tuan 29 van 7

Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
Ngày soạn: 14/ 3/ 11
Ngày giảng: / 3/ 11
TiÕt 107, tn 29
Cách làm bài văn lập luận giải thích
I- M ỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
1. Kiến thức :
Các bước làm bài văn lập luận giải thích.
2. Kĩ năng :
Tìm hiểu đề lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài giải thích.
3. Thái độ:
Chú ý vào phần tìm ý và lập dàn bài, cã ý thøc häc bµi
II- TÀI LIỆU, PHƯƠNG TIỆN :
1, Giáo viên : SGK, SGV, giáo án.
2, Học sinh : SGK, vở ghi, vở soạn.
III- KIỂM TRA BÀI CŨ ( 4’):
? ThÕ nµo lµ gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ ln? Nªu ph¬ng ph¸p gi¶i thÝch trong v¨n
nghÞ ln?
IV- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng
HĐ1: Khởi động, giới
thiệu bài ( 1’)
- GV:Muốn làm bài văn
nghò luận giải thích ta cần
phải chú ý đến những biểu
hiện của vấn đề, nhưng
chỉ có biểu hiện của vấn
đề không thì chưa đủ mà
phải biết cách lập dàn bài và
cách làm bài văn nghò
luận giải thích. Đó cũng

chính là nội dung bài học
hôm nay.
HĐ2 : C¸c b íc lµm bµi
v¨n lËp ln giÈi
thÝch( 26 )’
? HS ®äc ®Ị bµi:
*. §Ị bµi: gi¶i thÝch c©u
tơc ng÷ "§i mét ngµy
®µng häc mét sang kh«n"
- Nghe
- Đọc
TiÕt 107, tn 29
Cách làm bài văn
lập luận giải
thích
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
1
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Mn lµm ®ỵc bµi v¨n
nghÞ ln nµy bíc ®Çu tiªn
ta ph¶i lµm g×?
? Đề bài nêu trong SGK
đặt ra yêu cầu gì ?
? Người làm bài có cần
giải thích tại sao “ Đi
một ngày đàng “ có thể
“học một sàng khôn “
không ? Vì sao ?
? Làm thế nào để tìm

hiểu được ý nghóa chính
xác và đầy đủ của câu
tục ngữ đó ?
? Néi dung của câu tục
ngữ?
? Từ đó em có thể rút ra
kết luận gì về việc tìm
đề và tìm ý cho b văn
lập luận giải thích ?
- GV: Sau khi tìm hiểu
đề và tìm ý, chúng ta sẽ
tìm hiểu lập dàn ý.
? Cho học sinh đọc lập
dàn ý SGK trang 84 :
? Bài văn lập luận giải
thích có nên gồm ba
phần chính giống như bài
lập luận chứng minh
không ? Vì sao ?
? Phần mở bài trong bài
văn lập luận giải thích
cần phải đạt yêu cầu gì ?
- Trình bày
- Yêu cầu : giải thích nội
dung câu tục ngữ
- CÇn gi¶i thÝch ®Ĩ hiĨu râ,
hiĨu s©u c©u tơc ng÷. “Đi
một ngày đàng có thể
học một sàng khôn “ vì
điều đó giúp ta mở mang

tầm hiểu biết
- Chúng ta phải tham
khảo tự điển, hiểu được
nghóa đen, nghóa bóng ,
liên hệ ca dao tục ngữ để
làm rõ ý
- Néi dung: khuyªn ta ®i
®©y ®ã ®Ĩ më réng tÇm
nh×n, sù hiĨu biÕt.
- HS tóm gọn lại các ý
trên
- Nghe
- Đọc
- Gồm ba phần chính
a) Më bµi:
+ §Ị cao sù cÇn thiÕt vµ
vai trß to lín cđa viƯc ®i
vµo cc sèng ®Ĩ më
mang hiĨu biÕt cu¶ con
ngêi.
2. Lập dàn bài:
a. Mở bài:
Giíi thiƯu ý nghÜa cđa c©u
tơc ng÷, lµ kinh nghiƯm, lµ
kh¸t väng.
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
2
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Phần thân bài trong bài
văn lập luận giải thích

phải làm nhiệm vụ gì ?
để làm cho ý nghóa của
câu “Đi một ngày đàng
học một sàng khôn” trở
nên dễ hiểu đối với
người đọc, người nghe thì
nên sắp xếp những ý đã
tìm được theo thứ tự nào
+ TrÝch c©u tơc ng÷.
+ §Þnh híng gi¶i thÝch
b) Th©n bµi:
*. Gi¶i thÝch c©u tơc ng÷
- NghÜa ®en:
+ §i mét ngµy lµ ®i ®©u?
+ Mét sµng kh«n lµ g×?
- NghÜa bãng: C©u tơc ng÷
®óc kÕt mét kinh nghiƯm
vỊ nhËn thøc: ph¶i ®i vµo
cc sèng th× míi më
mang hiĨu biÕt.
- Liªn hƯ víi c¸c c©u ca
dao tơc ng÷ kh¸c:
+ §i mét b÷a chỵ. häc
mét mí kh«n.
+ §i cho biÕt ®ã biÕt ®©y
ë nhµ víi mĐ biÕt ngµy
nµo kh«n.
*. V× sao l¹i ®i mét ngµy
®µng häc mét sµng kh«n?
Lỵi Ých- §i nh thÕ nµo?-

Häc nh thÕ nµo?
- KiÕn thøc cc sèng rÊt
réng lín: chóng ta häc
thÇy, häc b¹n, häc trong
s¸ch vë cha ®đ, ph¶i häc
trong cc sèng. V× nh©n
d©n lµ «ng thÇy vÜ ®¹i cđa
mçi chóng ta.
- §i réng, biÕt nhiỊu, tÇm
m¾t ®ỵc më réng, tiÕp xóc
nhiỊu ngêi, nghe ®ỵc bao
®iỊu hay, lÏ ph¶i. Tõ ®ã
mf biÕt xa l¸nh c¸i xÊu
häc c¸i hay.
- C¸ch häc nh thĨ lµ c¸ch
häc ®i ®«i víi hµnh.
*. Chóng ta ph¶i ®i vµ
häc nh thÕ nµo?
- Tham gia ho¹t ®éng
ngo¹i kho¸, c¾m tr¹i.
- §i tham quan nh÷ng
danh lam th¾ng c¶nh cđa
b. Th©n bµi:
* NghÜa ®en
* NghÜa bãng
* NghÜa s©u:
- ThĨ hiƯn kh¸t väng cđa
ngêi n«ng d©n xa
- Lµ lêi khÝch lƯ, íc väng
thÇm kÝn

Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
3
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Phần kết bài trong bài
văn lập luận giải thích
phải làm nhiệm vụ gì ?
? Từ đó em có thể rút ra
kết luận gì về việc lập
dàn bài cho một bài văn
lập luận giải thích ?
? Quan s¸t c¸ch më bµi
trong SGK em cã nhËn xÐt
g×?
?ViÕt mở bµi:
? Lµm thÕ nµo ®Ĩ ®o¹n
®Çu cđa th©n bµi liªn kÕt
víi më bµi? ? NÕu më bµi
theo c¸ch ®i tõ chung ®Õn
riªng th× c¸c ®o¹n phÇn
th©n bµi nh ë SGK cã phï
hỵp kh«ng?
?ViÕt th©n bµi:
- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch
nghÜa ®en, nghÜa bãng cđa
c©u tơc ng÷.
- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch
nghÜa s©u cđa c©u tơc ng÷.
- ViÕt ®o¹n kh¸i qu¸t
? ViÕt phÇn kÕt?
? KÕt bµi ë SGK ®· cho

thÊy vÊn ®Ị ®ỵc gi¶i thÝch
xong cha?
? Kết bài ấy đã cho thấy
®Êt níc.
- Häc c¸i hay, c¸i tèt
- Xa l¸nh ®iỊu xÊu, ®iỊu
dë
c) KÕt ln:
- Kh¼ng ®Þnh l¹i ý nghÜa
c©u tơc ng÷.
- Chóng ta cÇn x¸c ®Þnh
cho m×nh ®i ®©u vµ häc
nh thÕ nµo cho ®ỵc nhiỊu
tri thøc nhÊt.
- Trình bày
- Cã nhiỊu c¸ch më bµi,
t thc kÜ n¨ng cđa mçi
ngêi.
- Më bµi:
+ §i th¼ng vµo vÊn ®Ị.
+ §èi lËp hoµn c¶nh víi ý
thøc.
+ Nh×n tõ chung ®Õn
riªng.
- Kh«ng phï hỵp. v× vËy
th©n bµi cÇn phï hỵp víi
më bµi ®Ĩ bµi v¨n thµnh
mét thĨ thèng nhÊt.
Nªn cã 3 ®o¹n bëi cã 3
nghÜa NghÜa ®en, nghÜa

bãng, nghÜa s©u
* ViÕt th©n bµi:
- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch
nghÜa ®en, nghÜa bãng cđa
c©u tơc ng÷.
- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch
nghÜa s©u cđa c©u tơc ng÷.
- ViÕt ®o¹n kh¸i qu¸t
- ViÕt phÇn kÕt
- Cã nhiỊu c¸ch kÕt bµi
c. Kết bài: ý nghÜa víi
h«m nay cµng cã gi¸ trÞ.
3. ViÕt bµi.
a. TËp viÕt më bµi theo 3
c¸ch:
- Trùc tiÕp
- §èi lËp hoµn c¶nh h¹n
hĐp cđa ngêi n«ng d©n xa
víi kh¸t väng më réng tri
thøc.
- Tõ chung tíi riªng
b. Th©n bµi:
c. Kết bài:
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
4
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
vấn đề đã được giải thích
xong chưa? Có phải đối
với mỗi đề văn chỉ có
một cách kết bài duy

nhất hay không ? Vì sao?
? Muốn làm bài văn lập
luận giải thích thì phải
thực hiện các bước
nào ? ? Dàn bài của bài
văn lập luận giải thích
cần có những yêu cầu
nào ?
- Giáo viên chốt lại
? T¹i sao cÇn ph¶i cã bíc
®äc vµ sưa ch÷a?
? Thao t¸c thùc hiƯn bíc
nµy?
? Muốn làm bài văn lập
luận giải thích thì phải
thực hiện các bước
nào ? ? Dàn bài của bài
văn lập luận giải thích
cần có những yêu cầu
nào ?
? Bµi häc h«m nay ta cÇn
ghi nhớ ®iỊu g×?
? Đọc ghi nhớ SGK?
HĐ3: Luyện tập( 7’)
? HS làm phiếu bài tập
SGK- 87?
? Trình bày?
? Nhận xét, bổ sung?
- GV: Nhận xét, kết luận
HĐ6: Củng cố, dặn dò

( 3’)
? Nêu những nội dung cần
nắm?
- Về nhà:
+ Học bài, hồn thiên bài
- Trình bày
- Trình bày
- Nghe
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Đọc
- Làm phiếu bài tập
- Trình bày
- Nhận xét, bổ sung
- Nghe
- Trình bày
- Nghe
4. §äc vµ sưa ch÷a
- Sưa phÇn bè cơc
- Sưa ý nghÜa ba phÇn ®·
phï hỵp víi ®Ị bµi cha
- Sưa tõ, c©u, ®o¹n v¨n
* Ghi nhí SGK- 86
III- Luyện tập:
ViÕt kiĨu kÕt bµi:
Nh©n d©n ta ngµy xa
®· ®óc kÕt kinh nghiƯm vỊ

viƯc “häc kh«n” cho
chóng ta. NÕu ®i nhiỊu,
häc hái nhiỊu th× tói kh«n
còng sÏ nhiỊu. §ã lµ kh¸t
väng ®ỵc më réng tÇm
nh×n, tÇm hiĨu biÕt nhng
còng lµ mét con ®êng häc
kh«n thËt hÊp dÉn, thËt tù
nhiªn. H·y tiÕp xóc nhiỊu
vµ sµng läc nh÷ng ®iỊu
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
5
Giỏo ỏn Ng Vn lp 7 Nm hc 2010- 2011
tp
+ Chun b Su tm thờm
1 s vn bn gii thớch
lm ti liu hc tp.
+ Xỏc nh ni dung gii
thớch v phng phỏp gii
thớch trong 1 vn bn vit
theo phng phỏp lp lun
gii thớch c th.
+ Chuaồn bũ : Luyeọn taọp
laọp luaọn giaỷi thớch
khôn, kiến văn của chúng
ta dồi dào hơn, sâu sắc
hơn.
Hong Thy Phong THCS Minh Khai
6
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011

Ngày soạn: 14/ 3/ 11
Ngày giảng: / 3/ 11
TiÕt 108, tn 29
Luyện tập làm bài văn lập luận giải thích
Viết bài tập làm văn số 6 ở nhà
I- M ỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
1. Kiến thức :
Cách làm bài lập luận giải thích 1vấn đề
2. Kĩ năng :
Tìm hiểu đề lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài giải thích.
3. Thái độ:
Tích cực, tự giác trong học tập.
II- TÀI LIỆU, PHƯƠNG TIỆN :
1, Giáo viên : SGK, SGV, giáo án.
2, Học sinh : SGK, vở ghi, vở soạn.
III- KIỂM TRA BÀI CŨ ( 4’):
? Muốn làm bài văn lập giải thích phải thực hiện theo những bước nào?
? Em hãy nêu rõ cách làm bài văn lập giải thích (cách viết bài).
IV- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi bảng
HĐ1: Khởi động, giới
thiệu bài ( 1’)
- GV: Ở tiết trước chúng
ta đã làm rất kó các bước
làm một bài văn lập luận
giải thích. Tiết học hôm
nay các em sẽ thực hành
làm bài tập.
* Chuẩn bò ở nhà :
- GV đã hướng dẫn học

sinh chuẩn bò ở tiết trước
dựa trên phần gợi ý của
SGK :
? §Ị yªu cÇu gi¶i thÝch
vÊn ®Ị g×?
- Nghe
- S¸ch m·i m·i lµ n¬i lu
gi÷ trÝ t con ngêi
TiÕt 108, tn 29
Luyện tập làm
bài văn lập luận
giải thích
Viết bài tập làm
văn số 6 ở nhà
Đề bài :
Một nhà văn nói :
“Sách là ngọn đèn bất
diệt của trí tuệ con
người”. Hãy giải thích
nội dung câu nói đó
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
7
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? H·y t×m c¸c tõ then chèt
trong ®Ị vµ chØ ra c¸c ý
quan träng cÇn ®ỵc gi¶i
thÝch?
? S¸ch lµ g×?
? Em h·y suy nghÜ vỊ h×nh
¶nh “ngän ®Ìn s¸ng bÊt

diƯt” t×m ra nghÜa bãng
cđa nã vµ cho biÕt v× sao
s¸ch lµ ngän ®Ìn bÊt diƯt?
? TrÝ t lµ g×?
? Để làm bài văn này,
các em tìm những ý nào?
? Lập dàn ý, viết văn.
* Thực hành trên lớp :
? Cho HS nhắc lại yêu
cầu khi trình bày miệng
ở trước lớp
? HS chia tổ nhóm để tập
nói với nhau 10 phút
? Sau đó GV chỉ đònh HS
lên trình bày phần chuẩn
bò của mình (khuyến
khích các em HS yếu
hoặc trung bình luyện
nói)
? Cho HS nhận xét rút
kinh nghiệm theo từng
phần
- GV nhận xét về lời văn
giọng nói, tư thế trình
bày… và cho điểm HS
GV nêu rõ ưu điểm và
hạn chế mà các em còn
thiếu sót
Hướng dẫn HS làm bài
– Văn lập luận giải thích

Viết bài tập làm
văn số 6 ở nhà.
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- Trình bày
- HS chia tổ nhóm để tập
nói với nhau 10 phút
- Trình bày
- Trình bày
- Nghe
1. T×m hiĨu ®Ị vµ t×m ý
2. Lập dàn bài:
* Mở bài : Giới thiệu vấn
đề “Sách là ngọn đèn bất
diệr của trí tuệ con
người”.
* Thân bài :
a. Luận điểm:
“ Sách là ngọn đèn …con
người”
b. Luận cứ :
- Lý lẽ 1 :
+ Sách là ngọn đèn
+ Sách là ngọn đèn bất
diệt
+ Ý nghóa của cả câu

nói.
- Lý lẽ 2 :
+ Giải thích cơ sở chân
lý của câu nói
+ Dẫn chứng những câu
nói hay khác về sách
- Lý lẽ 3 :
Giải thích sự vận dụng
chân lý được nêu trong
câu nói
* Kết bài :
- Em rất thích những
cuốn sách tốt
- Chọn sách tốt để đọc.
3. Viết bài:
a. Më bµi
- Loµi ngêi ph¸t triĨn g¾n
víi nh÷ng thµnh tùu trÝ
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
8
Giỏo ỏn Ng Vn lp 7 Nm hc 2010- 2011
Đề bài: Em hiểu nh
thế nào về lời khuyên của
nhân dân thể hiện trong
câu ca dao.
Bầu ơi thơng lấy bí
cùng
Tuy rằng khác
giống nhng chung một
giàn

* Yêu cầu:
1. Em hiểu nh thế nào là
kiểu bài yêu cầu học sinh
trình bày cách hiểu của
mình về một vấn đề nào
đó.
2. Đối với câu ca dao này
cần giải thích hình ảnh ẩn
dụ nhân hoá bầu và bí
trong mối liên quan khác
nhau và chung nhau. Bầu
và bí là hai loại cây trái
khác vê giống nhng lại
cùng loài. Ngoài sự chung
giàn, bầu và bí còn chung
loài, chung điều kiện
sống.
- Tại sao bầu phải thơng
bí? Vì bầu và bí cùng loài,
cùng điều kiện sống, cùng
nơng tựa vào nhau, cùng
gần gũi.
- Nh vậy câu ca dao muốn
khuyên ngời ta đoàn kết,
thơng yêu đùm bọc dù
khác nhau về tính cách,
hoàn cảnh, điều kiện
riêng. Bài ca dao nhấn
mạnh đến cái chung, đến
sự thơng yêu đoàn kết.

Tuy chỉ kêu gọi bầu bí,
nhng mở rộng ra là ngời
này thơng yêu ngời kia và
ngợc lại.
- Lời khuyên trên là một
tuệ.
- Sách là nơi lu giữ những
thành tựu đó
- Vì thế có nhà văn nói
(câu nói)
b. Thân bài:
(1) Hình ảnh ngọn đèn
sáng bất diệt là ánh sáng
soi rọi mãi mãi. Vì thế
sách mãi mãi làm cho trí
tuệ con ngời đợc soi rọi
sáng sủa.
(2) Nói tới sách là nói tới
trí tuệ con ngời
- Đây là hình thức lu giữ
trí thức từ xa đến nay.
- Nội dung của nó là tri
thức phong phú và sâu sắc
của con ngời.
c. Keỏt baứi :

Hong Thy Phong THCS Minh Khai
9
Giỏo ỏn Ng Vn lp 7 Nm hc 2010- 2011
lời khuyên sáng suốt, xuất

phát từ truyền thống đoàn
kết, tinh thần nhân ái của
dân tộc ta. Nó đợc thực tế
lịch sử khẳng định.
H4 : Cng c, dn dũ
( 2 )
? Nờu nhng ni dung cn
nm?
- V nh:
+ Hc bi, hon thin bi
tp
+ Học sinh tự lập dàn bài
và viết bài ở nhà.
+ Chun b : Nhng trũ l
hay Va- Ren v Phan Bi
Chõu.
- Trỡnh by
- Nghe
Hong Thy Phong THCS Minh Khai
10
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
Ngày soạn: 14/ 3/ 11
Ngày giảng: / 3/ 11
TiÕt 109, 110, tn 29
Nh÷ng trß lè hay lµ Va-Ren vµ Phan Béi Ch©u
( Nguyễn Ái Quốc )
I- M ỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
1. Kiến thức :
- B¶n chÊt xÊu xa ®ª hÌn cđa Va-ren.
- PhÈm chÊt, khÝ ph¸ch cđa ngêi chiến sĩ cách mạng PBC.

- NT tëng tỵng, s¸ng t¹o t×nh hng trun ®éc ®¸o, cách xây dựng hình tượng
nhân vật đối lập, cách kể, giọng kể hóm hỉnh, châm biếm.
2. Kĩ năng :
- §äc-kĨ diƠn c¶m v¨n xu«i TS b»ng giäng phï hỵp.
- Ph©n tÝch tÝnh c¸ch NV qua lêi nãi, cư chØ vµ hµnh ®éng.
3. Thái độ:
- BiÕt c¨m ghÐt b¶n chÊt xÊu xa ®ª hÌn cđa TDP
- Ca ngỵi tinh thÇn kiªn ®Þnh, ý chÝ CM cđa ngêi tï yªu níc.
II- TÀI LIỆU, PHƯƠNG TIỆN :
1, Giáo viên : SGK, SGV, giáo án, tranh ảnh về Bác Hồ , Phan Bội Châu.
2, Học sinh : SGK, vở ghi, vở soạn.
III- KIỂM TRA BÀI CŨ ( 4’):
? Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT của văn bản Sống chết mặc bay ?
IV- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của giáo viên Ghi bảng
HĐ1: Khởi động, giới
thiệu bài ( 1’)
- GV: Nguyễn ái Quốc là
tên c.tòch HCM (1919-
1945). Trên đất nước
Pháp từ 1922-1925, bút
danh Nguyễn ái Quốc đã
gắn với tờ báo Người
cùng khổ và nhiều tp
xuất sắc khác trong đó có
Những trò lố hay là Va
- Nghe
TiÕt 109, 110, tn 29
Nh÷ng trß lè hay
lµ Va-Ren vµ Phan

Béi Ch©u
( Nguyễn Ái Quốc )
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
11
Giỏo ỏn Ng Vn lp 7 Nm hc 2010- 2011
ren vaứ Phan Boọi Chaõu -
vieỏt 1925.
H 2: c, tip xỳc vn
bn ( 8)
? Tóm tắt những nét chính
về tác giả?
? Tác phẩm ra đời trong
hoàn cảnh nào?
? Tác giả sáng tác tác
phẩm nhằm mục đích gì?
* GV hớng dẫn cách đọc:
chú ý lời kể chuyện vừa
bình thản vừa dí dỏm hài
hớc; lời đám đông tò mò
bình phẩm; những câu
cảm thán; lời đọc thoại
của Va-ren ; lời văn tái
bút.
- GV: đọc mẫu một đoạn,
sau đó gọi HS đọc
- Truyện đợc kể theo trình
tự nào?
- Trỡnh by
- Hoàn cảnh ra đời: Nhà
cách mạng Phan Bội Châu

bị bắt ở Trung Quốc, giải
về giam ở Hoả Lò - HN .
bằng trí tởng tợng và hiểu
biết sâu sắc, NAQ viết
truyện ngắn này khi Va-
ren đang chuẩn bị lên tàu
sang Đông Dơng (làm
toàn quyền) và hứa sẽ
"chăm sóc vụ PBC"
- Mục đích sáng tác:
+ Ca ngợi PBC và góp
phần vào cuộc đấu tranh
đòi trả tự do cho nhà yêu
nớc PBC.
+ Châm biếm, đả kích sự
dối trá, lừa bịp và bộ mặt
xảo quyệt của tên trùm
thực dân Va-ren, lên án
chính sách cai trị dã man
bịp bợm của thực dân
Pháp ở Đông Dơng.
- Nghe
- c
- Trình tự kể: trình tự thời
gian, kể theo những chặng
đờng đi của toàn quyền
Va-ren từ Pháp đến VN.
I- c, tip xỳc vn bn:
1. Tác giả:
NAQ (1890 - 1969) quê ở

Nghệ An
2. Tác phẩm:
Trích từ bài báo "Ngời
cùng khổ"số 36-37 tháng
9/10 năm 1925
3. c:
Hong Thy Phong THCS Minh Khai
12
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Bè cơc cđa trun ra
sao?
- §äan nµo lµm thµnh néi
dung chÝnh cđa trun?
? Nh©n vËt chÝnh trong
trun lµ ai? ®ỵc thĨ hiƯn
trong nh÷ng c¶nh nµo vµ
®èi lËp víi ai?
? Em hiĨu nh÷ng trß lè
trong trun nµy lµ nh÷ng
trß nh thÕ nµo? Ai lµ t¸c
gi¶ cđa nh÷ng trß lè?
H Đ3 : Tìm hiểu văn bản
( 55’)
? Trong tác phẩm có hai
nhân vật chính là Varen
và Phan Bội Châu đã
được xây dựng theo quan
hệ tương phản đối lập
như thế nào ?
- GV: Đây là sự tương

phản đối lập của hai
nhân vật: một là kẻ bất
lương nhưng thống trò,
một bên là người cách
mạng vó đại nhưng thất
bại, bò đàn áp.
- 3 Phần
+ §o¹n1: Tõ ®Çu PBC
vÉn bÞ giam trong tï: Va-
ren chn bÞ sang nhËn
chøc toµn qun ë §«ng
D¬ng.
+ §o¹n 2: TiÕp ®Õn Th×
t«i lµm Toµn qun: Trß
lè cđa Va-ren ®èi víi
PBC.
+ §o¹n 3: cßn l¹i: Th¸i ®é
cđa PBC.
- §o¹n 2 lµm thµnh néi
dung chÝnh cđa trun
- Nh©n vËt chÝnh trong
tun lµ Va-ren, ®èi lËp
víi PBC
- Nh÷ng trß lè: nhè nh¨ng
bÞp bỵm, ®¸ng cêi. T¸c gi¶
trß lè lµ Va-ren.
- Tương phản giữa hai
cuộc sống của hai nhân
vật đối kháng nhau:
+ VaRen một viên toàn

quyền, một kẻ thống trò
được nghênh tiếp một
cách trọng vọng.
+ Phan Bội Châu, chỉ là
thân phận người ở tù.
- Nghe
4. Bố cục: 3 phần
II- Tìm hiểu văn bản:
1. Nhân vật VaRen:
* Tin Va-ren sang VN:
viên toàn quyền Đông
Dương, do sức ép công
luận mà chính thức hứa
chăm sóc cụ Phan Bội
Châu.
-> Giäng ®iƯu cđa t¸c gi¶
hµi híc; ch©m biÕm mØa
mai.
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
13
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Em hãy nhận xét về
khối lượng ngôn ngữ mà
tác giả đã dành cho việc
khắc họa tính cách nhân
vật ?
? Va-ren hứa gì trước khi
sang VN ? lí do ?
? Nhận xét về giọng điệu
của TG ?

- GV: Cảnh Varen gặp
Phan Bội Châu ở Hà Nội
Đây là một bút pháp với
lối viết vừa tả, vừa gợi ý;
một lối viết thâm thúy
độc đáo.
? Số lượng lời thoại được
dành cho việc bộc lộ tính
cách 2 nhân vật thế nào?
? Qua ngôn ngữ đối
thoại của Varen, động cơ
tính cách của Varen được
bộc lộ ra sao ?
? Bằng chính lời lẽ của
mình Varen đã tự bộc lộ
nhân cách nào của y ?
? Cũng bằng lời lẽ đó
Varen đã bộc lộ thực
chất lời hứa chăm sóc
Phan Bội Châu như thế
nào ?
- Tác giả đã sử dụng một
số từ ngữ lớn, hình thức
ngôn ngữ trần thuật để
khắc họa tính cách
VaRen. Còn Phan Bội
Châu lấy sự im lặng làm
phương thức đối lập.
- Trình bày
- Trình bày

- Nghe
- VaRen đối thoại huyên
thuyên trong khi Phan
Bội Châu không nói gì ?
- Vuốt ve, dụ dỗ, bòp
bợm “Tôi đem đến tự do
cho ông đây”,”…để mặc
đấy những ý nghó phục
thù”, “Ông và tôi tay
nắm chặt tay…”, “đốt
cháy những cái mình tôn
thờ và tôn thờ những cái
mà mình từng đốt cháy…”
- Kẻ thực dụng đê tiện,
sẵn sàng làm mọi thứ vì
quyền lợi cá nhân.
- Không phải giúp đỡ
giải phóng Phan Bội
Châu mà là ép buộc cụ
từ bỏ lý tưởng và dân tộc
mình.
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
14
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
? Bằng ngôn ngữ độc
diễn trước Phan Bội
Châu, Varen đã diễn trò
lố cuối cùng của mình
như thế nào ?
? Theo dõi phần cuối

truyện, cho biết :
? Trong khi Varen nói,
Phan Bội Châu có những
biểu hiện nào ?
? Các biểu hiện đó cho
thấy Phan Bội Châu đã
có thái độ như thế nào
trước lời lẽ của Varen ?
? Thái độ ấy toát lên đặc
điểm nào trong nhân
cách Phan Bội Châu ?
? Lời bình của tác giả
trước hiện tượng im lặng,
dửng dưng của Phan Bội
Châu thể hiện giọng điệu
như thế nào? Có ý nghóa
gì ?
- Giáo viên chốt:
- Trò lố:
+ Không phải vì tự do
của Phan Bội Châu mà vì
quyền lợi của nước Pháp,
trực tiếp là danh lợi của
VaRen.
+ Kẻ phản bội lý tưởng
đê tiện nhất lại đi
khuyên bảo kẻ trung
thành với lý tưởng cao cả
nhất.
+ Lời hứa chăm sóc Phan

Bội Châu không chỉ là
lời hứa suông mà còn là
trò bòp bợm đáng cười.
- Nhìn VaRen …và im
lặng dững dưng; Đôi
ngọn râu mép người tù
nhếch lên một chút rồi
lại hạ ngay xuống; Mỉm
cười một cách kín đáo;
Nhổ vào mặt VaRen.
- Ngạc nhiên, khinh bỉ.
- Uy nghi, cứng cỏi,
không chòu khuất phục,
kiêu hãnh trung thành
với lý tưởng.
- Giọng điệu hóm hỉnh,
mỉa mai làm rõ thêm thái
độ, tính cách của Phan
Bội Châu.
- Nghe
* Trß lè cđa Va-ren ®èi
víi PBC:
+ Va-ren tuyªn bè th¶
PBC víi c¸c ®iỊu kiƯn:
Trung thµnh víi níc Ph¸p,
céng t¸c hỵp lùc víi níc
Ph¸p, chí t×m c¸ch xói
giơc ®ång bµo nỉi lªn, h·y
b¶o hä hỵp t¸c víi ngêi
Ph¸p

+ Va-ren khuyªn PBC tõ
bá lÝ tëng chung, chØ nªn
v× qun lỵi c¸ nh©n gièng
nh va- ren.
- Lời nói: Tôi đem lại tự
do cho ông.
- Hành động: Tay phải
bắt tay Phan Bội Châu,
tay trái nâng cái gông.
-> KỴ thùc dơng ®ª tiƯn,
s½n sµng lµm mäi thø chØ
v× qun lỵi c¸ nh©n, lµ
mét nh chÝnh à trị cáo già,
lọc lõi, x¶o qut. Bản
chất bộc lộ qua lời nói,
hành động.
2. Nhân vật Phan Bội
Châu:
- Nhà u nước cách
mạng vĩ đại bò giam trong
nhà ngục của thực dân
Pháp
- Im lặng tuyệt đối trước
những lời dụ dỗ, mua
chuộc của Va- Ren.
- Cười nhếch mép khinh
bỉ, nhổ bọt vào mặt Va-
Ren.
->Uy nghi, kiªu h·nh,
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai

15
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
Varen đã dùng thủ thuật
ăn nói nhằm vuốt ve, dụ
dỗ Phan Bội Châu cộng
tác với người Pháp, lời lẽ
vuốt ve, dụ dỗ, nhưng
tính cách liến thoắng bòp
bợm, Phan Bội Châu
phớt lờ, ông đã thể hiện
thái độ khinh bỉ và kiên
cường trước kẻ thù.
? Truyện được kết thúc
bằng lời tái bút. Vậy giá
trò của lời tái bút là thế
nào ? Có điều gì thú vò
trong sự phối hợp giữa
lời kết và lời tái bút ?
? Trong khi thuyết giáo
về cách sống của mình,
Varen cũng kiêu hãnh.
Trong khi không nghe
Varen thuyết giáo, Phan
Bội Châu cũng kiêu
hãnh. Theo em, sự khác
nhau của hai niềm kiêu
hãnh đó là gì ?
H Đ4: Tổng kết, ghi nhớ
( 5’)
? Những ý nghóa nội

- Nếu ở lời kết thái độ
khinh bỉ của Phan Bội
Châu là im lặng dửng
dưng thì ở lời tái bút lại
là một hành động chống
trả quyết liệt (nhổ vào
mặt VaRen ) như với kẻ
thù.
-> Phải có nhiều cách tỏ
thái độ, chỉ im lặng dửng
dưng chưa đủ mà còn
phải nhổ vào mặt nó.
Cách dẫn truyện hóm
hỉnh thú vò làm tăng
thêm ý nghóa của vấn đề.
- Ởõ VaRen: kiêu hãnh vì
danh vọng của kẻ đê
tiện, đáng để cười; Ở
Phan Bội Châu: kiêu
hãnh vì kiên đònh lý
tưởng yêu nước, đáng
khâm phục…
- Đả kích viên toàn
cøng cái, kh«ng chÞu khÊt
phơc. Thái độ khinh bỉ và
kiên cường trước kẻ thù.
III- Tổng kết, ghi nhớ:
1. Nghệ thuật:
Dïng biƯn ph¸p t¬ng
ph¶n, ®èi lËp nhằm khắc

họa hình tượng nhân vật
đối lập: Người anh hùng
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
16
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
dung nổi bật nào ?
? TP có những giá trò
nghệ thuật đặc sắc nào ?
? Ý nghĩa của văn bản?
? Giáo viên cho học sinh
đọc phần ghi nhớ
SGK/95.
HĐ3: Luyện tập( 7’)
? HS thảo luận nhóm bài
tập 1 SGK- 95?
? Làm việc cá nhân bài
tập 2?
? Trình bày?
? Nhận xét, bổ sung?
- GV: Nhận xét, kết luận
HĐ6: Củng cố, dặn dò
( 3’)
? Nêu những nội dung cần
nắm?
- Về nhà:
+ Học bài, hồn thiện bài
tập
+ Sư tầm 1 số bài viết,
tranh ảnh về PBC
+ Kể lại ngắn gọn các sự

việc xảy ra trong đoạn
quyền VaRen với các
hành động lố bòch của y;
Ca ngợi nhân cách cao
quý của nhà yêu nước
Phan Bội Châu.
- Nghệ thuật:
+ Cách viết truyện bằng
hư cấu tưởng tượng trên
cơ sở sự thật.
+ Sử dụng biện pháp
tương phản để khắc họa
nhân vật và làm nổi chủ
đề tác phẩm.
+ Kết hợp ngôn ngữ nhân
vật với ngôn ngữ người
kể chuyện – Tác giả.
- Trình bày
- Trình bày
- Thảo luận nhóm
- Làm việc cá nhân
- Trình bày
- Nhận xét, bổ sung
- Trình bày
- Nghe
PBC và kẻ phản bội hèn
hạ Va- Ren.
- Lựa chọn các chi tiết
nhằm tập trung miêu tả cử
chỉ, tác phong có ý nghĩa

tượng trưng.
- Sáng tạo nên hình thức
ngơn ngữ đối thoại đơn
phương của Va- Ren
- Có giọng điệu mỉa mai,
châm biếm sâu cay.
2. Ý nghĩa văn bản:
Vạch trần bản chất xấu xa,
đê hèn của Va-Ren, khắc
họa hình ảnh người chiến
sĩ cách mạng PBC trong
chốn tù ngục, đồng thời
giúp ta hiểu rằng khơng gì
có thể lung lay được ý chí,
tinh thần của người chiến
sĩ cách mạng.
* Ghi nhớ SGK- 95
III- Luy ện tập:
B i 1:à
- Th¸i ®é: Ca ngợi nhân
cách cao quý của nhà
yêu nước Phan Bội Châu
- Ngßi bót cđa t¸c gi¶ khi
viÕt vỊ Va-ren: Mang tÝnh
chiÕn ®Êu m¹nh mÏ bao
nhiªu th× víi ngêi anh
hïng d©n téc PBC ngßi
bót Êy l¹i mỊm m¹i, n©ng
niu, tr©n träng bÊy nhiªu.
ViÕt vỊ PBC t¸c gi¶ ®·

dµnh nh÷ng tõ ng÷ ®Đp
nhÊt®Ĩ ngỵi ca: ngêi ®ång
bµo t«n kÝnh cđa chóng ta.
con ngêi ®· hi sinh c¶ gia
®×nh, cđa c¶i, bËc anh
hïng, vÞ thiªn sø, ®Êng x¶
th
Hồng Thủy Phong THCS Minh Khai
17
Giáo án Ngữ Văn lớp 7 Năm học 2010- 2011
trích
+ Chuẩn bị: Dùng cụm C-
V để mở rộng câu. Luyện
tập ( tiếp)
B i 2:à
Nh÷ng trß lè: nhè nh¨ng
bÞp bîm, ®¸ng cêi.
Hoàng Thủy Phong THCS Minh Khai
18