Bài 44
HÓA H C VÀ V N Đ XÃ H IỌ Ấ Ề Ộ
N i dung: ộ
•
i. Hóa h c và v n đ l ng th c th c ọ ấ ề ươ ự ự
ph m.ẩ
•
ii. Hóa h c và v n đ may m c.ọ ấ ề ặ
•
iii. Hóa h c v i vi c b o v s c kh e ọ ớ ệ ả ệ ứ ỏ
con ng i.ườ
i. Hóa h c và v n đ l ng th c, th c ọ ấ ề ươ ự ự
ph m.ẩ
1. Vai trò c a l ng th c, th c ph m:ủ ươ ự ự ẩ
Ch t dinh d ng làấ ưỡ ↓ nh ng ch t h u c c n thi t đ ữ ấ ữ ơ ầ ế ể
duy trì s c kh e con ng i. G m: cacbohiđrat, protein, ứ ỏ ườ ồ
ch t béo, vitamin, n c, các ch t khoáng, ch t vi l ng.ấ ướ ấ ấ ượ
*Vai trò c a l ng th c, th c ph m đ i ủ ươ ự ự ẩ ố
v i con ng iớ ườ
-L ng th c, th c ph m đáp ng nhu c u dinh ươ ự ự ẩ ứ ầ
d ng, cung c p năng l ng cho con ng i s ng và ưỡ ấ ượ ườ ố
làm vi c.ệ
-Đ đ m b o duy trì s s ng thì l ng th c ể ả ả ự ố ươ ự
th c ph m trong kh u ph n ăn h ng ngày c nđ m ự ẩ ấ ầ ằ ầ ả
b o đ y đ theo m t t l thích h p các ch t b t, ả ầ ủ ộ ỉ ệ ợ ấ ộ
đ m, béo, vitamin, ch t khoáng và các ch t vi ạ ấ ấ
l ng.ượ
-Ăn không đ năng l ng ho c thi u ch t dinh ủ ượ ặ ế ấ
d ng s làm cho c th ho t đ ng không hi u ưỡ ẽ ơ ể ạ ộ ệ
qu , s c kh e y u, ch m phát tri n trí tu .ả ứ ỏ ế ậ ể ệ
=> LT, TP có vai trò r t quan tr ng và có tính ấ ọ
quy t đ nh đ n s t n t i hay di t vong c a loài ế ị ế ự ồ ạ ệ ủ
ng iườ
L ng th c th c ph m.ươ ự ự ẩ
2. V n đ l ng th c th c ph m đang đ t ra cho nhân lo i ấ ề ươ ự ự ẩ ặ ạ
hi n nay?ệ
-N n nông nghi p th gi i ph i b o đ m nuôi s ng ề ệ ế ớ ả ả ả ố
s dân không ng ng gia tăng trong đi u ki n đ t ố ừ ề ệ ấ
canh tác ngày càng b thu h p. (30 tri u ng i b n n ị ẹ ệ ườ ị ạ
đói đe d a)ọ
-Ch ng b nh béo phì m t s n c phát tri n (15% ố ệ ở ộ ố ướ ể
dân s các n c m c b nh béo phì)ố ướ ắ ệ
-V n đ v sinh an toàn th c ph mấ ề ệ ự ẩ
3. Hóa h c đã góp ph n gi i quy t v n đ LT, ọ ầ ả ế ấ ề
TP
•
Nghiên c u và s n xu t các ch t có tác d ng b o v và ứ ả ấ ấ ụ ả ệ
phát tri n th c v t, đ ng v t.ể ự ậ ộ ậ
•
Nghiên c u, s n xu t nh ng hóa ch t b o qu n l ng th c, ứ ả ấ ữ ấ ả ả ươ ự
th c ph m.ự ẩ
•
Nâng cao ch t l ng s n ph m nông nghi p ho c ch bi n ấ ượ ả ẩ ệ ặ ế ế
th c ph m nhân t o.ự ẩ ạ
•
Ch t o các ch t ph gia.ế ạ ấ ụ
•
H ng d n đ m i ng i s d ng đúng quy trình v sinh an ướ ẫ ể ọ ườ ử ụ ệ
toàn th c ph m là v n đ r t quan tr ng trong vi c gi i ự ẩ ấ ề ấ ọ ệ ả
quy t v n đ l ng th c, th c ph m.ế ấ ề ươ ự ự ẩ
Hóa h c có th làm gì đ góp ph n làm tăng s n l ng LT, ọ ể ể ầ ả ượ
TP
ii. Hóa h c và v n đ may m c.ọ ấ ề ặ
1. Vai trò c a may m c đ i v i cu c s ng con ng i.ủ ặ ố ớ ộ ố ườ
•
Hóa h c đóng vai trò r t quan tr ng trong lĩnh v c may ọ ấ ọ ự
m c, cùng v i s phát tri n KHCN, n n văn minh nhân ặ ớ ự ể ề
lo i, nhu c u may m c c a con ng i ngày m t tăng lên.ạ ầ ặ ủ ườ ộ
2. Nh ng v n đ đang đ t ra v may m c:ữ ấ ề ặ ề ặ
•
Gia tăng dân s toàn c u.ố ầ
•
Phát tri n kinh t -xã h i (ăn no, m c đ p).ể ế ộ ặ ẹ
•
Công nghi p ch t o v i s i ngày càng tăng cao.ệ ế ạ ả ợ
3.Hóa h c góp ph n gi i quy t v n đ may m c ọ ầ ả ế ấ ề ặ
cho nhân lo i:ạ
•
Nâng cao ch t l ng, s n l ng t hóa h c.ấ ượ ả ượ ơ ọ
•
Nghiên c u ch t o nhi u lo i t có tính năng đ c ứ ế ạ ề ạ ơ ặ
bi t, đáp ng nhu c u ngày càng cao v may m c ệ ứ ầ ề ặ
c a con ng i.ủ ườ
•
Nghiên c u ch t o nhi u lo i thu c nhu m, ch t ứ ế ạ ề ạ ố ộ ấ
ph gia làm màu s c c a các lo i v i thêm đ p, tính ụ ắ ủ ạ ả ẹ
năng thêm đa d ng.ạ
iii.Hóa h c v i vi c b o v s c kh e con ng iọ ớ ệ ả ệ ứ ỏ ườ
1. D c ph m:ượ ẩ
- Hóa d c là m t ngành s n xu t có liên quan đ n ượ ộ ả ấ ế
an toàn s c kh e cho c c ng đ ng.ứ ỏ ả ộ ồ
- Hóa d c đã ch t o hàng ch c ngàn d c ph m ượ ế ạ ụ ượ ẩ
khác nhau đáp ng nhu c u phòng ch a b nh và ứ ầ ữ ệ
nâng cao s c kh e con ng i.ứ ỏ ườ
- Hóa d c góp ph n t o ra nh ng lo i thu c đ c ượ ầ ạ ữ ạ ố ặ
tr có tác d ng tr b nh nhanh, m nh, hi u qu , …ị ụ ị ệ ạ ệ ả
- Hóa d c và công nghi p hóa mĩ ph m góp ph n ượ ệ ẩ ầ
b o v s c kh e, mang l i cu c s ng h nh phúc ả ệ ứ ỏ ạ ộ ố ạ
cho con ng i.ườ
2. M t s ch t gây nghi n, ch t ma túy, phòng ộ ố ấ ệ ấ
ch ng ma túyố
a. M t s chât gây nghi n, ma túyộ ố ệ
.
*Ma túy.
- Các ch t c ch th n kinh: nh a cây thu c phi n, heroinấ ứ ế ầ ự ố ệ
- Các ch t kích thích: hassish, cocain, amphetamin ấ
(1932).
*M t s ch t gây nghi n không ph i là ma túy ( r u, Nicotin, ộ ố ấ ệ ả ượ
Cafein,…)
- Hoa và qu thu c phi n.ả ố ệ
- L y nh a thu c phi n.ấ ự ố ệ
- Heroin.
- Cây cô ca.
- Lá cây C n sa.ầ
- Methamphetamin (d ng viên).ạ
b. Cách phòng ch ng ma túyố
- Không dùng thu c ch a b nh quá li u ch đ nh c a bác sĩ.ố ữ ệ ề ỉ ị ủ
- không s d ng thu c khi không bi t rõ tính năng tác d ng ử ụ ố ế ụ
c a nó.ủ
- Luôn nói không v i ma túy.ớ
- Phát đ ng, tuyên truy n toàn dân tham gia phòng ch ng ma túy.ộ ề ố
- Ngăn ch n không cho ma túy xâm nh p vào nhà tr ngặ ậ ườ
•
Chúc th y cô và các b n có m t ầ ạ ộ
bu i h c vui v ổ ọ ẻ
[ bY B Công Anh &ồ Lyna ]