Nội - Thực trạng, giảI
pháp và phơng hớng đồng bộ của Sở lao động thơng binh và xã hội, đợc tiến hành
năm 1997.
Đề tàiCác giảI pháp phòng chống và kiểm soát việc sản xuất, buôn bán,
vận chuyển, sử dụng các chất ma tuý, tiêm chích các chất hóa học có liên quan
đến việc tổng hợp các chất ma tuý trên địa bàn thủ đô Hà Nội của công an thành
phố Hà Nội, đợc tiến hành năm 1997.
Hiện nay trong các trờng đại học, các hoạt động nghiên cứu khoa học đang

đợc đẩy mạnh và cũng có nhiều đề tàI tập trung vào nghiên cứu tìm hiểu nguyên
nhân, thực trạng của việc buôn bán và sử dụng ma tuý.
3.Một số khái niệm liên quan
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3.1. Khái niệm ma tuý
Có nhiều cách hiểu và định nghĩa khác nhau về ma tuý :
- Theo tổ chức y tế thế giới định nghĩa(1982): Ma tuý theo nghĩa rộng nhất
là một thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hoá học, hoặc là những thực thể
hỗn hợp, khác với tất cả những cáI đợc đòi hỏi để duy trì một sức khoẻ bình thờng,
việc sử dụng những phẩm chất đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và tinh thần
của con ngời.
- Ma tuý là tên gọi chung của các chất có tác dụng gây trạng tháI ngây
ngất, đờ đẫn, dùng quen thành nghiện
(Từ đIển Tiếng Việt - Nxb KHXH - 1994)
3.3. KháI niệm nghiện ma tuý
- Ngiện là sự ham thích đến mức thành mắc thói quen, khó bỏ. Nghiện
ma tuý là trạng tháI nhiễm độc chu kì hay mãn tính do các chất ma tuý gây nên
cho ngời sử dụng chúng, có nghĩa là lệ thuộc về mặt thể chất và tâm thần(tức là
phảI tăng liều)
(Phan Quốc Kinh-Các chất ma tuý ở Việt Nam- Nxb CAND. 1995)
Nh vậy có thể hiểu: nghiện ma tuý là thói quen sử dụng ma tuý dẫn tới tình trạng
lệ thuộc vào chúng, hậu quả của sự lệ thuộc đó là sự biến đổi về thể chất và tinh
thần theo hớng tiêu cực do sự nhiễm độc từ các chất ma tuý, có hại cho cá nhân và
cộng đồng.
3.4. KháI niệm trẻ em
- ĐIều 1- chơng I, Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em :trẻ em là
công dân Việt Nam dới 16 tuổi
- Từ đIển xã hội học:trẻ em là các lứa tuổi đang trởng thành còn gọi là
thiếu nhi. Về dân số học, khi nghiên cứu về táI sản xuất dân c thờng lấy tuổi 15

làm ranh giới phân biệt trẻ em với trởng thành. Tuy ranh giới ấy quá thấp nhng
tiện lợi cho việc tính các độ tuổi cách nhau 5 năm, trong nhóm này còn phân biệt
các nhóm nhỏ hơn. Về xã hội học, đó là nhóm ở trong quá trình xã hội - Theo tổ
chức y tế thế giới định nghĩa(1982): Ma tuý theo nghĩa rộng nhất là một thực thể
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hoá học, hoặc là những thực thể hoá học, hoặc là những thực thể hỗn hợp, khác với
tất cả những cáI đợc đòi hỏi để duy trì một sức khoẻ bình thờng, việc sử dụng
những phẩm chất đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và tinh thần của con ng-
ời.
4. Một số nguyên nhân dẫn đến hành vi nghiện hút ma tuý trong trẻ em Hà
Nội
4.1. Nguyên nhân từ phía gia đình
ở tuổi ấu thơ, gia đình là môi trờng xã hội hoá đầu tiên của con ngời.
Những chuẩn mực văn hoá xã hội đợc đứa trẻ tiếp nhận trực tiếp đầu tiên từ phía
gia đình thông qua bố mẹ và các thành viên khác trong gia đình. Nhìn từ góc độ xã
hội học thì gia đình là một nhóm xã hội gồm hai hay nhiều ngời gắn bó với nhau
bằng quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc nhận con nuôI ; vừa nhằm đáp
ứng những nhu cầu riêng t của họ, vừa thoả mãn nhu cầu xã hội về táI sản xuất dân
c theo nghĩa thể xác và tinh thần.
Xuất phát từ hoàn cảnh sống của gia đình thì thấy một số trẻ bị rơi vào
hoàn cảnh éo le, lớn lên trong một gia đình không đầy đủ ( gia đình khuyết cha,
mẹ hoặc mồ côI cả cha lẫn mẹ ). Trong những hoàn cảnh đó, các em phảI sống với
họ hàng thân thích hoặc với các tổ chức xã hội, các cộng đồng và cũng có một
phần không nhỏ các em phảI sống lang thang. Nh vậy là tr đã thiếu đI thứ tình
cảm của cha mẹ mà bất cứ ai sinh ra cũng cần có nó. Mặt khác, tỷ lệ gia đình
không mẫu mực cũng ngày càng gia tăng đã ảnh hởng xấu đến đạo đức của trẻ
em . Một số h hỏng mà các bậc cha mẹ thờng mắc phảI là ngoại tình, nghiện hút,
cờ bạc, rợu chè, buôn bán bất chính, đối xử không tốt với cha mẹ. ĐIều này khiến
trẻ em noi gơng và học theo.

Một loại gia đình khác đang có chiều hớng gia tăng cùng với quá trình đô
thị hoá cũng là một nhân tố làm nảy sinh hành vi nghiện hút ở trẻ em . Đó là loại
gia đình có bố(mẹ), anh chị em phạm pháp. Các thành viên của loại gia đình này
thờng không ý thức đợc vai trò của mình trong gia đình, họ thờng coi nhẹ các giá
trị đạo đức tinh thần và tu dỡng rèn luyện nhân cách. Những hành vi xấu của các
5