VẬN DỤNG HÌNH THỨC THẢO LUẬN NHÓM NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢDẠY HỌC TÁC PHẨM VĂN CHƯƠNG Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔTHÔNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA SƯ PHẠM


NGUYỄN VĂN TƯƠI
LỚP DH5C2


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGÀNH NGỮ VĂN


VẬN DỤNG HÌNH THỨC THẢO LUẬN NHÓM
NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC TÁC PHẨM
VĂN CHƯƠNG
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG







Giảng viên hướng dẫn
Ths. Lâm Trần Sơn Ngọc Thiên Chương


LONG XUYÊN, 5/2008
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô Lâm Trần Sơn Ngọc
Thiên Chương, cô đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình tôi thực hiện
khóa luận tốt nghiệp.
Tôi xin bày tỏ lời tri ân đến các thầy, cô đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi hoàn
thành tốt khóa luận này.
Cảm ơn cha mẹ, anh chị và bạn bè đã động viên và khích lệ tôi rất nhiều
trong thời gian tôi thực hiện khóa luận tốt nghiệp.

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN !







Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2
Kí hiệu viết tắt
ÖÖÖ

- Phương pháp dạy học  PPDH.
- Biện pháp dạy học  BPDH.

- Thảo luận nhóm  TLN.
 Số trang sách trích dẫn.
- Kí
hiệu [ 23; 34 ]

 Thứ tự sách trích dẫn.
- Giáo viên  GV.
- Học sinh  HS.
- Tác phẩm văn chương  TPVC.











Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2
MỤC LỤC
ÖÖÖ
Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài………………………………………..............................1
2. Lịch sử vấn đề……………………………………………………………...2
3. Đối tượng - phạm vi nghiên cứu…………………………………………...4
4. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………..4
5. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………5

6. Đóng góp của đề tài………………………………………………………..5
7. Dàn ý khóa luận……………………………………………………………6
Phần nội dung
Chương I: Cơ sở lý luận chung về hình thức thảo luận nhóm.
1. Thế nào là hình thức TLN?.......................................................................10
2. Tác dụng của hình thức TLN…………………………………................11
2.1. Tác dụng của hình thức TLN đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo....11
2.2. Tác dụng của hình thức TLN đối với giáo viên………………..........12
2.3. Tác dụng của hình thức TLN đối với học sinh ……………...............12
3. Vai trò, nhiệm vụ của giáo viên đối với hình thức TLN…….....................13
3.1. Vai trò của giáo viên…………………………………………………..13
3.2. Nhiệm vụ của giáo viên……………………………………………….14
3.2.1. Xây dựng các bài tập (câu hỏi) TLN phải có tính vấn đề.................15
3.2.2. Giáo viên phải tạo nên m
ối liên kết giữa các thành viên trong nhóm,
trong lớp “thành một xã hội thu nhỏ” cùng nhau hợp tác xây dựng bài học........15
3.2.3. Đảm bảo cho các thành viên trong nhóm, trong lớp được thảo luận
...............................................................................................................................16
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2
3.2.4. Quan sát học sinh trong quá trình thảo luận……………………….17
3.2.5. Rèn luyện vốn ngôn ngữ cho học sinh…………………………….17
4. Ưu điểm và nhược điểm của dạy học theo hình thức TLN.........................17
4.1. Ưu điểm…………………………………………………………….....17
4.2. Nhược điểm…………………………………………………………...19
5. Biện pháp khắc phục nhược điểm của dạy học theo hình thức TLN..........20
Chương II: Vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy học TPVC.
1. Thực tế của việc vận dụng hình thức TLN ở nhà trường THPT..............22
1.1. Khảo sát học sinh……………………………………………………22
1.2. Khảo sát giáo viên…………………………………………………...23

1.3. Kết quả…………………………………………………………........26
2. Các yếu tố tác động đến việc lực chọn dạy học theo hình thức TLN.......26
2.1. Yếu tố thời gian……………………………………………………..26
2.2. Yếu tố bài học………………………………………………………..27
2.3. Đặc điểm lớp học…………………………………………………….27
2.4. Năng lực và sở thích của giáo viên…………………………………..28
3.Vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy học TPVC
ở trường THPT……...28
3.1. Những tiền đề thuận lợi cho việc vận dụng hình thức TLN trong giờ
dạy học TPVC.......................................................................................................28
3.1.1. Nhu cầu và khả năng TLN của học sinh trong giờ dạy học
TPVC…………………………………………………………………………….29
3.1.2. Hình thức TLN thật sự là một hình thức dạy học tích cực, đáp ứng
nhu cầu đổi mới PPDH (dĩ nhiên không phải là biện pháp sư phạm độc
tôn)……….............................................................................................................29
3.2. Các nguyên tắc cần
đảm bảo khi thực hiện hình thức TLN vào giờ dạy
học TPVC..............................................................................................................32
3.2.1 Các bài tập (câu hỏi) thảo luận phải có tính vấn đề………………..32
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2
a.Thế nào là vấn đề?.................................................................................32
b. Vấn đề trong dạy học TPVC là gì?......................................................32
3.2.2. Tùy cấu trúc nhóm mà mức độ bài tập khác nhau…………………33
a. Đối với bài tập TLN có tính chất phức tạp……………………...........34
b. Đối với bài tập TLN có tính chất đơn giản, vừa mức..........................34
3.2.3. Các bài tập thảo luận phải liên hệ với những nguồn thông tin, tri
thức khác nhau......................................................................................................35
3.3.Các loại hình TLN vận dụng vào giờ dạy học TPVC.............................36
3.3.1. Các tiêu chí thành lập.......................................................................36

3.3.2. Các loại nhóm th
ảo luận...................................................................36
a. Nhóm làm việc theo cặp HS.................................................................37
b. Nhóm 4 - 5 HS.....................................................................................37
c. Loại ghép nhóm....................................................................................38
d. Nhóm Kim tự tháp................................................................................39
đ. Nhóm hoạt động trà trộn......................................................................40
3.4. Quy trình tổ chức hình thức TLN vào giờ dạy học TPVC....................41
3.5. Các dạng bài tập TLN có thể vận dụng vào giờ dạy học TPVC...........43
3.5.1. Các dạng bài tập TLN thực hiện lớp................................................43
a. Bài tập TLN so sánh.............................................................................43
b. Bài tập TLN phân tích..........................................................................46
c. Bài tập TLN biểu đồ - sơ đồ………………………………………….47
d. Bài tập TLN bảng bi
ểu……………………………………………….48
3.5.2. Các bài tập TLN thực hiện ở nhà, tiết học sau trình bày..................48
a. Bài tập TLN định hướng học bài..........................................................48
b. Bài tập TLN tiểu luận..........................................................................49
3.6. Kiểm tra - đánh giá học sinh.................................................................50
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

Chương III: Thiết kế thực nghiệm
1. Yêu cầu chung khi tiến hành thực nghiệm.................................................51
2. Nội dung và cách tiến hành thực nghiệm...................................................52
3. Đề xuất.......................................................................................................63
3.1. Về mặt lý luận........................................................................................63
3.2. Về sự phân phối thời gian dạy học........................................................63
3.3. Về bồi dưỡng trình độ cho các giáo viên bộ môn..................................64
3.4. Dạy học bằng phương tiện điện tử (giáo án điện tử).............................64

Phần kết luận
1. Kết luận.......................................................................................................65
2. Phụ lục........................................................................................................67
3. Danh mục tham khảo..................................................................................98












Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

1
PHẦN MỞ ĐẦU
ÖÖÖ
1. Lý do chọn đề tài.
1.1. Nghiên cứu hình thức dạy học mới – tổ chức dạy học nhóm, nằm
trong xu thế chung đi tìm một PPDH bổ sung vào hệ PPDH tích cực, dạy học
hướng đến HS, phát huy cao nhất ý thức tự giác năng động sáng tạo của HS:
Nghị quyết Trung Ương II khóa 8 trong phần định hướng phát triển giáo dục -

đạo tạo đã chỉ rõ: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc
phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học,
từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại vào quá trình dạy -
học, đảm bảo thời gian tự học, tự nghiên cứu cho HS...”[31; 43].
Trong văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX cũng nêu: “Nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, PPDH…phát huy tinh thần
độc lập và sáng tạo của HS, sinh viên đề cao năng lực tự hoàn thiện học vấn và
tay nghề”[32;108 – 109].
Như vậy, trên con đường công nghiệp hóa - hiện đại hóa, nhằm xây dựng một
nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vấn
đề con người được Đảng, nhà nước, xã hội quan tâm và chú trọng. Nói đến con
người phải chú trọng đến giáo dục con người. Giáo dục con người không thể
không quan tâm
đến yêu cầu giải phóng và phát huy tiềm năng sáng tạo của thế
hệ trẻ. Đây là vấn đề chiến lược của giáo dục và là đòi hỏi bức bách đối với nhà
trường hiện nay.
1.2. Xuất phát từ nhu cầu đổi mới PPDH hiện nay:
Muốn dạy tốt học tốt phải đề cập đến nhiều yếu tố, trong đó một yếu tố không
kém phần quan tr
ọng là PPDH. Một thời gian dài trong nhà trường đã áp dụng
nhiều phương pháp giáo điều. Ngày nay, nhiều phương pháp mới có ý tưởng phá
vỡ những ràng buộc nhằm đổi mới theo hướng dân chủ hóa và nhân dân hóa.
Trong dạy học TPVC ở nhà trường THPT, vấn đề người học với tư cách là chủ
thể của giờ học càng được quan tâm.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

2
TPVC không phải là một văn bản duy nhất trong mối quan hệ đơn phương
với người GV. Trong lớp học, một văn bản ít nhất có ba kiểu người đọc với ba

điểm nhìn khác nhau: văn bản của tác giả - văn bản của GV - văn bản của HS.
Nhiệm vụ của giờ dạy học văn là làm sao phải tạo ra mối tương tác của ba mối
quan hệ vốn có: tác phẩ
m - nhà văn, GV và bản thân HS. Muốn như vậy phải có
hệ thống PPDH phù hợp, hướng vào HS, giúp HS khám phá tác phẩm để các thực
sự phát triển.
Khám phá hình thức TLN trong dạy học Văn hay cụ thể hơn là TPVC, vận
dụng hình thức TLN vào dạy học TPVC cũng là góp phần tìm đến một PPDH và
BPDH mới dựa trên tinh thần chung của việc đổi mới PPDH. Với cách dạy học
này, HS có nhiều điều kiện bộc lộ nh
ững suy nghĩ của mình, tạo không khí học
tập sôi nổi, kích thích tất cả HS tham gia vào quá trình học tập; đồng thời đáp ứng
mục tiêu giáo dục đề ra: “lấy HS làm trung tâm”. Chính những lý do trên, chúng
tôi quyết định bắt tay vào nghiên cứu đề tài “Vận dụng hình thức TLN nhằm
nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT”. Qua quá trình thực hiện đề
tài, chúng tôi hy vọng sẽ góp phần đổi mới PPDH TPVC nhằm nâng cao hiệu qu
ả
dạy học ở nhà trường THPT.
2. Lịch sử vấn đề.
Vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy học văn là một vấn đề đã được nhiều
người nghiên cứu:
Giáo trình giảng dạy “Giáo dục 2”, thạc sĩ Nguyễn Thị Cúc có đề cập đến
hình thức TLN nhưng sự trình bày của thạc sĩ lại khá khái quát: nêu định nghĩa,
chỉ ra các loại nhóm, những chú ý khi thực hiện các loại nhóm. Cho nên người
đọc chưa thể hình dung một cách cụ thể về hình th
ức TLN. Tuy nhiên, thạc sĩ
cũng chỉ ra được những tác dụng tích cực khi sử dụng TLN: phát huy vai trò tích
cực của HS, giúp HS chủ động trong học tập.
Còn các tác giả: Phan Trọng Luận, Z.IA.REZ, Nguyễn Thanh Hùng, Trần
Thế Phiệt, Nguyễn Duy Bình cũng đề cập đến hình thức TLN, nhưng các tác giả

chỉ dừng lại ở mức độ khám phá một loại hình thức dạy học mới nhằm phát huy
vai trò của HS mà thôi. Các tác giả đề
u có điểm chung là nhìn nhận TLN “công
cụ xúc tác” để hỗ trợ cho việc dạy học.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

3
Ông Đồng Xuân Quế thì nhìn nhận vấn đề sâu sắc hơn: tác giả đi sâu phân
tích từng khía cạnh của vấn đề, chỉ ra tác dụng và vai trò của hình thức TLN;
đồng thời ông còn đưa ra những trường hợp sử dụng TLN khi dạy học. Song, điều
hạn chế của tác giả ở chỗ phân chia nhóm: “mỗi nhóm cử một nhóm trưởng, thư
kí… thực hiện vai trò trong suốt quá trình TLN…”[16; 23].
Ông Nguyễn Trọng Sửu có s
ự nhìn nhận về hình thức TLN như: tác giả cũng
trình bày khá rõ, nhiều chỗ tác giả còn phân tích, bình giá vấn đề thật rõ. Bài viết
có giá trị vận dụng rất cao, đặc biệt là tác giả còn chỉ ra được những nhược điểm
của hình thức TLN: “dạy học nhóm đòi hỏi nhiều thời gian. 45 phút của một
tiết học cũng là một trở ngại trên con đường thành công cho công việc nhóm…
Nếu tổ chứ
c và thực hiện kém, nó thường dẫn đến kết quả ngược lại với những
dự định sẽ đạt. Bên cạnh đó, trong các nhóm chưa được luyện tập sẽ dễ gây ra
hỗn loạn…”[17; 22]
Các tác giả: Hoàng Thảo Nguyên, Trịnh Xuân Vũ, Lê Thị Xuân Liên nhìn
nhận hình thức TLN trên phương diện lý luận học, các tác giả chưa đưa ra một
cách cụ thể về hình thức TLN.
Đến với quyển giáo trình “Lý lu
ận dạy học văn” của tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng
Nam, chúng ta thật sự kính phục một chuyên gia đầu ngành về PPDH. Các vấn đề
tác giả đề cập rất thuyết phục. Đối với hình thức TLN, tác giả trình bày rất rõ:

trước tiên là khái niệm, sau đó là các vấn đề về loại nhóm, vai trò, nhiệm vụ, quy
trình tổ chức, nhiệm vụ của GV… Cách trình bày như vậy, người đọc có thể dễ

nắm bắt vấn đề và thực hiện tốt khi vận dụng nó.
Tóm lại, từ góc độ nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy các tác giả đều đề cập đến
vai trò, tác dụng… của hình thức TLN, nhưng sự đề cập đó chỉ dừng ở mức độ
nghiên cứu lý luận hình thức TLN hoặc nhìn nhận TLN như một “cứu cánh của
phương pháp dạy học” và các tác giả chưa đ
i vào tìm hiểu và vận dụng nó trong
một giờ dạy học TPVC cụ thể. Với tinh thần học tập không ngừng, với thái độ tôn
trọng và cầu thị, chúng tôi sẽ kế thừa và tiếp thu có chọn lọc những thành tựu
nghiên cứu, những ý kiến bổ ích từ các bài nghiên cứu của người đi trước để đi
sâu tìm hiểu hình thức TLN theo một quan điểm PPDH mới nhằm đạt được hi
ệu
quả dạy học TPVC ở nhà trường THPT cao nhất.

Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

4
3. Đối tượng - phạm vi nghiên cứu.
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là “Hình thức TLN trong một giờ dạy học
TPVC”.
- Phạm vi nghiên cứu của chúng tôi là trường THPT Thoại Ngọc Hầu - thành
phố Long Xuyên và trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh - Chợ Mới. Với hai
trường này, chúng tôi nhận thấy quá trình thực nghiệm sẽ khách quan hơn, bởi vì
cả hai trường đều có những điều kiện thuận lợi như: HS thích học văn, nhi
ều GV
thích dạy học theo cách dạy học này...
4. Phương pháp nghiên cứu.

Để hoàn thành khóa luận, chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu:
4.1. Cơ sở phương pháp luận.
Quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin
và hệ tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ là cơ sở phương pháp luận chủ yếu trong phân
tích, đánh giá về mặt lý luận và thực tiễn.
4.2. Các phương pháp cụ thể.
4.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Thu thập các tài liệu bao gồm các công trình nghiên cứu, các tài liệu từ báo,
mạng… có liên quan đế luận văn, chọn lọc, ghi chép lại nội dung cần thiết và tìm
cơ sở dữ liệu cho luận văn.
4.2.2. Phương pháp thống kê:
Thiết kế bảng câu hỏi điều tra dùng cho đối tượng là GV và HS ở hai trường
THPT “Nguyễn Hữu Cảnh” và THPT “Thoại Ngọc Hầu”, với hai khối lớp 10, 11
khoa cơ bản và phân ban. Tổng số phiếu điều tra là 333 phiếu. Qua các phiếu
điều tra, chúng tôi dùng phương pháp thống kê để xác định tỉ lệ phần trăm GV,
HS lựa chọn đáp án cho mỗi vấn đề. Từ đó, chúng tôi tổng hợp hóa và bổ
sung cứ
liệu cho luận văn.
4.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm.
Thực hiện phương pháp này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu các số liệu ghi
chép về trường, lớp, kết quả đánh giá học lực, hạnh kiểm của HS trong trường, rồi
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

5
rút ra những ưu điểm và nhược điểm. Đồng thời, chúng tôi mượn cả hoạch giảng
dạy của tổ Ngữ Văn, giáo án giảng dạy của GV Ngữ Văn, mượn tập soạn, tập học
tập, bài kiểm tra của một số HS. Trên cơ sở những dữ liệu có được, chúng tôi tiến
hành nghiên cứu chi tiết từng sản phẩm, ghi chép lại các số liệu, thông tin phụ
c

vụ cho luận văn.
4.2.4. Phương pháp quan sát.
Chúng tôi sẽ dự giờ tiết dạy học TPVC ở hai khối lớp 10, 11. Trong quá trình
dự giờ, chúng tôi quan sát cách GV vận dụng các phương pháp, biện pháp dạy
học, những thủ thuật trong dạy học văn; đặc biệt chúng tôi sẽ chú ý đến thái độ
học tập của HS khi GV sử dụng biện pháp TLN.
4.2.5. Phương pháp thực nghiệm.
Để kiểm chứng các giả thuyết của luận văn cũng như tính thực tiễn, tính xác
đáng của biện pháp TLN đã đề xuất, chúng tôi tiến hành thể nghiệm ở hai lớp 10
và 11. Đồng thời, kết hợp với phương pháp thống kê để bổ sung cứ liệu khách
quan cho khóa luận.
5. Mục đích nghiên cứu.
Với đề tài này, chúng tôi mong sẽ đạt được những mục đích:
- Làm sáng tỏ ưu điểm, tác dụng và vai trò của hình thức TLN.
- Phát huy tối đa những thế mạnh của hình thức dạy học nhóm, đồng thời
thiết lập mối quan hệ biện chứng của BPDH này trong hệ thống các PPDH. Từ đó
giúp cho người dạy nói chung và người làm khóa luận nói riêng rút ra được
những thủ thuật trong việc vận dụ
ng phối hợp các BPDH và PPDH để dạy học
TPVC tốt hơn.
6. Đóng góp của luận văn.
TLN từ lâu đã thu hút bao tác giả và giới nghiên cứu chú ý đến. Những tài
liệu về vấn đề này cũng tương đối nhiều, nhưng chủ yếu là tiếp cận từ góc độ của
nhà lý luận PPDH, hoặc thậm chí có tài liệu nghiên cứu lại thiên về hình thức…
cuối cùng rơi vào TLN truyền thống, không phát huy hết ưu điểm vốn có của nó.
Nhìn chung, các bài nghiên cứu chưa đi sâu vào một tác phẩm cụ thể trong m
ột
giờ dạy học TPVC, vì thế tính chất thuyết phục chưa cao.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

6
Đến với đề tài này, chúng tôi muốn làm sáng tỏ vai trò, tác dụng và ưu điểm
mà TLN đạt được trong việc dạy học TPVC ở trường THPT.
Khi đã có những kết luận khách quan từ thực tế, cũng như kết quả thực
nghiệm, chúng tôi cố gắng đề ra một mô hình dạy học có sử dụng hình thức TLN
trong một giờ dạy học TPVC.
Nghiên cứu hình thức TLN sẽ giúp cho người đọc, cũng nh
ư người làm khóa
luận có được cái nhìn đúng đắn, sâu sắc và toàn diện về sức mạnh của cách dạy
học này. Ở một phạm vi nhất định, đề tài hy vọng sẽ cung cấp thêm một tài liệu
tham khảo, đồng thời nó có thể phục vụ đắc lực cho việc học tập, dạy học và
nghiên cứu hình thức TLN nói riêng, PPDH nói chung để việc dạy và học TPVC
ngày càng tốt.
7. Dàn ý khóa luận.
Tên luận văn: Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học
TPVC ở trường THPT.
Phần mở đầu.
1. Lý do chọn đề tài.
2. Lịch sử vấn đề.
3. Đối tượng - phạm vi nghiên cứu.
4. Phương pháp nghiên cứu.
5. Mục đích nghiên cứu.
6. Đóng góp của đề tài.
7. Dàn ý luận văn.
Phần nội dung
Chương I: Cơ sở lý luận chung về hình thức TLN.
1. Thế nào là TLN?
2. Tác dụng của TLN
2.1. Tác dụng của biện pháp TLN đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo.

2.2. Tác dụng của biện pháp TLN đối với GV.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

7
2.3. Tác dụng của biện pháp TLN đối với HS.
3. Vai trò, nhiệm vụ của GV đối với biện pháp TLN.
3.1. Vai trò.
3.2. Nhiệm vụ.
3.2.1. Xây dựng các bài tập (câu hỏi) TLN phải có tính vấn đề.
3.2.2. GV phải tạo nên mối liên kết giữa các thành viên trong nhóm,
trong lớp “thành một xã hội thu nhỏ” cùng nhau hợp tác xây dựng bài học.
3.2.3. Đảm bảo cho các thành viên trong nhóm thảo luận và các nhóm
khác được hoạt động.
3.2.4. Quan sát HS trong quá trình thảo luận.
3.2.5. Rèn luyện vốn ngôn ngữ cho HS.
4. Ưu đ
iểm và nhược điểm của dạy học theo hình thức TLN.
4.1. Ưu điểm.
4.2. Nhược điểm.
5. Các biện pháp khắc phục nhược điểm của dạy học theo hình thức TLN.
Chương II: Vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy học TPVC
1. Thực tế của việc vận dụng hình thức TLN ở nhà trường THPT
1.1. Khảo sát HS.
1.2. Khảo sát GV.
1.3. Kết quả.
2. Các yếu tố tác động đến việc lực chọn dạy học theo hình thức TLN.
2.1. Thời gian.
2.2. Yếu tố bài học.
2.3. Đặc điểm lớp học.

2.4. Năng lực và sở thích của GV.
3.Vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy học TPVC ở trường THPT.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

8
3.1. Những tiền đề thuận lợi cho việc vận dụng hình thức TLN vào giờ dạy
học TPVC.
3.1.1. Nhu cầu và khả năng TLN của HS trong giờ dạy học TPVC.
3.1.2. Hình thức TLN thật sự là một hình thức dạy học tích cực, đáp ứng
nhu cầu đổi mới PPDH (dĩ nhiên không phải là biện pháp sư phạm độc tôn).
3.2. Các yêu cầu cần đảm bảo khi thực hiện hình thức TLN vào giờ dạy họ
c
TPVC.
3.2.1 Các bài tập thảo luận phải có tính vấn đề.
a.Thế nào là vấn đề?
b. Vấn đề trong dạy học TPVC là gì?
3.2.2. Tùy cấu trúc nhóm mà mức độ bài tập khác nhau.
a. Đối với bài tập TLN có tính chất phức tạp.
b. Đối với bài tập TLN có tính chất đơn giản, vừa mức.
3.2.3. Các bài tập thảo luận phải liên hệ với những nguồn thông tin (tri thức)
khác nhau.
3.3.Các loại hình thức TLN vận dụng vào giờ d
ạy học TPVC.
3.3.1. Các tiêu chí thành lập.
3.3.2. Các loại nhóm thảo luận.
a. Làm việc theo cặp HS.
b. Nhóm 4 - 5 HS.
c. Loại ghép nhóm.
d. Nhóm Kim tự tháp.

đ. Nhóm hoạt động trà trộn.
3.4. Quy trình tổ chức hình thức TLN trong một giờ dạy học TPVC.
3.5. Các dạng bài tập TLN có thể vận dụng vào giờ dạy học TPVC.
3.5.1. Các bài tập TLN thực hiện lớp.
a. Bài tập TLN so sánh.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

9
b. Bài tập TLN phân tích.
c. Các dạng bài tập TLN khác.
3.5.2. Các bài tập TLN thực hiện ở nhà, tiết học sau trình bày.
a. Bài tập TLN định hướng học bài.
b.Bài tập TLN dạng tiểu luận.
3.6. Kiểm tra - đánh giá HS.
3.6.1. Mục đích của việc kiểm tra đánh giá HS.
3.6.2. Kiểm tra - đánh giá HS theo hình thức TLN.
Chương III: Thiết kế thực nghiệm
1. Yêu cầu chung khi tiến hành thể nghiệm.
2. Nội dung và cách tiến hành.
3. Đề xuất.
3.1. Về mặt lý luận.
3.2. Sự phân phối thời gian.
3.3. Bồi dưỡng trình độ cho các GV bộ môn.
3.4. Dạy học bằng phương tiện điện tử (giáo án điện tử).
Phần kết luận.
1. Kết luận
2. Phụ lục
3. Danh mục tham khảo

Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

10
PHẦN NỘI DUNG
ÖÖÖ
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HÌNH THỨC
THẢO LUẬN NHÓM
1. Thế nào là hình thức TLN?
Ông Trịnh Xuân Vũ gọi hình thức TLN là “phương pháp”, vì nó có vai trò
độc lập tích cực trong dạy học TPVC, đồng thời bản thân nó cũng đủ điều kiện để
vận dụng trong việc dạy học: “trong tính hoàn chỉnh của nó, phương pháp TLN
có thể phát huy tối đa vai trò học tập tích cực của HS”[18; 160]
Còn thạc sĩ Nguyễn Thị Cúc gọi TLN là một “hình thức dạy học”, bởi vì
“một phương pháp được phát huy h
ết ưu điểm của nó cần phải có một hình thức
dạy học phù hợp, hình thức TLN đóng vai trò rất lớn trong việc phát triển tư duy
HS…”[3; 49].
Các tác giả: tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Nam, thạc sĩ Lâm Trần Sơn Ngọc
Thiên Chương, thạc sĩ Nguyễn Trọng Sửu, thạc sĩ Lê Thị Xuân Liên lại nhìn nhận
hình thức TLN là một “biện pháp” nằm trong hệ thống phươ
ng pháp tích cực.
Cách gọi tên này xem ra chính xác hơn, vì hình thức TLN được vận dụng nhằm
mục đích phát huy vai trò người học, bản thân nó chưa thể xem là một phương

pháp.
Tóm lại, có nhiều cách gọi tên khác nhau, nhưng các tác giả đều có điểm
chung là công nhận TLN có tác dụng tích cực trong dạy học TPVC. Bằng lý lẽ
riêng của mỗi người, một số tác giả đã diễn đạt thành các khái niệm như sau:
Thạc sĩ Lâm Trần Sơ
n Ngọc Thiên Chương có cách định nghĩa: “Dạy học
theo hình thức TLN là một hình thức tổ chức dạy học, trong đó các nhóm HS
cùng nhau giải quyết các nhiệm vụ học tập do GV đưa ra, từ đó rút ra bài học
dưới sự hướng dẫn của GV”[2; 104]
Thạc sĩ Nguyễn Trọng Sửu có cách định nghĩa như: “Dạy học nhóm là một
hình thức của xã hội học tập, trong đó HS c
ủa một lớp được chia thành các nhóm
nhỏ trong khoảng thời gian nhất định, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các nhiệm vụ
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

11
học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc, kết quả làm việc của nhóm sau
đó được trình bày và đánh giá trước lớp”[17; 21].
Thạc sĩ Nguyễn Thị Cúc định nghĩa: “Hình thức TLN là một hình thức dạy
học có sự kết hợp tính tập thể và cá nhân, mà trong đó HS trong nhóm dưới sự
chỉ đạo của GV mà trao đổi những nguồn kiến thức với nhau, giúp đỡ, hợp tác
với nhau trong việ
c lĩnh hội tri thức, hình thành kỹ năng kỹ xảo, từng thành viên
của nhóm không chỉ có trách nhiệm với học tập của mình mà còn chịu trách
nhiệm quan tâm đến việc học tập của các bạn khác”[3; 48].
Trên cơ sở những định nghĩa trên, chúng tôi có thể đưa ra một định nghĩa về
TLN như sau: “TLN là một quá trình hợp tác giữa các thành viên trong nhóm,
trong lớp, nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập dướ
i sự hướng dẫn, lãnh đạo

của GV.”
2. Tác dụng của hình thức TLN.
Mục đích chính của TLN là thông qua cộng tác học tập, nhằm phát triển tính
tự lực xã hội, sáng tạo cũng như năng lực xã hội, đặc biệt là khả năng cộng tác
làm việc, thái độ đoàn kết của HS. Nếu tổ chức TLN tốt sẽ mang lại nhiều hiệu
quả tích cực cho quá trình dạy và học.
Sử dụng hình thức TLN trong việc dạy học TPVC là nhằm mục đích
đó.
Trước khi bước vào tìm hiểu cụ thể về hình thức TLN, chúng tôi đưa ra các
tác dụng của TLN thành ba loại như sau:
- Tác dụng của TLN đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo.
- Tác dụng của TLN đối với GV.
- Tác dụng của TLN đối với HS.
2.1. Tác dụng của TLN đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo.
- Vận dụng hình thức TLN góp phần thực hiện chủ trương giáo dục “lấy HS
làm trung tâm” trong quá trình dạy học, đáp ứng nhu cầu phát triển của nhân loại
và hòa vào xu thế chung của toàn cầu.
- Việc thực hiện hình thức TLN trong dạy học nói chung, dạy học TPVC nói
riêng là góp phần cải tiến “bộ máy giáo dục cồng kềnh”[20; 120] hàng mấy thế
kỷ qua, giúp cho quá trình dạy và học thật sự là sáng tạo, thật sự
là hiện đại.
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

12
- Vận dụng TLN trong việc dạy học TPVC theo tinh thần sách giáo khoa mới
là góp phần đưa nền giáo dục vào con đường dân chủ hóa và nhân dân hóa.
- TLN sẽ tạo tiền đề cho các em có khả năng nghiên cứu khoa học, tạo ra
những HS giỏi, ưu tú cho đất nước. Điều này ta dễ thấy được là hiện nay có nhiều
nhà khoa học trẻ, khoa học nhí.

2.2. Tác dụng của TLN đối với GV.
Sử dụng TLN trong dạy học sẽ tạo những điều kiện thuận lợi cho GV có thể:
- Đo lường và đánh giá chính xác mức độ hiểu bài, nhận thức, tình cảm và
năng lực diễn đạt, cũng như các năng lực tư duy khác của HS.
- Giúp GV điều chỉnh PPDH, đồng thời giúp GV học tập cũng như bổ sung
cho mình những kiến thức từ phía HS.
- Sử dụ
ng TLN hợp lý sẽ giúp cho GV có kỹ năng tổ chức dạy học tốt, góp
vào hệ thống PPDH tích cực một cách dạy học khoa học.
2.3. Tác dụng của hình thức TLN đối với HS.
Những lợi ích mà TLN mang lại cho HS rất nhiều. Ở đề tài này, chúng tôi xin
nêu một số như sau:
- Phát huy tính tích cực, tự lực của HS: trong học nhóm, HS phải tự giải
quyết nhiệm vụ học tập, đòi hỏi sự tham gia tích cực của các thành viên; đồng
thời, các thành viên cũng có trách nhiệm về kết quả làm việc của mình. Sử dụng
hình TLN nhóm sẽ hỗ trợ tư duy tình cảm và hành động độc lập, sáng tạ
o của HS.
- Phát triển năng lực cộng tác làm việc của HS: hình thức TLN là một BPDH
được nhiều HS ưa thích. HS được luyện tập kỹ năng cộng tác, làm việc với tinh
thần đồng đội, các thành viên có sự quan tâm và khoan dung trong cách sống,
cách ứng xử…
- Giúp cho HS có điều kiện trao đồi, rèn luyện khả năng ngôn ngữ thông qua
cộng tác làm việc trong nhóm, giúp cho HS phát triển năng lực giao tiếp, biết lắng
nghe, chấp nhận và phê phán ý kiến ngườ
i khác. Đồng thời, các em biết đưa ra
những ý kiến và bảo vệ những ý kiến của mình.
- Giúp cho HS có sự tự tin trong học tập, vì HS học tập theo hình thức hợp
tác và qua giao tiếp xã hội - lớp học, cho nên các em sẽ mạnh dạn và không sợ
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

13
mắc phải những sai lầm. Mặt khác, thông qua giao tiếp sẽ giúp cho các em khắc
phục những ứng xử không tốt, hoàn thiện dần nhận thức văn hóa.
- Hình thành phương pháp nghiên khoa học cho HS: thông qua TLN, nhất là
quá trình tự lực giải quyết các vấn đề bài học, giúp các em hình thành dần phương
pháp nghiên cứu khoa học, rèn luyện và phát triển năng lực khoa học trong mọi
vấn đề cuộc sống.
- Tăng cường tri thức, hiệu quả trong h
ọc tập: qua học nhóm, giúp HS nắm
bài ngay trên lớp, cung cấp tri thức và hình thành những tri thức sáng tạo thông
qua sự tự tư duy của mỗi thành viên. Vả lại, áp dụng BPDH này sẽ khích thích
HS tìm kiếm những nguồn tri thức có liên quan đến vấn đề thảo luận; trên cơ sở
đó, các em sẽ thu lượm những kiến thức cho bản thân thông qua quá trình tìm
kiếm tri thức.
- Phát huy được tính tích cực, chủ động của HS trong quá trình dạy và học.
- Sử dụ
ng hình thức TLN trong dạy học TPVC sẽ mang lại kết quả rất khả
quan: HS hiểu bài ngay trên lớp bằng sự vận động nội tại của các em, không khí
học tập sôi nổi, thu hút được tất cả HS tham gia học tập dù đó là những HS cá
biệt.
3. Vai trò, nhiệm vụ của GV đối với hình thức TLN.
3.1. Vai trò của GV.
Dù bất cứ PPDH và BPDH có hiện đại đến đâu, vai trò của người GV không
thể thay thế được. Đặc biệt, dạy học theo hình thức TLN thì vai trò người GV
càng quan trọng. Tuy nhiên, người thầy không phải “độc diễn” mà cùng HS xây
dựng bài học theo một mô hình học tập mới, hướng vào HS, phát huy tối đa tiềm
năng vốn có của HS.
Khi dạy học TLN, GV cần lưu ý: GV chỉ đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn,
quản lý các ho

ạt động học tập của HS, không làm thay hoặc thao giảng từ đầu đến
cuối mọi vấn đề mà phải kết hợp với HS xây dựng nội dung bài học.
Ví dụ: khi dạy tác phẩm “Một thời đại trong thi ca”[23; 100], thay vì áp
dụng theo phương pháp diễn giảng cho HS “từ A – Z mọi vấn đề và HS chỉ việc
lắng nghe, ghi chép”[15; 6], GV có thể cho HS làm việc nhóm:
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

14
- Nhóm 1: “Tìm hiểu “cái tôi” của các tác giả qua các sáng tác văn chương cổ
(Trung Đại)?”
- Nhóm 2: “Tìm hiểu “cái ta” của các tác giả qua các sáng tác văn chương
lãng mạn (tiêu biểu là Xuân Diệu, Thạch Lam, Hàn Mặc Tử, Thế Lử…)?”...
Từ các nhóm thảo luận, GV cùng HS xây dựng kiến thức bài học hoàn chỉnh
giống như nội dung ghi nhớ ở sách giáo khoa.
Đối với cách dạy học này, một mặt GV đóng vai trò là người hướng dẫn, mặt
khác đóng vai trò là HS, tức là có lúc GV cùng HS trao đổi, th
ảo luận một vấn đề
nào đó. Do vậy, để thể hiện được vai trò đó, người GV phải tạo được mối thiện
cảm cũng như không khí học tập chung của cả lớp.
3.2. Nhiệm vụ của GV.
Song song với vai trò, GV cũng cần phải chú ý đến nhiệm vụ của mình. Đặc
biệt, nhiệm vụ của GV trong giờ dạy học theo hình thức TLN lại càng quan trọng,
góp phần thực hiện thành công và hiệu quả quá trình dạy và học. Để dạy tốt, GV
cần chú ý các vấn đề sau:
- Xây dựng các bài tập TLN phải có tính vấn đề.
- GV phải tạo mối liên kết giữa các thành viên trong nhóm, trong lớp “thành
một xã hội thu nhỏ”
cùng nhau hợp tác xây dựng bài học.
- Đảm bảo cho các thành viên trong nhóm, trong lớp được hoạt động.

- Quan sát HS trong quá trình TLN.
- Rèn luyện vốn ngôn ngữ cho HS.
3.2.1. Xây dựng bài tập TLN phải có tính vấn đề.
Đối với cách dạy học theo hình thức TLN, GV cần phải chú ý đến cách soạn
giáo án, cụ thể là trong giáo án phải thể hiện cho được những bài tập thảo luận có
tính vấn đề - bắt buộc HS phải suy nghĩ, hợp tác và cùng nhau giải quyết, bởi vì
“80% sự thành công của TLN là GV đưa ra được các vấn đề thú vị, thách thức
HS trả lời, buộc HS cùng nhau hợp tác để tìm ra câu trả lời”[15; 6] và “Câu hỏi
phải vừa s
ức, phù hợp đối tượng HS, đồng thời tạo điều kiện cho HS học tập,
hoặc theo cặp, hoặc theo nhóm tạo điều kiện cho HS tự đánh giá và đánh giá lẫn
nhau, kết hợp đánh giá của thầy và đánh giá của trò”[11; 18].
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

15
Để dạy tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân, GV có thể định hướng
những bài tập thảo luận như sau:
- Câu 1: “Các em nhận xét như thế nào về chi tiết Huấn Cao hỏi Viên quản
ngục: Mực ông mua ở đâu mà thơm thế…ông hãy từ bỏ chỗ này rồi hãy tính đến
chuyện chơi chữ…?”
- Câu 2: “Có người cho rằng: hình tượng Huấn cao là bức tượng toàn mỹ có
khả năng cả
m hóa Viên quản ngục, thầy thơ lại… Các em suy nghĩ ý kiến đó như
thế nào?”
Với hai câu hỏi như trên, GV đã tạo ra được một tình huống có vấn đề buộc
HS phải suy nghĩ. Để trả lời, HS không thể một mình giải quyết tốt mà cần có sự
hợp tác với các thành viên trong nhóm, trong lớp.
3.2.2. GV phải tạo nên mối liên kết giữa các thành viên
trong nhóm, trong lớp “thành một xã hội thu nhỏ” cùng nhau

hợp tác xây dựng bài học.
Ngay cái tên của khóa luận cũng nói lên một vấn đề mà GV cần quan tâm:
tạo được mối liên kết giữa các thành viên trong nhóm, trong lớp. Do “lớp học
mang tính chất xã hội”[3; 48], nên GV muốn thực hiện nhiệm vụ này được tốt
cần phải:
- Tạo không khí thoải mái, cởi mở trong tiến trình các em thảo luận.
- Nêu rõ những tiêu chuẩn cần đạt đối với vấn đề mà nhóm thảo luận, khuyến
khích tinh thần học t
ập của nhóm khi hoàn thành tốt nhiệm vụ và các cá nhân có
những đóng góp tích cực bằng điểm cộng hoặc phần quà.
- GV cần cho HS thấy được vai trò của từng thành viên trong nhóm. Để làm
được điều này, GV có thể hướng mỗi nhóm cần phân vai trong thảo luận. Chẳng
hạn bài tập: “Tác phẩm Chí Phèo của nhà văn Nam Cao thể hiện giá trị hiện thực
một cách sâu sắc. Các em hãy chứng minh vấn đề đó?”
Muốn giải quy
ết câu này, GV định hướng các em cách tổ chức nhóm: em A
đóng vai trò là thư kí, em B đóng vai trò trưởng nhóm, em C đóng vai trò thuyết
trình, em D “Tìm các chi tiết nói lên mối quan hệ mâu thuẩn giữa các giai cấp chủ
yếu trong làng Vũ Đại trước cách mạng tháng Tám”, em E “Tìm những nguyên
nhân khiến Chí Phèo tha hóa”… Qua những vai đó, các em trong nhóm sẽ hăng
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT
Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

16
hái làm việc, không có một thành viên nào nằm ngoài nhóm hoặc không tham gia
học tập. Chú ý vai của các thành viên phải được thay đổi luân phiên.
3.2.3. Đảm bảo cho các thành viên trong nhóm, trong lớp
được hoạt động.
Dạy học theo hình thức TLN không có nghĩa là bó hẹp trong phạm vi của một
nhóm mà cần phải mở rộng phạm vi của cả lớp, tạo nên một hệ thống học tập tập

thể. Do vậy, GV cần phải có những thủ thuật lôi kéo tất cả các thành viên vào
hoạt động học tập, nhất là các thành viên trong nhóm thảo luận.
Trong nhóm thảo luận, trình độ học tập của các em không giống nhau: giỏi,
khá, trung bình và yế
u. Khi thảo luận, GV nên chú ý đến những HS trung bình và
yếu, bởi vì khi GV đưa ra các vấn đề sẽ bị các HS giỏi, khá bao trọn giải quyết
các vấn đề và khi ấy các HS có năng lực kém sẽ không có điều kiện thể hiện vai
trò của mình. Từ đó, các em sẽ lơ là, thậm chí xem giờ học nhóm chỉ là một giờ
vô ích, giải lao… Cách dạy như vậy là không thành công. Để góp phần thúc đẩy,
động viên các em, GV phải quan tâm đúng mức, t
ế nhị yêu cầu những HS giỏi,
khá giúp đỡ các thành viên trong nhóm.
Còn đối với những HS ngoài nhóm thảo luận, GV khích lệ tinh thần học tập
của các em bằng cách cho điểm cộng hoặc quà sau mỗi lần phát biểu chính xác
hoặc hay. Nếu GV thực hiện tốt, chắc chắn kết quả thu lại sẽ như mong đợi; đồng
thời giúp các em có điều kiện nắm bắt những tri thức, rèn luyện kỹ n
ăng học tập
và tạo được sự đoàn kết giữa các bạn trong lớp.
3.2.4. Quan sát HS trong quá trình thảo luận.
Dạy học theo hình thức TLN sẽ tạo nhiều cơ hội cho GV quan sát, nắm bắt
mọi mặt của HS: tri thức, tình cảm, hành động và thái độ, tác phong của các em
đối với môn học. Hơn hết là tinh thần học tập của các em khi TLN và giải quyết
những vấn đề mà các em còn chưa hiểu.
Quan sát không thể thiếu vì nó đóng vai trò tích cực khi GV thực hiện cách
dạy học này. Nó được xem là tiền đề cho việc thảo luận
đạt kết quả tốt.
3.2.5. Rèn luyện vốn ngôn ngữ cho HS.
Dạy học theo hình thức TLN sẽ có rất nhiều điều kiện để phát triển vốn ngôn
ngữ cho HS. Không phải phóng đại quá, đề cao quá biện pháp dạy học này, bởi vì
Vận dụng hình thức TLN nhằm nâng cao hiệu quả dạy học TPVC ở trường THPT

Nguyễn Văn Tươi – Lớp DH5C2

17
dạy học theo hình thức TLN, GV có thể trực tiếp lắng nghe vỏ âm thanh ngôn
ngữ qua những lần thuyết trình và những lần góp ý kiến tích cực mà GV sẽ sửa
chữa dần những phát âm sai về ngữ âm. Chẳng hạn các em dễ bị sai: âm “R”,
“Tr”, “D”, “V”, “Gi”… Bên cạnh đó, các em cũng được GV điều chỉnh về từ
vựng, ngữ pháp và cách diễn đạt.
Vì thế trong dạy học, GV nên tạo mọi điều kiệ
n cho HS được nói, được phát
biểu dù ít hay nhiều, từ đó mà rèn luyện dần để các em nói - viết đúng, và nói -
viết hay, thuyết phục.
4. Ưu điểm, nhược điểm của dạy học theo hình thức TLN.
Bất cứ một PPDH và BPDH nào cũng đều có những ưu điểm và nhược điểm
của nó. Biện pháp TLN cũng không ngoại lệ.
4.1. Ưu điểm của dạy học theo hình thức TLN.
- Phát huy tính chủ động, sáng tạo và tạo điều kiện cho HS được nói lên
những suy nghĩ, hoặc những cảm nhận của các em về TPVC.
- Tạo sự đoàn kết, hợp tác giữa các thành viên trong nhóm và mở rộng giao
lưu với các HS khác, góp phần tích cực trong quá trình xây dựng nội dung bài
học.
- GV rèn luyện dần phương pháp học tập, nghiên cứu và thái độ học tập tập
thể, trên cơ sở đó sẽ tạo
điều kiện tốt cho các em học tập cao hơn.
- Rèn luyện vốn ngôn ngữ cho các em trong giao tiếp cũng như trong lĩnh vực
học tập, kết chặt tình bạn bè qua những lời nói sẻ chia, thông cảm và yêu thương.
- Giúp các em tự tin qua những lần thảo luận, thuyết trình, đồng thời rèn
luyện năng lực tư duy và phát hiện vấn đề.
- TLN là cơ hội tốt cho các em học tập, trao đổi với nhau. Chúng em sẽ góp
nhặt những kiến thức của nhau mà hoàn chỉnh dần kiến thức của mình.

- Cách dạy học này sẽ gắn kết tình thầy trò với nhau, tạo điều kiện cho GV
truyền đạt những tư tưởng thẩm mỹ tốt đẹp cho các em và là nơi GV nhận sự tác
động ngược lại từ phía HS để điều chỉnh bản thân và cách dạy của mình.
- HS sẽ nắm bài học một cách dễ
dàng qua việc tìm tòi có sự định hướng của
GV.