Môn học: Bảo mật thông tin cho nhà quản lý
PGS.TS: Đặng Trần Khánh
Học Viên: Lê Thị Phương Thảo – Huỳnh Thị Tú Uyên
Phạm Văn Sim Anh – Lê Xuân Anh
Đặt vấn đề
Rửa tiền thực ra là một hình thức tội phạm, nó đã xuất hiện từ rất lâu.
Từ ngàn xưa, những kẻ phạm tội đều tìm mọi cách che giấu nguồn gốc
của các đồng tiền tội ác nhằm xoá sạch dấu vết các hành động tội
phạm của họ.
Ngày nay, do sự bành trướng của nạn tham nhũng tại nhiều quốc gia,
nạn buôn bán ma tuý, buôn lậu vũ khí và sự phát triển của mạng lưới
khủng bố trên toàn thế giới rất lớn đã khiến cho việc rửa tiền trở thành
một dịch vụ béo bở cho một thị trường ngày càng rộng lớn.
Hoạt động rửa tiền ngày càng trở nên tinh vi hơn, khéo léo và với kỹ
thuật cao cấp hơn. Không những nó giúp cho những người phạm tội
thoát khỏi sự trừng phạt của pháp luật mà ngang nhiên trở thành
những người giàu có, lương thiện.
Do đó, rửa tiền đang là một mối đe dọa nguy hiểm đặt ra cho toàn thế
giới, đòi hỏi sự hợp tác cũng mang tính chất toàn cầu của các quốc gia
trên thế giới nhằm ngăn chặn hiểm họa này.
Nội dung
2. Thực trạng phòng chống rửa tiền tại Việt Nam
5. Tài liệu tham khảo
4. Kết luận
3. Giải pháp phòng chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng VN
1. Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Nội dung
2. Thực trạng phòng chống rửa tiền tại Việt Nam
5. Tài liệu tham khảo
4. Kết luận
3. Giải pháp phòng chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng VN
1. Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Rửa tiền là gì ?
Theo Liên Hiệp Quốc, dựa vào công ước Vienna (1988) và công
ước Palermo (2000), khái niệm rửa tiền được nhiều quốc gia
đồng thuận nhất là “Việc sử dụng (nghĩa là với bất cứ hình thức
nào của cả hành động cho và nhận) bất cứ tài sản nào mà nó
được cho là có nguồn gốc từ hoạt động hoàn toàn hay một
phần của phạm tội mà có hoặc từ hoạt động che đậy, trá hình
nhằm giúp đỡ người phạm tội đó thoát khỏi pháp luật”.
Theo quan điểm của các nhà tội phạm học: “Rửa tiền là hoạt
động mà bọn tội phạm tiến hành để che giấu nguồn gốc bất
hợp pháp của những đồng tiền tội lỗi. Hoạt động rửa tiền là
hành vi hợp thức hoá những khoản tiền thu được từ hoạt động
tội phạm”.
Rửa tiền là gì ? (tt)
Ở Việt Nam, theo Nghị định số 74/2005/NĐ-CP ngày 07/06/2005
do Chính phủ ban hành thì khái niệm rửa tiền được định nghĩa như
sau:
“Rửa tiền là hành vi của cá nhân, tổ chức tìm cách hợp pháp hóa tiền, tài sản
do phạm tội mà có thông qua các hoạt động cụ thể sau đây:
Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào một giao dịch liên quan đến tiền,
tài sản do phạm tội mà có;
Thu nhận, chiếm giữ, chuyển dịch, chuyển đổi, chuyển nhượng, vận
chuyển, sử dụng, vận chuyển qua biên giới tiền, tài sản do phạm tội
mà có;
Đầu tư vào một dự án, một công trình, góp vốn vào một doanh nghiệp
hoặc tìm cách khác che đậy, ngụy trang hoặc cản trở việc xác minh
nguồn gốc, bản chất thực sự hoặc vị trí, quá trình di chuyển hoặc
quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do phạm tội mà có”.
Rửa tiền là gì ? (tt)
Tóm lại, rửa tiền là hành vi của bọn phạm tội chuyển
đổi những đồng tiền bất hợp pháp – “tiền bẩn” qua
các hình thức khác nhau
trở thành những đồng
tiền hợp pháp – “tiền sạch”.
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Nguồn gốc của tiền “bẩn” thường từ các hoạt động sau:
•
Buôn lậu, ma túy, vũ khí, mại dâm và các loại hàng hoá bị
cấm mua bán, trao đổi như rượu, thuốc lá, …
•
Tiền tham nhũng, nhận hối lộ;
•
Tiền có do lợi dụng chức vụ, địa vị trong bộ máy nhà nước để
biết trước các thông tin về chủ trương, chính sách, qui hoạch,
nhằm trục lợi;
•
Tiền có được do mua bán nội gián trên thị trường chứng
khoán, mua bán lòng vòng;
•
Tiền của các tổ chức tội phạm có được do làm tiền giả, tống
tiền, tổ chức đánh bạc;
•
Tiền có được do hoạt động chuyển giá giữa các công ty thuộc
cùng một tập đoàn hoặc công ty mẹ - con hoặc tiền có được
do trốn thuế.
Nguồn gốc của tiền “bẩn”? (tt)
Sau các giai đoạn chuyển đổi để hợp pháp hoá,
tiền “bẩn” sẽ có các hình thức biểu hiện khác như:
thẻ tín dụng, bất động sản, các khoản đầu tư hợp
pháp,…
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Nhóm thứ nhất, những người buôn lậu (ma túy, vũ khí, lao
động bất hợp pháp…);
Nhóm thứ hai, những người tham nhũng;
Nhóm thứ ba, những người muốn tránh thuế;
Nhóm thứ tư là các tổ chức khủng bố.
Ở một số nước có hệ thống chống rửa tiền nghiêm khắc và
hoàn chỉnh như Mỹ và cộng đồng Châu Âu thì đối tượng
hoạt động rửa tiền khá rộng. Ngoài những cá nhân, pháp
nhân có hành vi rửa tiền một cách trực tiếp, nhân viên
ngân hàng vô ý hay cố ý tiếp tay cho hành vi rửa tiền qua
ngân hàng đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Quy trình rửa tiền
Việc rửa tiền thường được tiến hành theo một chu trình
cơ bản bao gồm 3 giai đoạn: phân phối, dàn trải, hội
nhập.
Giai đoạn phân phối (placement): Phân phối nguồn tiền bất
hợp pháp vào trong hệ thống tài chính, thường thông qua
một tổ chức tài chính như Ngân hàng, chứng khoán, bảo
hiểm…
Giai đoạn dàn trải (layering) hay sắp xếp: Tiền được chuyển
từ tổ chức tài chính nầy sang tổ chức tài chính khác để che
giấu nguồn gốc và chủ sở hữu của tiền.
Giai đoạn hội nhập (integration): Tiền được đầu tư vào
những hoạt động kinh doanh hợp pháp.
Quy trình rửa tiền (tt)
Nguồn: Nhà xuất bản văn hóa thông tin Hà Nội (2007), Hướng dẫn tham khảo về
chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố, Trang 9/296
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Các phương thức rửa tiền
Rửa tiền qua các giao dịch trực tiếp bằng tiền mặt như đổi từ
đồng tiền nước này sang đồng tiền nước khác để tiêu thụ.
Rửa tiền thông qua việc mua vàng, kim cương, … là những tài
sản gọn nhẹ, có giá trị cao, có thể mua đi bán lại ở mọi nơi, mọi
thời điểm trên thế giới.
Rửa tiền thông qua đầu tư vào gửi tiết kiệm, mua tín phiếu, trái
phiếu. Bọn tội phạm sẽ gửi tiết kiệm vào ngân hàng hoặc mua
tín phiếu, trái phiếu làm cho đồng tiền nằm im trong một thời
gian phù hợp với quy định với mỗi nước. Sau đó, người gửi tiền
có thể rút ra toàn bộ gốc và lãi hoặc rút một phần, biến số tiền
đó thành tiền hợp pháp.
Rửa tiền thông qua hoạt động đầu tư, góp vốn thành lập doanh
nghiệp,…
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Theo ước tính của các chuyên gia Liên Hiệp Quốc và thống
kê của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), hằng năm số tiền được
bọn tội phạm tẩy rửa khoảng 400 - 500 tỉ USD - bằng 2-
5% GDP của thế giới, trong đó khoảng 60-70% là tiền
mặt. (nguồn: tạp chí kế toán – 06/2006)
Rửa tiền đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, tài
chính của nhiều nước trên thế giới.
Rửa tiền ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề an ninh, an
toàn của toàn thế giới như làm gia tăng tội phạm, nạn
tham nhũng, khủng bố,…
Khái quát về hoạt động phòng chống rửa tiền
Rửa tiền là gì?
Nguồn gốc của tiền “bẩn”?
Đối tượng tham gia vào rửa tiền
Quy trình rửa tiền
Các phương thức rửa tiền
Hậu quả của hoạt động rửa tiền
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
Một số phương thức và kinh nghiệp phòng chống rửa
tiền trên thế giới
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền
QUỐC TẾ:
Liên hợp quốc (UN):
Công ước Vienna (1988);
Công ước Palermo (2000);
Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế về chống rửa tiền
(FATF):
Là một thể chế lập pháp liên chính phủ, bao gồm hơn 30
quốc gia nhằm thiết lập các chuẩn mực quốc tế về phòng
chống rửa tiền và tài trợ cho khủng bố.
49 khuyến nghị của FATF về phòng chống rửa tiền và tài trợ
cho khủng bố.
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền (tt)
VIỆT NAM:
Nghị định 74/2005/NĐ-CP của Chính phủ về phòng chống rửa
tiền:
Ban hành ngày 07/06/2005, có hiệu lực từ ngày 01/08/2005.
Áp dụng cho tất cả khách hàng là công dân Việt Nam hoặc không, có
liên quan tới giao dịch tiền tệ và có tài sản ở Việt Nam.
Quy định về báo cáo giao dịch vượt ngưỡng (CTR):
○
Tổng giao dịch thanh toán tiền mặt từ 200 triệu VNĐ trở lên hoặc tương
đương trong 1 ngày.
○
Tổng giao dịch tiền gửi bằng tiền mặt từ 500 triệu VNĐ hoặc tương đương
trong 1 ngày.
Báo cáo gửi cho Cục phòng chống rửa tiền (AMLD) thuộc NHNN.
Giao dịch vượt ngưỡng và khả nghi: Trong vòng 48 giờ
Giao dịch liên quan tới tội phạm: Trong vòng 24 giờ
Cơ sở pháp lý để phòng chống rửa tiền (tt)
VIỆT NAM:
Công văn số 281/NHNN của NHNN:
Phát hành ngày 30/06/2006 để hướng dẫn các NHTM triển khai và thực
hiện quy trình/chính sách trong phòng chống rửa tiền.
Giải thích các điểm chưa rõ trong nghị định 74/2005/NĐ-CP.
Thông tư số 22/2009/TT-NHNN của NHNN:
Phát hành ngày 17/11/2009
Yêu cầu thêm về quy trình/chính sách phòng chống rửa tiền.
Quyết định 378/QĐ-NHNN của NHNNngày 08 tháng 03 năm
2011 về kế hoạch phòng chống rửa tiền trong ngành ngân
hàng.