Khảo sát kiến thức, thực hành về bệnh tiêu chảy ở trẻ em dưới 6 tuổi của các bà mẹ và người nuôi dạy trẻ tại phường Hương Long, thành phố Huế

1
Lời cảm n

 !"#$%&'()*
+,-&./0.120345
&6789:,;78<!=>!
8.8'??(--$=;@1AB
C1;</0.15D=>!
7(<;.-:CB
#1!0EF.=1
;G5H4;=?=>!:CIH(<B
J<=>!$'()I%IK@-&GL
5@3MNOC;>IH=>!:
CB
P%O!!Q;.3&R3@STT"
54= !=>!6';D
.B
UGIHKV !=>!C4I=?;7
 ,I9:,V8 @W-&.=>!
:C!1HDB
2
XYZ[\

GO&(!1;D6I98'>4:%!15G@B
GO&(!1<&JD]R>!3@ST<(%&:G
 BU<J]83% 68<IH8.O!O1
3%^D89;6)HGO&)BGO&(&G
%-%&<C;_;R>!@B`
7@&]@;@aB"<R>!GO&
  bcdR_;3@aTB
`Y<[!6e!](%&<GO&5 6O

<&GGO&;M(;D6I98'>1A-4:%!B
>.3e!accaGO&;M(!1"<&6f! 
IH!KDB[;D6N(<!K;_;<GO&)
(&G%-%&I&33?C!;6OD;
-68<C(4I$%!CV<f!F8B
#^H;%(;D6I98'>&(D(@
^I9(!!gO!DB[;C&GO&;M
)(J68:H;$51O!18O
8^8.'e!I .3?R8GO&B
h2;;6I98'>6 D(@;<O!i(<!K;
V!1<BY<6!1<N4O:&!1<8
% C7-O(!&T;I98'> 3
^!%&BhH< <:O.)<GO&
R>!!11AO!;< V!Q
.3@ST(G:N(<!KGO&V1A B
3
GO&(< )4&;,9V!Q;
e!I RB
!J3F)H<GO&5;;M4
86e!&:!K<GO&]
R>!3@ST)8T1AJ<(3
;;;<<<)<V!QC8j(?
3C: :>I!.IH&H8:;
;C&IV1A;6<)<GO&(D:
2B
9@ !!K<GO&kiến thức
và thực hành về bệnh tiêu chảy=.!H<6*“ Khảo sát kiến
thức, thực hành về bệnh tiêu chảy ở trẻ em dưới 6 tuổi của các bà mẹ và người
nuôi dạy trẻ tại phường Hương Long, thành phố Huế”.
hkGG9*

1. Xác định tỷ lệ mắc tiêu chảy ở trẻ em dưới 6 tuổi
2. Đánh giá kiến thức và thực hành về bệnh tiêu chảy trẻ em của các bà mẹ và
người nuôi dạy trẻ tại phường Hương Long, thành phố Huế.
4
Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
I. TIÊU CHẢY TRẺ EM
1. Phân loại bệnh tiêu chảy
GO&4l(-%('J >@Gm(-
anBo%('(%8.8.Bp7R=!Q
!g&!1;(-%5H;@7R&$GO&
O3;eIH(-Je!91('V%!!Q(
DB
2. Định nghĩa về tiêu chảy.
[$19(%!I8VGO&<]
<*
qGO&%('D^
q19(r
qGO&8s3
2.1. Tiêu chảy phân lỏng cấp tính
GO&%('D^(GO&%('J >@8. 
!;8s33@tn&BGO&D%&G!D@(
&G%^3M_;B9e;O!u -
%&I&33?B_;$O&(3!D@B
#%:2%&<]R>!@(*
v;Iww#x>((#!&(>y>y#&I3;!1IH
)JY(>>ctx(!>((;w>>wI>
#(zwow#{B
2.2. Hội chứng lỵ
5

%&(<GO&D& !%B^V(rA!*<
%eI=%G!!T3I$%!CV;
8|BU<)%&987B[&G%:2D
V(rD(x>((;8|8#!&(>y>y;^J(
wB($%!Czww#{Jx(!>((BwBI( %&19(r
J](@^J]R>!B
2.3. Tiêu chảy kéo dài
<GO&D8]-D^8s3Dz^D(tn
&{BUK-!g4 (GO&%('DJ(19(rB
U<%I=%}<B4%Ou 6%&
&!D@B/. %G<%&GO&8s3BwB#(
!3^zww#{Jx>((;#&I3  ;):2
I;@%8B0H&VGO&8s3*I&33?
eI71;CJ(I7.<~"•~S•B
3. Tầm quang trọng của bệnh tiêu chảy
GO&(&G%-%&_;R>!]@
B€@^e! @tm<(4R>!3@"T!KG
O&;n<R>!;<&BG@e!!gR
!Kmm(4GO&B# 8Obcd4_;3GO&$O&]
 !R3@aTND(SqanTB[&G%^%&_
;VGO&D^(3!D@;<OB
4. Dịch tễ học
4.1. Sự lây lan các mầm bệnh của tiêu chảy
#%%&<&6•%q!<.:9
eJ@H.f!J$=;@%5f!8|%&
<B# !1IHC:68<C(4I(&6%%&
6
<*8._&I8;<I@89eR
];FD| 3^%J%I=B
4.2. Những tập quán làm tăng nguy cơ tiêu chảy

q/..•I7!QnqS-C:I7
@tTB
q#R=9e5D]<1)BLF@H
5f!;8|1B/._&I8;<II832
%J@89eB/.$_(,%!14;<IB
5. Điều trị tiêu chảy tại nhà
5.1. Phác đồ điều trị: A: Điều trị tiêu chảy tại nhà
U&GK6GO&*
5.1.1. Cho trẻ uống nhiều dịch hơn bình thường phòng mất nước:
qL333‚vx@B
qxH(4‚vx-HI!g(-*
ƒan*"cqtcc!(B
aqtcT*tccqacc!(B
ƒtcT*„HF&^B
qkH8GO&B
5.1.2. Cho trẻ ăn nhiều thức ăn giàu dinh dưỡng để đề phòng suy dinh dưỡng.
qk=I7!Q$&GB
5.1.3. Đưa trẻ tới cán bộ y tế nếu không khá lên sau 3 ngày hoặc có một trong các
triệu chứng sau:
qG6%6@B
q…JH8s!B
qxHB
q/6
q[.(GkB
7
q# !%B
5.2. Phác đồ điều trị: B - Bệnh nhân mất nước nhẹ hoặc trung bình
q433Hn-*[%2(4V<
%z8{;@†"B
q/&8^!Qk=

q+IR|C;=!QRH‚vxB
qxn(>OA2A‡&U&#6
B
5.3. Phác đồ điều trị C: điều trị bệnh nhân mất nước nặng
q&6l!33v>(tcc!(ˆ8IH(4;
I
T
=-mc!(ˆ8

x &6†c!(ˆ8

R'3@ta t "
R(@ mc= amc=

q[&8<% H4H"!(ˆ8ˆ33‚vxB
qxSzR'{JmzR(@{(<%•O
I 2A6F4k6B
q[8.&634 F@•H.33&3
3‚vxac!(ˆ8ˆSB#9tqa(<%
Im!D@8.H&<%(G&
G&63l!B
6. Điều trị tiêu chảy kéo dài
6.1. Dinh dưỡng điều trị
q‰O!!IH(4I71;CzJ(I>{1eB
q#D-&Ve(4>;!!H8B
8
qR79eJ@H(!GO&JG!B
qO!OKKD-&V9eR8Š(<
AkxLLB
6.2. Điều trị thuốc

qo% !JD&%3^H;@x>((G3F8I
6x>((B
q[D&8sJ8,I‰3wBI(%
O6!148^4B
6.3. Những biện pháp phòng bênh tiêu chảy.
q#R=aTB
q/.3F=G3Fs;B
qv_&II8JO32%R;@8(!9eRB
qG!V;H;!‡-&VB
qLF@IeH@I.B
qLFH$^4;<I$_(,%B
7. Một số nghiên cứu về tiêu chảy
7.1. Trên thế giới
>V#0‰••! 8OScce!<R>!3@"
TGO&%&(N(<D(@tcd3%IH@;@N(<_;tdI‹
; Sq†<R>!3@"TBpe!tbt†&5 DO†
C3G@%&;6<]%
Œ%o#%•;UKhlB>&G)HGO&V
#‰T8D&•*
q`;F3O(†cdIH!K(R>!3@"T
q^D;:&!.;k3k1V&;68<;<I^
D!F&H8;e $51BBB
‰O7<D(F@•H
9
+8<!&GVŽ‚58]$@)
HGO&2K(#LLpe!t•†b&5 tcn@8
1VA!6(l;.
&G&63kIO$DIG9B
%<:OV#LL)H4e!
I I98'>-‡v•‘

7.2. Tại Việt Nam
#)H<GO&:H8^!;
e!t•naHN*[1Y ‡;BA#^hBhkG
V(O!N(<!K;_;3##]R>!3@"TB
e!t••b5818KnnN;;C&N(<!K;_
;3#O!8B
N(<##]R>!Y<[!998;%ŒNI+H
;h&!BGO&5(<T;e!N(<!KGO&]R
>!(aa(4ˆRB
7.3. Các yếu tố nguy cơ m^c bệnh tiêu chảy của trẻ dưới 5 tuổi.
qYếu tố bF mẹ.
Y<8..•I7!QnS-8.
=@_III7@taT‘(7&H(!
e&!K<GO&RB
0;e5G};)VI7!Q;<O;<R'H;@<
GO&Bx7!Q9((!f3V&(•‡z•"d{;!1IH
((8•h•‰ 3kO;<H(<C;<
13;IB&’’(!1!>!D&]9;I7 (!1&H
Hf!8|8.J<  8OeV&!1IH;8|!
z“{;) -;;<;3&<;8|N]1V7
9R.•I7!QB
10
>(<VŽ‚79RpcqaT!8.4=!QN
(<GO&DDa(-;&3(G:@ e(GDa"
(-I;@79R4=!QB
L>’&I;1ID&•79RK-eTI•I71
&--G &!K<GO&Dm(-R8.
3FI7)79RI7--IR &!KG
O&DD"(-B
g‰#O;1IG9!H(G:7=!Q;<G

O&]R3@anT•<9D&7R
8.4=!Q-&V &!KGO&D"(-R4=!Q
-&VB
qChế độ ăn và nuôi dưỡng trẻ
…I!&eTI>2V!6UK&e3J!>2
V!6[!(:.RCR^9;@I&T1
ep!18|-3;I7!Qz&1e-;@
!Q!DI7{I!11eI_3k6J|! I”7
eB
eI!K-8R4nqST;8&
-33?VR;(4I7!Q8.9V-V
RB%&(8 8eDVR8.ReI!=
R3f!KGO&;I&33?B…I!=k1;6;D6*
!e(9eI_3k‘
[G9V[&fP%[4%!A8:Oe13@n
(&!K<GO&]R>!B
[G9Vo8CD&IHReI!3@"T-IH!K
<Da(-I;@ !RFTeI!=!QB
qYếu tố vệ sinh môi trường.
11
Y<O<68<!.IIH((4O;(%3
•!K9<f!F1B
LFA@8.4;<II_3keHI
8._&@89eR@8Re;I8
;<I(&H(!e&!K<GO&RB
[G9VL<];FI 5$
&H*x_3k@!9V1I_3k
@88.O!O;<II_3k@AI•
&(&H1@&!K<GO&B
[G9VU;1I;F..‡#C5$

&H&%&<GO& a"d4GO& (G
:I_3kA@8.O!O;<IB
H;@%-4$_(^J‹!gG !1H$^O!
O$A@;]O!O3<;I;C%&I98'>
8.%&!F.H8 BU1058(C;8&%
3%3F(H$^4;<I*H$^eB
Y<$_(^%R4;<I(D:2B!1IH
•%R(;.8 (D&!BY;C&%R-
4$_(^4;<I!gG$_(^%R•*
+ x8 H32%T;H$^&
+ @3MR;.I T%;H$^;_I.B
+ [8. H$^.%I%3@D8Oa"!;(DD(B
qCác yếu tố tG bản thân đứa trẻ.
GO&;I&33?(G:J‹;@D(H;@7
RI&33?J379R& IkAG!!1
C!f3;!O!I968V5(!R3f!KG
O&;!J8GO&u(!RI&33?B
12
[6.G9D&RI]&(!@8'<
;)n-!KGO&63RT<!f3
II]B
•JI&O!!f3*& (!3!1IH
<f!;IJ 8s3I&O!!f3!KO
‡•LxBGO&&D8I&T]1$O&]8OmcdRI8
3F8IB
qCác yếu tố thuộc về bà mẹ
[6G98:O•!Q 89;6)<G
O&(!1&G%:2(!e&!KGO&]
R>!B12;DV!Q O];<89
)H<GO&e!I Rp O]@&!K

<GO&B[6<V!Q O]R=
e!I RB
[G9V‚‰B‡2[>D&•!Q
3@tT 12;D#xV2 &!K<G
O&V7!Q 12;DB
[G9V8;I82;8jC–3D&•
&VGO&D(I_3kI78.4I.;12
;DV!QDB
8. Đặc điểm tự nhiên – kinh tế xã hội của xã Hương Long, thành phố Huế.
o•!]^%&;%!HS8!B
Y^*qo^%&;@$5A$5‡q&<B
qo^UK;@xqHB
qo^.;@/!qHB
qo^[!;@x.;iU6qHB
L<^*†ac 3<^D.<!n•aB
13
L%IH*•b"c tb"c1B
Y68*(!1$5 !9813<1]%&V
&(1W;Ve
Y612;D*!1$5 13%^)B
14
#a
—•€˜[‰Y™o€š[‰oŒo[‰•›[#•„
1. Đối tượng nghiên cứu:
+-G9(!Q;.3&RIIHT"
/;•HB
G|2H4B
qG|3;1!Q;.3&R RœST8
;"TtHB
qG|(_*7!Q8.Cz;Kpm(-](G

pHO(';D{J8.O(%'V';D
z7!K<%!-%!<J{J7
!Q8..B
qG9*tnBttBactma"BttBactm
2. Phương pháp nghiên cứu.
qoG9!.OK
q#?!M*1•S"
#?!M!Q(S";S"R3@ST(V7!QB
3. Mô tả kiến thức,thái độ thực hành của bà mẹ và người nuôi dạy trẻ về
phòng chống bệnh tiêu chả tại phường Hương Long, thành phố Huế.
Các biến số
qT
q[6<*14(1p3..3%^.%
1.9;G9BB
q12;D*8.72#xo##[ž
2I2B
qxH3@STz!1{B
15
q/9V!Q;.3&R;6)H<GO&]
R>!B
qV!Q;.3&R;6)H<GO&]
R>!B
q/9V!Q;.3&R*-&Vˆ8.-&VB
q1V!Q;.3&R*=ˆ=B
qV!Q;.3&R*HˆHB
4. Định nghĩa các biến số nghiên cứu:
qTrẻ bị tiêu chảy*>lVH90@
GO&4l(-%('J >@Gm(-
anB
qHiểu biết của bà mẹ và người nuôi dạy trẻ ;673D<G

RI]&BU!Q;.3&R-!1<
9VGO&R>!J(*
+ /@6
+ 6(-%(' >@
+ # IH
+ # !%
+ …H8s!B
q[A.;6GO&*;3I;]^1&
%W•>>B
q33!!Q;.3&RI_3k8RG
O&*(33‚vxJ@!H@!HJ=I7!Q
RŸSTB
q;633‚vx*ˆ8.
16
q[7(9e!!Q;.3&RR8Ge8
RGO&*3-e3-!?9I7.!:O1uH
8B
q;6;<I_3kH8I* ˆ8.B
q;6;<I_3kH-!GO&* ˆ8.B
q;6;6;<RI]&* ˆ8.B
q#I]&!!Q;.3&R(2*<;<!&
)8!)8!.&&2T&68B
q#NIH
qKiến thức về bệnh tiêu chảy bà mẹ và người nuôi dạy trẻ về bệnh tiêu
chảy:Œ3k';Dtb%'#z•tctmtntSt†tbt•acataa
ama"aSa†aba•mc{;689C:O$_^8RGO&B
“#%O(=*ct!
“#%O(I*c!
13;6<GO&!Q;.3&4
:&@zH(t†HntG89HI‹((@!9;

O(=a3D<GO&V0‰{
“/9H*maqnt!
“/9H*t†qmt!
qThái độ của bà mẹ và người nuôi dạy trẻ về bệnh tiêu chảy:Œ3k'
;Da%'#z†ta{B
“#%O(=*ct!
“#%O(I*c!
1;6<GO&!Q;.3&R4:&@*
“1H*maqnt!
“1H*t†qmt!
17
qThực hành của bà mẹ và người nuôi dạy trẻ có con bị tiêu chảy*Œ3k
';Dtt%'Lztamn"S†b•tctt{
“#%O(=*ct!
“#%O(I*c!
;6<GO&!Q;.3&R4:&
@*
“H*tbqam!
“H*taqt†!
5. Thu thập thông tin:
qo'D7;6893A!
1V!Q;.3&RH;@<GO&]R>!B
q+I;';D;6<GO&;;<
)H<GO&V46B
q(4';DH4•1%'58I”
q#.kCIH(<*I_3k6548I”3C
IH(<B
- Người thu thập thông tin:
6;GzI;G{754CD;68leu
1@86B

- Kiểm soát sai lệch thông tin
81%'3f
[C.O4CD
';D_
hg1%'I84';DO4$>!$sN 
78.&G-I‹';D(B
- Đạo đức nghiên cứu
18
O!O4^9G9DO!G
964.O^!k^13VG9;A
A,!G9B
[G94<I8 IsV(5
H4G9IIHB
/:OVG9N ^Dk;1A2.
#xx/98.!!k8B
h2.64!5 ;47^!CB
6. Phân tích xử lý số liệu
/:OI‹4%^G-!6!w3;xoxx
/:OIH(<I‹43@3N(<-e!iIDB
x_3k>IH8G
a
19
#m
/¡+„¢[‰•›[#•„
1. Tình hình m^c tiêu chảy của trẻ em dưới 6 tuổi và một số yếu tố liên qua.
1.1. Tình hình m^c tiêu chảy của trẻ em dưới 6 tuổi trong 2 tháng qua.
UOtBtB!KGO&VR>!3@ST
GO& xH(4 N(<zd{
GO& m "m
/.GO& "n •n†

T "† tcc
[C$s*:6"†R]i(<!KGO&V
R("BmdB
UOtBtUA!KGO&VR>!3@ST
20
1.2. Mối liên quan đến tiêu chảy của trẻ, người chăm sóc trẻ và giới, độ tuổi
của trẻ
UOtBaBhH(G:7@^VR;<GO&
‰@
hKGO&
/.!KG
O&
TIH
£l
H
8G
x d x d x d
[! a "aS mS •n†n mb SSS†
oƒcc"
[7 t "aS tb •n†n t• mmmm
T m "aS "n •n†n "† tcc
UAtBahH(G:7@^VR;<GO&
[C$s*i(<!KGO&Vs("BaSdBi(<!KGO&Vs
("BaSdBx8<8. ,lH8GzoƒcBc"{B
1.3. Mối liên quan đến độ tuổi của bà mẹ, người chăm sóc trẻ và bệnh tiêu
chảy
21
UOtBmBhH(G:1TV!Qe!I R;
<GO&
[ !

T!Q
hKGO&
/.!KG
O&
TIH
£l
H
8G
x d x d x d
[!t t "m tb •n† t• mm
oƒcc"

a
•nBcS
[!a c c a" tcc a" nm•
[!m a t"n tt t•m tm aab
TIH m "m "n •†n "† tcc
[C$s*8. I(<:71TV!Qe!I R;
<GO&B
1.4. Mối liên quan giữa tiêu chảy và trình độ học vấn của bà mẹ, người chăm
sóc trẻ
UOtBnBhH(G:7GO&;12;D
GO&
# /. TIH
£l
H8G
Y
x d x d x d
oŸcc"

a
•cBcnm
œ#x a SSB† m• †aBa nt †a
¤o t mmBm t" a†Bb tS ab
¥[‰ m tcc "n tcc "† tcc
[C$s* I(G:712V!Qe!I R;@
i(<!K<GO&B
22
1.5. Mối liên quan đến tiêu chảy và hiểu biết của bà mẹ, người chăm sóc trẻ về
bệnh tiêu chảy.
UOtB"BhH(G:GO&;V!Q
e!I R;6<GO&;@i(<!K<GO&

hK#
/.!K
#
T
£l
H8G
x d x d x d
oŸcc"

a
••mS
U-&V t na am •"b an nat
/.-&
V
a St mt •m• mm "†•
T m tcm "n •n† "† tcc
[C$s* I(G:7V!Qe!I R;@i(<

!K<GO&B
1.6. Mối liên quan đến tiêu chảy và thái độ của bà mẹ, người chăm sóc trẻ về
bệnh tiêu chảy.
UOtBSBhH(G:GO&;1V!Qe!
I R;6<GO&
GO& hK# /.!K T £lH
23

1
# 8G
x d x d x d
oŸcc"

a
•tcSn
= t aa nn •†b n" †b•
x a tS† tc bmm ta att
T m "m "n •n† "† tcc
[C$s* I(G:71V!Qe!I R;@i(<
!K<GO&zoŸcBc"{B
1.7. Mối liên quan giữa thực hành phòng bệnh tiêu chảy và bệnh tiêu chảy.
UOtB†BhH(G:7)<GO&;<G
O&B
GO&
hK#
/.!K
#
T
£lH
8G

x d x d x d
o•cBmmcƒcBc"

a
•tmcm
H a nc nb •Sc "c b††
#H t tnm S b"† † tam
T m "m "n •n† "† tcc
[C$s*8. !H(G:7;)<GO&
1.8. Mối liên quan về suy dinh dưỡng của trẻ và bệnh tiêu chảy
UOtBbBhH(G:;6I&33?VR;<GO&
x&3
3?
hK# /.!K
#
T £lH
8G
24
x d x d x d
o•ccnŸcc"

a
•c"tt
# m mc † †c tc t†"
/. c c n† tcc n† ba"
T m "m "n ba" "† tcc
[C$s* I(G:7I&33?VR;i(<!K<G
O&zoŸcBc"{B
UAtBbBhH(G:7RI&33?;!KGO&B
1.9. Mối liên quan thói quen rửa tay của của bà mẹ, người chăm sóc trẻ và

bênh tiêu chảy
UOtB•BhH(G: :>_&VV!Qe!I R
;GGO&
v_&•$
)
hK# /.!K
#
T £l
H8G
25
x d x d x d
oŸcc"

a
••mn
$&G m tcc c c m "m
/.
$&G
"t •nn m "S "n •n†
T "n •n† m "m "† tcc
[C$s* I(G:7;<_&$&GVV!Q
e!I R;i(<!K<GO&zoŸcBc"{B
2. Kiến thức, thái độ, thực hành của bà mẹ, người chăm sóc trẻ về phòng
chống tiêu chảy.
2.1. Đặc điểm của bà mẹ, người chăm sóc trẻ
UOaBtBJ!V!Qe!I R
J! xH(4 i(<zd{
[ !T
acqa•T t• mmm
mcqm•T a" nm•

pncT](G tm aab
T "† tcc
#1##Y# S tc"
#.% tS abt