án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
1
LI CM N !
T khi la chn và nhn đc đ tài “Quy hoch tuyn xe buýt Phùng – BX Nam Thng Long”
cho ti khi hoàn thành án tt nghip này thì ngoài nhng c gng và n lc ca bn thân; em
đã nhn đc s ch bo rt nhit tình và tn tu ca các thy giáo, cô giáo thuc Vin, mà đc
bit đó là cô giáo hng dn chính đ tài ca em; cùng vi s giúp đ, to điu kin, đng viên tinh
thn không nh ca nhng ngi thân trong gia đình và các bn bè em, đã giúp em vt qua đc
nhng khó khn đ hoàn thành đc đ tài nghiên cu này.
Em xin gi li cm n sâu sc ti:
ThS. Nguyn Th Thanh Hoa – mt ngi cô giáo yêu ngh, yêu khoa hc, tân tu vi công vic;
cô giáo đã giúp em vt qua nhng khó khn, gii đáp cho em nhng vng mc trong quá trình
em nghiên cu đ tài.
Gia đình em – đó là b, m và các anh ch em c
a em, đã ht sc to điu kin, đng viên tinh
thn đ em có th hoàn thành đc đ tài này.
Bn bè em – là nhng ngi đã cho em nhng góp ý trong quá trình em nghiên cu đ tài, đ
em hoàn thin đc đ tài này
Cui cùng em xin đc chúc các thy giáo, cô giáo kho mnh đ công tác tht tt; chúc b,
m và nhng ngi thân trong gia đình em sc kho và hnh phúc; chúc nhng ngi bn ca tôi
hc tp t
t và có nhiu nhng nghiên cu cng hin cho xã hi…
Hà Ni, ngày 12 tháng 05 nm 2008
Sinh viên: Nguyn Vn Thng
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
2
Mc lc
1. S cn thit ca vic nghiên cu đ tài 7
2. Mc đích ca vic nghiên cu đ tài. 7
3. Phm vi nghiên cu ca đ tài 7
4.Phng pháp thc hin: 8
5. Ni dung nghiên cu ca đ tài. 8
1.1 Tng quan v h thng GTVTT 9
1.2 Tng quan v tuyn VTHKCC bng xe buýt. 10
1.2.2 Phân loi tuyn VTHKCC bng xe buýt. 13
1.2.3 Vai trò ca VTHKCC bng xe buýt 16
1.2.4 Các dng mng li tuyn VTHKCC 19
1.3 T
ng quan v quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt 21
1.3.1 Khái quát chung v quy hoch GTVTT 21
1.3.2 Quy trình quy hoch GTVT 23
1.3.3 Quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt 25
1.3.4 Các ch tiêu kinh t - k thut 29
Chng 2: Hin trng VTHKCC bng xe buýt Hà Ni. 35
2.1. Tng quan v mng li giao thông đô th Hà Ni 35
2.1.1 iu kin t nhiên,kinh t - xã hi ca Hà Ni. 35
2.1.2 Hin trng h thng giao thông vn ti Hà Ni 38
2.2. Hin trng VTHKCC bng xe buýt Hà Ni. 49
2.2.1. Mng li tuyn và c s h tng 49
2.2.2. Quá trình phát trin VTHKCC bng xe buýt 56
2.2.3. Công tác qun lý và điu hành xe buýt 58
2.2.4. Kt qu hot đng VTHKCC bng xe buýt Hà Ni trong mt s nm gn đây. 59
2.3. Hin trng VTHKCC bng xe buýt trên hng tuyn Phùng – Bn xe Nam Thng Long. 60
2.3.1. Hin trng c s h tng trên hng tuyn 60
2.3.2. Hi
n trng nhu cu đi li trên tuyn 61
2.3.3. Xác đnh thiu ht và d báo cho tng lai 66
Chng 3: xut phng án m tuyn 61 :Phùng – Bn xe Nam Thng Long 71
3.1 Cn c đ xut phng án. 71
3.1.1 Quan đim và đnh hng phát trin GTVT đô th ca Thành ph Hà Ni 71
3.1.2 Quan đim và đnh hng phát trin VTHKCC bng xe buýt Hà Ni. 72
3.1.3 Cn c pháp lý. 73
3.1.4 Cn c vào nhu cu
đi li trên tuyn. 73
3.2 Phng án quy hoch 74
3.2.1 Xác đnh đim đu tuyn - cui tuyn 74
3.2.2 Xây dng l trình tuyn 76
3.2.3 La chn phng tin 86
3.2.4 Tính toán các ch tiêu vn hành - khai thác. 94
3.2.5 Xác đnh nhu cu đu t 102
3.3 Tính toán chi phí và doanh thu ca phng án 104
3.3.1 Chi phí đu t vào phng án 104
3.3.2 Chi phí vn hành phng án 105
3.3.3 Doanh thu ca phng án 109
3.4 ánh giá hiu qu ca phng án 110
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
3
3.4.1 ánh giá hiu qu KT – XH ca phng án. 111
3.4.2 ánh giá hiu qu MT ca phng án 111
3.5 Kt lun và kin ngh 113
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
4
DANH MC BNG, BIU, S , HÌNH V,PH LC…
Danh mc các bng:
Bng1.1:Mt s ch tiêu so sánh xe buýt vi phng tin vn ti cá nhân.
Bng 1.2 :Phân b theo loi hình phng tin
Bng 1.3:Quy trình quy hoch GTVT
Bng 1.4:Bng ch tiêu v chi phí
Bng 2.1 : Tng hp dân s Hà Ni nm 2007
Bng 2.2: H thng các tuyn xe buýt Hà Ni
Bng 2.3 :Các đim đu cui ti các bn xe hin nay
Bng 2.4. Tng hp k
t qu thc hin h tng phc v m mi tuyn XHH và điu chnh
tuyn nm 2006
Bng 2.5 :Sn lng VTHKCC bng xe buýt Hà Ni trong mt s nm gn đây
Bng 2.6:Bng phân loi vùng phát sinh,vùng thu hút
Bng 2.7:Bng kt qu đm lu lng các phng tin chiu ra ngoi thành trong 1 gi(17h-
18h)
Bng 2.8 :Bng kt qu đm lu lng các phng tin chiu vào ni thành trong 1 gi(17h-
18h)
Bng 2.9 :S lng hành khách tng ng vi mi loi phng tin
Bng 2.10:Công sut lung hành khách trên hng tuyn Phùng – BX Nam Thng Long
trong ngày
Bng 2.11:Bng nhu cu đi li trong thành ph Hà Ni
Bng 2.12:Bng tng hp nhng đon có s trùng tuyn
Bng 2.13: D báo s chuyn đi bình quân ca mt ngi dân Hà Ni trong 1ngày
Bng 2.14: Kt qu d báo s chuyn đi phát sinh và thu hút ca các qun
Bng 2.15: Kt qu d báo sn lng hành khách trong 1 ngày trên tuyn
Bng 3.1. Các ch tiêu kinh t k thut c bn ca VTHKCC bng xe buýt trong giai đon
Bng 3.2:S lng đim dng đ trên tuyn theo phng án 1
Bng 3.3:S lng đim dng đ trên tuyn theo phng án 2
Bng 3.4 :S l
ng các đim thu hút phát sinh trên tuyn
Bng 3.5 :Các đim dng đ trên tuyn
Bng 3.6 :Công sut đnh mc ca mt s loi xe buýt.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
5
Bng 3.7 :Bng tng hp các phng tin trong mng li VTHKCC
Bng 3.8 :H thng các ch tiêu đánh giá cht lng khai thác xe buýt.
Bng 3.9 :Các kích thc hình hc c bn ca xe buýt chun Hà Ni
Bng 3.10 :Mác xe la chn
Bng 3.11 :Bng các ch tiêu khai thác trên tuyn
Bng 3.12 :Thi gian biu chy xe
Bng 3.13 :Nhu cu đu t c s h tng
Bng 3. 14:Nhu cu lao đng
B
ng 3.15: H s lng lái ph xe
Bng 3.16. Chi phí nhiên liu đi vi loi xe buýt trung bình
Bng 3.17. nh mc v x khí
Bng 3.18. Mc khí thi khi đt ht 1 lít xng/du
Bng 3.19. Mc khí thi trung bình ca 1 HK.Km
Bng 3.20. Li ích gim chi phí x lý khí x/ngày
Bng 3.21. Mc n cho phép
Danh mc hình v:
Hình 1.1. Mô hình ca h thng GTVTT
Hình 1.2. Các hình dng tuyn
Hình 1.3. :S đ phân loi PTVTHK thành ph
Hình 1.4. Ni dung ca quy hoch h thng GTVT đô th
Hình 1.5.Quy trình quy hoch mng li tuyn.
Hình v 1.6:Mô hình hành trình chuyn đi ca hành khách bng phng tin VTHKCC
Hình 2.1. :Mô hình công tác qun lý 3 cp.
Hình 2.2 :Bn Phùng(Bn xe an Phng)
Hình 2.3:Hin trng đim dng trên hng tuyn
Hình 2.4 :Các đim phát sinh,đim thu hút chính trên tuyn:
Hình 2.5 :Mt ct A1
Hình 2.6. Phân b chuyn đi trong ngày Hà Ni
Hình 3.1:S đ đim đu Phùng
Hình 3.2 S đ đim cui Nam Thng Long
Hình 3.3 :S đ l trình tuyn Phùng – BX Nam Thng Long theo phng án 1
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
6
Hình 3.4 :S đ l trình tuyn Phùng - BX Nam Thng Long theo phng án 2.
Hình 3.5 :Chi tit các đim thu hút phát sinh nhu cu trên tuyn
Hình 3.6 :S đ phân phi vé
Danh mc các ph lc:
Ph lc 1:Bng kt qu tng hp VTHKCC trong mt s nm gn đây
Ph lc 2:Biu đ chy xe.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
7
M đu:
1. S cn thit ca vic nghiên cu đ tài.
Quá trình đô th hóa đã và đang din ra vi tc đ nhanh chóng các nc, đc bit là
các nc đang phát trin đã to tin đ cho s công nghip hóa, hin đi hóa và xu th hi
nhp đng thi cng là s thách thc ln cho s phát trin giao thông vn ti.Thc ra quá
trình đô th hóa đã đem l
i nhng tác đng tích cc,làm thay đi b mt ca đi sng đô
th.Tuy nhiên,s thay đi đó cng dn đn nhng mt trái,mà đ gii quyt đc nó là c vn
đ ln,đòi hi s đu t không nh c v trí tu ln kinh t.Vn đ ln nht,đang làm đau
đu các nhà chc trách hin nay là ách tc giao thông và tai nn x
y ra ngày càng thng
xuyên hn.Bên cnh đó là c s h tng thiu quy hoch mt cách khoa hc.Thc hin các
gii pháp nêu trong Ngh quyt 13/2002/NQ-CP ngày 19/11/2002 ca Chính ph,phng
tin xe buýt công cng phát trin mnh đã kéo theo h qu là mc tng ca mt đ xe máy
lu thông đc kim ch và s lng các tuyn đi b tng lên đáng k.Tuy nhiên,do c s h
tng giao thông Hà Ni phân b không đu và có cu trúc dng hn hp thiu s liên thông
cho nên mng li giao thông công cng cha đáp ng đc nhu cu đi li ca ngi dân
mun đi xe buýt ci thin tình hình giao thông,gim bt tai nn giao thông trên đa bàn
thành ph Hà Ni thì mt trong nhng gii pháp mang tính kp thi và phù hp vi điu kin
kinh t - xã hi trc mt là phát tri
n VTHKCC bng xe buýt.Hin nay trên toàn thành ph
đã có 60 tuyn,vi h thng mng li tuyn ph toàn thành ph.Tuy nhiên sau mt thi
gian hot đng,h thng VTHKCC ca thành ph đã bc l nhng đim bt cp:mc đ
trùng lp tuyn cao,thiu các tuyn vòng,các tuyn vành đai,phng tin vn ti va thiu li
không đt tiêu chun…vì vy vic hoàn thi
n các tuyn xe buýt có ý ngha rt quan
trng,góp phn gii quyt vn đ ách tc giao thông trong thành ph,to nên b mt đô th
chnh trang,vn minh và hin đi.
2. Mc đích ca vic nghiên cu đ tài.
- Gim bt s quá ti trong gi cao đim cho mt s tuyn đang hot đng trên hng
tuyn.
- Gim ùn tc giao thông,ô nhim môi trng
- Hn ch
tai nn giao thông.
- Tit kim chi phí cho xã hi.
- To thói quen đi li bng xe buýt cho ngi dân.
3. Phm vi nghiên cu ca đ tài.
-Phm vi nghiên cu ca đ tài là nghiên cu hin trng giao thông đô th trong thành
ph Hà Ni đ m tuyn mi
-Nghiên cu tuyn VTHKCC bng xe buýt có hành trình:Bn xe Nam Thng Long –
Phùng
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
8
4.Phng pháp thc hin:
- iu tra th công: Dùng biu mu đ tin hành điu tra thu thp thông tin v vùng thu
hút ca tuyn
- Thi đim tin hành điu tra:iu tra vào gi bình thng (8h30-11h) và điu tra vào
các gi cao đim (11h – 12h30 ).Trong bài này em đã tin hành đm lu lng vào gi cao
đim,khong thi gian t 17h – 18h.
5. Ni dung nghiên cu ca đ tài.
M đu:
Chng 1: Tng quan v tuyn và thit k tuyn VTHKCC bng xe buýt
Chng 2: Hin trng VTHKCC bng xe buýt Hà Ni.
Chng 3: xut phng án m tuyn 61:Phùng – BX Nam Thng Long.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
9
Chng 1:Tng quan v tuyn và quy hoch tuyn.
1.1 Tng quan v h thng GTVTT.
S khác nhau gia đô th và nông thông là mc đ đu t cho c s h tng nh
đin,nc,giao thông vn ti,thông tin liên lc.v.v…,trong đó giao thông vn ti chim t l
đu t ln nht.Nói đn đô th trc ht phi nói đn giao thông vn ti.Nó góp vào b mt
ca mt đô th,nó quyt đnh cho s thành công hay tht bi ca quá trình đô th hóa.ô th
càng phát trin thì c s h tng giao thông vn ti càng có ý ngha rt quan trng.Nó là cu
ni gia sn xut vi sn xut,gia sn xut vi tiêu dùng,gia sn xut vi lu thông,m
rng th trng,m rng mi quan h giao lu gia các vùng trong đô th.Phát tri
n giao
thông vn ti phi đi trc mt bc là quy lut chung đi vi tt c các nc trong quá
trình phát trin kinh t - xã hi.
H thng GTVTT là tp hp h thng giao thông và h thng vn ti nhm đm bo s
lien h giao lu gia các khu vc khác nhau ca đô th.GTVT gi v trí quan trng trong đi
sng sinh hot ca thành ph hin
đi,chc nng ca nó là đm bo s lien h thng xuyên
và thng nht gia các khu chc nng ch yu ca đô th vi nhau nh:Khu dân c,khu hành
chính,khu công nghip,khu thng mi,khu vui chi gii trí…
H thng vn ti đô th là tp hp các phng thc và phng tin vn ti khác nhau đ
vn chuyn hàng hóa và hành khách trong thành ph.
H thng này bao g
m các phng tin vn ti ca các phng thc nh đng b,đng
st,đng thy,hàng không…
H thng giao thông đng mt phn ca h thng giao thông có chc nng đm bo cho
phng tin và ngi di chuyn gia các khu vc.
H thng giao thông gm mng li đng sá,các công trình trên đng và công trình
khác.
Giao thông tnh là mt phn ca h thng giao thông phc v ph
ng tin và hành khách
(hoc hàng hóa) trong thi gian không di chuyn.Theo ngha này giao thông tnh gm h
thng các đim đu mi giao thông ca các phng thc vn ti khác nhau (các nhà ga
đng st,các bn cng thy,ga hàng không,các bn vn ti đng b),các bãi đ xe,gara,các
đim đu cui,các đim trung chuyn,các đim dng dc tuyn.
Các thành phn c bn ca h thng GTVT đô th đc mô t trong hình 1.1.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
10
Hinh 1.1 :Mô hình ca h thng GTVTT
1.2 Tng quan v tuyn VTHKCC bng xe buýt.
1.2.1 Khái nim và đc đim ca tuyn VTHKCC bng xe buýt.
a) Khái nim tuyn VTHKCC bng xe buýt:
* Trc ht chúng ta cn phi hiuVTHKCC là nh th nào?có rt nhiu cách hiu khác
nhau nh:
- VTHKCC là tp hp các phng thc vn ti thc hin chc nng vn chuyn hành
khách phc v nhu cu đi li ca ngi dân.
- VTHKCC là mt loi hot đng trong đó có s vn chuyn đc cung cp cho HK đ
thu hi cc bng nhng phng tin không phi ca h.
- VTHKCC là tp hp các phng tin vn ti phc v đám đông HK có nhu cu đi li
- Tóm li:Khái nim VTHKCC đc hiu nh sau:
VTHKCC đô th đc hi
u là các phng thc phc v nhu cu vn đng ca HK trong
không gian đô th và vùng ngoi ô lin k.
(Ngun : Bài ging QH ca TS.Khut Vit Hùng)
* Xe buýt:
H Thng Giao Thông
H Thng Vn Ti
H
thng
GT tnh
GTVT Ô TH
H
thng
t chc
qun lý
Vn ti
chuyên
dng
Mng
li
đng
giao
thông
Các
công
trình
trên
đng
Các
công
trình
khác
Các
đim
đu
cui
Các
đim
trung
chuyn
Các
đim
dng
dc
tuyn
H
thng
GT
đn
g
PTVT
Công
cng
PTVT
Cá
Nhân
Vn ti
hành
khách
TP
H
thng
khai
thác
Vn ti
hàng
hóa
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
11
Vn ti hành khách bng xe buýt là mt trong nhng loi hình VTHKCC có thu tin cc
giá theo quy đnh, hot đng theo mt biu đ vn hành và hành trình quy đnh đ phc v
nhu cu đi li hàng ngày ca nhân dân trong các thành ph ln và khu đông dân c.
Xe buýt là phng thc vn ti đc s dng ph bin các đô th trên th gii. Xe buýt
đu tiên đc đa vào khai thác Luân ôn (Anh) nm 1900.
Theo tiêu chun quc t ISO-8833và TCVN-6211(1996) v phng tin giao thông
đng b, kiu thut ng và đnh ngha, quy đnh thng nht các thut ng v xe buýt nh
sau:
+ Ô tô buýt: Là loi ô tô khách có kt cu và trang b dùng đ tr ngi và tr hành
lý mang theo, có s ch ngi ln hn 9 bao gm c ngi lái. Ô tô buýt có th có mt hoc
hai bng điu khin và cng có th kéo theo mt toa r moóc.
+ Ô tô mini buýt: Là loi ôtô buýt ch
có 1 bng điu khin duy nht có s gh ngi
không quá 17 bao gm c gh ca ngi lái.
+ Ôtô buýt thành ph (Urban bus): Là loi ôtô buýt đc trang b và thit k dùng
trong ngoi ô và thành ph. Loi xe này có các gh ngi và ch đng cho hành khách và cho
phép hành khách di chuyn tng ng vi vic đ xe thng xuyên.
+ Ôtô buýt liên tnh: Là loi ôtô buýt thit k cho vn ti hành khách liên tnh. Loi xe
này không b trí ch hành khách đng nhng xe có th cho hành khách đng
các hàng gh
trên nhng đng ph ngn.
+ Ôtô buýt ni toa: Là loi ôtô buýt gm hai toa cng vng đc ni vi nhau bng
mt khp quay. Trên loi xe này các không gian cho ch ngi ca hành khách đc b trí
trên mi toa cng vng. Hành khách có th đi li t toa này sang toa kia qua khp quay
* Tuyn VTHKCC bng xe buýt:
- Tuyn VTHKCC bng xe buýt là đng đi bng xe buýt đ thc hin chc vn chuyn
xác đnh.Tuyn VTHKCC bng xe buýt là m
t phn ca mng li giao thông thành ph
đc trng b c s vt cht chuyên dng nh:Nhà ch,bin báo,…đ t chc các hành trình
vn chuyn bng xe buýt thc hin các chc nng vn chuyn HK trong thành ph,đn các
vùng ngoi vi và các trung tâm đô th v tinh nm trong quy hoch tng th ca thành ph.
Xét v không gian và thi gian,thông thng,c ly tuyn VTHKCC đô th không dài quá
50 km ho
c thi gian chuyn đi không quá 1 gi
b) c đim ca tuyn VTHKCC bng xe buýt:
Xe buýt là phng tin VTHKCC ph bin hin nay Hà Ni,mt đ hin nay là rt cao
đc bit là trong ni đô,ngoài ra còn có mt s tuyn đi liên tnh.Nhìn chung VTHKCC bng
xe buýt mang tính c đnh cao vì nó gn lin vi c s h tng k thut ca đô th,hành trình
chy xe có th thay đi linh ho
t cho phù hp vi s bin đng nhu cu đi li ca HK trong
thành ph c theo thi gian và không gian.Mi tuyn VTHKCC bng xe buýt thng c đnh
v đim đu,đim cui và các đim dng đ,trung chuyn chính trên tuyn.
* c đim ca VTHKCC bng xe buýt:
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
12
- Buc phi phc v.
- Buc phi vn hành.
- Phi tuân th lut pháp:
+ Xây dng và vn hành theo tuyn.
+ iu kin dch v.
+ Giá vé.
+ Lch trình.
- Kinh t.
T nhng đc đim trên chúng ta có th thy nhng u,nhc đin ca VTHKCC bng
xe buýt nh sau:
- u đim:
+ Có tính c đng cao,vn chuyn đc khi l
ng HK tng đi ln,không cn tr,d
hòa nhp vi các phng thc VTHK khác
+ Khai thác và điu hành d dàng,chy theo lch trình c th,nu có thay đi v lch trình(
có th do tc đng,hng xe,hay mt s nguyên nhân khác) thì có th điu chy xe điu
chnh d dàng trong mt thi gian ngn mà không nh hng đn l trình ca tuyn.
+ Có th thông qua s bin đng lung HK v thi gian và không gian đ có th điu
chnh biu đ chy xe,loi xe sao cho hp lý.
+ VTHKCC bng xe buýt cho phép phân chia nhu cu đi li trên,trong tuyn ph khác
nhau chy theo lch trình phù hp,cng nh c cu tính cht ca tng loi đng đ điu tit
mt đ mt cách hp lý nht.
+ Chi phí đu t là va phi,thp hn chi phí đu t
cho vn ti đng st khá nhiu vì
có th s dng luôn c s h tng sn có ca đng b.Trong khi đó Nhà nc đã có nhiu
chính sách đu t u đãi cho VTHKCC bng xe buýt cho nên giá thành vn chuyn ca
VTHKCC bng xe buýt là tng đi thp và phù hp vi thu nhp ca ngi dân.
- Nhc đim:
+ Nng sut vn chuyn và tc đ khai thác còn thp.
+ Kh nng thông qua vào gi cao đim còn hn ch.
+ H thng thông tin các bn bãi còn hn ch.
+ Xe buýt s dng nhiên liu là xng và du diesel,không mang li hiu qu kinh t cao.
+ VTHKCC bng xe buýt gây ra ting n và chn đng ln.
Tuy nhiên,VTHKCC bng xe buýt vn là loi hình vn ti thông dng nht trong h
thng VTHKCC.Nó đóng vai trò ch yu trong vn chuyn HK nhng ni đang phát trin
c
a thành ph,nhng khu vc trung tâm và đc bit là nhng khu ph c.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
13
1.2.2 Phân loi tuyn VTHKCC bng xe buýt.
Vic phân loi tuyn rt phc tp và nó đc phân theo nhiu tiêu chí khác nhau, phc v
cho các mc đích khác nhau, tuy nhiên v c bn có th phân theo thành các tiêu chí sau:
a) Theo tính n đnh ca tuyn xe buýt.
Theo tính n đnh ca tuyn xe buýt đc phân thành 2 loi :
+ Tuyn buýt c đnh.
+ Tuyn buýt t do.
b) Theo gii hn phc v : c phân ra thành các loi sau:
+ Tuyn ni thành :Là tuyn buýt ch chy trong phm vi thành ph,phc v lung hành
khách ni thành.
+ Tuyn ven ni : Là tuyn bt đu t ngoi thành và kt thúc ti vành đai thành
ph,phc v lung hành khách t ngoi thành vào thành ph và t thành ph ra ngoi thành.
+ Tuyn chuyn ti : Là tuyn có đim đu,đim cui ti các bn xe liên tnh vi mc
đích trung chuyn hành khách t bn này ti bn kia qua thành ph
c) Theo hình dng tuyn.
Nu ch xét đn hình dng theo hng đi 1 cách khái quát mà không xét đn s bin dng
trên tng đon, tuyn xe buýt đc phân thành các loi sau :
+ Tuyn đ
n đc lp ( Không trùng đim đ, không t ct) loi này gm nhiu dng khác
nhau : ng thng, gp khúc, hình cung.
+ Tuyn đng vòng khép kín (im đu và đim cui trùng nhau). Loi này có các
dng: a giác, các cung, gp khúc kt hp vi cung. thc cht các tuyn loi này là đc to
nên bi các tuyn đn ghép li vi nhau.
+ Tuyn khép kín 1 phn : Thc cht là to bi tuyn đng vòng khép kín và tuyn đn
đc lp.
+ Tuyn khép kín s 8 : Thc cht đc to bi 2 tuyn đng vòng khép kín.
S đ phân loi tuyn theo hình dng tuyn đc th hin nh : ( hình 1.2)
ng thng ng cong
Tuyn đng vòng khép kín
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
14
Tuyn khép kín 1 phn
Tuyn khép kín s 8
Hình 1.2 :Các hình dng tuyn
Tu theo vic phân b các vùng thu hút, h thng giao thông yêu cu mà ngi ta la
chn dng tuyn này hay tuyn khác vi mc tiêu đm bo c ly ngn nht, s ln chuyn ti
ngn nht.
Các loi tuyn đn đc thng đc s dng đ thc hin phc v
dc tuyn vi 1
hng xác đnh. Các tuyn này s dng khi lu lng hành khách ln theo 1 hng xác
đnh, trong đó ch yu là tuyn đn dng cung, đc s dng vn chuyn hành khách thông
qua trung tâm và to s liên kt gia các tuyn khác vi nhau. Tuyn gp khúc đc s dng
đ vn chuyn hành khách các vùng thu hút không nm dc hai bên tuyn giao thông.
Các loi tuyn đng vòng khép kín đc s dng đ vn chuyn hành khách quanh 1
khu vc ln. Hành trình kéo dài nên loi tuyn này ít đc s dng vì khó khn trong vic
thc hin chính xác thi gian biu chy xe.
Các loi tuyn khép kín 1 phn thng đc s dng đ vn chuyn hành khách đi
khu vc này đn 1 khu vc khác. Tc là phn tuyn bao quanh 1 khu vc đc lp đ đón
khách ca c khu vc sau đó chuyn đn 1 khu vc khác.
Tuy
n khép kín s 8 đc s dng đ vn chuyn hành khách gia 2 khu vc tng đi
ln tng đi gn nhau. V mt lý thuyt thì ti u hn song thc t khó có th to ra đc 1
vòng s 8 trn tru.
Trong mi thành ph do vic phân b dân c, đc đim v công nghip, thng mi,
vn hoá và dng mng li giao thông khác nhau nên không th s dng duy nh
t 1 dng
tuyn, mc dù dng tuyn đó là u vit nht.
d) Theo v trí đi tng so vi trung tâm thành ph.
Theo cách phân loi này các tuyn buýt bao gm :
+ Tuyn hng tâm ( Tuyn bán kính ) : Là tuyn hng v trung tâm thành ph. Nó bt
đu t vùng ngoi ô và kt thúc trung tâm hoc vành đai thành ph. Loi tuyn này phc
v nhu cu đi li ca hành khách t ngoài thành ph vào thành ph và ngc li. Nhc
đ
im ca loi tuyn này là hành khách mun đi qua thành ph phi chuyn tip, đng thi li
gây ra lu lng hành khách ln trung tâm thành ph và khó khn cho vic tìm bn đu và
bn cui ( trung tâm thành ph).
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
15
+ Tuyn xuyên tâm ( Tuyn đng kính ): Là tuyn đi qua trung tâm thành ph, có bn
đu và bn cui nm ngoài trung tâm thành ph.Tuyn này có u đim ch : Phc v c
hành khách ni thành c hành khách ngoi thành, hành khách thông qua thành ph không
phi không phi chuyn tuyn. Không gây ra lu lng hành khách ln tp trung trung tâm
thành ph. Vic tìm lim b trí đim đu đim cui d dàng hn. Mi tuyn xuyên tâm có
hp bi hai tuyn hng tâm nên nó phù hp vi đng ph có cng đ hành khách ln và
phân b khá đu trong ngày.
+ Tuyn tip tuyn ( tuyn dây cung ) : Là tuyn không đi qua trung tâm thành ph. Loi
tuyn này thng đc s dng trong thành ph có dân c ln ( Thông thng thành ph có
trên 25 vn dân mi xây dng loi tuyn này).
+ Tuyn vành đai : Loi tuyn này thng là nhng tuyn đng vòng chy theo đng
vành đai thành ph. Loi tuyn này phát huy tác dng khi dòng hành khách các hng qua
trung tâm ln. Mt khác nó phc v nhng hànhtình chy ven thành ph và có tác dng ni
lin các tuyn hng tâm, xuyên tâm và tip tuyn vi nhau. i vi tuyn kiu này thì cn
chn đim đ cui là đim đ có s lng hành khách xung nhiu nht. Nh vy gim đc
s hành khách phi chuyn xe.
+ Tuyn h
tr : Tuyn này vn chuyn hành khách t 1 vùng nào đó đn 1 vài tuyn
chính trong thành ph ( Tác dng thu gom hành khách ). iu kin xây dng tuyn h tr do
các yu t v kinh t, k thut và mc đ đi li quyt đnh. Vi tuyn loi này hành khách
phi chuyn xe nu mun ra hoc vào thành ph.
e) Theo đi tng phc v.
Theo cách phân loi này bao gm các loi tuyn sau :
+ Tuy
n c bn : Là nhng tuyn phc v mi nhu cu đi li trên tuyn .
+ Tuyn vé tháng : Loi tuyn này thng phc v theo nhng hng có s lng ngi
đi làm và đi hc ln, mt đ tp trung cao.
+ Tuyn ph thêm : Là nhng tuyn ch hot đng vào nhng gi cao đim hoc khi cn
thit phc v khách thm quan du lch.
Hình 1.3. :S
đ phân loi PTVTHK thành ph
(Theo đi tng phc v)
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
16
f) Theo công sut lung hành khách.
Theo công sut lung hành khách thì tuyn VTHKCC bng xe buýt đc phân ra:
+ Tuyn cp 1 : Tuyn có công sut lung hành khách ln ( Thng trên 5000 HK/ gi).
+ Tuyn cp 2 : Tuyn có công sut lung hành khách trung bình ( Thng t 2000 đn
3000 HK/ gi)
+ Tuyn cp 3 : Tuyn có công sut lung hành khách thp ( Thng di 2000 HK/
gi).
g) Theo cht lng phc v.
+ Tuyn cht lng cao : Tuyn xe buýt trên đó có b trí phng tin ch
t lng cao hot
đng ( Xe có máy lnh).
+ Tuyn cht lng bình thng : Tuyn xe buýt trên đó b trí loi xe bình thng hot
đng.
Vic phân loi tuyn nh trên nhm hng ngi khai thác vào mc tiêu tho mãn tt
nht cho tng đi tng phc v. Vn đ c bn là bit kt hp các kiu phân loi đ có th
to ra mng li tuyn hp lý c v
không gian, thi gian và trên c s đc đim vn ca
thành ph.
1.2.3 Vai trò ca VTHKCC bng xe buýt.
Sc cha nh
Taxi
Xe
lam
Xích
lô
Xe
thô s
Phng tin VTHK cá nhân
Xe con
cá nhân
Xe máy Xe đp
PHNG TIN VTHK THÀNH PH
Phng tin VTHKCC
Sc cha ln
Xe
đin
bánh
st
Tàu
khách
chy
đin
Tàu
đin
ngm
Tàu
đin
trên
cao
Ôtô
buýt
Xe
đin
bánh
hi
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
17
Quá trình đô th hóa đã đem li nhng tác đng tích cc,làm thay đi b mt ca đi sng
đô th.Tuy nhiên,s thay đi đó cng dn đn nhng mt trái,mà đ gii quyt đc nó là c
vn đ ln,đòi hi s đu t không nh c v trí tu ln kinh t.Vn đ ln nht,đang làm
đau đ
u các nhà chc trách,đng thi các nhà khoa hc hin nay là ách tc giao thông và tai
nn xy ra ngày càng tr nên thng xuyên hn.Ch tính riêng 6 tháng đu nm 2004,tai nn
giao thông đng b chim 96,2% s v và 96,3% s ngi b cht,98,5% s ngi b
thng.Nguyên nhân không ch do cha có chính sách đng b đ mnh,mà còn do ý thc
ca ngi dân.Bên cnh đó là h tng thiu quy hoch mt cách khoa hc.Thc hin các gii
pháp nêu trong Ngh quyt 13/2002/NQ – CP ngày 19/11/2002 ca Chính ph,phng tin
xe buýt công cng phát trin mnh,kéo theo h qu là mc tng ca mt đ xe máy lu thông
trên đng đc kim ch và s lng các tuyn đi b tng lên đáng k.
H thng VTHKCC
phát trin s thúc đy 1 cách không ngng s phát trin nhanh chóng ca đô th đó. Ngc
li khi h thng VTHKCC không đc đu t phát trin thì s làm gim 1 cách đáng k s
phát trin ca đô th đó.
VTHKCC bng xe buýt là 1 loi hình vn chuyn hành khách có vn đu t va phi
so vi vn ti đng st và hàng không thì chi phí còn nh hn nhiu. Ph
n ln hành khách
đi li là hc sinh, sinh viên mà giá thành đi li là khá r nên cng đang thu hút đc nhiu
lng hành khách đi li đc bit 1 vài nm tr li đây.
Trong các thành ph có quy mô va và nh thì vic xây dng làn đng dành riêng cho
xe buýt s góp phn to thói quen đi li cho ngi dân thành ph, to tin đ cho s phát
trin VTHKCC có sc cha ln trong tng lai.
S dng xe buýt góp phn tit ki
m chi phí đi li chung cho toàn xã hi và tác đng tích
cc đn mi mt ca đi sng xã hi.
VTHKCC bng xe buýt đem li li ích cng đng rt ln so vi các phng thc vn ti
cá nhân ( Tng chuyn đi cho 1 chuyn đi xe buýt nh hn ca xe máy là gp 3,5 ln, ca ô
tô con là 25 ln).
Ôtô buýt là phng thc to ra hiu qu kinh t cao nht, nht là trong điu ki
n cng
đ dòng hành khách bin đng ln trong không gian và theo thi gian. Bi vì trong gi cao
đim lung hành khách có công sut ln nhng vi nng sut vn chuyn ca xe buýt khá
cao (t 4000-9000 hành khách /gi) thì cng đáp ng đc. Ngc li trong gi thp đim
vi công sut lung hành khách trung bình và nh thì xe buýt cng có th thích ng mt
cách tng đi bng cách rút ngn tn sut chy xe.
B
ng1.1:Mt s ch tiêu so sánh xe buýt vi phng tin vn ti cá nhân.
Ch tiêu nv Xebuýt Xemáy Xe con
Din tích chim dng đng m2/c.đi 1,2-1,3 3 8-10
Vn đu t xây dng đng USD/c.đi 0,08 0,547 1,02
Vn đu t cho GT tnh USD/c.đi 0,02 0,03 0,19
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
18
Tng s vn đu t USD/c.đi 0,6 19,97 13,86
Vn đu t cho PTVT và trang
thit b phc v
USD/c.đi 0,5 1,42 12,65
Chi phí VC cho 1 chuyn đi USD/c.đi 0,14 1,3 1,5
Hin nay xe máy Thành ph Hà Ni chim khong 85% tng s xe trên các trc
đng,tc là chim t l áp đo.Tuy nhiên,đây cha phi là t l áp đo tuyt đi bi xe máy
chim khong 85% tng s phng tin nhng ch phc v nhu cu đi li ca 74% s ngi
tham gia giao thông.Xe hi mc dù đang tng mnh song ch chim 4,5% tng s phng
tin Hà Ni(phc v 5% s ngi tham gia giao thông).Trc đây xe đp chim t l rt
ln song đn nay ch còn chim 12% và phc v nhu cu đi li ca 8% s ngi tham gia
giao thông.Phng tin cui cùng là xe buýt ch chim 0,7% lng xe nhng đáp ng đc
khong 14% nhu cu đi li,điu đó cho thy đây là phng tin đ
c s dng nhiu th 2
sau xe máy.Nhng s liu sau đây s cho chúng ta thy rõ li th ca vic dùng phng tin
vn ti hành khách công cng:
Bng 1.2 :Phân b theo loi hình phng tin
(Ngun:MVA Asia Limited,2004)
Rõ ràng nu m đng đ cho phng tin vn ti cá nhân phát trin thì ht sc tn kém
và không phi lúc nào cng thc hin đc đc bit là s hn ch qu đt v vn đ m
đng đô th. Do tính hiu qu cao nh vy nên chính ph các nc coi VTHKCC là mt
hot đng phúc li chung cho toàn xã hi và đ bo v môi trng. Vì vy nó đc đu t v
mi mt đ phát trin
Ngoài chc nng vn chuyn vi khi lng hành khách ln thì VTHKCC bng xe buýt
còn phi hp rt nhp nhàng vi các phng thc vn ti khác là cu ni liên thông trong c
h thng VTHKCC.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
19
Tóm li :
- VTHKCC bng xe buýt to thun li cho vic phát trin chung đô th:ô th hóa luôn
gn lin vi các khu công nghip,khu dân c,thng mi,vn hóa…kéo theo s gia tng c
v phm vi lãnh th và quy mô dân s.T đó dn đn xut hin các quan h vn ti vi công
sut ln và khong cách xa.Nu không thit lp mt mng li VTHKCC hp lý tng ng
v
i nhu cu thì đó s là lc cn đi vi quá trình đô th hóa.
- VTHKCC bng xe buýt đm bo an toàn và gi gìn sc khe cho ngi đi li:An toàn
giao thônggn lin vi h thng phng tin và c s h tng k thut.Trong thành ph s
lng phng tin cá nhân ngày càng tng,mt đ giao thông ln,din tích chim dng mt
đng tính trung bình cho mt hành khách l
n,dn đn an toàn giao thông gim.Ngoài ra s
dng phng tin vn ti cá nhân còn chu tác đng ca điu kin khí hu nh:ma
gió,nng,bi…nh hng đn sc khe ngi đi li.
- VTHKCC bng xe buýt góp phn bo v môi trng đô th: thành ph mt đ dân c
ln cùng vi s gia tng ngày càng ln ca PTVT cá nhân,do đó GTVT phi g
n lin các
gii pháp bo v môi trng.Trc mt phi hn ch PTVT cá nhân,là nguyên nhân ch yu
làm ô nhim môi trng.Vic s dng hiu qu phng tin VTHKCC s ci thin tt môi
trng đô th nh:gim lng khí thi đc,gim bi bm…
- VTHKCC bng xe buýt là nhân t đm bo trt t n đnh xã hi:Mt ngi dân thành
ph bình quân đi li 2-3 lt/ngày,nhng hành trình đi làm,đi mua sm,thm ving,sinh
hot…din ra liên tc sut ngày đêm biu hin bng nhng dòng hành khách,dòng PTVT
dày đc trên đng ph.Vì vy,nu b ách tc,ngoài tác hi v kinh t còn dn đn nh hng
tiêu cc v tâm lý,chính tr,trt t an toàn xã hi.
- VTHKCC bng xe buýt gim chi phí đi li cho ngi dân,góp phn tng nng sut lao
đng xã hi:Chi phí chuyn đi ca hành khách bao gm:Khu hao phng tin;chi phí bo
dng và sa cha phng tin;chi phí nguyên vt liu,nhiên vt liu;chi phí khác.Vic s
dng VTHKCC bng xe buýt cho phép tit kim đc mt s khon chi phí ca chuyn đi,t
đó gim chi phí đi li cho mi chuyn đi và góp phn tng nng sut lao đng xã hi.
- VTHKCC bng xe buýt tit kim đt đai cho đô th:Theo kt qu tính toán,din tích
chim dng đng tính bình quân cho mt chuyn đi cho ôtô là 1,5 m
2
,cho xe máy là 10-12
m
2
và xe con là 18-20 m
2
.Nu tt c nhu cu đi li mà đi li bng xe buýt thì din tích đng
ch cn bng 10-20% din tích đng khi hành khách đi bng xe máy và xe con.
1.2.4 Các dng mng li tuyn VTHKCC.
Mng li VTHKCC bng xe buýt có mi quan h mt thit và gn bó vi nhau thành
1 th thng nht. S kt hp gia các tuyn khác nhau s to nên mng li tuyn khác
nhau. Tu theo loi tuyn và cách b trí tuyn mà có nhng dng mng li khác nhau :
- Dng 1 : c to bi các tuyn đng vòng và các tuyn đng hng tâm, loi
mng li này có u đim là tránh đc tình trng tp trung hành khách ln khu vc trung
tâm thành ph. Nhng cng có nhc đim là lung hành khách ngoi thành ph mun ra đi
ngoài thành ph thì phi chuyn tuyn.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
20
- Dng 2 : c to bi các tuyn đng vòng và tuyn đn xuyên tâm. Dng này có u
đim là lung hành khách đi ngang qua thành ph không phi chuyn tuyn, đng thi phc
v luôn c hành khách ni thành. Nhc đim ca loi này là tp trung hành khách ln
trung tâm nht là vào gi cao đim.
Dng 2:Tuyn đng vòng và tuyn đn xuyên tâm
- Dng 3 : c to bi các tuyn đng vòng, tuyn đn xuyên tâm và hng tâm.
Loi này có nhiu u đim hn so vi các loi khác k trên, hành khách ngoi thành đi thng
thì không phi chuyn tuyn, còn đi ngang sang ni khác thì chuyn tuyn cng d dàng.
- Dng 4 : c to bi các tuyn đng vòng và các tuyn đn không qua tâm. Loi
này có u đim trong thành ph có din tích nh, không có mt đ hành khách ln trung
tâm thành ph. Nhng nó có nhc đim là trong thành ph có din tích ln thì vic phc v
lung hành khách ngoi thành đi thng qua và hành khách ni thành cha trit đ.
- Dng 5 : c to bi các tuyn đn ( Qua tâm, hng tâm, không qua tâm). Dng
này phù hp vi thành ph có kt cu tuyn giao thông dng bàn c. Nhng không thun li
cho vic chuyn tuyn do thiu các tuyn đng vòng.
- Dng 6 : c to bi tt c các tuyn. Dng mng li này đc s dng rng rãi do
nó khc phc đc nhc đim ca các dng trên.
Ngoài ra còn có th có các dng khác na. Tuy nhiên v mt lý thuyt thì nh vy
nhng trong thc t, đc bit vi các đô th thng có h thng mng li giao thông khác
nhau, s phân b các khu dân c, công nghip, thng mi, vn hoá… rt khác nhau thì
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
21
ngi ta cn c vào thc t ca đô th mà la chn dng tuyn, trong đó c gng s dng các
u đim ca tng loi tuyn và tng dng mng li.
1.3 Tng quan v quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt .
1.3.1 Khái quát chung v quy hoch GTVTT.
a) Khái nim :
Quy hoch là vic chun b và nghiên cu ca mt quá trình ra quyt đnh vi đi t
ng
là
Giao thông vn ti là s thay đi v đa đim ca con ngi,hàng hóa,thông tin và nng
lng…
î Quy hoch giao thông vn ti là thông qua tác đng ca vic thc hin các gii pháp
v xây dng,qun lý và các gii pháp khác.
Tóm li : Quy hoch giao thông vn ti đô th là vic t chc không gian mng li
giao thông đô th cùng các công trình có liên quan, thích ng vi chng loi phng tin
v
n ti, phù hp vi quy hoch không gian kin trúc, chin lc phát trin kinh t xã hi và
nhu cu vn chuyn ca đô th trong mt thi k nht đnh.
b) Mc đích,nguyên tc và ni dung ca quy hoch GTVTT.
+ Mc đích :
Quy hoch GTVTT nhm mc đích:
- V mng li giao thông : phi có c cu thích hp và hoàn chnh to ra s giao lu
hp lý trong toàn b đô th đ đáp ng tt nht quá trình vn chuyn.
- V vn ti, đc bit là vân ti công cng phi đáp ng đc nhu cu đi li và vn
chuyn hàng hoá nhanh chóng, an toàn, thun tiên. m bo các ch tiêu vn ti đt đc
phi tng xng vi quy mô ca đô th.
- S phát trin v t chc giao thông vn ti ph
i đm bo tng xng vi trình đ phát
trin kinh t xã hi ca đô th và đt hiu qu v mi mt kinh t xã hi, môi trng và góp
phn gi trt t k cng đô th, làm gim ti đa thit hi do tai nn và ùn tc giao thông.
+ Nguyên tc :
Phát trin giao thông vn ti phi đi trc mt bc và u tiên phát trin cho th đô và
các thành ph ln đng thi xây dng và phát trin giao thông vn ti đô th phi đm bo
tính h thng,đng b và liên hoàn.
- Mng li GTVT đô th phi đm bo tính h thng vì :
* Nhu cu vn ti đô th là rt đa dng và phong phú nên m
t loi phng tin giao
thông không th tha mãn mt cách hp lý các nhu cu đt ra v GTVT ca đô th cho nên
cn phi phát trin nhiu loi giao thông,loi phng tin vn ti khác nhau và chúng to
thành mt h thng gm nhiu loi phng tin vn ti.
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
22
* Mi loi phng tin vn ti (ôtô,tàu đin đng ray,tàu đin ngm…) phù hp vi
mt loi công trình đng giao thông vi các tiêu chun k thut riêng.Chúng s to thành
mt h thng mng li đng giao thông ca thành ph.
- Mng li GTVT đô th phi đm bo tính đng b vì :
* Vic phát trin GTVT đô th phi tin hành đng b các m
ng li,các hng mc
công trình đ có th hot đng đng b ngay và đ phát huy ti đa hiu qu ca c h thng
GTVT.
* m bo tính đng b v các chính sách có lien quan ti GTVT (chính sách đu
t,c ch qun lý,lut l giao thông…)
- Mng li GTVT phi đm bo tính liên hoàn :Ngha là tính liên tc và thông sut vì có
nh vy mi có th khai thác ti đa hiu qu
ca h thng GTVT,đm bo tin li,nhanh
chóng và an toàn giao thông.Yêu cu này phi đc quán trit ngay khi la chn và xây
dng mng li GTVT,quy hoch h thng các tuyn đng giao thông,các công trình ph
tr,xác đnh công sut ca các công trình.
+ Ni dung :
Bt k mt đô th nào trên th gii hin nay cng có k hoch phát trin ca riêng mình
trong tng lai. iu này đc th hin thông qua
đnh hng phát trin đô th. Trong đó
bao gm đnh hng phát trin ca các nghành công nghip, nông nghip, thng mi, du
lch, dch v, kin trúc… và GTVT. Nh vy,mun quy hoch h thng GTVT đô th trc
ht chúng ta phi xut phát t đnh hng phát trin GTVT ca đô th. Sau khi nghiên cu
đnh hng phát trin nghành chúng ta s tin hành đi vào quy hoch tng th h thng
GTVT. đây yêu cu đi vi quy hoch tng th là tính đng b thng nht và hiu qu.
Tính đng b đc hiu là quy hoch toàn din song song v mi mt t c s h tng k
thut nghành, mng li đng, các phng thc vn ti cho đn phng thc phc v. Tính
thng nht đc hiu là vic quy hoch đc tin hành sao cho không có s chng chéo
chc nng ca các phng thc vn ti. m bo s tng thích gia vn ti và giao thông
to ra s liên hoàn nhm ci thin tình trng ách tc giao thông cng nh lãng phí trong
GTT. i vi tính hiu qu ca quy hoch GTVT không nhng chúng ta ch xét riêng v
mt kinh t mt cách đn thun mà còn phi xét đn các yu t xã hi, môi trng và vn
hoá ca c đô th. Ni dung ca quy hoch chi tit gm có 3 phn:
* Quy hoch giao thông đô th bao gm:
- Quy hoch mng li đng nhm đm bo mc đ phc v nh : Kh nng thông xe,
vn tc phng tin.
- Thit k chi tit nh thit k nút giao thông, h thng đèn tín hiu điu khin.
- Qun lý giao thông trc tiên là kin toàn t chc qun lý song song vi vic đa ra
lut l và các quy đnh.
- Nghiên cu kh thi nhm đánh giá các d án.
å Quy hoch vn ti đô th :
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
23
- Quy hoch v vn ti hàng hoá
- Quy hoch v vn ti hành khách công cng, quy hoch v vn ti hành khách cá nhân.
å Quy hoch h thng giao thông tnh : Quy hoch nhà ga, bn bãi, nhà ch, quy hoch
hè đng
Tu theo mc đích mà ni dung ca quy hoch GTVT đô th có th khác nhau nhng xét
v mt tng quát thì ni dung quy hoch GTVT đô th có th mô phng theo hình sau :
Hình 1.4. Ni dung ca quy hoch h thng GTVT đô th
1.3.2 Quy trình quy hoch GTVT.
* Quá trình lp quy hoch là :
+ nh hng cho tng lai.
Mng
li
đng
Qun
lý
giao
thông
Vn ti
HKCC
VTHK
cá nhân
Vn
ti
hàng
hoá
Các c
s công
trình
phc v
Thit
k nút
giao
thông
Nghiên cu kh thi
NH HNG PHÁT
TRIN NGHÀNH
QUY HOCH TNG TH
H THNG GTVT Ô
TH
Quy hoch mng li
đng giao thông đô th
Quy hoch vn ti đô
th
Quy hoch h thng
giao thông tnh
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
24
+ Là quá trình liên tc và lp li.
+ B tác đng ca các li ích ch quan.
+ Cn đm bo tính khách quan và toàn din.
+ Thng cn s phi hp ca nhiu nghành khoa hc.
* Trình t quy hoch GTVT :
+ Bc 1:nh hng quy hoch.
Là vic cn c vào các quy hoch cp trên,các vn bn yêu cu có tính pháp quy.
+ Bc 2:Phân tích vn đ quy hoch.Gm:
- Phân tích và đánh giá hin trng:ngha là trình bày mt cách khoa hc v hi
n trng làm
c s đ tin hành so sánh gia hin trng và mc tiêu.
- Nghiên cu hng dn,tiêu chun và xác đnh mc tiêu:có nhim v xác đnh mt h
thng mc tiêu làm tiêu chun đ đánh giá hin trng và làm đnh hng đ xác đnh phng
án quy hoch.
- Xác đnh thiu ht,thách thc và c hi:Trình bày tt c các điu kin và yu t làm nên
s khác bit gia hin trng vi mc tiêu
+ Bc 3:Xác đnh phng án quy hoch:gm
- Xây dng phng án quy hoch:là trình bày nhng phng án quy hoch có th đt
đc mc tiêu đã đt ra
- Thm đnh tác đng:Trình bày nhng thay đi đnh lngvà đnh tính đi vi h
thng GTVT và môi trng di tác đng ca phng án quy hoch.
- ánh giá tng th:H tr vic ra quyt đnh thông qua vic so sánh các phng án
quy hoch trên c s mc đ đt đc mc tiêu đã đ ra.
+ Bc 4:So sánh và ra quyt đnh:Da trên nhng đnh hng,phân tích vn đ và xác
đnh phng án quy hoch đ chúng ta có th so sánh và ra quyt đnh thc hin mt phng
án ti u nht.
+ Bc 5:Thc hin và kim soát tác đng:Sau khi ra quyt đnh thì chúng ta s tin
hành thc hin ph
ng án quy hoch
Trình t đó đc c th hóa bng
Bng 1.3 :Quy trình Quy hoch GTVT
án tt nghip
Sinh viên:Nguyn Vn Thng Lp:QH & QLGTT – K45
25
.
(Ngun:Bài ging QH ca TS.Khut Vit Hùng)
1.3.3 Quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt.
a) Khái nim :
Quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt là vic t chc mng li tuyn buýt cùng vi
các công trình có liên quan, đ thích ng vi xe buýt và phù hp vi quy hoch không gian
kin trúc, chin lc phát trin kinh t xã hi và nhu cu vn chuyn ca đô th trong mt
thi k nht đnh.
b) Các phng pháp quy hoch tuyn VTHKCC bng xe buýt:
xây dng mng li tuyn VTHKCC có rt nhiu phng pháp khác nhau, các
phng pháp đc s dng thông dng hin nay là :
So sánh và ra
q
u
y
t đ
nh
nh hng quy hoch
Cn c vào: Các quy hoch cp trên, các vn bn
yêu cu có tính cht pháp quy
Thc hin và kim soát tác đng
Quy trình thc hin quy
hoch
1. Thc hin býc 1
∇
2. Th
chinbýc2
Kim soát tác
đng
Phân tích vn đ
Nghiên cu hýng
dn, tiêu chun và
Xác đ
nh m
c tiêu
X
ác đ
nh các thiuht, thách thcv
àcõh
i
ánh giá hin trng
Xác đnh phng án quy hoch
Xây dng các phng án
quy hoch
Thm đnh tác đng
ánh giá tng th