Khảo sát ngữ âm Kinh Môn - Hải Dương

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Khảo sát ngữ âm Kinh Môn - Hải Dương
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Ngôn
ngữ, người dân địa phương tại địa bàn khảo sát và các bạn trong lớp đã tận tình
giúp đỡ em để em hoàn thành tốt báo cáo này. Trong quá trình khảo sát và viết
báo cáo, không thể tránh khỏi những thiếu sót, vậy em rất mong được sự góp ý
của các thầy cô và các bạn để bài báo cáo của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành
bản báo cáo này.

Website: Email : Tel : 0918.775.368

Website: Email : Tel : 0918.775.368

BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH HUYỆN KINH MÔN
Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Tiếng việt là một ngôn ngữ vừa thống nhất, vừa đa dạng. Tính thống nhất
nằm trong bản chất của ngôn ngữ, cái làm cho nó được gọi là tiếng việt, còn ở
mặt biểu hiện khi thỡ nó là ngôn ngữ văn học mềm mại và uyển chuyển, khi thì
tiếng địa phương mang nặng dấu ấn quê hương của từng vùng, miền.
Chính vì thế, phương ngữ học chú ý đến nét khác biệt của một phương
ngữ, thổ ngữ so với ngôn ngữ toàn dân và vùng quanh nó, tìm ra sự khác nhau
chứ không phải có một thành kiến nào hết. Phương ngữ học, nghiên cứu sự khác
nhau, để tìm ra quy luật đi đến sự thống nhất.
Ở nước ta, nghiên cứu phương ngữ vẫn rất cần thiết đi vào đặc điểm của
từng thổ ngữ trong những vùng lớn, đi sâu tìm hiểu, miêu tả nó một cách trọn
vẹn hoàn chỉnh

Trong thực tế nghiên cứu chúng tôi nhận thấy thổ ngữ Kinh Môn có rất
nhiều điểm tương đồng và khác biệt với các cùng khác trong tỉnh Hải Dương Và
những vùng xung quanh. Cho đến thời điểm hiện nay, chưa có một công trình
khoa học nào nghiên cứu về tiếng nói của người dân nơi đây. Vì vậy mà bài viết
của chúng tôi khảo sát mặt ngữ âm tức là phát âm của người dân Kinh Môn.
2. Đối Tượng
Đối tượng mà chúng tôi khảo sát trong bài báo cáo này là tiếng nói của
người dân đang sinh sống trên địa bàn huyện Kinh Môn. Đặc biệt là tiếng nói
của người dân bản địa, với đủ mọi tầng lớp, lứa tuổi và trình độ khác nhau: bao
gồm các ông cụ (bà cụ) già, nam, nữ thanh niên, trẻ em…..
3. Mục đích nghiên cứu
Như chúng tôi đã trình bày, trong báo cáo này chúng tôi chỉ tiến hành
khảo sát thổ ngữ huyện Kinh Môn vào thời điểm hiện tại, tức là tìm hiểu thổ ngữ
hiện tại của huyện Kinh Môn. Nghiên cứu thổ ngữ huyện Kinh Môn, chúng tôi
nhằm miêu tả chân thực bức tranh phương ngữ huyện Kinh Môn (Hải Dương),
qua đó mọi người có được cái nhìn toàn vẹn nhất về một vùng phương ngữ.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nghiên cứu thổ ngữ huyện Kinh Môn còn có ý nghĩa quan trọng sẽ mặt
thực tiễn, đối với chính người dân nơi đây. Trước hết nó có thể giúp cho việc
dạy và học tiếng Việt trong nhà trường được tốt hơn vì học sinh cần phải biết
được và hiểu được mối quan hệ giữa thổ ngữ của nơi mình đang sinh sống với
ngôn ngữ chuẩn qua đó hướng tới việc chuẩn hoá tiếng Việt. Đồng thời, nghiên
cứu ngôn ngữ Kinh Môn còn góp phần tìm hiểu và giữ gìn bản sắc văn hoá của
người dân địa phương.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp nghiên cứu chung
Để có được tư liệu cho bài viết này chúng tôi đã được trực tiếp đi tới địa
bàn để thu thập những thông tin cần thiết cho quá trình nghiên cứu.
Phương pháp phỏng vấn:

+/ Trực tiếp hỏi người dân ở địa phương xem họ có thể phát hiện ra đặc
trưng của tiếng nói của họ hay không ( chúng tôi gọi là phỏng vấn chính thức)
+/ Bằng cách hỏi thăm nói chuyện tự nhiên rồi bí mật ghi âm (chúng tôi
gọi là phỏng vấn không chính thức).
4.2. Phương pháp cụ thể
- Bản đồ, máy ghi âm..
- Khảo sát địa bàn:
+/ Phạm vi, lãnh thổ, vị trí địa lí.
+/ Tình hình dân cư.
+/ Vài nét về văn hoá xã hội, ngôn ngữ.
- Chọn tư liệu viên (Theo độ tuổi)
+/ Từ 1 đến 15 tuổi
+/ Từ 15 đến 35 tuổi
+/ Từ 35 tuổi trở nên.
Chúng tôi chọn theo lứa tuổi để có cái nhìn toàn diện về tiếng nói của
người dân Kinh môn, đồng thời qua đó để có thể thấy được sự biến đổi của tiếng
nói của vùng này hiện nay( với đại diện là lớp người trẻ tuổi) so với trước đây
(với đại diện lớp người cao tuổi). Trong đó, chúng tôi lấy trọng tâm nghiên cứu

Website: Email : Tel : 0918.775.368
là nhóm tư liệu viên từ 15 đến 35 tuổi bởi ở lứa tuổi này đã bắt đầu hoàn chỉnh
và định hình về tiếng nói của mình.
Trong quá trình chọn tư liệu viên chúng tôi chọn những người là cư dân
bản địa, ít di chuyển xa địa bàn cư trú để đảm bảo tiếng nói của họ là tiếng nói
gốc, không bị pha tạp nhiều thứ tiếng khác. Họ cũng là những người còn lưu giữ
được nhiều đặc trưng của tiếng nói Kinh Môn trước đây làm nên đặc trưng của
thổ ngữ Kinh Môn.
4.3. Tiến hành thực tế
Chúng tôi sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp thông qua hình thức
rất quen thuộc đó là hỏi thăm trò chuyện. Bằng cách này chúng tôi hướng câu

chuyện vào những vấn đề xoay quanh cuộc sống sinh hoạt, công việc… của
người dân nơi đây để tạo ra một tâm lý thoải mái và gần gũi.Trên cơ sở này
chúng tôi có thể tìm ra được sự khác biệt về mặt ngữ âm của người dân Kinh
Môn so với các vùng lân cận và với ngôn ngữ toàn dân.
Trong khi nói chuyện chúng tôi đã lồng những từ cần kiểm tra vào trong
cuộc trò chuyện, trong các câu hỏi để họ phát âm một cách tự nhiên.
4.4. Xử lý tư liệu
- Nghe băng ghi âm
- Thống kê tư liệu
- Mô tả cụ thể sự khác biệt trong cách phát âm của từng khu (phía bắc và
phía nam)
- So sánh với các vùng xung quanh và với ngôn ngữ toàn dân.Trên cơ sở
đó đưa ra những nhận xét bước đầu.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
NỘI DUNG
1. Vài nét về địa bàn huyện Kinh Môn
Xét về vị trí địa lí, bản thân Kinh Môn nằm trên giao điểm tiếp giáp Phía
Bắc giáp với huyện Đông Triều (Quảng Ninh Quảng Ninh), - Phía Nam giáp với
huyện Thanh Hà và huyện Kim Thành. Phía Đông giáp với huyện Thuỷ Nguyên
(Hải Phòng). Phía Tây giáp với huyện Chí Linh và một phần huyện Nam Sách.
Kinh Môn là một vùng đất cổ mà các vùng văn hoá việt cổ chính là vùng
sự bảo lưu các giá trị trong gia đình và dòng tộc mạnh hơn rất nhiều các gia đình
có xu hướng hội nhập. Chính điều đó đã trở thành nguồn sức mạnh tinh thần
mạnh mẽ để người dân nơi đây bảo tồn những nét riêng của mình. Đây là một
làng việt cổ. Điều này còn lưu giữ lại trong cách đặt tên các xã ở đây như An
Sinh, nơi đây có đền thờ An Sinh Vương Trần Liễu; Phạm Mệnh: Vùng đất quê
ông Phạm Sư Mạnh, Thượng Quận. Đất phong của một vị quận công đời hậu Lê
(Lê Túc Tông), Đình Huề Trì được xây dụng từ thế kỉ XVI thờ một vị danh
tướng thời Lê đã được cấp chứng nhận di tích lịch sử. Nơi đây còn tồn tại một

hệ thống ngữ âm và từ vựng có mức độ “đậm đặc” hơn ở một số vùng khác, là
một nơi có một vùng ngữ âm đặc thù nhưng quá trình bảo lưu rất khó. Hiện nay
hệ thống ngữ âm và từ vựng đang bị phổ cập hoá theo hướng chuẩn của ngôn
ngữ toàn dân.
Kinh Môn là một vùng có vị trí hết sức quan trọng là một điểm nút quan
trọng của ngã ba tam tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh (cách Hải Phòng
một con sông Đá Lạc và cách Quảng Ninh một con sông Kinh Thầy) nên quá
trình giao lưu kinh tế, văn hoá hết sức tự nhiên. Trong quá trình giao lưu đó đã
để lại những trầm tích ngôn ngữ mà vốn ở vùng này lại phát sinh ở vùng khác.
Do đó, trong thổ ngữ Kinh Môn có sự trùng hợp về ngữ âm, từ vựng với một số
vùng ở Hưng Yên, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình và một số vùng khác của
phương ngữ Bắc.
Từ những đặc điểm đó Kinh Môn ngày nay hiện còn lưu giữ rất nhiều dấu
ấn địa phương trong ngôn ngữ sinh hoạt hàng ngày.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
2. Quan niệm về thổ ngữ
Phương ngữ là một biến thể của ngôn ngữ toàn dân ở một vùng lãnh thổ
tương đối rộng: Một tỉnh, một khu vực (liên tỉnh). Song đến lượt phương ngữ
còn có những biến thể khác nhau trên phạm vi lãnh thổ mà nó bao chứa. Tác giả
Hoàng Thị Châu khảng định: “Phương ngữ thổ ngữ là biến thể địa phương của
ngôn ngữ. Phương ngữ là một biến thể trong một vùng lớn, còn thổ ngữ là
những biến thể ngôn ngữ ở địa phương nhỏ hơn”.
Nếu ta hiểu theo khía cạnh thao tác thì thổ ngữ hoặc phương ngữ là biến
thể địa phương của ngôn ngữ gồm một chùm những nét khu biệt phương ngữ
thổ ngữ này so với phương ngữ, thổ ngữ khác, cũng như so với ngôn ngữ toàn
dân. Như vậy, không nhất thiết hai thổ ngữ phải khác nhau nhiều mà chỉ cần một
vài nét khu biệt nhỏ cũng đủ để tự khẳng định mình và khu biệt với nhau.
Như vậy, xét về phạm vi hoạt động, thổ ngữ được dùng trong phạm vi địa
lý hẹp hơn: một thôn, một xã, một huyện (cũng có khi lớn hơn). Về khả năng

hành chức thì chức năng của thổ ngữ bao giờ cũng hẹp hơn so với phương ngữ
và đương nhiên là hẹp hơn so với ngôn ngữ toàn dân về đặc điểm cấu trúc, thổ
ngữ là biến thể của ngôn ngữ toàn dân về ngữ âm, từ vựng. Xét về mặt lịch sử
không có gì phức tạp hơn sự phân bố các thổ ngữ ở Việt Nam. Nhìn bề ngoài,
chúng ta có một bức tranh vô cùng đa dạng nhưng cũng vô cùng phức tạp và rắc
rối. Có những vùng có rất nhiều thổ ngữ như vùng châu thổ Sông Hồng. Song
lại có những vùng hầu như không có thổ ngữ, cả một vùng, bao gồm một diện
tích rộng lớn mà chỉ có một phương ngữ thống nhất như đồng bằng Nam Bộ …
Thổ ngữ Kinh Môn mà chúng tôi khảo sát nằm trong vùng phức tạp nói trên.
Thổ ngữ phản ánh sự trung thực tính chất biệt lập tương đối của làng xã
Việt Nam. Có thể nói, vì biệt lập mà có những thổ ngữ, như ở Kinh Môn. Nhưng
sự biệt lập này mang tính tương đối, vì nó vẫn có những biến đổi theo xu hướng
chung của thời đại.
3. Khảo sát cụ thể
3.1. Thanh điệu
Theo như công trình nghiên cứu khoa học có quy mô thì phương ngữ của