Luận văn Công tác kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại cục hải quan hà nội

Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế thị
trường, sự hội nhập kinh tế quốc tế nhanh chóng của Việt Nam, đặc biệt là sự kiện
Việt Nam là thành viên thứ 150 của WTO đã đánh dấu một bước ngoặt lớn cho nền
kinh tế Việt Nam. Đứng trước sự kiện này, nền kinh tế Việt Nam đã, đang và sẽ đối
diện với những thách thức vô cùng lớn lao để có thể hòa nhập cũng như vươn lên
trong nền kinh tế thế giới đang trở nên ngày càng khắc nghiệt như hiện nay.
Tham gia hội nhập, giao lưu thương mại quốc tế khiến hoạt động xuất nhập
khẩu nước ta không ngừng gia tăng.Các loại hình xuất nhập khẩu cũng trở nên đa
dạng về cả chủng loại và mặt hàng xuất nhập khẩu.Trước tình hình đó, cơ quan Hải
quan các cấp phải có sự nỗ lực trong hoạt động của mình nhằm tạo thuận lợi cho
phát triển giao lưu thương mại quốc tế.Chủ trương “ Thông quan nhanh chóng,
quản lí chặt chẽ với hàng hóa xuất nhập khẩu” được cơ quan hải quan ưu tiên chú
trọng hàng đầu. Để thực hiện được mục tiêu đó, trong những năm qua ngành hải
quan đã nỗ lực phấn đấu đổi mới công tác, cải cách thủ tục, qui chế, qui trình
nghiệp vụ, thực hiện qui trình thủ tục một cửa, một chiều, tiến hành hiện đại hóa hải
quan, chấn chỉnh tổ chức đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức, củng cố xây
dựng lực lượng trong sạch vững mạnh.
Với sự gia tăng hàng hóa xuất nhập khẩu thì hàng nhập khẩu chuyển cửa
khẩu cũng gia tăng nhanh chóng.Việc thông quan với loại hình hàng nhập khẩu
chuyển cửa khẩu tạo nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp (do doanh nghiệp không cần
phải tới tận cửa khẩu nhập hàng để làm thủ tục hải quan) nhưng cũng nhiều doanh
nghiệp lợi dụng loại hình này để trốn thuế, lậu thuế. Để có thể quản lí tốt với loại
hàng này đòi hỏi phải có một qui trình thủ tục hải quan hoàn chỉnh vừa tạo thông
thoáng cho hoạt động xuất nhập khẩu, vừa bảo đảm yêu cầu quản lý chặt chẽ.
Trước những yêu cầu đặt ra đó, em đã chọn đề tài: “Công tác kiểm tra, giám
sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại cục hải quan Hà Nội”để nghiên cứu thực
hiện đề án môn học kinh tế hải quan. Em chọn nghiên cứu vấn đề tại Cục Hải quan
Hà Nội do Cục hải quan Hà Nội nằm sâu trong nội địa,không có cảng biển và hàng

hóa xuất nhập khẩu chủ yếu là hàng chuyển cửa khẩu,sẽ giúp em nghiên cứu được
sâu hơn về vấn đề này.
1
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Phần 1:Hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu và công tác kiểm tra,
giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu
I. Hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
1.Khái niệm hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
- Theo giáo trình Kinh tế hải quan phần I-NXB Đại học Kinh tế quốc dân
(trang6): Hàng nhập khẩu bao gồm tất cả các động sản(là hàng hóa,hành lí,ngoại hối
,tiền Việt Nam,phương tiện vận tải, kim khí quý,đá quý, cổ vật, văn hóa phẩm, bưu
phẩm, các tài sản khác) có mã số và tên gọi theo quy định của pháp luật được phép
nhập khẩu hoặc lưu giữ trong địa bàn hoạt động hải quan.
- Loại hình chuyển cửa khẩu là việc hàng hóa, phương tiện xuất nhập khẩu đang
chịu sự giám sát của hải quan từ cửa khẩu này đến một của khẩu khác hoặc địa điểm
làm thủ tục hải quan ngoài của khẩu ; từ địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa
khẩu này đến địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu khác.
-Như vậy, hàng hóa nhập khẩu chuyển cửa khẩu là hàng hóa nhập khẩu đang
chịu sự kiểm tra,giám sát hải quan,được vận chuyển từ cửa khẩu nhập đến địa điểm
làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu và địa điểm kiểm tra hàng hóa ở nội địa.
2.Đặc điểm của hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
- Hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu là hàng hóa nhập khẩu mà cửa khẩu nhập
hàng hóa và địa điểm làm thủ tục hải quan là khác nhau.
- Hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được niêm phong và do các phương tiện vận
tải vận chuyển từ cửa khẩu nhập đến địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu.
- Hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan hải
quan.
3.Các loại hàng hóa được phép nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
Theo điều 18,Nghị định 154/2005/NĐ-CP ,hàng hoá nhập khẩu được chuyển

cửa khẩu gồm:
2
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Thiết bị, máy móc, vật tư nhập khẩu để xây dựng nhà máy, công trình
được đưa về địa điểm kiểm tra hàng hoá ở nội địa là chân công trình hoặc kho của
công trình;
- Nguyên liệu, vật tư, linh kiện, phụ tùng sản xuất được đưa về địa điểm làm
thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu, địa điểm kiểm tra hàng hoá ở nội địa nơi có nhà
máy, cơ sở sản xuất;
- Hàng hoá nhập khẩu của nhiều chủ hàng có chung một vận tải đơn được
đưa về địa điểm kiểm tra hàng hoá ở nội địa;
- Hàng hoá tạm nhập để dự hội chợ, triển lãm được chuyển từ cửa khẩu nhập
về địa điểm tổ chức hội chợ, triển lãm; hàng hoá dự hội chợ, triển lãm tái xuất được
chuyển từ địa điểm tổ chức hội chợ, triển lãm ra cửa khẩu xuất;
- Hàng hoá nhập khẩu vào cửa hàng miễn thuế được chuyển cửa khẩu về
cửa hàng miễn thuế;
- Hàng hoá nhập khẩu đưa vào kho ngoại quan được phép chuyển từ cửa
khẩu nhập về kho ngoại quan; hàng hoá gửi kho ngoại quan xuất khẩu được chuyển
từ kho ngoại quan ra cửa khẩu xuất;
- Hàng hoá nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất trong khu chế xuất được
chuyển từ cửa khẩu nhập về khu chế xuất; hàng hoá xuất khẩu của doanh nghiệp
chế xuất trong khu chế xuất được chuyển từ khu chế xuất ra cửa khẩu xuất.
II.Khái quát về công tác kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
1.Công tác kiểm tra hải quan đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
1.1 Khái niệm:
- Kiểm tra hải quan là việc kiểm tra hồ sơ hải quan, các chứng từ liên quan
và kiểm tra thực tế hàng hóa ,phương tiện vận tải do cơ quan hải quan thực hiện.
- Kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu là kiểm tra hồ sơ
,các chứng từ liên quan đến hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu do cơ quan hải quan

thực hiện.
1.2 Đặc điểm:
Kiểm tra hải quan với hàng hóa xuất nhập khẩu là một nhiệm vụ quan trọng
của ngành hải quan.
3
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Do đặc thù của hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu,mà việc kiểm tra hải quan
với loại hình nhập khẩu này có những đặc điểm nhất định.Cụ thể :
- Tại cửa khẩu nhập hàng sau khi bốc dỡ hàng hóa, hải quan thường chỉ kiểm
tra tình trạng bên ngoài của hàng, đảm bảo nguyên trạng hàng hóa, niêm phong
nguyên vẹn,lập biên bản giao cho người khai hải quan và chuyển sang phương tiện
vận chuyển đến cửa khẩu làm thủ tục hải quan.
- Tại cửa khẩu làm thủ tục hải quan: kiểm tra hải quan gồm kiểm tra hồ sơ và
kiểm tra thực tế hàng hóa.Cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra sơ bộ hoặc kiểm tra
chi tiết hồ sơ hải quan do cơ quan hải quan tại cửa khẩu nhập hàng gửi đến.Và tiến
hành kiểm tra thực tế hàng hóa(nếu có lệnh).
1.3 Quy trình:
Ngày 15 tháng 6 năm 2009, Tổng cục hải quan đã ban hành quy trình thủ tục
hải quan cho hàng xuất nhập khẩu thương mại theo quyết định 1171 và thường gọi
là quy trình thông quan 1171.Trong quy trình này,công tác kiểm tra hải quan gồm
kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa là 2 bước quan trọng.Hàng nhập khẩu
chuyển cửa khẩu là một trong những loại hàng nhập khẩu và cũng phải theo quy
trình thông quan1171.Do đó,công tác kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu
chuyển cửa khẩu được tiến hành theo quy trình như sau:
Thứ nhất: kiểm tra hồ sơ hải quan: gồm kiểm tra sơ bộ và kiểm tra chi tiết hồ
sơ.
a.Kiểm tra sơ bộ hồ sơ hải quan:
- Sau khi tiếp nhận hồ sơ hải quan,cán bộ hải quan phải kiểm tra điều kiện đăng
kí tờ khai ,mã số xuất nhập khẩu và mã số khai thuế của doanh nghiệp khai hải

quan.
- Kiểm tra ,đối chiếu mặt hàng nhập khẩu trong hồ sơ có được phép chuyển cửa
khẩu hay không (các mặt hàng được phép chuyển cửa khẩu được quy định rõ tại
điều 18,Nghị định 154/2005/NĐ-CP).
- Tiến hành kiểm tra sơ bộ hồ sơ hải quan về số lượng,các loại chứng từ .
4
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Sau khi kiểm tra sơ bộ ,cán bộ hải quan phải trả lời cho người khai tiếp nhận
hay không tiếp nhận bộ hồ sơ đó.Nếu không tiếp nhận phải có văn bản(theo mẫu
của Tổng cục hải quan) nêu rõ lí do cho người khai hải quan.
b. Kiểm tra chi tiết hồ sơ:
Cán bộ hải quan kiểm tra chi tiết bộ hồ sơ hải quan bao gồm kiểm tra các nội
dung sau:
- Kiểm tra nội dung khai trong tờ khai.
- Kiểm tra số lượng ,chủng loại giấy tờ thuộc hồ sơ và tính chính xác, đồng bộ
giữa các giấy tờ đó.
- Kiểm tra tên hàng, mã hàng, số lượng, trọng lượng và xuất xứ của hàng hóa mà
người khai đã khai trong tờ khai hải quan.
- Kiểm tra các vấn đề liên quan đến thực hiện quy định về thủ tục hải quan,các
vấn đề về sở hữu trí tuệ và các vấn đề liên quan khác.
- Sau khi kiểm tra chi tiết hồ sơ,công chức hải quan phải ghi kết quả kiểm tra và
đề xuất xử lí kết quả kiểm tra là thông quan cho hàng hóa hay phải tiến hành kiểm
tra thực tế hàng hoa vào lệnh hình thức cho lãnh đạo duyệt.
Thứ hai: Kiểm tra thực tế hàng hóa.
a. Các trường hợp kiểm tra thực tế hàng hoá:
Kiểm tra thực tế hàng hoá tới mức toàn bộ lô hàng đối với:
- Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu chuyển cửa khẩu của chủ hàng nhiều lần vi phạm
pháp luật về hải quan;
- Hàng hoá nhập khẩu chuyển cửa khẩu thuộc diện miễn kiểm tra thực tế nhưng cơ

quan Hải quan phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan;
- Hàng hoá qua kết quả phân tích thông tin của cơ quan hải quan xác định có khả
năng vi phạm pháp luật hải quan.
- Kiểm tra xác suất hàng hoá để đánh giá việc chấp hành pháp luật hải quan của chủ
hàng.
b. Mức độ kiểm tra thực tế hàng hoá:
- Đối với hàng hoá nhập khẩu chuyển cửa khẩu của chủ hàng nhiều lần vi phạm
pháp luật về hải quan thì tiến hành kiểm tra toàn bộ lô hàng.
5
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Sau nhiều lần kiểm tra nếu doanh nghiệp không vi phạm thì giảm dần mức độ
kiểm tra nhưng không thấp hơn mức độ kiểm tra theo quy định.
- Đối với hàng hoá nhập khẩu chuyển cửa khẩu thuộc diện miễn kiểm tra thực tế
nhưng cơ quan Hải quan phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan; hàng
hoá qua kết quả phân tích thông tin của cơ quan hải quan xác định có khả năng vi
phạm pháp luật hải quan thì tiến hành kiểm tra thực tế 10% lô hàng, nếu không phát
hiện vi phạm thì kết thúc kiểm tra, nếu phát hiện có vi phạm thì tiếp tục kiểm tra
cho tới khi kết luận được mức độ vi phạm.
- Đối với hàng hoá phải kiểm tra xác suất để đánh giá việc chấp hành pháp luật hải
quan của chủ hàng (tối đa không quá 5% tổng số Tờ khai hải quan) được thực hiện
như sau:
+ Tổng số tờ khai hải quan được xác định để tính tỷ lệ phải kiểm tra xác suất
là số lượng tờ khai làm thủ tục ngày trước đó tại đơn vị. Ở đơn vị có ít tờ khai thì
kiểm tra tối thiểu 1 tờ khai/ ngày.
+ Đối với lô hàng phải kiểm tra thì kiểm tra thực tế tới 5% lô hàng, nếu
không phát hiện vi phạm thì kết thúc kiểm tra, nếu phát hiện có vi phạm thì tiếp tục
kiểm tra cho tới khi kết luận được mức độ vi phạm.
c. Việc lựa chọn các kiện/container để kiểm tra được thực hiện trên cơ sở lấy
xác suất ngẫu nhiên do hệ thống máy tính xử lý hoặc do lãnh đạo Chi cục quyết

định và được thể hiện cụ thể trên hồ sơ hải quan.
d. Trong quá trình làm thủ tục hải quan cho lô hàng nhập khẩu chuyển cửa
khẩu, căn cứ vào tình hình thực tế của lô hàng và thông tin mới thu nhận được, lãnh
đạo Cục, Chi cục được quyết định thay đổi mức độ, hình thức kiểm tra đã quyết
định trước đó.
e. Việc kiểm tra thực tế hàng hoá được tiến hành bằng máy móc thiết bị.
Trường hợp không có máy móc thiết bị hoặc qua việc kiểm tra bằng máy móc thiết
bị thấy cần thiết phải kiểm tra bằng phương pháp thủ công mới kết luận được thì
tiến hành kiểm tra thủ công.
6
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
f. Kết thúc kiểm tra thực tế hàng hoá ( bằng phương pháp thủ công hoặc máy
móc thiết bị) công chức kiểm tra thực tế phải ghi kết quả kiểm tra theo hướng dẫn
của Tổng cục Hải quan và bàn giao cho chi cục hải quan chuyển cửa khẩu.
2.Công tác giám sát hải quan đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
2.1 Khái niệm:
Giám sát hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu là biện pháp mang tính
chất nghiệp vụ do cơ quan hải quan áp dụng để bảo đảm sự nguyên trạng của hàng
hóa , phương tiện vận tải thuộc đối tượng quản lí của Hải quan.
2.2 Đặc điểm của công tác giám sát hải quan đối với hàng nhập khẩu chuyển
cửa khẩu.
- Giám sát hải quan luôn gắn liền với nhiệm vụ của hải quan,hỗ trợ tốt cho hoạt
động hải quan và là một khâu không thể tách rời trong quy trình nghiệp vụ hải quan.
- Giám sát hải quan đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được thực hiện từ
khi hàng hóa đến cửa khẩu nhập và trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ cửa
khẩu nhập đến địa điểm làm thủ tục hải quan cho đến khi hàng hóa được thông
quan.
- Việc giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu từ cửa khẩu nhập đến địa điểm
làm thủ tục hải quan do hải quan tại cửa khẩu nhập tiến hành. Cơ quan hải quan tại

địa điểm làm thủ tục hải quan chịu trách nhiệm giám sát hàng hóa cho đến khi hàng
hóa được thông quan.
2.3 Quy trình giám sát hải quan đối với hàng hoá nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
a.Thời gian giám sát hải quan: từ khi hàng hoá nhập khẩu tới địa bàn hoạt động
hải quan tại cửa khẩu nhập, vận chuyển đến địa điểm làm thủ tục hải quan cho đến
khi được thông quan;
b. Đối tượng chịu sự giám sát hải quan:
- Hàng hóa đã làm xong thủ tục hải quan xuất khẩu nhưng chưa thực xuất
khẩu;
- Hàng hóa đã làm xong thủ tục hải quan nhập khẩu nhưng chưa được thông
quan;
7
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chưa làm thủ tục hải quan được lưu trong
kho, bãi thuộc phạm vi địa bàn hoạt động của cơ quan hải quan;
- Hàng hoá, phương tiện vận tải quá cảnh;
- Hàng hoá, phương tiện vận tải chuyển cửa khẩu.
- Hàng hóa phương tiện vận tải chuyển cảng.
c. Cơ quan hải quan sử dụng các phương thức giám sát hải quan với hàng nhập
khẩu chuyển cửa khẩu:
- Niêm phong hải quan.
- Giám sát trực tiếp của công chức hải quan;
- Giám sát bằng phương tiện kỹ thuật;
Không áp dụng phương thức giám sát trực tiếp của công chức hải quan đối
với hàng hoá được lưu giữ, vận chuyển ở ngoài phạm vi, địa bàn hoạt động của cơ
quan hải quan, trừ trường hợp cần thiết do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quy
định.
c.1 Niêm phong hải quan:
- Niêm phong hải quan, bao gồm: niêm phong bằng giấy niêm phong hải

quan, bằng dây hoặc bằng kẹp chì.
- Các trường hợp phải niêm phong hải quan :
+ Hàng hóa nhập khẩu chuyển cửa khẩu.
+ Hàng hóa nhập khẩu chuyển cảng được dỡ xuống cửa khẩu nhập và xếp
lên phương tiện vận tải khác để vận chuyển đến cảng đích.
+Hàng hóa xuất khẩu được kiểm tra tại địa điểm ngoài cửa khẩu vận chuyển
ra cửa khẩu xuất.
+Hàng hóa xuất khẩu do hải quan cửa khẩu xuất kiểm tra thực tế hàng hóa.
Hàng hóa nhập khẩu chuyển cửa khẩu thực chất là việc bàn giao giám sát
hàng hóa nhập khẩu của Chi cục hải quan cửa khẩu nhập và Chi cục hải quan ngoài
cửa khẩu.
c.2 Giám sát bằng phương tiện kĩ thuật:
Khoa học công nghệ phát triển,để giảm tải sự quá tải cho cơ quan hải quan, nâng
cao hoạt động của hải quan nhằm tạo thuận lợi cho thương mại và để dễ dàng chia
8
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
sẻ thông tin giữa các cơ quan hải quan với các đơn vị có liên quan, việc áp dụng
phương tiện kĩ thuật để giám sát hải quan được sử dụng nhiều hơn.
Hiện nay, các phương pháp giám sát kĩ thuật chủ yếu mà hải quan thế giới sử
dụng gồm:
- Giám sát bằng gương
- Giám sát bằng máy đếm.
- Giám sát bằng camera.
- Giám sát bằng máy soi.
- Giám sát bằng chip điện tử.
c.3 Giám sát trực tiếp của công chức hải qan:
Giám sát trực tiếp của công chức hải quan là biện pháp giám sát truyền thống
nhất để thực hiện nhiệm vụ giám sát hải quan.Tùy từng loại hình hàng hóa mà công
chức hải quan thực hiện nhiệm vụ giám sát khác nhau.

Phương pháp này chủ yếu được sử dụng ở khu vực của khẩu biên giới.
Đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu ,Công chức hải quan có thể thực hiện
phương thức giám sát áp tải hàng hóa, phương tiện trên đường đi đảm bảo đi đúng
tuyến đường ,đúng thời gian quy định.
3. Nguyên tắc kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
- Kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu phải được thực hiện
trong quá trình làm thủ tục hải quan.
- Kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được giới hạn ở mức độ
phù hợp kết quả phân tích thông tin, đánh giá việc chấp hành pháp luật của chủ
hàng, mức độ rủ ro về vi phạm pháp luật hải quan và phải được thủ trưởng cơ quan
hải quan nơi tiếp nhận hồ sơ duyệt quyết định hình thức ,mức độ kiểm tra.
- Áp dụng quản lí rủi ro trong kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa
khẩu.
- Giám sát hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được thực hiện trong
thời gian từ khi hàng hóa đến cửa khẩu nhập được vận chuyển đến địa điểm làm thủ
tục hải quan cho đến khi hàng hóa được thông quan.
9
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Việc giám sát hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu phải được thực
hiện bình đẳng không phân biệt xuất xứ, quốc tịch,
- Giám sát hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được tiến hành công
khai,minh bạch.
- Thực hiện nhất quán các quy định về giám sát hải quan với hàng nhập khẩu
chuyển cửa khẩu, tạo thuận lợi cho lưu thông thương mại quốc tế.
4.Vai trò của công tác kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa
khẩu:
- Giúp cơ quan hải quan thực hiện chức năng quản lý Nhà Nước về hải quan đối
với loại hình nhập khẩu chuyển cửa khẩu.
- Giúp cơ quan hải quan phát hiện được các hành vi gian lận thương mại, trốn lậu

thuế, buôn lậu. Qua đó phục vụ tốt cho công tác điều tra chống buôn lậu (Chức
năng kiểm soát hải quan) của cơ quan hải quan.
- Góp phần thực hiện chính sách mặt hàng, chính sách quản lý xuất nhập khẩu
hàng hoá, chính sách thuế.
- Thông qua hoạt động kiểm tra hải quan, vấn đề an ninh quốc gia, an ninh môi
trường, an ninh cộng đồng doanh nghiệp, dân cư được đảm bảo.
- Góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật nói chung và pháp luật hải quan
nói riêng.
- Mục đích của kiểm tra hải quan đối với loại hình nhập khẩu chuyển cửa khẩu là
thẩm định lại tính trung thực, chính xác của hoạt động nhập khẩu chuyển cửa khẩu.
Hay nói cách khác công việc này nhằm đánh giá sự tuân thủ pháp luật hải quan của
các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động nhập khẩu chuyển cửa khẩu.
- Đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật nói chung và pháp luật hải quan nói riêng
của người khai hải quan.
- Xác minh tính chính xác, trung thực của chứng từ thuộc hồ sơ hải quan và tính
chính xác giữa hồ sơ và thực tế hàng hoá.
- Đảm bảo sự nguyên trạng của hàng hoá, phương tiện vận tải đang thuộc đối
tượng quản lý hải quan.
10
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
-Giúp cơ quan hải quan thực hiện tốt công tác phòng chống buôn lậu, gian lận
thương mại.
Phần 2: Thực trạng công tác kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu
chuyển cửa khẩu tại cục Hải quan Hà Nội
I.Vài nét về cục Hải quan Hà Nội:
1. Quá trình hình thành và phát triển:
Ngày 10/9/1945, Chính phủ lâm thời đã ban hành Sắc lệnh số 27/SL thành
lập Sở thuế quan và thuế gián thu, đồng thời thiết lập chủ quyền quan thuế trên toàn
lãnh thổ Việt Nam. Từ đó lực lượng Hải quan chính thức được khai sinh, được

khẳng định là công cụ không thể thiếu của một quốc gia độc lập có chủ quyền.
Ngày 10/10/1954, Hải quan Trung ương đã cử lực lượng vào tiếp quản cơ
quan đầu não thuế quan của Pháp đóng ở đường Trần Quang Khải (nay là Viện Bảo
tàng Cách mạng Việt Nam). Ngày 02/4/1955 Bộ trưởng Bộ Công thương (ông Phan
Anh) đã ký Nghị định số 34/BCT/KB/NĐ thành lập Sở Hải quan Hà Nội, trực thuộc
Sở Hải quan Trung ương để thực hiện quyền kiểm tra, giám sát, kiểm soát Hải quan
trên địa bàn thủ đô và vùng lân cận.
Bộ Công thương đã ra Nghị định số 154/BCT/KB/NĐ ngày 22/6/1955 sát
nhập Sở Hải quan Hà Nội vào Sở Hải quan Trung ương. Do yêu cầu chuyển hướng
nhiệm vụ, một số đơn vị thuộc Sở Hải quan Hà Nội được giải thể, một số sát nhập
vào Sở Hải quan Hải Phòng, Chi sở Hải quan Quảng Ninh và Chi sở Hải quan Hồng
Quảng, những đơn vị còn lại làm việc trên địa bàn thủ đô chịu sự chỉ đạo trực tiếp
của Sở Hải quan Trung ương.
Thời kỳ 1960 - 1975: là giai đoạn đế quốc Mỹ đưa quân phá hoại miền Bắc
bằng không quân. Thủ đô Hà Nội phải tiếp nhận số lượng rất lớn hàng viện trợ qua
tuyến đường sắt liên vận quốc tế. Để đáp ứng tình hình và nhiệm vụ khó khăn đó,
Sở Hải quan Trung ương (sau này là Cục Hải quan trung ương được đổi tên theo
Quyết định số 490/BNT-QĐ-TCCB ngày 17/02/1962 của Bộ Ngoại thương) đã
triển khai tổ chức Phòng Hải quan Hà Nội (trụ sở tại 100 Trần Hưng Đạo) để theo
11
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
dõi, quản lý toàn bộ hoạt động hải quan trên địa bàn thành phố Hà Nội. Thời kỳ
này, Bộ Ngoại thương đã cho phép thành lập thêm một số trạm Hải quan dọc tuyến
đường sắt liên vận quốc tế bao gồm: Trạm Hải quan ga Gia Lâm, Trạm Hải quan ga
Yên Viên, Trạm Hải quan ga Kép, Trạm Hải quan ga Cổ Loa, Trạm Hải quan ga
Đồng Đăng, đồng thời Cục Hải quan trung ương cũng cho triển khai bộ phận theo
dõi quản lý, tiếp nhận hàng viện trợ tại các ga: Việt Trì, Thái Nguyên, Văn Điển,
Nam Định, Hàm Rồng. Hoạt động của Phòng Hải quan Hà Nội trong thời kỳ này
chủ yếu tập trung vào làm thủ tục giám sát quản lý đối với hàng viện trợ và hàng

XNK theo các hiệp định, nghị định thư trao đổi với các nước xã hội chủ nghĩa theo
phương thức “ thu bù chênh lệch ngoại thương ”.
Sau ngày 30/04/1975, đất nước hoàn toàn thống nhất, Bộ Ngoại thương
quyết định hợp nhất lực lượng hải quan hai miền.Lúc này, quan hệ ngoại giao và
ngoại thương giữa nước ta với các nước XHCN anh em đang trên đà phát triển. Hà
Nội với vị trí là thủ đô của nước Việt Nam thống nhất, từng bước khẳng định là
trung tâm đầu não chính trị, kinh tế và văn hoá của cả nước, lực lượng hải quan trên
địa bàn thủ đô cũng được tăng cường và mở rộng. Đầu năm 1978, triển khai hoạt
động Trạm Hải quan Sân bay quốc tế thủ đô. Ngoài ra, Hải quan Thủ đô còn thực
hiện một số chính sách:
+ Quyết định số 151/QĐ-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng ngày 31/8/1982 về
việc các gia đình có thân nhân di cư ở nước ngoài nhận tiền hàng do thân nhân gửi
về (gọi là hàng 151),
+ Chỉ thị số 202/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng ngày 10/7/1985 về chấn
chỉnh công tác kiểm tra, kiểm soát Hải quan tại các sân bay, hải cảng và cửa khẩu,
trong đó có tăng cường quản lý Hải quan đối với hàng hoá của người lao động, học
tập, công tác ở nước ngoài gửi về cho thân nhân (gọi là hàng 202).
+Sau khi thống nhất ý kiến với Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, ngày
03/8/1985 ,Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định số
101/TCHQ/TCCB thành lập Hải quan thành phố Hà Nội trực thuộc Tổng cục Hải
quan để thống nhất quản lý toàn bộ các đơn vị Hải quan trên địa bàn Hà Nội. Tổ
12
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
chức bộ máy gồm có 3 phòng và 4 đơn vị Hải quan cửa khẩu với biên chế là 225
cán bộ, công chức.
Thời kỳ đầu công cuộc đổi mới đất nước (1986-1990), Nhà nước ban hành
nhiều văn bản pháp luật để quản lý kinh tế, trọng tâm là quản lý xuất nhập khẩu và
đầu tư (Luật thuế xuất nhập khẩu, Luật đầu tư nước ngoài, Điều lệ quản lý ngoại
hối, Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính và một loạt quy định cụ thể về xuất nhập

khẩu phi mậu dịch, kiểm tra chất lượng hàng hoá…).
Từ năm 1990 quan hệ kinh tế, thương mại phát triển nhanh chóng. Pháp lệnh
Hải quan ra đời (24/12/1990), ngành Hải quan cũng bước vào thời kỳ đổi mới và
hội nhập. Nắm bắt được yêu cầu nhiệm vụ, Hải quan thành phố Hà Nội đã tích cực
cải cách thủ tục, cải cách quy trình kiểm tra Hải quan tạo điều kiện thuận lợi cho
hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư và du lịch, góp phần giữ vững an ninh chính trị và
phát triển kinh tế trên địa bàn Thủ đô.
Để đáp ứng kịp nhu cầu hoạt động XNK ngày càng mở rộng và phát triển
trên địa bàn Thủ đô và các tỉnh lân cận, Tổng cục Hải quan đã cho thành lập các
đơn vị Hải quan mới trực thuộc Cục Hải quan TP Hà Nội: Hải quan thị xã Hà
Đông, Hải quan Bắc Ninh, Hải quan Vĩnh Phúc, Hải quan Việt Trì, Hải quan Ga
đường sắt liên vận quốc tế Yên Viên, Hải quan Gia Thuỵ, Hải quan quản lý hàng
Đầu tư - Gia công, sát nhập Hải quan Yên Bái và Hải quan Việt Trì.
Luật Hải quan có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2002, quan hệ thương mại
và giao lưu quốc tế trên địa bàn quản lý của Cục Hải quan TP Hà Nội phát triển đa
dạng với mức tăng trưởng trên 70% hàng năm. Luật đầu tư sửa đổi đã tạo điều kiện
cho các doanh nghiệp nước ngoài và trong nước tăng cường đầu tư vào các khu
công nghiệp: Bắc Thăng Long, Gia Thụy - Sài Đồng, Bắc Ninh, Việt Trì, Vĩnh
Phúc, Khu công nghệ cao Hoà Lạc…,Tổng cục Hải quan đã cho thành lập riêng một
chi cục chuyên trách: Hải quan khu công nghiệp Bắc Thăng Long.
Cùng với việc tăng thêm các đơn vị trực thuộc, bộ máy quản lý hành chính
tại cơ quan Cục cũng không ngừng được củng cố và hoàn thiện cả về số lượng và
chất lượng. Từ bộ máy gồm 4 phòng năm 1985, sắp xếp thành 9 phòng năm 1994,
10 phòng năm 2000; năm 2008 để phục vụ cho công cuộc cải cách, hiện đại hoá và
13
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
hội nhập cơ quan Cục được sắp xếp lại thành 7 phòng và 2 Đội Kiểm soát trực
thuộc. Thực hiện Luật Hải quan, các đơn vị Hải quan trực thuộc được triển khai
thành 12 Chi cục Hải quan nhằm thực hiện chức năng nhiệm vụ trên địa bàn thành

phố Hà Nội và 6 Tỉnh lân cận.
Trong những năm gần đây, cùng với tiến trình cải cách, hiện đại hoá và hội
nhập, Cục Hải quan TP Hà Nội đã được sự quan tâm, sự chỉ đạo sát sao, kịp thời
của lãnh đạo Bộ Tài chính, lãnh đạo Tổng cục Hải quan, Thành uỷ, UBND thành
phố Hà Nội và các Tỉnh, sự phối hợp công tác của các cơ quan hữu quan. Đến nay,
cơ quan Cục đã có trụ sở làm việc khang trang, trụ sở các chi cục cũng đã và đang
được đầu tư xây dựng lại, từng bước được trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện
đại (máy soi, camera, hệ thống máy tính được nối mạng và triển khai đồng bộ hệ
thống phần mềm quản lý tập trung.…). Đặc biệt phương pháp quản lý hải quan đã
có những bước thay đổi mang tính đột phá như: chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm,
thu thập và xử lý thông tin theo phương pháp quản lý rủi ro, khai báo từ xa qua
mạng máy tính đạt trên 97% kim ngạch XNK, tiến tới áp dụng thủ tục hải quan điện
tử. Để đáp ứng tiến trình đổi mới của Ngành Hải quan, lực lượng cán bộ, công chức
Hải quan thành phố Hà Nội phấn đấu trưởng thành cả về số lượng và chất lượng.
Biên chế toàn Cục năm 2009 có trên 800 người, với 2% trình độ trên đại học, 73%
trình độ đại học, 25% cao đẳng và trung học. Đảng bộ Cục Hải quan TP Hà Nội
trực thuộc Thành uỷ có 21 đảng bộ, chi bộ trực thuộc với 480 đảng viên. Đoàn
thanh niên có 12 chi đoàn với 162 đoàn viên. Công đoàn cơ sở có 21 công đoàn bộ
phận với 100% cán bộ, công chức là đoàn viên công đoàn.
55 năm hình thành và phát triển Cục Hải quan Hà Nội đã có nhiều đóng góp
to lớn, dành được nhiều danh hiệu Nhà Nước ban tặng: Huân chương Độc lập hạng
ba (năm 2010), Huân chương Lao động hạng ba (năm 1990), Huân chương Lao
động hạng nhì (năm 2000), Huân chương Lao động hạng nhất (năm 2005); Chính
phủ tặng cờ thi đua xuất sắc năm 1998, 2002, 2008; nhiều tập thể, cá nhân Cục Hải
quan TP Hà Nội được nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động, Huân chương
Chiến công và các danh hiệu khen thưởng của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục
Hải quan, UBND các tỉnh, thành phố Đảng bộ Cục Hải quan thành phố Hà Nội
14
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai

được nhận cờ " Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu 5 năm 2001-2004 " của
Thành ủy Hà Nội. Các tổ chức đoàn thể quần chúng Công đoàn, Đoàn thanh niên,
Phụ nữ liên tục đạt danh hiệu tổ chức cơ sở vững mạnh, xuất sắc.
2.Cơ cấu, tổ chức
- Cuc hải quan Hà Nội có trụ sở tại ngã tư đường Nguyễn Phong Sắc
Trần Quốc Hoàn - Phường Dịch Vọng - Quận Cầu Giấy – Hà Nội.
- Lãnh đạo cục : 6 đồng chí gồm 1 cục trưởng và 5 phó cục trưởng.
- Khối cơ quan Cục gồm 11 phòng và tương đương.Bao gồm:
+ Văn phòng
+ Phòng Tổ chức Cán bộ - Đào tạo
+ Phòng Tài vụ - Quản trị
+ Phòng Nghiệp vụ
+ Phòng Tham mưu xử lý vi phạm và thu thập, xử lý thông tin nghiệp vụ hải quan
+ Phòng Trị giá tính thuế
+Trung tâm dữ liệu và công nghệ thông tin
+ Phòng Kiểm tra - Thanh Tra
+ Đội kiểm soát hải quan
+ Đội kiểm soát phòng chống ma túy
+ Chi cục Kiểm tra sau thông quan
- Khối các đơn vị Chi cục hải quan cửa khẩu và tương đương gồm 12 Chi cục đóng
trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh khác:
+ Chi cục hải quan cửa khẩu Sân bay quốc tế Nội Bài.
+ Chi cục hải quan Bưu điện thành phố Hà Nội.
+ Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội.
+ Chi cục hải quan quản lý hàng đầu tư gia công.
+ Chi cục hải quan Gia Lâm.
+ Chi cục hải quan Gia Thụy(ICD Gia Thụy).
+ Chi cục hải quan ga đường sắt quốc tế Yên Viên
+ Chi cục hải quan Khu công nghiệp Bắc Thăng Long.
+ Chi cục hải quan Hà Tây.

15
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
+ Chi cục hải quan Phú Thọ(ICD Thụy Vân)
+ Chi cục hải quan Bắc Ninh.
+ Chi cục hải quan Vĩnh Phúc.
3.Chức năng:
Cục Hải quan thành phố Hà Nội là đơn vị trực thuộc Tổng cục Hải quan, có
chức năng tổ chức thực hiện pháp luật của Nhà nước về Hải quan và các quy định
khác của pháp luật có liên quan trên địa bàn thành phố Hà Nội và các tỉnh Bắc
Ninh, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Hòa Bình
- Chịu sự lãnh đạo, quản lý trực tiếp và toàn diện của Tổng cục Hải quan và Bộ Tài
chính.
- Chịu sự lãnh đạo, kiểm tra của Thành uỷ, UBND thành phố Hà Nội về việc thực
hiện đường lối, chính sách, nghị quyết của Đảng, pháp luật nhà nước và các hoạt
động khác có liên quan ở địa phương.
- Phối kết hợp với các Sở, Ban, Ngành, đoàn thể, cộng đồng doanh nghiệp và nhân
dân thành phố Hà Nội và các tỉnh thuộc địa bàn quản lý để hoàn thành nhiệm vụ
được giao.
- Phối kết hợp với các Cục Hải quan tỉnh, thành phố khác để tạo thuận lợi và thực
hiện nhiệm vụ được giao.
4.Nhiệm vụ:
- Tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn và triển khai thực hiện các quy định của Nhà nước
về Hải quan trên địa bàn hoạt động của Cục Hải quan gồm:
+ Thực hiện thủ tục Hải quan, kiểm tra, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng
hóa xuất khẩu, nhập khẩu, chuyển cửa khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất
cảnh, nhập cảnh, quá cảnh theo quy định của pháp luật.
+ Thực hiện các biện pháp nghiệp vụ cần thiết để chủ động phòng, chống buôn lậu,
vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong phạm vi địa bàn hoạt động. Phối
hợp thực hiện nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua

biên giới ngoài phạm vi địa bàn hoạt động của Cục Hải quan theo quy định cảu
pháp luật và Tổng cục Hải quan.
16
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
+ Thực hiện Pháp luật về thuế và thu khác đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
đảm bảo thu đúng, thu đủ và nộp kịp thời vào ngân sách nhà nước.
+ Thực hiện kiểm tra sau thông quan theo quy định của pháp luật.
+ Thực hiện thống kê Nhà nước về Hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập
khẩu, quá cảnh và phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh thuộc phạm
vi quản lý của Cục Hải quan theo quy định của Tổng cục.
- Thanh tra, kiểm tra các đơn vị thuộc Cục Hải quan trong việc thực hiện chính
sách, pháp luật về Hải quan theo quy chế hoạt động của Thanh tra Hải quan.
- Xử lý vi phạm hành chính hoặc khởi tố đối với các vụ buôn lậu, vận chuyển trái
phép hàng hóa qua biên giới theo quy định của pháp luật.
- Kiến nghị với Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan những vấn đề cần sửa đổi, bổ
sung các quy định của Nhà nước đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất
cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
các quy định của Tổng cục Hải quan về chuyên môn, nghiệp vụ và xây dựng lực
lượng; kịp thời báo cáo với tổng cục Tổng cục trưởng những vướng mắc phát sinh,
những vấn đề vượt quá thẩm quyền giải quyết của Cục Hải quan.
- Tổ chức nghiên cứu, tiếp nhận, và triển khai ứng dụng tiến bộ khoa học, công
nghệ và phương pháp quản lý Hải quan hiện đại vào các hoạt động của Cục Hải
quan.
- Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước, tổ chức hữu quan, đơn vị trên địa bàn
để thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Tổ chức tuyên truyền và hướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật về Hải quan
trên địa bàn.
- Thực hiện nhiệm vụ hợp tác quốc tế về Hải quan theo phân cấp hoặc ủy quyền của
Tổng cục trưởng, Bộ trưởng Bộ Tài chính.

- Tổng kết, thống kê, đánh giá tổng hợp tình hình và kết quả các mặt công tác của
Cục Hải quan; thực hiện báo cáo theo quy định của Tổng cục Hải quan.
- Được ký các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, giải thích các vấn đề thuộc phạm vi
quản lý của Cục Hải quan theo quy định của Tổng cục trưởng.
17
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và quản lý đội ngũ cán bộ, công chức của Cục Hải
quan theo quy định của Nhà nước và theo phân cấp quản lý của cán bộ
- Quản lý, sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, phương tiện, trang bị kỹ thuật và kinh
phí hoạt động của Cục Hải quan theo đúng quy định của nhà nước.
- Thu thập và xử lý thông tin nghiệp vụ hải quan, gồm:
+ Trình Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan chương trình, kế hoạch, phương án thu
thập xử lý thông tin nghiệp vụ trên địa bàn quản lý;
+ Chủ trì hoặc phối hợp tổ chức thực hiện nhiệm vụ thu thập, xử lý thông tin, tài
liệu từ nguồn: công khai, bí mật, trong và ngoài ngành Hải quan theo kế hoạch được
duyệt;
+ Tổng hợp, phân tích, đánh giá và xử lý thông tin đã thu thập và bổ sung vào hệ
thống thông tin của Tổng cục Hải quan;
+ Chỉ đạo, hướng dẫn kiểm tra các đơn vị trực thuộc thực hiện công tác thu thập, xử
lý thông tin nghiệp vụ hải quan theo quy định.”
- Thực hiện các nhiệm vụ khác được giao.
II.Thủ tục hải quan đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại cục hải quan
Hà Nội.
1.Các loại hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại cục hải quan Hà Nội.
- Hàng hóa, vật tư, thiết bị để tạo tài sản cố định.
- Hàng hóa, nguyên phụ liệu để sản xuất hàng xuất khẩu, kinh doanh nội địa.
- Hàng hóa, nguyên vật liệu để gia công,chế xuất.
- Hàng hóa phi mậu dịch.
2. Thủ tục hải quan với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại cục hải quan

Hà Nội:
a.Cơ sở pháp lí để thực hiện thủ tục:
- Luật Hải quan đã được sửa đổi bổ sung năm 2005.
- Nghị định 154/NĐ-CP ngày 15/12/2005.
- Thông tư 79/2009/TT-BTC ngày 20/4/2009.
- Quyết định 1458/QĐ-TCHQ ngày 27/7/2009
b. Đối tượng khai báo:
18
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Tổ chức, cá nhân hoặc người đại diện hợp pháp (chủ hàng) có giấy giới thiệu.
c.Thời hạn làm thủ tục hải quan:
Khi Hải quan tiếp nhận bộ hồ sơ về lô hàng của chủ hàng.
d.Hồ sơ hải quan:
- Đơn đề nghị chuyển cửa khẩu (theo mẫu của Tổng Cục Hải Quan) gửi Chi cục
Hải quan ngoài cửa khẩu: 02 bản.
- Bộ hồ sơ hải quan theo quy định gồm:
+ Tờ khai hải quan;
+ Hợp đồng mua bán, gia công;
+ Đơn đề nghị chuyển cửa khẩu;
+ Phiếu lấy mẫu (nếu có)
- Số lượng hồ sơ: 01 bộ
e. Quy trình thủ tục:
Thủ tục hải quan đối với hàng hóa chuyển cửa khẩu quy định tại Điều
18 Nghị định 154/2005/NĐ-CP ngày 15/12/2005 của Chính Phủ .
- Người khai hải quan: Có đơn đề nghị chuyển cửa khẩu gửi Chi cục hải quan
ngoài cửa khẩu, nộp hồ sơ hải quan theo qui định, luân chuyển hồ sơ giữa Chi cục hải
quan cửa khẩu nhập với Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu. Đảm bảo nguyên trạng hàng
hóa, niêm phong hải quan, niêm phong hãng vận tải trong suốt quá trình vận chuyển
hàng hóa từ cửa khẩu nhập đến địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu.

- Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu: Tiếp nhận hồ sơ, đăng ký tờ khai hải
quan đối với hàng nhập khẩu, ghi ý kiến xác nhận vào đơn xin chuyển cửa khẩu.
Niêm phong hồ sơ hải quan theo qui định giao cho người khai hải quan chuyển cho
Chi cục hải quan cửa khẩu nhập để làm thủ tục chuyển cửa khẩu cho lô hàng từ cửa
khẩu nhập về địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu. Tiếp nhận hàng hóa
được chuyển từ cửa khẩu nhập, đối chiếu hàng hóa với biên bản bàn giao và xác
nhận vào biên bản bàn giao do Chi cục hải quan cửa khẩu nhập lập, làm thủ tục
nhập khẩu cho lô hàng theo qui định. Thông báo bằng văn bản cho Chi cục hải quan
cửa khẩu nhập biết kết quả kiểm tra về các thông tin về hàng hóa đã được chi cục
hải quan cửa khẩu nhập lưu ý.
19
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
- Chi cục hải quan cửa khẩu nhập: Kiểm tra tình trạng bên ngoài của hàng
hóa, lập biên bản bàn giao, niêm phong hàng hóa và giao hàng hóa cho người khai
hải quan chuyển đến Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu. Thông báo cho Chi cục hải
quan ngoài cửa khẩu những thông tin cần chú ý về lô hàng nhập khẩu
f. Yêu cầu đối với chủ hàng về kiểm tra hải quan:
- Đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu được miễn kiểm tra thực tế hàng
hóa:
+ Với hàng phải lấy mẫu: Chủ hàng phải chuyển cho Chi cục Hải quan cửa khẩu
01 phiếu lấy mẫu cùng o1 đơn xin chuyển cửa khẩu đã ghi ý kiến đề nghị Chi cục
hải quan cửa khẩu lấy mẫu.
+ Với hàng không phải lấy mẫu:Chuyển cho Chi cục hải quan cửa khẩu 01 đơn
xin chuyển cửa khẩu.
- Đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu không phải kiểm tra thực tế hàng hóa
nhưng không đáp ứng điều kiện niêm phong(hàng siêu trường, siêu trọng ) và
không thể kiểm tra thực tế hàng hóa ( hàng có yêu cầu bảo quản đặc biệt ) , người
khai Hải quan phải:
+ Phối hợp với Chi cục hải quan ngoài cửa khẩu để xác định hàng hóa nhập

khẩu không đáp ứng điều kiện niêm phong hải quan.
+ Chịu trách nhiệm vận chuyển lô hàng đến địa điểm kiểm tra ghi trên đơn xin
chuyển cửa khẩu.
III.Các biện pháp đang sử dụng để kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển
cửa khẩu:
1.Biện pháp kiểm tra đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu:
Kiểm tra hải quan với hàng hóa xuất nhập khẩu là một nghiệp vụ quan
trọng.Vì vậy cục hải quan Hà Nội rất chú trọng các biện pháp, các chương trình
nhằm hỗ trợ công tác kiểm tra hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu nói chung
và hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu nói riêng.
Các biện pháp hải quan Hà Nội sử dụng để hỗ trợ cho công tác kiểm tra hải quan
đối với hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu;
- Triển khai áp dụng thủ tục hải quan điện tử.
20
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Tham gia thủ tục hải quan điện tử, người khai hải quan sẽ sử dụng máy tính
của mình để tạo thông tin khai hải quan điện tử theo đúng các tiêu chí và khuôn
dạng chuẩn quy định cho từng chứng từ thuộc hồ sơ hải quan điện tử và thông qua
phương tiện điện tử truyền số liệu khai hải quan đến cơ quan hải quan. Hệ thống xử
lý dữ liệu điện tử của cơ quan hải quan tiếp nhận thông tin khai hải quan điện tử,
kiểm tra, phản hồi thông tin hướng dẫn người khai hải quan thực hiện theo quy trình
thủ tục hải quan hải quan điện tử.Khi đó, kiểm tra hải quan sẽ được thực hiện trên
hệ thống xử lí dữ liệu của hải quan điện tử một cách khách quan, rút ngắn được
thời gian,tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp và cơ quan Hải quan.
Thời kì đầu thí điểm hải quan điện tử tại Chi cục hải quan Gia Thụy và trong
năm 2010, Cục hải quan Hà Nội sẽ lên kế hoạch 9/12 Chi cục hải quan áp dụng hải
quan điện tử.
Do đặc thù hàng hoá xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp chủ yếu thực hiện
theo hình thức chuyển cửa khẩu, Cục hải quan Hà Nội đề nghị Tổng cục hải quan

trang bị thêm hệ thống công nghệ thông tin( máy chủ và máy trạm) để đủ đảm bảo
triển khai tại các Chi cục.Triển khai thực hiện hệ thống thông quan điện tử trao đổi
và xác nhận thông tin giám sát để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc làm
thủ tục hải quan điện tử đối với hàng hoá chuyển cửa khẩu.
- Thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm, đối thoại với doanh nghiệp nhằm giải
đáp thắc mắc, hướng dẫn về thủ tục cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tránh
những sai sót trong quá trình làm thủ tục hải quan đồng thời cũng tạo thuận lợi cho
cơ quan hải quan thực hiện nhiệm vụ.
2.Biện pháp giám sát:
- Hải quan Hà Nội chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt công tác thu
thập, xử lý thông tin nghiệp vụ Hải quan và quản lý rủi ro, trong đó chú trọng công
tác cập nhật thông tin đầu vào của các cơ sở dữ liệu
- Tăng cường thu thập thông tin nghiệp vụ và giám sát hải quan đối với
những đối tượng và mặt hàng trọng điểm.
- Áp dụng phần mềm thông quan điện tử thực hiện việc giám sát hàng
chuyển cửa khẩu.
21
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Mục đích: Để thực hiện việc giám sát đối với hàng chuyển cửa khẩu và xác
nhận hàng ra khỏi khu vực giám sát theo Thông tư 222/2009/TT-BTC ngày
25/11/2009 của Bộ Tài chính
Nội dung phần mềm: tiếp nhận, trao đổi và xác nhận thông tin chuyển cửa
khẩu, xác nhận hàng ra khỏi khu vực giám sát và giải đáp các vướng mắc về phần
mềm và nghiệp vụ.
Quy trình giám sát hàng hóa xuất khẩu trong trường hợp Hệ thống giám sát
hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, chuyển cửa khẩu hoạt động bình thường sẽ qua các
bước:
+Tiếp nhận chứng từ xuất trình của người khai hải quan.
+Kiểm tra hiệu lực của tờ khai hải quan điện tử in và nội dung tờ khai hải

quan điện tử in.
+ Kiểm tra đối chiếu số ký hiệu bao, kiện hàng, container, tình trạng niêm
phong hải quan (nếu có) với Tờ khai hải quan điện tử in.
Nếu hệ thống này gặp sự cố hoặc nếu khu vực giám sát chưa có Hệ thống này thì sẽ
thực hiệc theo một số quy định riêng.
- Việc trao đổi thông tin giám sát qua phần mềm thông quan điện tử sẽ gồm
các các bước:
+Tiếp nhận đề nghị chuyển cửa khẩu;
+ Phê duyệt đề nghị chuyển cửa khẩu;
+ Lấy thông tin phản hồi xác nhận tại khu vực giám sát.
Để tra cứu và xác nhận thông tin hàng vào/ra khỏi khu vực giám sát (bao)
gồm cả hàng chuyển cửa khẩu), công chức giám sát tại cổng cảng sử dụng Website
được cài đặt tại Tổng cục để thực hiện việc tra cứu, xác nhận. Ngoài ra website này
cũng được sử dụng để thực hiện việc nhập kết quả kiểm hóa hộ và quản lý tài khoản
truy nhập hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan của người khai hải quan.
IV. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát hàng nhập khẩu chuyển cửa khẩu tại
cục hải quan Hà Nội,
1. Kết quả hoạt động chung của Cục hải quan Hà Nội.
22
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Trong những năm gần đây, kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn Hà Nội
luôn tăng nhanh, số thuế thu nộp ngân sách của Hải quan Hà Nội đều vượt chỉ tiêu
được giao.Cục Hải quan Hà Nội đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy xuất
nhập khẩu, đầu tư, du lịch, phát triển kinh tế, xã hội của Thủ đô cũng như các tỉnh
lân cận thuộc địa bàn quản lý.
Tính chung trong 10 năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn quản
lý của Cục Hải quan Hà Nội tăng 13 lần.
+Trước đây chỉ có gần 20 chuyến bay xuất nhập/ngày đến nay, trung bình có
khoảng 80 chuyến bay/ngày.

+ Cơ quan hải quan làm thủ tục xuất nhập cảnh 24/24h.
+Trong 10 năm gần đây, số thu nộp ngân sách đạt 46.736,8 tỷ đồng, số thuế
thu nộp ngân sách tăng trung bình trên 28%/năm, phần lớn các năm đều thu đạt và
vượt chỉ tiêu được giao.
Kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân 29%/năm, kim ngạch nhập khẩu tăng
bình quân 32%/năm, lượng hành khách xuất nhập cảnh tăng 36%/năm, phương tiện
xuất nhập cảnh tăng 17%/năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 8,4 lần. Về thu
nộp ngân sách, Hải quan Hà Nội là một trong các đơn vị có số thu cao trong toàn
ngành.
Bên cạnh đó, Cục Hải quan Hà Nội đã tập trung giải quyết các vướng mắc
trong quá trình làm thủ tục hải quan của doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi,
đồng thời tuyên truyền, động viên doanh nghiệp tự giác thực hiện tốt các quy định
của pháp luật.
Cụ thể trong 3 năm gần đây:
Năm 2007: Cục thu được tổng số thuế 7.350 tỷ đồng, đạt 142,7% kế hoạch năm
2006
Kim ngạch XNK đạt 10,5 tỷ USD. Tiến hành kiểm tra sau thông quan
và truy thu được 14,34 tỷ đồng tiền thuế.
Năm2008 : Thu thuế XNK đạt 10.000 tỷ đồng, vượt 51% kế hoạch
Kim ngạch XNK năm 2008 đạt 13,8 tỷ USD (tăng 31,15% so với
năm 2007).
23
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Về công tác kiểm tra sau thông quan: đã tiến hành kiểm tra 120 doanh
nghiệp xuất nhập khẩu trên địa bàn, đã phúc tập 351.172 tờ khai đạt 95% tổng số hồ
sơ phải phúc tập. Số tiền truy thu được là 20,078 tỷ đồng (tăng 40% so với cùng kỳ
năm 2007).
Trong năm 2008, Cục đã ban hành 537 văn bản hướng dẫn Chi cục và
doanh nghiệp thực hiện các quy định hải quan; tổ chức thành công hội nghị chuyên

đề, hội nghị đối thoại Hải quan – doanh nghiệp tiếp xúc và trực tiếp giải quyết các
vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan của doanh nghiệp. Trong việc thực
hiện khai báo từ xa qua mạng, Cục đã tiến hành nâng cấp hệ thống, đảm bảo kỹ
thuật, đường truyền góp phần rút ngắn thời gian thông quan tại các Chi cục. Số tờ
khai thực hiện khai báo điện tử đạt 97% tổng số tờ khai xuất nhập khẩu của Cục.
Năm 2009:
- Số thuế thu nộp ngân sách đạt 10.665,58 tỷ đồng .
+Trong đó, thuế xuất nhập khẩu và thu khác 3.715,04 tỷ đồng.
+Thuế GTGT 6.950,54 tỷ đồng.
Đạt 116,6% chỉ tiêu giao.
Kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 14,9 tỉ USD.
- Về công tác thu đòi nợ thuế đã xác nhận nợ thuế cho doanh nghiệp 311
trường hợp, đến 31/10/2009, đã thu đòi, xử lý được 100,05 tỷ đồng nợ thuế quá hạn
trước năm 2008 (đạt tỷ lệ 15,8% tổng nợ).
- Về kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, Cục đã kết thúc
điều tra, xác minh 10 vụ về hành vi khai báo nhập khẩu sai của các doanh nghiệp
nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ôtô, thiết bị máy móc, linh kiện điện tử, khai báo sai
về mã, tên hàng hóa…, tổng số tiền thuế nộp ngân sách nhà nước khoảng 6 tỷ đồng;
Đã phát hiện lập 582 biên bản vi phạm hành chính về hải quan; Xử lý hành
chính: 572 vụ, tổng số tiền phạt đã thu nộp ngân sách: 1.569.375.174 đồng; Xử lý
hình sự: 03 vụ (01 vụ vận chuyển vàng và 02 vụ vận chuyển sừng tê giác trái phép).
- Về hoạt động Kiểm tra sau thông quan :
24
Đề án môn học
Đặng Thị Thùy Mai
Tiếp nhận, thu thập, phân tích, xử lý 817 thông tin của hơn 500 doanh
nghiệp, tiến hành kiểm tra sau thông quan 106 doanh nghiệp xuất nhập khẩu trên
địa bàn Hà Nội (tại trụ sở hải quan và tại doanh nghiệp).
Tổng số tiền phải truy thu qua kiểm tra sau thông quan và phúc tập là hơn
33. 791.850.420 đồng (tăng trên 60% so với năm 2008);

Số tiền đã truy thu nộp ngân sách: 33.121.950.641 đồng (tăng 60% so với
năm 2008).
- Về hải quan điện tử:Cục Hải quan Hà Nội chính thức triển khai thí điểm
thủ tục hải quan điện tử tại Chi cục Gia Thụy từ 15/12/2009. và đã có trên 70%
doanh nghiệp làm thủ tục khai báo từ xa qua mạng internet, chiếm 97,7% trong tổng
số tờ khai xuất nhập khẩu phát sinh trên địa bàn quản lý của Cục, trong đó có một
số chi cục đạt tỷ lệ 100%.
Bảng 1:Bảng so sánh kết quả thu thuế XNK và kim ngạch XNK
qua 3 năm 2007, 2008, 2009
Năm Thuế XNK thu
được (tỷ đồng)
Kim ngạch XNK
(tỷ USD)
Thuế XNK vượt
kế hoạch (%)
2007 7.350 10,5 42,7%
2008 10.000 13,8 51%
2009 10.665,58 14,9 16,6%
Tổng số thuế thu nộp ngân sách và kim ngạch XNK qua 3 năm đều
tăng.Riêng năm 2009, do cuộc khủng hoảng tài chính trên thế giới, số thuế thu nộp
ngân sách và kim ngạch XNK tăng ít hơn so với năm 2007 và năm 2008. Tuy nhiên
số thuế thu nộp ngân sách vẫn vượt kế hoạch đặt ra là cả sự nỗ lực của Cục hải quan
Hà Nội nói riêng và của nền kinh tế Việt Nam nói chung.
Cục Hải quan Hà Nội đã được tặng thưởng nhiều Huân chương, Huy
chương, Cờ Thi đua, Bằng khen của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương
ghi nhận thành tích xuất sắc. Cục Hải quan Hà Nội đã được Tổng cục Hải quan ghi
nhận là một trong những đơn vị đi đầu trong công tác cải cách hành chính, cũng như
triển khai hiệu quả quy trình khai báo và thủ tục hải quan điện tử để tạo thuận lợi tốt
25