Tác giả Nguyễn Đình Chiểu

10A10
MÔN VĂN
CHÀO MỪNG CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN
VỚI BUỔI THUYẾT TRÌNH.
Tổ 1
NGUYEÃN ÑÌNH
CHIEÅU
I- Taùc giaû
Nguyeãn
Ñình
Chieåu
 Nguyễn Đình Chiểu tự
Mạch Trạch, hiệu Trọng Phú,
Hối Trai (1822 -1888)
 Quê quán: Quê mẹ ở
huyện Cần Giuộc tỉnh Gia
Đònh (nay thuộc TP.HCM),
quê cha ở huyện Phong Điền
tỉnh Thừa Thiên - Huế.
 Từ thû niên thiếu ông đã
chứng kiến cảnh loạn lạc lúc
bấy giờ.
 Cuộc đời
1833 ông được gửi ra Huế để
tiếp tục việc học đến năm 19
tuổi.
1843 ông đỗ Tú tài, nhà họ
Võ hứa gả con gái cho ông.
1847 ông ra Huế để chờ khoa
thi Kỷ Dậu 1849 thì hay tin mẹ
mất.

Trên đường về chòu tang mẹ
ông bò bệnh và bò mù cả hai
mắt.
Trong thời gian ở lại Quảng
Nam, ông được một danh y
truyền dạy nghề thuốc.
 Đui mù, mẹ mất, hôn thê
bội ước, gia cảnh sa sút
ông đóng cửa chòu tang mẹ,
đến năm 1851 ông mở
trường dạy học và bốc
thuốc.
1854, ông cưới bà Lê Thò
Điền, em gái của một người
học trò.
 Khi 3 tỉnh miền Đông vào
tay Pháp ông cùng gia đình
đến Vónh Long nay là huyện
Ba Tri tỉnh Bến Tre.
1859, Pháp chiếm Gia Đònh,
ông cùng gia đình chạy về quê
vợ
 3-7-1888, ông mất tại Ba
Tri, Bến Tre
II- Sửù nghieọp saựng taực
1- Nhửừng taực phaồm chớnh
a)Thể hiện tinh thần nhân
nghóa
 Sáng tác khoảng đầu những
năm 50 của thế kỉ XIX, khi

tác giả đã bò mù.
 Được lưu truyền rộng rãi ở
Nam Kì và Nam Trung Kì sau
đó lan rộng ra toàn quốc.
Lục Vân Tiên
 Tóm tắt
 Lục Vân tiên cứu Kiều Nguyệt
Nga (câu 1 đến 186).
 Lục Vân Tiên gặp nạn và được
cứu giúp. (Câu 187 đến 1264)
 Kiều Nguyệt Nga bò cống
phiên (câu 1265 đến 1664)
 Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt
Nga nên nghóa vợ chồng (câu
1665 đến 2082)
 Nội dung - Nghệ thuật
Truyện Lục Vân Tiên là một
trong những tác phẩm chữ Nôm
xuất sắc của Nguyễn Đình Chiểu,
được lưu truyền rộng rãi. Truyện
thể hiện ước mơ hành đạo giúp
đời, mơ ước công lí, nhân nghóa
Ngôn ngữ bình dò, khoáng đạt,
mang đậm phong cách ngôn ngữ
Nam Bộ.
Ngư tiều y thuật vấn đáp
Ra đời vào khoảng thời gian sau
khi Nam bộ đã bò Pháp xâm chiếm
Qua việc nói chuyện về y học
để thổ lộ lòng căm phẫn với thời

cuộc, động viên tinh thần đấu
tranh chống xâm lăng, sự quan
tâm tới tính mạng của bệnh
nhân trước tình cảnh các dung y
vụ lợi.
b) Lòng yêu nước thương dân
Văn tế nghóa só Cần Giuộc
1861, những nghóa só vốn là
nông dân tập kích tấn công đồn
Pháp, hơn 20 người đã hi sinh.
Theo yêu cầu của Tuần phủ
Gia Đònh, Nguyễn Đình Chiểu
viết bài văn tế để truy điệu
những nghóa só đã hi sinh.
 Nội dung - Nghệ
thuật
Tác phẩm được viết bằng chữ
Nôm gồm 60 vế đối biền ngẫu,
có vần, đối, ngôn ngữ quen
thuộc kết hợp trữ tình và hiện
thực. Thể hiện tinh thần bất
khuất, dũng cảm của những
người nông dân kiên cường,
không chòu sống kiếp nô lệ.
Chạy giặc
 Chạy giặc là bài ca yêu nước
mở đầu cho thơ văn yêu nước
của dân tộc từ cuối thế kỉ XIX.
 Bài thơ được viết bằng ngôn
ngữ bình dò, dân dã đậm sắc Nam

Bộ. Phép đối, phép đảo ngữ, ẩn
dụ, so sánh được tác giả vận dụng
sáng tạo để viết nên những vần
thơ hàm súc biểu cảm.

Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây
Một bàn cờ thế phút sa tay
Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy
Mất ổ bầy chim dáo dác bay
Bến Nghé của tiền tan bọt nước
Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu
mây
Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng,
Nỡ để dân đen mắc nạn này?
2- Tư tưởng chính của Nguyễn
Đình Chiểu qua những tác phẩm.
a) Lục Vân Tiên
 Đạo đức, nhân nghóa.
Bắt đầu từ tư tưởng nhân
nghóa của Nho giáo.
Nêu lên những tấm gương luân
lý, đạo đức Nhò thập tứ hiếu
nhằm cải tạo, giáo huấn xã hội.
Trai thời trung hiếu làm đầu
Gái thời tiết hạnh làm câu trau mình
 Trong tác phẩm, tác giả đã
nhào nặn lại tư tưởng của đạo
Nho, đặt ra vấn đề trung hiếu,
tiết nghóa nhưng không theo lý
thuyết Nho giáo gò bó, cực đoan

kiểu phong kiến mà được tiếp
thu một cách sáng tạo phù hợp
với nguyện vọng của nhân dân.
 Tư tưởng trung quân của
Nguyễn Đình Chiểu là trung
quân có điều kiện, trung với lẽ
phải, với nước. Nhưng đối với
những đối với những ông vua
xấu, vua ác thì ông sẵn sàng
phê phán.
Những nguyên lí đạo đức
trong truyện.
Ghét đời Kiệt, Trụ mê dâm
Khiến dân luống chòu lầm than
muôn phần
Ghét đời Ngũ Bá phân vân
Chuộng bề dối trá làm dân nhọc
nhằn
Ghét đời thúc quý phân băng
Sớm đầu tối đánh lằng nhằng rối
dân
Ghét đời U Lệ đa đoan
Để dân đến nỗi sa sầm sẩy hang
 Tác phẩm đề cao trung, hiếu,
tiết, hạnh nhưng không phải
hoàn toàn thuộc quan niệm phong
kiến mà có nhiều yếu tố nhân
dân. Ví như hành động tự trầm
mình của Kiều Nguyệt Nga đã thể
hiện sự phản kháng đối với chữ

trung:
“Nghóa tình nặng cả hai bên
Lấy mình báo chúa, lấy lòng phụ sư”
 Trong tác phẩm Lục Vân
Tiên, Nguyễn Đình Chiểu vừa
ca ngợi chính nghóa, vừa phê
phán phi nghóa. Những tình
huống được tác giả xử lý rất
gần với quan niệm, ước nguyện
của nhân dân:
“Thiện giả thiện báo
Ác giả ác báo”
 Ca ngợi những người coi trọng
nghóa khí, sẵn sàng giúp đỡ người
khác, không nghó đến thân, quên
mình vì nghóa. Hình tượng ông
Ngư trong tác phẩm đã thể hiện
điều đó:
“Ngư rằng: “Lòng lão chẳng mơ
Dốc lòng nhân nghóa há chờ trả ơn
Nước trong rửa ruột sạch trơn
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây”