l i m đ u ờ ở ầ
Hi n nay chu n oán b nh cho các b nh nhân m c b nh tim m ch ệ để ẩ đ ệ ệ ắ ệ ạ
th ng s d ng h th ng ghi i n t các gi n tín hi u i n tim (ECG). cườ ử ụ ệ ố đệ ử ả đồ ệ đệ Đặ
bi t l ph ng pháp Holter ang c s d ng r ng rãi, ghi liên t c (kho ng ệ à ươ đ đượ ử ụ ộ ụ ả
24 ti ng ) tín hi u ECG o t các i n c c g n trên khoang ng c c a b nh ế ệ đ ừ đệ ự ắ ự ủ ệ
nhân n i v i m t máy o xách tay. Ban u các tín hi u ECG c ghi trên ố ớ ộ đ đầ ệ đượ
b ng t , sau ó c c i ti n ghi v o các b nh RAM.ă ừ đ đượ ả ế à ộ ớ
Khi c v x lý tín hi u ECG ghi c trên b nh nhân, ng i ta th yđọ à ử ệ đượ ệ ườ ấ
r ng ph n l n các tín hi u ghi c l các tín hi u bi u th nh p tim bìnhằ ầ ớ ệ đượ à ệ ể ị ị
th ng, các tín hi u n y không ph c v cho vi c chu n oán b nh, ch cóườ ệ à ụ ụ ệ ẩ đ ệ ỉ
m t v i chu k bi u th nh p tim không bình th ng kèm theo s thay iộ à ỳ ể ị ị ườ ự đổ
hình d ng c a ECG. Nhạ ủ v y dùng ph ng pháp Holter t n r t nhi u b nhậ ươ ố ấ ề ộ ớ
ghi các tín hi u không ph c v cho chu n oán b nh trong khi ó b nhđể ệ ụ ụ ẩ đ ệ đ ộ ớ
c a máy ghi không có th ghi l i các chu k b nh lý d i h n.ủ đủđể ể ạ ỳ ệ à ơ
ti t ki m ph n l n b nh c a m t máy ghi i n tim xách tay nhĐể ế ệ ầ ớ ộ ớ ủ ộ đệ ỏ
tôi ã thi t k c i t m ch x lý tín hi u trong th i gian th c ghi liên t c vđ ế ế à đặ ạ ử ệ ờ ự ụ à
x lý t c th i các tín hi u thu c nh m gi l i các tín hi u có bi u hi nử ứ ờ ệ đượ ằ ữ ạ ệ ể ệ
d ng không bình th ng c a b nh nhân. Còn các tín hi u d ng bình th ngạ ườ ủ ệ ệ ạ ườ
chi m m t ph n l n b nh c a máy ghi s b lo i b .ế ộ ầ ớ ộ ớ ủ ẽ ị ạ ỏ
Trong khuôn kh nghiên c u, tôi ã s d ng Card x lý s tín hi uổ ứ đ ử ụ ử ố ệ
DSP56002EVM c a hãng Motorola v dùng ph ng pháp nh n d ng phânủ à ươ ậ ạ để
lo i tín hi u i n tim.ạ ệ đ ệ
Sau kho ng th i gian l m lu n v n, tôi ã ho n th nh nhi m vả ờ à ậ ă đ à à ệ ụ
c giao. Ti n h nh th nghi m thu c k t qu t t. Tuy nhiên vì th iđượ ế à ử ệ đượ ế ả ố ờ
gian có h n ch c ch n không tránh kh i còn nhi u thi u sót, kính mongạ ắ ắ ỏ ề ế
các th y cô góp ý thi t b c ho n thi n h n.ầ để ế ị đượ à ệ ơ
Cu i cùng, tôi xin chân th nh c m n các th y cô trong b môn Kố à ả ơ ầ ộ ĩ
Thu n o v Tin H c Công Nghi p-Khoa i n v các b n ng nghi pậ Đ à ọ ệ Đệ à ạ đồ ệ
trong v ngo i tr ng, c bi t l giáo viên h ng d n Ti n s Ph mà à ườ đặ ệ à ướ ẫ ế ĩ ạ
Ng c Y n ã giúp v t o m i i u ki n thu n l i cho tôi ho n th nhọ ế đ đỡ à ạ ọ đ ề ệ ậ ợ à à
b n lu n v n n y.ả ậ ă à
H n i, ng y 10 tháng 5 n m 2005à ộ à ă
Ph n I:ầ Lý thuy tế
1
Ch ng I:ươ tín hi u I N TIM v h th ngệ Đ ệ à ệ ố
các chuy n đ oể ạ
1. T b o v dòng sinh h c:ế à à ọ
- Dòng sinh h c l dòng sinh ra do s ho t ng c a các t b o s ng.ọ à ự ạ độ ủ ế à ố
- Dòng sinh hoá l dòng gây nên b i s thay i n ng i«n trong và ở ự đổ ồ độ à
ngo i t b o.à ế à
T b o l n v s ng nh nh t c a sinh v t. T b o g m nhân t b o,ế à à đơ ị ố ỏ ấ ủ ậ ế à ồ ế à
m ng t b o, ch t nguyên sinh. Nhân t b o gi ch c n ng sinh s n, m ng tà ế à ấ ế à ữ ứ ă ả à ế
b o gi ch c n ng trao i v i môi tr ng. Nguyên sinh ch t gi ch c n ngà ữ ứ ă đổ ớ ườ ấ ữ ứ ă
mang t i các ch t dinh d ng v các ch t o th i. M ng t b o có tính bánả ấ ưỡ à ấ đà ả à ế à
th m th u do ó duy trì nh ng n ng khác nhau c a các v t trong v ngo iẩ ấ đ ữ ồ độ ủ ậ à à
t b o.ế à
Hình v 1.1ẽ
S c i n ng c a các i n c c c a m t dung d ch i n phân.ứ đ ệ độ ủ đ ệ ự ủ ộ ị đ ệ
E = E
0
+
C
nF
RT
ln
Hình1.1
Khi hai t b o n ng Cế à ồ độ
1
, C
2
khác nhau n i v i nhau b ng m t c u i n hóa.ố ớ ằ ộ ầ đệ
E = E
0
+
2
1
ln
C
C
nF
RT
18ở
o
C E = 0.058.log
2
1
C
C
N u hai môi tr ng l ch t khác nhauế ườ à ấ Hình1.2
E =
22
11
ln
fC
fC
nF
RT
1
F
:h s ho t ng c a các ch t C1; f2 h s ho t ng c a các ch t C2ệ ố ạ độ ủ ấ ệ ố ạ độ ủ ấ
Bi n ®æiế E =
2
1
ln
C
C
vu
vu
x
nF
RT
+
−
u – h s ho t ng v i n áp dòng gây nên hai bên m ng bán thÊm c a cation.ệ ố ạ độ ềđệ à ủ
2
Conductance
(mesure ß p meability)ẻ
Na
+
K
+
0
1 2 3 4
Time, ms
mV
ψ
k+
(-75mV)
ψ
Na+
(+55mV)
ψ
m
(-61mV)
0
1 2 3 4
Time, ms
+60
+30
0
-30
-60
-90
v – h s ho t ng v i n áp dòng gây nên hai bên m ng bán thÊm c a anion.ệ ố ạ độ ềđệ à ủ
Ch tấ H
+
K
+
Na
+
NH
4
+
1/2Mn
++
U,v 32.7 6.7 4.5 6.7 4.5
Ch tấ 1/2Ca
++
OH
-
Cl
-
HCO
-
1/2SO
4
U,v 5.3 18 6.8 4.6 7.1
a i n c c v o trong v ngo i t b o xu t hi n i n s c i n ng:Đư đệ ự à à à ế à ấ ệ đệ ứ đệ độ
E = E
k
+ E
Na
+ E
E
k
=
+
+
e
i
K
K
F
RT
ln
E
Na
=
+
+
e
i
Na
Na
Ln
F
RT
5020 ÷=
=
−
−
+
+
e
i
e
i
Cl
Cl
K
K
10
1
=
+
+
e
i
Na
Na
Khi t b o b t u ho t ng (b kích thích), i n th m t ngo i t b o sế à ắ đầ ạ độ ị đệ ế ặ à ế à ẽ
tr th nh âm tính t ng i (b kh m t c c d ng) so v i m t trong: ng i taở à ươ đố ị ư ấ ự ươ ớ ặ ườ
g i l hi n t ng kh c c (depolarisation). Sau ó, t b o l p l i th th ngọ à ệ ượ ư ự đ ế à ậ ạ ế ă
b ng ion ngh , i n th m t ngo i tr l i d ng tính t ng i (tái l p c cằ ỉ đệ ế ặ à ở ạ ươ ươ đố ậ ự
d ng) ng i ta g i ó l hi n t ng tái c c (repolarisation).ươ ườ ọ đ à ệ ượ ự
Hình v 1.2ẽ
2. Các quá trình i n h c c a tim :đệ ọ ủ
Ng y nay khoa i n sinh lÝ h c hi n i ã cho ta bi t rõ, dòng i n doà đệ ọ ệ đạ đ ế đệ
tim phát ra vì âu m có ?đ à
ó l do s bi n i hi u i n th gi a m t trong v m t ngo i m ng tĐ à ự ế đổ ệ đệ ế ữ ặ à ặ à à ế
b o c tim. S bi n i hi u i n th n y b t ngu n t s di chuy n c a cácà ơ ự ế đổ ệ đệ ế à ắ ồ ừ ự ể ủ
ion (K
+
, Na
+
) t ngo i v o trong t b o v t trong ra ngo i khi t b o cừ à à ế à à ừ à ế à ơ
tim ho t ng, lúc n y tính th m th u c a m ng t b o i v i các lo i ionạ độ à ẩ ấ ủ à ế à đố ớ ạ
luôn luôn bi n i.ế đổ
Hình 1.3 :S di chuy n c a các ion Naự ể ủ
+
,K
+
,Ca
++
3
qua m ng t b o, hình th nh ng cong i n th ho tà ế à à đườ đệ ế ạ
ng, ngu n g c c a dòng i n timđộ ồ ố ủ đ ệ
Khi t b o b t u ho t ng (b kích thích), i n th m t ngo i m ngế à ắ đầ ạ độ ị đệ ế ặ à à
t b o s tr th nh âm tính t ng i (b kh m t c c d ng) so v i m tế à ẽ ở à ươ đố ị ư ấ ự ươ ớ ặ
trong: ng i ta g i ó l hi n t ng kh c c (despolarisation)ườ ọ đ à ệ ượ ư ự
(Hình1v 2).à
Hình 1.4: Kh c c (b) v tái c c (c) trên m t t b o n gi n.ư ự à ự ộ ế à đơ ả
Sau ó, t b o d n d n l p l i th th ng b ng ion lúc ngh , i n th m tđ ế à ầ ầ ậ ạ ế ă ằ ỉ đệ ế ặ
ngo i tr l i d ng tính t ng i (tái l p c c d ng): ng i ta g i ó l hi nà ở ạ ươ ươ đố ậ ự ươ ườ ọ đ à ệ
t ng tái c c (repolaisation).ượ ự
3. Khái ni m v i n tim : ệ ềđệ đồ
i n tâm l m t ng cong ghi l i các bi n thiên c a các i n l c doĐệ đồ à ộ đườ ạ ế ủ đệ ự
tim phát ra trong ho t ng co bóp. i n l c ó r t nh , ch tính b ng miliv«nạ độ Đệ ự đ ấ ỏ ỉ ằ
nên r t khó ghi. Cho n n m 1903, Einthoven m i l n u ghi c nó b ngấ đế ă ớ ầ đầ đượ ằ
m t i n k có y m c nh y c m.ộ đệ ế đầ đủ ứ ạ ả
Ph ng pháp ghi i n tim c ng gi ng nh cách ghi các ng congươ đệ đồ ũ ố ư đườ
bi n thiên tu n ho n khác: ng i ta cho dòng i n tim tác ng lên m t bútế ầ à ườ đệ độ ộ
ghi l m bút n y dao ng qua l i v v lên m t m t gi y, nó c ng cà à độ ạ à ẽ ộ ặ ấ đượ độ ơ
chuy n ng u v i m t t c n o ó. Ng y nay, ng i ta ã sáng ch ra r tể độ đề ớ ộ ố độ à đ à ườ đ ế ấ
nhi u lo i máy ghi i n tim nh y c m, ti n l i. Các máy ó có b ph nề ạ đ ệ ạ ả ệ ợ đ ộ ậ
khu ch i b ng èn i n t hay bán d n v ghi i n tim tr c ti p lên gi yế đạ ằ đ đệ ử ẫ à đệ đồ ự ế ấ
hay v lên m n hu nh quang. Ngo i ra, chóng còn có th có m t hay nhi uẽ à ỳ à ể ộ ề
dòng, ghi ng th i c nhi u chuy n o cùng m t lúc, ghi i n tim liênđồ ờ đượ ề ể đạ ộ đệ đồ
t c 24 gi trên b ng c a m t máy g n nh g n v o ng i (Cardiocassetteụ ờ ă ủ ộ ắ ỏ ắ à ườ
Type Holter).
4. C ch hình th nh tín hi u i n tim :ơ ế à ệ đệ
4
Tim l m t kh i c r ng g m 4 bu ng d y máng không u nhau, co bópà ộ ố ơ ỗ ồ ồ à đề
khác nhau. C u trúc ph c t p ó l m cho dòng i n ho t ng c a tim (khấ ứ ạ đ à đệ ạ độ ủ ư
c c v tái c c) c ng bi n thiên ph c t p h n t b o n gi n nhự à ự ũ ế ứ ạ ơ ở ế à đơ ả ã nói đ ở
trên.
Hình1.5: Tim v i h th n kinh t ng c a nó. ớ ệ ầ ựđộ ủ
Quy c m c i n c c v nh ngh a sóng âm sóng d ng. ướ ắ đệ ự àđị ĩ ươ
Tim ho t ng c l nh m t xung ng truy n qua h th ng th n kinhạ độ đượ à ờ ộ độ ề ệ ố ầ
t ng c a tim. u tiên, xung ng i t nút xoang to ra c nh l m cho nhựđộ ủ Đầ độ đ ừ ả ơ ĩ à ĩ
kh c c tr c; nh bóp tr c y máu xu ng th t. Sau ó nút nh -th t Tawaraư ự ướ ĩ ướ đẩ ố ấ đ ĩ ấ
ti p nh n xung ng truy n qua bó His xu ng th t l m th t kh c c: lúc n yế ậ độ ề ố ấ à ấ ư ự à
th t ã y máu s bóp m nh y máu ra ngo i biên. Hi n t ng nh v th tấ đ đầ ẽ ạ đẩ à ệ ượ ĩ à ấ
kh c c l n l t tr c sau nh th chính l duy trì quá trình huy t ngư ự ầ ượ ướ ư ế à để ế độ
bình th ng c a h th ng tu n ho n. ng th i i u ó c ng l m cho i nườ ủ ệ ố ầ à Đồ ờ đề đ ũ à đệ
tim bao g m hai ph n: m t nh , ghi l i dòng i n c a nh , i tr c, vđồ ồ ầ ộ ĩ đồ ạ đ ệ ủ ĩ đ ướ à
m t th t , ghi l i dòng i n c a th t i sau. ộ ấ đồ ạ đệ ủ ấ đ
thu c dòng i n tim, ng i ta t nh ng i n c c c a máy ghi i nĐể đượ đệ ườ đặ ữ đệ ự ủ đệ
tim lên c th . Tu theo ch t các i n c c, hình dáng i n tim s khácơ ể ỳ ỗđặ đệ ự đệ đồ ẽ
nhau. Nh ng trong m y ví d d i ây, cho th ng nh t v n gi n, quyư ấ ụ ướ đ để ố ấ à đơ ả
5
c (Hình1.5) t i n c c d ng (B) bên trái qu tim v i n c c âmướ đặ đ ệ ự ươ ở ả à đ ệ ự
(A) bên ph i qu tim. ở ả ả
Nh v y (Hình1.5):ậ
- Khi tim tr ng thái ngh (tâm tr ng) không có dòng i n n o qua máy vở ạ ỉ ươ đ ệ à à
bút s ch ghi lên gi y m t ng th ng ngang, ta g i ó l ng ng i nẽ ỉ ấ ộ đườ ẳ ọ đ à đườ đồ đệ
(isoelectric line).
- Khi tim ho t ng (tâm thu) i n c c B thu c m t i n th d ng tínhạ độ đệ ự đượ ộ đệ ế ươ
t ng i so v i i n c c thì bút s v lên gi y m t l n sóng d ng, ngh a lươ đố ớ đệ ự ẽ ẽ ấ ộ à ươ ĩ à
mé trên ng ng i n.ở đườ đồ đệ
Trái l i, i n c c A d ng tính t ng i thì bút s v lên m t l n sóngạ đệ ự ươ ươ đố ẽ ẽ ộ à
âm, ngh a l mé d i ng ng di n.ĩ àở ướ đườ đồ ệ
4.1 Nh (ghi dòng i n ho t ng c a nh ):ĩđồ đệ ạ độ ủ ĩ
Nh trên ã nói, xung ng i t nút xoang ( nh ph i) s to ra l m khđ độ đ ừ ở ĩ ả ẽ ả à ư
c c c nh nhự ơ ĩ hình các t sóng v i h ng chung l t trên xu ng d i v tđợ ớ ướ à ừ ố ướ à ừ
ph i sang trái (Hình1.6). Nhả v y, vÐct¬ kh c c nh có h ng t trên xu ngậ ư ự ĩ ướ ừ ố
d i v t ph i sang trái, l m v i ng ngang m t góc 49ướ à ừ ả à ớ đườ ộ
o
(Hình1.6), ngđườ
th ng n m trùng v i vÐct¬ n y g i l tr c i n nh . ẳ ằ ớ à ọ à ụ đệ ĩ
Lúc n y, i n c c B s l d ng t ng i v ta có th ghi c m tà đệ ự ẽ à ươ ươ đố à ể đượ ộ
sóng d ng th p, nh , t y u v i th i gian kho ng 0.08s g i l sóng P. Doươ ấ ỏ ầ đầ ớ ờ ả ọ à
ó, tr c i n nh g i l sóng P kÝ hi u l ¢P (P axis). Khi nh tái c c nó phátđ ụ đệ ĩ ọ à ệ à ĩ ự
6
ra m t sóng âm nh g i l sóng Ta (auricular T). Nh ng ngay lúc n y c ngộ ỏ ọ à ư à ũ
xu t hi n kh c c th t v i i n th m nh h n nhi u. Nên trên i n tâm ấ ệ ư ự ấ ớ đ ệ ế ạ ơ ề đệ đồ
g n nhầ ta không th y sóng T n a. K t qu nh ch th hi n trên i n tâmấ ữ ế ả ĩ đồ ỉ ể ệ đệ
m t sóng n c l sóng P.đồ ộ đơ độ à
Hình 1.6: Nh ĩ đồ
a) Quá trình kh c c nh ; tr c i n nh ;ư ự ở ĩ ụ đ ệ ĩ
b) Nh bình th ng: sóng P;ĩ đồ ườ
c) Nh khi chuy n o th c qu n, chuy n o trong bu ng tim hayĩ đồ ể đạ ự ả ể đạ ồ
t i n c c tr c ti p lên nh (m tim, th c nghi m) đặ đệ ự ự ế ĩ ổ ự ệ
4.2 Th t (Ghi l i dòng i n c a th t):ấ đồ ạ đệ ủ ấ
a) Kh c c:ư ự
Ngay khi nh còn ang kh c c thì xung ng ã b t v o nút nh -th t r iĩ đ ư ự độ đ ắ à ĩ ấ ồ
truy n qua thân v hai nhánh bó His xu ng kh c c th t.ề à ố ư ự ấ
Vi c kh c c b t u t ph n gi a liên th t i xuyên qua m t ph i vách n y,ệ ư ự ắ đầ ừ ầ ữ ấ đ ặ ả à
t o ra m t vÐct¬ kh c c u tiên h ng t trái sang ph i: i n c c A sạ ộ ư ự đầ ướ ừ ả đệ ự ẽ
d ng tính t ng i v máy ghi c m t sóng âm nh nh n g i l sóng Qươ ươ đố à đượ ộ ỏ ọ ọ à
(Hình1.7a).
Sau ó xung ng truy n xu ng v ti n h nh kh c c ng th i c 2 tâmđ độ ề ố à ế à ư ự đồ ờ ả
th t theo h ng xuyên qua b d y c tim. Lúc n y, vÐct¬ kh c c h ng nhi uấ ướ ề à ơ à ư ự ướ ề
v bên trái h n vì th t trái d y h n v tim n m nghiêng v bên trái. Do ó,ề ơ ấ à ơ à ằ ề đ
vÐct¬ kh c c chung h ng t ph i qua trái v i n c c B l i d ng cao h n,ư ự ướ ừ ả àđ ệ ự ạ ươ ơ
nh n g i l sóng R (Hình1.7b).ọ ọ à
Sau cùng kh c c n t vùng c c áy th t, l i h ng t trái sang ph i, máyư ự ố ự đ ấ ạ ướ ừ ả
ghi c sóng âm nh g i l sóng S (Hình1.7c).đượ ỏ ọ à
7
Hình 1.7: Quá trình kh c c th t v s hình th nh ph c b QRS.ư ự ấ à ự à ứ ộ
Tóm l i, kh c c th t bao g m 3 l n sóng cao nh n Q, R, S bi n thiên ph cạ ư ự ấ ồ à ọ ế ứ
t p nên c g i l ph c b QRS (QRS complex).Vì nó có s c i n ngạ đượ ọ à ứ ộ ứ đ ệ độ
8
t ng i l n l i bi n thiên nhanh trong m t th i gian ng n, ch kho ng 0,07sươ đố ớ ạ ế ộ ờ ắ ỉ ả
nên còn g i l ph c b nhanh. Trong ph c b n y sóng chính l n nh t lọ à ứ ộ ứ ộ à ớ ấ à
sóng R.
N u em t ng h p 3 vÐct¬ kh c c l i ta c vÐct¬ kh c c trung bìnhế đ ổ ợ ư ự ạ đượ ư ự
h ng t trên xu ng d i, t ph i qua trái v l m v i ng ngang m t gócướ ừ ố ướ ừ ả à à ớ đườ ộ
58
o
. VÐct¬ n y g i l tr c i n trung bình c a tim hay tr c i n tim.à ọ à ụ đ ệ ủ ụ đ ệ
b) Tái c c: ự
Th t kh c c xong s qua giai o n tái c c ch m, không th hi n trên i nấ ư ự ẽ đ ạ ự ậ ể ệ đệ
tâm b ng m t sóng n o h t m ch l m t o n th ng ng i n g i l o nđồ ằ ộ à ế à ỉ à ộ đ ạ ẳ đồ đệ ọ àđ ạ
T_S. Sau ó l th i kì tái c c nhanh (sóng T).đ à ờ ự
Tái c c có xu h ng i xuyên qua c tim, t l p d i th ng tâm m c t iự ướ đ ơ ừ ớ ướ ượ ạ ớ
l p d i n i tâm m c. S d tái c c i ng c chi u v i kh c c l vì nó ti nớ ướ ộ ạ ở ĩ ự đ ượ ề ớ ư ự à ế
h nh úng v o lúc tim co bóp v i c ng m nh nh t, l m cho l p c timà đ à ớ ườ độ ạ ấ à ớ ơ
d i n i tâm m c b l p ngo i nén v o m nh nên tái c c mu n i. Do ó, tuyướ ộ ạ ị ớ à à ạ ự ộ đ đ
ti n h nh ng c chi u v i kh c c, nó v n có vÐct¬ tái c c h ng t trênế à ượ ề ớ ư ự ẫ ự ướ ừ
xu ng dố íivµ t ph i qua trái l m phát sinh l n sóng d ng th p, t y u g iừ ả à à ươ ấ ầ đầ ọ
l sóng T (Hình1.8).à
Hình1.8: Quá trình tái c c v s hình th nh sóng Tự à ự à
Sóng T n y không i x ng v còn g i l sóng ch m vì nó kéo d ià đố ứ à ọ à ậ à
0.2s. Sau khi sóng T k t thúc có th th y m t sóng ch m, nh g i l sóngế ể ấ ộ ậ ỏ ọ à
U. ây l giai o n mu n c a tái c c.Đ à đ ạ ộ ủ ự
Tóm l i, th t chia l m hai o n:ạ ấ đồ à đ ạ
9
- Giai o n kh c c g m ph c b QRS c g i l pha u.đ ạ ư ự ồ ứ ộ đượ ọ à đầ
- Giai o n tái c c g m ST v T (c U n a) g i l pha cu i.đ ạ ự ồ à ả ữ ọ à ố
4.3 Truy n t nh th t :ề đạ ĩ ấ
Nh trên ã nói, khi sóng P k t thúc l h t nh , khi b t u sóng Q lư đ ế à ế ĩ đồ ắ đầ à
b t u th t . Nh ng nhìn v o i n tim , ta th y P v Q có m t kho ngắ đầ ấ đồ ư à đệ đồ ấ à ộ ả
ng n ng i n (g i l khúc PQ) ch ng t r ng sau khi nh kh c c xong r i,ắ đồ đệ ọ à ứ ỏ à ĩ ư ự ồ
xung t v n ch a truy n t xu ng t i th t. Nhung khúc PQ không th iđộ ẫ ư ề đạ ố ớ ấ ể đạ
di n cho th i gian truy n t t nh t i th t. Vì ng i ta bi t r ng ngay khi nhệ ờ ề đạ ừ ĩ ớ ấ ườ ế ằ ĩ
còn ang kh c c (ngh a l còn ang ghi sóng P) thì xung ng ã b t v o nútđ ư ự ĩ à đ độ đ ắ à
nh -th t v b t u truy n t xu ng phía th t r i. Do ó, t m t m cĩ ấ à ắ đầ ề đạ ố ấ ồ đ để đạ ộ ứ
chính xác cao h n (tuy r ng không ho n to n úng), ng i ta th ng o kh iơ ằ à à đ ườ ườ đ ở
i m sóng P n kh i i m sóng Q (hay kh i i m sóng R (n u không có Q)để đế ở để ở đ ể ế
T c kho ng PQ v g i l th i gian truy n t nh - th t, bình th ng d i tứ ả à ọ à ờ ề đạ ị ấ ườ à ừ
0,12s n 0,20s.đế
Hình1.9: S ti p di n c a các sóng, kho ng v th i kì tâm thu v tâmự ế ễ ủ ả à ờ à
tr ng trên i n tim ươ đệ đồ
Tóm l i, i n tim bình th ng c a m i nhát bóp tim (chu chuy n tim)ạ đệ đồ ườ ủ ỗ ể
g m sáu l n sóng n i ti p nhau m ng i ta dùng sáu ch cái liên ti p tồ à ố ế à ườ ữ ế đểđặ
tên l : P,Q,R,S,T,U, trong ó ng i ta phân ra m t nh : sóng P; m t th t :à đ ườ ộ ĩ đồ ộ ấ đồ
các sóng Q,R,S,T,U-v i th i gian truy n t nh -th t: kho ng PQ.ớ ờ ề đạ ĩ ấ ả
V i t n s tim bình th ng (kho ng 75 nh p/min), thì sau sóng T (ho cớ ầ ố ườ ả ị ặ
sóng U);tim s ngh p kho ng 0,28s th hi n b ng m t kho ng th ng ngẽ ỉ đậ ả ể ệ ằ ộ ả ẳ đồ
di n (hình1.9) r i l i ti p sang l n bóp sau v i m t lo t sóng P,Q,R,S,T,Uệ ồ ạ ế ầ ớ ộ ạ
10
khác v c nh th ti p di n. Th i gian ngh trên g i l à ứ ư ế ế ễ ờ ỉ ọ à th i k tâm tr ngờ ỳ ươ
to n thà ể c a tim. ủ
5. H th ng các chuy n o:ệ ố ể đạ
C th con ng i l m t môi tr ng d n i n, vì th dòng i n do tim phátơ ể ườ à ộ ườ ẫ đệ ế đệ
ra c truy n i kh p c th , bi n c th th nh i n tr ng c a tim. N u tđượ ề đ ắ ơ ể ế ơ ể à đệ ườ ủ ế đặ
2 i n c c lên b t c i m n o ó c a i n tr ng n y, ta thu c dòng i nđệ ự ấ ứđể à đ ủ đệ ườ à đượ đệ
th hi n i n th gi a hai i m ó g i l chuy n o hay o trình (Lead).ể ệ đệ ế ữ để đ ọ à ể đạ đạ
Nó th hi n trên máy ghi b ng m t ng cong i n tâm có hình d ngể ệ ằ ộ đườ đệ đồ ạ
khác nhau tu thu c v trí t i n c c. Do ó c n thi t ph i qui chu n v tríỳ ộ ị đặ đệ ự đ ầ ế ả ẩ ị
t i n c c t c hi u qu cao nh t.đặ đệ ự đểđạ đượ ệ ả ấ
Hi n nay ng i ta t i n c c theo 12 cách thu c 12 chuy n o thôngệ ườ đặ đệ ự đượ ể đạ
d ng g m 3 chuy n o m u, 3 chuy n o n c c các chi v 6 chuy n oụ ồ ể đạ ẫ ể đạ đơ ự à ể đạ
tr c tim. T i m i chuy n o ta c m t d ng sóng i n tim khác nhau.ướ ạ ỗ ể đạ đượ ộ ạ đệ đồ
5.1 Chuy n o m u :ể đạ ẫ
Còn g i l các chuy n o l ng c c các chi hay l ng c c ngo i biên.Vìọ à ể đạ ưỡ ự ưỡ ự ạ
c hai i n c c c a chúng u l nh ng i n c c th m dò, c t nh sau:ả đệ ự ủ đề à ữ đ ệ ự ă đượ đặ ư
- Chuy n o I: i n c c âm c tay ph i, i n c c d ng c tay trái, g iể đạ Đệ ự ở ổ ả đệ ự ươ ở ổ ọ
ó l chuy n o I, vi t t t l D1 (Hình 1.10). đ à ể đạ ế ắ à
Hình1.10: S m c các chuy n o m u. i n c c t chân ph i lơđồ ắ ể đạ ẫ Đệ ự đặ ở ả à
dây n i t ch ng nh h ng t p.ố đấ để ố ả ưở ạ
- Chuy n o II: i n c c âm c tay ph i, d ng c tay trái, g i ó lể đạ Đệ ự ở ổ ả ươ ở ổ ọ đ à
chuy n o 2 vi t t t l D2.ể đạ ế ắ à
11
- Chuy n o III: i n c c âm tay trái, i n c c d ng chân trái., g i óể đạ Đệ ự ở đệ ự ươ ở ọ đ
l chuy n o 3, vi t t t l D3. à ể đạ ế ắ à
5. 2 Chuy n o n c c các chi :ể đạ đơ ự
Nh trên ã th y các chuy n o m u u có hai i n c c th m dò ghiư đ ấ ể đạ ẫ đề đệ ự ă để
hi u i n th gi a hai i m c a i n tr ng tim. Nh ng khi mu n nghiên c uệ đệ ế ữ để ủ đệ ườ ư ố ứ
hi u i n th riêng bi t c a m t i m thì ta ph i bi n m t c c th nh trungệ đệ ế ệ ủ ộ để ả ế ộ ự à
tính. Mu n v y ng i ta n i i n c c ó ( i n c c âm) v i m t i n c cố ậ ườ ố đệ ự đ đệ ự ớ ộ đệ ự
trung tâm g i l CT ( i n c c d ng) thì em t các vùng th m dò.ọ à đệ ự ươ đ đặ ă
Khi i n c c th m dò t chi thì g i l chuy n o n c c chi, th ngđệ ự ă đặ ở ọ à ể đạ đơ ự ườ
hay t i n c c th m dò 3 vi trí sau:đặ đ ệ ự ă ở
- C tay ph i: Ta c chuy n o VR (Voltage right) thu c i n áp méổ ả đượ ể đạ đượ đệ ở
bên ph i v áy tim. Tr c chuy n o l ng th ng n i tâm i m (O) ra vaiả àđ ụ ể đạ àđườ ẳ ố để
ph i (R).ả
Hình1.11: Cách d u c c trung tâm CT v m c m tấ ự à ắ ộ
chuy n o n c c chi ( ây l VR)ể đạ đơ ự ởđ à
- C tay trái: ta c chuy n o VL (voltage left) nó nghgiªn c u i n thổ đượ ể đạ ứ đệ ế
v phía th t trái. Tr c chuy n o ây l ng th ng OL.ề ấ ụ ể đạ ởđ àđườ ẳ
12
- C chân trái: ta c chuy n o VF (voltage food) ây l chuy n o cổ đượ ể đạ đ à ể đạ độ
nh t có th nhìn th y c th nh sau d i áy tim. Tr c chuy n o l ngấ ể ấ đượ à ướ đ ụ ể đạ àđườ
th ng OF.ẳ
Sau n y, c i ti n th nh chuy n o c c chi t ng thêm (kÝ hi u AVL, AVR,à ả ế à ể đạ ự ă ệ
AVF).
T t c 6 chuy n o I, II, III, AVR, AVL, AVF c g i l chuy n oấ ả ể đạ đượ ọ à ể đạ
ngo i biên vì u có chuy n o th m dò t t i các chi. xem xét m tạ đề ể đạ ă đặ ạ Để ộ
cách y v các tín hi u c a tim ta ph i ghi thêm các chuy n o tr cđầ đủ ề ệ ủ ả ể đạ ướ
tim.
5.3 Chuy n o tr c tim:ể đạ ướ
Th ng ghi ng lo t cho b nh nhân 6 chuy n o tr c tim thông d ngườ đồ ạ ệ ể đạ ướ ụ
nh t kÝ hi u l V1-V6: ó l các chuy n o n c c có m t i n c c trungấ ệ à đ à ể đạ đơ ự ộ đệ ự
tính n i v o c c trung tâm (CT) v m t i n c c th m dò t l n l t trên 6ố à ự à ộ đệ ự ă đặ ầ ượ
i m vùng tr c tim.để ở ướ
V1: Kho ng liên s n 4 bên ph i, sát bê x ng øu.ả ườ ả ươ
V2: Kho ng liên s n 4 bên trái, sát bê x ng øu.ả ườ ươ
V3: i m gi a ng th ng n i V2 v V4. Để ữ đườ ẳ ố à
V4: Giao i m c a ng d c i qua i m gi a x ng òn trái v iđể ủ đườ ọ đ để ữ ươ đ ớ
ng i qua mám tim (hay n u không xác nh c v trí mám tim thì l yđườ đ ế đị đượ ị ấ
kho ng liên s n 5 trái).ả ườ
V5: Giao i m c a ng giao i m c a ng nách tr c v i ngđể ủ đườ để ủ đườ ướ ớ đườ
ngang i qua V4. đ
V6: Giao i m c a ng nách gi a v i ng V4, V5. để ủ đườ ữ ớ đườ
Nh v y, tr c chuy n o c a chúng s l nh ng ng th ng h ng t tâmư ậ ụ ể đạ ủ ẽ à ữ đườ ẳ ướ ừ
c a tim n t i i m c c t ng ng, các tr c ó n m trên các ng th ngủ đế ớ để ự ươ ứ ụ đ ằ đườ ẳ
n m ngang (horixontal plane) hay ph n n m ngang. ằ ầ ằ
13
Hình1.12: V trí t i n c c c a các chuy n o tr c timị đặ đệ ự ủ ể đạ ướ
6. c i m c a tín hi u i n tim:Đặ để ủ ệ đệ
V ngu n g c tín hi u i n tim ã trình b y trên, ph n n y s trình b yề ồ ố ệ đ ệ đ à ở ầ à ẽ à
các d c tr ng c b n c a tín hi u i n tim:ặ ư ơ ả ủ ệ đ ệ
- Tín hi u i n tim l tín hi u có d ng ph c t p v i t n s l p l i kho ng tệ đệ à ệ ạ ứ ạ ớ ầ ố ặ ạ ả ừ
0.05-300Hz. V hình d ng các sóng P, Q, R, S, T, U, V c trình b y m cề ạ đượ à ở ụ
trên. Qóa trình tính toán, phân tích, k c tr ng h p b nh lÝ, tr ng h pể ả ườ ợ ệ ườ ợ
méo tín hi u, ng i ta xác nh c d i t n tiêu chu n b o m th hi nệ ườ đị đượ ả ầ ẩ ả đả ể ệ
trung th c tín hi u i n tim l t 0.05-100Hz. Gi i h n trên m b o ph cự ệ đệ à ừ ớ ạ đểđả ả ứ
b QRS không b méo. Gi i h n d i m b o trung th c sóng P v T.ộ ị ớ ạ ướ đểđả ả ự à
- các máy i n tim hi n i nghiên c u trong phòng thí nghi m tiêu chu nở đệ ệ đạ ứ ệ ẩ
n y cao h n t 0.01-2000Hz.à ơ ừ
Xét v d i r ng c a tín hi u thì biên các sóng P, Q, R, S, T, U r t khácề ả ộ ủ ệ độ ấ
nhau. Biên các sóng ghi c trong các chuy n o m u l nh nh t (dođộ đượ ể đạ ẫ à ỏ ấ
i n tr ng tim các chi l y u nh t). Biên các chuy n o l ng ng c lđệ ườ ở à ế ấ độ ể đạ ở ồ ự à
l n nh t.ớ ấ
• Biên các sóng P, Q, S nh nh t c 0.2 - 0.5mV.độ ỏ ấ ỡ
14
• Biên l n nh t l sóng R c 1.5 - 2mV.độ ớ ấ à ỡ
• Quãng th i gian t n t i c a sóng :ờ ồ ạ ủ
P – R: 0.12s n 0.2sđế
Q – T : 0.35s n 0.44sđế
S – T : 0.05s n0.15sđế
QRS : 0.05s n 0,09s đế
P: 0,05s n 0,11sđế
PQ: 0,11s n 0,2sđế
To n b các sóng i n tim g m :à ộ đệ ồ
- Chuy n o tr c tim V1,V2,V2,V4,V5,V6.ể đạ ướ
- Chuy n o m u I ,II, III.ể đạ ẫ
- Chuy n o ngo i biên t ng c ng aVR, aVL, aVF.ể đạ ạ ă ườ
Hình1.12: i n tâm bình th ng v các con s ch y uĐệ đồ ườ à ố ủ ế
7. Các tín hi u b nh tim v m t s ví d v d ng tín hi u không bìnhệ ệ à ộ ố ụ ề ạ ệ
th ng :ườ
a) Th p tim: ấ
15
D u hi u ch y u: PQ d i ra; ngo i ra còn có th có QT d i ra, T d t, STấ ệ ủ ế à à ể à ẹ
chênh, P cao hay d t, QRS có móc v có các r i lo i nh p. Các d u hi u óẹ à ố ạ ị ấ ệ đ
có th chu n oán s m các ca th p tim m i phát, ti m t ng hay không i nể ẩ đ ớ ấ ớ ề à để
hình, nh t l tr em. ấ àở ẻ
Hình13: PQ d i ra trong b nh th p tim.à ệ ấ
b) T ng gánh th t trái :ă ấ
Th ng g p trong các b nh: t ng huy t áp, h hay h p ng m ch ch ,ườ ặ ệ ă ế ở ẹ độ ạ ủ
h p eo ng m ch ch , h hai lá, ng ng m ch, ph ng ng-t nh m ch,ẹ độ ạ ủ ở ố độ ạ ồ độ ĩ ạ
thi u n ng v nh. V i các tri u ch ng nhế ă à ớ ệ ứ :
- Biên R cao lên nhi u khi v t quá 25mm.độ ề ượ
- Sóng Q h i sâu nh ng không r ng.ơ ư ộ
- Sóng S v ng m t ho c r t nh .ắ ặ ặ ấ ỏ
- Nhánh n i i n mu n t i trên 0.045s.ộ đ ệ ộ ớ
16
Hình1.14: Các tri u ch ng c a b nh t ng gánh th t trái.ệ ứ ủ ệ ă ấ
d) Blèc nhánh trái :
Do m t b nh tim th c th có d y th t trái: b nh m ch v nh, t ng huy t áp,ộ ệ ự ể à ấ ệ ạ à ă ế
h p hay h ng m ch ch , b nh c tim V× tiên l ng c a nó không t t.ẹ ởđộ ạ ủ ệ ơ … ượ ủ ố
V i các tri u ch ng nhớ ệ ứ :
- Tri u ch ng quan tr ng nh t không th thi u c l QRS tiêu bi u, giãnệ ứ ọ ấ ể ế đượ à ể
r ng (>= 0.12s).ộ
- Sóng R giãn r ng có móc nh. Sóng Q v sóng S bi n m t. ộ ởđỉ à ế ấ
- Nhánh n i i n mu n quá 0.055s. ộ đ ệ ộ
17
Hình1.15: Các tri u ch ng c a b nh Bloc nhánh trái ho n to n. ệ ứ ủ ệ à à
Ch ng II: ươ Gi i thi u máy đi n tim đã đ cớ ệ ệ ượ
nghiên c uứ
I. Nh ng v n chung c a máy i n timữ ấ đề ủ đệ
1.1. c i m c a máy i n tim :Đặ để ủ đệ
Dòng i n ho t ng c a tim l tín hi u m t chi u r t nh bi n thiên ch mđệ ạ độ ủ à ệ ộ ề ấ ỏ ế ậ
nên r t d b nh h ng c a các nguyên nhân tác ng c a bên ngo i nhấ ễ ị ả ưở ủ độ ủ à ư
i n l i công c ng, các thi t b i n khác t bên c nh ho c các ngu n c mđệ ướ ộ ế ị đ ệ đặ ạ ặ ồ ả
ng bên ngo i M t khác nó c ng d b tác ng c a các dòng i n phát sinhứ à ặ ũ ễ ị độ ủ đệ
t các c quan khác nh c v da b nh nhân. N u vi c g n i n c c lên b nhừ ơ ư ơ à ệ ế ệ ắ đệ ự ệ
nhân không ti p xúc t t thì tín hi u c ng d b sai l ch. ế ố ệ ũ ễ ị ệ
Khi có các ngu n nhi u bên ngo i tác ng lên các i n c c v s cồ ễ ở à độ đệ ự à ẽđượ
qua m ch khuyÕch i lên cùng v i tín hi u i n tim. Các tín hi u nhi u n yạ đạ ớ ệ đệ ệ ễ à
nh l các tín hi u ng pha, vì v y máy i n tim c n có kh n ng ch ngư à ệ đồ ậ đệ ầ ả ă ố
nhi u t t, c bi t l nhi u ng pha.ễ ố đặ ệ à ễ đồ
Vì tín hi u i n tim l tín hi u m t chi u bi n thiên ch m, nên vi c ghépệ đệ à ệ ộ ề ế ậ ệ
gi a ngu n tín hi u u v o v m ch khuyÕch i, gi a các t ng khuyÕch iữ ồ ệ đầ à à ạ đạ ữ ầ đạ
s không th ghép i n dung v ghép i n c m m ph i dùng ghép tr c ti p.ẽ ể đệ à đệ ả à ả ự ế
Nh ng khi ghép tr c ti p, do không có th nh ph n cách ly m t chi u nên khiư ự ế à ầ ộ ề
có s thay i n o ó nh thay i v ch m t chi u, s thay i c a nhi tự đổ à đ ư đổ ề ếđộ ộ ề ự đổ ủ ệ
s l m cho tham s c a linh ki n thay i s thay i n y c ng s cđộ ẽ à ố ủ ệ đổ ự đổ à ũ ẽ đượ
a n u ra c a máy.đư đế đầ ủ
S thay i m t cách ng u nhiên c a tín hi u khi tín hi u v o không thayự đổ ộ ẫ ủ ệ ệ à
i g i l hi n t ng trôi, hi n t ng trôi do nhi u nguyên nhân gây ra nhđổ ọ à ệ ượ ệ ượ ề ư
nhi t ngu n b c x bên ngo i tác ng v o các linh ki n ệ độ ồ ứ ạ à độ à ệ
T các c i m trên máy i n tim ph i có các kh n ng sau:ừ đặ để đệ ả ả ă
- Vì tín hi u nh nên máy ph i có h s khuyÕch i l n.ệ ỏ ả ệ ố đạ ớ
- Tr kháng v o l n vi c ph i h p tr kháng gi a u v o m ch khuyÕchở à ớ để ệ ố ợ ở ữ đầ à ạ
i v i ngu n tín hi u l y ra i n áp l n c p cho b khuyÕch iđạ ớ ồ ệ để ấ đệ đủ ớ ấ ộ đạ
l m viÖcvµ thu tín hi u m không b nh h ng c a s thay i bên ngo ià ệ à ị ả ưở ủ ự đổ à
nh do các b nh nhân khác nhau, do ti p xúc c a các i n c c.ư ệ ế ủ đ ệ ự
18
- méo c a các thi t b ph i nh , tín hi u thu c chính xác ph c vĐộ ủ ế ị ả ỏ để ệ đượ ụ ụ
cho vi c chu n oán b nh.ệ ẩ đ ệ
- Kh n ng ch ng nhi u t t , c bi t l nhi u ng pha.ả ă ố ễ ố đặ ệ à ễ đồ
- Có n nh cao v l c nhi u t t ph n ánh trung th c tín hi u i nđộ ổ đị à ọ ễ ố để ả ự ệ đệ
tim.
- Có cách i n t t ®Èm b o an to n i n cho c ng i v máy.độ đ ệ ố để ả à đệ ả ườ à
1.2 Các thông s k thu t c b n c a máy :ố ỹ ậ ơ ả ủ
1) D i thông t n c a máy ghi c gi i h n trên v gi i h n d i, gi i h nả ầ ủ đượ ớ ạ à ớ ạ ướ ớ ạ
d i m b o cho ng ghi c b n (vì lo i c các t n s quá th p). Chướ đả ả đườ ơ ả ạ đượ ầ ố ấ ỉ
tiêu k thu t n y c ng có th bi u di n b ng h ng s th i gian c a m chỹ ậ à ũ ể ể ễ ằ ằ ố ờ ủ ạ
ghép t ng. H ng s th i gian c ng l n thì méo tín hi u c ng gi m trongầ ằ ố ờ à ớ độ ệ à ả
khu v c t n s th p. H n ch trên l gi m méo tín hi u khu v c t n sự ầ ố ấ ạ ế à ả độ ệ ở ự ầ ố
cao. ôi khi tránh can nhi u do ngu n i n gây ra ng i ta b trí các bĐ để ễ ồ đệ ườ ố ộ
l c ph c t các t n s 40/50/60Hz.ọ ụ ắ ầ ố
m b o trung th c, các b khuyÕch i tín hi u i n tim cho qua tínĐể đả ả ự ộ đạ ệ đệ
hi u có t n s 0.05- 100Hz. Gi i h n d i c a d i t n t ng ng v i h ng sệ ầ ố ớ ạ ướ ủ ả ầ ươ ứ ớ ằ ố
th i gian c a m ch ghép RC. N u h ng s th i gian c ng l n c ng t t (xét vờ ủ ạ ế ằ ố ờ à ớ à ố ề
trung th c c a tín hi u) song n u quá l n thì th i gian ph c h i c a bđộ ự ủ ệ ế ớ ờ ụ ồ ủ ộ
khuyÕch i s quá lâu v nó s r i v o tr ng thái bão ho .đạ ẽ à ẽ ơ à ạ à
2) H s méo phi tuy n :ệ ố ế
méo cho phép l 5%. Tham s n y th hi n chính xác c a thi t bĐộ à ố à ể ệ độ ủ ế ị
trong quá trình khuyÕch i tín hi u i v i t n s khác nhau. đạ ệ đố ớ ầ ố
3) nh y :Độ ậ
c xác nh trên gi y ghi tín hi u i n tim b ng ch s mm/mV. L khĐượ đị ấ ệ đệ ằ ỉ ố à ả
n ng l m l ch ng ghi tính ra mm theo i n áp v o l 1 mV. Th ng cácă à ệ đườ đ ệ à à ườ
máy i n tim có m t s nh y nh t nh v có th chuy n t nh y n yđệ ộ ố độ ậ ấ đị à ể ể ừ độ ậ à
sang nh y khác(5mm/mV, 10mm/mV ).độ ậ
4) H s kh nhi u ng pha (CMMR):ệ ố ư ễ đồ
H s kh nhi u ng pha l n h n 60(CMMR > 60dB)ệ ố ư ễ đồ ớ ơ
5) Tr kháng v o :ở à
- tái t o trung th c tín hi u thì tr kháng v o b khuyÕch i l n h nĐể ạ ự ệ ở à ộ đạ ớ ơ
r t nhi u so v i tr kháng ngu n tín hi u.ấ ề ớ ở ồ ệ
- V i các chuy n o m u I, II, III thì tr kháng v o c a b khuyÕch iớ ể đạ ẫ ở à ủ ộ đạ
ph i t t i 10Mả đạ ớ Ω.
6) H s khuyÕch iệ ố đạ
19
B o m m c v i Uv = 1mV cho Ura = 1V. ả đả ứ ớ
7) Dòng dò < 10 µA.
II. Thi t b ghi i n tim hi n i :ế ị đệ ệ đạ
Cùng v i s phát tri n c a k thu t i n t , các thi t b i n t y t nóiớ ự ể ủ ỹ ậ đệ ử ế ị đệ ử ế
chung v thi t b ghi i n tim nói riêng ng y c ng có thêm nhi u tính n ng.à ế ị đệ à à ề ă
Vi c x d ng k thu t vi x lý v ghép n i thi t b ghi i n tim v i m ch i nệ ử ụ ỹ ậ ử à ố ế ị đệ ớ ạ đệ
toán ã nâng cao tính n ng v ch t l ng c a thi t b . m c bình th ngđ ă à ấ ượ ủ ế ị ở ứ độ ườ
chóng có th l u tr s li u, so sánh c p nh t v in các s li u v i n timể ư ữ ố ệ ậ ậ à ố ệ ề đệ
cùng tên tu i b nh nhân m t cách t ng. m c cao h n n a l chu nổ ệ ộ ự độ ở ứ độ ơ ữ à ẩ
oán b nh (k t h p v i các khám nghi m khác). ng th i tính an to n c ađ ệ ế ợ ớ ệ Đồ ờ à ủ
thi t b c ng c nâng lên nh báo ng m t ngu n, dòng dò t ng, i n c cế ị ũ đượ ư độ ấ ồ ă đệ ự
ti p xúc x u.V i kích th c g n nh , giá th nh ng y c ng h , ch c ch nế ấ ớ ướ ọ ẹ à à à ạ ắ ắ
chóng s thâm nh p ng y c ng sâu h n v o các b nh vi n v phòng khámẽ ậ à à ơ à ệ ệ à
b nh, không ch các b nh vi n, trung tâm y t l n m còn các tuy n d i,ệ ỉ ở ệ ệ ế ớ à ở ế ướ
t ng lai có th n t n các tuy n c s .ươ ểđế ậ ế ơ ở
Hình 2.1 trình b y s kh i c a m t thi t b ghi i n tim s d ng vi xà ơđồ ố ủ ộ ế ị đệ ở ụ ử
lý. Thi t b ghi i n tim ghép n i v i máy i n toán c ng có s nhế ị đệ ố ớ đệ ũ ơ đồ v y.ậ
Trong máy i n toán c ng dùng vi x lý.đ ệ ũ ử
µP l b vi x lý th c hi n các l nh toán h c, logic v chuy n dà ộ ử ự ệ ệ ọ à ể ữ
li u.RAM l b nh t m th i, ROM l b nh ch c.ệ à ộ ớ ạ ờ à ộ ớ ỉ đọ
20
CPU
(µP)
ng hĐồ ồ
L y mÉuấ
A/D v à
I/O
ECG
I/O
Hi n th b n ể ị à
phím, máy in.
I/O
I/O
B ng a ă đĩ
từ
RAM
ROM
i u đề
khi nể
Hình 2.1: S kh i c a thi t b ơđồ ố ủ ế ị
ghi i n tim dùng vi x lý (đ ệ ử µP)
Vi x lý v máy i n toán ch l m vi c v i các i l ng s ( m c)ử à đệ ỉ à ệ ớ đạ ượ ố đế đượ
khác v i khái ni m i n tim m chúng ta ang xét trên l i l ng liên t cớ ệ đ ệ à đ ở à đạ ượ ụ
(t ng t ). Vì th tín hi u i n tim tr c khi a v o vi x lý hay máy i nươ ự ế ệ đệ ướ đư à ử đệ
toán ph i chuy n i sang d ng s . Thông tin n y l d li u v i n tim.ả ể đổ ạ ố à à ữ ệ ề đệ
C ng không th l y quá nhi u d li u. C cách m t kho ng th i gian n o óũ ể ấ ề ữ ệ ứ ộ ả ờ à đ
ng i ta m i l y tín hi u i n tim a v o b chuy n i ra d ng s . Bườ ớ ấ ệ đệ đư à ộ ể đổ ạ ố ộ
chuy n i n y g i l b chuy n i t ng t s (A/D). Kho ng th i gian l pể đổ à ọ à ộ ể đổ ươ ự ố ả ờ ặ
l i ó g i l chu k l y m u. T n s l y m u b ng ngh ch o c a chu k l yạ đ ọ à ỳ ấ ẫ ầ ố ấ ẫ ằ ị đả ủ ỳ ấ
m u.ẫ
Ta ã bi t r ng ph c b c a sóng i n tim bao g m sóng P, Q, R, S, T.đ ế ằ ứ ộ ủ đệ ồ
Kho ng cách QRS l h p nh t kho ng 0.06 – 0.12 giây, n u chu k l y m uả à ẹ ấ ả ế ỳ ấ ẫ
l 0.005 giây thì trong kho ng QRS l y c t 12 n 24 m u ph nà ả ấ đượ ừ đế ẫ đủ để ả
ánh nhóm sóng n y.à
Ph n trên ta ã trình b y ph c a i n tim l t 0.05 n 100 hz, do óầ đ à ổ ủ đệ à ừ đế đ
t n s l y m u t i thi u l 200 hz. chính xác c a d li u i n tim còn phầ ố ấ ẫ ố ể à Độ ủ ữ ệ đệ ụ
thu c v o m c s hoá (m c l ng t ). V i yêu c u cao ng i ta có th chiaộ à ứ ố ứ ượ ử ớ ầ ườ ể
th nh 1000 m c t 0 n 999 v bi u di n có th dùng 3 ch s th p phân.à ứ ừ đế àđể ể ễ ể ữ ố ậ
Vi x lý hay máy i n toán ch dùng hai tr ng thái có i n (1) hay không cóử đ ệ ỉ ạ đ ệ
i n (0) trong các ph n t . Cách bi u di n n y l bi u di n nh phân. M iđệ ầ ử ể ễ à à ể ễ ị ườ
ch s có th bi u di n t 0 n 1023. Tuy nhiên trong m t s thi t b ng i taữ ố ể ể ễ ừ đế ộ ố ế ị ườ
ch c n n 8 bit bi u di n tín hi u i n tim (0 –255).ỉ ầ đế để ể ễ ệ đệ
Kho ng th i gian gi a hai l n l y m u l 5ms, trong khi vi x lý th c hi nả ờ ữ ầ ấ ẫ à ử ự ệ
m t l nh cë ộ ệ µs. i u ó cho th y gi a hai l n l y m u vi x lý có th th cĐề đ ấ ữ ầ ấ ẫ ử ể ự
hi n c v i nghìn l nh, s l nh n y vi x lý th c hi n m t s l nh nhệ đượ à ệ ố ệ à đủđể ử ự ệ ộ ố ệ ư
l u tr , hi n th , qu n lý, phím b m, báo ng, nh n d ng, l c s . Nh ng ch aư ữ ể ị ả ấ độ ậ ạ ọ ố ư ư
phân tích ph k c phân tích ph nhanh FFT.đủđể ổ Ĩ ả ổ
Thi t b hi n th ây có th l m n hình ch m i m (Bit map) hay m nế ị ể ị ởđ ể à à ấ để à
hình x,y (Vector), l các LED. Thi t b l u tr nhà ế ị ư ữ b ng a t .Thi t b ghi nhă đĩ ừ ế ị
máy in kim, lazer, máy in nhi t hay bút ghi nhi t. Trong tr ng h p dùngệ ệ ườ ợ
m n hình x, y hi n th v bút ghi nhi t ghi thì ph i có b chuy n ià để ể ị à ệ để ả ộ ể đổ
t ng t s (A/D).ươ ự ố
21
Vi c thi t k h i n tim dùng vi x lý hay máy i n toán ngo i thi t kệ ế ế Ưđ ệ ử đệ à ế ế
ph n c ng nhầ ứ m ch i n,còn ph i thi t k ph n m m vi x lý th c hi nạ đệ ả ế ế ầ ề để ử ự ệ
các ch c n ng ra.ứ ă đề
Ghép n i thi t b i n tim v i máy i n toán n gi n h n xây d ng t viố ế ị đệ ớ đ ệ đơ ả ơ ự ừ
x lý. Công vi c ph n c ng l thi t k ch t o ph n i n tim v ghép n i.ử ệ ầ ứ à ế ế ế ạ ầ đệ à ố
Ph n ghép n i bao g m m ch v o/ra, m ch chuy n i A/D, D/A (n u c n).ầ ố ồ ạ à ạ ể đổ ế ầ
Ph n m m có th c vi t ph n l n b ng ngôn ng b c cao, ph n còn l iầ ề ể đượ ế ầ ớ ằ ữ ậ ầ ạ
c vi t b ng ngôn ng máy. đượ ế ằ ữ
22
Ch¬ngIII: ph ng pháp nh n d ng hình dáng tínươ ậ ạ
Hi u đi n timệ ệ
Sau khi phân tích ng cong i n tim , tim ra các d u hi u b nh lý,đườ đệ đồ ấ ệ ệ
các bác s chuyên khoa v tim m ch ã t p h p chóng l i th nh nh ng h iĩ ề ạ đ ậ ợ ạ à ữ ộ
ch ng i n tim , r i d a v o ó m chu n oán b nh.ứ đ ệ đồ ồ ự à đ à ẩ đ ệ
Có hai lo i h i ch ng c xét n l :ạ ộ ứ đượ đế à
- Các h i ch ng v hình d ng sóng: Các b nh lý l m thay i hìnhộ ứ ề ạ ệ à đổ
d ng i n tim chu n.ạ đệ đồ ẩ
- Các h i ch ng v r i lo n nh p: Các b nh lý l m thay i t n s i nộ ứ ề ố ạ ị ệ à đổ ầ ốđệ
tim chu n .đồ ẩ
t i c a lu n v n m i ch xét t i các b nh lý l m thay i hình dángĐề à ủ ậ ă ớ ỉ ớ ệ à đổ
c a i n tim chu n v gi i quy t v n n y l b i toán v nh n d ng.ủ đ ệ đồ ẩ àđể ả ế ấ đề à à à ề ậ ạ
I. Gi i thi u ph ng pháp nh n d ng:ớ ệ ươ ậ ạ
Ph ng pháp nh n d ng tín hi u c s d ng x lý các thông tinươ ậ ạ ệ đượ ử ụ để ử
a chi u khi các thông tin n y không th bi u di n c d i d ng bi u th cđ ề à ể ể ễ đượ ướ ạ ể ứ
logic n gi n ho c không th nh ngh a tr c.đơ ả ặ ểđị ĩ ướ
Có hai ph ng pháp nh n d ng tín hi u :ươ ậ ạ ệ
1. Ph ng pháp nh n d ng th ng kê: s d ng lý thuy t quy t nh.ươ ậ ạ ố ử ụ ế ế đị
2. Ph ng pháp nh n d ng cú pháp hay “ c u trúc”: ngh a l chia tínươ ậ ạ ấ ĩ à
hi u th nh nhi u ph n d nh n d ng, các ph n n y liên quan v iệ à ề ầ ễ ậ ạ ầ à ớ
nhau theo m t nguyên t c c u trúc nh tr c.ộ ắ ấ đị ướ
Hai ph ng pháp trên không tách r i m b tr cho nhau. Trong án n y,ươ ờ à ổ ợ đồ à
ng d ng ng th i hai ph ng pháp phân tích nh n d ng tín hi uứ ụ đồ ờ ươ để ậ ạ ệ
i n tim.đệ
1. Nguyên t c nh n d ng cú pháp tín hi u :ắ ậ ạ ệ
Nh n d ng cú pháp tín hi u d a trên c s các h th ng toán h c trong óậ ạ ệ ự ơ ở ệ ố ọ đ
có hÝnh d ng c a m t t p c bi u di n b ng các ph n t c a ngôn ng hìnhạ ủ ộ ậ đượ ể ễ ằ ầ ử ủ ữ
th c. Quy t c i u khi n s p x p các nguyên h m t o th nh d ng tín hi uứ ắ đề ể ắ ế à ạ à ạ ệ
tuân theo ng pháp sau :ữ
G = (V
T
, V
N
, P, S)
Trong ó :đ
23
V
T
– l t v ng ho c bi u di n câu c a ngôn ng , th ng c bi uà ừ ự ặ … ể ễ ủ ữ ườ đượ ể
di n b ng các ch cái th ng (t : a z)ễ ằ ữ ườ ừ …
V
N
– l t v ng hay ch cái không t n cùng, th ng c bi u di nà ừ ự ữ ậ ườ đượ ể ễ
b ng ch cái in hoa.ằ ữ
P - l t p h p các quy t c c u t o cho phép xây d ng y m tà ậ ợ ắ ấ ạ ự đầ đủ ộ
câu t các ch cái.ừ ữ
S - l nh lý c a ng pháp hay kÝ hi u c u t o liên quan t i Vàđị ủ ữ ệ ấ ạ ớ
N
.
Khi các nguyên h m c a m t d ng cho tr c c xác nh, quá trìnhà ủ ộ ạ ướ đượ đị
nh n d ng tín hi u c ti n h nh phân tích cú pháp c a “ câu “ xem cúậ ạ ệ đượ ế à ủ
pháp n y có c vi t úng theo quy t c ã c nh ngh a b ng ng phápà đượ ế đ ắ đ đượ đị ĩ ằ ữ
c a quá trình hay không.ủ
2. áp d ng ph ng pháp nh n d ng cú pháp v o tín hi u i n tim :ụ ươ ậ ạ à ệ đ ệ
Khi phân tích tín hi u ECG, ta nh n th y r ng o n th ng T – P bi uệ ậ ấ ằ đ ạ ẳ ể
di n ng cách i n gi a hai chu k nh p v cho chúng ta nh ng thông tinễ đườ đệ ữ ỳ ị à ữ
quan tr ng nhọ o n PQRST. Vì v y, ta ch n c a s phân tích tín hi u baođ ạ ậ ọ ủ ổ ệ
trùm t t c chu k nh p c a tín hi u ECG, ngh a l gi a hai nh R-R.ấ ả ỳ ị ủ ệ ĩ à ữ đỉ
C a s quan sát c a m t chu k i n tim c chia th nh 40 o n, c ngử ổ ủ ộ ỳ đệ đượ à đ ạ ũ
có th ít ho c nhi u h n. N u ít h n thì kho ng cách c a o n cong tín hi uể ặ ề ơ ế ơ ả ủ đ ạ ệ
c l y l y tuy n tính hoá l n lên do ó chính xác xÏ nh i. Cònđượ ấ để ấ để ế ớ đ độ ỏđ
n u nhi u h n thì ng c l i nh ng th i gian th c x lý tín hi u d i ra cóế ề ơ ượ ạ ư ờ ự để ử ệ à
th s nh h ng n vi c l y c y m t chu k c a tín hi u. Trongể ẽ ả ưở đế ệ ấ đượ đầ đủ ộ ỳ ủ ệ
th c t c a s quan sát trên c chia th nh 40 o n l h p lý. Quá trìnhự ế ủ ổ đượ à đ ạ à ợ
nh n d ng tín hi u i n tim s c th c hi n trên các t chia th nh 40 kýậ ạ ệ đ ệ ẽ đượ ự ệ ừ à
t . ự ở ây, ta ch n tr ng h p n gi n nh t l m ví d mô t ý ngh a c ađ ọ ườ ợ đơ ả ấ để à ụ ả ĩ ủ
các ch cái nhữ sau :
V
T
= (a, b, c)
Trong ó :đ
a – bi u di n o n th ng n m ngang: ể ễ đ ạ ẳ ằ
b – bi u di n o n th ng có góc d ng: ể ễ đ ạ ẳ ươ
c – bi u di n o n th ng có góc âm: ể ễ đ ạ ẳ
T các giá tr thu th p c ta t o c ngôn ng c u th nh bao g m cácừ ị ậ đượ ạ đượ ữ ấ à ồ
t có d ng ví d nh : b c a c b c b a b c a vvừ ạ ụ ư … …
Nh v©þ, b c u tiên c a quá trình nh n d ng, tr c khi áp d ngư ướ đầ ủ ậ ạ ướ ụ
ph ng pháp nh n d ng cú pháp, ta ph i nh n d ng t ng o n tín hi u trongươ ậ ạ ả ậ ạ ừ đ ạ ệ
24
c a s quan sát v gán cho nó các ch cái t ng ng nh nh ngh a ph nử ổ à ữ ươ ứ ư đị ĩ ở ầ
trên.
Hình3.1: Minh ho ngôn ng hình th c c a tín hi u i n tim chu nạ ữ ứ ủ ệ đệ ẩ
3. Ph ng pháp x lý th ng kê :ươ ử ố
S d ng pháp x lý th ng kê xác nh góc c a m i o n th ng n mử ụ ử ố để đị ủ ỗ đ ạ ẳ ằ
trong c a s quan sát ử ổ
Gi s có m t o n g m N i m (Xả ử ộ đ ạ ồ để
i
, Y
i
). o n th ng bình ph ngĐ ạ ẳ ươ
nh nh t phù h p nh t v i t p i m trên c mô t b ng ph ng trình :ỏ ấ ợ ấ ớ ậ để đượ ả ằ ươ
Y = A
0
+ A
1
X
Theo ph ng pháp bình ph ng nh nh t, ta có :ươ ươ ỏ ấ
Y
i
– A
0
– A
1
X
i
= ε
i
, v i i = 1, 2 n l các sai s t i Xớ … à ố ạ
i
v :à
S = ∑(y
i
– A
0
– A
1
x
i
)
2
l t ng các bình ph ng c a các sai s .à ổ ươ ủ ố
Trong ó, xđ
i
, y
i
ã bi t còn S ph thu c v o Ađ ế ụ ộ à
0
v Aà
1
.
M c ích c a ph ng pháp bình ph ng nh nh t l xác nh Aụ đ ủ ươ ươ ỏ ấ à đị
0
và
A
1
sao cho S l bé nh t. Dùng ph ng pháp bình ph ng nh nh t xácà ấ ươ ươ ỏ ấ để
nh góc nghiêng Ađị
1
c a o n th ng, em so sánh nh n c v i giá trủ đ ạ ẳ đ ậ đượ ớ ị
ng ng ưỡ λ cho tr c. T ó ta có th phân lo i các giá tr góc c a o nướ ừ đ ể ạ ị ủ đ ạ
th ng phân tích theo s sau :ẳ ơđồ
- λ < A
1
< λ → a
A
1
> λ → b
A
1
< - λ → c
Ta c n chú ý r ng giá tr ng ng ch n sao cho không quá nh y khiầ ằ ị ưỡ ọ ạ
có nhi u tác ng, nh ng ph i l n phát hi n nh ng thay i c a tínễ độ ư ả đủ ớ để ệ ữ đổ ủ
25