Måí bi
Trong n n kinh t , h û th ng ng n ha ng cu a m üt â tãư ãú ã äú á ì í ä áú
n ïc âọng vai tro h t s ïc quan trng, nh ki m soạt va âi å ì ãú ỉ ỉ ãø ì ãư
ti t m ïc cung ti n cng nh cạc v n â li n quan â n ti n t û,ãú ỉ ãư ỉ áú ãư ã ãú ãư ã
qua n l hoảt â üng cu a cạc ng n ha ng trung gian, th ûc hi ûní ä í á ì ỉ ã
nhi u nhi ûm vủ cu a chênh phu , va â th ûc hi ûn â üc vaiãư ã í í ì ãø ỉ ã ỉå
tro na y, ng n ha ng trung ng v ûn dủng cạc c ng củ cu ì á ì ỉå á ä í
chênh sạch ti n t û. ãư ã
Chênh sạch ti n t û la m üt chênh sạch vé m . Nọ tảo rẫư ã ì ä ä
nh ỵng tạc â üng nhà m âënh h ïng va âi u ti t n n kinh t .ỉ ä ò ỉå ì ãư ãú ãư ãú
Vç v ûy â cọ m üt n n kinh t tàng tr ng phạt tri n cao vấ ãø ä ãư ãú ỉåí ãø ì
n âënh thç ng n ha ng trung ng c n pha i xem xẹt v ûn dủngäø á ì ỉå áư í á
nh ỵng c ng củ gç cu a chênh sạch ti n t û cho thêch h üp v ïiỉ ä í ãư ã å å
t ng giai âoản phạt tri n cu a n n kinh t .ỉì ãø í ãư ãú
Vi ût Nam, sau chi n tranh n n kinh t bë suy sủpÅÍ ã ãú ãư ãú
nghi m trng va t nh ỵng nàm 1987 n n kinh t â t n ïc r iã ì ỉì ỉ ãư ãú áú ỉå å
va o lảm phạt cao ba con s la m cho lo ng tin cu a nh n d n va äú ì ì í á á ì
chênh phu nga y ca ng gia m sụt. Nh ng do s û v ûn dủng âụngí ì ì í ỉ ỉ á
âà n cu a chênh sạch ti n t û, â la m cho lảm phạt gia m th põ í ãư ã ì í áú
t ng b ïc n âënh va â a n n kinh t â n tàng tr ng. ỉì ỉå äø ì ỉ ãư ãú ãú ỉåí
Cng chênh vç t m quan trng na y ma trong â ta i na ư ì ì ãư ì ì
em xin â c ûp â n nh ỵng chênh sạch ti n t û cu a ng n ha ngãư á ãú ỉ ãư ã í á ì
trung ng va s û v ûn vủng cu a nọ Vi ût Nam. Nh ng do s ûỉå ì ỉ á í åí ã ỉ ỉ
hi u bi t cu a em co n hản hẻp n n mong â üc s û gọp chèãø ãú í ì ã ỉå ỉ
ba o th m t th y c . í ã ỉì áư ä
PHÁƯN A
CẠC CÄNG CỦ CHÊNH SẠCH TIÃƯN TÃÛ
CA NGÁN HNG TRUNG ỈÅNG
I. KHẠI NIÃÛM V MỦC TIÃU CA CHÊNH
SẠCH TIÃƯN TÃ:
1. Chênh sạch tiãưn tãû l gç?
Chênh sạch ti n t û la m üt b ü ph ûn cu a chênh sạchãư ã ì ä ä á í
kinh t x h üi cu a Nha n ïc. Nọ la c ng củ qua n l vé mãú ä í ì ỉå ì ä í ä
cu a Nha n ïc trong lénh v ûc ti n t û do ng n ha ng trung ngí ì ỉå ỉ ãư ã á ì ỉå
kh i tha o va th ûc hi ûn v ïi mủc ti u cao nh t la n âënh giạåí í ì ỉ ã å ã áú ì äø
trë â ng ti n â t âọ n âënh va tàng tr ng kinh t .äư ãư ãø ỉì äø ì ỉåí ãú
2. Mủc tiãu ca chênh sạch tiãưn tãû:
B t c ï chênh sạch na o â u cọ mủc ti u cu a nọ. Vçáú ỉ ì ãư ã í
chênh sạch ti n t û la hoảt â üng cọ th ïc cu a NHT , chỗư ã ì ä ỉ í Ỉ
n n nh ỵng tạc â üng cu a nọ â n n n kinh t pha i â üc hi ỉ ä í ãú ãư ãú í ỉå ãø
la nà m trong h û th ng cạc mủc âêch ma NHT c n âảtì ò ã äú ì Ỉ áư
â üc. T t ca cạc NHT cu a cạc n ïc tr n th gi ïi hi ûn naå áú í Ỉ í ỉå ã ãú å ã
â u cọ nh ỵng mủc ti u khạ gi ng nhau trong vi ûc x y d ûngãư ỉ ã äú ã á ỉ
chênh sạch ti n t û va âi u ti t cung ïng ti n. Tr n âải th ,ãư ã ì ãư ãú ỉ ãư ã ãø
mủc ti u cu a chênh sạch ti n t û cọ th quy v hai nhọm sau:ã í ãư ã ãø ãư
Mủc ti u ti n t û va mủc ti u kinh t . ã ãư ã ì ã ãú
a. Mủc tiãu tiãưn tãû:
V ph ng di ûn ti n t û, cọ 4 mủc ti u ma chênh sạchãư ỉå ã ãư ã ã ì
ti n t û mong mu n âảt t ïi: âi u hoa kh i ti n t û, ki m soạtãư ã äú å ãư ì äú ãư ã ãø
t ng s thanh toạn bà ng ti n, ba o v û giạ trë qu c n üi cu ậø äú ò ãư í ã äú ä í
â ng ti n bà ng cạch n âënh v ût giạ va n âënh giạ trë qu cäư ãư ò äø á ì äø äú
ngoải cu a â ng ti n. í äư ãư
a.1. Âiãưu ho khäúi tiãưn tãû:
ọ la nhà m duy trç m i t ng quan ti n - ha ng â üc n ì ò äú ỉå ãư ì ỉå äø
âënh bà ng cạch gi ỵ nguy n, tàng hay gia m kh i ti n t û. Cọò ỉ ã í äú ãư ã
m üt nguy n tà c t ng quạt: n u m ùi nàm kinh t â u tàngä ã õ äø ãú ä ãú ãư
tr ng, thç pha i tàng kh i ti n t û bà ng ty l û tàng tr ng kinhỉåí í äú ãư ã ò í ã ỉåí
t . Nguy n tà c na y khà c ch xu h ïng n âënh kh i ti n t ûãú ã õ ì õ ãú ỉå áú äú ãư ã
c ïng nhà c m üt l n cho khoa ng th i gian da i. M üt kh i ti nỉ õ ä áư í åì ì ä äú ãư
t û n âënh tr ïc m üt cạch chàût ch s cọ tạc dủng la m chỗ áú ỉå ä ì
giạ ca va l ng b ng gia m n u sa n xu t tàng l n. Nh ng la mí ì ỉå äø í ãú í áú ã ỉ ì
nh v ûy s tảo ra nhi u càng thà ng trong cạc hoảt â üng sa nỉ á ãư ó ä í
xu t, l u th ng ph n ph i, la m nguy hải â n m ïc tàng tr ngáú ỉ ä á äú ì ãú ỉ ỉåí
kinh t . ãú
Kh i ti n t û Vi ût Nam hi ûn nay bao g m ph n l ïn lậú ãư ã åí ã ã äư áư å ì
ti n gi y do ng n ha ng Nha n ïc phạt ha nh. H u nh ti nãư áú á ì ì ỉå ì áư ỉ ãư
màût v ùn la c ng củ thanh toạn duy nh t. i khi cng cọá ì ä áú Âä
thanh toạn bà ng sẹc hay chuy n khoa n, song sẹc thç âënhò ãø í
m ïc, co n chuy n khoa n thç r m ra , khọ khàn. Chênh vçỉ ì ãø í ỉåì ì
tha nh ph n â n nh t cu a kh i ti n t û (h u nh chè duy nh tì áư å áú í äú ãư ã áư ỉ áú
la ti n gi y cu a NHT ), ma vi ûc âi u hoa kh i ti n t û tr ïcì ãư áú í Ỉ ì ã ãư ì äú ãư ã ỉå
â y chè chàm chụ va o qua n l ti n màût, lng qu n ti n chuy ná ì í ãư ã ãư ãø
khoa n, ti n bụt t û. Vi ûc âi u hoa kh i ti n t û ki u âọ kh ngí ãư ã ã ãư ì äú ãư ã ãø ä
th a nh ûn ti n tr n cạc ta i khoa n ti n g i thanh toạn (ta iỉì á ãư ã ì í ãư åí ì
khoa n cọ th rụt sẹc) cọ th chuy n hoạ tha nh ti n màût; l ãø ãø ãø ì ãư ì
tha nh ph n â ng nhi n cu a kh i ti n t û, th ûm chê co n tçmì áư ỉå ã í äú ãư ã á ì
cạch ngàn chàûn s û chuy n hoạ cu a ti n t û, ngàn ca n ngu nỉ ãø í ãư ã í äư
phạt sinh ti n màût t cạc ta i khoa n ti n g i thanh toạn. ọãư ỉì ì í ãư åí Â
la cạch la m nghëch l, d ùn t ïi vi ûc cạc doanh nghi ûp gàm gi ỵì ì á å ã ã ỉ
ti n màût, g y ra pha n ïng d y chuy n thi u ti n màût th ngãư á í ỉ á ãư ãú ãư ỉåì
xuy n trong h û th ng ng n ha ng va trong n n kinh t . Hảnã ã äú á ì ì ãư ãú
ch ti n màût s kêch thêch t m l th ng tin va o h û th ng ng nãú ãư á ä ì ã äú á
ha ng, kh ng ai mu n g i ti n va o ng n ha ng va s t û â üngì ä äú åí ãư ì á ì ì ỉ ä
chuy en ra â la hồûc ra va ng g y n n b t â üng hoạ v v n. í ä ì á ã áú ä ãư äú
i u hoa kh i ti n t û nga y nay cọ nghéa la âi u chènh ãư ì äú ãư ã ì ì ãư
vi ûc tảo ti n va s dủng ti n trong h û th ng ng n ha ng haiã ãư ì ỉí ãư ã äú á ì
c p. M üt kha nàng ky bê cu a h û th ng ng n ha ng hai c p lấú ä í ì í ã äú á ì áú ì
tảo ti n, âi u chènh m ïc cung ti n â n âënh ti n t û. Dỗư ãư ỉ ãư ãø äø ãư ã
vi ûc ph n chia h û th ng ng n ha ng tha nh hai c p, n n cọ vi ûcã á ã äú á ì ì áú ã ã
ph n chia hai loải ti n: ti n ng n ha ng trung ng va ti n ng ná ãư ãư á ì ỉå ì ãư á
ha ng. Ti n trung ng la ti n cho NHT â üc quy n phạt ha nh.ì ãư ỉå ì ãư Ỉ ä ãư ì
Ti n ng n ha ng (ti n tên dủng) la ti n do cạc NHTM tảo rẫư á ì ãư ì ãư
th ng qua vi ûc c p tên dủng cho n n kinh t , âàûc bi ût la ti nä ã áú ãư ãú ã ì ãư
cạc ta i khoa n thanh toạn sẹc. Nọ â üc tảo ra nh la s û mì í ỉå ỉ ì ỉ åí
r üng g p nhi u l n ä áú ãư áư qu d û tr ỵ ng n ha ng (th ng qua h ûỉ ỉ á ì ä ã
s tảo ti n) .äú ãư
H û th ng NHTM kh ng th tảo ti n tên dủng t hã äú ä ãø ãư ỉì ỉ
kh ng ma pha i d ûa va o ti n trung ng. M ïc tảo ti n tênä ì í ỉ ì ãư ỉå ỉ ãư
dủng do h û s tảo ti n hay tè l û d û tr ỵ bà t bu üc quy tã äú ãư ã ỉ ỉ õ ä ãú
âënh. M üt â ng ti n ng n ha ng trung ng ma NHTM huy â üngä äư ãư á ì ỉå ì ä
â üc tảo kha nàng cho NHTM cung ïng cho n n kinh t sỉå í ỉ ãư ãú äú
ti n tên dủng g p nhi u l n; ng üc lải m ïc cung ti n tênãư áú ãư áư ỉå ỉ ãư
dủng cu a NHTM cng gia m g p nhi u l n khi ti n trung ngí í áú ãư áư ãư ỉå
trong tay h gia m âi m üt. C ch tảo ra ti n cu a NHTM xu tí ä å ãú ãư í áú
phạt t 2 ngu n: a) ti n g i cu a c ng chụng; b) s û cho vay cu ì äư ãư åí í ä ỉ í
ng n ha ng. Chênh vç kha nàng tảo ra bụt t û (ti n tên dủng)á ì í ã ãư
cu a cạc NHTM trong vi ûc âi u hoa kh i ti n t û, ng n ha ngí ã ãư ì äú ãư ã á ì
trung ng th ng ki m soạt kh i d û tr ỵ cu a NHTM va theå ỉåì ãø äú ỉ ỉ í ì
di ty s gi ỵa cạc d û tr ỵ cu a ng n ha ng na y v ïi t ng s ti ní äú ỉ ỉ ỉ í á ì ì å äø äú ãư
g i.åí
âi u hoa kh i ti n t û, NHT s dủng cạc ph ngÂãø ãư ì äú ãư ã Ỉ ỉí ỉå
ti ûn tr ûc ti p va giạn ti p. ã ỉ ãú ì ãú
Nh ỵng ph ng ti ûn tr ûc ti p cọ a nh h ng thà ng â i v ïiỉ ỉå ã ỉ ãú í ỉåí ó äú å
kh i ti n t û l u ha nh, nh ỵng ph ng ti ûn tr ûc ti p bao g m:äú ãư ã ỉ ì ỉ ỉå ã ỉ ãú äư
1) ki m soạt cạc NGTM; 2) s û b t â üng hoạ va ng nh ûp kh u;ãø ỉ áú ä ì á áø
3) hản ch nh ûp n üi cạc ngoải t û...ãú á ä ã
Nh ỵng ph ng ti ûn giạn ti p cọ a nh h ng kh ng chà cỉ ỉå ã ãú í ỉåí ä õ
chà n, a nh h ng cọ xa y ra hay kh ng la tuy pha n ïng cu ã í ỉåí í ä ì ì åí í ỉ í
cạc â i t üng, bao g m: 1) tàng hay gia m li su t chi t kh u;äú ỉå äư í áú ãú áú
2) chênh sạch thë tr ng m . Nh ỵng ph ng ti ûn giạn ti p chåì åí ỉ ỉå ã ãú í
y u th ûc hi ûn th ng qua c ch thë tr ng, ma c ng củ chú ỉ ã ä å ãú ỉåì ì ä í
y u trong c ch thë tr ng la li su t. ãú å ãú ỉåì ì áú
Nh v ûy, th ng qua vi ûc cung ïng ti n trung ng va cạcỉ á ä ã ỉ ãư ỉå ì
ph ng ti ûn tr ûc ti p hồûc giạn ti p, NHT hoa n toa n la mỉå ã ỉ ãú ãú Ỉ ì ì ì
chu kha nàng âi u hoa kh i ti n t û cung ïng cho n n kinh tí í ãư ì äú ãư ã ỉ ãư ãú
va âọ la l s ng co n cu a NHT . ì ì äú ì í Ỉ
a.2. Kiãøm soạt täøng säú thanh toạn bàòng tiãưn:
Vi ûc ki m soạt kh i ti n t û â n thu n cọ nh üc âi mã ãø äú ãư ã å áư ỉå ãø
la kh ng l u t ïi t c â ü l u ha nh ti n t û. Cại gç a nh h ngì ä ỉ å äú ä ỉ ì ãư ã í ỉåí
mảnh m â n v ût giạ, kh ng pha i chè cọ kh i ti n t û M, mẫú á ä í äú ãư ã ì
co n cọ t c â ü l u ha nh ti n t û V n ỵa. V ûy ki m soạt kh iì äú ä ỉ ì ãư ã ỉ á ãø äú
l üng M ch a âu , ma pha i l u t ïi V, hay âụng h n, ki m soạtỉå ỉ í ì í ỉ å å ãø
M. V. ma ng i ta gi la tra o l üng ti n t û, t ïc la t ng sì ỉåì ì ì ỉå ãư ã ỉ ì äø äú
l üng ti n t û du ng â chi tra trong khoa ng th i gian nh t âënhỉå ãư ã ì ãø í í åì áú
v ïi t c â ü V. å äú ä
T c â ü V cọ tạc dủng khuy ch âải nhi u hay êt kh iäú ä ãú ãư äú
l üng ti n t û M. Tra o l üng ti n t û tàng hay gia m ch a nọiỉå ãư ã ì ỉå ãư ã í ỉ
l n â üc tạc dủng cu a nọ la m gia m hay tàng giạ trë ti n t û.ã ỉå í ì í ãư ã
C n pha i xem nọ cọ tạc dủng nh th na o â i v ïi T. Ma T baốư í ỉ ãú ì äú å ì
g m trong ba n th n nọ hai tha nh ph n: m üt la s l üng ha ngäư í á ì áư ä ì äú ỉå ì
hoạ va dëch vủ do sa n xu t trong n ïc cung ïng va m üt l í áú ỉå ỉ ì ä ì
s l üng ha ng hoạ dëch vủ xu t phạt t nh ûp kh u. äú ỉå ì áú ỉì á áø
N u â ïng tr n ph ng di ûn ca n ïc nọi chung, s l üngãú ỉ ã ỉå ã í ỉå äú ỉå
ti n t û M â üc l u th ng t tay ng i na y sang tay ng i khạcãư ã ỉå ỉ ä ỉì ỉåì ì ỉåì
v ïi m üt t c â ü na o âọ, ta gi la V. V ïi V, M bi n tha nh m ütå ä äú ä ì ì å ãú ì ä
tra o l üng ti n t û M. V t ïc la t ng s giạ trë chi tra â tra ỉå ãư ã ỉ ì äø äú í ãø
â i v ïi T (ha ng hoạ va dëch vủ), t ng s ha ng hoạ va dëchäø å ì ì äø äú ì ì
vủ â üc du ng trao â i v ïi M qua V l n s dủng.ỉå ì äø å áư ỉí
Nh ng vi ûc ki m oast M. V. r t khọ, b i vç tuy thu üc va ã ãø áú åí ì ä ì
cạch ha nh â üng cu a cạc chu th kinh t ri ng bi ût trong sì ä í í ãø ãú ã ã ỉí
dủng ti n t û. Nọ tuy thu üc va o ni m tin cu a nh ỵng ng iãư ã ì ä ì ãư í ỉ ỉåì
n y â i v ïi giạ trë ti n t û, s û ti n li ûu cu a h v th i cáư äú å ãư ã ỉ ã ã í ãư åì å
kinh t , nh ỵng c h üi la m àn sinh l i, khuynh h ïng ti u xa iãú ỉ å ä ì åì ỉå ã ì
cu a d n chụng, lo ng tin va o chênh sạch kinh t cu a Nha n ïc.í á ì ì ãú í ì ỉå
Ngoa i ra, nọ co n tuy thu üc va o kha nàng thanh toạn cu a ng nì ì ì ä ì í í á
ha ng, trçnh â ü k thu ût ng n ha ng, m ïc â ü tin t ng cu a d nì ä á á ì ỉ ä ỉåí í á
chụng â i v ïi ng n ha ng.äú å á ì
nh ỵng n ïc c ng nghi ûp phạt tri n, cạc ti ûn êch ng nÅÍ ỉ ỉå ä ã ãø ã á
ha ng â üc s dủng r üng ri, cạc chu th kinh t quen du ngì ỉå ỉí ä í ãø ãú ì
sẹc trong thanh toạn. T ng s thanh toạn cạc cu üc giao dëchäø äú ä
bà ng ph ng ti ûn na y l n â n 70 - 80% tr n t ng s thanh toạnò ỉå ã ì ã ãú ã äø äú
cu a d n c . Vç v ûy, NHT ki m soạt s chi tra cu a toa n xí á ỉ á Ỉ ãø äú í í ì
h üi qua h û th ng ng n ha ng bà ng cạch tênh t ng giạ trë sẹcä ã äú á ì ò äø
â a âi giao hoạn tải NHT va theo di bi n chuy n cu a nọ. ỉ Ỉ ì ãú ãø í
n ïc ta, vi ûc du ng sẹc trong d n c êt th ng dủng, du ngÅÍ ỉå ã ì á ỉ ä ì
ti n màût â chi tra la ph bi n, cho n n m üt kh i ti n màûtãư ãø í ì äø ãú ã ä äú ãư
r t l ïn l u th ng b n ngoa i h û th ng ng n ha ng, v üt ra ngoa iáú å ỉ ä ã ì ã äú á ì ỉå ì
t m ki m soạt cu a NHT . ọ la â u m i g y b t n cho n náư ãø í Ỉ Â ì áư äú á áú äø ãư
kinh t m üt cạch â üt bi n. ọ cng la l do c n pha i thu hụtãú ä ä ãú Â ì áư í
l üng ti n trong tay d n c va o h û th ng ng n ha ng d ïi hçnhỉå ãư á ỉ ì ã äú á ì ỉå
th ïc ti n g i kh ng ky hản va du ng s â thanh toạn, m ütỉ ãư åí ä ì ì ì ãø ä
y u t c n thi t â cho vi ûc th ûc thi chênh sạch ti n t ûãú äú áư ãú ãø ã ỉ ãư ã
â üc h ỵu hi ûu.ỉå ỉ ã
a.3. Bo vãû giạ trë qúc näüi ca âäưng tiãưn bàòng cạch äøn âënh váût giạ:
Giạ trë qu c n üi cu a â ng ti n la s ïc mua cu a nọ â iäú ä í äư ãư ì ỉ í äú
v ïi ha ng hoạ va dëch vủ trong n ïc. S ïc mua cu a â ng ti nå ì ì ỉå ỉ í äư ãư
bi n â i ng üc chi u v ïi v ût giạ. Khi m ïc v ût giạ chung giẫú äø ỉå ãư å á ỉ á
tàng, s ïc mua cu a â ng ti n gia m. Ng üc lải, khi m ïc v ût giạỉ í äư ãư í ỉå ỉ á
chung gia m, s ïc mua cu a â ng ti n tàng. Tuy nhi n, n u ví ỉ í äư ãư ã ãú ãú
th ï nh t kh ng cọ âi u gç pha i tranh ci, v th ï hai c n xạcỉ áú ä ãư í ãú ỉ áư
âënh r h n. å
S ïc mua â ng ti n tàng khi m ïc v ût giạ chung gia m chèỉ äư ãư ỉ á í
la âi u âạng m ng khi na o do nàng su t chung tàng l n. Th ûtì ãư ỉì ì áú ã á
v ûy, trong tr ng h üp na y, nhfa sa n xu t tuy bạn le v ïi giạá ỉåì å ì í áú í å
hả h n nh ng v ùn cọ l i vç nh nàng su t tàng, giạ tha nh m ùiå ỉ á åì åì áú ì ä
â n vë sa n ph m v ùn th p h n giạ bạn. Nha sa n xu t cọ l i,å í áø á áú å ì í áú åì
h v ùn ti p tủc sa n xu t, nh n c ng chà ng nh ỵng duy trçá ãú í áú á ä ó ỉ
â üc vi ûc la m ma co n cọ th tàng thu nh ûp âọ la do nàngỉå ã ì ì ì ãø á ì
su t lao â üng tàng. áú ä
Trại lải, n u v ût giạ chung gia m, kh ng do nàng su t mẫú á í ä áú ì
do m ïc c u tr n thë tr ng gia m, thç la m üt bi u hi ûn âạngỉ áư ã ỉåì í ì ä ãø ã
lo. V ût giạ gia m, s ïc mua â ng ti n tuy cọ tàng, nh ng âọ chèá í ỉ äư ãư ỉ
la tàng nh t th i, vç ng i sa n xu t cọ th r i va o tçnh trảngì áú åì ỉåì í áú ãø å ì
l ù l. H cọ th xẹt lải k hoảch sa n xu t, cọ th s b ïtä ãø ãú í áú ãø å
nh n c ng, b ït s l üng sa n xu t, n u tçnh trảng hả giạ,á ä å äú ỉå í áú ãú
ha ng hoạ t n âng kẹo da i. Tçnh hçnh âọ ma lan r üng, th tì äư ì ì ä áú
nghi ûp s tr m trng, la m gia m s c u cu a thë tr ng, la mã áư ì í äú áư í ỉåì ì
cho kinh t suy thoại th m.ãú ã
Do âọ chênh sạch ti n t û pha i nhà m âa m ba o m ïc v ûtãư ã í ò í í ỉ á
giạ chung n âënh. S û n âënh cu a v ût giạ la âi u c n thi täø ỉ äø í á ì ãư áư ãú
â mi ng i â üc an t m, tin t ng trong vi ûc tênh toạn c ngãø ỉåì ỉå á ỉåí ã ä
vi ûc â u t , vç â u t la cu üc tênh toạn l u da i. V ûy c n cọã áư ỉ áư ỉ ì ä á ì á áư
s û n âënh l u da i m ïi khuy n khêch s ïc â u t . ỉ äø á ì å ãú ỉ áư ỉ
Trong tr ng h üp kh ng duy trç â üc s û n âënh, m ütỉåì å ä ỉå ỉ äø ä
m ïc v ût giạ tàng ha ng nàm m ïc 2 hay 3% la m ïc gia tàngỉ á ì åí ỉ ì ỉ
thu ûn l üi cho s û phạt tri n ma chênh sạch ti n t û cọ thá å ỉ ãø ì ãư ã ãø
ch p nh ûn â üc. L t t nhi n, m üt chênh sạch ti n t û cọáú á ỉå áú ã ä ãư ã
th tạc â üng t ïi s û gia tàng nàng su t trong hoảt â üng sa nãø ä å ỉ áú ä í
xu t cu a cạc chu th kinh t v ùn la âi u mo ng mo i. áú í í ãø ãú á ì ãư í í
a.4. ÄØn âënh giạ trë qúc ngoải ca âäưng tiãưn:
Giạ trë qu c ngoải cu a â ng ti n â üc âo l ng b i tú í äư ãư ỉå ỉåì åí í
giạ h i âoại tha n i. M üt s bi n â üng cu a ty giạ h i âoại êtäú í äø ä å ãú ä í í äú
hay nhi u a nh h ng t ïi hoảt â üng kinh t trong n c tuy theỗư í ỉåí å ä ãú ỉå ì
m ïc â ü h ïng ngoải cu a n n kinh t . Trại lải, mi bi nỉ ä ỉå í ãư ãú ãú
chuy n v ti n t û cng tạc â üng t ïi m i t ng quan gi ỵẫø ãư ãư ã ä å äú ỉå ỉ
ti n t û trong n ïc v ïi ti n t û n ïc ngoa i. ãư ã ỉå å ãư ã ỉå ì
Ty giạ h i âoại chëu s û tạc â üng mảnh cu a kh i d ûí äú ỉ ä í äú ỉ
tr ỵ ngoải h i, thë tr ng va chênh sạch h i âoại, tçnh hçnhỉ äú ỉåì ì äú
giạ ca trong n ïc. Do âọ, m üt chênh sạch ti n t û nhà m ní ỉå ä ãư ã ò äø
âënh kinh t trong n ïc c n pha i âi â i v ïi nh ỵng bi ûn phạpãú ỉå áư í ä å ỉ ã
nhà m n âënh ty giạ h i âoại. ò äø í äú
V ph ng ti ûn ti n t û, kh i d û tr ỵ ngoải h i, thëãư ỉå ã ãư ã äú ỉ ỉ äú
tr ng va chênh sạch h i âoại, ty giạ h i âoại la nh ỵng y åì ì äú í äú ì ỉ ãú
t tạc â üng mảnh t ïi kh i ti n t û. Chụng ta s xem xẹt chiäú ä å äú ãư ã
ti t nh ỵng y u t na y ph n d ïi â y. ãú ỉ ãú äú ì åí áư ỉå á
D û tr ỵ ngoải h i: M ùi n ïc â u cọ kh i d û tr ỵ ngoảiỉ ỉ äú ä ỉå ãư äú ỉ ỉ
h i , l ïn hay nho tu y theo kha nàng cu a n n kinh t n ïc âọäú å í ì í í ãư ãú ỉå
cọ th tảo l ûp â üc nhi u hay êt. Nọ la k t qua cu a t ng sãø á ỉå ãư ì ãú í í äø äú
thu va chi ngoải t û (k ca va ng) cu a m üt n ïc trong th iì ã ãø í ì í ä ỉå åì
hản nh t âënh, th ng la m üt nàm. D û tr ỵ ngoải h i tàngáú ỉåì ì ä ỉ ỉ äú
khi thu l ïn h n chi, b t k thu, chi ngoải h i vç l do gç. i å áú ãø äú Â ãư
âọ cọ â üc khi Ng n ha ng trung ng mua bạn ngoải h i. Ng nỉå á ì ỉå äú á
ha ng trung ng mua ngoải h i, kh i ti n t û tàng th m; ng ücì ỉå äú äú ãư ã ã ỉå
lải khi ng n ha ng trung ng bạn ngoải h i, kh i ti n t ûá ì ỉå äú äú ãư ã
gia m, n u nh ỵng y u t khạc kh ng thay â i. í ãú ỉ ãú äú ä äø
Kh i d ỵ tr ỵ ngoải h i n ïc ta hi ûn nay co n khi mäú ỉ ỉ äú ỉå ã ì ã
nh ng, vç v ûy tạc â üng cu a s û bi n chuy n trong d û tr ỵỉåì á ä í ỉ ãú ãø ỉ ỉ
ngoải h i kh ng l ïn là m â i v ïi kh i ti n t û. Tuy nhi n, trongäú ä å õ äú å äú ãư ã ã
t ng lai thç d û tr ỵ ngoải h i tr n n quan trng h n, tạcỉå ỉ ỉ äú åí ã å
â üng cu a nọ tr n kh i ti n t û cng l ïn h n. Nọi chung, m ütä í ã äú ãư ã å å ä
s û gia tàng d û tr ỵ ngoải h i kẹo theo s û gia tàng trong kh iỉ ỉ ỉ äú ỉ äú
ti n t û. Ng üc lải, m üt s û gia m thi u trong d û tr ỵ âọ â ẫư ã ỉå ä ỉ í ãø ỉ ỉ ỉ
â n h ûu qua t t y u la gia m thi u kh i ti n t û. ãú á í áú ãú ì í ãø äú ãư ã
S û bi n chuy n trong d û tr ỵ ngoải h i tuy thu üc va ãú ãø ỉ ỉ äú ì ä ì
thë tr ng va chênh sạch h i âoại. ỉåì ì äú
Thë tr ng h i âoại: la n i mua, bạn ngoải t û. Trong m ütỉåì äú ì å ã ä
n ïc ma thë tr ng h i âoại t ch ïc quạ â n s , thë tr ng h iỉå ì ỉåì äú äø ỉ å å ỉåì äú
âoại kh ng t ch ïc s ba nh tr ïng mảnh m, khi n cho NHTä äø ỉ ì ỉå ãú Ỉ
chà ng nh ỵng kh ng th têch lu â üc d û tr ỵ ngoải h i, m ỉ ä ãø ỉå ỉ ỉ äú ì
cng kh ng chu â üng â üc ngu n cung ïng ti n t û cho cạcä í ä ỉå äư ỉ ãư ã
hoảt â üng sa n xu t kinh doanh. Cạc â n vë na y khi cọ nhu c í áú å ì áư
ngoải t û lải âi mua ngoải t û tr i n i tr n thë tr ng kh ng tã ã ä äø ã ỉåì ä äø
ch ïc bà ng l üng ti n â ng Vi ût Nam ma h ûu qua cu i cu ngỉ ò ỉå ãư äư ã ì á í äú ì
la s l üng ti n â ng l ïn lu n l u ngoa i h û th ng ng n ha ng:ì äú ỉå ãư äư å á ỉ ì ã äú á ì
m üt y u t la m tàng ạp l ûc vay ti n ng n ha ng â b sungä ãú äú ì ỉ ãư á ì ãø äø
ngu n v n l u â üng ma ng n ha ng th ng mải lải thi u ti n.äư äú ỉ ä ì á ì ỉå ãú ãư
T âọ ạp l ûc tr n nhu c u phạt ha nh ti n s gia tàng. ỉì ỉ ã áư ì ãư
Thë tr ng h i âoại n ïc ta co n âang dảng la nh ỵngỉåì äú åí ỉå ì åí ì ỉ
âi m mua, bạn ngoải t û (mua nhi u h n bạn), th ût ra thç lẫø ã ãư å á ì
âi m mua ngoải t û thç âụng h n. C n pha i t ch ïc thë tr ngãø ã å áư í äø ỉ ỉåì
h i âoại v ïi quy m l ïn h n, hoa n chènh h n. â y m ïi n u l näú å ä å å ì å ÅÍ á å ã ã
v ïi tênh cạch âàût v n â , ch a â c ûp â n cạch t ch ïc m ütå áú ãư ỉ ãư á ãú äø ỉ ä
thë tr ng h i âoại hoa n chènh. ỉåì äú ì
Thë tr ng h i âoại cọ t ch ïc hoa n ha o hay kh ng co nỉåì äú äø ỉ ì í ä ì
phủ thu üc va o chênh sạch h i âoại (âạp ïng chênh sạch kinhä ì äú ỉ
t m c a â t n ïc t ïi m ïc â ü na o...)ãú åí ỉí áú ỉå å ỉ ä ì
Chênh sạch h i âoại: Tr n nguy n tà c, n ïc ta ạp dủngäú ã ã õ ỉå
chênh sạch ngoải h i cọ qua n l chàût. i u 51 phạp l ûnhäú í Â ãư ã
NHNN n u r: T t ca cạc t ch ïc, cạ nh n cọ ngoải t û â áú í äø ỉ á ã ãư
pha i bạn cho ng n ha ng â üc phẹp kinh doanh ngoải h i, khií á ì ỉå äú
cọ nhu c u thç mua ngoải t û tải ng n ha ng. Cạc t ch ïc thçáư ã á ì äø ỉ
cọ th mua ngoải t û tải thë tr ng h i âoại trong n ïc. ãø ã ỉåì äú ỉå
Nh ng trong th ûc t , cạc t ch ïc, cạ nh n lải cọ thỉ ỉ ãú äø ỉ á ãø
mua bạn ngoải t û tr i n i ngoa i nh ỵng n i chè âënh tr n, màûcã ä äø ì ỉ å ã
d u bë c m âoạn. Chênh vç v ûy m üt l üng l ïn ngoải t û âangáư áú á ä ỉå å ã
lu n l u b n ngoa i h û th ng ng n ha ng.á ỉ ã ì ã äú á ì
Lải n ỵa, chụng ta âang t ch ïc thë tr ng mua bạnỉ äø ỉ ỉåì
ngoải t û v ïi ty giạ d ûa tr n c s cung c u thë tr ng, â ngã å í ỉ ã å åí áư ỉåì äư
th i v ùn duy trç m üt c ch ti n g i bà ng ngoải t û trong h ûåì á ä å ãú ãư åí ò ã ã
th ng ng n ha ng â r i nh ûn l y h t nh ỵng ru i ro kh ng âạngäú á ì ãø äư á áú ãú ỉ í ä
cọ. Xin k ra â y m üt nghëch l: trong khi chụng ta âang khuy nãø á ä ãú
khêch thu hụt ngoải t û va o trong n ïc â â u t phạt tri nã ì ỉå ãø áư ỉ ãø
kinh t , nh ng v ïi c ch va cạch la m cu a ta, chụng ta pha iãú ỉ å å ãú ì ì í í
mang ngoải t û ra g i n ïc ngoa i, v tçnh d la m l üi chỗ åí åí ỉå ì ä ì å
nh ỵng n ïc cọ ngoải t û âọ. ỉ ỉå ã
T nh ỵng vê dủ tr n, tuy theo gọc â ü âạnh giạ, cọ thỉì ỉ ã ì ä ãø
cọ nhi u cạch ph n tạch, l gia i. Chụng ta hy nghe nh ỵng lãư á í ỉ
gia i xung quanh vê dủ 1. í
Nhçn theo m üt khêa cảnh na o âọ, thç â y la m üt âi ì á ì ä ãư
hải, vç ng n ha ng Nha n ïc, qua h û th ng ng n ha ng trungá ì ì ỉå ã äú á ì
gian, kh ng mua â üc nhi u ngoải t û cho nhu c u cu a mçnh.ä ỉå ãư ã áư í
Va nh v ûy, kha nàng âi u hoa l u l üng ti n t û cng bëì ỉ á í ãư ì ỉ ỉå ãư ã
hản ch . M üt l üng ti n t û va m üt l üng ngoải t û âangãú ä ỉå ãư ã ì ä ỉå ã
nà m b n ngoa i th m quy n âi u ti t cu a h û thọng ng n ha ng.ò ã ì áø ãư ãư ãú í ã á ì
Trại lải, nhçn khêa cảnh khạc, âi u âọ cng cọ màûtåí ãư
thu ûn l üi la gia m b ït càng thà ng v nhu c u ngoải t û cu ấ å ì í å ó ãư áư ã í
â n vë sa n xu t kinh doanh. M üt chênh sạch â üc quy n h iå í áú ä ä ãư äú
âoại quạ c ïng nhà c s kh ng trạnh kho i nh ỵng càng thà ng nọiỉ õ ä í ỉ ó
tr n. ọ la âi m c n l u khi thi t l ûp m üt thë tr ng h iã Â ì ãø áư ỉ ãú á ä ỉåì äú
âoại cọ t ch ïc trong t ng lai v ïi nh ỵng quy âënh sao cho uy näø ỉ ỉå å ỉ ãø
chuy n thêch h üp v ïi tçnh hçnh th ûc t trong n ïc ma kh ngãø å å ỉ ãú ỉå ì ä
ca n tr sa n xu t kinh doanh. í åí í áú
Ty giạ h i âoại: Ty giạ h i âoại la âo n b y âi u ti t cungí äú í äú ì ì áø ãư ãú
c u ngoải t û, cng la âo n b y kinh t tạc â üng mảnh â náư ã ì ì áø ãú ä ãú
cạc hoảt â üng sa n xu t, kinh doanh. xu t kh u, nh ûp kh í áú áú áø á áø
trong n ïc. ỉå
M üt ty giạ h i âoại quạ th p (t ïc la â ngba n t û cọ giạä í äú áú ỉ ì äư í ã
trë tàng l n so v ïi ngoải t û) cọ tạc dủng khuy n khêch nh ûpã å ã ãú á
kh u, g y b t l üi cho xu t kh u vç ha ng xu t kh u t ng â iáø á áú å áú áø ì áú áø ỉå äú
âà t, khọ bạn ra n ïc ngoa i, t ïc la g y tr ngải cho nga nh sa nõ ỉå ì ỉ ì á åí ì í
xu t trong n ïc h ïng v xu t kh u, b t l üi cho cu ücáú ỉå ỉå ãư áú áø áú å ä
chuy n dëch ngoải t û t n ïc ngoa i va o trong n ïc; kh iãø ã ỉì ỉå ì ì ỉå äú
l ỹng d ỷ tr ợ ngoaỷi h i d ự bở xoùi mo n. Ng ỹc laỷi, m ỹt tyổồ ổ ổ ọỳ ó ỡ ổồ ọ ớ
giaù h i õoaùi cao (nghộa la õ ng ba n t ỷ coù giaù trở th p so v ùiọỳ ỡ ọử ớ ó ỏỳ ồ
ngoaỷi t ỷ), coù taùc õ ỹng b t l ỹi cho nh ỷp kh u, khuy n khờchó ọ ỏỳ ồ ỏ ỏứ óỳ
xu t kh u vỗ la m cho ha ng xu t kh u õ t h n, ha ng xu tỏỳ ỏứ ỡ ỡ ỏỳ ỏứ ừ ồ ỡ ỏỳ
kh u re h n õ caỷnh tranh tr n thở tr ng qu c t , d ự tỗmỏứ ớ ồ óứ ó ổồỡ ọỳ óỳ ó
õ ỹc thở tr ng h n. Do õoù, nh ợng nga nh sa n xu t coù nguy nổồ ổồỡ ồ ổ ỡ ớ ỏỳ ó
li ỷu nh ỷp kh u hay thay th ha ng nh ỷp kh u gỷp tr ngaỷi,ó ỏ ỏứ óỳ ỡ ỏ ỏứ ồớ
trong khi nga nh sa n xu t ha ng cho thở tr ng n ùc ngoa iỡ ớ ỏỳ ỡ ổồỡ ổồ ỡ
thu ỷn l ỹi h n, l ỹng ngoaỷi t ỷ coù khuynh h ùng chuy n va oỏ ồ ồ ổồ ó ổồ óứ ỡ
trong n ùc khaù h n, kh i d ỷ tr ợ ngoaỷi t ỷ coù c h ỹi gia tng. ổồ ồ ọỳ ổ ổ ó ồ ọ
M ùc ty giaù quaù cao hay th p la so v ùi ty giaù th ỷc tổ ớ ỏỳ ỡ ồ ớ ổ óỳ
õ ỹc quy t õởnh b i cung c u ngoaỷi t ỷ tr n thở tr ng h iổồ óỳ ồớ ỏử ó ó ổồỡ ọỳ
õoaùi hay thở tr ng õen (n i na o kh ng coù thở tr ng h i õoaùi t ỷổồỡ ồ ỡ ọ ổồỡ ọỳ ổ
do). Ty giaù h i õoaùi cao hay th p la ty giaù do NHT n õởnh, cớ ọỳ ỏỳ ỡ ớ ặ ỏỳ ọỳ
õởnh (fixed exchange rates), co n ty giaù h i õoaùi tr n thở tr ngỡ ớ ọỳ ó ổồỡ
t ỷ do hoa n toa n kh ng coù s ỷ can thi ỷp cu a NHT la ty giaùổ ỡ ỡ ọ ổ ó ớ ặ ỡ ớ
tha n i do cung c u ngoaỷi t ỷ tr n thở tr ng quy t õởnhớ ọứ ỏử ó ó ổồỡ óỳ
(floating rates). Th gi ùi õaợ tra i qua m ỹt th i ky khaù l u aùpóỳ ồ ớ ọ ồỡ ỡ ỏ
duỷng ty giaù h i õoaùi n õởnh, c õởnh t th ỷp ni n 1930 õ nớ ọỳ ỏỳ ọỳ ổỡ ỏ ó óỳ
gi ợa th ỷp ni n 1970. T nm 1973, nhi u n ùc c ng nghi ỷpổ ỏ ó ổỡ óử ổồ ọ ó
ha ng õ u õaợ th nguy ỷm ty giaù h i õoaùi tha n i va sau õoù aùpỡ ỏử ổớ ó ớ ọỳ ớ ọứ ỡ
duỷng ty giaù h i õoaùi tha n i coù "qua n lyù". n nm 1976 caùcớ ọỳ ớ ọứ ớ óỳ
n ùc ph ng t y õaợ õaỷt õ ỹc m ỹt thoa hi ỷp taỷm th i goỹi laổồ ổồ ỏ ổồ ọ ớ ó ồỡ ỡ
Thoa hi ỷp Jamaica, c ng khai ch p nh ỷn h ỷ th gn ty giaù h iớ ó ọ ỏỳ ỏ ó ọỳ ớ ọỳ
õoaùi tha n i coù qua n lyù (system of managed floating rates), vỗ caớ ọứ ớ ớ
hai ty giaù c õởnh c ùng nh c va ty giaù tha n i hoa n toa n õ uớ ọỳ ổ ừ ỡ ớ ớ ọứ ỡ ỡ óử
coù õi u b t ti ỷn taùc õ ỹng tr n n n kinh t trong n ùc va tr nóử ỏỳ ó ọ ó óử óỳ ổồ ỡ ó
s ỷ chuy n dởch ta i nguy n ngoaỷi t ỷ tr n bỗnh di ỷn qu c t . ổ óứ ỡ ó ó ó ó ọỳ óỳ
Theo h ỷ th ng NHT can thi ỷp õ gi ợ cho ty giaù h i õoaùió ọỳ ặ ó óứ ổ ớ ọỳ
kh ng thng tr m quaù õaùng, la m dởu b ùt tỗnh traỷng b t nọ ỏử ỡ ồ ỏỳ ọứ
õởnh cu a n n kinh t trong n ùc. NHT can thi ỷp tr n thởớ óử óỳ ổồ ặ ó ó
tr ng h i õoaùi b ng caùch tham gia mua hay baùn ngoaỷi t ỷ õổồỡ ọỳ ũ ó óứ
duy trỗ ty giaù h i õoaùi bi n õ i trong m ỹt bi n v ỷc kh ng quaùớ ọỳ óỳ ọứ ọ ó ổ ọ
l ïn, nh âọ ch ng û b ït tạc â üng â i v ïi n n kinh t trongå åì ãú ỉ å ä äú å ãư ãú
n ïc, khi giạ ngoải t û l n cao, NHT â a ngoải t û ra bạn âỉå ã ã Ỉ ỉ ã ãø
la m ch ûm b ït nhëp tàng giạ ngoải t û. Dé nhi n, chè la m â ücì á å ã ã ì ỉå
âi u âọ khi d û tr ỵ ngoải h i co n m ïc â ü t ng â i khẫư ỉ ỉ äú ì åí ỉ ä ỉå äú í
quan. Ng üc lải, khi giạ ngoải t û xu ng quạ th p, NHTỉå ã äú áú Ỉ
du ng ti n trong n ïc mua ngoải t û va o â duy trç m üt bi nì ãư ỉå ã ì ãø ä ã
v ûc bi n â i êt tạc â üng mảnh â i v ïi sinh hoảt kinh tỉ ãú äø ä äú å ãú
trong n ïc, nh t la â tại tảo kh i d û tr ỵ ngoải t û â bëỉå áú ì ãø äú ỉ ỉ ã
thi u hủt. ãú
N ïc ta âang ạp dủng ty giạ h i âoại n âënh nh ngỉå í äú áú ỉ
kh ng quạ c ïng nhà c, cọ th thay â i theo tçnh hçnh ngoảiä ỉ õ ãø äø
h i trong n ïc. M üt ph n na o cọ hi ûu qua , nh t la trongäú ỉå ä áư ì ã í áú ì
tçnh hçnh ngoải h i ch ûm bi n â i. Trại lải, khi tçnh hçnhäú á ãú äø
ngoải h i bi n â i th ng xuy n, m üt s û ch ûm tr ù trongäú ãú äø ỉåì ã ä ỉ á ã
vi ûc thay â i ty giạ n âënh th ng g y thi ût hải cho cạcã äø í áú ỉåì á ã
nga nh hoảt â üng kinh t trong n ïc. ì ä ãú ỉå
i v ïi n ïc ta hi ûn nay, kha nàng n âënh giạ trë qu cÂäú å ỉå ã í äø äú
ngoải cu a â ng ti n co n r t hản ch . Vç v ûy, c n cọ kí äư ãư ì áú ãú á áư ãú
hoảch m r üng â u t cạc tha nh ph n kinh t trong va ngoa iåí ä áư ỉ ì áư ãú ì ì
n ïc, la m sao cho n ïc ta tr tha nh âi m thu hụt â u t qu cỉå ì ỉå åí ì ãø áư ỉ äú
t mảnh h n n ỵa â tàng nhanh kha nàng n âënh giạ trë qu cãú å ỉ ãø í äø äú
ngoải cu a â ng ti n Vi ût Nam. í äư ãư ã
b. Mủc tiãu kinh tãú:
Chênh sạch ti n t û co n nhà m â n mủc âêch xa h n: âọãư ã ì ò ãú å
la mủc ti u kinh t , g m hai âi m chênh d ïi â y:ì ã ãú äư ãø ỉå á
+ Tàng tr ng kinh t , trong âọ cọ mủc ti u âảt â n m ïcỉåí ãú ã ãú ỉ
nh n dủng cao. á
+ Gia m thi u nh ỵng thàng tr m chu chuy n kinh t . í ãø ỉ áư ãø ãú
b.1. Mủc tiãu tàng trỉåíng kinh tãú:
Hi ûn nay co n cọ quan âi m khạc nhau v vai tro tạc â ngã ì ãø ãư ì ä
cu a ti n t û â i v ïi tàng tr ng kinh t . Co n nhi u ki ní ãư ã äú å ỉåí ãú ì ãư ãú
khạc nhau v chi ti t, nh ỵng xạc âënh â üc quan âi m chungãư ãú ỉ ỉå ãø
v tạc â üng cu a li su t va s c u t ng h üp cu a kh i ti nãư ä í áú ì äú áư äø å í äú ãư
t û tr n m ïc tàng tr ng âọ. Tạc â üng âọ th ng qua hai ng: ã ã ỉ ỉåí ä ä
Khi kh i ti n t û M tàng, nọi chung nọ cọ tạc dủng la mäú ãư ã ì
gia m li su t (vç NHT khi chu tr ng ba nh tr ïng kh i ti ní áú Ỉ í ỉå ì ỉå äú ãư
t û thç cng mu n nh v ûy), li su t gia m s khuy n khêchã äú ỉ á áú í ãú
vi ûc â u t . u t gia tàng, t ng sa n ph m x h üi cng tàng.ã áư ỉ Âáư ỉ äø í áø ä
N u ty l û gia tàng t ng sa n ph m x h üi l ïn h n nhëp gia tàngãú í ã äø í áø ä å å
d n s s cọ tàng tr ng kinh t . á äú ỉåí ãú
Màût khạc, s û gia tàng kh i ti n t û â a â n tạc dủngỉ äú ãư ã ỉ ãú
la m tàng s c u t ng h üp: cạc tha nh ph n d n c cọ ti nì äú áư äø å ì áư á ỉ ãư
nhi u h n, s ti u thủ nhi u h n va mi l ûc tr n thë tr ngãư å ã ãư å ì ỉ ã ỉåì
tàng giụp gia i quy t ha ng t n âng, la m cho cạc doanh nghi ûpí ãú ì äư ì ã
tàng gia sa n xu t, ha ng hoạ l u th ng, ph n ph i v ïi nhëp âi û áú ì ỉ ä á äú å ã
r ün rëp h n. n m üt lục na o âọ, doanh nghi ûp cng pha iä å Âãú ä ì ã í
tàng th m vi ûc mua sà m mạy mọc, trang thi t bë, nha x ng...ã ã õ ãú ì ỉåí
Ca hai s ïc c u v sa n ph m ti u du ng va sa n ph m â u tí ỉ áư ãư í áø ã ì ì í áø áư ỉ
â u tàng, t âọ t ng sa n ph m x h üi cng tàng. N u m ïc giẫư ỉì äø í áø ä ãú ỉ
tàng âọ l ïn h n nhëp gia tàng d n s , s cọ tàng tr ng kinh t . å å á äú ỉåí ãú
Trong ca hai tr ng h üp, â u cọ s û gia tàng nh n dủng,í ỉåì å ãư ỉ á
vç nh n c ng, t ba n (mạy mọc), k thu ût c ng ngh ûá ä ỉ í á ä ã
(technology) la 3 y u t quan trng quy t âënh s l ïng, trongì ãú äú ãú äú ỉå
âọ y u t nh n c ng â üc tàng l n tr ïc khi xê nghi ûp gia tàngãú äú á ä ỉå ã ỉå ã
sa n xu t. i v ïi xê nghi ûp qua n l cọ hi ûu qua , vi ûc tuy ní áú Âäú å ã í ã í ã ãø
dủng th m nh n c ng chè xa y ra khi s nh n l ûc hi ûn h ỵ á ä í äú á ỉ ã ỉ
â üc t ûn dủng. ỉå á
Nh v ûy, mu n âảt â üc mủc ti u tàng tr ng kinh t ,ỉ á äú ỉå ã ỉåí ãú
ngoa i vi ûc gia tàng kh i ti n t û trong chênh sạch ti n t û, c nì ã äú ãư ã ãư ã áư
cọ nh ỵng bi ûn phạp â y mảnh â u t sa n xu t â th mỉ ã áø áư ỉ í áú ãø á
dủng nh n c ng. á ä
b.2. Gim thiãøu nhỉỵng thàng tráưm chu chuøn kinh tãú:
S û tàng tr ng kinh t b t c ï n ïc na o kh ng th kẹ ỉåí ãú áú ỉ ỉå ì ä ãø
da i mi v ïi th i gian. L do c ba n la s c u du ti p tủc gi å åì å í ì äú áư ì ãú
tàng nh ng s cung kh ng th âạp ïng mi mi â üc. Nọ bëỉ äú ä ãø ỉ ỉå
hản ch b i nhi u y u t , âạng k tr ïc ti n la nh n c ng.ãú åí ãư ãú äú ãø ỉå ã ì á ä
Khi n n kinh t tàng tr ng li n tủc, â n m üt lục na o âọ, nh nãư ãú ỉåí ã ãú ä ì á
c ng khan hi m, hản ch m ïc gia tàng sa n xu t . ọ la ch ậ ãú ãú ỉ í áú Â ì ỉ
k nguy n li ûu cọ th cng khan hi m. S û khan hi m cu ẫø ã ã ãø ãú ỉ ãú í
y u t nh n c ng, nguy n li ûu la m tàng phê t n sa n xu t, n ngãú äú á ä ã ã ì äø í áú á
cao giạ tha nh va giạ bạn tr n thë tr ng. ì ì ã ỉåì
Va o th i âi m na y, n u kh i l üng ti n t û ti p tủc gi åì ãø ì ãú äú ỉå ãư ã ãú
tàng ma kh ng k m ch , s c u tàng mảnh, h ûu qua t t y ä ãư ãú äú áư á í áú ãú
la m tàng v ût giạ, tçnh trảng lảm phạt nga y ca ng tr m trngì á ì ì áư
h n. Tçnh hçnh âọ bu üc pha i gia m b ït kh i ti n t û, t âọå ä í í å äú ãư ã ỉì
la m gia m s c u, la m gia m khuynh h ïng ti u thủ cu a d n c .ì í äú áư ì í ỉå ã í á ỉ
Hoảt â üng kinh t r i va o tçnh trảng ng ng tr û. ä ãú å ì ỉ ã
Tr ïc tçnh hçnh na y, cạc â n vë sa n xu t ha ng hoạ bạnỉå ì å í áú ì
ch ûm lải, ha ng t n kho têch lu nga y ca ng nhi u, t t s cọá ì äư ì ì ãư áú
pha n ïng la gia m b ït sa n xu t. Trong tr ng h üp ti n âoạní ỉ ì í å í áú ỉåì å ã
tçnh hçnh ti u thủ tr n thë tr ng x u nhi u h n n ỵa va cọã ã ỉåì áú ãư å ỉ ì
tênh cạch l u da i, h pha i sa tha i b ït nh n c ng, sau m üt th iá ì í í å á ä ä åì
gian nghè gia m l ng. Nh n c ng th t nghi ûp, gia m thu nh ûp,í ỉå á ä áú ã í á
gia m ti u pha, kẹo theo suy gia m trong kh i l üng sa n xu t.í ã í äú ỉå í áú
Kh ng ai chëu â u t trong tçnh hu ng nh th : tçnh trảng: su áư ỉ äú ỉ ãú
thoại kinh t lan r üng. ãú ä
chàûn â ïng âa suy thoại, NHT s pha i thi ha nhÂãø ỉ ì Ỉ í ì
chênh sạch ba nh tr ïng kh i ti n t û, khuy n khêch cạc ng nì ỉå äú ãư ã ãú á
ha ng cho vay â n ng s c u l n, giụp cạc nha sa n xu t cọì ãø á äú áư ã ì í áú
m üt cại nhçn lảc quan tr n thë tr ng. Nh n c ng th t nghi ûpä ã ỉåì á ä áú ã
nhi u va l u nga y, n n giạ nh n c ng re , ha ng t n kho gia mãư ì á ì ã á ä í ì äư í
d n, nhu c u tại sa n xu t theo m üt nhëp â ü l ïn d n, khi náư áư í áú ä ä å áư ãú
cho nhu c u â u t tàng l n. Nh ỵng s û ki ûn âọ â a n n kinháư áư ỉ ã ỉ ỉ ã ỉ ãư
t t giai âoản suy thoại sang giai âoản phủc h ng. Lục na y,ãú ỉì ỉ ì
ti n â üc rọt th m va o gu ng mạu kinh t kêch thêch ti u thủãư ỉå ã ì äư ãú ã
tàng mảnh kẹo theo s ïc gia tàng trong s l üng â u t , tr ïcỉ äú ỉå áư ỉ ỉå
ti n la thay th mạy mọc h ho ng, r i d n d n â i m ïi gu ngã ì ãú ỉ í äư áư áư äø å äư
mạu sa n xu t. T âọ cọ kha nàng n n kinh t chuy n t giaií áú ỉì í ãư ãú ãø ỉì
âoản phủc h ng sang giai âoản tàng tr ng mảnh. ỉ ỉåí
Tr ïc â y, cọ m üt nh ûn th ïc cho rà ng, m üt chu ky kinhỉå á ä á ỉ ò ä ì
t la m üt chu ùi cạc trảng hu ng kinh t , nhçn chung â ücãú ì ä ä äú ãú ỉå
ph n ra la m b n giai âoản:á ì äú
- M r üng (giai âoản thàng hoa). B i ca nh thu ûn. åí ä äú í á
- Ph n vinh (âènh cao). B i ca nh t t. äư äú í äú
- Suy thoại (giai âoản xu ng d c). B i ca nh b t thu ûn.äú äú äú í áú á
- Suy sủp (giai âoản lm). B i ca nh x u. äú í áú
Nh ng nga y nay, phạc â na y â bë bi n â i do: a) cạcỉ ì äư ì ãú äø
doanh nghi ûp â qua n l t t sa n xu t; b) cạc NHT can thi ûpã í äú í áú Ỉ ã
cho tr üt lảm phạt â trạnh b t ky càng thà ng na o. ỉå ãø áú ì ó ì
Trong m ùi giai âoản kinh t , chênh sạch ti n t û âọngä ãú ãư ã
m üt vait ro quan trng, gọp ph n rụt ngà n th i gian ng ngä ì áư õ åì ỉ
tr û va suy thoại kinh t â chuy n sang giai âoản tàng tr ngã ì ãú ãø ãø ỉåí
kinh t , nh t la la m sao duy trç m üt m ïc â ü tàng tr ng v ïiãú áú ì ì ä ỉ ä ỉåí å
lảm phạt ty l û ch p nh ûn â üc, cọ th la ty l û lảm phạtåí í ã áú á ỉå ãø ì í ã
m üt con s , hay t ng quạt h n, m üt ty l û lảm phạt th p v ïiä äú äø å ä í ã áú å
ty l û th t nghi ûp th p. í ã áú ã áú
Mủc ti u cu a chênh sạch ti n t û â t ng thay â i, kã í ãư ã ỉì äø ãú
ti p nhau trong th i gian, phu h üp v ïi trçnh â ü hi u bi t nga ú åì ì å å ä ãø ãú ì
ca ng cao h n v m i t ng quan gi ỵa ti n t û va n n kinh t .ì å ãư äú ỉå ỉ ãư ã ì ãư ãú
Tr ïc â y, ng i ta ạp dủng lu ûn âi m cu a kinh t hc cỉå á ỉåì á ãø í ãú äø
âi n cho rà ng nh ỵng thay â i v ti n t û chè tạc â üng â n giạãø ò ỉ äø ãư ãư ã ä ãú
ca va ti n c ng, ch ïkh ng a nh h ng â n c ng àn vi ûc la m v ì ãư ä ỉ ä í ỉåí ãú ä ã ì ì
chu ky phạt tri n kinh t va o vi ûc hoảch âënh va th ûc thiì ãø ãú ì ã ì ỉ
chênh sạch ti n t û. Loải chênh sạch ti n t û na y ch a â ücãư ã ãư ã ì ỉ ỉå
coi la c ng củ quan trng â n âënh kinh t va kh ng cọ tạcì ä ãø äø ãú ì ä
â üng â n quạ trçnh tàng tr ng, cọ c ch v ûn ha nh bao g mä ãú ỉåí å ãú á ì äư
cạc y u t chu y u: m ïc li su t th ûc m cao tri n mi n vẫú äú í ãú ỉ áú ỉ á ãư ã ì
cọ â ü b t âënh l ïn. Nọ cọ khuynh h ïng la m xọi mo n ngu nä áú å ỉå ì ì äư
v n, trong th ûc t , k t qua thu â üc âi ng üc lải â banäú ỉ ãú ãú í ỉå ỉå äư
â u â üc da nh cho nọ: thay vç m ïc ti t ki ûm va nàng l ûcáư ỉå ì ỉ ãú ã ì ỉ
â u t n üi âëa â üc n ng l n la tçnh trảng th m hủt ng náư ỉ ä ỉå á ã ì á á
sạch, kh i l üng n ü n ïc ngoa i va ph n cu a ca i â t n ïcäú ỉå å ỉå ì ì áư í í áú ỉå
sa n xu t ra nh ng pha i da nh cho tra n ü va li n ü nga y ca ngí áú ỉ í ì í å ì å ì ì
l ïn; h ûu qua kh ng trạnh kho i sau âọ la lảm phạt cao, b t nå á í ä í ì áú äø
âënh va trç tr û, suy thoại. ì ã
K t cu üc khu ng hoa ng kinh t 1929 - 1933, chênh sạchãø ỉì ä í í ãú
ti n t û m ïi tr tha nh khại ni ûm trung t m trong hoảt â üngãư ã å åí ì ã á ä
qua n l va âi u ti t kinh t vé m , â üc coi la c ng củ quaní ì ãư ãú ãú ä ỉå ì ä
trng â n âënh kinh t va tạc â üng â n quạ trçnh tàngãø äø ãú ì ä ãú
tr ng, h ïng t ïi mủc ti u phạt tri n m i tr ng ta i chênh,ỉåí ỉå å ã ãø ä ỉåì ì
kêch thêch t i âa s û v ûn â üng cu a cạc ngu n l ûc khạc cu ậú ỉ á ä í äư ỉ í
â t n ïc. Chênh sạch ti n t û ki u na y â üc gi la chênháú ỉå ãư ã ãø ì ỉå ì
sạch ti n t û m r üng ngu n v n, cọ c ch v ûn ha nh baỗư ã åí ä äư äú å ãú á ì
g m cạc y u t chênh: duy trç m ïc li su t th ûc d ng, quư ãú äú ỉ áú ỉ ỉå
âënh d û tr ỵ bà t bu üc th p â i v ïi cạc ng n ha ng th ng mải.ỉ ỉ õ ä áú äú å á ì ỉå
Nga y nay do nh ỵng â i nghëch cu a cạc mủc ti u, cạcì ỉ äú í ã
NHT khọ cọ th th ûc hi ûn â üc ngay mủc ti u cu i cu ngỈ ãø ỉ ã ỉå ã äú ì
cu a chênh sạch ti n t û. Th ng th ng, trong m üt th i ky xạcí ãư ã ä ỉåì ä åì ì
âënh, vi ûc th ûc hi ûn mủc ti u na y s ca n tr vi ûc âảtã ỉ ã ã ì í åí ã
tha nh têch cao mủc ti u khạc trong h û mủc ti u â n u.ì åí ã ã ã ã
Mu n cọ lảm phạt th p thç khọ lo ng tàng tr ng cao. Duy trçäú áú ì ỉåí
ty giạ h i âoại c âënh thfi d ù r i va o tçnh trảng "nh ûp kh äú äú ã å ì á áø
lảm phạt". Do âọ, NHT pha i xạc âënh nh ỵng mủc ti u âàûcỈ í ỉ ã
thu hay trung gian, t âọ pha i cọ ngh û thu ût ph i h üp cạcì ỉì í ã á äú å
mủc ti u ngà n hản va da i hản trong quạ trçnh th ûc thiã õ ì ì ỉ
chênh sạch ti n t û tr n th ûc t . ãư ã ã ỉ ãú
V ïi t cạch la m üt c ng củ trong tay Nha n ïc, chêchå ỉ ì ä ä ì ỉå
sạch ti n t û cọ hai âàûc âi m n i b ût v màût ch ïc nàng cu ẫư ã ãø äø á ãư ỉ í
nọ la : ì
1) Phu h üp v ïi ch ïc nàng can thi ûp chung cu a Nha n ïcì å å ỉ ã í ì ỉå
â i v ïi mi hoảt â üng cu a n n kinh t . ọ la âi u chènh lảiäú å ä í ãư ãú Â ì ãư
s û ph n b cạc ngu n l ûc, âi u chènh lải s û ph n ph i th á äø äư ỉ ãư ỉ á äú
nh ûp va cu a ca i trong x h üi va n âënh lải tçnh hçnh kinhá ì í í ä ì äø
t vé m .ãú ä
2) Chênh sạch ti n t û la loải c ng củ cu a chênh sạchãư ã ì ä í
can thi ûp bà ng kinh t , d ûa tr n ba n th n c ch thë tr ng vẫ ò ãú ỉ ã í á å ãú ỉåì ì
cạc quy lu ût v ûn â üng cu a nọ. á á ä í
Cọ th xem cạc ch ïc nàng chung cọ tênh ch t nguy n lãø ỉ áú ã
cu a chênh sạch ti n t û nh m üt m hçnh chênh sạch c ba n,í ãư ã ỉ ä ä å í
co n nh ỵng bi n th cu a nọ thç nh nh ỵng m hçnh chênhì ỉ ãú ãø í ỉ ỉ ä
sạch âàûc thu . Tuy d ûa tr n n n ta ng cu a kinh t thë tr ngì ỉ ã ãư í í ãú ỉåì
n n â ng nhi n nguy n tà c chung v âi u chènh kinh t cu ẫ ỉå ã ã õ ãư ãư ãú í
cạc nha n ïc phạp quy n th ng nh t ch ù â üc th chì ỉå ãư äú áú åí ä ỉå ãø ãú
hoạ bà ng h û th ng phạp lu ût chàût ch, song cạc m hçnhò ã äú á ä
chênh sạch âàûc thu lu n mang â ûm d u n cu a nh ỵng âi ä á áú áú í ỉ ãư
ki ûn kinh t , x h üi, truy n th ng vàn hoạ va ba n sà c d nã ãú ä ãư äú ì í õ á
t üc cng nh thi t ch va nàng l ûc th ûc ti ùn cu a Nha n ïcä ỉ ãú ãú ì ỉ ỉ ã í ì ỉå
m ùi qu c gia, â ng th i nọ pha n ạnh r nh ỵng m u thu ùn,åí ä äú äư åì í ỉ á á
nh ỵng v n â n i l n c n â üc t ûp trung gia i quy t cu a m ùiỉ áú ãư äø ã áư ỉå á í ãú í ä
n n kinh t trong m ùi th i ky nh t âënh. Phảm vi va th ï t ûãư ãú ä åì ì áú ì ỉ ỉ
u ti n cu a cạc mủc ti u củ th c n âảt t ïi cu a m ùi qu cỉ ã í ã ãø áư å í ä äú
gia, m ùi th i ky â üc xạc âënh m üt cạch kh ng gi ng nhau.ä åì ì ỉå ä ä äú
Tha nh ra m üt âi u r t t û nhi n la m ùi n ïc trong lëch s cọì ä ãư áú ỉ ã ì ä ỉå ỉí
m üt chênh sạch ti n t û ri ng cu a mçnh. Cạc m hçnh chênhä ãư ã ã í ä
sạch củ th cho th y s û phong phụ cu a cạc sà c thại ri ngãø áú ỉ í õ ã
bi ût trong c ch v ûn ha nh cu a chênh sạch ti n t û trong n nã å ãú á ì í ãư ã ãư
kinh t thë tr ng hi ûn âải. ãú ỉåì ã
Vç m ùi giai âoản phạt tri n m ùi qu c gia cọ nh ỵngä ãø åí ä äú ỉ
mủc ti u kinh t - x h üi kh ng gi ng nhau, n n cạc chênhã ãú ä ä äú ã
sạch ti n t û lu n bao ha m trong âọ nh ỵng nẹt âàûc thu va dỗư ã ä ì ỉ ì ì
v ûy chụng â üc bi u hi ûn d ïi nhi u hçnh th ïc âa dảng,á ỉå ãø ã ỉå ãư ỉ
phong phụ, phu h üp v ïi m ùi m üt m hçnh âi u chènh kinh tì å å ä ä ä ãư ãú
âàûc thu . i u na y gọp ph n la m phong phụ th m l lu ûn kinhì Â ãư ì áư ì ã á
t hc hi ûn âải va cung c p nga y ca ng nhi u h n nh ỵng ba iãú ã ì áú ì ì ãư å ỉ ì
hc kinh nghi ûm t th ûc t cho vi ûc nghi n c ïu, hc ho i vẫ ỉì ỉ ãú ã ã ỉ í ì
l ûa chn â x y d ûng chênh sạch ti n t û phu h üp v ïiỉ ãø á ỉ ãư ã ì å å
nh ỵng âi u ki ûn củ th cu a m ùi qu c gia. ỉ ãư ã ãø í ä äú
T nhi u th ûp ky nay va nh t la t cu üc th chi n l nỉì ãư á í ì áú ì ỉì ä ãú ãú áư
th ï hai, chênh sạch ti n t û cu a nhi u n ïc cọ n n kinh tỉ ãư ã í ãư ỉå ãư ãú
phạt tri n lu n lu n nhà m mủc ti u chu y u la â u tranhãø ä ä ò ã í ãú ì áú
ch ng lảm phạt, nh ng â ng th i kh ng â üc la m a nh h ngäú ỉ äư åì ä ỉå ì í ỉåí
â n sa n xu t qu c d n va vi ûc tảo â y âu c gn àn vi ûc la m.ãú í áú äú á ì ã áư í ä ã ì
Càn c ï va o nh ỵng mủc ti u c ba n na y, cạc n ïc âọ l û ì ỉ ã å í ì ỉå ỉ
chn cạc c ng củ can thi ûp c n thi t, cạc c ng củ na y ch ã áư ãú ä ì í
y u tạc â üng va o ngu n â i ïng cu a kh i l üng ti n t û, vçãú ä ì äư äú ỉ í äú ỉå ãư ã
âọ la ngu n tảo ra ti n, nh ng chụng co n cọ th cọ tạcì äư ãư ỉ ì ãø
dủng phủ la nhà m âënh h ïng vi ûc s dủng â ng ti n âì ò ỉå ã ỉí äư ãư
â üc tảo ra cho cạc chu th kinh t . ỉå í ãø ãú
II. PHỈÅNG THỈÏC VÁÛN HNH CẠC CÄNG CỦ CA
CHÊNH SẠCH TIÃƯN TÃÛ:
Ng n ha ng trung ng nọi chung kh ng giao dëch tr ûc ti pá ì ỉå ä ỉ ãú
v ïi c ng chụng, ma chè quan h û v ïi b n â u m i chênh sa ä ì ã å äú áư äú
â y: á
- Giao dëch v ïi chênh phu (B ü Ta i chênh, kho bảc...)å í ä ì
- Giao dëch v ïi ng n ha ng trung gian. å á ì
- Giao dëch v ïi cạc thë tr ng ti n t û. å ỉåì ãư ã
- Giao dủch v ïi cạc khu v ûc ta i chênh, ti n t û â iå ỉ ì ãư ã äú
ngoải.
B n â u m i quan h û cu a NHT la b n con k nh qua âọäú áư äú ã í Ỉ ì äú ã
NHT th ûc thi chênh sạch ti n t û; bà ng cạch x l t ng h üpỈ ỉ ãư ã ò ỉí äø å
b n â u m i quan h û âọ, NHT tàng hay gia m kh i ti n t ûäú áư äú ã Ỉ í äú ãư ã
tuy theo tçnh hçnh nhà m âảt t ïi nh ỵng mủc ti u nh t âënh. ì ò å ỉ ã áú
D ïi â y s t ûp trung trçnh ba y ph ng th ïc v ûn ha nhỉå á á ì ỉå ỉ á ì
nh ỵng c ng củ tạc â üng â n hai â u m i la ng n ha ng trungỉ ä ä ãú áư äú ì á ì
gian va thë tr ng ti n t û. Hai â u m i quan h û co n lải kh ngì ỉåì ãư ã áư äú ã ì ä
pha i la â i t üng chênh va s â üc â c ûp m üt ch ngí ì äú ỉå ì ỉå ãư á åí ä ỉì
m ûc c n thi t. i u na y cho th y tênh gi ïi hản cu a chênhỉ áư ãú Â ãư ì áú å í
sạch ti n t û va s û c n thi t pha i ti n ha nh song song nh ỵngãư ã ì ỉ áư ãú í ãú ì ỉ
chênh sạch khạc nhà m x l hai â u m i quan h û co n lải:ò ỉí áư äú ã ì
quan h û v ïi chênh phu va quan h û v ïi khu v ûc ta i chênh ti nã å í ì ã å ỉ ì ãư
t û â i ngoải.ã äú
1. Phỉång thỉïc váûn hnh cạc cäng củ chênh sạch tiãưn tãû ca NHTỈ âäúi våïi cạc
ngán hng trung gian v thë trỉåìng tiãưn tãû.
Cọ t t ca 7 c ng củ nà m trong tay NHT : d û tr ỵ bà táú í ä ò Ỉ ỉ ỉ õ
bu üc, tại chi t kh u, thë tr ng ti n t û m , ki m soạt tênä ãú áú ỉåì ãư ã åí ãø
dủng chn lc, li su t ti n g i, ki m soạt tên dủng ta iáú ãư åí ãø ì
tr ü thë tr ng ch ïng khoạn, ki m soạt tên dủng ti u thủ.å ỉåì ỉ ãø ã
Cạc c ng củ na y la nh ỵng thao tạc hoảt â üng ha ng nga y cu ậ ì ì ỉ ä ì ì í
cạ NHT . Vç th , cọ th nọi rà ng, mi hoảt â üng cu a NHTỈ ãú ãø ò ä í Ỉ
â u tạc â üng â n n n kinh t vé m trong khu n kh cu ẫư ä ãú ãư ãú ä ä äø í
chênh sạch ti n t û â vảch ra. S û âi u ti t ti n t û (bao g mãư ã ỉ ãư ãú ãư ã äư
chênh sạch ti n t û va cạc c ng củ cu a nọ) cọ th âi u ti tãư ã ì ä í ãø ãư ãú
giạn ti p va v cu ng hi ûu qua â n nh ỵng hoảt â üng cu ẫú ì ä ì ã í ãú ỉ ä í
n n kinh t qu c gia t vé m â n vi m . ãư ãú äú ỉì ä ãú ä
a. Thay âäøi dỉû trỉỵ bàõt büc âäúi våïi ngán hng trung gian:
Ng n ha ng trung gian g m nhi u loải ng n ha ng ma quaná ì äư ãư á ì ì
trng ha ng â u la ng n ha ng th ng mải. Ng n ha ng th ngì áư ì á ì ỉå á ì ỉå
mải la ng n ha ng th ûc hi ûn nhi u loải nghi ûp vủ ng nì á ì ỉ ã ãư ã á
ha ng h n h t trong s ng n ha ng trung gian. Chênh vç vai tr å ãú äú á ì ì
quan trng cu a ng n ha ng th ng mải n n NHT cu a h u h tí á ì ỉå ã Ỉ í áư ãú
cạc n ïc â üc lu ût phạp cho phẹp cọ r t nhi u th m quy nỉå ỉå á áú ãư áø ãư
â i v ïi NHTM. i u âọ nhà m mủc âêch th ûc thi chênh sạchäú å Â ãư ò ỉ
ti n t û, gi ỵ v ỵng h û th ng ng n ha ng hoảt â üng la nhãư ã ỉ ỉ ã äú á ì ä ì
mảnh, âa m ba o quy n l üi cu a cạc doanh nghi ûp va c ngí í ãư å í ã ì ä
chụng, â ng th i tảo thu ûn l üi cho NHTM hoảt â üng h ỵư åì á å ä ỉ
hi ûu gọp ph n phạt tri n kinh t â t n ïc. ã áư ãø ãú áú ỉå
Ng n ha ng trung ng â üc giao quy n bà t bu üc cạc ng ná ì ỉå ỉå ãư õ ä á
ha ng trung gian pha i k g i tải NHT m üt ph n cu a t ng sì í åí Ỉ ä áư í äø äú
ti n g i ma h nh ûn â üc t d n c va cạc tha nh ph n kinhãư åí ì á ỉå ỉì á ỉ ì ì áư
t theo m üt ty l û nh t âënh. Ph n bà t bu üc k g i âọ gi lẫú ä í ã áú áư õ ä åí ì
d û tr ỵ bà t bu üc. NHT n âënh ty l û âọ khi tàng khi gia mỉ ỉ õ ä Ỉ áú í ã í
tuy theo tçnh hçnh. Mủc âêch cu a vi ûc bà t bu üc d û tr ỵ nhì í ã õ ä ỉ ỉ ỉ
v ûy la â gi ïi hản kha nàng cho vay cu a NHTM, trạnh tr ngá ì ãø å í í ỉåì
h üp ng n ha ng na y ham ki m l üi nhu ûn bà ng cạch cho va á ì ì ãú å á ò
quạ m ïc, cọ th ph ng hải t ïi quy n l üi cu a ng i k g iỉ ãø ỉå å ãư å í ỉåì åí
ti n ng n ha ng. H n n ỵa, vi ûc t ûp trung d û tr ỵ cu a NHTM ãư åí á ì å ỉ ã á ỉ ỉ í åí
NHT co n la m üt ph ng ti ûn â ng n ha ng na y cọ th mỈ ì ì ä ỉå ã ãø á ì ì ã
quy n l ûc âi u khi n h û th ng ng n ha ng, tảo s û l ûãư ỉ ãư ãø ã äú á ì ỉ ã
thu üc cu a NHTM â i v ïi NHT . Kha nàng cho vay cu a NHTM bëä í äú å Ỉ í í
hản ch do ty l û d û tr ỵ bà t bu üc n u tr n s bu üc h pha iãú í ã ỉ ỉ õ ä ã ã ä í
âi vay lải NHT , NHT la ng i cho vay sau cu ng cu a miåí Ỉ Ỉ ì ỉåì ì í
ng n ha ng va la c ïu tinh cu a h trong nh ỵng tr ng h üpá ì ì ì ỉ í ỉ ỉåì å
kh n c p nh tr ng h üp xa y ra tçnh trảng â ng loảt rụtáø áú ỉ ỉåì å í äư
ti n g i cu a c ng chụng.ãư åí í ä
S nh n m ïc cung ti n n = äú á ỉ ãư
r
1
DTBBl ûãtè
1
M
S
==
NHTM s dủng c ng củ na y v ïi n üi dung m ïc cung ti nỉí ä ì å ä ỉ ãư
t û â tàng V, gia m l üng ti n c s ngoa i l u th ng. ã ãø í ỉå ãư å åí ì ỉ ä
Ty l û d û tr ỵ bà t bu üc la c ng củ kh i l üng quaní ã ỉ ỉ õ ä ì ä äú ỉå
trng nh t cu a NHT . Vi ûc quy âënh d û tr ỵ bà t bu üc na ú í Ỉ ã ỉ ỉ õ ä ì
la m tàng kha nàng âi u ti t cu a NHT â i v ïi cạc NHTM. ì í ãư ãú í Ỉ äú å
Caùc c ng cuỷ laợi su t cu a NHT ca ng phaùt tri n bao nhi uọ ỏỳ ớ ặ ỡ óứ ó
thỗ c ng cuỷ d ỷ tr ợ b t bu ỹc ca ng ờt quan troỹng b y nhi u.ọ ổ ổ ừ ọ ỡ ỏỳ ó
Ng ỹc laỷi, ch ng na o trong n n kinh t ch a coù thở tr ngổồ ổỡ ỡ óử óỳ ổ ổồỡ
ch ùng khoaùn, nghi ỷp vuỷ h i phi u cuợng nh caùc c ng cuỷ kyợổ ó ọỳ óỳ ổ ọ
thu ỷt ta i chờnh, t ùc la nh ợng c ng cuỷ coù th pha n ùngỏ ỡ ổ ỡ ổ ọ óứ ớ ổ
nhanh tr ùc s ỷ bi n õ ỹng cu a laợi su t, thỗ ty l ỷ d ỷ tr ợ b tổồ ổ óỳ ọ ớ ỏỳ ớ ó ổ ổ ừ
bu ỹc v ựn co n la c ng cuỷ quan troỹng cu a NHT . ọ ỏ ỡ ỡ ọ ớ ặ
i v ùi NHTM hi ỷn õaỷi, t ùc la taỷo ra nh ợng c ng cuỷọỳ ồ ó ổ ỡ ổ ọ
thanh toaùn qua ng n ha ng thay ti n trung ng hoỷc c s ti nỏ ỡ óử ổồ ồ ọỳ óử
t ỷ ma NHT kh ng s duỷng c ng cuỷ d ỷ tr ợ b t bu ỹc thỗó ỡ ặ ọ ổớ ọ ổ ổ ừ ọ
kh ng th kh ng ch õ ỹc kh i tờn duỷng b ng bi ỷn phaùpọ óứ ọỳ óỳ ổồ ọỳ ũ ó
kinh t . óỳ
V nguy n t c, khi n õởnh m ỹt m ùc d ỷ tr ợ b t bu ỹc óử ó ừ ỏỳ ọ ổ ổ ổ ỏỳ ọ ồớ
m ùc th p NHT mu n khuy n khờch caùc ng n ha ng trung gianổ ỏỳ ặ ọỳ óỳ ỏ ỡ
m r ỹng m ùc cho vay cu a hoỹ, t ùc la mu n ba nh tr ùng kh iồớ ọ ổ ớ ổ ỡ ọỳ ỡ ổồ ọỳ
ti n t ỷ. Ng ỹc laỷi, khi n ng cao m ùc d ỷ tr ợ b t bu ỹc, NHTóử ó ổồ ỏ ổ ổ ổ ừ ọ ặ
gi ùi haỷn kha nng cho vay cu a ng n ha ng trung gian, baùo hi ỷuồ ớ ớ ỏ ỡ ó
m ỹt chờnh saùch ti n t ỷ "th tc hỷt" hay gia m thi u kh i ti nọ óử ó ừ ớ óứ ọỳ óử
t ỷ, t õoù taùc õ ỹng t ùi kha nng thu doanh l ỹi cu a ng n ha ng.ó ổỡ ọ ồ ớ ồ ớ ỏ ỡ
Chờnh vỗ v ỷy, m ỹt s ỷ gia tng d ỷ tr ợ b t bu ỹc õo i ho i pha iỏ ọ ổ ổ ổ ừ ọ ỡ ớ ớ
nghi n c ùu tr ùc s ùc chởu õ ỷng cu a ng n ha ng trung gian õ ió ổ ổồ ổ ổ ớ ỏ ỡ ọỳ
v ùi m ùc d ỷ tr ợ m ùi seợ ban ha nh. cho ng n ha ng na y kh ngồ ổ ổ ổ ồ ỡ óứ ỏ ỡ ỡ ọ
bở l ự va c ỹng taùc trong vi ỷc th ỷc thi chờnh saùch ti n t ỷ,ọ ỡ ọ ó ổ óử ó
NHT coù th tra laợi cho m ùc d ỷ tr ợ thỷng d na o õoùcu aặ óứ ớ ổ ổ ổ ổ ỡ ớ
ng n ha ng trung gian, ke m theo m ỹt chờnh saùch laợi su t thờchỏ ỡ ỡ ọ ỏỳ
h ỹp. NHT coù th v ỷn duỷng m ùc d ỷ tr ợ b t bu ỹc, ch ngồ ặ óứ ỏ ổ ổ ổ ừ ọ ú
haỷn m ỹt m ùc d ỷ tr ợ b t bu ỹc cho loaỷi ti n g i kh ng kyọ ổ ổ ổ ừ ọ óử ồớ ọ ỡ
haỷn va m ỹt m ùc d ỷ tr ợ th p h n cho loaỷi ti n g i ti tỡ ọ ổ ổ ổ ỏỳ ồ óử ồớ óỳ
ki ỷm va ti n g i coù ky haỷn. Cuợng coù th aùp duỷng m ỹt tyó ỡ óử ồớ ỡ óứ ọ ớ
l ỷ d ỷ tr ợ b t bu ỹc th p h n cho ng n ha ng hoaỷt õ ỹng ó ổ ổ ừ ọ ỏỳ ồ ỏ ỡ ọ ồớ
n ng th n...ọ ọ
Bi ûn phạp thay â i d û tr ỵ bà t bu üc c n th ûc hi ûnã äø ỉ ỉ õ ä áư ỉ ã
m üt cạch th ûn trng va mu n cọ hi ûu qua , c n pha i âi ke mä á ì äú ã í áư í ì
nh ỵng bi ûn phạp khạc. ỉ ã
Theo i u 44 va 45 cu a Phạp l ûnh va Ng n ha ng Nh ãư ì í ã ì á ì ì
n ïc, Ng n ha ng Nha n ïc cọ quy n bà tb u üc cạc t ch ïcỉå á ì ì ỉå ãư õ ä äø ỉ
tên dủng duy trç:
- Cạc qu d û tr ỵ phạp âënh. ỉ ỉ
- Cạc ngu n ti n khạch sàơn sa ng thanh toạn cạc khoa näư ãư ì í
ti n g i va n ü theo quy âënh cu a ng n ha ng Nha n ïc. ãư åí ì å í á ì ì ỉå
- Ty l û d û tr ỵ t i thi u bà t bu üc va cạc ty l û an toa ní ã ỉ ỉ äú ãø õ ä ì í ã ì
khạc.
Ty l û d û tr ỵ bà t bu üc êt nh t m ïc 10% va nhi ã ỉ ỉ õ ä áú åí ỉ ì ãư
nh t m ïc 35% tr n toa n b ü ti n g i t ch ïc tên dủng.áú åí ỉ ã ì ä ãư åí åí äø ỉ
Trong tr ng h üp c n thi t, H üi â ng qua n trë NHNN quy tỉåì å áư ãú ä äư í ãú
âënh tàng ty l û d û tr ỵ tr n m ïc 35% va NHNN tra li cho m ïcí ã ỉ ỉ ã ỉ ì í ỉ
tàng âọ, NHNN quy âënh m ïc phảt â i v ïi t ch ïc tên dủng viỉ äú å äø ỉ
phảm.
thi ha nh hai âi u khoa n na y, cạc t ch ïc tên dủngÂãø ì ãư í ì äø ỉ
m ta i khoa n tải NHNN va g i va o âọ m üt s ti n g m haiåí ì í ì åí ì ä äú ãư äư
ph n: áư
- Ph n t i thi u â thoa mn quy âënh cu a NHNN v m ïcáư äú ãø ãø í í ãư ỉ
d û tr ỵ bà t bu üc. ỉ ỉ õ ä
- Ph n thàûng d du ng â giao hoạn sẹc va thanh toạn n üáư ỉ ì ãø ì å
gi ỵa cạc t ch ïc tên dủng theo th l û do NHNN n âënh.ỉ äø ỉ ãø ã áú
Ph n thàûng d na y nhi u hay êt tuy theo tçnh hçnh do táư ỉ ì ãư ì äø
ch ïc tên dủng quy t âënh sao cho vi ûc qua n l â üc t i u,ỉ ãú ã í ỉå äú ỉ
nghéa la â ng â m ïc d û tr ỵ bà t bu üc bë thi u hủt ma bëì ỉì ãø ỉ ỉ ỉ õ ä ãú ì
phảt, hồûc thàûng d quạ nhi u thç kh ng sinh l üi. ỉ ãư ä å
Khi quy t âënh gia tàng ty l û d û tr ỵ t i thi u bà t bu üc,ãú í ã ỉ ỉ äú ãø õ ä
NHNN s cho cạc t ch ïc tên dủng m üt th i gian âu â tàngäø ỉ ä åì í ãø
khoa ng d û tr ỵ l n ngảch s bà t bu üc. í ỉ ỉ ã äú õ ä
Cọ m üt v n â r t nhảy ca m va â üc th ng xuy n chụä áú ãư áú í ì ỉå ỉåì ã
la m i li n h û gi ỵa d û tr ỵ bà t bu üc va v n â l i l ù cu äú ã ã ỉ ỉ ỉ õ ä ì áú ãư åì ä í
cạc t ch ïc tên dủng. Nh â trçnh ba y, m üt trong nh ỵngäø ỉ ỉ ì ä ỉ
c ng dủng cu a d û tr ỵ bà t bu üc la â th ûc thi chênh sạchä í ỉ ỉ õ ä ì ãø ỉ
ti n t û, ma củ th la v ûn dủng kh i ti n t û theo mu nãư ã ì ãø ì á äú ãư ã äú
cu a NHNN. n ïc ta hi ûn nay, âải b ü ph ûn cu a kh i ti ní ÅÍ ỉå ã ä á í äú ãư
t û la ti n phạt ha nh, trong khi cạc n ïc cọ h û th ng ng nã ì ãư ì åí ỉå ã äú á
ha ng theo n n kinh t thë tr ng, ty l û ti n phạt ha nh chèì ãư ãú ỉåì í ã ãư ì
chi m m üt ph n nho trong kh i ti n t û, co n ph n l ïn lẫú ä áư í äú ãư ã ì áư å ì
ti n g i kh ng ky hản ng n ha ng trung gian (n ïc ta gi la cãư åí ä ì åí á ì ỉå ì å
quan tên dủng). V ïi m üt quạ trçnh ti n t û hoạ cao h n, m ütå ä ãư ã å ä
ph ng ti ûn ng n ha ng khạc ra â i va nga y ca ng tr n n quanỉå ã á ì åì ì ì ì åí ã
trng: âọ la ti n g i cọ ky hản. V màût phạp l, ti n g i cọì ãư åí ì ãư ãư åí
ky hản tải ng n ha ng kh ng th chuy n nh üng b t c ï lụcì á ì ä ãø ãø ỉå áú ỉ
na o nh ti n g i kh ng ky hản, nọ chè â üc chuy n nh üngì ỉ ãư åí ä ì ỉå ãø ỉå
sau m üt th i hản nh t âënh. Nh tênh cạch na y, ng n ha ngä åì áú åì ì á ì
y n t m h n trong vi ûc s dủng s ti n g i âọ â cho vay va vçã á å ã ỉí äú ãư åí ãø ì
v ûy ng n ha ng tra li cho ng i g i theo l i na y. i v ïi ti ná á ì í ỉåì åí äú ì Âäú å ãư
g i kh ng ky hản tải ng n ha ng, h u h t cạc n ïc c m trẩí ä ì á ì áư ãú ỉå áú í
li cho loải ti n g i na y. Ca hai loải ti n g i (kh ng ky hảnãư åí ì í ãư åí ä ì
va cọ ky hản) â üc gi chung la â üng sa n ta i chênh. Khạcì ì ỉå ì ä í ì
v ïi cạc loải ta i sa n "phi ta i chênh" nh â t âai, nha c a, mạ ì í ì ỉ áú ì ỉí
mọc... â üng sa n ta i chênh cọ th nhanh chọng chuy n sangä í ì ãø ãø
dảng ti n. Va ti n la dảng â üng nh t trong t t ca cạc dảngãư ì ãư ì ä áú áú í
ta i sa n. ti n g i kh ng ky hản cng cọ tênh cạch â üng kh ngì í ãư åí ä ì ä ä
kẹm, vç v ûy nọ â üc x p va o tha nh ph n kh i ti n t û. Co ná ỉå ãú ì ì áư äú ãư ã ì
ti n g i cọ ky hản cng cọ tênh cạch â üng nh ng kẹm h n,ãư åí ì ä ỉ å
cho n n cạc nha kinh t n ïc ta tr ïc kia â kh ng x p nọ va ỗ ì ãú ỉå ỉå ä ãú ì
tha nh ph n kh i ti n t û, ma xem nọ la "chu n ti n". Tu áư äú ãư ã ì ì áø ãư
nhi n, t â u th ûp ni n 80 tr âi nhi u nha kinh t bà t â u coiã ỉì áư á ã åí ãư ì ãú õ áư
nh ỵng "chu n ti n" la m üt tha nh ph n cu a kh i ti n t û,ỉ áø ãư ì ä ì áư í äú ãư ã
màûc d u kh ng pha i t t ca cạc nha kinh t â u â ng v ïiáư ä í áú í ì ãú ãư äư å
quan âi m na y. dung hoa cạc quan âi m va v ïi s û th ûnãø ì Âãø ì ãø ì å ỉ á
trng c n thi t, ng i ta ph n bi ût nhi u dảng tha nh ph náư ãú ỉåì á ã ãư ì áư
kh i ti n t û d ïi nh ỵng k hi ûu khạc nhau. Tr ïc h t, giäú ãư ã ỉå ỉ ã ỉå ãú
kh i ti n t û g m ti n phạt ha nh va k thạc kh ng ky hản lậú ãư ã äư ãư ì ì ä ì ì
M
1
. Sau khi c üng th m va o âọ cạc khoa n ti n g i ti t ki ûm vậ ã ì í ãư åí ãú ã ì
ti n g i cọ ky hản tải ng n ha ng th ng mải, ta cọ Mãư åí ì á ì ỉå
2
. N ú
c üng th m va o kh i ti n t û Mä ã ì äú ãư ã
2
, t t ca cạc loải ti n g i cạcáú í ãư åí åí
âënh ch ta i chênh khạc, ta cọ kh i ti n t û Mãú ì äú ãư ã
3
gi chung l
â üng sa n ta i chênh hay la ti u sa n â üng. ä í ì ì ã í ä
cạc n ïc, ng n ha ng th ng mải nh ûn ti n g i kh ngÅÍ ỉå á ì ỉå á ãư åí ä
ky hản r t cọ l üi vç kh ng pha i tra li, vç v ûy khi h bë bà tì áú å ä í í á õ
bu üc pha i duy trç m ïc d û tr ỵ t i thi u tải NHT t 10 â nä í ỉ ỉ ỉ äú ãø Ỉ ỉì ãú
35% t ng s ti n g i cu a h thç kh ng bë l ù. Trại lải, NHTMäø äú ãư åí í ä ä
n ïc ta vç ch a â üc phẹp m "ta i khoa n ti n g i kh ng kí ỉå ỉ ỉå åí ì í ãư åí ä ì
hản rụt bà ng sẹc" r üng ri trong cạc tha nh ph n d n c , n nò ä ì áư á ỉ ã
khoa n ti n g i na y t ng â i êt h n ti n g i ti t ki ûm va ti ní ãư åí ì ỉå äú å ãư åí ãú ã ì ãư
g i âënh ky . Nọi cạch khạc, âa s ti n g i NHTM n ïc tẩí ì äú ãư åí åí ỉå
hi ûn nay â u pha i tra li. Do âọ, khi NHNN bà t bu üc h pha iã ãư í í õ ä í
duy trç m ïc d û tr ỵ t i thi u du la 10% tr n t ng s ti n g iỉ ỉ ỉ äú ãø ì ì ã äø äú ãư åí
thç NHTM s bë l ù vç pha i tra li cho s ti n g i âọ cu ậ í í äú ãư åí í
khạch ha ng. ọ la ch a k â n vi ûc co n pha i b t â üng hoạì Â ì ỉ ãø ãú ã ì í áú ä
m üt s thanh khoa n tải ng n qu cu a mçnh mfa kh ng sinh l iä äú í á í ä åì
â sàơn sa ng thanh toạn cạc khoa n ti n g i va N ü.ãø ì í ãư åí ì å
V ûy, â thi ha nh âi u khoa n d û tr ỵ bà t bu üc, mấ ãø ì ãư í ỉ ỉ õ ä ì
kh ng g y ra l ù li cho cạc t ch ïc tên dủng, th it nghé NHNNä á ä äø ỉ ãú
cọ th chn l ûa m üt trong hai cạch sau â y:ãø ỉ ä á
- M üt la , hoa n lải s ti n li ma cạc t ch ïc tên dủngä ì ì äú ãư ì äø ỉ
pha i tra li cho khạch ha ng cọ ti n g i. í í ì ãư åí
- Hai la , â üi t ïi khi na o NHNN cho phẹp s dủng ta iì å å ì ỉí ì
khoa n ti n g i kh ng ky hản (co n gi la ta i khoa n sẹc) m ütí ãư åí ä ì ì ì ì í ä
cạch r üng ri trong mi t ng l ïp d n c . ä áư å á ỉ
Ca hai bi ûn phạp trạnh cho NHTM kh ng bë l ù va t û giạcí ã ä ä ì ỉ
c üng tạc v ïi NHNN. ä å
M üt v n â âạng quan t m n ỵa la tạc dủng b üi s cu ậ áú ãư á ỉ ì ä äú í
s û v ûn dủng ty l û d û tr ỵ bà t bu üc â i v ïi m ïc tàng, gia mỉ á í ã ỉ ỉ õ ä äú å ỉ í
cu a kh i ti n t û. NHNN n ïc ta th ng xuy n gàûp pha i tçnhí äú ãư ã ỉå ỉåì ã í
trảng thi u ti n màût la vç d n c ch a â üc phẹp s dủngãú ãư ì á ỉ ỉ ỉå ỉí
r üng ri ta i khoa n ti n g i kh ng ky hản du ng sẹc. Vä ì í ãư åí ä ì ì ãư
ph ng ti ûn k thu ût ng n ha ng, n u ti n g i kh ng ky hảnỉå ã á á ì ãú ãư åí ä ì
tải m üt ng n ha ng th ng mải gia tàng th m la 1.000 â ng,ä á ì ỉå ã ì äư
t ng s ti n g i kh ng ky hản trong toa n b ü h û th ng ng näø äú ãư åí ä ì ì ä ã äú á
ha ng tàng l n g p b üi, cọ th t b n nàm l n â n m i l nì ã áú ä ãø ỉì äú áư ãú ỉåì áư
s ti n g i tàng th m ban â u, tuy theo ty l û d û tr ỵ bà t bu ücäú ãư åí ã áư ì í ã ỉ ỉ õ ä
do NHNN n âënh. Chênh vç l âọ, khi NHNN b m m üt l üngáú å ä ỉå
ti n la 1.000 â ng va o h û th ng ng n ha ng thç kh i ti n t ûãư ì äư ì ã äú á ì äú ãư ã
cọ th tàng th m m üt s ti n bà ng g p b üi s ti n âọ.ãø ã ä äú ãư ò áú ä äú ãư
Ng üc lải, n u NHNN rụt b ït m üt s ti n 1.000 â ng ra kho iỉå ãú å ä äú ãư äư í
h û th ng ng n ha ng, kh i ti n t û cọ th gia m b ït m üt sã äú á ì äú ãư ã ãø í å ä äú
ti n cng g p b üi. Nh v ûy, h û th ng NHTM kh ng th tảỗư áú ä ỉ á ã äú ä ãø
l ûp ti n t h kh ng, n u kh ng cọ ti n trung ng (ti n dố ãư ỉì ỉ ä ãú ä ãư ỉå ãư
NHNN phạt ha nh). M ïc tảo ti n do ty l û d û tr ỵ bà t bu ücì ỉ ãư í ã ỉ ỉ õ ä
quy t âënh. T âọ, cọ th th y rà ng, th ng qua vi ûc cung ïngãú ỉì ãø áú ò ä ã ỉ
ti n trung ng va ty l û d û tr ỵ bà t bu üc NHT cọ th tàngãư ỉå ì í ã ỉ ỉ õ ä Ỉ ãø
hay gia m kh i ti n t û, hay nọi cạch khạc, NHT hoa n toa ní äú ãư ã Ỉ ì ì
la m chu kha nàng ki m soạt l üng ti n cung ïng cho n nì í í ãø ỉå ãư ỉ ãư
kinh t . ãú
Mu n tảo ra ti n, pha i s dủng ca h û th ng ng näú ãư í ỉí í ã äú á
ha ng. M üt ng n ha ng â n â üc kh ng cọ kha nàng tảo ra ti n.ì ä á ì å ä ä í ãư
minh hoả, cọ th xem thê dủ sau â y: gia s ty l û d û tr ỵÂãø ãø á í ỉí í ã ỉ ỉ
bà t bu üc la 10%, nghéa la ng n ha ng kinh doanh c ï 100 â ngõ ä ì ì á ì ỉ äư
thç pha i cọ 10 â ng trảng thại d û tr ỵ. Gia s NH A cọí äư åí ỉ ỉ í ỉí
1.000 â ng do ai âọ g i, nọ cọ th cho vay 900 â ng, co n 100äư åí ãø äư ì
â ng â d û tr ỵ . Gia s ai âọ vay â üc 900 â ng cu a Ng näư ãø ỉ ỉ í ỉí ỉå äư í á
ha ng A va sau âọ n üp va o ng n ha ng B. Lục na y, NH B lải cọì ì ä ì á ì ì
th cho vay 810 â ng va â d û tr ỵ 90 â ng. Bà ng cạch na o âọãø äư ì ãø ỉ ỉ äư ò ì
NH C lải cọ â üc khoa n 810 â ng ma NHB â cho vay va â nỉå í äư ì ì ãú