Điều chỉnh nội dung dạy học môn Toán cho học sinh Chậm phát triển trí tuệ học hòa nhập lớp 1 ở các trường Tiểu học trên địa bàn Quận Liên Chiểu- Thành phố Đà Nẵng

1

M

Đ U

I. Lý do ch n ñ tài
Chúng ta ñang s ng trong nh ng năm ñ u c a th k 21, nh ng năm th c
hi n chi n lư c vì quy n l i và tương lai t t ñ p cho m i ngư i. Đ đ t đư c m c
tiêu đó, m i thành viên trong xã h i ph i gi m t vai trị đóng góp quan tr ng làm
địn b y thúc đ y q trình th c hi n.
Tr em nói chung và tr khuy t t t nói riêng ñ u là tương lai c a ñ t nư c.
Đi u 23 c a Công ư c Liên H p Qu c v quy n tr em ñã th a nh n: Tr em
khuy t t t có quy n đư c chăm sóc đ c bi t, ñư c hư ng quy n giáo d c bình ñ ng,
ñư c ñào t o ñ có ñi u ki n hòa nh p vào xã h i, phát tri n nhân cách c v m t
th ch t l n tinh th n nh m giúp tr tham gia tích c c vào c ng đ ng.
Giáo d c Ti u h c là c p h c cơ b n và n n t ng trong toàn b h th ng giáo
d c qu c dân góp ph n hình thành nh ng cơ s ban đ u cho s phát tri n ñúng ñ n
và lâu dài c a nhân cách, phát tri n toàn di n và hài hịa v đ o đ c, trí tu , th ch t,
th m m và các k năng cơ b n đ các em có th h c t p ti p lên các b c h c cao
hơn.
L p 1 là th i kì quan tr ng ñánh d u giai ño n chuy n ti p ho t ñ ng ch
ñ o c a h c sinh t vui chơi sang h c t p ñ hình thành các kĩ năng cơ b n làm ti n
ñ cho các em ti p t c phát tri n.
Mơn Tốn là m t trong nh ng mơn h c cơ b n trong n i dung chương trình
d y h c b c Ti u h c, giúp h c sinh có nh ng tri th c cơ b n ban ñ u v s h c, ño
ñ i lư ng thông d ng, m t s y u t ban ñ u v ñ i s , hình h c, hình thành k
năng th c hành tính tốn, gi i tốn có l i văn góp ph n phát tri n năng l c cá nhân
ñ ng th i chu n b công c v k năng và phương pháp tư duy ñ h c sinh có th
h c các mơn khác. Trong đó n i dung v S h c và các y u t ñ i s là m t n i
dung quan tr ng trong mơn Tốn l p 1 và là đơn v ki n th c ñ u tiên mà h c sinh

c n n m ñư c. N i dung S h c và các y u t ñ i s ñư c tr i ñ u t ñ u năm h c
ñ n cu i năm h c và là ñơn v ki n th c ti n ñ giúp các em h c nh ng n i dung
toán h c khác. N i dung S h c và các y u t ñ i s giúp h c sinh bư c đ u có m t


2

s ki n th c cơ b n, ñơn gi n và thi t th c v phép ñ m, v các s t nhiên trong
ph m vi 100 và phép c ng, phép tr không nh trong ph m vi 100. Bên c nh đó cịn
giúp h c sinh hình thành và rèn luy n các k năng th c hành, ñ c vi t, ñ m và so
sánh các s trong ph m vi 100, c ng và tr trong ph m vi 100.
H c sinh ch m phát tri n trí tu có nhi u h n ch trong phát tri n tư duy ñ c
bi t là tư duy logic nên d n t i vi c tr g p nhi u khó khăn trong h c t p nh t là v i
mơn Tốn.
Theo đi u tra kh o sát ban ñ u h c sinh ch m phát tri n trí tu h c toán
thư ng ch m hơn so v i h c sinh bình thư ng. Ngun nhân d n đ n th c tr ng này
do đ c đi m trí tu c a h c sinh ch m phát tri n trí tu , bên c nh đó giáo viên d y
l p h c có h c sinh ch m phát tri n trí tu h c hịa nh p v n chưa bi t ho c r t lúng
túng khi thi t k và th c hi n bài h c trong l p ña ñ i tư ng, giáo viên chưa bi t
cách ñi u ch nh m c tiêu, n i dung và phương pháp d y h c... ñ phù h p v i ñ c
ñi m chung c a l p cũng như ñ c ñi m riêng c a h c sinh ch m phát tri n trí tu .
B n ch t c a d y h c hòa nh p cho tr khuy t t t nói chung và tr ch m phát
tri n trí tu nói riêng là d y h c d a trên nhu c u và kh năng c a tr . Câu h i ñ t ra
cho chúng ta là làm th nào ñ v a ñ m b o ch t lư ng h c t p cho tồn l p v a
đáp ng nhu c u h c t p c a tr ch m phát tri n trí tu ? Mu n làm ñư c ñi u này
ñòi h i giáo viên ph i h t s c linh ho t trong vi c ñi u ch nh m c tiêu bài h c, n i
dung và phương pháp gi ng d y ñ h c sinh ch m phát tri n trí tu tham gia tích
c c vào q trình h c t p cùng b n bè.
Theo hai nhà giáo d c h c ngư i M Jacqueline S.Thousand và Richard
A.Villa: Ngư i giáo viên mu n d y h c có hi u qu ph i bi t các phương pháp đi u

ch nh, ph i ln ln đi u ch nh và t ñi u ch nh các ho t đ ng c a chính b n thân
mình. Th c t cho th y m i h c sinh là m t cá th có nh ng đ c đi m tâm sinh lí và
q trình nh n th c khác nhau. Vì v y vi c đi u ch nh trong d y h c nói chung và
v i mơn Tốn nói riêng

l p 1 có h c sinh ch m phát tri n trí tu h c hòa nh p là

h t s c c n thi t b i nó đáp ng nhu c u và kh năng h c Toán c a h u h t h c sinh
góp ph n nâng cao ch t lư ng d y và h c mơn Tốn.


3

Vi t Nam đã có khá nhi u cơng trình nghiên c u v mơn Tốn nhưng v n
cịn q ít cơng trình nghiên c u v đi u ch nh d y h c mơn Tốn l p 1 cho h c
sinh ch m phát tri n trí tu h c hịa nh p. Đ n nay chưa có cơng trình nghiên c u
nào đ c p m t cách h th ng và tri t ñ v v n đ này.
Xu t phát t cơ s lí lu n và th c ti n trên, chúng tôi ch n ñ tài “Đi u
ch nh n i dung d y h c mơn Tốn cho h c sinh Ch m phát tri n trí tu h c
hịa nh p l p 1

các trư ng Ti u h c trên ñ a bàn Qu n Liên Chi u- Thành

ph Đà N ng” làm v n ñ nghiên c u c a mình.
II. M c đích nghiên c u
Nghiên c u lí lu n và th c ti n vi c d y h c n i dung mơn Tốn cho h c
sinh CPTTT h c hòa nh p l p 1 nh m ñưa ra các bi n pháp ñi u ch nh n i dung d y
h c môn Toán giúp h c sinh CPTTT lĩnh h i ki n th c, kĩ năng c a bài h c có hi u
qu , góp ph n nâng cao ch t lư ng d y h c hòa nh p mơn Tốn cho h c sinh
CPTTT

Ti u h c nói chung và l p 1 nói riêng.

III Khách th và ñ i tư ng nghiên c u
- Khách th nghiên c u:N i dung d y h c mơn Tốn l p 1

các trư ng Ti u h c

trên ñ a bàn Qu n Liên Chi u – TP Đà N ng.
- Đ i tư ng nghiên c u: Đi u ch nh n i dung d y h c mơn Tốn cho h c sinh
CPTTT h c hịa nh p l p 1

các trư ng Ti u h c trên ñ a bàn Qu n Liên Chi u-

TP Đà N ng.
IV Gi thuy t khoa h c
Vi c ñi u ch nh n i dung d y h c mơn Tốn c a các giáo viên d y hịa nh p
l p1

các trư ng Ti u h c trên ñ a bàn Qu n Liên Chi u – thành ph Đà N ng còn

r t h n ch . N u th c hi n nh ng bi n pháp tác ñ ng ñ ng b ñ n phương pháp d y
h c c a giáo viên, phương pháp h c c a h c sinh và phương pháp giúp đ c a cha
m h c sinh thì ch t lư ng ñi u ch nh s ñư c nâng cao.
V Nhi m v và ph m vi nghiên c u
5.1. Nhi m v nghiên c u


4

- Nghiên c u các v n đ lí lu n v s ñi u ch nh n i dung d y h c mơn Tốn
cho tr CPTTT h c hòa nh p l p 1.
- Đánh giá th c tr ng d y h c mơn Tốn cho h c sinh CPTTT h c hòa nh p
l p 1 t i các trư ng Ti u h c Qu n Liên Chi u- TP Đà N ng.
- Đ xu t các bi n pháp ñi u ch nh n i dung d y h c mơn Tốn cho h c sinh
CPTTT h c hòa nh p l p 1 và th nghi m bi n pháp trong th c t .
5.2. Ph m vi nghiên c u
- V ñ a bàn và khách th nghiên c u: Đ tài ch nghiên c u trên h c sinh kh i l p 1
c a các trư ng Ti u h c trên ñ a bàn Qu n Liên Chi u- TP Đà N ng.
- Do th i gian nghiên c u có h n, chúng tơi ch ti n hành nghiên c u v n i dung
S h c và các y u t đ i s c a mơn Tốn l p 1 và chúng tơi ti n hành th nghi m
bài “So sánh các s có hai ch s ”, “Phép c ng trong ph m vi 100 (c ng không
nh )”.
VI Phương pháp nghiên c u
6.1. Phương pháp nghiên c u lí thuy t
Nghiên c u, thu th p, x lý, ch n l c và khái qt hóa các thơng tin, nh ng
nghiên c u thu c các v n đ có liên quan đ n ñ tài c a các tác gi trong và ngoài
nư c. Làm sáng t các thu t ng liên quan ñ n ñ tài. Xây d ng các cơ s khoa h c
v m t lí lu n cho đ tài.
6.2 Phương pháp ñi u tra
Nghiên c u h sơ, báo cáo k t h p s d ng phi u h i kh o sát th c tr ng
vi c d y h c mơn Tốn cho h c sinh CPTTT h c hòa nh p l p 1.
6.3 Phương pháp ph ng v n
Nh m tham kh o ý ki n c a các giáo viên d y h c mơn Tốn cho sinh
CPTTT h c hịa nh p l p 1, các nhà nghiên c u trong lĩnh v c giáo d c ñ c bi t
nh t là v m t phương pháp.
6.4 Phương pháp quan sát
Đ có thêm thơng tin khách quan v th c tr ng d y h c mơn Tốn cho h c
sinh CPTTT h c hòa nh p l p 1.

5

6.5. Phương pháp nghiên c u s n ph m giáo d c
Nghiên c u k ho ch bài d y mơn Tốn c a giáo viên d y h c hòa nh p cho
h c sinh CPTTT l p 1.Đ ng th i nghiên c u s n ph m ho t ñ ng h c t p c a h c
sinh CPTTT và nh ng h c sinh khác.
6.6. Phương pháp th nghi m sư ph m
Ti n hành th c nghi m phương pháp ñi u ch nh n i dung d y h c S h c và
các y u t đ i s trong mơn Tốn cho h c sinh CPTTT h c hịa nh p l p 1.
6.7. Phương pháp l y ý ki n chuyên gia
Xin ý ki n chuyên gia v lĩnh v c ñi u ch nh n i dung d y h c S h c và các
y u t đ i s trong mơn Tốn cho h c sinh CPTTT h c hòa nh p l p1.
6.8. Phương pháp x lý s li u
T ng h p s li u b ng phương pháp th ng kê toán h c.


6

CHƯƠNG 1
CƠ S

LÝ LU N C A Đ TÀI

1.1 T ng quan v n ñ nghiên c u
Trên th gi i có r t nhi u cơng trình nghiên c u v vi c ñi u ch nh n i dung
d y h c. Vào cu i th k XX có các cơng trình nghiên c u c a các tác gi ngư i
M như Eggen và Kauchak, R.R.Singh, Donald P. Kauchk và Paul D. Eggen, ...
khơng ch đ c p ñ n s ñi u ch nh n i dung d y h c mà cịn đ c p ñ n s ñi u
ch nh t t c các thành t khác trong quá trình d y h c cho c h c sinh bình thư ng

và h c sinh có nhu c u đ c bi t.
Nhà giáo d c h c ngư i M , Richard villa ñã có nh ng nghiên c u v ñi u
ch nh thích ng theo cách ti p c n t ng th m t chương trình, m t bài h c. Chính
nh ng nghiên c u này đã đem l i cách nhìn m i v s c n thi t ph i ñi u ch nh các
v n ñ trong giáo d c và d y h c.
Năm 1993, trung tâm giáo d c tr khuy t t t, vi n khoa h c giáo d c ñã xu t
b n 3 cu n sách:
+ Giáo d c tr khuy t t t t i gia đình
+ H i ñáp v giáo d c tr khuy t t t
+ Giáo d c tr ch m phát tri n trí tu
C 3 cu n sách ñ u ñ c p ñ n ñ c ñi m tâm sinh lí, n i dung và phương
pháp giáo d c tr khuy t t t nói chung và tr CPTTT nói riêng.
Năm 2002, Tr n Th L Thu t i trư ng Đ i h c Qu c Gia Hà N i ñã biên
so n thành cơng cu n giáo trình “Đ i cương Giáo d c ñ c bi t cho tr Ch m phát
tri n trí tu ” trình bày tương ñ i ñ y ñ v các v n ñ giáo d c tr ch m phát tri n
trí tu t i gia đình và

trư ng h c.

Năm 2002, Nguy n Kim Hoa cùng các c ng s ñã ti n hành nghiên c u v
khái ni m và quá trình hình thành khái ni m cho h c sinh CPTTT v i đ tài “ Tìm
hi u m c ñ lĩnh h i khái ni m hình h c c a tr ch m phát tri n trí tu l p 1 hòa
nh p”.


7

Năm 2002-2003

b c Ti u h c ñã ti n hành thay sách trên c nư c, tri n

khai th c hi n ñ i m i n i dung và phương pháp d y h c cho t t c các môn h c
l p 1. N i dung mơn tốn l p 1 đư c đ t trong c u trúc t ng th c a n i dung mơn
Tốn ti u h c, đ m b o tính h th ng c a chương trình mơn Tốn và là m t n c
thang quan tr ng trong s phát tri n tư duy toán h c cho h c sinh b c Ti u h c nói
chung và cho tr CPTTT h c hịa nh p nói riêng.
Năm 2006, Vi n chi n lư c và chương trình giáo d c do Nguy n Đ c Minh
ch biên cùng v i các c ng s

ñã ti n hành biên so n tài li u dành cho ph huynh

tr ch m phát tri n trí tu . Đó là cu n “Giáo d c tr ch m phát tri n trí tu ”. Tác gi
đã dành nhi u trang vi t hư ng d n ph huynh cách chăm sóc và giáo d c tr
CPTTT.
Năm 2007 tác gi Nguy n Xuân H i cùng c ng s cũng ñã ñưa ra cách ti p
c n d y h c cho h c sinh ch m phát tri n trí tu h c hịa nh p l p 1: “ D y h c m t
s ch ñ theo hư ng ti p c n năng l c cá nhân cho tr ch m phát tri n trí tu l p
1” ( đ tài B2004-84-24)
Năm 2008 có lu n án ti n sĩ c a Nguy n Xuân H i “Đi u ch nh n i dung d y
h c m t s môn h c cho h c sinh ch m phát tri n trí tu h c hịa nh p

l p 1” ( đ

tài mã s : 62.14.01.01) ñã nghiên c u và tri n khai th c nghi m phương pháp ñi u
ch nh n i dung d y h c mơn Tốn và mơn T nhiên xã h i cho h c sinh ch m phát
tri n trí tu h c hịa nh p l p 1

m t s cơ s .

Trong nh ng năm g n ñây, Vi n chi n lư c và chương trình giáo d c, B

Giáo d c và Đào t o đã t ch c các khóa t p hu n, biên so n và xu t b n m t s tài
li u b i dư ng giáo viên v giáo d c hòa nh p tr khuy t t t

Ti u h c, trong đó có

đ c p ñ n v n ñ ñi u ch nh n i dung d y h c cho tr khuy t t t nói chung và tr
CPTTT nói riêng h c hòa nh p. Tuy nhiên, các tài li u m i ch d ng l i
t p hu n, n i dung mang tính ch t đ i cương.
1. 2 M t s khái ni m công c c a ñ tài
1.2.1 Tr CPTTT

m cñ


8

CPTTT cịn đư c g i b ng nhi u thu t ng khác nhau như: “ch m phát tri n
tinh th n”, “gi m kh năng v tinh th n”, “thi u năng trí tu ”…
Hi n nay có r t nhi u khái ni m v tr CPTTT:
Năm 1905, A.Binet và T.Simon đã cơng b “tr c nghi m trí tu ” nh m phân
bi t tr h c kém bình thư ng và h c kém do CPTTT. Theo tr c nghi m này thì tr
có IQ dư i 70 là tr CPTTT.
Năm 1954, Benda, M ñã ñưa ra khái ni m tr CPTTT như sau: Ngư i
CPTTT là ngư i khơng có kh năng x lý các v n đ c a riêng mình, ho c ph i d y
m i bi t làm như v y, h có nhu c u v s giám sát, ki m sốt, chăm sóc s c kh e
c a b n thân và s chăm sóc c a c ng đ ng. Là ngư i khơng đ t đ n cu c s ng ñ c
l p.
Năm 1966, Luria, nhà tâm lý h c ngư i Nga ñưa ra cách nhìn nh n: Tr
CPTTT là tr m c b nh v não r t n ng t khi còn trong bào thai ho c trong nh ng
năm tháng ñ u ñ i, b nh c n tr s phát tri n c a não do v y nó gây ra s phát tri n

khơng bình thư ng v tinh th n, kh năng lĩnh h i ý tư ng và ti p nh n th c t b
h n ch .
Năm 2002, Hi p h i CPTTT M

(AAMR) ñã ñưa ra khái ni m v tr

CPTTT: CPTTT là lo i khuy t t t ñư c xác ñ nh b i h n ch ñáng k v ho t ñ ng
trí tu và hành vi thích ng th hi n

các kĩ năng nh n th c, xã h i và kĩ năng thích

ng th c t ; khuy t t t xu t hi n trư c 18 tu i.
Theo S tay ch n đốn và th ng kê nh ng r i nhi u tâm th n IV (DSM- IV),
tiêu chí ch n đốn bao g m:
- Ch c năng trí tu dư i m c trung bình, t c là ch s trí tu đ t g n 70 ho c
th p hơn 70 trên m t l n tr c nghi m cá nhân.
- B thi u h t ho c khi m khuy t ít nh t là hai trong s nh ng lĩnh v c hành
vi thích ng sau: giao ti p, t chăm sóc, s ng t i gia đình, các kĩ năng xã h i/liên cá
nhân, s d ng các phương ti n trong c ng ñ ng, t ñ nh hư ng, kĩ năng h c ñư ng
ch c năng, làm vi c, gi i trí, s c kh e và an toàn.
- Hi n tư ng CPTTT xu t hi n trư c 18 tu i.


9

Vi t Nam s d ng khái ni m c a DSM-IV và c a AARM. Tuy nhiên ñ
ti n cho vi c s d ng và phân lo i, Vi t Nam l i có m t khái ni m v CPTTT như
sau:
- CPTTT xu t hi n t nh ho c khi m i ñ .
- Khi trư ng thành v n gi m các kh năng như cũ.

- Đi h c thư ng h c khó ho c h c kém.
- Có nh ng hành vi b t thư ng t nh
1.2.2 Đi u ch nh
Đi u ch nh là s thay ñ i m c tiêu, n i dung, phương pháp, phương ti n d y
h c nh m giúp tr phát tri n t t nh t phù h p v i nh ng năng l c và nhu c u c a
tr . [2]
1.2.3 D y h c
D y h c là m t q trình dư i s lãnh đ o, t ch c, ñi u khi n c a ngư i
giáo viên, ngư i h c t giác, tích c c, ch ñ ng, bi t t t ch c, t ñi u khi n ho t
ñ ng nh n th c – h c t p c a mình nh m th c hi n nh ng nhi m v d y h c.[12]
Theo t ñi n Ti ng vi t: “D y h c là d y ñ nâng cao trình đ văn hóa và
ph m ch t đ o ñ c theo chương trình nh t ñ nh” [23]
1.2.4 N i dung d y h c
N i dung d y h c t n t i và phát tri n v i tư cách là m t nhân t h u cơ c a
quá trình d y h c. Nó quy t đ nh h th ng nh ng tri th c, k năng, k x o mà h c
sinh c n n m v ng, ñ m b o hình thành đư c

chúng cơ s th gi i quan khoa h c

và nh ng ph m ch t ñ o ñ c c a ngư i công dân, ngư i lao ñ ng tương lai. [20]
1.2.5 D y h c hòa nh p
D y h c hòa nh p tr CPTTT là q trình, trong đó h c sinh CPTTT h c
trư ng ph thơng t i đ a phương nơi mình sinh s ng v i các b n cùng l a tu i. Các
em ñư c h c chung cùng m t chương trình và tham gia m i ho t ñ ng d y h c.[7]
1.2.6 Giáo d c hịa nh p
Giáo d c hồ nh p là phương th c giáo d c trong ñó tr khuy t t t cùng h c
v i h c sinh bình thư ng trong trư ng ph thông ngay t i nơi tr sinh s ng.[7]


10

1.2.7 Trư ng hòa nh p
Là t ch c gi i quy t v n ñ ña d ng nh m chú tr ng ñ n vi c h c c a m i
tr . M i giáo viên, cán b và nhân viên nhà trư ng cam k t làm vi c cùng nhau t o
ra và duy trì mơi trư ng đ m m có hi u qu cho vi c h c t p. Trách nhi m cho m i
tr ñư c chia s .[7]
1.3 Khái quát v tr CPTTT
1.3.1 Các m c ñ CPTTT
DSM-IV dùng ch s trí tu làm tiêu chí đ phân lo i m c đ CPTTT. Có
b n m c đ CPTTT:
- CPTTTnh

: IQ t 50-55 t i x p x 70

- CPTTT trung bình: IQ t 35-40 t i 50-55
- CPTTT n ng

: IQ t 20-25 t i 35-40

- CPTTT r t n ng

: IQ dư i 20 ho c 25

AARM dùng tiêu chí thích ng đ phân lo i m c ñ CPTTT, tương ng v i
b n m c h tr :
- H tr không thư ng xuyên: là lo i h tr d a theo nhu c u, nó đư c xác
đ nh trên cơ s b n ch t c a t ng giai ño n và cá nhân, khơng ph i lúc nào cũng c n
đư c h tr , ho c ch c n h tr ng n h n trong nh ng giai ño n chuy n ñ i c a
cu c s ng. Lo i h tr này có th

m c đ cao ho c th p.

- H tr có gi i h n: M c ñ h tr tùy theo th i ñi m và h n ch v th i
gian ch khơng ph i là hình th c h tr gián đo n, hình th c h tr này có th địi
h i ít nhân viên hơn và kinh phí cũng th p hơn các m c ñ h tr t p trung chuyên
sâu.
- H tr m r ng: Là lo i h tr di n ra ñ u ñ n, ví d như h tr hàng ngày
t i nhà, t i nơi làm vi c… Hình th c này khơng h n ch v th i gian.
- H tr toàn di n: Là lo i h tr thư ng xuyên

m c đ cao, h tr trong

các mơi trư ng và trong su t cu c ñ i. Lo i này c n s tham gia c a nhi u ngư i,
nó là hình th c h tr n ng tính xâm nh p nhi u hơn là h tr m r ng hay h tr
h n ch v th i gian.


11

1.3.2 Các nguyên nhân gây CPTTT

tr

Có r t nhi u nguyên nhân gây CPTTT nhưng

ñây phân lo i theo 3 nhóm

nguyên nhân: trư c khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh.
- Nguyên nhân trư c khi sinh bao g m: di truy n, do ñ t bi n nhi m s c th ,
ngư i m m c m t s b nh trong th i kì mang thai như cúm, s i Rubela, thi u

i t…, s m t m i căng thăng c a ngư i
m .
- Ngun nhân trong khi sinh: đ non, đ khó, tr b ng t th …
- Nguyên nhân sau khi sinh: tr m c các b nh v não như: viêm não, ch n
thương s não do tai n n, do bi n ch ng t các b nh: s i, ñ u mùa, do r i lo n
tuy n n i ti t, do dùng thu c không theo ch ñ nh, suy dinh dư ng, thi u i t.
- Nguyên nhân t môi trư ng: Thi u th n v tâm lý xã h i, s d ng ngơn
ng m t cách h n ch trong gia đình, ít có cơ h i đ n trư ng, khơng ñư c chăm sóc
ñ y ñ v y t và th ch t…
1.3.3 Đ c đi m tâm lí tr CPTTT
1.3.3.1 Đ c ñi m c m giác, tri giác
- Tính nh y c m ch m và h n ch : Trong cùng m t th i gian nh t đ nh thì
kh i lư ng đ i tư ng mà tr CPTTT quan sát đư c ít hơn so v i tr bình thư ng.
- Tính khơng phân bi t th hi n rõ: khơng đ c đư c nét m t, n i dung tranh,
phân bi t v t g n gi ng nhau kém…
- Th ñ ng trong c m giác, tri giác: Không c nh n ra các chi ti t, thu c tính
trong s v t, xem nh ngư c không nh n ra, tính n đ nh c a hình nh tri giác kém.
1.3.3.2 Đ c ñi m chú ý
M c ñ phát tri n chú ý c a tr CPTTT th p, khó t p trung chú ý trong th i
gian dài, d b phân tán chú ý. Nguyên nhân là do s m t cân b ng gi a quá trình
hưng ph n và c ch , dao ñ ng trong tính tích c c tâm lý, tính chú ý có tính b nh lí
c a các q trình th n kinh, tính l a ch n khơng rõ, ... Tr khơng th chú ý, t p
trung vào vi c gì ñó trong th i gian dài. Đi u này gây khó khăn trong vi c nh n
th c mơn Tốn c a tr .


12

1.3.3.3 Đ c đi m trí nh
Tr CPTTT ch m nh , mau quên, ghi nh máy móc và tái hi n khơng chính

xác. Tr g p khó khăn trong ghi nh ý nghĩa, không bi t cách ghi nh và tái hi n có
m c đích. Ghi nh khơng chính xác.
1.3.3.4 Đ c đi m tư duy
M c đ phát tri n tư duy th p. Tư duy mang tính c th . Các thao tác tư duy
hình thành khơng tr n v n. Khó tư duy khái qt. Y u vai trị đi u khi n tư duy.
1.3.3.5 Đ c đi m ngơn ng
Ngơn ng tr CPTTT phát tri n ch m hơn so v i tr bình thư ng cùng đ
tu i. L i nói c a tr nghèo nàn, tri nh n t và tr t t t khơng chính xác, ti p nh n
l i nói khơng phân thành thành ph n. V n t c a tr nghèo, nghe và phát âm kém,
ng pháp ñơn gi n và ñ c bi t tr ch m ph n ng v i l i nói c a ngư i khác.
1.3.3.6 Đ c đi m tình c m, xúc c m
tr CPTTT xu t hi n nhi u lo i ph n ng mang tính xúc c m khác nhau:
t v - cơng kích, t v - th ñ ng, quá tr con.
Tr thư ng ng i lao ñ ng, kh năng ñ ng c m kém.
Tr thư ng khơng có khái ni m v b n thân, ngư i khác và khó thi t l p m i
quan h v i ngư i khác.
1.3.3.7 Đ c ñi m hành vi
Tr CPTTT thư ng có nh ng hành vi b t thư ng như: t xâm h i b n thân,
s ng thu mình ít giao ti p v i ngư i khác, hung hãn, d b kích đ ng…
1.4 Nh ng v n đ lí lu n v d y h c hòa nh p cho h c sinh CPTTT
1.4.1 Môi trư ng giáo d c hịa nh p tr CPTTT
Y u t mơi trư ng có ý nghĩa quy t đ nh trong vi c giáo d c tr CPTTT. Hơn
n a, nh vi c t ch c môi trư ng, t ch c các ho t đ ng trong mơi trư ng và thơng
qua nh ng tác ñ ng trong các m i quan h tương tác mà ngư i giáo viên có th
ki m sốt, nâng cao đư c k t qu h c t p c a tr CPTTT.
Khi phân tích nh hư ng c a mơi trư ng hịa nh p nói chung và mơi trư ng
l p h c hịa nh p, theo nghiên c u c a các tác gi trên, v phương di n tích c c thì


13

mơi trư ng hịa nh p t o nh ng cơ h i cho tr khuy t t t cũng như tr CPTTT: ñư c
tương tác v i nh ng tr bình thư ng khác, có nh ng m u hành vi tích c c, h c t p
l n nhau, ñư c ch p nh n là thành viên, t o s thay đ i tích c c đ i v i nh ng tr
bình thư ng. Đây là ti n đ đ tr khuy t t t nói chung và tr CPTTT hòa nh p cu c
s ng c ng ñ ng sau này.
Theo các chuyên gia nghiên c u giáo d c tr khuy t t t thì mơi trư ng giáo
d c hịa nh p có nh ng nh hư ng tích c c đ i v i tr CPTTT trên nh ng phương
di n sau: xóa b m c c m, giao ti p phát tri n nhanh, phát tri n tính đ c l p, h c
đư c nhi u hơn.
Như v y, mơi trư ng hòa nh p trong l p h c t o cho tr có đư c nh ng cơ
h i h c t p l n nhau.
1.4.2 Thi t k và ti n hành bài h c có hi u qu
Trong d y h c hòa nh p, nhi m v ñư c ñ t ra là: tr khuy t t t có th h c
đư c cùng v i tr

bình thư ng khác, mà khơng làm nh hư ng t i lư p h c. Vi c

d y h c hịa nh p có nh ng nét đ c thù riêng. Th nh t, tr khuy t t t ph i ñư c h c
chung bài h c theo phân ph i chương trình hay k ho ch d y h c ñư c quy ñ nh
trong chương trình qu c gia. Chương trình ph thơng đư c coi là pháp l nh c a m i
qu c gia, địi h i nh ng ki n th c, kĩ năng chu n m c mà h c sinh c n ph i n m b t
ñư c sau m i b c h c, năm h c th m chí m i bài h c, gi h c và ph i có thái đ
nh t đ nh. Căn c vào "ñ u ra mong mu n" các ki n th c, kĩ năng ñư c s p x p
theo m t tr t t nh t ñ nh, th ch qua các tư li u h c t p: sách giáo khoa, các phi u
bài t p, các phương ti n,... trong các mơn h c, đ đ t m c tiêu chung. Th hai, tr
khuy t t t c n h c theo chương trình riêng, đư c xây d ng v i nh ng m c tiêu, k
ho ch c th ñư c th hi n trong s theo dõi ti n b c a h c sinh. Như v y, khi thi t
k k ho ch bài h c, giáo viên cùng m t lúc ph i l a ch n, xem xét c hai lo i
chương trình qu c gia và cá nhân. Khi xây d ng k ho ch gi h c hoà nh p, giáo

viên thi t k chung cho c l p, sau đó m i ti n hành đi u ch nh các ho t ñ ng cho
phù h p v i cá nhân tr khuy t t t. Vi c làm này, thư ng m t nhi u th i gian, mà
nhi u khi khơng đáp ng đư c cho c tr bình thư ng và tr khuy t t t nên ph i


14

"ñ p ñi" làm l i. Đ bài h c hồ nh p đư c thi t k có th s d ng ngay, tránh làm
m t th i gian, giáo viên c n s d ng cách thi t k bài h c hoà nh p theo cách ti p
c n t ng th . Thi t k t ng th là khái ni m ñ ch vi c tính trư c các k t qu và mơi
trư ng ñ khi th c hi n bài h c, giáo viên đã có s n các gi i pháp d ki n cho
t ng n i dung ho t ñ ng c a c tr bình thư ng và tr khuy t t t. V n d ng mơ
hình Bloom vào thi t k và ti n hành bài h c.
Trong bài h c, m i h c sinh có th ñ t ñ n m t m c ñ nh n th c nh t ñ nh.
m c ñ ñ t ñư c ñó bi u hi n qua nh ng hành vi và ho t ñ ng c th . Nh ng m c
ñ tr i t th p ñ n cao và nh ng hành vi ñi n hình tương ng v i m c đ đó đư c
th hi n trong mơ hình nh n th c Bloom. Đây là m t công c quan tr ng giúp giáo
viên biên so n và ti n hành bài h c có hi u qu .
Ti n trình thi t k và ti n hành bài h c hồ nh p có hi u qu , theo ti p c n
t ng th
Sơ ñ thi t k bài h c theo ti p c n t ng th
Hi u năng l c và nhu c u , s thích c a tr .
Tr đã có gì trư c bài h c?
Tr c n có gì sau khi k t thúc bài h c?
Tr h c theo cách nào?

Bi t
Hi u
Áp d ng
Phân tích

T ng h p
Đánh giá

L a ch n
M c tiêu
N i dung và
phương
pháp d y

Ti n hành gi d y
M bài
Gi i quy t v n ñ
K t thúc bài h c

Đánh giá
k t qu
h ct p


15

Tìm hi u năng l c, nhu c u và s thích c a tr .
Xác đ nh m c tiêu, l a ch n n i dung và phương pháp ti n hành bài h c
Xác ñ nh n i dung bài h c
Xác ñ nh, s p x p các ho t ñ ng d y – h c và phương pháp ti n hành
Thi t k ti n trình gi h c.
C u trúc c a b t kì gi h c nào cũng g m các khâu: m bài, gi i quy t bài và
k t thúc bài. Tồn b các khâu đ u ph i bám sát theo m c tiêu, hư ng vào m c tiêu.
Tuy nhiên, nhi m v c a m i khâu l i có nh ng đi m khác nhau.
Đ c bi t khi gi i quy t bài h c giáo viên c n lưu ý ñ ñ m b o khâu này có

hi u qu trong gi h c hào nh p: gi i thích có hi u qu , s d ng b ng có hi u qu ,
mơ hình hóa các ki n th c, thu nh n ph n h i c a h c sinh, khuy n khích các hành
vi có th quan sát ñư c c a h c sinh, giáo viên c n xem xét thông tin ph n h i, giáo
viên ra quy t ñ nh ñi u ch nh, giáo viên t o ñ ng cơ h c t p c a h c sinh ñ c bi t là
tr khuy t t t, khuy n khích tr khuy t t t tham gia tích c c vào q trình.
1.5 Đi u ch nh d y h c mơn Tốn cho h c sinh CPTTT h c hoà nh p
1.5.1 Khái qt chung v mơn Tốn
1.5.1.1V trí c a mơn Toán

Ti u h c

Ti u h c

- Các ki n th c, kĩ năng c a mơn Tốn

Ti u h c có nhi u ng d ng trong

đ i s ng; chúng r t c n thi t cho ngư i lao ñ ng, r t c n thi t ñ h c các môn h c
khác

Ti u h c và h c t p ti p mơn Tốn

Trung h c.

- Mơn Tốn giúp h c sinh nh n bi t nh ng m i quan h v s lư ng và hình
d ng khơng gian c a th gi i hi n th c. Nh đó mà h c sinh có phương pháp nh n
th c m t s m t c a th gi i xung quanh và bi t cách ho t đ ng có hi qu trong
đ i s ng.
- Mơn Tốn góp ph n r t quan tr ng trong vi c rèn luy n phương pháp suy
nghĩ, phương pháp suy lu n, phương pháp gi i quy t v n đ , nó góp ph n phát tri n

trí thơng minh, cách suy nghĩ ñ c l p, linh ho t, sáng t o; nó đóng góp vào vi c
hình thành các ph m ch t c n thi t và quan tr ng c a ngư i lao ñ ng như: c n cù,


16

c n th n, có ý chí vư t khó khăn, làm vi c có k ho ch, có n n n p và tác phong
khoa h c.
1.5.1.2 M c tiêu c a mơn Tốn
Giáo d c mơn Tốn

Ti u h c

Ti u h c nh m giúp h c sinh:

- Có nh ng cơ s ban đ u v s h c các s t nhiên, các s th p phân, các
ñ i lư ng cơ b n và m t s y u t hình h c đơn gi n.
- Hình thành và rèn luy n kĩ năng th c hành tính, đo lư ng, gi i bài tốn có
nhi u ng d ng thi t th c trong đ i s ng.
- Bư c đ u hình thành và phát tri n năng l c tr u tư ng hóa, khái qt hóa,
kích thích trí tư ng tư ng, gây h ng thú h c t p mơn Tốn, phát tri n h p lí kh
năng suy lu n và bi t di n ñ t ñúng (b ng l i, b ng vi t) các suy lu n đơn gi n, góp
ph n rèn luy n phương pháp h c t p, làm vi c khoa h c, linh ho t, sáng t o.
Ngoài nh ng m c tiêu trên, cũng như các môn h c khác

Ti u h c, mơn

Tốn góp ph n hình thành và rèn luy n các ph m ch t, các ñ c tính r t c n thi t c a
ngư i lao ñ ng trong xã h i hi n đ i.
1.5.1.3 Nhi m v c a mơn Tốn

Ti u h c

- Hình thành h th ng các ki n th c cơ b n, đơn gi n, có nhi u ng d ng
trong ñ i s ng v s h c các s t nhiên, các s th p phân, bao g m: cách ñ c, vi t,
so sánh các s t nhiên, phân s , s th p phân, m t s ñ c ñi m c a t p h p s t
nhiên, s th p phân.
- Có nh ng hi u bi t ban đ u, thi t th c nh t v các ñ i lư ng cơ b n như; ñ
dài, kh i lư ng, th i gian, di n tích, th tích, dung tích, ti n Vi t Nam và m t s
thông d ng nh t c a chúng. Bi t s d ng các d ng c ñ th c hành ño lư ng, bi t
ư c lư ng các s ño ñơn gi n.
- Rèn luy n ñ n m ch c các kĩ năng th c hành tính nh m, tính vi t v b n
phép tính v i các s t nhiên, s th p phân, s ño các ñ i lư ng.
- Bi t nh n d ng và bư c ñ u bi t phân bi t m t s các hình h c thư ng g p.
Bi t tính chu vi, di n tích, th tích c a m t s hình. Bi t s d ng các d ng c ñơn
gi n ñ ño và v hình.


17

- Có nh ng hi u bi t ban đ u, sơ gi n v dùng ch thay s , v bi u th c toán
h c và giá tr bi u th c tốn h c, v phương trình và b t phương trình đơn gi n
b ng phương pháp phù h p v i Ti u h c.
- Bi t cách gi i và cách trình bày bài gi i v i nh ng bài tốn có l i văn. N m
ch c, th c hi n ñúng quy trình bài tốn. Bư c đ u bi t gi i m t s bài toán b ng
nh ng cách khác nhau.
- Thơng qua nh ng ho t đ ng h c t p tốn đ phát tri n ñúng m c m t s
kh năng trí tu và thao tác tư duy quan tr ng nh t như: so sánh, phân tích, t ng
h p, tr u tư ng hóa, khái quát hóa, c th hóa, l p lu n có căn c , bư c đ u làm
quen v i nh ng ch ng minh ñơn gi n.

- Hình thành tác phong h c t p và làm vi c có suy nghĩ, có k hoach, có
ki m tra, có tinh th n h p tác, đ c l p và sáng t o, có ý chí vư t khó khăn, c n th n,
kiên trì, t tin.
1.5.1.4 M c tiêu d y h c mơn Tốn l p 1
V nh n th c: Giúp h c sinh bư c đ u có m t s ki n th c cơ b n, ñơn gi n
và thi t th c v phép ñ m, v các s t nhiên trong ph m vi 100, v phép c ng và
phép tr không nh trong ph m vi 100; ñ dài và ño ñ dài trong ph m vi 20cm;
tu n l và ngày trong tu n l , ñ c gi ñúng trên ñ ng h (gi ch n); nh n bi t m t
s hình h c như đo n th ng, đi m, hình vng, hình tam giác, hình trịn; gi i tốn
có l i văn.
V k năng: Hình thành và rèn luy n các k năng th c hành, ñ c, vi t, ñ m,
so sánh các s trong ph m vi 100; c ng, tr khơng nh trong ph m vi 100; đo và
ư c lư ng ñ dài ño n th ng trong ph m vi 20cm; nh n bi t ñi m, đo n th ng, hình
vng, hình trịn, hình tam giác, v đo n th ng có đ dài đ n 10cm; gi i m t s bài
tốn có m t phép tính; bư c đ u bi t di n ñ t b ng l i, b ng kí hi u m t s n i
dung ñơn gi n c a bài h c và bài th c hành; bư c đ u so sánh, phân tích, t ng h p,
tr u tư ng hóa trong ph m vi c a nh ng n i dung có nhi u quan h v i ñ i s ng
th c t c a h c sinh.


18

V thái ñ : Giúp h c sinh t tin, hình thành và rèn tính c n th n, khơi d y
lòng ham hi u bi t và h ng thú h c t p mơn Tốn c a h c sinh. Hình thành và rèn
cho h c sinh cách di n đ t thơng tin b ng l i, b ng kí hi u. Rèn cho h c sinh cách
di n ñ t ng n g n, rõ ràng và ñ y ñ n i dung.
1.5.1.5 N i dung d y h c mơn Tốn l p 1
S h c và y u t ñ i s :
- Các s ñ n 10. Phép c ng và phép tr trong ph m vi 10.
+ Nh n bi t quan h s lư ng (nhi u hơn, ít hơn, b ng nhau...)

+ Đ c, ñ m, vi t và so sánh các s ñ n 10. S d ng các d u = (d u b ng), < (
d u bé hơn), > (d u l n hơn).
+ Gi i thi u khái ni m ban ñ u v phép c ng.
+ Gi i thi u khái ni m ban ñ u v phép tr .
+ B ng c ng và tr trong ph m vi 10.
+ S 0 trong phép c ng và phép tr .
+ M i quan h gi a phép c ng và phép tr .
+ Tính giá tr bi u th c s có đ n hai d u phép tính c ng, tr .
- Các s ñ n 100. Phép c ng và phép tr (không nh ) trong ph m vi 100.
+ H c sinh ñ c, ñ m, vi t và so sánh các s ñ n 100. Gi i thi u hàng ch c,
hàng ñơn v , gi i thi u tia s .
+ Giúp h c sinh th c hi n phép c ng, phép tr không nh trong ph m vi
100. Tính nh m và tính vi t.
+ H c sinh tính giá tr c a bi u th c s có đ n hai d u phép c ng, tr (các
trư ng h p ñơn gi n).
Đ i lư ng và ño ñ i lư ng:
- Gi i thi u cho h c sinh bi t ñơn v ño ñ dài xentimet.
- Đ c, vi t và th c hi n phép tính v i các s đo theo ñơn v ño ñ dài
xentimet. T p ño và ư c lư ng ñ dài.
- Gi i thi u ñơn v ño th i gian: Tu n l , ngày trong tu n. Làm quen bư c
ñ u v i ñ c l ch (lo i l ch trong ngày), ñ c gi ñúng trên ñ ng h (gi ch n).


19

Y u t hình h c:
- Bư c đ u giúp h c sinh nh n bi t ñi m, đo n th ng, hình vng, hình trịn,
hình tam giác.
- Gi i thi u cho h c sinh v ñi m

trong, đi m

ngồi hình, đo n th ng.

- Th c hành v đo n th ng, v hình trên gi y k ơ vng, g p và ghép hình.
Gi i bài tốn:
- Gi i thi u bài tốn có l i văn
- Bi t gi i các bài tốn đơn b ng m t phép c ng ho c m t phép tr ch y u
là các bài toán thêm, b t m t s ñơn v .
1.5.1.6 Yêu c u v ki n th c và k năng c a mơn Tốn

l p1

- Bi t đ c, vi t, so sánh các s t 0 ñ n 10
- H c thu c lòng b ng c ng, b ng tr trong ph m vi 10 và bi t th c hi n
phép c ng, phép tr trong ph m vi 10.
- Nh n xét và g i ñúng tên: đi m, đo n th ng, hình vng, hình tam giác,
hình trịn. Bi t đo đ dài đo n th ng theo ñơn v xăngtimet (cm).
- Bi t gi i và trình bày gi i các bài tốn có l i văn ch có m t phép c ng ho c
phép tr v i n i dung ñơn gi n.
1.5.1.7 Phương pháp d y h c mơn Tốn
Phương pháp d y h c là m t h th ng các tác ñ ng liên t c c a ngư i d y
nh m t ch c ho t ñ ng nh n th c và th c hành c a ngư i h c ñ ngư i h c lĩnh
h i v ng ch c các thành ph n c a n i dung giáo d c nh m ñ t ñư c m c tiêu ñã
ñ nh.
Phương pháp d y h c Toán là cách th c ho t ñ ng c a giáo viên và h c sinh
nh m ñ t ñư c các m c tiêu d y h c Tốn.
Trong d y h c Mơn Tốn l p 1 thư ng s d ng các phương pháp d y h c
sau:
Phương pháp th c hành luy n t p

Phương pháp th c hành – luy n t p là phương pháp d y h c liên quan ñ n
ho t ñ ng th c hành luy n t p các ki n th c – k năng c a môn h c.


20

Luy n t p-th c hành có ý nghĩa r t quan tr ng đ i v i mơn Tốn, giúp nâng
cao tính đ c l p sáng t o, năng l c và ph m ch t trí tu c a h c sinh b i h c sinh
không ch ñơn thu n là lĩnh h i tri th c mà các em còn ph i bi t v n d ng nh ng tri
th c đó vào th c t .
Nhi m v ch y u c a d y th c hành luy n t p là c ng c các ki n th c mà
h c sinh m i ti p thu đư c. Có th d y th c hành như sau:
- Giúp h c sinh nh n ra ki n th c m i h c trong các d ng bài t p khác nhau.
Khi luy n t p, n u h c sinh nh n ra các ki n th c ñã h c trong m i quan h m i thì
h c sinh s làm ñư c bài. N u h c sinh không t nh n ra ki n th c ñã h c trong các
d ng bài t p khác nhau thì giáo viên giúp h c sinh b ng cách g i ý, hư ng d n ñ
h c sinh nh l i ki n th c và cách làm, không nên làm thay h c sinh.
- Giúp h c sinh th c hành, luy n t p theo kh năng c a h c sinh.
+ Bao gi cũng yêu c u h c sinh làm bài t p theo th t s p x p trong phi u
(ho c do giáo viên s p x p), không t ý lư t qua ho c b qua bài t p nào, k c các
bài t p mà h c sinh cho là d .
+ Không nên b t h c sinh ch đ i nhau trong q trình làm bài, h c sinh nào
làm xong và t ki m tra (ho c nh giáo viên ki m tra), n u đã làm đư c m t bài thì
nên chuy n sang bài t p ti p theo.
+ Trong m t ti t h c ph i ch p nh n có h c sinh làm đư c nhi u bài hơn h c
sinh khác. Vì v y giáo viên hãy giúp h c sinh làm bài ch m nh t là v i h c sinh
CPTTT v cách làm bài, giúp nh ng h c sinh khá gi i làm ñư c càng nhi u bài t p
càng t t.
+ Trong l p h c có h c sinh CPTTT h c hịa nh p thì tùy vào kh năng c a
h c sinh mà giáo viên ñưa ra nh ng bài t p th c hành phù h p v i kh năng c a các

em.
- T o ra s h tr , giúp ñ l n nhau gi a các ñ i tư ng h c sinh. Khi c n
thi t có th cho h c sinh trao đ i ý ki n trong nhóm nh ho c trong toàn l p v cách
gi i m t bài t p. Nên khuy n khích h c sinh bình lu n v cách gi i c a b n, t rút
kinh nghi m trong q trình trao đ i ý ki n

nhóm,

l p. S h tr gi a các h c


21

sinh trong nhóm ph i giúp cho h c sinh t tin vào kh năng c a b n thân, t rút
kinh nghi m v cách h c c a b n thân.
- Khuy n khích h c sinh t ki m tra k t qu th c hành, luy n t p. T p cho
h c sinh thói quen làm xong bài nào cũng ph i t ki m tra l i xem có làm nh m,
làm sai hay không. Nên hư ng d n h c sinh t ñánh giá bài t p c a mình, c a b n
r i báo cáo k t qu cho giáo viên. Khuy n khích h c sinh t nói ra h n ch c a
mình, c a b n sau khi t ñánh giá và ki m tra.
- T p cho h c sinh thói quen khơng th a mãn v i bài t p c a mình, v i cách
gi i đã có.
+ Sau m i ti t h c, ti t luy n t p t o cho h c sinh ni m vui vì đã hồn thành
nhi m v đư c giao, ni m vui vì s ti n b c a b n thân.
+ T o cho h c sinh mong mu n tìm đư c gi i pháp t t nh t cho bài làm c a
mình. Vì v y, cho dù đã hồn thành bài h c ho c bài làm h c sinh cũng v n chưa
th a mãn nh ng gì đã ñ t ñư c. H c sinh c n t ki m tra, t đánh giá và ln ln
tìm cách hồn thi n vi c đã làm.
S d ng phương pháp th c hành, luy n t p trong d y h c tốn
nói chung và

Ti u h c

l p 1 nói riêng ch y u đ tăng cư ng các ho t ñ ng th c hành,

luy n t p, tăng cư ng th i gian th c hành luy n t p cho h c sinh. Vì v y, c n t o
ñi u ki n cho h c sinh ñư c th c hành luy n t p nhi u và ñ c bi t là c n t ch c
hư ng d n h c sinh ch đ ng, tích c c, sáng t o trong th c hành luy n t p..
Phương pháp tr c quan
S d ng phương pháp d y h c tr c quan trong d y h c Toán
chung và

Ti u h c nói

l p 1 nói riêng nghĩa là giáo viên t ch c, hư ng d n h c sinh ho t đ ng

kĩ năng c a mơn Tốn.
S d ng phương pháp tr c quan trong d y h c Tốn

Ti u h c nói chung và

l p 1 nói riêng là q trình k t h p gi a c th và tr u tư ng nghĩa là hư ng d n,
t ch c cho h c sinh n m b t ñư c các ki n th c tr u tư ng, khái quát c a mơn
Tốn d a trên nh ng cái c th , g n gũi v i h c sinh, sau đó v n d ng nh ng quy


22

t c, khái ni m tr u tư ng, ñ gi i quy t nh ng v n ñ c th c a h c t p và ñ i
s ng.

Đ i v i l p 1 giáo viên nên t ch c, hư ng d n cho h c sinh s d ng các ñ
dùng h c t p huy ñ ng ñư c các giác quan và ñ c bi t là ho t ñ ng trên các ñ dùng
h c t p ñó ñ nh n bi t, tìm tịi, ki m tra ki n th c m i.
Tư duy c a h c sinh CPTTT là tư duy c th trong khi ki n th c Tốn h c
l i mang tính tr u tư ng và khái quát cao nên trong d y h c Tốn nói chung và
trong d y h c hịa nh p cho h c sinh CPTTT thì phương pháp tr c quan giúp cho
h c sinh có ch d a cho ho t đ ng tư duy, t đó các em nh n bi t, lĩnh h i ki n
th c m t cách d dàng, sâu hơn và ch c ch n hơn.
Phương pháp g i m v n ñáp
Phương pháp g i m v n ñáp (phương pháp v n đáp Ơristic hay phương
pháp Xơcrat) là phương pháp d y h c khơng tr c ti p đưa ra nh ng ki n th c hoàn
ch nh mà s d ng m t h th ng các câu h i ñ hư ng d n h c sinh suy nghĩ và l n
lư t tr l i t ng câu h i, t ng bư c ti n d n ñ n k t lu n c n thi t, giúp h c sinh t
mình tìm ra ki n th c m i.
Phương pháp g i m v n ñáp t o ñi u ki n cho h c sinh tích c c, ch đ ng,
đ c l p suy nghĩ trong h c t p tìm ra ki n th c m i.
S d ng phương pháp này s góp ph n làm cho h c sinh h c tốn

l p sơi

n i, gây h ng thú h c t p, t o ni m tin cho h c sinh vào kh năng c a mình, rèn
luy n cho h c sinh cách suy nghĩ, cách di n ñ t b ng l i, làm cho k t qu h c t p
c a h c sinh v ng ch c.
Trong d y h c hòa nh p l p 1 cho tr CPTTT giáo viên c n lưu ý t i nh ng
ñ c ñi m cá nhân c a h c sinh đ t đó s d ng nh ng câu h i phù h p v i kh
năng c a h c sinh. Câu h i ñ t ra ph i ng n g n, d hi u và chính xác. Qua vi c ñ t
câu h i g i m cho h c sinh giúp giáo viên n m đư c trình đ hi u bi t c a h c
sinh nh t là h c sinh CPTTT đ t đó có s ñi u ch nh v n i dung d y h c cho h p
lý.

23

Câu h i giáo viên ñưa ra c n ph i đa d ng v hình th c giúp h c sinh n m
ñư c ki n th c m t cách sâu s c, rèn luy n tư duy linh ho t c a h c sinh. Bên c nh
nh ng câu h i chính giáo viên c n ñ t ra nh ng câu h i ph d n d t s suy nghĩ c a
h c sinh nh t là ñ i v i h c sinh CPTTT.
Khi ñưa ra câu h i giáo viên c n ñ th i gian cho t t c h c sinh cùng suy
nghĩ sau đó m i g i h c sinh tr l i. Khi h c sinh tr lồi thì c giáo viên và h c
sinh cùng theo dõi, nh n xét và b sung. H n ch ñ t nh ng câu h i mà h c sinh ch
c n tr l i “có” ho c “khơng”. Trong m t s trư ng h p c n khuy n khích h c sinh
t đ t câu h i ñ h c sinh khác tr l i.
Phương pháp gi ng gi i – minh h a
Phương pháp gi ng gi i – minh h a trong d y h c Tốn là phương pháp
dùng l i nói đ gi i thích tài li u tốn k t h p v i các phương ti n tr c quan ñ h
tr cho vi c gi i thích.
Trong d y h c tốn

Ti u h c nói chung và l p 1 nói riêng có th s d ng

phương pháp này khi d y h c ki n th c m i, khi hư ng d n h c sinh luy n t p và
th c hành, khi t ch c cho h c sinh ôn t p các ki n th c ñã h c.
Phương pháp gi ng gi i minh h a giúp giáo viên có th trình bày đư c nhi u
tài liêu tốn h c cơ b n theo yêu c u, ch ñ ng ñư c th i gian. Giúp h c sinh h c
t p ñư c cách l p lu n logic, ch t ch , ng n g n và ñ y ñ . Tuy nhiên v i phương
pháp này h c sinh ti p thu ki n th c m t cách th ñ ng, gi h c ñơn ñi u, khơng
gây đư c h ng thú h c t p cho h c sinh...
Phương pháp dùng l i nói
Phương pháp này giúp h c sinh c ng c , m r ng v n t và tăng cư ng kh
năng phát âm, di n ñ t t , ñàm tho i giúp h c sinh bi u ñ t nh ng hi u bi t c a

mình v th gi i xung quanh.
Phương pháp ñàm tho i gi a giáo viên v i h c sinh CPTTT c n ñư c g n
v i hình nh và các ho t ñ ng c th . Thông qua ñàm tho i, giáo viên có th n m
đư c m c đ hi u bi t c a h c sinh v cách đ c, vi t, di n đ t ngơn ng toán h c.


24

Đ i v i h c sinh CPTTT s d ng phương pháp dùng l i r t quan tr ng vì
phương pháp này t p đi u ki n cho h c sinh giao ti p v i xã h i.
Khi s d ng phương pháp này trong l p h c có h c sinh CPTTT h c hòa
nh p giáo viên c n chú ý t i các y u t sau:
- Giáo viên chú ý khi ñ t câu h i ph i ng n g n, rõ ràng, phù h p v i kh
năng nh n th c c a h c sinh CPTTT.
- Môi trư ng l p h c không quá n ào ho c gây c n tr cho kh năng ti p
nh n âm thanh, hi u l i nói c a th y cô và các b n trong l p.
- N u hình th c đàm tho i chung c l p, giáo viên nên s p x p v trí ng i c a
h c sinh CPTTT

g n mình đ h c sinh d nghe, d quan sát ñ dùng tr c quan khi

giáo viên ñưa ra.
- L i nói c a giáo viên ph i rõ ràng, có s thay đ i v cư ng đ , trư ng đ
gi ng nói nh m thu hút s chú ý ti p thu c a h c sinh CPTTT.
Phương pháp s d ng phi u giao vi c
Phi u giao vi c là m t h th ng các công vi c mà h c sinh ph i ti n hành đ
có th t mình chi m lĩnh ki n th c m i, t mình hình thành nh ng kĩ năng m i.
Phi u giao vi c t o ñi u ki n ñ 100% h c sinh t làm vi c. Nh v y giáo
viên ki m sốt ch t ch ho t đ ng c a t ng h c sinh. Vi c v n d ng phương pháp
này trong d y h c toán cho h c sinh CPTTT h c hòa nh p giúp giáo viên n m đư c

trình đ nh n th c c a các em t đó có s ñi u ch nh v n i dung, phương pháp d y
h c. S d ng phi u giao vi c trong d y h c Toán cho h c sinh CPTTT h c hịa
nh p giúp giáo viên có ñi u ki n quan tâm giúp ñ h c sinh CPTTT đ ng th i giáo
viên có th đi u ch nh n i dung d y h c phù h p v i kh năng c a h c sinh mà
không làm nh hư ng và m t th i gian c a các h c sinh khác. Thông qua phi u giao
vi c giao vi c
1.5.1.8 Các hình th c d y h c Tốn trong l p h c hịa nh p h c sinh CPTTT
Hình th c d y h c cá nhân
Hình th c này r t c n thi t trong d y h c tốn cho tr CPTTT h c hịa nh p
nh m h n ch t i ña s xao nhãng c a h c sinh ñ ng th i giúp giáo viên ki m soát


25

đư c các tác nhân kích thích. Giáo viên thư ng s d ng hình th c này trong trư ng
h p d y h c cá nhân cho h c sinh CPTTT.
Hình th c này t o đi u ki n cho h c sinh CPTTT ti n b theo trình đ riêng
c a mình. Tuy nhiên trong m t vài trư ng h p thì phương pháp này l i làm cho h c
sinh CPTTT gi m ñi ñ ng cơ, n l c h c t p c a mình.
Hình th c d y h c h p tác nhóm
H c h p tác nhóm là hình th c t ch c h c t p c a h c sinh theo nhóm nh
trên l p, trong ñó nh n m nh ñ n các kĩ năng h p tác mang tính xã h i mà h c sinh
c n có, đ đ m b o s h p tác trong h c t p.
H c h p tác nhóm có ý nghĩa đ i v i vi c d y tr CPTTT h c hòa nh p nh t
là trong mơn tốn. Phương pháp này t o ñi u ki n cho tr CPTTT ñư c tham gia
vào các ho t ñ ng h c t p, t o cho tr có cơ h i trình bày ý ki n c a mình, rèn
luy n m t s kĩ năng s ng, kĩ năng xã h i, quan h b n bè, tính m nh d n, ý th c
trách nhi m trong t p th nhóm, chia s kinh nghi m v i nhau.
H c h p tác nhóm khơng ch là vi c h c sinh ng i c nh nhau m t cách cơ
h c, cùng nhau trao ñ i, th o lu n, giúp ñ , chia s hi u bi t, kinh nghi m v i nhau,

mà cịn

m c đ cao hơn. H c h p tác nhóm trong l p h c hịa nh p c n đ m b o

5 y u t sau:
- Ph thu c l n nhau m t cách tích c c: trong ho t ñ ng h p tác nhóm, h c
sinh nh n th y “cùng chìm ho c cùng n i”. Vì v y, các thành viên c a nhóm ph i
g n k t v i nhau theo cách: m i cá nhân cũng như tồn nhóm, ch có th thành cơng
n u c g ng h t s c mình. Trong h c h p tác nhóm, h c sinh có hai trách nhi m: 1)
th c hi n nhi m v ñư c giao và; 2) ñ m b o r ng các thành viên trong nhóm mình
cũng hồn thành nhi m v ñư c giao. Đi u này ch có th đ t đư c qua vi c thi t
l p m c tiêu bài d y chung cho m i tr , giao nhi m v phù h p v i t ng ñ i tư ng,
vai trị đ c l p c a t ng tr và đ ng viên, khích l đúng lúc. Đ cho ñi u ki n h c
t p tr thành h p tác g n bó, c n cho tr nh n th y mình hồn tồn c n thi t ñ i v i
các thành viên trong nhóm h p tác h c t p.